Gwyfyn sy'n perthyn i deulu'r Noctuidae yn urdd y Lepidoptera[1][2] yw rhiain y pîn, sy'n enw benywaidd; yr enw lluosog ydy rhiannedd y pîn; yr enw Saesneg yw Pine Beauty, a'r enw gwyddonol yw Panolis flammea.[3] Fe'i ganfyddir mewn fforestydd pîn drwy Ewrop.
32–40 mm ydy lled yr adenydd agored ac fe welir yr oedolyn ar ei adain rhwng Mawrth a Mai. Caiff ei ddenu gan olau a blodau'r helygen.
Mewn rhai amgylchiadau, caiff ei drin fel pla. Mae'n gaeafgysgu fel chwiler.
Gellir dosbarthu'r pryfaid (neu'r Insecta) sy'n perthyn i'r Urdd a elwir yn Lepidoptera yn ddwy ran: y gloynnod byw a'r gwyfynod. Mae'r dosbarthiad hwn yn cynnyws mwy na 180,000 o rywogaethau mewn tua 128 o deuluoedd.
Wedi deor o'i ŵy mae'r rhiain y pîn yn lindysyn sy'n bwyta llawer o ddail, ac wedyn mae'n troi i fod yn chwiler. Daw allan o'r chwiler ar ôl rhai wythnosau. Mae pedwar cyfnod yng nghylchred bywyd glöynnod byw a gwyfynod: ŵy, lindysyn, chwiler ac oedolyn.
Gwyfyn sy'n perthyn i deulu'r Noctuidae yn urdd y Lepidoptera yw rhiain y pîn, sy'n enw benywaidd; yr enw lluosog ydy rhiannedd y pîn; yr enw Saesneg yw Pine Beauty, a'r enw gwyddonol yw Panolis flammea. Fe'i ganfyddir mewn fforestydd pîn drwy Ewrop.
32–40 mm ydy lled yr adenydd agored ac fe welir yr oedolyn ar ei adain rhwng Mawrth a Mai. Caiff ei ddenu gan olau a blodau'r helygen.
Mewn rhai amgylchiadau, caiff ei drin fel pla. Mae'n gaeafgysgu fel chwiler.
Sosnokaz borový (Panolis flammea) je motýl, jehož housenka poškozuje obvykle druhy dřevin rodu borovice, lze ji ovšem najít i na jiných dřevinách.[L 1] Při vyšších populačních hustotách jsou žírem mladých housenek vážně poškozeny nejprve letošní výhony borovic, starší housenky žerou i starší ročníky jehličí.[L 2] Nicméně od začátku 21. století zatím větší kalamitu tento druh motýla nezpůsobil.[L 2] Sosnokaz borový je řazen do čeledě můrovití (Noctuidae), řádu motýli (Lepidoptera).[1]
PANLFL[2]
Podle EPPO je pro patogena s označením sosnokaz borový (Panolis flammea) používáno více rozdílných názvů, například Panolis griseovariegata nebo Panolis piniperda.[1]
Podle biolib je pro patogena s označením sosnokaz borový (Panolis flammea) používáno více rozdílných názvů, například můra sosnokaz.[2]
Přední křídla pestře zbarvená, mají bílou kresbu a skvrny na červenohnědém podkladě, nápadná světlá ledvinitá skvrna a nad ní okrouhlá skvrnka. Zadní křídla jsou jednobarevná šedobílá (šedohnědá [3]).
Sameček má užší zadeček, samice širší.
Housenky mají dobře vyvinutou hlavu (eucefalní larvy), tři páry hrudních nohou, čtyři páry břišních panožek a jeden pár pošinek na konci těla.
Kukla je mumiového typu, volná, bez kokonu.
Vajíčka jsou nažloutlá, později světle šedá, bochníčkovitého tvaru, s mírně kónickým vrškem, dostředivě koncentricky rýhovaná (bábovkovitého tvaru)[3], velká cca 0,5 mm, kladená do řádky na jehlice.
Možnost záměny za housenky druhu tmavoskvrnáč borový nebo ploskohřbetka.[L 2]
Obvykle borovice. Podle jiných zdrojů lze patogena najít i na dalších dřevinách[L 1]:
Podle Atlas poškození dřevin:[3]
Lokálně se přenmnožuje a způsobuje holožíry. Nejvíce napadá dřeviny ve stáří 30–70 let.[3] Při přemnožení může způsobit vážné škody.[L 2]
Borové lesy.
Při přemnožení lze použít biopreparáty Bacillus thuringiensis.[L 2]
Obrázky, zvuky či videa k tématu sosnokaz borový ve Wikimedia Commons
Sosnokaz borový (Panolis flammea) je motýl, jehož housenka poškozuje obvykle druhy dřevin rodu borovice, lze ji ovšem najít i na jiných dřevinách. Při vyšších populačních hustotách jsou žírem mladých housenek vážně poškozeny nejprve letošní výhony borovic, starší housenky žerou i starší ročníky jehličí. Nicméně od začátku 21. století zatím větší kalamitu tento druh motýla nezpůsobil. Sosnokaz borový je řazen do čeledě můrovití (Noctuidae), řádu motýli (Lepidoptera).
Die Kieferneule (Panolis flammea), auch als Forleule bezeichnet, ist ein Schmetterling (Nachtfalter) aus der Familie der Eulenfalter (Noctuidae).
Die Kieferneule ist ein mittelgroßer Nachtfalter mit einer Flügelspannweite von 30 bis 40 Millimetern.[1] Die Färbung der Vorderflügel ist variabel und reicht von zimtrot, gelbbraun bis graubraun. Auf den Vorderflügeln sind Ring- und Nierenmakel relativ groß und sehr deutlich ausgebildet. Die Ringmakel ist zum Apex hin spitz ausgezogen. Die Nierenmakel ist stark nach außen gekrümmt und berührt mit der Längskante den Rand der Subcostalader. Die Hinterflügel sind dunkelbraun oder grauschwarz und mit einem weißen Fransenrand umgeben. Der Kopf ist stark behaart und wie die Brust rötlichgrau gefärbt. Der Hinterleib ist gelbgrau und ebenfalls behaart.
Die Eier sind halbkugelig und längsgefurcht. Zu Beginn der Eientwicklung sind sie grün, später nehmen sie eine weißliche bis rötliche Färbung an.
Die Raupen werden bis ca. 37–40 Millimeter lang. Sie sind unbehaart und weisen drei Paar Thorakalbeine und vier Paar Beine an den Abdominalsegmenten 3–6 und ein Paar Nachschieber am letzten Abdominalsegment auf. Die L1-Raupe ist hellgelb bis hellgrün gefärbt und hat einen gelb gefärbten Kopf. Die helle Längsbinde ist nur undeutlich ausgebildet. Das erste Bauchfußpaar ist bei den L1- und L2-Raupen zunächst schwach ausgebildet; sie bewegen sich dadurch spannerartig fort. Die späteren Raupenstadien besitzen einen rotbraunen Kopf. Sie zeigen eine helle Rückenlinie und jederseits drei helle Längsbinden.
Die Puppe ist schwarzbraun bis dunkelrotbraun gefärbt und wird bis 15 mm groß. Sie besitzt einen kleinen, kegelförmigen Kremaster, auf dem zwei spitze Borsten und vier kurze Borsten sitzen.
Wegen ihrer charakteristischen Zeichnung kann die Kieferneule mit keiner anderen Eulenfalter-Art verwechselt werden.
Der Lebensraum der Kieferneule deckt sich mit dem Verbreitungsgebiet der Kiefer. Nur in den südlichen und nördlichen Grenzbereichen folgt sie der Futterpflanze nicht ganz so weit. Das Verbreitungsgebiet erstreckt sich im Westen von Katalonien über Südfrankreich, Mittelitalien, Mitteleuropa bis nach Westsibirien, das Kaukasusgebiet und Kleinasien. Im Norden reicht es bis an den Polarkreis, im Süden auf die nördliche Iberische Halbinsel, Italien (einschl. Sizilien und Sardinien)
Sie bewohnt lichte Kiefernwälder mit sandigem oder steinigem Boden, aber auch Steinbrüche und Gärten. Sie ist nicht selten. In den Alpen steigt sie bis auf 1700 m an.[2]
Die Art bildet eine Generation pro Jahr. Die Falter fliegen bereits früh im Jahr von März bis Juni. Die nachtaktiven Falter ernähren sich von Weiden-, Birken- und Erlen-Pollen sowie Schlehen (Prunus spinosa). Die Falter werden von künstlichen Lichtquellen angezogen, kommen aber eher spärlich zum Köder.[3] Die Begattung findet nachts statt. Anschließend legen die Weibchen die Eier in Zeilen an den vorjährigen Nadeln im Kronenbereich der Bäume ab, wobei die Unterseite bevorzugt wird. Dabei legt ein Weibchen über einen Zeitraum von zwei bis neun Tagen bis zu 200 Eier in den Kronenbereich von 25- bis 50-jährigen Bäumen ab.[4] Die durchschnittliche Eizeit beträgt etwa 14 Tage und ist stark temperaturabhängig.[5] Raupen können im Juni und Juli angetroffen werden. Die Raupen fressen fast ausschließlich an den Nadeln der Waldkiefer (Pinus sylvestris), nur bei Massenvermehrungen findet man sie auch an Fichte (Picea abies) und Weißtanne (Abies alba). Sie frisst auch an den Nadeln der aus Nordamerika eingeführten Weymouth-Kiefer (Pinus strobus)[3]. Die Larvalentwicklung dauert in Mitteleuropa durchschnittlich vier Wochen. Dabei werden fünf Larvenstadien durchlaufen. Die Eiraupen (L1) sind auf die Nadeln des Maitriebs angewiesen. Sie können sich aber auch in die Knospen einbohren, wenn sich aufgrund schlechter Witterung der Austrieb verzögert. Ab dem zweiten Larvenstadium (L2) fressen sie bereits an den Nadeln des Vorjahres, bevorzugen aber noch die jungen Triebe. Die ausgewachsenen Raupen findet man dann an den alten Nadeln. Sie leben in der Krone der Bäume. Durch die Streifenzeichnung und die langgestreckte Körperform sind die Raupen auf ihrer Nahrungspflanze zwischen den ähnlich aussehenden Nadeln perfekt getarnt. Während der Larvalentwicklung werden die Larven relativ häufig parasitiert[3], was eine Massenvermehrung schnell beenden kann. Zur Verpuppung lassen sich die Raupen entweder einfach aus der Krone fallen, oder sie wandern den Stamm hinunter. Sie verpuppen sich am Boden unter Moos und überwintern als Puppe in einem festen Kokon im Boden bevor sie im Frühjahr als Falter schlüpfen.
Die Kieferneule zählt zu den Forstschädlingen und kann in Monokulturen großen Schaden anrichten. Bei einer Massenvermehrung entwickeln sich die Raupen auf vielen kleinen Flächen gleichzeitig, so dass ganze Regionen zu einem Befallsgebiet zusammengefasst werden. Im Folgejahr kann man allerdings wegen der erstaunlichen Regenerationsfähigkeit der Kiefer kaum noch Spuren des Kahlfraßes feststellen. Die geschwächten Bäume können jedoch leichter von so genannten Sekundärschädlingen befallen werden. Dazu zählen u. a. Borkenkäfer und Rüsselkäferarten aus der Gattung Pissodes.[5]
Ein erster historischer Bericht stammt aus dem Jahr 1777 und informiert über einen Befall im Groß Schönebecker Forst (Brandenburg).
In den Jahren 1924 und 1925 fügten die damals Forleulen genannten Falter dem Waldbestand in Schwerin an der Warthe große Schäden zu. Wörtlich heißt es: „Was Hochwasser, das Jahr für Jahr den Netzebruch heimsucht, nicht vollenden konnte, was Grenzregulierungen [...] nicht vermochten, das hat der Forleulenfraß der Jahre 1924 und 1925 fertig gebracht.“[6]
Der letzte bekannte Befall wurde 2001 in Polen registriert.
Die früher als Unterart von Panolis flammea betrachtete japonica Draudt, 1935, wird heute als eigenständige Art Panolis japonica Draudt, 1835 aufgefasst[1]. Dadurch verkleinert sich das Verbreitungsgebiet von Panolis flammea gegenüber älteren Angaben.
Die Kieferneule (Panolis flammea), auch als Forleule bezeichnet, ist ein Schmetterling (Nachtfalter) aus der Familie der Eulenfalter (Noctuidae).
The pine beauty (Panolis flammea) is a moth of the family Noctuidae.[1][2] It is a common species of pine woods in Europe. The distribution area extends from Portugal to western Siberia, the Caucasus and Asia Minor. In the north it extends to the Arctic Circle, in the south it is found in Ceuta in Northern Africa[3] in and southern Italy (including Sicily and Sardinia).
The forewings are typically rich orange brown, but sometimes are dark grey, with two large pale stigmata and fine streaks along the termen. The hindwings are brown or blackish.
The wingspan is 32–40 mm. Forewing orange rufous with some ochreous admixture; the veins dotted grey and white; the inner and outer lines deeper rufous, conversely edged with white, and dentate lunulate; submarginal line pale, preceded by a dentate rufous shade; the terminal area often paler; stigmata large, irregular; the claviform with some pale and brown scales at its extremity; orbicular and reniform pale rufous with deeper centres, the orbicular flattened, its lower edge often produced along median vein as a streak and connected with reniform, which is large with the upper end angularly produced outwards; fringe mottled rufous and white hindwing fuscous, often with a reddish tinge; the ab. griseovariegata Goeze has the rufous tints obscured by glaucous grey and fuscous.[4]
This moth flies at night from March to May [1] and is attracted to light and sallow blossom.
Larva bright green with the lines broadly white edged with deep green; spiracular line edged below with yellow. It feeds on the needles of Pinus sylvestris and other pines, but sometimes on other trees (see list below), and can be a serious pest in forests. The species overwinters as a pupa.
See Robinson, G. S. et al.[6]
The pine beauty (Panolis flammea) is a moth of the family Noctuidae. It is a common species of pine woods in Europe. The distribution area extends from Portugal to western Siberia, the Caucasus and Asia Minor. In the north it extends to the Arctic Circle, in the south it is found in Ceuta in Northern Africa in and southern Italy (including Sicily and Sardinia).
Eggs 
Caterpillar 
Illustration from John Curtis's British Entomology Volume 5 The forewings are typically rich orange brown, but sometimes are dark grey, with two large pale stigmata and fine streaks along the termen. The hindwings are brown or blackish.
Mänty-yökkönen (Panolis flammea) on keväisin lentävä, ruskeankirjava yöperhonen. Esiintymisalueellaan se on monin paikoin metsätalouden tuholainen.
Mänty-yökkönen on keskikokoinen yökkönen, jonka etusiipien perusväri vaihtelee kellanruskeasta tiilenpunaiseen. Siiven poikkiviivat ovat punaruskeita ja sekä rengastäplä että munuaistäplä ovat valkoiset, ja niitä saattaa yhdistää kapea kannas. Siiven keskisaarekkeessa on punaruskeita täpliä. Takasiivet ovat tummanharmaat. Siipiväli on 30–37 mm.[1][2]
Toukka on kirkkaanvihreä, ja sen selkäpuolella on pituussuuntaisia vaaleita raitoja, mikä naamioi sen erinomaisesti neulasten joukkoon. Sivuraitojen alapuolella on punertava reunus. Pää on ruskea.
Laji elää havumetsissä koko Euroopan alueella. Suomessa lajia tavataan etelärannikolta ainakin Pohjois-Pohjanmaalle asti. Lentoaika ajoittuu huhtikuusta kesäkuun alkuun. Toukat ovat näkyvimmillään heinäkuussa.[3]
Aikuiset perhoset ovat yöaktiivisia. Ne vierailevat pajujen kukilla ja saattavat lentää valolle. Osassa esiintymisaluettaan mänty-yökkösen toukat voivat aiheuttaa huomattavaa vahinkoa metsätalousmetsille. Suomessa laji on elinalueensa rajoilla, eikä yökkösten tiedetä aiheuttaneen mainittavia tuhoja. Nuoret toukat syövät tuoreita neulasia, mutta siirtyvät vähitellen myös ylivuotisten neulasten kimppuun. Toukat syövät neulaset neulasen tyveen asti ja voivat runsaana esiintyessään syödä koko puun paljaaksi. Yökköstoukkien hyökkäys myös altistaa puun muiden tuholaisten jatkotuhoille.[4] Mänty-yökkönen talvehtii maaperässä kotelona.
Toukan ravintokasveja ovat eri mäntylajit (Pinus sp.), erityisesti kuitenkin metsämänty (P. silvestris). Joskus se elää myös muilla mäntykasveilla.
Mänty-yökkösen saalistajia ovat: Calathus micropterus, korpikiitäjäinen (Carabus glabratus), tunturikiitäjäinen (Carabus problematicus), sinikiitäjäinen (Carabus violaceus), korppi (Corvus corax), punarinta (Erithacus rubecula), samettimuurahainen(Formica cinerea), kaljukekomuurahainen (Formica polyctena), metsälukki (Mitopus morio), Nemastoma bimaculatum, lehtolukki (Oligolophus tridens), kuusitiainen (Parus ater syn. Periparus ater), talitiainen (Parus major), seinälukki (Phalangium opilio), metsäpäästäinen (Sorex araneus), punakylkirastas (Turdus iliacus) ja räkättirastas (Turdus pilaris).
Mänty-yökkönen (Panolis flammea) on keväisin lentävä, ruskeankirjava yöperhonen. Esiintymisalueellaan se on monin paikoin metsätalouden tuholainen.
Panolis flammea, la Noctuelle du pin, est une espèce de lépidoptères (papillons) nocturnes de la famille des Noctuidae présente en Europe. C'est la seule espèce du genre monotypique Panolis.
Europe, presque partout en France.
Espèce univoltine, ponte en mai sur de vieilles aiguilles, éclosion après une semaine environ, les chenilles consomment d'abord les jeunes pousses.
Conifères : Pinus, Picea, Abies, Cedrus, et parfois aussi Quercus et Betula.
La nymphose a lieu fin juillet environ dans la litière ou dans les anfractuosités des écorces. L'émergence se passera en mars-avril.
Panolis flammea, la Noctuelle du pin, est une espèce de lépidoptères (papillons) nocturnes de la famille des Noctuidae présente en Europe. C'est la seule espèce du genre monotypique Panolis.
De dennenuil (Panolis flammea) is een nachtvlinder uit de familie Noctuidae, de uilen. De voorvleugellengte bedraagt tussen de 15 en 16 millimeter. De soort komt voor in heel Europa. Hij overwintert als pop. Naaldbossen, parken en tuinen vormen de habitat voor deze vlinder.
De dennenuil heeft als waardplanten allerlei naaldbomen, zoals vooral de grove den. Soms ook de Europese lork.
De rups kan worden gevonden in de periode van mei tot juli. Nadat de eieren in groepen op de naalden zijn afgezet, leven de rupsen aanvankelijk in groepen, maar later alleen.
De dennenuil is in Nederland en België een algemene soort, die verspreid over het hele gebied kan worden waargenomen, in Nederlands vooral op zandgronden en in de duinen. De vlinder kent één generatie die vliegt van begin maart tot begin juni.
De dennenuil (Panolis flammea) is een nachtvlinder uit de familie Noctuidae, de uilen. De voorvleugellengte bedraagt tussen de 15 en 16 millimeter. De soort komt voor in heel Europa. Hij overwintert als pop. Naaldbossen, parken en tuinen vormen de habitat voor deze vlinder.
Furufly (Panolis flammea (Denis & Schiffermüller 1775)) er en sommerfugl i gruppen nattfly (Noctuidae).
Furufly er utbredt i furuskogs områder i lavlandet i det sørlige Norge, nord til Nordland / Troms. Den finnes i Europa og østover i Asia, hvor furutrær vokser.
Furufly har rødbrune forvinger med hvite flekker. To store flekker i hver forvinge har nyreform. Bakvingene er gråbrune. Vingespennet er omtrent 30 millimeter. Kroppen er tykk og ullen som hos de fleste nattfly.
Larven er grønn med tre hvite striper langs hver side av kroppen og en langs midten av ryggen. Hodet er rødbrunt.
Furufly flyr i mai, vanligvis om natten. Hunnen legger egg på undersiden av furunålene, vanligvis 10 egg på samme sted. Etter et par uker klekker eggene.
Larvene spiser først de unge myke furunålene, men vil senere også ta eldre furunåler. Hele treet kan snauspises. Larven er utvokst i juli eller tidlig i august.
Den uvokste larven søker ned i skogbunnen hvor den forpupper seg. Furufly tilhører gruppen av insekter med fullstendig forvandling (holometabole insekter), som gjennomgår en metamorfose i løpet av utviklingen. Larvene er ofte radikalt forskjellige fra de voksne, både i levevis og i kroppsbygning. Mellom larvestadiet og det voksne stadiet er et puppestadium, en hvileperiode, der sommerfuglens indre og ytre organer endres. Furufly overvintrer i puppestadiet og klekkes som voksen om våren.
Det er ikke registrert masseutbrudd i Norge. Sverige hadde et angrep i 1947–48. I Mellom-Europa er furuflyet et fryktet skadedyr.
Larven dreper de nye furunålenes vekstpunkt, og derfor vil et avnålet tre stå ribbet store deler av vekstsesongen. Dette tåler sjelden treet og vil dø.
Bekjempelse med insekticider kan slå tilbake angrep. Generelt vegrer man seg for å bruke gift, da det har store konskvenser for miljøet. I et svært alvorlig angrep i Skottland ble insektmidlet fenitrothion (fosformiddel) brukt, med godt resultat.
Furuflyets feromon er kjent og syntetiske feromonanaloger blir brukt for å overvåke populasjonen i Europa.
Furufly (Panolis flammea (Denis & Schiffermüller 1775)) er en sommerfugl i gruppen nattfly (Noctuidae).
Furufly er utbredt i furuskogs områder i lavlandet i det sørlige Norge, nord til Nordland / Troms. Den finnes i Europa og østover i Asia, hvor furutrær vokser.
Strzygonia choinówka, sówka choinówka (Panolis flammea) – gatunek motyla z rodziny sówek (Noctuidae). Gatunek typowy rodzaju Panolis. Szkodnik drzew iglastych, głównie sosny. Występuje w całej Europie.
Motyl o rozpiętości skrzydeł 30–33[1] mm. Ubarwienie zmienne. Pierwsza para skrzydeł od jasnopomarańczowych po ceglastoczerwone lub jasnoszare z dwiema jasnymi plamkami, z czego jedna często nerkowata. Ciało krępe, silnie owłosione, wokół oczu szlary.
Larwa (gąsienica) o długości do 50 mm ma zabarwienie zielone, po bokach białe paski. Nad odnóżami (8 par) pasek koloru żółtego. Głowa lśniąca, u młodej larwy zielona, u starszych brązowa.
Poczwarka typu zamkniętego, ciemnobrunatna o długości 18–20 mm. Na końcu odwłoka dwa niewielkie kolce. Dobrze widoczny zarys skrzydeł i segmentów odwłoka.
Imago pojawia się od marca do czerwca[1]. Rójka rozpoczyna się w kwietniu i trwa do maja. Samice składają bochenkowate, jasnozielone jaja na igłach i młodych pędach sosny (Pinus silvestris). Młode gąsienice ogryzają igły, stare zjadają je całkowicie oraz nagryzają pączki i korę młodych pędów. Na przezimowanie schodzą do ściółki. Zimuje poczwarka. Przepoczwarczenie następuje w ziemi[1].
Jesienne poszukiwania szkodników pierwotnych sosny oraz dodatkowo poszukiwania wiosenne (obserwacja lotu motyli, liczenie jaj i larw w koronach ściętych drzew).
Urozmaicanie składów gatunkowych drzewostanów, metody mezo- i makrobiologiczne (wykorzystanie owadów pasożytniczych i drapieżnych oraz owadożernych ptaków i ssaków), kompleksowo-ogniskowa metoda ochrony lasu (remizy).
Owada zwalcza się tylko przy krytycznym zagrożeniu drzewostanów. Stosuje się środki biologiczne oparte na wirusach krysztalicy i bakteriach Bacillus thuringensis. W ostateczności preparaty chemiczne (acylomocznikowe i syntetyczne pyretroidy).
Strzygonia choinówka, sówka choinówka (Panolis flammea) – gatunek motyla z rodziny sówek (Noctuidae). Gatunek typowy rodzaju Panolis. Szkodnik drzew iglastych, głównie sosny. Występuje w całej Europie.
Совка соснова (Panolis flammea) — метелик з родини совок (Noctuidae), що часто зустрічається в європейських соснових лісах. Життєвий цикл комахи вивчав та розробляв засоби захисту від неї лісу український ентомолог С.О. Мокржецький.
Передні крила зазвичай яскраві оранжево-коричневі, інколи темно-сірі, з двома великими блідими плямами та тонкими прожилками вздовж заднього краю. Задні крила коричневі або чорнуваті. Розмах крил 32-40 мм. Лет імаго відбувається навесні, часто летять на світло. Також часто їх приваблюють верби під час цвітіння.
Гусениця жовто-зелена з чорними і білими смугами. Живиться переважно сосною, але інколи іншими породами, переважно хвойними, і є серьйозним шкідником лісу.
Зимує лялечка в павутинному коконі в лісовій підстилці й у верхньому шарі ґрунту на глибині 10 — 20 см. Літ починається рано навесні — з кінця березня — і триває до кінця травня. Метелики літають і спарюються вечорами й уночі в кронах дерев. Самки відкладають яйця, частіше на нижній бік хвоїнки, ланцюжком по 4 — 8, максимально — до 25 яєць. Плодючість — 300 яєць. Відроджені через 15 — 20 діб гусениці повністю або частково з'їдають оболонки яєць і деякий час знаходяться біля яйцекладки. Під час струшування гілок падають на ґрунт або повисають на павутинках. Насамперед гусениці об'їдають хвою травневих пагонів, часто обкільцьовують кору пагонів останніх двох років, що спричинює припинення росту. Нерідко гусениці вгризаються всередину пагона, що призводить до його в'янення і засихання. Гусениця старших віків поїдають стару хвою, об'їдаючи її до коротких недогризків. Якщо хвоя об'їдена до закладання бруньок, дерево може загинути. За 30 — 40 діб розвитку одна гусениця з'їдає 170–200 хвоїнок, або 5 — 7 г соснової хвої. Проходить 5 стадій розвитку. Наприкінці червня, завершивши живлення, гусениці залишають кормове дерево, заляльковуються серед підстилки або в ґрунті і залишаються до весни наступного року. Генерація однорічна.
Совка соснова (Panolis flammea) — метелик з родини совок (Noctuidae), що часто зустрічається в європейських соснових лісах. Життєвий цикл комахи вивчав та розробляв засоби захисту від неї лісу український ентомолог С.О. Мокржецький.
Panolis flammea là một loài bướm đêm trong họ Noctuidae.[1][2]
Panolis flammea (Denis et Schiffermüller, 1775)
Сосновая совка[1] (лат. Panolis flammea) — вид бабочек из семейства совок (Noctuidae). Вредитель сосны обыкновенной, поражающий хвою. Распространена почти на всем ареале сосны обыкновенной в Европе и Азии.
Размах крыльев 30—35 мм. Основная окраска груди и крыльев варьируется от бурой до серо-коричневой. Вид является крайне изменчивым по окраске: от оранжевой до красной, серой и белёсой. Передние крылья несут на себе светлые округлым, иногда изогнутыми мелкими пятнами и более тёмный рисунок, состоящий из тёмных поперечных и зигзагообразных тонких полосок. Почковидное пятно овальной формы, окрашено в белый цвет. Задние крылья серо-чёрной окраски с мелким тёмным дискальным пятном в виде штриха. Подкраевое поле охристого цвета, кнутри от краевой линии красно-коричневой окраски, часто с оранжевым оттенком. Бахромка крыльев пятнистая. На переднем крае груди проходит светлая полоска и несколько светлых пятен. Брюшко серо-жёлтого цвета, у самца с ребристым расширением на конце, у самки – воронковидно-тупо-заостренное. Усики щетинковидные, состоящие из члеников, пиловидных на внешней стороне. Усики самок простые.
Европа, Ближний Восток, Европейская часть России (в лесной и лесостепной зоне европейской части России), Урал, Западная и Восточная Сибирь, Дальний Восток, от Балтики к Тихому океану, через Урал, Алтай, Саяны, а также населяет горы Средней Азии, северную Монголию, Китай, Корею и Японию. На севере ареал ограничен климатическими условиями, поэтому вид не заходит выше 63° северной широты, на юге граница ареала проходит по югу Европы до юго-западной Украины.
Населяет хвойные и смешанные леса.
Лёт бабочек в зависимости от погодных условий и географического участка ареала начинается в конце марта, в более холодных регионах он может продолжаться до начала июня. Пик лёта припадает на конец апреля — начало мая. Бабочки летают в сумерках после захода солнца, преимущественно над вершинами деревьев на протяжении 30—45 минут.
Спаривание происходит ночью. Самки откладывают яйца плоско-шаровидной формы с небольшим углублением посредине. Сперва их цвет белый, позже изменяется на фиолетово-коричневый. Размер яиц 0,6 х 0,8 мм. Самки откладывают яйца на нижнюю сторону сосновой хвои кучками по 2—10 штук. Примерно через 14 дней появляются маленькие гусеницы, которые питаются верхушками распускающейся хвои. Гусеницы первого возраста достигают длины 2—3 мм, характеризуются желтовато-зелёной окраской, с заметной большой жёлтой головой. Гусеницы последнего возраста достигают длины 37—40 мм, отличаются тёмно-зелёной окраской с коричневой головой. Посреди спины проходит широкая белая полоска, по обеим её сторонам — линии белого цвета, а по сторонам тела на нижней части имеются широкие оранжевые полосы.
Гусеницы питаются хвоей сосны обыкновенной, также поедая почки и побеги. Гусеницы проходят пять возрастов. После 4—5 недель питания, обычно от июня до конца июля, гусеницы окукливаются на границе лесной подстилки и почвы.
Куколка блестящая, коричневого цвета, достигает длины 16—18 мм. Характеризуется двумя остриями на конце тела. На спинной части брюшка куколки имеются характерные углубления. Стадия куколки длится 9,5—10 месяц.
Является вредителем сосны обыкновенной. Наиболее повреждаются гусеницами сосновой совки насаждения сосны в возрасте 30—60 лет. Особенно большой вред наносится в лесостепной зоне Европейской части России, на Южном Урале, в Алтайском крае и в Западной Сибири.
Сосновая совка (лат. Panolis flammea) — вид бабочек из семейства совок (Noctuidae). Вредитель сосны обыкновенной, поражающий хвою. Распространена почти на всем ареале сосны обыкновенной в Европе и Азии.
_Pine_Beauty_(Panolis_flammea)_-_Flickr_-_Bennyboymothman.jpg)
