U Capponu [1] (o Cappone) (Scorpaena scrofa) hè un pesciu di mari chì faci parti di a famiglia di i Scorpaenidae.
U capponu hè u più grossu pesciu di u genaru Scorpaena. A culurazioni varieghja da u rossa scuru à u rusulinu pallidu, è t'hà i tacchi di culori scuru annantu à u so corpu. Hà i spini vilanosi, è pò aghjunghja un pesu massimu di circa 3 chilugrammi. Pò aghjunghja una lunghezza massima di 50 centimi (20 po), ma misura generalamenti circa 30 cm (12 po). Accerta Tito de Caraffa chì "Avemu vistu piglià, in Erbalunga, un capponu chì misurava 0,50 centimi è pisava circa sei chilò." [2].
U capponu t'hà 12 spini dursali, 9 raghji moddi dursali, 3 spini anali è 5 raghji moddi. T'hà à spessu una tacca bughja annantu à i so spini dursali zimbrunuti trà a 6a è l'11a spina. Hà dinò longhi tentaculi sopraurbitarii.
'Ssa spezia si trova in u mari Tarraniu. Si scontra dinò in l'uceanu Atlanticu uriintali intornu à l'isuli britannichi, induva eddu hè raru, à u sudu di u Senegalu, di l'isuli Canarii è di u Capu Verdi.
U capponu hè dimersali è campa in i mezi marini è salmastri incù fondi rucciosi, rinosi o fangosi à i prufundità da 20 à 500 metri. Di ghjornu, si ni stà in i tani è in i sapari. Di notti, esci par caccighjà. A ci dici Tito de Caraffa [3]. chì "'Ssu pesciu stà i pratulini d'arba marina, i rocchi abbastanza fondi è ancu i rinona à curaddu di u largu in i prufundità variendu trà cinqui è vinti bracci (unità di misura)".
'Ssa spezia hè un pesciu sedintariu, sulitariu è micca migradori. Hè pridatori è si ciba d'altri pesci, è ancu di crustacei è di mulluschi.
U capponu hè cunsidaratu unu di i pesci i più fini. Hè un ingridienti tradiziunali di l'aziminu. Hè dinò apradatu à spessu in a cucina giappunesa.
U capponu hè assà cumunu in Corsica.
U Capponu (o Cappone) (Scorpaena scrofa) hè un pesciu di mari chì faci parti di a famiglia di i Scorpaenidae.
Scorpaena scrofa, uobičajeno ime škrpina ili škarpina, a šire i crvena riba škorpion[2][3] je vrsta otrovnih morskih riba u porodici Scorpaenidae (bodeljke) ili "škarpine".[4]
Scorpaena scrofa je najveća istočnoatlantska i mediteranska riba-škorpija.[5] Obojenost se kreće od cigla-crvene do svijetlo ružičaste, a po tijelu ima tamne mrlje. Ima otrovne bodlje. Može ostvariti maksimalnu težinu od oko 3 kg i narasti do maksimalne dužine od 50 cm, ali je obično duga oko 30 cm.
Ima 12 leđnih bodlji, 9 mehkih leđnih zraka, 3 analne bodlje i 5 mehkih zraka. Često ima tamno mjesto na trnastoj leđnoj bodlji, između 6. i 11.[6] Ima duge nadočne pipke.
Ova riba je nađena u Sredozemnom i Jadranskom moru, uključujući i Malostonski kanal i Zaliv Neum-Klek u Bosni i Hercegovini. Ima je u Istočnom Atlantskom okeanu – oko Britanskih otoka, gdje je rijetka, a na jugu do Senegala, Kanarskih otoka i Cape Verde.
Scorpaena scrofa je pridnena riba, koja živi u morskim, slanim okruženjima sa stjenovitim, pješčanim ili blatnjavim dnom, na dubinama od oko 200 – 500 m. Danju živi u jazbinama i pećinama, a noću izlazi u lov.
Ova vrsta je sedentarna, samotnjačka i nemigracijska riba. Predator je koji se hrani drugim ribama, kao i rakovima i mehkušcima.
Scorpaena scrofa tradicijski sastojak mediteranskih ribljih specijaliteta, kao šro su brodet i drugi, a široko se upotrebljavai u japanskoj kuhinji.
Scorpaena scrofa, uobičajeno ime škrpina ili škarpina, a šire i crvena riba škorpion je vrsta otrovnih morskih riba u porodici Scorpaenidae (bodeljke) ili "škarpine".
Ο κόκκινος σκορπιός (Scorpaena scrofa - Σκόρπαινα η σκρόφα) ή κοινώς σκορπίνα[1] – σκόρπαινα είναι ένα τελεόστεο περκόμορφο ψάρι της οικογένειας των Σκορπαινιδών (Scorpaenidae). Εξαιτίας του χοντρού σχήματος και των πολυάριθμων ακροχορδώνων, η σκορπίνα έχει άσχημη εμφάνιση. Τα ισχυρά αγκάθια με τα οποία είναι προικισμένο το μπροστινό τμήμα του εκτεταμένου ραχιαίου πτερυγίου προκαλούν πολύ οδυνηρά κεντήματα.
Το σώμα του είδους αυτού είναι κοντό και χοντρό, με μεγάλο κεφάλι του καλύπτει σχεδόν το μισό μήκος του σώματος του. Τα μάτια του είναι μικρά, στρόγγυλα και το στόμα του πολύ πλατύ και άνω ημιτελικό. Η μύτη του είναι πάνω από το στόμα του και εξέχει από το κεφάλι όπως και τα μάτια του. Στην περιοχή της άνω σιαγόνας και πάνω από τα μάτια του φέρει 5-8 αιχμηρά αγκάθια. Στο πάνω μέρος του κεφαλιού, μετά την κροταφική περιοχή, φέρει επίσης αγκάθια. Επίσης έχει 3 άκανθες πίσω από την έδρα, μπροστά από το εδρικό πτερύγιο. Πίσω από τα μάτια του πριν τη ράχη η σκορπίνα έχει ένα μικρό βαθούλωμα. Στην κάτω σιαγόνα υπάρχουν ποικίλες προεξοχές του δέρματος που κυματίζουν στα ρεύματα όπως τα φύκια και τα χόρτα στο περιβάλλον τριγύρω. Το ραχιαίο του πτερύγιο (Dorsal) αποτελείται από 12 σκληρές ακτίνες και 9-10 μαλακές (DXII/9-10), ενώ το εδρικό του πτερύγιο (Anal) αποτελείται από 3 σκληρές ακτίνες και 5 μαλακές (AIII/5). Η πιο μακριά σκληρή ακτίνα του ραχιαίου πτερύγιου του έχει στη βάση της τον αδένα του δηλητηρίου. Το σώμα είναι καλυμμένο με κτενοειδή λέπια, τα οποία απουσιάζουν από μια τριγωνική περιοχή πίσω από το πλευρικό πτερύγιο, ενώ και το μεγαλύτερο τμήμα του κεφαλιού της σκορπίνας δεν έχει λέπια. Το μέγιστο βάρος αυτού του είδους που έχει καταγραφεί είναι 2,960 κιλά. Το πιο κοινό μέγεθος απαντάται είναι 30 εκατοστά, ενώ το μεγαλύτερο που έχει βρεθεί είναι 50 εκατοστά[2].
Το χρώμα του ψαριού αυτού είναι κιτρινοκόκκινο ζωηρό με σκούρες διάσπαρτες κηλίδες σε όλο του το σώμα. Επίσης μπορεί να είναι κόκκινο ή καφέ. (Το χρώμα του ποικίλει και εξαρτάται από το περιβάλλον που ζει το οποίο εκτείνεται από φυκιάδες, λάσπη μέχρι και σε βραχώδεις βυθούς. Έτσι στα βράχια θα βρούμε κόκκινες σκορπίνες ενώ στα φύκια καφέ). Τέλος, στις άκρες των κοιλιακών του πτερυγίων το χρώμα γίνεται μαύρο και φέρει ένα μαύρο χαρακτηριστικό σημάδι στο ραχιαίο του πτερύγιο[3].
Είναι είδος βενθικό, υποτροπικό που ζει σε περιοχές κοντά στις ακτές σε βάθος από 20 έως 500 μέτρα. Είναι μοναχικό είδος και είναι συνήθως κρυμμένο μέσα στα βράχια. Του αρέσουν οι αμμώδεις και οι λασπώδεις πυθμένες. Είναι είδος ιδιαίτερα κοινό σε όλη τη Μεσόγειο και συναντάται επίσης στον Ατλαντικό Ωκεανό από την περιοχή της Μεγάλης Βρετανίας μέχρι την Σενεγάλη[4][5]. Οι σκορπίνες δεν χρησιμοποιούν το δηλητήριό τους προκειμένου να κυνηγήσουν για την τροφή τους, αλλά μόνο για την άμυνά τους. Προτιμούν να κυνηγούν τη νύχτα στήνοντας ενέδρες. Το ψάρι παραμένει ακίνητο μέχρι να το πλησιάσει το θήραμά του. Τότε, ορμάει ταχύτατα με ανοιχτό το στόμα του και καταπίνει την λεία του ολόκληρη. Το είδος αυτό τρέφεται με γαρίδες, μαλάκια και οστρακοειδή.
Το είδος αυτό αναπαράγεται αργά την άνοιξη ή νωρίς το καλοκαίρι. Η σκορπίνα τύπου Scorpaena scrofa βγάζει ένα βλεννώδη σβώλο όπου τοποθετεί τα αβγά της, αλλά τα υπόλοιπα μέλη της οικογενείας γεννούν πλήρως σχηματισμένα μικρά μετά από την γονιμοποίηση που συντελείται μέσα στο σώμα της θηλυκής σκορπίνας. Αυτό καθιστά τις σκορπίνες μια από τις σπανιότερες οικογένειες ψαριών των οποίων τα μέλη αναπαράγονται με συνουσία[3].
Δεν υπάρχει κάποια αναφορά για το αν ανήκει στα απειλούμενα είδη.
Η μικρή παράκτια αλιεία αποτελεί σημαντικό τμήμα του αλιευτικού κλάδου στην Ελλάδα και τη Μεσόγειο και χαρακτηρίζεται από πληθώρα ιδιαιτεροτήτων. (Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία το έτος 2005-06 σε 27 εξορμήσεις αποκλειστικά στον Πατραϊκό κόλπο για αλίευση του είδους Scorpaena scrofa αλιεύτηκαν συνολικά 9,8 κιλά).
Ψαρεύεται με δίχτυα και παραγάδια, το ξεψάρισμα και το ξαγκίστρωμά της θέλει προσοχή, λόγω των δηλητηριωδών αγκαθιών που έχει στο κεφάλι της, όπως έχει αναφερθεί και παραπάνω.
Οι εξαιρετικές δυνατότητες του στη παραλλαγή, κάνει πιθανή μια τυχαία επαφή μαζί του. Το τσίμπημα γίνεται από τα δηλητηριώδη αγκάθια του ραχιαίου πτερυγίου, όμως ιδιαίτερα επώδυνο είναι όταν το τσίμπημα γίνει από τα αγκάθια που βρίσκονται στο πάνω μέρος του κεφαλιού του, φέρνουν ένα από τα χειρότερα δηλητήρια, που προκαλεί έντονο πόνο και αναισθησία στην περιοχή που θα τρυπήσουν. Έτσι γίνεται πολύ επικίνδυνο ακόμα και για τους δύτες. Αν κάποιος τη πατήσει κατά λάθος και τρυπηθεί το αποτέλεσμα, είναι πολύ οδυνηρό, αλλά η ζωή του δεν διατρέχει κανένα κίνδυνο. Το αντίδοτο είναι η ζέστη που έχει ως αποτέλεσμα τη διάσπαση του δηλητηρίου που έχει την πρωτεΐνη ως βάση.
Παρουσιάζει εμπορική αξία. Χρησιμοποιείται σε δημόσια ενυδρεία. Στην Ελλάδα στο ενυδρείο Aquaworld[6] στην περιοχή Χερσόνησος, της Κρήτης ένα από τα πολλά είδη ψαριών που εκτίθενται για το κοινό είναι και αυτό του κόκκινου σκορπιού.
Η σκορπίνα είναι είδος που παρά το δηλητήριο του και την άσχημη εμφάνιση του είναι πολύ αγαπητό στον τομέα της μαγειρικής και αυτό αποδεικνύεται από την μεγάλη ποικιλία συνταγών στις οποίες περιέχεται ως κύριο «συστατικό». Αυτό συμβαίνει διότι περιέχει λίγο κρέας το οποίο είναι λευκό και λιπαρό και γι’ αυτό προτιμάται για σούπες[7].
Ο κόκκινος σκορπιός (Scorpaena scrofa - Σκόρπαινα η σκρόφα) ή κοινώς σκορπίνα – σκόρπαινα είναι ένα τελεόστεο περκόμορφο ψάρι της οικογένειας των Σκορπαινιδών (Scorpaenidae). Εξαιτίας του χοντρού σχήματος και των πολυάριθμων ακροχορδώνων, η σκορπίνα έχει άσχημη εμφάνιση. Τα ισχυρά αγκάθια με τα οποία είναι προικισμένο το μπροστινό τμήμα του εκτεταμένου ραχιαίου πτερυγίου προκαλούν πολύ οδυνηρά κεντήματα.
