Henna

Xına (lat. Lawsonia inermis)^[1] – lawsonia cinsinə aid bitki növü.^[2]

Xına ağacları

Xına – ilk dəfə Şimali Afrikada becərilməyə başlanan xına daha sonra şərqdə Hindistana ordan isə Avropaya gətirilmişdir. Xınadan uzun müddət bəzək vastəsi kimi istifadə olunub və bu gündə istifadə olunur lakin araşdırmalar göstərir ki, xına bəzək vasitəsi olmaqla yanaşı həm də insan sağlamlığında böyük əhəmiyyətə malikdir.

Misir heroqliflərinə nəzər saldığımız zaman hələ qədim Misirdə xınadan müalicə vəsitəsi kimi istifadə olunduğunu görərik.

Təbabətdə

Xına ağacının gülü

Məhəmməd Möminin 1669-cu ildə yarzırdı ki, cüzamın ilk mərhələsində 14 q hənanın süzülmüş həlimini 315 q şəkərlə hər gün qəbul etmək lazımdır. Əgər bu müalicə bir ay davam edirsə, bu cüzamın şiddətlənməsinin qarşısını alar. Həna həlmindən sarılıqda, ələş xəstəliyində, böyrəkdə və sidik kisəsində daş olarkən, sidik çətin gəldikdə istifadə etmək lazımdır. O, hamilə qadınlarda uşaq salmaq qabiliyyətinə malikdir. Mütəmadi 9 q quru həna qəbul edilərsə, koliti müalicə edər. Həddindən artıq qəbulu boğaza və ağ ciyərə ziyandır, hətta ölümlə nəticələnə bilər. Bu vəziyyəti traqakantın qətranı və bitli bağayarpağının toxumları aradan qaldırır. Cövhəri və həlimi yanıqlarda və dəri qızardıqda xeyirlidir. Uşaqların ağzında yaralar və afta (yaracıqlar) olduqda, ağızı həna həlimi ilə yaxalamaq lazımdır. Hənadan mərhəm şiddətli irinli şişləri özünə çəkir. Yağ ilə qarışdırılarsa – qaşınmanın qabağını alır. Gənəgərçək yarpaqlarının şirəsi ilə hazırlanmış həna mərhəmi dəridə sağalmayan çatlara və revmatizmə xeyirlidir. "Tühfət əl-möminin" (1669) müəllifi qeyd edir ki, həmin mərhəmi mərzə yağı əvəz edir.

Azərbaycan xalq təbabətində diş ağrılarında ağrını götürən bir vasitə kimi işlədilir– onu suda qarışdıraraq ağrıyan dişin oyucuna qoyurlar. Hənanı zəy, yumurta sarısı, şahtərə otunun cövhəri ilə müxtəlif dəri xəstəliklərində istifadə edirlər (28, 262).

İbn Sina (980-1037) yazır ki, həna təmiz şəkildə və ya mum mərhəmi kimi sümük sınığının üstünə qoyulur. Həna sirkə ilə baş ağrısında alına qoyulur. Hindistan v Seylon xalq şəfavericiləri bağırsaqlarda qurd olduqda həna həlimi içməyi məsləhət görürlər. Həna kökünün şirəsi və həlimi isteriya və əsəbilikdə istifadə edilir. Ovxalanmış həna yarpaqlarından mərhəm saçların uzanmasında kömək edir. Şərqi Afrikada həna yarpaqlarını cüzam xəstəliyinə qarşı vasitə kimi istifadə edirlər, toxumlarını isə stimullaşdırıcı narkotik kimi yeyirlər. Kambocada həna kökünün həlmi sidikqovucu vasitə kimi həmçinin süzənək və bronxitdə istifadə edilir (98, 67).

MÜASİR TİBB ELMİ. Bu sahədə həna geniş istifadə edilməmişdir. Eksperimental tədqiqatlar göstərir ki, bu bitkinin sarı-qırmızı piqmenti çox güclü bakterisid təsirə malikdir. Hənadan hazırlanmış maz və pasta ekzemada çox effekli təsir göstərir.

1. Xına dərini bakteriyalardan və göbələklərdən mühafizə edir.
2. Baş ağrısı və hərarəti aradan qaldırır
3. Xına həmçinin sifilis xəstəliyinin müalicəsinə köməklik edir.
4. Dırnağın və dırnaq diblərinin möhkəmlənməsində də xınanın əhəmiyyətli rolu var.
5. Xına saçların dibini möhkəmləndirərək saç tökülmələrinin qarşısını alır, sızanaqlari civzələri yox edir.

İstinadlar

Xarici keçidlər

• Xına yalnız bəzək vasitəsi deyilmiş

An henne^[1] a zo ur wezennig eus ar c'herentiad Lythraceae, ha Lawsonia inermis eo hec'h anv skiantel. He delioù a ro livioù: ruz ha melen, a implijer evit ar gwiadoù ha war ar c'horf. Tennet e vez eus he bleunioù bihan c'hwezh-vat priziet mat. Kreskiñ a ra an henne dindan an trovanoù en Afrika, su ha reter Azia.

Er Bibl

Anv ez eus anezhañ e Kanenn ar C'hanennoù 1,14: «Ur blokad frouezh henne eo va muiañ karet, E gwiniegoù En-Gaddi».

Liammoù diavaez

Notennoù ha daveennoù

1. ↑ Henne: ar ger-mañ a zo en un dornskrid diembann gant imprimatur diwar zorn Maodez Glanndour (war-dro 1983).

L'alquena^[1] (Lawsonia inermis) és l'única espècie del gènere Lawsonia, de la família de les litràcies. És un arbust de 2–6 m d'alçada amb fulles menudes, oposades, senceres, glabres, subsèssils, el·líptiques i més o menys lanceolades d'1,5–5,0 cm x 0,5–2 cm.

Les fulles s'han utilitzat des de temps antics per obtenir l'alquena, un producte ideal per a tenyir la pell humana. Amb l'alquena es poden fer tatuatges temporals. El nom "henna" prové de l'àrab حِنَّاء, AFI: ħinna.

Usos i tradicions

L'alquena s'utilitza molt per fer dissenys de color roig fosc a les mans i peus de les xiquetes dels països del Pròxim Orient i el subcontinent indi i l'Àfrica del nord sobretot abans del casament.^[2] Tenyir les mans amb alquena, amb dissenys complicats o no, forma part de les tradicions de les núvies de molts països abans de la cerimònia del matrimoni .^[3] El ritual de tenyir les mans i els peus de la núvia de roig el celebren tant els musulmans^[4] com els hindús, cristians, jueus i zoroastrians de les zones on es practica el costum.^[5]

La pasta es prepara picant les fulles amb un morter; l'alquena també es fa servir per tenyir el cabell de color roig. Es pot assecar i conservar en forma de pols i es poden fer preparacions a base de henna que donen un color negre.

La pasta de henna es deixa sobre les mans una bona estona i després es renta amb aigua. Fregant les mans amb oli de mostassa el color es torna més intens virant vers el taronja o roig/marró fosc. Passades unes setmanes el color fosc original de l'alquena va desapareixent a poc a poc deixant un color taronja i després tornant al color natural de la pell.

Imatges

• alquena a les mans d'una xiqueta

• alquena al mercat a Istanbul

• Lawsonia inermis, flor

• Dona amb el cabell tenyit amb alquena

• Tatuatge fulbe

• Dones pintant llurs peus amb alquena

• Pintant una mà

• Mans i peus decorats amb alquena a Gujarat

Referències

Bibliografia

• MACCHIAVELLI, Mariarita. Tatuajes pintados con henna. Susaeta, 2002. 92 p. ISBN 978-84- 3053-198-1.

Enllaços externs

• The Henna Page

Viccionari

Henovník bílý (Lawsonia inermis), česky též henna bílá, je 2-6 metrů vysoká kvetoucí rostlina z čeledi kyprejovité (Lythraceae), pocházející z tropických a subtropických oblastí Afriky, jižní Asie a severní Oceánie.

Rozšíření

Roste v tropických savanách, nejčastěji v zeměpisné šířce mezi 15° a 25° severní šířky od Afriky k západnímu Tichomoří, kde produkuje také nejvyšší obsah barviva při teplotách mezi 35 °C a 45 °C. Kritická teplota pro tuto rostlinu je 5 °C, ve které nevydrží delší období a tedy hyne. Barvivo je soustředěno především v listech nejvíce pak v řapících.

Henna je komerčně pěstována v západní Indii, Pákistánu, Maroku, Jemenu, Íránu, Afghánistánu, Somálsku, Súdánu a Libyi.

Použití a pěstování

Již po tisíciletí se pěstuje pro své hladké podlouhlé listy, z nichž se po usušení a nadrcení získává prášek zelené či hnědočervené barvy. V něm je obsaženo velké množství zejména červených pigmentů, které se dobře váží s proteiny. Proto se henna používá zejména na barvení vlasů, nehtů, kůže, hedvábí a vlny. Šťáva z květů se používá jako přísada do kosmetických přípravků.

Henna se také využívá pro své léčebné vlastnosti. Regeneruje a zpevňuje vlasy, pomáhá při problémech s lupy a je velice vhodná i při alergiích kůže, mykózách či ekzémech. Je přirozeně antibakteriální a antiseptická. Již ve starověkém Egyptě sloužila k barvení paruk a k mumifikačním účelům, používala se též jako afrodiziakum či protijed.

Druhy henny

Tento článek není dostatečně ozdrojován a může tedy obsahovat informace, které je třeba ověřit.
Jste-li s popisovaným předmětem seznámeni, pomozte doložit uvedená tvrzení doplněním referencí na věrohodné zdroje.

• Červený henna pudr – zabarvuje kůži do červena. Je vhodný zejména jako svatební tetování, nebo pro tanečnice kathaku. Vhodný je spíše pro světlou pleť.
• Hnědý henna pudr – užívá se k aplikaci henny na ruce, nohy, tělo i moderní tetování.
• Černý henna pudr – směs prášku z henny a chemikálií. Je v něm mnoho syntetických přísad proto, aby barvil černě. U některých lidí vyvolává silné alergické reakce^[2].
• Rostlinný henna pudr – nejčastěji se používá k barvení vlasů. Je to směs prášku z henny a bylinek. Je ideální pro regeneraci vlasů.
• Neutrální henna pudr – vyrábí se z různých druhů lístečků henny. Používá se jako symbol na náhrobní kameny jako požehnání.
• Henna pasta – prodává se v hliníkových tubách s plastikovým hrotem přímo k aplikaci. Je nutné dbát na datum spotřeby.

Odkazy

Reference

1. ↑ SKALICKÁ, Anna; VĚTVIČKA, Václav; ZELENÝ, Václav. Botanický slovník rodových jmen cévnatých rostlin. Praha: Aventinum, 2012. ISBN 978-80-7442-031-3. (česky)
2. ↑ Malování hennou [online], Krajská hygienická stanice Středočeského kraje, Datum poslední revize 2009?, [citováno 09.07.2015] <http://www.khsstc.cz/dokumenty/malovani-hennou_1492_160_1.html>

Externí odkazy

• Obrázky, zvuky či videa k tématu henna bílá ve Wikimedia Commons
• Galerie henna bílá ve Wikimedia Commons

Henna er en plante, som indeholder farvestof lawsonia er kendt som et naturligt farvestof. Hennabusken (Lawsonia inermis) er af Kattehale-familien. Henna pulver bruges hovedsageligt til farvning af hår, samt til rituelle kropsudsmykninger.

Naturligt henna indeholder lawsone, som har været undersøgt, fordi det blev påståaet, at det var kræftfremkaldende. Tidligere tilsatte man ofte farvestoffet paraphenylenediamine (p-Phenylenediamine, PPD) for at få henna tatoveringen til at tørre og blive færdig hurtigere; men da PPD er stærkt allergifremkaldende, er det blevet forbudt af EU i produkter til hennatatovering. PPD findes dog i de fleste hårfarver, som der kan købes i daglighandlen. Man bør være forsigtig med hennatatoveringer ved besøg i mellemøsten. Ligeledes ved festivaller og lignende, hvor sort og blå henna ofte anvendes, hvori PPD er at finde.

Henna bruges også til at farve hår, negle eller for at give lidt ekstra farven til huden. Dette har mennesket gjort længe før de oldtidens Egypten, dog er de første beviser på henna brug til hårfarve fra mumier fra denne tid. Henna har en orange farve med et rødligt skær i, som kan nuanceres ved at tilsætte andre naturlige ingredienser.

Eksterne henvisninger

• The Henna page
• How to use henna
• Hvad er henna?
• why-you-should-avoid-black-henna-tattoos

Der Hennastrauch (Lawsonia inermis, Synonym: Lawsonia alba (L.) Lam., Lawsonia spinosa L.) ist die einzige Pflanzenart der monotypischen Gattung Lawsonia. Sie gehört zur Subtribus Lagerstroemiinae und zu der Tribus Nesaeeae innerhalb der Familie der Weiderichgewächse (Lythraceae). Die Gattung wurde nach Isaac Lawson (1704–1747) benannt.^[1] Der Hennastrauch ist vielgestaltig und variabel.^[2]

Name

Schon den Ägyptern und Griechen war das Gewächs wohlbekannt. Bei den Griechen bezeichnete man den Busch oder Baum κύπρος (kypros) und bereitete aus dessen Blüten ein wohlriechendes Öl.^[3] Die Römer übernahmen die griechische Bezeichnung und Plinius der Ältere erwähnt die Pflanze sowie dessen Öl in seiner Naturalis historia unter der Bezeichnung cypros.^[4] Das Hennaöl wurde von Plinius cyprinum genannt.^[5] Im Mittelalter traten dann mittellateinische Bezeichnungen wie Alcanna, Alchenna u. ä. in Erscheinung.^[6]

Allerdings wurde früher unter der Namen Alkanna nicht nur Lawsonia inermis allein bezeichnet, sondern ebenfalls die zur Farbstoffgewinnung verwendete Pflanzenart namens Alkanna tinctoria, die Schminkwurz. Die Bezeichnung Alkanna sowie der heute gebräuchliche deutsche Name Henna leiten sich beide von dem arabischen Namen (arabisch الحناء, DMG al-ḥinnāʾ, türkisch kına) her.

Pflanzenbeschreibung

Habitus und Blätter

Bild eines Hennastrauches in einem Garten in Gambia

Junge Zweige

Der Hennastrauch ist ein duftender, laubabwerfender, reich verzweigter Strauch oder kleiner Baum mit steifen, breit ausladenden Zweigen, der Wuchshöhen von 1,5 bis 8 Metern erreicht. Zum Teil befinden sich an kleineren Ästen Kurztriebe mit Dornen, meist ist der Hennastrauch unbewehrt („wehrlos“, lat.: inermis). Die dünne Rinde hat eine weißliche bis gräulich-braune Farbe.

Die kurz gestielten Laubblätter sitzen gegenständig an den Zweigen angeordnet. Die fast sitzenden bis kurz gestielten, kahlen, ganzrandigen, eiförmigen bis verkehrt-eiförmig oder elliptischen, dünnledrigen Blätter sind an beiden Enden spitz und feinstachelspitzig, 8 bis 44 mm lang und 2 bis 20 mm breit. Es sind winzige und meist abfallende Nebenblätter vorhanden.

Blütenstände, Blüten und Früchte

Die Hauptblütezeit des Hennastrauchs reicht von Oktober bis November, er kann aber die meiste Zeit des Jahres blühen. In endständigen, großen, sympodial verzweigten, 3 bis 22 cm lang rispigen Blütenständen stehen viele Blüten zusammen. Die Blütenstiele sind 2 bis 3,5 mm lang. Die zwittrigen, radiärsymmetrischen, vierzähligen Hennablüten mit doppelter Blütenhülle sind nur wenige Millimeter klein und sie duften unterschiedlich stark. Die vier dreieckigen Kelchblätter sind grün-rötlich an einem kleinen Blütenbecher. Die vier 3 bis 4 mm langen und 4 bis 5 mm breiten, breit-eiförmigen, nierenförmigen, am Rand eingerollten Kronblätter geben den Blüten ein zerknittertes Aussehen; ihre Farbe ist je nach Varietät unterschiedlich: weißlich, gelb, rosa (Lawsonia inermis var. rubra) und rötlich (Lawsonia inermis var. miniata). Die acht paarweise stehenden Staubblätter sind länger als die Kronblätter, die Staubfäden sind etwa 4 mm lang. Der einzelne blassgrüne und mehrkammerige, halboberständige Stempel endet in einer kopfigen Narbe.

Die kugelförmigen, etwa erbsengroßen und rötlich-grünen, später bräunlichen, unregelmäßig aufreißenden oder nicht öffnenden Kapselfrüchte mit beständigem Kelch und Griffelresten weisen einen Durchmesser von meist 4 bis 8 (3 bis 9) mm auf. Sie enthalten zahlreiche pyramidale, kantige und weiche, bräunliche Samen.^[7]

Chromosomenzahl

Die Chromosomenzahl beträgt 2n = etwa 30–34.^[8]

Kultur

Es ist unklar, wo der Hennastrauch sein natürliches Vorkommen hat. Er wächst aber nur in warmen Zonen oder wenn Wärme zugeführt wird. Der Boden sollte trocken bis leicht feucht oder mit guter Drainage ausgestattet sein. Der Hennastrauch benötigt viel Licht. Er kann sowohl mit Samen als auch mit Stecklingen vermehrt werden und ist Schädlingen gegenüber resistent. Die Überwinterung erfordert Temperaturen von wenigstens 12 °C,^[9] Frost verträgt der Hennastrauch nicht.

Hennasträucher findet man außerhalb der Oasenplantagen in vielen Innenhöfen, wo sie vor allem wegen der Blüten, die einen betörenden Duft verströmen, gezogen werden.^[10] Der Duft der Blüten wird seit Jahrtausenden im Orient geschätzt und in Parfums verwendet („Mohammeds liebster Duft“).^[11][12][13]

Nutzung

Angebaut wird Henna in Nord- und Ostafrika sowie in weiten Teilen Asiens. Aus den Blättern des Strauches wird Hennapulver hergestellt, das in den westlichen Industrienationen hauptsächlich zur Färbung der Haare benutzt wird. In der islamischen Welt und in Indien wird Henna hauptsächlich zum Färben der Hände und Fußsohlen verwendet.^[14] Die naturheilkundliche Anwendung der Pflanze gegen Infektionen und die Schlafkrankheit wurde bis jetzt in klinisch-kontrollierten zweifelsfreien Tests am Menschen nicht nachgewiesen. In mikrobiologischen Untersuchungen zeigte sich eine keimhemmende Wirksamkeit.

Zwei Paschtunen, die nach der Sunna des Propheten Mohammed Khol tragen. Der Bart des Mannes ist außerdem mit Henna gefärbt.

Henna

Die zu kosmetischen und rituellen Zwecken aufgebrachten Bemalungen mit Henna sind schon seit dem Altertum bekannt. So wurden in Ägypten Mumien mit Henna-Bemalungen gefunden. In Indien, dem Vorderen Orient und Nordafrika wird Henna auch heute noch bei Festtagen und Festlichkeiten wie Hochzeit und Beschneidung zu filigranen Körperverzierungen an Händen und Füßen benutzt (siehe Mehndi). Man kann auch keratinhaltige Stoffe wie Wolle oder Seide damit einfärben. Seit Stars wie Madonna es in den späten 1990er Jahren in der westlichen Kultur in Mode brachten, wird es auch zum Einfärben der Oberhaut verwendet, um Henna-Tattoos zu erzeugen.

Gewinnung von Henna

Hennapulver

Henna wird aus den getrockneten und zerriebenen bzw. zermahlenen Blättern des Hennastrauches (Lawsonia inermis) gewonnen. Geerntet werden sie, indem sie von den Zweigen abgestreift werden. Um den in den Blättern enthaltenen roten Farbstoff nutzen zu können, müssen sie an einem dunklen schattigen Ort getrocknet (Sonnenlicht zerstört den Farbstoff)^[15] und zu Pulver vermahlen werden.

Henna-Farben

Je nach Qualität des Hennapulvers sowie Art und Weise der Anwendung variiert der Farbton, der auf Haut und Haar erzielt werden kann, zwischen hellem Orange und dunklem Mahagonirotbraun.

Allerdings werden unter dem Begriff Henna sehr oft Mischungen mit anderen farbgebenden Pflanzenbestandteilen angeboten, die blond, braun oder schwarz färben sollen, allerdings ist darin häufig kaum Henna enthalten. Da Henna in Deutschland als ein Haarfärbemittel gilt, dürfen und werden vielen auf dem Markt befindlichen Hennaprodukten entweder synthetische Farbstoffe oder Beizen (Farbverstärker wie das Natriumpikramat (engl. sodium picramate) eine aromatische Nitroamino-Verbindung, die das Erbgut schädigen kann) zugesetzt, um eine schnelle und sichere Färbung zu gewährleisten. Diese können für die allergieauslösende Wirkung der Produkte verantwortlich sein. Der Hennafarbstoff Lawson selbst ist kein starker Sensibilisator. Sowohl tierexperimentelle Untersuchungen zur Bestimmung des Sensibilisierungsvermögens als auch Tests am Menschen verliefen mit dem reinen Farbstoff negativ.^[16] Allerdings ist reines Lawson in Europa nicht in kosmetischen Mitteln zugelassen, da es im Tierversuch toxisch auf Niere und Blutbildung wirkte und die Mutagenität und Genotoxizität nicht ausgeschlossen werden konnten.^[17] Besondere Vorsicht ist bei angeblich „schwarzfärbendem Henna“ geboten, da derartige Mischungen die Substanz PPD (p-Phenylendiamin) enthalten können, die schwere allergische Reaktionen auslösen und zu irreparablen Hautschäden führen kann.^[18] Der Nachweis des PPD erfolgt in der Regel durch Kopplung der HPLC mit der Massenspektrometrie^[19]

Mit Henna bemalte Hand

Anwendung von Henna

Für die Färbung müssen die Blätter des Hennastrauches pulverisiert und mit warmem Wasser angerührt werden. Im Verlauf von sechs bis acht Stunden geht Henna dann mit eiweißhaltigen Stoffen wie Haut, Haaren, Wolle oder Seide eine dauerhafte Verbindung ein. Den Farbentstehungsprozess nennt man in der Fachsprache „Aufziehen“ (siehe auch Mehndi). Zusätze wie Wein oder Tee variieren den Farbton des Hennas nur leicht und nicht dauerhaft. In den Ländern Nordafrikas und des Nahen Ostens, in denen Henna traditionell angewendet wird, mischt man dem Henna Indigo bei, um eine schwarze Färbung zu erzielen.

Inhaltsstoffe und Pharmakologie

Die zuverlässige qualitative und quantitative Bestimmung der Inhaltsstoffe kann nach angemessener Probenvorbereitung durch Kopplung der HPLC mit der Massenspektrometrie erfolgen.^[20] Auch die HPTLC mit densitometrischer Auswertung kann zur Charakterisierung der Inhaltsstoffe herangezogen werden.^[21]

Struktur von Apiin, ein glykosyliertes Flavon

Es konnte gezeigt werden, dass Lawson (2-Hydroxy-1,4-naphthochinon, C. I. 75480) das einzige färbende Prinzip des Hennastrauchs ist,^[22] dessen Konzentration in der Pflanze mit 0,5–1,5 % angegeben wird.^[23] Neben vielen weiteren Inhaltsstoffen findet sich auch das Glycosid Lawsoniaside (1,2,4-Trihydroxynaphthalin-1,4-di-β-D-glucopyranosid), dessen Aglycon das Lawson ist.^[24] Die dem Lawson zeitweilig nachgesagte krebserregende Wirkung wurde inzwischen widerlegt.^[25] Hennablätter enthalten außerdem unter anderem die Verbindungen Apigenin, Luteolin, Apigetrin, p-Cumarinsäure, 2-Methoxy-3-methyl-1,4-naphthochinon und Apiin, die, wie HNQ, jede für sich eine dem Vitamin-C ähnliche antioxidative Wirkung haben.^[26] Aufgrund der Anbauweise in den Ursprungsländern können Teile der Hennapflanze teils größere Mengen der verbotenen Pestizide Lindan, DDT oder DDE enthalten.^[27]

Extrakte der Hennablätter, insbesondere der getrockneten Blätter, sind in Laborversuchen wirksam gegen Staphylococcus aureus,^[28] Escherichia coli und Pseudomonas aeruginosa,^[29] sowie gegen Trypanosomen.^[30] Dagegen kann die Anwendung von Henna bei Personen mit einem angeborenen G6PD-Mangel zu lebensbedrohlicher Hämolyse führen.^[31]

Heilkunde und Ethnobotanik

Die Verwendung von Henna als Heilmittel bei Lepra und anderen Hautkrankheiten sowie Pocken, Windpocken, Abszessen und Tumoren reicht bis weit ins Altertum und ist uns unter anderem durch arabische Ärzte überliefert. Das Hennakraut zur Festigung einer Wunde konnte gemäß dem Circa instans auch durch Zimtpulver substituiert werden.^[32]

Das allgemeine Wissen um magische Zusammenhänge drückt sich in den orientalischen Ländern in der uralten Vorstellung aus, Henna schütze vor dem „Bösen Blick“ und zeigt sich darin, dass das Einfärben von Händen und Füßen zu allen Gelegenheiten ritualisiert ist, von denen man annimmt, ein Mensch sei in dieser Situation besonders den übelwollenden Kräften des „Bösen Blicks“ ausgesetzt. Das ist bei Geburten, Beschneidungen, Hochzeiten und Tod der Fall.

Trivia

Das sogenannte neutrale Henna, also das Henna, das nicht färbt, ist in der Regel nicht Henna, sondern besteht in den meisten Fällen aus den zerpulverten Blättern von Senna italica (Syn. Cassia obovata), die zur Familie der Leguminosen gehört.

Henna wird manchmal von Drogenhändlern benutzt, um Haschisch zu strecken.

Literatur

• Paul Carpenter Standley: Trees and Shrubs of Mexico. Part 4, 1924, S. 1025.
• Henri Alain Liogier: Descriptive Flora of Puerto Rico and Adjacent Islands. Volume III, Universidad de Puerto Rico, 1994, ISBN 0-8477-2336-4, S. 352 ff.
• Elbert L. Little, Roy O. Woodbury, Frank H. Wadsworth: Trees of Puerto Rico and the Virgin Islands. Second Volume, Agriculture Handbook No. 449, USDA, 1974, S. 608, 612 f.
• Eduard Winkler: Vollständiges Real-Lexikon. Erster Band: A–L, Brockhaus, 1840, S. 895.
• V. Singh, A. K. Shrivastava: Biodiversity of Ranthambhore Tiger Reserve Rajasthan. 2007, ISBN 81-7233-492-3, S. 115.

Einzelnachweise

1. ↑ Lotte Burkhardt: Verzeichnis eponymischer Pflanzennamen – Erweiterte Edition. Teil I und II. Botanic Garden and Botanical Museum Berlin, Freie Universität Berlin, Berlin 2018, ISBN 978-3-946292-26-5, doi:10.3372/epolist2018.
2. ↑ Annette Korolnik-Andersch, Marcel Korolnik: Die Farbe Henna. Arnoldsche Art Books, 2002, ISBN 3-89790-178-1, S. 60.
3. ↑ cypros. In: Karl Ernst Georges: Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch.
4. ↑ Plinius der Ältere, Naturalis historia 23,46, § 90 (online): Cypros qualis esset et quemadmodum ex ea fieret oleum docuimus.
5. ↑ Plinius der Ältere, Naturalis historia 13,2, § 5: ... cyprinum in Cypro ...
6. ↑ Raja Tazi: Arabismen im Deutschen: lexikalische Transferenzen vom Arabischen ins Deutsche.
7. ↑ Beschreibung in der Flora of Pakistan. (engl.).
8. ↑ Lawsonia inermis bei Tropicos.org. In: IPCN Chromosome Reports. Missouri Botanical Garden, St. Louis.
9. ↑ Hennastrauch
10. ↑ Olga Engelhardt, Octavia Engelhardt: Der Hennastrauch. gelesen am 23. Juli 2006.
11. ↑ Kirsten Albrecht Llamas: Tropical Flowering Plants: A Guide to Identification and Cultivation. Timber-Press, 2003, ISBN 0-88192-585-3, S. 249.
12. ↑ N. P. Manandhar: Plants and People of Nepal. Timber Press, 2002, ISBN 0-88192-527-6, S. 286.
13. ↑ S. C. Dey: Fragrant Flowers for Homes and Gardens, Trade and Industry. Abhinav Publications, 1997, ISBN 81-7017-335-3, S. 15.
14. ↑ Olga Engelhardt: Henna, nicht nur ein Kosmetikum. (Memento des Originals vom 15. Mai 2007 im Internet Archive) Info: Der Archivlink wurde automatisch eingesetzt und noch nicht geprüft. Bitte prüfe Original- und Archivlink gemäß Anleitung und entferne dann diesen Hinweis.@1@2Vorlage:Webachiv/IABot/www.henna-und-mehr.de hier eingefügt am 20. Mai 2007.
15. ↑ Aline Tauzin: Le henné art des femmes de Mauritanie. Paris 1998, S. 14.
16. ↑ Björn M.Hausen, Martin Kaatz, Uta Jappe, Ulrike Stephan, Gunthram Heidbreder: Henna/p-Phenylendiamin-Kontaktallergie: Folgenschwere Dermatosen nach Henna-Tätowierungen. In: Deutsches Ärzteblatt. 98, Ausgabe 27, 6. Juli 2001, S. A-1823.
17. ↑ The scientific Committee on cosmetic products and non-food products intended for consumers (SCCS, 2004): Opinion concerning Lawsone Colipa No C146, 2004, SCCNFP/0798/04 (PDF; 236 kB).
18. ↑ Björn M. Hausen, Martin Kaatz, Uta Jappe, Ulrike Stephan, Gunthram Heidbreder: Henna/p-Phenylendiamin-Kontaktallergie: Folgenschwere Dermatosen nach Henna-Tätowierungen. In: Deutsches Ärzteblatt. 98, Ausgabe 27, 6. Juli 2001, S. A-1822 / B-1564 / C-1449.
19. ↑ A. Aktas Sukuroglu, D. Battal, S. Burgaz: Monitoring of Lawsone, p-phenylenediamine and heavy metals in commercial temporary black henna tattoos sold in Turkey. In: Contact Dermatitis. 76(2), 2017, S. 89–95. PMID 27757963
20. ↑ A. Restivo, I. Degano, E. Ribechini, M. P. Colombini: Development and optimisation of an HPLC-DAD-ESI-Q-ToF method for the determination of phenolic acids and derivatives. In: PLoS One. 9(2), 14. 2014, S. e88762. PMID 24551158.
21. ↑ F. R. Gallo, G. Multari, M. Giambenedetti, E. Federici: Chemical fingerprinting of Lawsonia inermis L. using HPLC, HPTLC and densitometry. In: Phytochem Anal. 19/6, 2008, S. 550–559. PMID 18618473.
22. ↑ J. P. Forestier: Henné. Absorption de la lawsone par le cheveu. In: International Journal of Cosmetic Science. 4, 1982, S. 153–174. doi:10.1111/j.1467-2494.1982.tb00311.
23. ↑ Snehals S. Phirke, Moitreyee Saha: An Overview on Lawsonia Inermis L.: A natural dye plant. In: Bionano Frontier. 2013, 6(2), S. 181–184.
24. ↑ Yoshio Takeda, Majekodunmi O. Fatope: New Phenolic Glucosides from Lawsonia inermis. In: J. Nat. Prod. 51 (4), 1988, S. 725–729, doi:10.1021/np50058a010.
25. ↑ D. Kirkland, D. Marzin: An assessment of the genotoxicity of 2-hydroxy-1,4-naphthoquinone, the natural dye ingredient of Henna. In: Mutat Res. 537/2, 2003, S. 183–199. PMID 12787822.
26. ↑ B. R. Mikhaeil u. a.: Antioxidant and immunomodulatory constituents of henna leaves. In: Zeitschrift für Naturforschung C. 59, 2004, S. 468–476 (PDF, freier Volltext). PMID 15813363.
27. ↑ H. Prosen u. a.: Determination of some organochlorine compounds in herbal colouring agent henna (Lawsonia inermis) and in tea (Thea sinensis). In: Arh Hig Rada Toksikol. 56/1, 2005, S. 1–7. PMID 15969202.
28. ↑ F. Aqil u. a.: Effect of certain bioactive plant extracts on clinical isolates of beta-lactamase producing methicillin resistant Staphylococcus aureus. In: J. Basic Microbiol. 45/2, 2005, S. 106–114. PMID 15812867.
29. ↑ O. A. Habbal u. a.: In-vitro antimicrobial activity of Lawsonia inermis Linn (henna). A pilot study on the Omani henna. In: Saudi Med J. 26/1, 2005, S. 69–72. PMID 15756356.
30. ↑ T. Okpekon u. a.: Antiparasitic activities of medicinal plants used in Ivory Coast. In: J Ethnopharmacol. 90/1, 2004, S. 91–97. PMID 14698515.
31. ↑ A. N. Kok u. a.: Henna (Lawsonia inermis Linn.) induced haemolytic anaemia in siblings. In: Int. J. Clin. Pract. 58/5, 2004, S. 530–532. PMID 15206514.
32. ↑ Konrad Goehl: Beobachtungen und Ergänzungen zum „Circa instans“. In: Medizinhistorische Mitteilungen. Zeitschrift für Wissenschaftsgeschichte und Fachprosaforschung. Band 34, 2015 (2016), S. 69–77, hier: S. 71.

She lus ynrican 'sy ghenus Lawsonia ee camphire (Lawsonia inermis), as bun y daah henna. Ta shennaghys liauyr ec y daah er son daahghey crackan, folt as eaddagh.

Jalloo-oaylleeaght

She crouw vooar t'ayn, mysh 2-8m er yrjid. T'ee gyn clooie as yl-vanglaeagh. Ta jialgyn er king ny myn-vanglaneyn. Ta duillagyn piyral eck, er cass feer yiare, as adsyn eelipsagh ny sleeanagh rouyr.^[1] Ta birr birragh ny meayl oc, as oirr rea.^[1] T'ad mysh 2-3cm er lhiurid as 1-2cm er lheead.^[1] Ta blaaghyn beggey baney ny bane-jiarg eck, as ad soaral.^[1] Ta kiare seepalyn oc as calyx piobanagh. Ta petylyn jeiragh oc, as staimynyn baney ny jiargey piyral rish oirr ny calyx. Ta oohrey kiare-hamyragh oc. Ta'n mess ny kishtag dhone beg, mysh 4-8mm er crantessen; ta mysh 30-50 'sy vess.^[2]

Troarey

Ta'n lus dooghyssagh da ynnydyn çhirrym as grianchryssagh 'syn Affrick hwoaie, yn Aishey yiass as heear, as yn Australasia hwoaie.^[3][4] T'ee cur magh smoo daah my t'ee gaase eddyr 35-45°C. ^[5] Rish fliaghey, t'ee gaase dy tappee; ta ny duillagyn buighaghey as tuittym rish emshiyr çhirrym as feayr.

Ymmyd

Ymmyd lhee

Ta feanish jeh camphire myr lus lhee ayns screeuyr Hiar neayr's y 14oo eash, goaill stiagh obbraghyn Ibn Qayyim al-Jawziyya (14oo eash) as Pabyr Ebers (16oo eash).^[6]

Ta niart noi-fungyssagh eck.^[7] T'ee coadey liare as eaddagh myrgeddin, as lhiettal shey-chassee as millchay.

Ymmyd jesheenagh

Va ymmyd jeant jeh myr daah neayr's yn Eash Ooha, er son daaghey crackan, folt, ingynyn as eaddagh.^[6] Va fys urree ec ny Shenn Romaanee, 'syn Injey rish y 4oo eash, as 'syn Spaainey rish Convivencia ny 8oo-15oo eashyn.^[6]

Ta sleih ayns yn Impiraght Romaanagh, yn Ibeir, yn Çhenn Egypt, yn Affrick Hwoaie, yn Lieh-innys Arabagh, y Niar Faggys as yn Aishey Yiass er nyannoo ymmyd jee myr cosmaid, chammah's mraane aegey 'syn Oarpey rish y 19oo eash.

Cha nel shickyrys ayn er c'raad ghow ad toshiaght jannoo ymmyd jee; eddyr 'syn Injey ny 'syn Affrick.^[8]

Ta'n tradishoon shen aaviogheydagh kyndagh rish troarey share, obbraghey share, as arraghey sleih magh ass ardjyn ren ymmyd tradishoonagh jee.^[9]

Imraaghyn

Kianglaghyn çheumooie

• Ynnyd-eggey bentyn rish henna

Lawsonia inermis

L'henna (Lawsonia inermis) es un arbrilhon espinós de la familha de las Litracèas podent aténher 6 m de naut^[1].

Detalh d'un boisson d'henna (a Hyderabad, en Índia).

S'extrai de fuèlhas de l'henna diferentas qualitat de polveras tanben dichas "henna", atal vendudas al Mercat d'Istambol en Turquia.

Sas fuèlhas trissadas en polvera contenon una molecula particulara (2-idroxi-1,4-nafthoquinòna; dicha lawsona, del nom scientific de l'arbrilhon). Produson de tenchas rojas, jaunas e iranjadas, utilizada en tintura textila e corporala (coloracion e entreten de la cabeladura, tatoatges efemèrs de la pèl tanben dich « harqus »).

L'henna buta a l'estat natural dins las regions tropicalas e subtropicalas d'Africa, d'Asie del Sud e d'Australàsia, jos de latituds compresas entre 15 e 25° (N e S) de l'Africa al Pacific.

Es cultivat extensivament en sègas en Africa, mas e fa ara puslèu en camps per una cultura de renda (culhida mai aisida)

Lo mot henna designa tanben aquel colorant que l'usatge es fòrça ancian que se trapan de traças sus las momias egipcianas.

Un henna negre sintetic o parcialament sintetic, totjorn mai utilizat pel tatoatge efemèr pòt provocar d'allergias gravas^{[2],[3],[4],[5]} e de marcas permanentas^[6]. La molecula activa de l'henna, la lawsona (2-idroxi-1,4-naftoquinòna) sembla tanben poder èsser toxic pels joves enfants recevent un tatoatge efemèr a l'henna^[7]. Aquelas allergias pòdon èsser durablas^[8] e son pas unicament duguda a l'aditiu PDD d'en primièr (e a juste títol) incriminat^[9].

Denominacions

L'henna es tanben nomenat mehndi, mendhi, mehendi (ou mehandi en Índia) o anella en tamâhaq e en dialècte de Ghât, lḥenni en cabil, el ḥenni en mozabit, en oargli e en berbèr du Marròc e ḥinna’ en arabi^[10].

Origina, reparticion

Seriá originari de sud de l'Iran e de la Mesopotamia^[11],[12]. Seriá estat introduch en Egipte jos la dinatia XX.

Istòria

Es cultivat al Magrèb dempuèi de temps, e tanben dins una granda partida de l'Africa tropicala menada pels Egipcians fòrça avant l'arribada dels Arabs qu'enseguida l'espandiguèron en Africa subsahariana, en Mauritània fins al Mali e en Al Andalús segon l' "airal d'emplec de la raíç arabi d'aquel mot e las vertuts que se li dona en país musulman"^[13] ont la flor de l'henna (l'arbre "que buta al paradís"^[14]) a tanben un resson religiós que "sa flor passa per aver estat la favorita del Profèta" notava E.-G. Gobert en 1961^[15] e qu'en Mauritània, se dich qu'aquel arbre auriá "butat on onor de la filha del Profèta e que foguèt la primièra a far de sa tencha un ornament" ^[16].

D'indicis daissan pensar que l'henna dempuèi de temps un usatge cosmetic e/o medicinal:

• los Egipcians coloran d'henna las unglas e las cebeladuras de lors momias fa mai 5 000 ans, o los pés e mans (momias de Ramses II e III^{[17],[18],[19]}) ;
• de tèxtes datant de mai de 2 500 ans lo citan coma cosmetic^[19],[1] ;
• la legenda siriana de Baal e Anath (escricha vèrs 2 100 AbC) evòca l'henna sus las mans de la femna pel rite del maridatge (Kuchard 2003) ;
• las Vietnamianas se lacavan las dents en negre amb un produch ennegrissent contenent entre autre d'henna^[19] (Kuchard 2003) ;
• dins l'Assiria antica, las palmas e unglas de las promesas èran decoradas de dessenhs fach amb henna (Kuchard 2003).

Descripcion

Aquela planta pòt aténher, dins las regions de Sahara, fins a un mètre de nautor, mas es absenta del Sahara central a causa de sos besonhs en aiga^[12].

Espandiment

La region d'origina de l'henna correspond a la savana tropicala e a las regions aridas de las zonas a las latituds compresas entre 15° e 25° que siá Nòrd o Sud, dempuèi Africa fins a la zona oèst Pacifica, a las melhoras qualitats tinctorialas se cultivar dins las temperaturas compresas entre 35 °C e 45 °C. Pendent la sason umida, la planta creis rapidament donant de brots novèls, puèi creis enseguida mai lentament.

Las fuèlhas venon jaunas pauc a pauc, e cason pendent los periòdes secs o frèscs.

L'henna grandís pas quand las temperaturas minimalas son inferieuras a 11 °C, la planta morís se la temperatura es inferieura a 5 °C. La planta es producha per èsser venduda als Emirats Arabis Units, al Marròc, en Argeria, al Iemèn, en Tunisia, en Libia, en Arabia saudita, en Egipte, en Índia occidentala, en Iraq, en Iran, au Paquistan, au Bangladèsh, en Afganistan, en Albania, en Turquia, en Eritrèa, en Etiopia, a Jiboti, en Somalia e Sodan. Ara, la region de Pali al Rajasthan es la zona mai granda de produccion en Índia amb mai de 100 productors dins la vila de Sojat.

Utilizacion

Mans d'una promesa de l'ila de Djerba ornadas a l'henna (tatoatge temporari, pròche de l'« harqûs » qu'utiliza una tinta negra a basa de divèrs produchs carbonizats: "tinta de china, gala trissada, suja, laurièr ròsa carbonizat, cendre de fusta, espècias, quitran, saba de pè de vinha flambada, fuèlha de noguièr, negre de fum, òli d'alun, soak, jawi (encens)" ^[20]).

Etiopiana amb cabaladura tencha a l'henna.

Al Magrèb, camèls (vacas e caval) èran a vegada ornats de signes conjuradors e aparaires contra las malautiás, penhs amb henna^[12].

Es utilizat per de fins de multiples:

• cosmetica: Es reputat per embellir la pèl (per coloracion) e en l'adocissent (Al banh turc, l'henna es encara sovent utilizat per adocir la pèl o se mescla al sabon negre pel l'espandre sus l'ensems de la pèl avant lo ritual del gomatge).
  De produchs bronzants ne contenon, al Brasil per exemple (Kuchard 2003) ;
• dermatologica: Es reputat per purificar, netejar la pèl e facilitar la cicatrizacion;
• tintura capilària: l'henna pòt tanben se plaça sus las cabeladuras, per los ténher o lor donar de nuanças; es reputat anti pellicular e anti seborreïc^[12] ;
• tatoatge: l'henna, en Magrèb^[20]; Marròc, Argeria, Tunisia e Mauritània, mas tanben en Índia, es una aisina de la seduccion femenina, jos forma de tatoatges definitius o efemèrs constituits de signes tradicionals protectors, magics o profilactics^[20] (agençament d'ideogramas e signes pictografics) e mai o mens simbolics, autres còp per exemple pausats per de femas su de femnas sus l'espatla e/o lo pitre^[20] e ara suls piés e mans (jos forma de tatoatge tradicional o de tatoatge de fantaisia^[20]; La cara de las femnas, berbèras, èran tatoada dempuèi lo periòde preislamic de biais a alunhar lo malastre o mostrar un estatut social, aquel d'esposa per exemple. Tanben èra utilizat per se desmarcar culturalament de arabs;
• perfumariá: amb un perfum extrach de sas flors en longas grapas, que seriá jutjat pauc agrable pels europèus, mas apreciats dels Tunisians e en Orient Pròche ont un boisson florit d'henna es apreciat dins los jardins urbans o de cort. L'odor es poderosa e difusa fòrça e "remembra, quand es diluida e percebuda de luènh, aquela d'unas flors blanca, lo picamèrle o albespin, mas que dona, quand es densa e percebuda de près, una impression viva d'espèrma, de musc vaginal, o de liquid amniotic. Sembla qu'aquela nota particulara es deguda a la preséncia de l'aldeïd alfa-amil-cinnamic que de segur existís pas dins a la locors animalas..."^[21] »^[15],[12] ;
• terapeutiqca: es reputat per sonhar las ungles malautas (usatge extèrne unicament) e tuar los pesolhs^[22] (usatge extèrne unicament). Sas fuèlhas son dempuèi de temps utilizadas per sonhar las cicatriças jaunas, de l’amibiasi^[23]. La fuèlhas trissadas an d'efièts antimicrobians, antifongics, bacteriostatics e antispasmodics (Khorrami1979). Las medecinas tradicionalas arabas e d'Índia l'utilizan tanben (fuèlhas raïces) per provocar las jasilhas e en decoccion (fuèlha + raíç) contra de diarrèas. En Còsta d’Evòri e Nigeria, la fuèlha es tanben utilizada contra la tripanosomiasi^[1]. La polvera de sas fuèlhas umectadas d’aiga forma una pasta astringenta per la pèl, cicatrizanta per las nafras, las contusions e la plaga ombilicala del recent nascut. Es tanben utilizat, per las cabeladuras, contra los enfesiments dels pesolhs. Tanben seriá "resolutiu de las estòrsas, luxacions, fractura e estirament dels ligaments"^[24]. L'henna es utilizat en infusion contra las ulcèras, de diarrèas, la litiasi renala e coma colliri per unas oftalmias. Segon la medecina tradicionala, auriá una vertut « freja » combatent las malautiás « caudas », per exemple en cataplasma sul cap (front e temps, calmariá los mal de cap e las migranas). Mesclat al burre dona una pomade que calmariá las cremaduras e sonhariá de botons (coma la vairoleta)^[12] ;
• marroquineriá: tenh los cuèrs e pèls^[12] e poiriá èsser una alternativa a de colorant toxics (metals pesucs)^[25] ;
• tintura artesanala (de lanas e sedas) amb de mordents e fixators (tradicionalament: alum, tartre e sulfat de fèrrz (vejatz J. Bellakhdar, ibid.)^[12] ;
• usatge magic veterinari: al Magrèb, las coas, fronts o flancs de cavals, vacas o camèls son a vegada tenhs de signes conjurators e protector contra las malautiás^[12];
• l'henna es plan sovent utilizat per sermar l'ashish^[26];
• l'extrach aquós de fuèlhas d'henna foguèt testat amb un cert succès coma inibitòri de corrosion d'electròdes fachas de cert metals (acièr, niquèl e zinc) en solucion acidas, neutras e alcalinas, mai que la concentracion en extrach es nauta, amb de variacions segon lo metal utilizat e l'aciditat del mitan^[27] ;
• d'extrachs de fuèlhas montrèron una activitat bactericida sus doas bacterias fitopatogènas, Pseudomonas savastanoi (Bacteriòsi de l'olivièr) etAgrobacterium tumefaciens^[28].

Toxicitat

L'henna ingerit conten de compausats citotoxics in vitro^[29] e se mòstra toxic pels enfants^[30], mas es pas reputat toxic per l'adult en bona santat, en usatge extèrne e sus pèl sana, mas:

• Pòt se mostrar emotoxic (toxic per la sang) per l'enfant jove^[31].
  Se vegèt dins las regions ont d'henna es tradicionalament aplicat per de bedoins sus la pèl del primièr mascle après la naissença; en 10 ans, l’espital d'Al-Jahra, recebèt 15 drollets joves sofrissent d'una emolisi aiguda unes jorns après l'aplicacion d'henna sul còs^[31],[32]. Los analisis de laboratòri an dins totes aqueles cas mostrat una anemia, una iperbilirubinemia e una reticulocitòsi indirècta. Los recents nascuts mostravan un deficit en G6PD e l'emolisi inducha per l'aplicacion d'henna se tradusiá per una iperbilirubinemia e reticulocitòsi mai greva que dins los cas abituals d'emolisi^[31].
  La presa percutanèa d'henna es benlèu mai importanta sus la pèl del nenon, e d'ensags clinics confirmèron que l'henna causa un deficit en globuls roges e en G6PD^[31], benlèu a causa d'un efièt d'estrès oxidant^[33] de la lawsona contenguda dins la polvera d'henna^[34]. Un programa d'educacion de santat local se realizèt per empachar l'utilizacion d'henna dins la pimièra enfança^[31].
• L'administracion de lawsona a de rats de laboratòri induch tanben una responsa emolitica, associada a de domatges oxidatius als erutrocits, mas curiosament d'eritrocits isolats expausats in vitro a la lawsona presentan pas aqueles domatges oxidatius, çò que fa pensar qu'in vivo la lawsona ven toxica per la sang qu'après aver provocat una metabolizacion o « bioactivacion » extraeritrocitara^[34].
  La lawsona piruá de fach èsser pas que pauc emolitic&, levat per de personas que las defensas antioxidantas sont degradadas^[34].
• La lawsona a un efièt emolitic pels subjèctes victimes d'un deficit en G6PD^[35].

Galariá d'imatges (botanica)

• A Hyderabad, Índia.

• A Hyderabad, Índia.

• A Hyderabad, Índia.

• En Malaisie.

Galariá d'imatges (Exemples de tatoatges efemèrs)

• Motiu fach amb henna (Inde).

• Mehndi.

• Mehndi sus de mans.

• ...sur pèl negra.

• Al Rajasthan.

• Barba tencha amb henna (Paquistan).

Notas e references

Bibliografia

• Kadiatou, malle (2011) Durabilité de la culture du henné dans la région de Koulikoro, au Mali : cas des communes rurales du Méguétan et de Banamba ; Mémoire de maîtrise en agroforesterie pour l’obtention du grade de maître ès sciences (M. Sc.) ; Faculté des études supérieures et postdoctorales de l’Université Laval
• Aweke, G. et Tapapul Lekoyiet, S. (2005) Lawsonia inermis L. In: Jansen, P.C.M. & Cardon, D. (Editeurs). PROTA 3: Dyes and tannins/Colorants et tanins. [CD-Rom]. PROTA. Wageningen, Pays-Bas inermis_Fr.htm. Database en ligne
• Forestier JP (2002) Henné ; Absorption de la lawsone par les cheveux ; International Journal of Cosmetic Science 4: 153-114.
• Leclerc L., Traité des simples par Ibn Beithar (Al-Jami’ al-mufradat). Traduction parue dans Notices et Extraits des Manuscrits de la Bibliothèque Nationale, 3 tomes, Paris, 1877-1883, réédité par l’Institut du Monde Arabe, Paris.
• Khorrami, J. S. (1979) Dosage du Lawsone dans le Henné par la méthode colorimétrique. Pharmaceutical Biology, 17(3-4), 131-134 (http://informahealthcare.com/doi/abs/10.3109/13880207909065164 résumé])
• Gupta, D. B., & Gulrajani, M. L. (1994) Kinetic and thermodynamic studies on 2‐hydroxy‐1, 4‐naphthoquinone (lawsone). Journal of the Society of Dyers and Colourists, 110(3), 112-115 (résumé)

Vejatz tanben

Articles connèxes

Ligams extèrne

(en) U. S. Food and Drug Administration (2006) Temporary Tattoos and Henna/Mehndi, 2007 Center for Food Safety and Applied Nutrition, Office of Cosmetics and Colors Fact Sheet. http://www.cfsan.fda.gov/∼dms/cos-tatt.html

A Lawsonia inermis, conoixita popularment como henna, ye a unica especie d'o chenero Lawsonia, d'a familia d'as litracias.

Caracteristicas

Ye un matullo de 2–6 m d'altaria con fuellas chicotas, oposatas, enteras, sin pelos, subsésils, elipticas y de forma alto u baixo lanceolata de 1.5–5.0 cm x 0.5–2 cm.

As fuellas s'han emplegato dende tiempos antigo ta obtener henna, producto ideyal ta tenyir a piel humana. Con a henna se pueden fer tatuaches temporals. O nombre "henna" proviene de l'arabe حِنَّاء, AFI: ħinna. Lo nombre mas conoixiu en aragonés clasico ye alfenya y se'n tien notorio por quantos peaches y pontaches que la quaternan entre as suyas mercadurías.

Usos y tradicions

Muller fendo-se un debuixo d'henna en a man.

A henna se fa servir muito ta fer disenyos de color roya fosca en as mans y pietz d'as chiquetas d'os países d'Orient Proximo, o subcontinent indio y Africa d'o norte mas que mas antis d'a voda.^[1] Tenyir as mans con henna, con disenyos complicats u no pas, fa parti d'as tradicions d'as mesachas de muitos países antis d'a cerimonia d'o matrimonio.^[2] O ritual de tenyir as mans y os pietz d'a novia de royo lo celebran tanto os musulmans^[3] como os hindús, cristians, chodigos y zoroastrians d'as zonas a on que se practica o costumbre.^[4]

A pasta se prepara picando as fuellas con un mortero; a henna tamién se fa servir ta tenyir o cabello de color roya. Se puet ixecar y alzar en forma de polvos y se pueden fer preparacions a base d'henna que dan una color negra.

A pasta d'henna se deixa sobre as mans un buen ratet y dimpués se lava con augua. Frotando as mans con aceite de mostaza a color se torna mas intensa, amanando-se a o narancha u royo/marrón fosco. Pasatas unas semanas a color fosca orichinal d'a henna va desapareixendo china-chana deixando una color narancha y dimpués tornando a la color natural d'a piel.

Referencias

Хъни^[1], дыгуронау хъæне^[1][2] (лат. Lawsonia inermis, уырыс. Лавсония неколючая) у къутæр-бæлас. Зайы Цæгат Африкæйы æмæ Астæуккаг Хурыскæсæны.

Фиппаинæгтæ

मेंदी ही भारतात उगवणारी एक आयुर्वेदीक औषधी वनस्पती आहे. स्त्रिया या वनस्पतीचा उपयोग फार पुरातन काळापासून सौंदर्यप्रसाधनासाठी करत आहेत. अनेक सणांमध्ये/धार्मिक कार्यक्रमात मेंदीची कलाकुसर हातावर काढण्यात येते. हिचा वापर करून पांढरे केसही रंगविले जातात. मेंदीचा लेप बनवताना त्यात लिंबू पिळतात, म्हणजे हातावरच्या नक्षीला छान लाल रंग येतो.

मेंदीची नावे:-

• हिंदी - मेहॅंदी
• इंग्रजी - Henna., Egyptian Private (?)किंवा Turry Mignonette (?)
• शास्त्रीय नाव - ‘लॉसोनिया अल्बा’ आणि ‘लॉसोनिया इनरमिस (Lawsonia inermis)
• कानडी - कोरांत, मदरंगा
• संस्कृत - मेंधिका, मेंधी, चमेदिका, नखरंजक, रागांगी, यवनेष्टा

हात किंवा केस रंगवायला वापरण्यात येणारी मेंदीची पावडर ही मेंदीच्या पानांपासून बनविली जाते.

मेंदीच्या झाडाचा आढळ आणि त्याची लागवड

शास्त्रीयदृष्टय़ा मेंदीचा समावेश लिथ्रेसी (Lythranceae) कुळामध्ये होतो. मेंदीचे झाड मूळचे आफ्रिकेतले असले तरी ऑस्ट्रेलिया, युरोप, कॅनडा, पाकिस्तान, इजिप्तपासून आखाती देशापर्यंत प्रसिद्ध आहे. वाळवंटी प्रदेशातले हे झाड भारतात महाराष्ट्र, गुजरात, राजस्थान या भागांत आढळते. मेंदीची रोपे बियांपासून तसेच छाट कलमांद्वारेही तयार करतात. ती कोणत्याही प्रकारच्या जमिनीत वाढू शकतात. वाळवंटी प्रदेशातले झाड असले तरी ते समुद्रकिनारीही छान वाढते. कोरड्या, उष्ण किंवा थंड हवामानातही तग धरू शकते. मुळे बर्‍यापकी खोलवर जात असल्यामुळे पूर्ण वाढलेल्या झाडाला पाणीही फारसे घालावे लागत नाही.

मेंदीची झाडे काटेरी असतात आणि गुरे या झाडाची पाने कडू असल्याने खात नाहीत, त्यासाठी ही कुंपणासाठी लावतात. मेंदीची झुडपे दीड ते तीन मीटर उंच वाढतात. पाने साधी समोरासमोर असतात. या झुडपांना एप्रिल ते जौलै या महिन्यांत पांढर्‍या किंवा गुलाबी रंगाची सुवासिक फुले येतात. फुलांपासून बनलेले बोंड गोलाकार व बाहेरून शिरायुक्त असते.

==उपयोग==मेदी अती ऊपयोगी आहे मेंदीचा वापर सौंदर्यप्रसाधनाबरोबरच वस्त्रोद्योगात कापड रंगविण्यासाठीही करतात. पिवळा, तांबडा, पगट, शेंदरी असे रंग विविध पदार्थाच्या मिश्रणाने तयार करून वापरले जातात. पानांमध्ये ‘लॉसोन’ हे रसायन असते ज्याला ‘हेन्नोटॅनिक आम्ल’ असेही म्हणतात. हेन्नोटॅनिक आम्लामुळे त्वचेला किंवा केसांना रंग येतो.

पानातील सेल्युलोजमधून रंगद्रव्ये विरघळून पसरण्यासाठी काही अवधी लागतो. त्यासाठी त्वचा चांगली रंगण्यासाठी मेंदीचा लेप ६ ते १२ तास व्यवस्थित राहणे आवश्यक असते. लॉसोनची प्रथिनांबरोबर रासायनिक अभिक्रिया घडून येते. त्यामुळे प्रथिने असणारे पदार्थ मेंदीमुळे चांगले व पक्के रंगतात. मानवी त्वचा, नखे आणि केसांमध्ये केराटिन नावाचे प्रथिन असते. याशिवाय चामड्याच्या वस्तू, रेशीम आणि लोकर रंगवण्यासाठीही मेंदीचा वापर होतो. आम्लाबरोबर मेंदीचा रंग आणखी गडद होतो म्हणूनच मेंदीचा वापर करताना लिंबू रस, चहा यांचा वापर केला जातो.

मेंदीच्या फुलांपासून हीना नावाचे अत्तर बनते. मेंदीची पेस्ट भाजले, कापले, खरचटले, कीटकदंश आदींनी त्वचेवर आलेल्या सुजेवर गुणकारी असते. मेंदीची पाने वांतिकारक व कफोत्सर्गक आहेत. बिया आंतड्यासाठी स्तंभक असून ज्वरशामक व चित्तभ्रमात उपयोगी आहेत. (आयुर्वेद)

मेंदीची पाने कडू, जखमा भरून आणनारी, मूत्रवर्धक अहेत. डोकेदुखी, कंबरदुखी, स्वासनलिका दाह केसतूट, मुखश्रोथ, उपदंश व्रण, खरूज आदींवर उपयोगी आहेत. (युनानी)

मेंदीच्या झाडाची साल कावीळ. प्लीहावृद्धी आणि मुतखड्यावर देतात. हट्टी त्वचारोगावर, भाजण्यावर, गरम पाण्याने पोळण्यावर लावतात. जळजळणार्‍या तळव्यांवर मेंदीच्या ताजी पाने लिंबाच्या रसात वाटून चोळतात.

हिना या हीना (अरबी:حــنــا, pronounced /ħinnaːʔ/ )एक पुष्पीय पौधा होता है जिसका वैज्ञानिक नाम लॉसोनिया इनर्मिस है। इसे त्वचा, बाल, नाखून, चमड़ा और ऊन रंगने के काम में प्रयोग किया जाटा है। इससे ही मेहंदी भी लगायी जाती है।^[1][2]

मेंहदी (henna) का वानस्पतिक नाम 'लॉसोनिया इनर्मिस' (lawsonia inermis) है और यह लिथेसिई (lythraceae) कुल का काँटेदार पौधा है। यह उत्तरी अफ्रीका, अरब देश, भारत तथा पूर्वी द्वीप समूह में पाया जाता है। अधिकतर घरों के सामने की बाटिका अथवा बागों में इसकी बाड़ लगाई जाती है जिसकी ऊँचाई आठ दस फुट तक हो जाती है और यह झाड़ी का रूप धारण कर लेती है। कभी कभी जंगली रूप से यह ताल तलैयों के किनारे भी उग आती है। टहनियों को काटकर भूमि में गाड़ देने से ही नए पौधे लग जाते हैं। इसके छोटे सफेद अथवा हलके पीले रंग के फूल गुच्छों में निकलते हैं, जो वातावरण को, विशेषत: रात्रि में अपनी भीनी महक से सुगंधित करते हैं। फूलों को सुखाकर सुगंधित तेल भी निकाला जाता है। इसकी छोटी चिकनी पत्तियों को पीसकर एक प्रकार का लेप बनाते हैं, जिसे स्त्रियाँ नाखून, हाथ, पैर तथा उँगलियों पर श्रृंगार हेतु कई अभिकल्पों में रचाती हैं। लेप को लगाने के कुछ घंटों के बाद धो देने पर लगाया हुआ स्थान लाल, या नारंगी रंग में रंग जाता है जो तीन चार सप्ताह तक नहीं छूटता। पत्तियों को पीसकर भी रख लिया जाता है, जिसे गरम पानी में मिलाकर रंग देने वाला लेप तैयार किया जा सकता है। इसपौधे की छाल तथा पत्तियाँ दवा में प्रयुक्त होती हैं।^[3][4][5][6]

चित्र दीर्घा

सन्दर्भ

बाहरी कड़ियाँ

• मेहंदी लगाना सीखे
• आसान मेहदी डिज़ाइन

மருதோன்றிப் பொடி

சூடானியப் பெண் ஒருவரின் கையில் மருதோன்றி

மருதோன்றி (மருதாணி, Lawsonia inermis) ஒரு மருத்துவ மூலிகைப் பயன்பாடுடைய சிறு மரம் அல்லது புதர் ஆகும்.

பெயர்கள்

இதற்கு அழவணம், மருதாணி, மருதோன்றி ஆகிய பெயர்கள் உண்டு. அழகை வழங்குவதால், ‘ஐ’வணம் (ஐ-அழகு) என்ற பெயரும் இதற்கு உண்டு. குளிர்ச்சியைக் கொடுப்பதாலும் இது, ஐவணம் (ஐ-கபம்) என்று அழைக்கப்பட்டிருக்கலாம். பாதங்களுக்குப் பயன்படுவதால், சரணம் (சரணம்-பாதம்) என்ற பெயரும் உள்ளது.^[1]

விளக்கம்

இத்தாவரம் ஒரு சிறு மர வகையினைச் சார்ந்தது. இருப்பினும், 5,6 அடி உயரம் வரை வளரும் இயல்புடையது. இச்செடியின் இலைகள் புதர்போல அடர்ந்து காணப்படும்.

இதன் இலைகள், நீளத்தில் ஏறத்தாழ ஒரு அங்குல அளவுக்குள் இருக்கும். அகலத்தில் அரை அங்குல அளவு இருக்கும். இலை அம்பு வடிவமானது. எனவே, இலை நுனிகூராக இருக்கும். இளஇலையின் நிறம், வெளிர்பச்சையாகவும், முதிர் இலை சற்று அடர்பச்சையாகவும் இருக்கும். இதன் மணமுடைய மலர்கள், வெள்ளை நிறத்தில் காட்சியளிக்கும்.

பயன்கள்

• இதன் இலைக் கூழ்மம் கடைகளில் கிடைக்கிறது. அதன் மூலம் வேண்டியவாறு வண்ணமிடலாம். பாரம்பரிய முறையில் இதன் இலைகளைக் கெட்டியாக அரைத்து, கைகளில் இடுவர்.
• சித்தமருத்துவப்படி, பித்த உடம்பாக இருப்பவருக்கு கருஞ்சிவப்பு தோன்றும். மற்றவருக்கு செஞ்சிவப்பாகத் தோன்றும். சிவப்பு நிறம் தோன்ற காரணமான வேதிய நிறமிக்கு ஆன்தோசயானின் (Anthocyanin) என்று பெயர்.
• நகசுத்தி எனப்படும் நோய், விரல்களில் வராது தடுக்கும் தன்மையுடையது.
• இளநரை மாற, கண்கள் குளிர்ச்சி பெற, நல்ல தூக்கம் வர இவ்விலைகளை அரைத்து தலையில் தேய்ப்பர். தவிர பொதுவாகப் பெண்கள் தங்கள் கைகளில் கால்களிலும் மருதோன்றிக் கூழ்மத்தைக் கொண்டு அழகு செய்கின்றனர்.

காட்சியகம்

• இந்தியப் பெண்

• தமிழக ஆணின் கை

• தமிழகப் பெண்ணின் கை

• தமிழகப் பெண்ணின் கைகால் விரல்கள்

• மறுதோன்றி இடல்

மேற்கோள்கள்

புற இணைப்புகள்

• Rajasthani mehandi(மருதாணிக்குரிய மாதிரிப்படங்கள்) மின்னூல்
• மருதாணி டிசைன்ஸ்

గోరింట చెట్టు కొంతమంది ఆకుల కోసం పెంచుతారు.

గోరింటాకు

గోరింటాకును ముద్దగా నూరి చేతికి, పాదాలకు పెట్టుకుంటే ఎర్ర్రని రంగుతో అందంగా ఉంటాయి. ఈ పొడిలో లవంగం పొడి కలిపితే ఎరుపు, ఉసిరి పొడిని కలిపితే నలుపు రంగు తల జుట్టుకు వస్తాయి.భారతీయులు పెళ్ళి సమయంలో దీన్ని తప్పనిసరిగా వాడతారు. మెహందీ లేదా హెన్నాఅనేది "మెంధిక" అనేసంస్కృతపదంనుండిఉద్భవించింది. మెహందీ, పసుపులయొక్క ఉపయోగంముల గురించి హిందూమ తవేదకర్మ పుస్తకాల్లోవర్ణించబడింది. హల్దిని (పసుపుముద్ద)అభిరంజనముగా, అలాగే మెహందీని బాహ్య ప్రతీకగా వేదాలలో చెబుతారు. వేద సిద్దాంతమూలలో ఇది "అంతర్గతంగ కాంతి లేవడం" అనే అర్ధం వస్తుంధి. సాంప్రదాయభారతనమూనాలలో మెహందీని చేతులు, కాళ్ళుగుర్చిఉద్దేశించబడింది.

పాశ్చాత్య ప్రపంచంలో హెన్నా (గోరింట)అని పిలుస్తారు. భారతదేశం, నేపాల్ దేశాలాలో మేహేందిని శరీర అలంకరణగా వాడతారు. భారతీయ సినిమా అయిన బాలీవుడ్, పాకిస్తాన్, బంగ్లాదేశీలు, అలాగే ఇతర దేశాలు కూడా మేహేందిని ఉపయోగిస్తారు. కోఆపరేషన్ కౌన్సిల్ ప్రకారం ఈ సంప్రదాయం గల్ఫ్ జాతీయులు అయిన ఆరబ్ దేశాల మహిళలు ఎక్కువగ ఉపయొగించుట ద్వారా విస్థరించింది.. మెహందీ అలంకరణను వారు కొన్నిసార్లు గోరింట పచ్చబొట్లు (హెన్నాటటూ) అని పిలుస్తుంటారు. 1990 ల చివరిలో పశ్చిమములోఇది ఒక నాగరీకంగా మారింది.

మెహందీని సాధారణంగా వివాహనికి, ఖర్వ చౌత్, ఆషాఢ శుద్ధ పూర్ణిమ, దీపావళి, భైదూజ్, తీజ్ వంటి పండుగలు వంటి ప్రత్యేక హిందూ మతం సందర్భాలలో సమయంలో వాడతారు. హిందూ మతం పండుగలలో చాలామంది మహిళలు హెన్నాని వారి చేతులుకు, కాళ్ళుకు అలంకరించుకుంటారు. ఇది చర్మంపై సహజంగా ఉండే అలంకరణగా కనిపిస్తుంధి. హెన్నా నిజానికి ప్రధానంగా హిందూమతం వధువులకు ఒక అలంకరణరూపంగా ఉపయోగించబడింది.ముస్లింలు పండుగలు అయిన ఈద్ ఉల్ ఫితర్, ఈద్ ఉల్ అధా సమయంలో మెహందీని వాడతారు.

భారత సాంప్రదాయ మెహందీని పెట్టేకళాకారు లుపరిమితసంఖ్యలో ఉండటం కారణముగా,ఆధునిక యుగంలో ప్రజలు రెడీమేడ్ హెన్నాన్ని (హెన్న ఛొనెస్) ఉపయోగిస్తున్నారు. రెడీమేడ్ హెన్నా ఆలంకరణకు సులభంగా ఉంటుంది.అయితే, భారతదేశంలో గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో వృత్తిపరంగా దొరికే గోరింట ఆకులుని శుద్ధి చేసి,వీటికి ఆయిల్ కలిపి రాళ్ళుతొ నూరి ఆ మిశ్రమన్ని మెహందీగా వాడతారు. మెహందీని చాలా సందర్భలలో తాత్కలిక పచ్చబొట్లుగా ఉపయోగిస్తారు.దీన్నే గోరింట పచ్చబొట్టు అలంకరనగా పిలుస్తారు. నల్లని పచ్చబొట్టును ధరించడం కోసం,అనేక మంది గోరింటాకుకు కృత్రిమరంగును కలపడం ఆరంబించారు. దీని వల్ల చర్మానికి చాలా హానికరమైన, శాశ్వతగాయాలు,తీవ్రమైన ఇబ్బందులు కలుగుతాయి. ఆలాటా అనే ఒక రకమైన గొరింటను వధువల పాదాల అలకరణకు ఉపయోగిస్తారు. ఈ సంస్కృతి ఇప్పటికి బెంగాల్లో వాడుకలో ఉన్నధి.

చిత్రమాలిక

సాధారణ, సులభమైన మెహేంది నమూనాలు http://www.youtube.com/watch?v=UcNrXuRPoJA

మూలాలు

ಗೋರಂಟಿ ಲಿತ್ರೇಸೀ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ ಒಂದು ಸಸ್ಯ. ಮದರಂಗಿ ಪರ್ಯಾಯನಾಮ. ಇದರ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಹೆಸರು ಲಾಸೋನಿಯ ಇನರ್ಮಿಸ್. ಇಂಗ್ಲಿಷಿನಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಹೆನ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಉತ್ತರ ಆಫ್ರಿಕ ಹಾಗೂ ನೈರುತ್ಯ ಏಷ್ಯದ ಮೂಲವಾಸಿ. ಇದನ್ನು ಅಲಂಕಾರಕ್ಕಾಗಿಯೂ ಇದರಿಂದ ಪಡೆಯಲಾಗುವ ಬಣ್ಣಕ್ಕಾಗಿಯೂ ಬೆಳೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ.ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳು ಇದರ ಎಲೆಗಳನ್ನು ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಅರೆದು ಕೈ ಕಾಲುಗಳಿಗೆ ಚಿತ್ರಾಕಾರವಾಗಿ ಹಚ್ಚುವರು. ತೊಳೆದ ಮೇಲೆ ಕೆಂಪು ರಂಗೇರಿ ಹೆಚ್ಚು ಸೌಂದರ್ಯವನ್ನು ಕೊಡುವುದು, ಹಿರಿಯರು ತಲೆ ಮತ್ತು ಗಡ್ಡಗಳಿಗೆ ಹಚ್ಚಿ ಬಿಳಿಕೂದಲು ಕೆಂಪಾಗುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಮದುವೆಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಣ್ಣಿಗೆ ಮೆಹಂದಿ ಹಚ್ಚುವ ಸಂಪ್ರದಾಯವಿದೆ.

ಸಸ್ಯ ಲಕ್ಷಣಗಳು

ಗೋರಂಟಿ ವಿಪುಲವಾಗಿ ಕವಲೊಡೆದು ಬೆಳೆಯುವ ಒಂದು ಪೊದೆಸಸ್ಯ. ಬೂದು ಕಂದು ಮಿಶ್ರಿತ ಬಣ್ಣದ ತೊಗಟೆ, ಅಭಿಮುಖ ಮಾದರಿಯಲ್ಲಿ ಜೋಡಣೆಗೊಂಡಿರುವ ಸರಳ, ಅಖಂಡ ಹಾಗೂ ಅಂಡಾಕಾರದ ಎಲೆಗಳು ಇದರ ಮುಖ್ಯ ಲಕ್ಷಣಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವು. ಹೂಗಳು ಚಿಕ್ಕ ಗಾತ್ರದವು ಮತ್ತು ಬಿಳಿ ಇಲ್ಲವೆ ಗುಲಾಬಿ ಬಣ್ಣದವು; ಸಂಕೀರ್ಣ ಮಾದರಿಯ ಮಧ್ಯಾರಂಭಿ ಹೂಗೊಂಚಲುಗಳಲ್ಲಿ ಸಮಾವೇಶಗೊಂಡಿವೆ. ಇವಕ್ಕೆ ಸುವಾಸನೆಯಿದೆ. ಫಲ ಸಂಪುಟ ಮಾದರಿಯದು. ಹಣ್ಣಿನೊಳಗೆ ನಯವಾದ ಅಸಂಖ್ಯಾತ ಬೀಜಗಳಿವೆ.

ಬೇಸಾಯ

ಗೋರಂಟಿ ಗಿಡವನ್ನು ಉಷ್ಣ ಹಾಗೂ ಸಮಶೀತೋಷ್ಣ ವಲಯಗಳ ಅನೇಕ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಸುತ್ತಾರೆ. ಭಾರತ, ಈಜಿಪ್ಟ್‌, ಪರ್ಷಿಯ, ಪಾಕಿಸ್ತಾನ, ಸೂಡಾನ್, ಮಡಗಾಸ್ಕರ್ಗಳಲ್ಲಿ ಇದರ ಎಲೆಗಳಿಂದ ದೊರೆಯುವ ಬಣ್ಣಕ್ಕಾಗಿ ಗೋರಂಟಿ ಗಿಡವನ್ನು ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಬಣ್ಣಕ್ಕಾಗಿ ಬೆಳೆಸುವ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯವಾದವು ಪಂಜಾಬ್,ಗುಜರಾತ್, ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ರಾಜಸ್ತಾನಗಳು. ಅದರಲ್ಲೂ ಪಂಜಾಬಿನ ಫರೀದಾಬಾದ್ ಮತ್ತು ಗುಜರಾತಿನ ಬಾರ್ದೋಲಿ ಹಾಗೂ ಮಾಧಿಗಳು ಗೋರಂಟಿ ಉತ್ಪಾದನೆಯ ಮುಖ್ಯ ಕೇಂದ್ರಗಳಾಗಿವೆ.

ಗೋರಂಟಿ ಗಿಡ ಯಾವ ರೀತಿಯ ಮಣ್ಣಿನಲ್ಲಾದರೂ ಬೆಳೆಯಬಲ್ಲದು. ಆದರೆ ನೆಲ ಜವುಗಾಗಿರಬಾರದು. ಗೋರಂಟಿಯನ್ನು ಬೀಜಗಳಿಂದ ಅಥವಾ ಕಾಂಡತುಂಡು ಗಳಿಂದ ವೃದ್ಧಿಸಬಹುದು. ಗೋರಂಟಿಯ ಎಲೆಗಳನ್ನು ವರ್ಷಕ್ಕೆ ಎರಡು ಸಲ (ಏಪ್ರಿಲ್-ಮೇ ಮತ್ತು ಅಕ್ಟೋಬರ್-ನವೆಂಬರ್) ಕಟಾಯಿಸುತ್ತಾರೆ. ಒಂದು ಎಕರೆಗೆ ಸುಮಾರು 350-750 ಕಿಗ್ರಾಂ ಒಣ ಎಲೆಗಳನ್ನು ಪಡೆಯಬಹುದು. ನೀರಾವರಿ ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಇಳುವರಿ 920 ಕಿಗ್ರಾಂನಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಾಗಿರಬಹುದು.

ಉಪಯೋಗಗಳು

Elderly Punjabi woman whose hair is dyed with henna.

ಗೋರಂಟಿಯ ಎಲೆಗಳನ್ನು ಬಹಳ ಹಿಂದಿನ ಕಾಲದಿಂದಲೂ ಭಾರತ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯಪ್ರಾಚ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಅಂಗೈ, ಅಂಗಾಲು ಹಾಗೂ ಕೈ ಬೆರಳಿನ ಉಗುರುಗಳಿಗೆ ಬಣ್ಣ ಹಾಕಲು ಉಪಯೋಗಿಸುತ್ತಾರೆ. ತಲೆಗೂದಲು, ಗಡ್ಡ, ಹುಬ್ಬು, ಕುದುರೆಗಳ ಬಾಲ, ಅಯಾಲು, ಚರ್ಮ ಮುಂತಾದವುಗಳಿಗೆ ಬಣ್ಣ ಕೊಡುವುದಕ್ಕೆ ಸಹ ಇದನ್ನು ಬಳಸುವುದುಂಟು. ಹಿಂದಿನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ರೇಷ್ಮೆ ಹಾಗೂ ಉಣ್ಣೆ ಬಟ್ಟೆಗಳಿಗೆ ಬಣ್ಣ ಕೊಡಲು ಗೋರಂಟಿಯನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದರು.

ಮೆಹೆಂದಿ

Latest Mehndi Design

ಮದರಂಗಿ(ಮೆಹೆಂದಿ): ಮದುವೆಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಮದುಮಗ ಅಥವಾ ಮದುಮಗಳಿಗೆ ಕೈಗೆ ಹಚ್ಚುವ ಪ್ರಾಕೃತಿಕ ಬಣ್ಣ.^[೧] ಎಂದರೆ ಇದೊಂದು ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಇಷ್ಟವಾಗುವ ನಿಸರ್ಗದ ಒಂದು ಗಿಡವಾಗಿದೆ. ಔಷಧೀಯ ಗುಣವುಳ್ಳ ಗಿಡವಾಗಿದ್ದು, ಇದರ ಸೊಪ್ಪನ್ನು ಔಷಧಕ್ಕೆ ಬಳಸುತ್ತಾರೆ. ಭಾರತೀಯ ಸಂಪ್ರದಾಯದಲ್ಲಿ ಕೈಗಳಿಗೆ ಬಣ್ಣವನ್ನು ಹಚ್ಚಿಕೊಳ್ಳುವ ರೂಢಿ ಇದೆ.^[೨]

ಮದರಂಗಿ ತಯಾರಿಕೆ

ಮದರಂಗಿಯನ್ನು ಕೈಗಳಿಗೆ ಹಚ್ಚಿಕೊಳ್ಳುವುದಾದರೆ, ಮದರಂಗಿಯ ಸೊಪ್ಪು, ನಿಂಬೆಹಣ್ಣಿನ ರಸವನ್ನು ಸೇರಿಸಿ ಚೆನ್ನಾಗಿ ಅರೆದು, ಕೈಗಳಿಗೆ ಹಚ್ಚಬೇಕು. ವಿಜ್ಞಾನ ಮುಂದುವರಿದ ಹಾಗೆ ಜನರು ಮದರಂಗಿಯನ್ನು ಬೇರೆ ವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ಸುಲಭವಾಗಿ ತಯಾರಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ದಾರಿಯನ್ನು ಕಂಡುಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಹೇಗೆಂದರೆ,ಮದರಂಗಿ ಸೊಪ್ಪನ್ನು ಒಣಗಿಸಿ ಪುಡಿಮಾಡಿ ಅದಕ್ಕೆ ನಿಂಬೆಹಣ್ಣಿನ ರಸವನ್ನು ಸೇರಿಸಿ ಕಲಸಿ ಹಚ್ಚುವ ವಿಧಾನವನ್ನು ಬಳಸಿದ್ದಾರೆ. ಹೀಗೆ ಮದರಂಗಿಯಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಬಿಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ರೂಢಿಯನ್ನು ಮಾಡಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಹೀಗೆ ಸಣ್ಣ ಸಣ್ಣ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಬರೆದು ಅದಕ್ಕೆ ಡಿಸೈನ್ ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಮದರಂಗಿಯ ಡಿಸೈನ್ ಗಳಿಗೆ ಕೆಲವು ಉದಹರಣೆ ಎಂದರೆ, ಇಂಡಿಯನ್ ಡಿಸೈನ್, ಅರೇಬಿಕ್ ಡಿಸೈನ್, ಶೈಲಿ ಅರೇಬಿಕ್ ಡಿಸೈನ್ ಇತ್ಯಾದಿ... ಈ ರೀತಿಯ ಡಿಸೈನ್ ಗಳ ಕೆಲವು ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ನಾವು ಕಾಣಬಹುದಾಗಿದೆ.^[೩]

ಮದರಂಗಿ ಬ‍ಣ್ಣದ ಗುಟ್ಟು

ಹಚ್ಚಿದ ಮದರಂಗಿಯನ್ನು ತುಂಬಾ ರಂಗಾಗಿಸಲು ಹಲವು ವಿಧಾನಗಳಿವೆ.

1. ಒಂದು ವಿಧಾನ : ಸ್ವಲ್ಪ ಏಲಕ್ಕಿಯನ್ನು ಹುರಿದು ಅದರ ಶಾಖ ಕೊಡಬೇಕು.
2. ಎರಡನೇ ವಿಧಾನ : ನಿಂಬೆ ಹಣ್ಣಿನ ರಸವನ್ನು ಹಚ್ಚಬೇಕು.
3. ಮೂರನೇ ವಿಧಾನ : ಸ್ವಲ್ಪ ಸಕ್ಕರೆಯನ್ನು ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಕರಗಿಸಿ, ಆ ನೀರನ್ನು ಹಚ್ಚಬೇಕು.

ಔಷಧೀಯ ಗುಣ

ಗೋರಂಟಿ ಎಲೆಗಳಿಗೆ ಔಷಧೀಯ ಗುಣಗಳಿವೆ. ಕಷಾಯದ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲವೆ ಸರಿಯ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಇವನ್ನು ಹುಣ್ಣು, ತರಚು ಹಾಗೂ ಸುಟ್ಟಗಾಯಗಳು ಮತ್ತು ಕೆಲವು ಚರ್ಮರೋಗಗಳಿಗೆ ಬಳಸುತ್ತಾರೆ. ಕಷಾಯ ಗಂಟಲುನೋವಿಗೆ ಒಳ್ಳೆಯ ಮದ್ದು. ಗೋರಂಟಿಯ ಹೂವನ್ನು ಆವಿ ಅಸವೀಕರಣಕ್ಕೊಳಪಡಿಸಿ ಒಂದು ಬಗೆಯ ಪರಿಮಳಯುಕ್ತ ಚಂಚಲ ತೈಲವನ್ನು ಪಡೆಯಬಹುದು. ಇದಕ್ಕೆ ಮೆಹಂದಿ ಎಣ್ಣೆ ಎಂದು ಹೆಸರು. ಇದನ್ನು ಸುಗಂಧ ದ್ರವ್ಯಗಳ ತಯಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಬಳಸುತ್ತಾರೆ. ಗೋರಂಟಿಯ ಚೌಬೀನೆಯನ್ನು ಉಪಕರಣಗಳ ಹಿಡಿ, ಗೂಟ ಮುಂತಾದವುಗಳ ತಯಾರಿಕೆಗೆ ಉಪಯೋಗಿಸುತ್ತಾರೆ. ಎಳೆಯ ಕಡ್ಡಿಗಳನ್ನು ಹಲ್ಲುಜ್ಜಲು ಇಂಡೋನೇಷ್ಯದಲ್ಲಿ ಬಳಸುತ್ತಾರೆ.ಗೋರಂಟಿಯನ್ನು ವಾಣಿಜ್ಯ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ದೆಹಲಿ, ಗುಜರಾತ್ ಮತ್ತು ಮಾಲ್ವ ಎಂಬ ಮೂರು ಬಗೆಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ದೆಹಲಿ ಗೋರಂಟಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮವಾದ್ದು.

ಸರಳ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗಳು

ಅಂಗೈ ಅಂಗಾಲು ಉರಿ

ಹಸಿ ಗೋರಂಟಿ ಸೊಪ್ಪನ್ನು ನುಣ್ಣಗೆ ಅರೆದು ಸ್ವಲ್ಪ ನಿಂಬೆಹುಳಿ ಸೇರಿಸಿ ಚೆನ್ನಾಗಿ ಮಸೆದು ಅಂಗೈ ಅಂಗಾಲುಗಳಿಗೆ ಲೇಪಿಸುವುದು.

ತಲೆಯಲ್ಲಿ ಹೇನು ಮತ್ತು ಸೀರು ನಿವಾರಣೆಗೆ

ಹಸಿ ಅಥವಾ ಒಣಗಿದ ಒಂದು ಹಿಡಿ ಗೋರಂಟಿ ಸೊಪ್ಪನ್ನು ಸ್ವಲ್ಪ ನೀರು ಸೇರಿಸಿ ನುಣ್ಣಗೆ ಅರೆದು 2ಗ್ರಾಂ ಆರತಿ ಕರ್ಪೂರವನ್ನು ಸೇರಿಸಿ ಚೆನ್ನಾಗಿ ಮಿಶ್ರ ಮಾಡಿ ತಲೆಗೆ ಹಚ್ಚುವುದು. (ಅಥವಾ) ಹಸಿ ಅಥವಾ ಒಣಗಿದ ಒಂದು ಹಿಡಿ ಗೋರಂಟಿ ಸೊಪ್ಪನ್ನು ನುಣ್ಣಗೆ ಅರೆದು ಸ್ವಲ್ಪ ಕರ್ಪೂರ ಮತ್ತು ಆಲಿವ್ ಎಣ್ಣೆಯನ್ನು ಬೆರಿಸಿ ತಲೆ ಕೂದಲಿಗೆ ಹಚ್ಚುವುದು. ಇದರಿಂದ ಹೇನುಗಳು, ಸೀರುಗಳು ನಾಶವಾಗುವುವು.

ಬಿಳಿ ಕೂದಲು ಕಪ್ಪಾಗಲು (ಬಾಲನೆರೆ)

ಒಂದು ಹಿಡಿ ಹಸೀ ಗೋರಂಟಿ ಕಾಯಿಗಳನ್ನು ನುಣ್ಣಗೆ ಅರೆದು ಒಂದು ಲೀಟರ್ ನೀರಿಗೆ ಹಾಕಿ ಚೆನ್ನಾಗಿ ಕಾಯಿಸಿ ಚತುರಾಂಷ ಕಷಾಯ ಮಾಡುವುದು. ಚೆನ್ನಾಗಿ ಪಕ್ವವಾಗಿರುವ 25 ಗ್ರಾಂ ನೀಲಿ ದ್ರಾಕ್ಷಿಯನ್ನು ತಂದು ಬೀಜಗಳನ್ನು ಬೇರ್ಪಡಿಸಿ ನುಣ್ಣಗೆ ರುಬ್ಬಿ ಮೇಲಿನ ಕಷಾಯಕ್ಕೆ ಸೇರಿಸುವುದು. ನಂತರ ಒಂದು ಬಟ್ಟಲು ಈ ಕಷಾಯಕ್ಕೆ ಕಾದಾರಿದ ನೀರು ಸ್ವಲ್ಪ ಸೇರಿಸಿ ಕೂದಲಿಗೆ ಹಚ್ಚುವುದು. ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ಸೀಗೆಕಾಯಿ ಹಾಕಿ ಬಿಸಿ ನೀರಿನ ಸ್ನಾನ ಮಾಡುವುದು. ಹೀಗೆ ಮೂರು ನಾಲ್ಕು ತಿಂಗಳ ಉಪಚಾರದಿಂದ ಸಫಲತೆ ದೊರೆಯುವುದು.

ಕಾಮಾಲೆಯಲ್ಲಿ

ಎರಡು ಹಿಡಿ ಹಸಿ ಗೋರಂಟಿ ಸೂಪ್ಪನ್ನು ಚೆನ್ನಾಗಿ ಜಜ್ಜಿ ಒಂದು ಬಟ್ಟಲು ನೀರಿನಲ್ಲಿ ರಾತ್ರಿ ನೆನೆ ಹಾಕುವುದು, ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ಈ ನೀರನ್ನು ಒಂದು ಶುಭ್ರವಾದ ಬಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಶೋಧಿಸಿ ದಿನಕ್ಕೆ ಒಂದು ವೇಳೆ 7 ದಿನಗಳು ಕುಡಿಯುವುದು.

ಮೂಲವ್ಯಾಧಿಯಲ್ಲಿ

ಎರಡು ಹಿಡಿ ಹಸಿ ಗೋರಂಟಿ ಸೂಪ್ಪನ್ನು ಚೆನ್ನಾಗಿ ಜಜ್ಜಿ ತೆಳು ಬಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಸೋಸಿ ರಸ ತೆಗೆಯಿರಿ, ಅರ್ಧ ಟೀ ಚಮಚ ರಸಕ್ಕೆ ಎರಡು ಚಿಟಿಕೆ ಸುಟ್ಟಬಿಗಾರದ ಪುಡಿ ಸೇರಿಸಿ ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ಒಂದೇ ವೇಳೆ ಸೇವಿಸುವುದು.

ತಲೆ ಸುತ್ತು

ಎರಡು ಗ್ರಾಂ ಗೋರಂಟಿ ಬೀಜಗಳನ್ನು ನಯವಾಗಿ ಅರೆದು ಒಂದು ಟೀ ಚಮಚ ಶುದ್ಧ ಜೇನಿನಲ್ಲಿ ಮಿಶ್ರ ಮಾಡಿ ಸೇವಿಸುವುದು.

ಹಲ್ಲು ನೋವು ಮತ್ತು ಹುಳುಕು ಹಲ್ಲಿನಲ್ಲಿ

ಹಸಿ ಗೋರಂಟಿ ಸೂಪ್ಪನ್ನು ಜಜ್ಜಿ ಉಂಡೆ ಮಾಡಿ ನೋವಿರುವ ಜಾಗದಲ್ಲಿ ಇಡುವುದು, ರಸವನ್ನು ಆಗಾಗ್ಗೆ ಉಗುಳುತ್ತಿರುವುದು.

ಬೆವರು ಸೆಲೆ

ಒಂದು ಹಿಡಿ ಹಸಿ ಗೋರಂಟಿ ಎಲೆಗಳನ್ನು ತಂದು ಚೆನ್ನಾಗಿ ಕುಟ್ಟಿ ಶುಭ್ರವಾದ ಬಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಸೋಸಿ ಚೆನ್ನಾಗಿ ರಸ ತೆಗೆಯುವುದು, ಈ ರಸವನ್ನು ಬೆವರು ಸೆಲೆಗೆ ಹಚ್ಚುವುದು.

ಗಜಕರ್ಣ, ಹುಳುಕಡ್ಡಿ ಮತ್ತು ದದ್ದುಗಳಿಗೆ

ಮೊದಲು ಗಾಯ ಇರುವು ಕಡೆ ಒರಟು ಬಟ್ಟೆಯಿಂದ ಸ್ವಲ್ಪ ಉಜ್ಜುವುದು. 20ಗ್ರಾಂ ಗೋರಂಟಿ ಬೀಜಗಳನ್ನು ಗಟ್ಟಿ ಮೊಸರಿನಲ್ಲಿ 3ದಿನ ನೆನೆಹಾಕುವುದು, ಮೂರು ದಿನಗಳ ನಂತರ ಈ ಬೀಜಗಳನ್ನು ಚೆನ್ನಾಗಿ ರುಬ್ಬಿ ಲೇಪಿಸುವುದು. 2ಗ್ರಾಂ ಬೀಜಗಳ ಚೂರ್ಣವನ್ನು ಕಾದಾರಿದ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಹೊಟ್ಟೆಗೆ ಕೊಡುವುದು.

ಬಿಳಿ ತೊನ್ನು ಮತ್ತಿತರ ಚರ್ಮ ವ್ಯಾಧಿಗಳಿಗೆ

ಈ ಮೂಲಿಕೆಯಲ್ಲಿ ರಕ್ತ ಶುದ್ದಿ ಮಾಡುವ ಗುಣವಿದೆ, 10ಗ್ರಾಂ ಗೋರಂಟಿ ಬೀಜಗಳನ್ನು ನಯವಾಗಿ ಅರೆದು ಚೂರ್ಣ ಮಾಡುವುದು. ಅರ್ಧ ಟೀ ಚಮಚ ಚೂರ್ಣಕ್ಕೆ ಅರ್ಧ ಸಕ್ಕರೆ ಪುಡಿ ಸೇರಿಸಿ ಸೇವಿಸುವುದು. ಹೀಗೆ ನಲವತ್ತು ದಿವಸ, ಒಂದು ಟೀ ಚಮಚ ಗೋರಂಟಿ ಬೀಜಗಳನ್ನು ನಿಂಬೆ ರಸದಲ್ಲಿ ಅರೆದು ಹೊರಗೆ ಲೇಪಿಸುವುದು, ಸ್ವಲ್ಪ ಶ್ರೀಗಂಧವನ್ನು ನೀರಿನಲ್ಲಿ ತೇದು ನೀರಿನಲ್ಲಿ (ಒಂದು ಬಟ್ಟಲು) ಕದಡಿ ಸೇವಿಸುವುದು.

ಛಾಯಾಂಕಣ

• in Hyderabad, India.

• in Hyderabad, India.

• in Hyderabad, India.

• in Hyderabad, India.

• A branch of henna tree in Malaysia

ಬಾಹ್ಯ ಸಂಪರ್ಕಗಳು

• The Henna Page

• Peacock Mehndi Design

1. ↑ http://dailytimes.com.pk/life-and-style/30-Apr-16/from-mehndi-to-marriage-vows-bipasha-and-karan-singh-grovers-wedding-celebrations-in-full-swing
2. ↑ http://www.fashionsrunway.com/indian-bridal-mehndi-designs/
3. ↑ https://in.pinterest.com/explore/mehndi-designs/

ሂና Lawsonia inermis (ወይም እንሶስላ) ኢትዮጵያ ውስጥ የሚገኝ ተክል ነው።

የአንዳንድ አገር ሴቶች በዚህ ተክል ለቆዳቸው ምልክት ለማድረግ ቀለም ይሠራሉ።

«እንሶስላ» ባብዛኛው ለሌላ ዝርያ (Impatiens tinctoria) ያጠቁማል።

የተክሉ ሳይንሳዊ ጸባይ

በወገኑ (Lawsonia) ውስጥ አንድያው ዝርያ ነው። ከዚያ በላይ የሂና አስተኔ (Lythraceae) ሩማን አለበት።

ሂና ረጅም ቊጥቋጦ ወይም ትንሽ ዛፍ ሊባል ይችላል፤ ከ1.8 እስከ 7.6 ሜትር ሊደርስ ይችላል። መላጣ፣ ብዙ ቅርንጫፍ ያለ፣ ትንንሽም ቅርንጫፎች እንደ እሾሕ ናቸው።

ቅጠሎቹ በአገዳው ላይ ፊት ለፊት ይበቅላሉ፤ ቅጠሉም ዘንጋልባ፣ ሞልሟላ፣ የሥላጢን ቅርጽ ያላው (ረጅምና በመሃሉ ሰፊ)፣ የሾለ፣ እና በዘበናይ ገጽታ ረባዳ ስርወት አለው።

የሂና አበባ አራት አበባቃፎች በ2 mm ቱቦ እና የተዘርጋ ግርብ 3mm አሉት። ያበባውም ቅጠል ሞላላ ነው፣ ነጭ ወይም ቀይ ወንዳካሎች በአበባቃፎች ቱቦ ጫፍ ላይ በጥንዶች ይገኛሉ። እንቁልጢው ባለ አራት ህዋስ፣ በ5 mm ዘለግ ይላል።

የሂና ፍሬ ትንንሽ ቡናማ ቀለህሞች፣ 4-8 mm ባጋማሽ፣ 32-49 ዘሮች በየፍሬው፣ በአራት ኢመደበኛ ስንጥቆች ይከፈታል።^[1]

በብዛት የሚገኝበት መልክዓ ምድር

የሂና ተክል ለስሜን አፍሪካ፣ ምዕራብና ደቡብ እስያ፣ እና ስሜን አውስትራልስያ በገሞጂና በከፊል ድርቅ በሆኑ ዙርያዎች ኗሪ ነው።^[2]

አስተዳደግ

ከ35 እስከ 45 ዲግሪ ሴንቲግሬድ መካከል ሙቀት ሲታደግ የበለጠውን ቀለም ያስገኛል።^[3]

የዝናብ ወራት ከጀመረ በኋላ በቶሎ አዲስ ቡቃያ ያበቅላል። ከዚያ እድገቱ ዝግ ይላል። ቅጠሎች ቀስ በቀስ ቢጫ ሆነው በደረቅ ወይም ቅዝቃዛ ሰዓት ይወድቃሉ። ሙቀቱ ከ11 ዲግሪ በታች ከሆነ አይዳብርም፤ ከ5 ዲግሪ በታች ቢሆን ተክሉን ይገድላል።

የተክሉ ጥቅም

• መኖ - ቅጠሎቹ በከብት ይበላሉ።
• ማገዶ - እንጨቱ ይመቻል።
• እንጨቱ ረቂቅ-ኢኒን፣ ጽኑ ሲሆን በሕንድ አገር ለድንኳን ችካል፣ ለመሳርያ መያዣ ይጠቀማል። በኢንዶኔዥያም ትንንሹ ጭራሮች ልጥርስ መፋቂያ፣ አበቦችም ለሽቶ ይጠቀማሉ።
• ጭረት - በቱርካና ኬንያ አገዳው ለአሣ አጥማጅ ቅርጫት ይጠቀማል።
• ቀለም - በተለይ በእስላም አገራት፤ ቅጠሎችና ትንንሽ ቡቃያዎች በማድቀቅ፣ ቡላ-አረንጓዴ ዱቄት ይሠራል። ዱቄቱም በሻይና ሎሚ ጭማቂ በማራስ ብርቱካን-ቀይ ቀለም ይሠራል። ቆዳ፣ ጸጉር፣ ጨርቅ፣ እንጨት ለማጌጥ ይችላል።

• ባህላዊ መድኃኒት - ሥሮቹ ለጨብጡ መድኃኒት እንዲሁም ለሴቶች ወላድነት ለመጨምር ይቆጠራሉ። የሥሮቹ መረቅ ለሽንት መድኃኒት ወይም ለደረት ጉሮሮ ቁስል እንደ ጠቃሚ ይቆጠራል።

ቅጠሉ የጸረ-ባክቴሪያ ጸባይ lawsone እንዳለው ይታስባል። የቅጠልና የአበባ ጭማቂ ለቆላ ቁስልና ለቁርጥማት በአፍአ፣ ወይም ለመንጋጋ ቆልፍ፣ ለሚጥል በሽታ፣ ለሆድ ቁርጠትም በአፍ ይሰጣል። እንዲሁም ቅጠሉ ለቁምጥና፣ ለወፍ በሽታ፣ ወይም ለእስከርቪ ይሰጣል።

ቁርጥ አርገው የሚስቡ ሥሮቹ ተደቅቀው፣ በልጆች ብጉንጅና የዓይን በሽታ ለማከም በራስ ላይ ይቀባል።

በማሌዥያ፣ በእግሮች የመቃጠል ስሜት ለማስታገሥ የተቀጠቀጠ ትኩስ ቅጠል ይጠቀማል፣ እንዲሁም ለቤሪቤሪ፣ ለቆዳ በሽታ፣ ለብጉንጅ፣ ለግዝረት ቁስል፣ ለሆድ እባጭ፣ ይጠቀማል። ለድድ ብጉንጅ መረቁ ተጉመጠመጠ፣ ወይም በመውለድ ለሆድ ህመም ይሰጣል።

በኢንዶኔዥያ፣ የቅጠሎች ለጥፍ ለጥፍር በሽታ እና ለችፌ ልክፈት ይሰጣል፤ የቅጠሎች ሻይ ውፍረት በሽታ እንደሚከለክል ይባላል፤ ከታናናሽ ፍሬዎችም የተሠራ ቅባት ለእከክ ያከማል።

በፊሊፒንስ አበቦቹ የሚጫጫን ወይም ለእንቅልፍ እንደሚረዱ ይነገራል።^[4]

ዋቢ

1. ^ Kumar S., Singh Y. V., & Singh, M. (2005). "Agro-History, Uses, Ecology and Distribution of Henna (Lawsonia inermis L. syn. Alba Lam)". Henna: Cultivation, Improvement, and Trade. Jodhpur: Central Arid Zone Research Institute. pp. 11–12. OCLC 124036118.
2. ^ "henna (plant)". Encyclopædia Britannica. Retrieved 5 May 2013.
3. ^ Bechtold, Thomas; Mussak, Rita (6 April 2009). Handbook of Natural Colorants. John Wiley & Sons. p. 155. ISBN 9780470744963.
4. ^ Orwa C, A Mutua, Kindt R , Jamnadass R, S Anthony. 2009 Agroforestree Database:a tree reference and selection guide version 4.0 መረጃ ስለ ሂና በእንግሊዝኛ

Lawsonia inermis, also known as hina, the henna tree, the mignonette tree, and the Egyptian privet,^[4] is a flowering plant and one of the only two species of the genus Lawsonia, with the other being Lawsonia odorata. The species is named after the Scottish physician Isaac Lawson, a good friend of Linnaeus.

Description

Henna is a tall shrub or small tree, standing 1.8 to 7.6 m tall (6 to 25 ft). It is glabrous and multi-branched, with spine-tipped branchlets. The leaves grow opposite each other on the stem. They are glabrous, sub-sessile, elliptical, and lanceolate (long and wider in the middle; average dimensions are 1.5–5.0 cm x 0.5–2 cm or .6–2 in x 0.2–0.8 in), acuminate (tapering to a long point), and have depressed veins on the dorsal surface. Henna flowers have four sepals and a 2 mm (0.079 in) calyx tube, with 3 mm (0.12 in) spread lobes. Its petals are ovate, with white or red stamens found in pairs on the rim of the calyx tube. The ovary is four-celled, 5 mm (0.20 in) long, and erect. Henna fruits are small, brownish capsules, 4–8 mm (0.16–0.31 in) in diameter, with 32–49 seeds per fruit, and open irregularly into four splits.^[5]

Distribution and habitat

The henna plant is native to northern Africa, Asia and northern Australia, in semi-arid zones and tropical areas.^[6]

Cultivation

It produces the most dye when grown in temperatures between 35 and 45 °C (95 and 113 °F).^[7] During the onset of precipitation intervals, the plant grows rapidly, putting out new shoots. Growth subsequently slows. The leaves gradually yellow and fall during prolonged dry or cool intervals. It does not thrive where minimum temperatures are below 11 °C (52 °F). Temperatures below 5 °C (41 °F) will kill the henna plant.

Dye

It is the source of the dye henna used to dye skin, hair and fingernails, as well as fabrics including silk, wool and leather.

References

Henao estas ruĝa tinkturo por haroj aŭ haŭto, kie ĝi faras ĉirkaŭ dektagedaŭrajn kvazaŭtatuojn. La tinkturo estas eltirita el la araba arbedo lavsonio (Lawsonia inermis) aŭ henaarbusto. Lavsonio apartenas al la plej odoraj plantoj de la mondo. El la etaj floroj oni produktas parfumoleon, la foliojn sekigas, diserigas. La pulvoformaj henafolioj entenas 0,5-1,5% lavsonon - kiu respondecas pri la koloro. Se oni rikoltas la foliojn somere, ĝi ne kolorigas la harojn, sed donas silkan lumeton, elastecojn por la hararo. Oni uzas la foliojn de la aŭtuna rikolto por kolorigado.

La arbedo estas ĉiamverda, rapidkreska planto, kiu atinas eĉ 6 m, bone eltenas sekon, sed ne toleras vintran froston.Gix estas multigebla per branĉoj aŭ grajnoj.

hena-pulvo

http://www.henna.hu/hogyan.html

Lawsonia inermis L. es una planta de la familia Lythraceae. Su nombre común es alheña o arjeña^[1]​ (del ár. hisp. alḥínna, y este del árabe الحناء al-ḥinnā´). En inglés se llama henna, término no estaba reconocido en español por la Real Academia,^[2]​ aunque se usaba como barbarismo. También se decía jena. Ambos términos están reconocidos hoy por la Real Academia.

Descripción

Se trata de un arbusto de unos dos metros de altura, ramoso, con hojas casi persistentes, opuestas, aovadas, lisas y lustrosas; flores pequeñas, blancas y olorosas, en racimos terminales, y por frutos bayas negras, redondas y del tamaño de un guisante. Sus hojas, recogidas en primavera, secadas después al aire libre y reducidas a polvo sirven para teñir. Este polvo también recibe el nombre de alheña.

Sinonimia

• Alcanna spinosa Gaertn.
• Lawsonia alba Lam.
• Lawsonia speciosa L.
• Rotantha combretoides Baker^[3]​

Nombres comunes

• alcana verdadera de Oriente, alheña oriental, cinamomo de Manila, henné de Cuba.^[4]​

Véase también

• Alheña

Referencias

Bibliografía

1. AFPD, 2008. African Flowering Plants Database - Base de Donnees des Plantes a Fleurs D'Afrique.
2. CONABIO, 2009. Catálogo taxonómico de especies de México. Cap. nat. México 1.
3. Correa A., M. D., C. Galdames & M. S. de Stapf 2004. Catálogo de las Plantas Vasculares de Panamá. Cat. Pl. Vasc. Panamá 1.
4. Davidse, G., M. Sousa Sánchez, S. Knapp & F. Chiang Cabrera 2009. Cucurbitaceae a Polemoniaceae. Fl. Mesoamer. 4(1): 1-855.
5. Estrada, A. 2007. Lythraceae. In: Manual de Plantas de Costa Rica. Vol. 6. B.E. Hammel, M.H. Grayum, C. Herrera & N. Zamora (eds.). Monogr. Syst. Bot. Missouri Bot. Gard. 111: 236–248.
6. Flora of China Editorial Committee, 2007. Fl. China Vol. 13.
7. Funk, V., T. Hollowell, P. Berry, C. Kelloff, and S.N. Alexander 2007. Checklist of the Plants of the Guiana Shield (Venezuela: Amazonas, Bolivar, Delta Amacuro; Guyana, Surinam, French Guiana). Contr. U.S. Natl. Herb. 55: 1–584.
8. Hokche, O., P.E. Berry & O. Huber 2008. Nuev. Cat. Fl. Vas. Venezuela 1–860.

Lawsonia inermis

Le henné (Lawsonia inermis), également connu sous les noms de mehndi, mendhi, mehendi (ou mehandi), ḥenna, lḥenni ou anella, est un arbuste épineux de la famille des Lythracées pouvant atteindre plusieurs mètres de haut. Ses feuilles sont principalement utilisées comme colorant ou tatouage mais la tradition leur octroie également d'autres vertus dont médicinales.

Généralités

Détail d'un buisson de henné (à Hyderabad, en Inde).

On extrait des feuilles du henné différentes qualités de poudres également dites "henné", ici vendues au Marché d'Istanbul en Turquie.

Le henné pousse à l'état naturel dans les régions tropicales et subtropicales d'Afrique, d'Asie du Sud et d'Australasie, sous des latitudes comprises entre 15 et 25° (N et S) de l'Afrique au Pacifique.

Il était cultivé extensivement en haies vives en Afrique, mais l'est plutôt en champs aujourd’hui pour une culture de rente (récolte plus facile).

Les feuilles du henné réduites en poudre contiennent une molécule particulière (2-hydroxy-1,4-naphthoquinone ; dite lawsone, du nom scientifique de l'arbuste). Elles produisent des teintes rouges, jaunes et orangées, utilisées en teinture textile et corporelle (coloration et entretien des cheveux, tatouages éphémères de la peau).

Le mot henné désigne également ce colorant dont l'usage est très ancien puisqu'on en retrouve la trace sur les momies égyptiennes.

Un henné naturel est toxique pour les enfants et le henné noir synthétique ou partiellement synthétique peut provoquer de graves allergies chez l'enfant comme chez l'adulte.

Sacs de henné naturel séché, marché de Gabès (Tunisie)

Dénominations

Le henné est appelé mehndi, mendhi, mehendi (ou mehandi) en Inde, ḥenna en arabe^[1], lḥenni ou anella en berbère^[2].

Sa désignation INCI est Lawsonia inermis, du nom du médecin écossais Isaac Lawson.

Origine

Il serait originaire du sud de l'Iran et de la Mésopotamie^[3],[4]. Il aurait été introduit en Égypte sous la XX^e dynastie.

Histoire

Il est cultivé au Maghreb depuis longtemps, en Inde ainsi que dans une grande partie de l'Afrique tropicale (Kawar et Tchad) apporté par les égyptiens qui l'ont ensuite répandu en Afrique subsaharienne, en Mauritanie jusqu’au Mali et en Espagne andalouse selon l'« aire d’emploi de la racine arabe de ce mot et les vertus qu’on lui accorde en pays musulman »^[5] où la fleur du henné (l'arbre « qui pousse au paradis »^[6]) a aussi une connotation religieuse puisque « Sa fleur passe pour avoir été la favorite du Prophète » (Mahomet), notait E.-G. Gobert en 1961^[7] et qu'en Mauritanie, on dit que cet arbre aurait « poussé à l’intention de la fille du Prophète et qu’elle fut la première femme à faire de sa teinte rouge une parure »^[8].

Plusieurs indices laissent penser que le henné a depuis longtemps un usage cosmétique et/ou médicinal :

• les Égyptiens coloraient de henné les ongles et les cheveux de leurs momies, il y a plus de 5 000 ans, ou les pieds et mains (momies de Ramsès II et III^{[9],[10],[11]}) ;
• des textes datant de plus de 2 500 ans le citent comme cosmétique^[11],[12] ;
• la légende syrienne de Baal et Anath (écrite vers 2 100 avant Jésus-Christ) évoque le henné sur les mains de la femme lors du rite du mariage (Kuchard 2003^{[réf. nécessaire]}) ;
• les Vietnamiennes se laquaient les dents en noir avec un produit noircissant contenant notamment du henné^[11] (Kuchard 2003) ;
• dans l'Assyrie antique, les paumes et ongles des futures mariées étaient décorés de dessins faits au henné (Kuchard 2003).

Description

Cette plante peut atteindre 6 m de haut^[12]. Dans les régions du Sahara, elle monte jusqu’à un mètre de hauteur, mais elle est absente du Sahara central en raison de ses besoins en eau^[4]. Les feuilles de henné poussent l'une en face de l'autre sur la tige. Les fleurs de henné possèdent quatre sépales, un tube de calice de 2 mm avec des lobes étalés de 3 mm, et ses pétales sont ovales.

La pâte de henné de tatouage est constituée de poudre de henné (feuilles broyées) et de liquide (de l’eau, des huiles ou du jus de citron),qui permet la malléabilité nécessaire à son application.

Répartition

Meule à henné à Yazd en Iran

La région d'origine du henné correspond à la savane tropicale et aux régions arides des zones aux latitudes comprises entre 15° et 25° aussi bien Nord que Sud, depuis l'Afrique jusqu'à la zone ouest Pacifique, elle a les meilleures qualités tinctoriales quand elle est cultivée dans les températures comprises entre 35 °C et 45 °C. Pendant la saison humide, la plante croît rapidement en émettant de nouvelles pousses, puis croît ensuite plus lentement.

Les feuilles deviennent jaunes petit à petit, et tombent pendant les périodes sèches ou fraîches. Le henné ne prospère pas lorsque les températures minimales sont inférieures à 11 °C, la plante meurt si la température est inférieure à 5 °C.

La plante est produite pour être vendue aux Émirats arabes unis, au Maroc, en Algérie, au Yémen, en Tunisie, en Libye, en Arabie saoudite, en Égypte, en Inde occidentale, en Irak, en Iran, au Pakistan, au Bangladesh, en Afghanistan, en Albanie, en Turquie, en Érythrée, en Éthiopie, à Djibouti, en Somalie et au Soudan. Actuellement, la région de Pali au Rajasthan est la plus grande zone de production en Inde avec plus de 100 producteurs dans la ville de Sojat.

Utilisation

Mains d'une mariée de l'île de Djerba décorées au henné (tatouage temporaire, proche du « harqûs » qui utilise une encre noire à base de divers produits carbonisés : « encre de Chine, galle pilée, suie, laurier-rose carbonisé, cendre de bois, épices, goudron, sève de ceps de vigne flambés, feuilles de noyer, noir de fumée, huile, alun, souak, khul, jâwi (encens) »^[13]).

Le henné est utilisé à de multiples fins :

• cosmétique : il est réputé embellir la peau (par coloration) et en l'adoucissant ; au hammam, le henné est encore fréquemment utilisé pour adoucir la peau où on le mélange au savon noir pour le répartir sur l'ensemble de la peau avant le rituel du gommage.
  Certains produits bronzants en contiennent, au Brésil par exemple (Kuchard 2003) ;
• dermatologique : Il était réputé purifier, nettoyer la peau et faciliter la cicatrisation ;
• teinture capillaire et soin capillaire : le henné est appliqué sur les cheveux pour les teindre ou leur apporter des nuances ; il est réputé anti pelliculaire et anti séborrhéique^[4]. Le résultat de son application dépend de l'origine géographique de la plante utilisée, de la couleur initiale du cheveu et du temps de pose de la pâte.
• tatouage : le henné fait partie, dans le Maghreb^[13], au Maroc, en Algérie, en Tunisie; en Mauritanie mais aussi au Tchad et en Inde, de l'arsenal de la séduction féminine, sous forme de tatouages définitifs ou éphémères constitués de signes traditionnels réputés protecteurs, magiques ou prophylactiques^[13] (agencement d'idéogrammes et signes pictographiques) et plus ou moins symboliques, autrefois notamment appliqués par des femmes sur des femmes sur le dos et/ou la poitrine^[13] et aujourd'hui, sur les pieds et les mains (sous forme de tatouage traditionnel ou de tatouage de fantaisie^[13]. Le mehndī (mot d'origine indienne - de l’hindi ou de l’ourdou) est l’art de réaliser des tatouages au henné à base de cette pâte; le visage des femmes, berbères notamment, était tatoué depuis la période pré-islamique de manière à éloigner le mauvais sort ou à afficher un statut social, celui d'épouse par exemple. Il servait également à se démarquer culturellement des Arabes ;

Éthiopienne aux cheveux teints au henné.

• parfumerie : avec un parfum extrait de ses fleurs en longues grappes, qui serait jugé peu agréable par certains Européens, mais apprécié des Tunisiens et Proche-Orientaux où un buisson fleuri de henné est apprécié dans les jardins urbains ou de cour. L'odeur est puissante et extrêmement diffusible et « rappelle, lorsqu’elle est diluée et perçue de loin, celle de plusieurs fleurs blanches, le troène ou l’aubépine, mais qui donne, lorsqu’elle est dense et perçue de près, une impression très vive de sperme, de mucus vaginal, ou de liquide amniotique. Il semble que cette note particulière est due à la présence de l’aldéhyde alpha-amyl-cinnamique qui sans doute n’existe pas dans les liqueurs animales…^[14] »^[7],[4] ;
• thérapeutique : il est réputé soigner les ongles malades (usage externe uniquement) et tuer les poux^[15] (usage externe uniquement). Ses feuilles sont depuis longtemps utilisées pour traiter les cicatrices jaunes, de l’amibiase^[16]. La feuille réduite en poudre (pilée et tamisée) a des effets antimicrobiens, antifongiques, bactériostatiques et antispasmodiques (Khorrami 1979). Les médecines traditionnelles arabes et d'Inde l'utilisent aussi (feuille et/ou racine) pour déclencher l’accouchement et en décoction (feuille et racine) contre certaines diarrhées. En Côte d’Ivoire et au Nigeria, la feuille sert aussi contre la trypanosomiase^[12]. La poudre de ses feuilles humectées d’eau forme une pâte réputée astringente pour la peau, cicatrisante pour les blessures, les contusions et la plaie ombilicale du nouveau-né. Elle est aussi utilisée, sur les cheveux, contre les infestations de poux. Elle serait aussi « un résolutif des entorses, luxations, fractures et étirements des ligaments »^[17]. Le henné est utilisé en infusion contre les ulcères, certaines diarrhées, la lithiase rénale et comme collyre pour certaines ophtalmies. Selon la médecine traditionnelle, il aurait une vertu « froide » combattant les maladies « chaudes », par exemple en cataplasme sur la tête (front et tempes, il calmerait les maux de tête et les migraines). Mélangé à du beurre, il donne une pommade qui calmerait les brûlures et soignerait certains boutons (de varicelle notamment)^[4] ;
• maroquinerie : il teinte les cuirs et peaux^[4] et pourrait être une alternative à des colorants toxiques (métaux lourds)^[18] ;
• teinture artisanale (des laines et soies) nécessitant des mordants et fixateurs (traditionnellement : alun, tartre et sulfate de fer^[4],[19] ;
  Au Maghreb, chameaux (vaches et chevaux) étaient parfois ornés de signes conjurateurs et protecteurs contre les maladies, peints au henné^[4].
• usage magique vétérinaire : au Maghreb, les queues, fronts ou flancs de chevaux, vaches ou chameaux sont parfois teints de signes conjurateurs et protecteur contre les maladies^[4] ;
• le henné est très souvent utilisé pour couper le haschich^[20] ;
• l'extrait aqueux de feuilles de henné a été testé avec un certain succès comme inhibiteur de corrosion d'électrodes faites en certains métaux (acier, nickel et zinc) en solution acides, neutres et alcalines, d'autant plus que la concentration en extrait est élevée, avec des variations selon le métal utilisé et l'acidité du milieu^[21] ;
• des extraits de feuilles ont montré une activité bactéricide sur deux bactéries phytopathogènes : Pseudomonas savastanoi (bactériose de l'olivier) et Agrobacterium tumefaciens^[22].

Toxicité

Henné naturel

Le henné ingéré contient des composés cytotoxiques in vitro^[23] et se montre toxique pour les enfants^[24], mais il n'est pas réputé toxique pour l'adulte en bonne santé, en usage externe et sur une peau saine. Toutefois, il peut se montrer hémotoxique (toxique pour le sang) chez le jeune enfant^[25]. On s'en est rendu compte dans les régions où du henné est traditionnellement appliqué par des Bédouins sur la peau du garçon premier-né après la naissance. En 10 ans, l’hôpital d'Al-Jahra^{[Où ?]} a reçu 15 très jeunes garçons souffrant d'une hémolyse aiguë quelques jours après l'application de henné sur le corps^[25],[26]. Les analyses de laboratoire ont dans tous ces cas révélé une anémie, une hyperbilirubinémie et une réticulocytose indirecte. Les nouveau-nés montraient un déficit en G6PD et l'hémolyse (destruction des globules rouges) induite par l'application de henné se traduisait par une hyperbilirubinémie et réticulocytose plus grave que dans les cas habituels d'hémolyse^[25].
L'absorption percutanée de henné est probablement plus importante sur la peau du bébé, et des essais cliniques ont confirmé que le henné cause un déficit en globules rouges et en G6PD^[25], peut être en raison d'un effet de stress oxydant^[27] de la lawsone contenue dans la poudre de henné^[28]. Un programme d'éducation de santé local a été mis en place pour empêcher l'utilisation de henné dans la petite enfance^[25].

L'administration de lawsone à des rats de laboratoire induit également une réponse hémolytique, associée à des dommages oxydatifs aux érythrocytes, mais curieusement, des érythrocytes isolés exposés in vitro à la lawsone ne présentent pas ces dommages oxydatifs, ce qui suggère qu'in vivo, la lawsone ne devient toxique pour le sang qu'après avoir subi une métabolisation ou « bioactivation » extra-érythrocytaire^[28].
La lawsone pourrait en fait n'être que faiblement hémolytique, sauf chez des personnes dont les défenses antioxydantes sont dégradées^[28].

La lawsone a un effet hémolytique chez les sujets victimes d'un déficit en G6PD^[29].

Henné synthétique

Un henné noir synthétique ou partiellement synthétique, de plus en plus utilisé pour le tatouage éphémère peut être source de graves allergies^{[30],[31],[32],[33]} nécessitant un traitement médical et de marques permanentes^[34]. La molécule active du henné, la lawsone (2-hydroxy-1,4-naphthoquinone) semble aussi pouvoir être toxique pour les jeunes enfants recevant un tatouage éphémère au henné^[35]. Ces allergies peuvent être durables^[36] et ne sont pas uniquement dues à l'additif p-Phénylènediamine (PDD), (à juste titre) incriminé^[37].

Compositions multiples

Henné naturel ou Lawsonia inermis en poudre

Le henné naturel sans aucun mélange, ni additif est composé de 100 % de Lawsonia inermis. Pour nuancer sa couleur (éclaircissement, reflets, assombrissement, etc.) d'une teinture au henné naturel, ce dernier se mélange à d'autres extraits végétaux comme la senna ou cassia (dit « henné neutre » non-colorant), l'indigo, le brou de noix, le rhapontic, le curcuma, la camomille, etc. Ces mélanges ou associations restent naturels.

En revanche, d'autres paquets de henné vendus dans le commerce mélangent le Lawsonia inermis naturel à des composants chimiques tels que des sels métalliques (indiqués « sodium picramate ») ou du p-phénylènediamine (PPD)^[38],[39] qui peuvent être allergènes, toxiques ou dangereux pour la santé selon leurs proportions ou utilisations^[40].

Il appartient donc aux acheteurs de vérifier la composition de leur henné en fonction de leur exigence^[41].

Galerie d'images (botanique)

• À Hyderabad,en Inde.

• À Hyderabad, Inde.

• À Hyderabad, Inde.

• En Malaisie.

• Détail des feuilles de henné (Lawsonia inermis)

• Henné au jardin botanique Huntington Gardens, Los Angeles, (États-Unis)

Galerie d'images (tatouages éphémères)

• Motif fait au henné (Inde).

• Mehndi.

• Mehndi sur des mains.

• ...sur peau noire.

• Au Rajasthan.

• Barbe teintée au henné (Pakistan).

Notes et références

Voir aussi

Tom síorghlas a fhásann 3 m ar airde, dúchasach do na trópaicí sa Seandomhan. Na duilleoga urchomhaireach, ubhchruthach go dtí lansa-chruthach. Na bláthanna ceathairpheitealach, bán, bándearg nó dearg. An toradh ina chochall 3 sheomra. Táirgeann na duilleoga mionaithe dath dearg, atá in úsáid mar chosmaid chraicinn is ghruaige leis na cianta.

Pacar Kuku (Lat: Lawsonia inermis L.) adalah tanaman yang berasal dari Afrika Timur Laut dan Asia Barat Daya.^[3] Termasuk suku Lythaceae (bahasa latin).

Ciri-ciri

Batangnya perdu, tegak, cabang-cabangnya sering berujung runcing.^[3] Daun berhadapan, berbentuk jorong atau jorong-lanset, panjang 1,5-5,0 cm.^[3] Perbungaan berupa malai, tumbuh di ujung cabang dan di ketiak daun, panjang 4 – 20 cm; bunga kuning muda, merah jambu, atau merah; sangat harum.^[3] Sementara buahnya berupa buah kotak, berbentuk bulat, atau bulat pipih, dan memiliki garis tengah ±0,5 cm.^[3]

Kegunaan

Pacar kuku banyak ditanam sebagai tanaman hias, karena bunganya berbunga sepanjang tahun, maka seringpula digunakan dalam wangi-wangian.^[3] Pacar kuku di Indonesia juga paling dikenal sebagai pemerah kuku tradisional dengan cara menumbuk daun dengan kapur atau gambir untuk mewarnai merah kuku.^[3] Tidak hanya itu, dalam bentuk kering, apabila daunnya ditumbuk dengan air, maka dapat digunakan untuk mewarnai rambut.^[3] Daun pacar kuku mengandung zat warna lawson yang dapat diekstrak sebagai kristal berwarna kungin jingga, digunakan untuk mewarnai wol dan sutera.^[3] Daun mengandung tanin (± 4,5 %), digunakan untuk obat penghenti diare ; serbuk daun digunakan untuk obat luka. Bunga mengandung minyak atsiri yang berbau seperti trimetil amina, digunakan dalam kosmetika. Biji mengandung minyak (10,5%). Kayu kelabu, keras, digunakan untuk membuat barang-barang kecil dan tusuk gigi ^[3]

Referensi

Lawsonia inermis (L., 1753), nota col nome comune di henna o più spesso col corrispondente francese henné, è un arbusto spinoso appartenente alla famiglia delle Lythraceae^[1], l'unica specie inclusa nel genere Lawsonia (L., 1753)^[2].

Dalle foglie essiccate e macinate si ricava una polvere giallo-verdastra utilizzata come colorante su tessuti e pelle animale. La molecola colorante dell'henné è il lawsone (C₁₀H₆O₃), una sostanza di colore rosso arancione che è presente nelle foglie della pianta e anche nei fiori del giacinto d'acqua.

La tonalità rosso bruna varia in funzione della composizione in rami (rosso) e foglie (marrone). Le foglie raccolte vengono essiccate, polverizzate e setacciate per creare la famosa polvere riflessante colorante. Spesso henné viene mescolato con l'indaco, per disporre di una maggior gamma di colori scuri, e con la Cassia obovata.^[3]

La pianta è conosciuta sin dall'antichità, soprattutto nella sua zona d'origine, il Medio Oriente (Mesopotamia e antico Egitto). In Nordafrica e India viene usata per tatuaggi temporanei su mani e piedi nei matrimoni e altri riti religiosi come mehndi o per la tintura dei capelli. La conoscenza delle proprietà coloranti e antisettiche risale a tempi antichissimi; se ne trovano tracce fin nelle mummie egiziane.

Etimologia

I termini italiani e inglesi henna e alcanna come anche il prestito linguistico francese henné derivano tutti dall'arabo al hanna, di origine persiana, nome entrato nella lingua italiana nel XVI secolo.

La stessa sostanza viene indicata con il nome di mehndi in India termine derivato dalla parola sanscrita mendhikā^[4]

Descrizione

Frutti

Fiori di Henné

Lawsonia inermis è un arbusto spinoso alto da 2 fino a 7 m.

Le foglie sono glabre, sub-sessili, ellittiche e lanceolate (le dimensioni medie sono 1,5–5 cm x 0,5–2 cm), acuminate e a fillotassi opposta.

I fiori profumati bianco rosa, hanno quattro sepali saldati in un tubo calicino di 2 mm, petali ovati, stami bianchi o rossi posti in coppia sul bordo del tubo calicino. Fioriscono da maggio a luglio. I frutti sono piccole capsule brunastre, di 4-8 mm di diametro, con 32-49 semi per frutto che si aprono irregolarmente in quattro valve.

Distribuzione e habitat

Originaria dell'Asia minore, Nordafrica, Iran ed India occidentale, la specie è stata coltivata in tutto il bacino del Mediterraneo orientale. Oggi è diffusa nei Paesi arabi.

Usi

Polvere di henné utilizzata nella tintura dei capelli

Venditore di henna a Sana'a in Yemen

L'henné si presta a diversi usi:

• religioso: soprattutto utilizzato dalle donne, l'henné è un simbolo beneaugurante;
• cosmetico ed estetico: abbellisce e può anche essere applicato sui capelli, piedi e mani;
• terapeutico: secondo analisi di laboratorio, l'henné possiede virtù antimicotiche e astringenti, anti dermatite e anti seborrea.

Uso come colorante per la pelle - tatuaggi

Le foglie intere dell'henné non colorano la pelle, infatti la molecola responsabile del colore (lawsone, il cui termine nella nomenclatura ufficiale IUPAC è: 2-Hidroxy-1,4-naphthoquinone, conosciuto anche come acido hennotannico e la cui formula chimica bruta o molecolare è: C10H6O3) è trattenuta all'interno delle cellule delle foglie e deve essere liberata tagliando o triturando la foglia e messe a macerare in acqua a temperatura di 30 °C. In questo modo il lawsone migrerà gradualmente dalla polvere o pasta di henné nello strato esterno della pelle o capelli, dove si legheranno alle proteine in essa contenute, creando una colorazione visibile.

Dal momento che è difficile utilizzare con precisione le foglie tritate grossolanamente, l'henné viene comunemente usato come polvere prodotta essiccando, macinando e setacciando le foglie. La polvere secca viene miscelata con un liquido (acqua, succo di limone, tè forte e altri ingredienti, a seconda della tradizione). Molti artisti usano zucchero o melassa nella pasta di henné per migliorare la consistenza e l'adesione alla pelle. La miscela di henné deve riposare fino a 48 ore prima dell'uso per liberare il lawsone delle foglie.

Oli essenziali con alti livelli di alcoli monoterpenici, come il tea tree, la melaleuca o la lavanda, migliorano le caratteristiche della colorazione; altri oli essenziali, come l'eucalipto e il chiodo di garofano, sarebbero altrettanto utili ma sono troppo irritanti e non dovrebbero essere usati sulla pelle.

L'hennè è di colore arancione appena rimossa la pasta, ma si scurisce nei tre giorni successivi a causa dell'ossidazione.

Effetti sulla salute

L'henné è pericoloso per le persone con carenza di glucosio-6-fosfato deidrogenasi (deficit di G6PD)^[5]. Neonati e bambini di particolari gruppi etnici, principalmente dal Medio Oriente e dal Nord Africa, sono particolarmente vulnerabili^[6].

Inoltre le paste di henné premiscelate per body art commerciali possono includere ingredienti aggiuntivi per fortificare o modificare il colore finale. Alcune di queste sostanze possono indurre rischi per la salute anche significativi.

La Food and Drug Administration (FDA) degli Stati Uniti considera queste aggiunte come adulteranti e quindi illegali per l'uso sulla pelle. Uno studio del 2006 ha rilevato: : p-fenilendiammina, picramato di sodio, il colorante amaranto (colorante rosso n. 2 vietato negli Stati Uniti nel 1976), nitrato d'argento, carminio, pirogallolo, colorante arancione disperso e cromo^[7].

Note

Cypros vel cyprus (-i, f.) (Graece: κύπρος) est frutex floridus Lawsonia inermis L. (olim Lawsonia alba Lam.) quae est unica species in genere Lawsonia. E foliis eius tinctura extrahitur, cyprĭnum (κύπρῐνον) vocatum, quo homines iam e temporibus antiquissimis cutem, capillos, et barbam tingunt. Medio Aevo, arbustum ipsum et eius tinctura nomine Arabico alchanna vocari solebant.

Palma cyprino picta (cum rostro cameli)

Heninė lavsonija (lot. Lawsonia inermis) – raudoklinių (Lythraceae) šeimos žiedinis augalas. Natūraliai auga Pietų Azijoje, tropinėje Afrikoje, Malajų salyne, auginama Šiaurės Afrikoje, Artimuosiuose Rytuose ir kitur.

Tai aukštas krūmas ar nedidelis medis, užaugantis iki 2,7 m aukščio. Lapai priešiniai, paprastieji, be plaukelių, 1,5–5,0 cm ilgio ir 0,5–2 cm pločio. Žiedai susitelkę į žiedynus stiebų viršūnėse, žiedai turi po 4 baltus taurėlapius. Vaisius – 4-8 mm skersmens kapsulė su 32-49 sėklomis.

Heninė lavsonija nuo pat ankstyvos senovės (bronzos amžiaus) naudojama kaip dažinis augalas. Iš sutrintos džiovintų lapų pudros gaunamas dažas, vadinamas chna (arab. حِنَّاء = ḥinnāʾ). Šie dažai naudojami audinių, paviršių dažymui, dažų tapybai gamybai, tačiau plačiausiai naudojami kūno tapybai. Chna dažais dažomi plaukai, nagai, ant odos kuriami meniški piešiniai ir simboliai. Natūrali chna spalva yra ruda, tačiau dažnai gaminama juoda chna, pridedant dažomųjų elementų. Kūno dažymas chna raštais paplitęs įvairiose Rytų kultūrose – Indijoje, Arabų kraštuose, Irane, Izraelyje. Dar senovės Mesopotamijoje moterys puošdavosi chna piešiniais. Dabar tikima, kad chna piešiniai suteikia palaiminimą (barakah), laimę, jaunystę. Indų kultūroje kūno tapyba chna dažnais vadinama mehndi.

• Požymiai

• Žiedynas

• Chna dažai

• Mehndi

Inai (nama botaninya Lawsonia inermis), merupakan sejenis pohon berbunga yang mana daunnya digunakan untuk mewarnai kulit badan manusia, rambut, kuku, barangan kulit (contoh beg, uncang, talipinggang dsbnya.) dan juga pewarna untuk kain. Pokok inai boleh membesar sehingga ketinggian 2.6m.

Inai ditanam secara komersial di negara-negara UAE, Maghribi, Algeria, Yaman, Tunisia, Libya, Arab Saudi, Mesir, barat India, Iraq, Iran, Pakistan, Bangladesh, Afghanistan, Turki, Somalia dan Sudan.

Orang Islam menggunakan Inai untuk mewarnai rambut dan janggut sepertimana yang diamalkan oleh Nabi Muhammad SAW. Ini merupakan amalan Sunnah dan sangat digalakkan. Diriwayatkan, baginda juga menggalakkan kaum wanita menggunakan inai ke atas kuku kerana ianya akan memudahkan atau membezakan pengenalan diantara tangan seorang perempuan dengan tangan lelaki.

Galeri

• Lakaran pokok inai

• Bunga pokok inai

• Serbuk inai

• Inai dilukis untuk menghiasi tangan wanita disesetengah negara Timur Tengah

Voor de stad op Sicilië, zie Enna (stad)

Henna is een rode kleurstof die wordt gebruikt voor het verven van nagels, handpalmen en haar. Deze vorm van lichaamsversiering komt vooral voor in Arabische, Afrikaanse,Turkse en Indische culturen, maar wordt ook elders toegepast. Henna werd ook gebruikt als organische verfstof filo d'oro door 15e-eeuwse schilders in Italië.

Herkomst

Henna wordt gewonnen uit de hennastruik, Lawsonia inermis, de enige soort in het geslacht Lawsonia. Het is een struik uit de kattenstaartfamilie (Lythraceae) die van nature voorkomt in Noord-Afrika, het Nabije Oosten en India. De hennastruik wordt al sinds ca. 3500 v. Chr. gekweekt. Van de bloemen kan parfum worden gemaakt, terwijl de kleurstof wordt gewonnen uit de groene herfstbladeren. Deze worden vermalen en vermengd met citroensap of een ander zwak zuur.^[1] De actieve stof, lawsone, verbindt zich in het haar met de daar aanwezige eiwitten. Blond haar kleurt hierdoor rood, bruin haar wordt kastanjebruin, en grijs haar kleurt oranje.^[1]

Zwarte henna

In 2005 waarschuwde de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (VWA) voor tijdelijke tatoeages met ‘black henna’, zwarte henna, die mensen tijdens vakanties laten aanbrengen. Tatoeages met zuivere henna vormen zelden een probleem en verdwijnen na enkele weken vanzelf. Voor een sneller en donkerder effect wordt soms p-fenyleendiamine (PPD) aan de henna toegevoegd, om het zogenaamde ‘black henna’ te maken. PPD kan ernstige allergische reacties veroorzaken met blijvende gevolgen. De VWA adviseert tatoeages met black henna te vermijden. Als gezegd wordt dat de opgebrachte pasta al na een uur verwijderd mag worden, gaat het zeker om black henna. Normaal gesproken moet de pasta zo lang mogelijk blijven zitten.

Toevoegingen

Aan hennapoeder worden veelvuldig beitsen zoals de aromatische nitroamino-verbinding natriumpicramaat als kleuractivator en -stabilisator toegevoegd om afwijkende kleuren als mahogany (mahonie), auburn (kastanje) en blond te verkrijgen. Dergelijke stoffen kunnen het menselijk genetisch materiaal beschadigen.

Hennapoeder voor het verven van haar

Geverfde hand bij kamelenbek

De handen van een bruid uit Bangladesh

Zie de categorie Lawsonia inermis van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Hennaveksten.

Henna (Lawsonia inermis) er en busk i planteslekten Lawsonia som tilhører kattehalefamilien.

Busken har gulhvite blomster, finnes bare i varmere strøk fra Øst-Afrika til det nordlige Australia, men dyrkes nå også i andre tropiske områder. Av roten får man det røde fargestoffet henna. Blomstene kan brukes til parfyme eller for balsamering. Av frøene presses en fet olje som tidligere ble brukt i Sudan til å smøre på kroppen.

Det røde fargestoffet brukes av hinduene som dekorasjon. Det brukes også i forbindelse med bryllup. Palestinske bruder bruker henna på henna-dagen, muslimske brudepar i Pakistan gjennomfører en henna-seremoni, og hinduene i Nord-India pynter bruden med henna.^[1]

Referanser

Eksterne lenker

• The Henna page
• Hvordan bruke henna
• Hva er henna?

Kwitnące pędy

Lawsonia bezbronna (Lawsonia inermis L.) – gatunek rośliny z rodziny krwawnicowatych (Lythraceae). Nazywany jest także hennowym krzewem lub nadbarwią bezbronną^[3]. Jedyny przedstawiciel monotypowego rodzaju lawsonia (Lawsonia) Linn., Sp. Pl. 349. 1753.^[4] Kwitnie od października do listopada. Często uprawiany ze względu na pachnące kwiaty i pomarańczowoczerwony barwnik – hennę – pozyskiwany z liści^[4].

Rozmieszczenie geograficzne

Pochodzi z obszarów tropikalnych Afryki (Egipt, Etiopia, Somalia, Sudan, Demokratyczna Republika Konga, Benin, Burkina Faso, Wybrzeże Kości Słoniowej, Gambia, Ghana, Gwinea, Gwinea Bissau, Liberia, Mali, Niger, Nigeria, Senegal, Sierra Leone, Togo, RPA (KwaZulu-Natal), Komory, Seszele) oraz Azji (Indie, Pakistan, Sri Lanka). Jako gatunek introdukowany lub zawleczony rozprzestrzenił się w wielu innych jeszcze krajach świata. Jest uprawiany w Egipcie, Libii, Sudanie, Nigrze, Indiach i Pakistanie^[5].

Morfologia

Pokrój

Krzew o wysokości 2-6 m. Pędy nagie, starsze z cierniami^[4].

Liście

Eliptyczne do jajowatych, zaostrzone lub tępe na szczycie i zbiegające w krótki ogonek, całobrzegie. Osiągają 8-44 mm długości i 2-20 mm szerokości^[4].

Kwiaty

Nieduże, pachnące, zebrane w szczytowe wiechy. Mają 4-działkowy kielich, koronę złożoną z 4 pofałdowanych płatków, (4)-8-(12) pręcików i pojedynczy słupek^[4].

Owoce

Suche, kuliste torebki o średnicy 4–8 mm^[4], zawierające drobne, brązowe nasiona.

Zastosowanie

• Roślina kosmetyczna. Sproszkowane i ugotowane w wodzie liście lawsonii oraz pędy są używane do produkcji barwnika zwanego henną, najstarszego kosmetyku Starego Świata używanego do dzisiaj^[6]. Najwcześniej stosowali ją Egipcjanie, cytowana jest też w biblijnej Pieśni nad pieśniami (1,14)^[7].
• Henna stosowana była również w medycynie ludowej na okłady przy aftach, oparzeniach, obrzękach oraz przy bólu głowy^[7].
• Kwiaty używane są do produkcji olejku eterycznego zwanego olejkiem cypryjskim, mającego zastosowanie w perfumerii^[3].
• Roślina ozdobna, uprawiana w krajach o klimacie tropikalnym (strefy mrozoodporności 10-12)^[8].

Przypisy

Hena (do árabe الحناء, al-ḥinnā´; em espanhol, alheña ou arjeña) designa tanto uma planta da família das litráceas (Lawsonia inermis L.), como o corante dela extraído.

Planta

A designação Lawsonia inermis vem da expressão "Lawsonia ramis inermibus" escrita por Lineu. Lawsonia por ter sido descoberta pelo físico escocês Isaac Lawson,^[1] amigo de Lineu; e inermis graças aos seus ramos, que não apresentam espinhos (como ocorre na Lawsonia spinosa L.).^[2] A planta aparece citada no Cântico dos Cânticos (I, 13 e IV, 13): "O meu amado é para mim como um cacho de cipre, (colhido) nas vinhas de Engardi." Bem como: "As tuas palavras formam um jardim de delícias (cheio) de toda qualidade de romãs, de frutos de cipre e de nardo." Em hebraico, tal planta recebe o nome de Copher. E, em latim, pode-se chamá-la Cyprus, tendo dado nome ao Chipre. Porém, não confundir com Cipreste, equivalente ao Gopher hebraico.^[3]

Devido ao seu perfume, essa litrácea estaria presente nas 40 libras de mirra utilizadas por Nicodemos para embalsamar o corpo de N. S. Jesus Cristo (S. João XIX, 39). E, além disso, tal planta teria sido utilizada ainda para embalsamar o corpo do Patriarca Jacó (Gênesis L, 2),^[4] semelhante ao embalsamamento das múmias do antigo Egito, nas quais se utilizavam a Lawsonia inermis L. seja para efeitos de tingimento e rejuvenescimento das mesmas,^[5] uma vez que seus efeitos bactericidas ainda não eram plenamente conhecidos.^[6][7]

A Lawsonia inermis é conhecida em algumas regiões do Nordeste brasileiro como "resedá", "rosedá" ou ainda "bogarí", o que pode levar à confusão com as espécies Reseda, Lagerstroemia indica e Jasminum sambac, respectivamente.

Em inglês, a Lawsonia inermis também é conhecida como Mignonette ou Egyptian privet, tendo sido muito popular em fins do século XIX.

Corante

O corante extraído da Lawsonia Inermis L. é muito usado no Chifre e no Norte de África e no Sul da Ásia, seja para colorir os cabelos de castanho, castanho-avermelhado, vermelho, baio ou laranja (dependendo da cor natural do cabelo), seja para tatuar as mãos e o corpo. Esta tatuagem é temporária e desaparece ao fim de uma semana. Outro uso, são nas sobrancelhas, a tinta é aplicada entre um fio e outro para disfarçar as falhas, seu tempo de duração são de duas semanas, se a pele for oleosa esse processo de desbotamento pode ser mais rápido.

O corante de hena é comercializado pela indústria de cosméticos; no entanto, há produtos com aditivos que, para dar um tom mais escuro ao corante, podem causar problemas de saúde.^[8] Geralmente não é recomendado que mulheres grávidas e crianças façam aplicação de hena, pois algumas marcas possuem chumbo^[9] em sua composição.

• Mão tatuada com hena

Ver também

• Pintura corporal

Referências

Henna (Lawsonia inermis) este un arbust tropical spinos din familia litraceelor (Lythraceae), originar din regiunile tropicale și subtropicale din nordul Africii, Asia și Australia, cu frunze mici, dispuse față în față, și flori frumos mirositoare, a căror culoare variază de la alb la roșu. Este cultivată pentru colorantul obținut din frunzele uscate și zdrobite și ca plantă ornamentată și medicinală. Colorantul numit și el "henna" are o culoare roșcat-maronie și este folosit la vopsirea părului, ca tatuaj și drept colorant industrial.

Descriere

Arbust sau arbore mic foarte ramificat, glabru, atingând până la 6–12 m în înălțime, cu scoarță cafeniu-cenușie și ramurile tinere patrunghiulare, plantele bătrâne, prezintă, uneori, ramuri mici cu extremități spinoase de 3,5 cm lungime.

Frunzele sunt opus decusate, simple și întregi, aproape sesile; stipelele sunt minuscule; limbul este eliptic sau alungit sau larg lanceolat, de 1-8,5 cm x 0,5–4 cm, cuneiform la bază, ascuțit sau rotunjit la vârf, cu nervuri penate.

Inflorescența este un panicul terminal de talie mare, piramidal, atingând până la 25 cm lungime, cu numeroase flori.

Florile sunt bisexuate, regulate, tetramere, odorante; pedicelul de 2–4 mm lungime; caliciul cu un tub atingând până la 2 mm lungime și lobi ovali de 2–3 mm lungime; petalele sunt rotunde sau obovale, de 1,5–4 mm x 4–5 mm, de obicei, albicioase, uneori roșiatice; are 8 stamine, inserate în perechi pe marginea tubului caliciului, cu filamente de 4–5 mm în lungime; ovarul este superior, patrulocular, stilul este erect, până la 5 mm în lungime, stigmatele sunt capitate.

Fructele sunt niște capsule globuloase, de 4–8 mm în diametru, violet-verzi, indehiscente sau se deschid neregulat, conținând numeroase semințe; semințele sunt 4-angulare, de 2–3 mm lungime, cu învelișul gros.

Originea și răspândirea geografică

Originea hennei (Lawsonia inermis) este necunoscută. Datele lingvistice susțin o origine a hennei din regiunea Belucistan (Iran și Pakistan) până în vestul Indiei, unde încă mai crește în stare sălbatică. De acolo, ea s-ar fi răspândit spre est până în restul Indiei și Indonezia, și spre vest până în Orientul Mijlociu, unde a devenit una dintre cele mai importante plante din Islam. Cu toate acestea, ea era deja menționată în Biblie (în Cântarea Cântărilor) pentru parfumul ei ("kopher" - hena), și în Egiptul antic ("kwpr"). Mai târziu, ea a urmat armatele și comercianții islamici din Arabia până în Spania, Africa de Nord, Madagascar, Insulele Moluce, Indochina și Japonia.

Acum henna este găsită peste tot în regiunile tropicale și subtropicale. Henna este cultivată în principal în grădini familiale și producția sa comercială se limitează la câteva locuri din India, Pakistan, Iran, Egipt, Libia, Niger și Sudan. În Africa, este de multe ori aclimatizată, mai ales pe soluri aluvionare de-a lungul râurilor. În Madagascar, ea a devenit atât de frecventă de-a lungul unor râuri încât nu mai trebuie să fie cultivată.

Habitat

Henna necesită temperaturi ridicate (o media zilnică optimă de aproximativ 25 °C) pentru a germina, crește și a se dezvolta. Se adaptează la o gamă largă de condiții. Tolerează soluri sărace, pietroase și nisipoase, dar de asemenea se adaptează bine și la soluri argiloase grase fertile. Ea tolerează umiditate scăzută a aerului, precum și seceta. Sunt adesea întâlnite plante aclimatizate nu numai în albiile râurilor inundate temporar și păduri riverane, dar de asemenea și pe versanții dealurilor și în crăpăturile din roci, până la 1350 m altitudine.

Proprietăți chimice

Lawsona, principiul colorant al hennei

Pulberea de henna

Principiul colorant găsit în henna este lawsona sau 2-hidroxi-1,4-naftochinona (naftalendiona), care este prezentă în frunzele uscate la o concentrație de 0,5-2%. Acesta se fixează puternic pe proteine, ceea ce face vopsire foarte rezistentă și durabilă. Alți compuși chimici ai hennei sunt flavonoidele (luteolina, acacetina) precum și acidul galic, care contribuie în calitate de mordanți organici la procesul de vopsire; glucidele (gelatina vegetală, mucilagiul) conferă pastei de henna o consistență dorită pentru a se fixa de păr și pot astfel juca un rol în pătrunderea lawsonei în păr și alte țesuturi.

Tulpina conține cantități variabile de taninuri. Prin distilare cu vapori, florile dau 0,01–0,02% ulei esențial (ulei de hennă), care conține în principal α- și β-ionone, care pot servi ca bază în parfumerie. Semințele conțin aproximativ 10% de ulei nesicativ vâscos, compus în principal din acizi oleic, linoleic și stearic. Acest ulei nu are nici o importanță comercială, dar este folosit de exemplu în Uganda, pentru a unge corpul.

Henna are proprietăți antiinflamatoare, analgezice și antipiretice, dar poate avea și efecte secundare ca anemia hemolitică în caz de deficit de enzima glucozo-6-fosfat dehidrogenază. Testele efectuate pe șobolani au arătat ca extractele din scoarță au proprietăți hepatoprotectoare și anti-oxidante. Extractele din henna prezintă de asemenea proprietăți moluscicide și tripanocide. Extractul din frunze are proprietăți antitumorale și tuberculostatice în testele pe șoareci. El a arătat un spectru larg fungitoxic în cursul testelor pe diverse dermatomicoze, care a fost atribuit lawsonei. În India, preparatele pe bază de henna au demonstrat o activitate anticoncepțională.

Sorturile de henna

În comerțul internațional, există trei sorturi de henna: verde, neagră și neutră, dar compoziția lor nu este întotdeauna clară.

• Henna verde este fabricată din frunzele tinere de henna, dându-i o culoare intens roșie sau roșu-brună.
• Henna neagră poate fi o hennă cu un conținut crescut de lawsonă în frunze (fiind și cea mai scumpă), dar poate fi de asemenea o hennă amestecată cu frunze de indigoferă sau cu un compus chimic - parafenilendiamină (PPD) pentru vopsirea parului în negru. Parafenilendiamina poate provoca reacții alergice cutanate grave și arsuri ale pielii.
• Henna neutră pot fi o hennă de calitate inferioară, dar uneori acest termen este folosit pentru a indica orice colorant natural de păr, de exemplu frunzele de Senna italica, care nu conține frunze de henna.

Utilizări

Colorant

Henna a fost utilizată pe scară largă pentru vopsirea mătasei, lânii și într-o măsură mai mică a bumbacului, fără mordansare sau după o baie cu mordant, scufundând fibrele textile într-o baie de henna fierbinte și acidulând cu oțet sau, suc de lămâie. Diverse culori portocalii și roșii pot fi obținute prin adăugarea altor ingrediente. Acest colorant servește adesea drept culoare de fond pe care este aplicat apoi indigo pentru a se obține un negru profund și care nu iese la spălat. La marocani, pielea este încă vopsită cu henna.

Cosmetică

Un picior de femeie desenat cu henna în Maroc.

Mână desenată cu henna.

Cântăreața somaleză Fartuun Birimo poartă desene cu henna pe mână și braț.

O femeie etiopiană cu părul vopsit cu henna.

Barba unui musulman colorată cu henna.

O cămilă decorată cu henna.

Henna este una dintre cele mai vechi surse de produse de cosmetică din lume. Colorantul obținut din frunzele sale este folosit pentru colorarea unghiilor, vopsirea sau decorarea mâinilor, picioarelor și vopsirea părului. Manuscrisele demonstrează utilizarea hennei cu peste 2500 de ani în urmă^{[necesită citare]}.

În Islam, hinduism și budism henna este utilizată în numeroase ceremonii, mai ales în căsătorie. Utilizarea hennei pentru vopsirea palmelor mâinilor și tălpilor picioarelor de către femeile căsătorite este răspândită la musulmane. Printre pregătirile pentru ceremonia de nuntă, mâinile și picioarele miresei sunt adesea decorate foarte minuțios, în credința că henna purifică și protejează; desenele variază de la o regiune și o cultură la alta, indicând de exemplu stare bună de sănătate, fertilitate, înțelepciune și cultură spirituală. În unele părți din Africa, se preferă desenele mari și negre, geometrice. Conform unui obicei popular, cu deosebire în țările Magrebului, în ajunul nunții, mireasa organizează o petrecere exclusiv între femei, „Seara de Henna”, în care participantele - rude și prietene - folosesc o cremă roșiatică făcută dintr-un amestec de pulbere de henna cu ulei de măsline cu care își vopsesc palmele.

Mehndi (un echivalent al tatuajului) este arta tradiționala indiană sau arabă a vopsirii cu henna a corpului.

Henna este frecvent utilizată de către femei pentru vopsirea unghiilor în Asia de Sud-Est, Indochina și în Japonia.

Musulmanii obișnuiesc să-și vopsească barba cu henna în amintirea lui Mohamed, care a avut barba roșie, cât și părul cămilelor și coama cailor demnitarilor la parade importante.

Henna este folosită ca pigment al vopselelor de păr în întreaga lume. O gamă largă din nuanțe, de la acaju blond strălucitor până la șaten și negru profund și intens pot fi obținute prin utilizarea aditivilor sau prin combinarea cu alți pigmenți - pentru a da o culoare neagră părului se adaugă, de obicei, indigo.

Pentru a prepara vopsea pentru piele, unghii și păr, frunzele proaspete sau uscate sau pudra de henna sunt amestecate cu apă adăugându-se suc de lămâie și oxid de calciu pentru a obține o pastă. În funcție de utilizare, de culoarea dorită și de locul aplicării, pot fi adăugate alte substanțe, ca extractul din gambir (Uncaria gambir), pulberea din nuca de areca (Areca catechu), indigo sau alaun. Se aplică pasta cu grijă pe piele sau pe unghii sau se fricționează părul, apoi se lasă pentru a acționa 6-12 ore, capul este acoperit cu un prosop umed sau, uneori, cu o frunze de betel (Piper betle). Culoarea este durabilă și rezistentă la spălare.

Parfumerie

Utilizarea parfumului din flori de henna este în mare măsură limitată la Egipt, nordul Indiei și Java. De culoare verzuie, acesta este obținut prin macerarea florilor în ulei, preferabil în ulei de ben (Moringa peregrina) care nu râncezește ușor.

Plantă ornamentală și industrială

Henna este larg cultivată în grădini ca plantă ornamentală sau gard viu, și este apreciat pentru parfumul puternic și plăcut al florilor sale, care amintește pe acel al trandafirului chinezesc (Rosa chinensis).

Lemnul de henna este fin granulat, tare, și timp îndelungat a fost folosit pentru a fabrica țăruși de cort și mânere de unelte în India, dar este de asemenea folosit și ca lemn de foc. Fibrele ramurilor precum și scoarța trunchiului sunt utilizate în Kenya pentru a face coșuri împletite, rămurele servesc ca periuțe de dinți în Indonezia.

Plantă medicinală

În medicina tradițională, henna este folosită ca un panaceu împotriva aproape tuturor bolilor.

Vor fi menționate aici numai utilizările medicinale confirmate prin studii clinice. Extractele din frunze au un efect astringent asupra pielii, ea devenind întrucâtva hidrofobă. Acest efect, asociat cu o ușoară acțiune bactericidă și fungicidă, îl face un medicament util pentru uz extern împotriva multor afecțiuni ale pielii și unghiilor. Vopsirea parului cu henna omoară în mod eficient păduchii.

În medicina arabă și indiană, preparatele din frunze, care conțin uneori alte părți ale plantei (rădăcina), sunt utilizate în mod eficient ca remediu abortiv și emenagog și pentru a declanșa nașterea. Un decoct din frunze și rădăcini este eficient împotriva unor forme de diaree. În Coasta de Fildeș și nordul Nigeriei, frunzele sunt folosite pentru a trata tripanosomiaza.

Note

Legături externe

Wikimedia Commons conține materiale multimedia legate de Henna

Vopsitul cu Henna naturala

Wikimedia Commons conține materiale multimedia legate de Henna

Wikispecies conține informații legate de Henna

Kána (znanstveno ime Lawsonia inermis) je cvetnica suhega tropskega in subtropskega območja, ki so jo od davnin uporabljali za pridobivanje barvila (listi). Ima tudi zdravilne učinke ^[1]

Viri in opombe

Hennabuske (Lawsonia inermis) är en buske och den enda arten i hennasläktet (Lawsonia) som tillhör familjen fackelblomsväxter.

Busken har gulvita blommor, är inhemsk i de varma områdena från Östafrika till Nordaustralien men odlas numera vanligt även i andra tropiska trakter. Av roten, äkta alkannarot, får man vid sidan av garvämne ett brunrött färgämne henna. Blommorna kan användas som parfym eller för balsamering. Av fröna pressas en fet olja, som tidigare i Sudan användes för infettning av kroppen.

Källor

• Carlquist, Gunnar, red (1933). Svensk uppslagsbok. Bd 16. Malmö: Svensk Uppslagsbok AB. sid. 1079