Tawny owls are notably vocal. The most commonly known call is "ke-WICK" repeated shrilly, with frightening variations used as alarm or to display aggression. The song is mournful and ocarina-like, and is easily mimiced by blowing into one's hands. It begins with a long drawn-out note falling in pitch, followed by a short pause and a series of quick, shivering notes, to end with another falling note: "HOOOOuh.......ho, ho'ho'ho'HOOOOOOuh." The female exhibits a hoarse and wailing version of this song. The call used in mating is called the 'xylophone trill': "'o'o'o'o'o'o'o'o'" and it used by both sexes. Young owls beg for food by squeaking: "PSEE-ep."
Tawny owl eyes are at the front of the head, with a field overlap of 50 to 70%. This overlap enables greater binocular vision than birds that hunt during the day. The increased visual acuity of the owl, while not much greater than that in humans, is due to optical factors such as the shape and size of the eye itself rather than retinal sensitivity.
Their two ear openings have different structures and are located asymmetrically on the head for directional hearing. Hearing is a crucial sense for a nocturnal hunter. These owls can use the minute differences in the time of arrival of sound at each ear to locate the source. The left ear tilts downward to catch sounds coming from below. The ears are underneath the facial disk feathers, which are transparent to sound and supported by the movable pre-aural flap. The hearing of Strix aluco is ten times better than that of humans, although this acute hearing can be easily interfered with by the sound of rainfall. Prolonged rain can bring about an inability to hunt and inevitable starvation.
Communication Channels: acoustic
Perception Channels: visual ; tactile ; acoustic ; chemical
Tawny owls are of least concern on the IUCN list and populations are stable. They are considered highly adaptable and are locally very common.
US Migratory Bird Act: no special status
US Federal List: no special status
CITES: no special status
State of Michigan List: no special status
IUCN Red List of Threatened Species: least concern
Because of their fierce protectiveness of nests, any potential intruder may be attacked, including humans. Humans have been attacked by Strix aluco, even without apparent provocation.
Negative Impacts: injures humans
Strix aluco has no major positive impacts on humans aside from preying upon small animals that may be considered agricultural pests.
Positive Impacts: controls pest population
Tawny owls are formidable predators in all of the habitats they occupy. Smaller owls cannot coexist with tawny owls, which will prey on them as well as compete for prey. Tawny owls also displace barn owls in urban areas, taking over their nests in buildings. As predators, tawny owls help control populations of natural prey.
Tawny owls are hosts to several kind of blood parasites, including Leucocytozoon, Haemoproteus, and Trypanosoma. These parasites negatively affect the fitness of the afflicted bird and breeding behaviors within the morphs. The rufous morph is more susceptible to these parasites because of their open habitat and greater exposure.
Commensal/Parasitic Species:
Tawny owls prey on a variety of animals, ranging from mostly woodland rodents to other small mammals, amphibians, birds, beetles, and worms. Birds represent a larger percentage of their diet in urban areas, including mallards and kittiwakes.
Tawny owls hunt primarily between dusk and dawn. They perch and watch for prey, then use silent gliding flight to catch their victim on the ground, extending the wings to cover the prey and killing it with feet and claws. Occasionally they may use the beak to deliver a blow to the base of the victim's neck. Tawny owls have also been reported to beat their wings to flush smaller birds out of hiding and into flight and then take aerial pursuit. They also fly over grassland, marshland, or bushes looking for bats or incubating birds to pluck from their roosting perches and nests. Mother owls may hunt during the day to feed their young.
Owls swallow prey whole, parts that are indigestible are later regurgitated in the form of pellets. These medium-sized pellets, usually grey in color, contain mostly rodent fur and bones and are found around trees where owls nest. Owl pellets can reveal much about the dietary habits of the bird in question.
Animal Foods: birds; mammals; amphibians; fish; insects; terrestrial worms
Primary Diet: carnivore (Eats terrestrial vertebrates)
Strix aluco can be found across the Palearctic Region from the Iberian Peninsula to as far east as China and Korea and south to Iran and the Himalayan mountain range. It is native to the British Isles and is commonly found there, except for in northern Scotland. Tawny owls are not found in Ireland. Though they are nonmigratory, they have been found wintering in Morocco and, rarely, in Egypt and the Balearic and Canary Islands.
There are 11 known subspecies of tawny owls: Strix aluco aluco in northern and central Europe from Scandinavia to the Mediterranean and Black Sea, Strix aluco mauritanica, from northwestern Africa from Morocco to Tunisia and Mauritania, Strix aluco sylvatica, in western Europe including Britain, Strix aluco siberiae in Central Russia from the Urals to western Siberia, Strix aluco sanctinicola in western Iran and northeast Iraq, Strix aluco wilkonskii from Palestine to Northern Iran and the Caucasus, Strix aluco harmsi, in Turkmenistan, Strix aluco bidulphi, in northwestern India and Pakistan, Strix aluco nivicola, from Nepal to southeastern China and south to northern Myanmar and Thailand, Strix aluco yamadae, in Taiwan, Strix aluco ma, in northeastern China and Korea.
Biogeographic Regions: palearctic (Native )
Tawny owls live in open, deciduous, or mixed forest or woodland, agricultural areas with trees, parks, cemeteries, and large gardens, preferring locations with access to water. While sometimes found in mature conifer forests as well, they prefer mature broadleaf trees, such as ancient oaks with large holes for nesting. Tawny owls are frequently found near human habitation (for example, in central London) and in the winter can be found nesting in abandoned buildings and rock cavities. They are lowland birds in the colder parts of their range, but can breed at higher altitudes.
Range elevation: 2800 (high) m.
Habitat Regions: temperate ; terrestrial
Terrestrial Biomes: forest
Other Habitat Features: urban ; suburban ; agricultural
The typical lifespan of Strix aluco in the wild is 4 years. The oldest wild tawny owl ever recorded lived 21 years and 5 months. Captive birds can live over 27 years. The adult annual survival rate is 73.8% and the juvenile annual survival rate is 30.1%. If juveniles fail to find a vacant territory after leaving the nest they usually starve to death.
In an experiment conducted in 2008 to establish the post-release survival rates of hand-reared tawny owls, researchers discovered that 66% survived longer than six weeks. Only 39% survived over a year and only one bird survived longer than the average lifespan of wild tawny owls. This has been deemed a sufficient percentage to justify the rehabilitation of juvenile owls to be released in the wild by the Royal Society for the Prevention of Cruelty to Animals.
Range lifespan
Status: wild: 21.4 (high) years.
Range lifespan
Status: captivity: 27 (high) years.
Average lifespan
Status: wild: 4 years.
Tawny owls are medium-sized and compact. They have large, rounded heads with no ear tufts. These owls exhibit geographic variation in color. They can be rufous-brown; greyish-brown with the mottled plumage, finely streaked, and with dark vermiculation (more commonly seen in the eastern part of the bird's range); or lighter grey and white (in the northernmost parts of their distribution). South and east Asian subspecies have barred undersides instead of striped and have fine facial disk lines. Siberian and Scandinavian subspecies are 12% larger and 40% heavier than western European tawny owls, with 13% longer wings. Females are more than 25% heavier and 5% longer than males.
In all subspecies the facial discs are usually plain, with pale whitish crown-stripes or extra "eyebrows" that add to the owl's kindly expression. The eyes are black, which prevents them from being confused with the yellow eyes of long-eared owls, which can appear black in headlights at night due to their large pupils. The shoulder feathers are lined with white spots and there are no pale markings on the inner primary feathers. The tail is finely barred. Young owls are more pale than adults. When flying these owls have quick wingbeats and glide long and straight on broad wings. Great grey owls, eagle owls and Ural owls resemble tawny owls in shape, but are much larger.
Average mass: 420 (male), 520 (female) g.
Average length: 38 cm.
Average wingspan: 99 cm.
Other Physical Features: endothermic ; homoiothermic; bilateral symmetry
Sexual Dimorphism: female larger
Tawny owls are preyed on by larger birds such as northern goshawks, common buzzards, and other species of owls, such as Ural and eagle owls. Pine martens are known to raid owl nests, and human supplying of artificial nesting boxes in urban areas makes owl fledglings easier for predators to find. Eurasian jackdaws sometimes build nests on top of female tawny owls and their nests, killing both adult and chicks.
A 2005 study revealed red foxes, stone martens, and other mammalian predators as a prime factor in the mortality rates of fledgling tawny owls, 36% of fledglings die within the first 55 days of leaving the nest. Predation increases by over 44% as the year progresses, providing selection pressure for early breeding in Strix aluco. Avian predators such as raptors pose the second biggest threat to juveniles.
Known Predators:
Anti-predator Adaptations: cryptic
Tawny owls reach sexual maturity after one year and most form monogamous pairs for life, although some males exhibit polygynous behavior, mating with more than one female. In October or November, male owls establish territories while females find nesting holes. At this point in the year, males and females roost separately. The pair defend their territory year-round with minor changes to boundaries each year. As winter approaches, territories are finalized and pre-breeding behavior begins with males and females roosting together. This is the time for courtship feeding, which is centered around the future nesting site. A male perches near a female, swaying from side to side and up and down. He raises each wing alternatively, then together, and puffs out his feathers to appear larger. He slides closer to her on the branch, grunting softly and clapping his wings. In response, the female screeches and makes a variety of noises. She may also puff her feathers out and quiver.
Some mating behavior differs between rufous and greyish-brown morphs. Greyish-brown females breed less often than rufous females and may not breed every year, although survival probability between morphs is similar. They do, however, produce offspring of higher quality and fitness than those of rufous females. It would seem that color polymorphism is an indicator of individual quality, with grey morphs having a fitness advantage.
Mating System: monogamous ; polygynous
The breeding season is from January to July. The nesting site is usually a hole in a tree, although they will take over abandoned nests of other birds in trees and cliffs, squirrel dreys, holes in old buildings, and artificial nest boxes. In the southern ranges nesting begins in February, and in the northern ranges nesting is in mid-March. Clutches are laid mid-March to early May, usually consisting of 2 to 3 eggs. Sometimes as few as 1 egg or as many as 9 are laid. The eggs are white and are 48 x 39 mm in size, weighing 39 g, of which 7% is shell. Females incubate eggs for about 30 days until they hatch into downy, altricial chicks. Chicks fledge in another 35 to 39 days.
The success of broods depends heavily on the ages of parents. Older birds have the ability to deliver a greater mass of alternate prey at a higher frequency and productivity than younger birds when preferred prey is scarce. Young parents pay a higher reproductive cost as they have lower ability to exploit alternative food sources and provide resources to their brood due to their poorer body condition and the need to tend to their own survival.
Breeding interval: Tawny owls breed once yearly, although grey morphs may not breed every year.
Breeding season: Breeding occurs from January to July.
Range eggs per season: 1 to 9.
Average eggs per season: 2-3.
Range time to hatching: 27 to 32.5 days.
Average time to hatching: 30 days.
Range fledging age: 32 to 40.5 days.
Average fledging age: 35-39 days.
Average time to independence: 2-3 months.
Average age at sexual or reproductive maturity (female): 1 years.
Average age at sexual or reproductive maturity (male): 1 years.
Key Reproductive Features: iteroparous ; seasonal breeding ; gonochoric/gonochoristic/dioecious (sexes separate); sexual ; oviparous
Tawny owls invest heavily in their chicks. Once the eggs have hatched, males bring food to the nest. Females leaves the nest only to hunt once the downy, altricial chicks are several days old and for most of the time remains close to her brood. Even after fledging, juveniles depend on their parents for food for 2 to 3 months after leaving the nest. After this point, around August to November, young owls must leave to find their own hunting territories and fend for themselves or risk starving to death.
Parental Investment: altricial ; male parental care ; female parental care ; pre-fertilization (Provisioning, Protecting: Male); pre-hatching/birth (Provisioning: Male, Female, Protecting: Male, Female); pre-weaning/fledging (Provisioning: Male, Female, Protecting: Male, Female); pre-independence (Provisioning: Male, Female, Protecting: Male, Female); post-independence association with parents; extended period of juvenile learning
El cárabu o carbu[2] (Strix aluco) ye un ave rapaz de tamañu mediu del orde de les estrixiformes que ye común nos montes de gran parte d'Eurasia y de delles zones del centru y este d'Asia. El plumaxe del so parte ventral ye pálidu con rayes escures, ente que el del so parte dorsal pue ser marrón o gris, anque delles de los once subespecies reconocíes presenten dambes variantes de coloración. Xeneralmente constrúi'l so nial dientro del buecu d'un árbol, y los güevos y naciellos son protexíos fiero polos padres de los posibles depredadores. Ye una ave non migratoria y altamente territorial, lo que provoca que munchos exemplares nuevos muerran d'hambre si nun pueden atopar un territoriu vacante una vegada que se dixebren de los sos padres.
Esta ave de presa nocherniega caza principalmente rucadores, polo xeneral esperando a llanzase dende una percha o caña pa prindar a la so víctima, que ye tragada entera, anque n'árees urbanes la so dieta inclúi una mayor proporción d'aves. Pa la so cacería nocherniega cuenta con adaptaciones visuales y auditives y ye aidada pol so vuelu silenciosu. El cárabo común ye capaz d'atrapar curuxes más pequeñes, pero de la mesma puede ser presa del búho real y l'azor, y los foinos son una causa importante de muerte ente los pitucos.
A pesar de que xeneralmente se diz qu'esta curuxa tien una visión nocherniega escepcional, la so retina nun ye más sensible que la d'un humanu; sicasí, los sos oyíos asitiaos asimétricamente dan-y al cárabo común una escelente audición direccional. Los sos vezos nocherniegos y el so carauterísticu Vocalización de les aves llamáu, consideráu espeluznante y fácilmente imitable, fixeron que se-y acomuñar mitológicamente cola mala suerte y la muerte.
El cárabo común ye una ave robusta d'apariencia gordosa, de 37-40 cm d'altor con una valumbu de 80-95 cm y que puede superar los 600 g de pesu.[3] La so ancha y arrondada cabeza escarez de penachos o copetes nes oreyes (como los que tienen los búhos cornudos).[4] A diferencia de la mayoría de los estrígidos, los sos güeyos son d'un namái color, que puede ser negru o café escuro, ente que'l discu facial que los arrodia xeneralmente ye abondo simple, de color gris pardusco. El so picu ye fuerte, curvado y afiláu, de color mariellu verdosu, y el cantu de los sos párpagos ye de color rosado. Los tarsos y los deos de les sos pates tán emplumaos, y cunten con afilaes uñes negres.[5].
La subespecie nominal cuenta con dos morfos que difieren nel color del plumaxe; nuna d'elles, la parte dorsal del plumaxe ye de color castañu acoloratáu, y na otra, café abuxao, anque tamién los hai en tonos entemedios. En dambos casos presenta una filera diagonal de llurdios blancos a cada llau de la so zona dorsal, ente que la parte ventral de dambes formes ye ablancazada con franja cafés.[6] Esta especie presenta amás dimorfismu sexual, una y bones la fema ye más grande que'l machu, un 5% más ancha y un 25% más pesada.[7][4]
El cárabu común vuela siguiendo llargues trayectories coles sos arrondaes nales, de forma menos ondulante y con menos aleteos qu'otros estrígidos europeos, y xeneralmente a mayor altor.[8] Al igual que cola mayoría de les estrígidos, el so vuelu ye silenciosu por cuenta de la nidia y cardoxa superficie cimera de les sos plumes y a un flecu nos sos plumes primaries esteriores.[9] El so tamañu, la so forma regordeta y les sos nales curtiu pero anchu estremar d'otros cárabos, búhos y curuxes qu'habiten nes mesmes zones qu'ella; el cárabo lapón, el búho real y el cárabo uralense, por casu, son similares en forma, pero son muncho más grandes.[8]
Los güeyos d'esti cárabo alcuéntrense al mandu de la cabeza y cubren un campu de visión del 50-70%, dándo-y una meyor visión binocular que la de les aves de presa diurnes (visión del 30-50%).[10] La retina del cárabo común cuenta con aprosimao 56.000 cayaos sensibles a la lluz per cada milímetru cuadráu; anque se refugaron antigües teoríes de que podía ver dientro de la parte infrarroxa del espectru electromagnéticu,[11] inda ye común la idea de que tien una visión de 10 a 100 vegaes meyor que la humana en condiciones de poca lluz. Sicasí, la base esperimental pa esta afirmación probablemente ye inesacta siquier por un factor de 10. La verdadera agudez visual del cárabo apenes ye un pocu meyor que la del home, y cualquier medría na sensibilidá deber a factores ópticos y non a una gran sensibilidá retinal; ello ye que tantu humanos como cárabos algamaron la llende de resolución pa les retines de los vertebraos terrestres.[12]
Les sos adaptaciones pa la visión nocherniega inclúin el gran tamañu de los sos güeyos, la so forma tubular, el gran númberu de cayaos retinales con que cunten y l'ausencia de conos —responsables de la visión en color—, cuidao que la distinción de colores ye innecesaria mientres la nueche.[14] A diferencia de les aves de presa diurnes, los estrígidos de normal namái tienen una fóvea, que ta ruinamente desenvuelta sacante en cazadores diurnes como la curuxa campestre.[10]
L'audición ye importante pa una ave de presa nocherniega, y al igual que con otres aves emparentaes, los dos furos auditivos del cárabo común difieren n'estructura unu del otru y tán asitiaos asimétricamente na cabeza p'ameyorar l'audición direccional. Un conductu al traviés del craniu conecta los tímpanos, y la pequeña diferencia nel tiempu de llegada d'un soníu en cada oyíu dexa que la fonte sía allugada. El furu esquierdu alcuéntrase más arriba na cabeza que l'oyíu derechu y alcuéntrase inclináu escontra baxo, de manera que ye más sensible a los soníos provenientes de baxo.[10] Dambos furos atópense ocultos so un tipu de plumes del discu facial que s'especialicen estructuralmente en ser tresparentes al soníu, sofitaes amás por una capa plegadiza de piel.[15]
La estructura interna del oyíu, que cunta con una gran cantidá de neurones auditives, da-y una mayor capacidá de detección de soníos de baxa frecuencia a cierta distancia, como pue ser el gruñíu que provoca una presa al movese ente vexetación.[15] L'oyíu del cárabo común ye diez veces meyor qu'el del humanu,[15] y puede cazar usando solamente esti sentíu na escuridá del monte nuna nueche borrinosa, anque cuando llueve, el golpeteo de les gotes d'agua enzánca-y detectar soníos débiles; un clima húmedu enllargáu pue ser causa d'inanición si'l cárabo nun ye capaz de cazar efeutivamente.[10]
Anque dambes variedaes de color presentar en gran parte de la so zona de distribución europea, los cárabos marrones predominen nel clima más húmedu d'Europa occidental, ente que la variedá gris ye más común al este; nes rexones más septentrionales, práuticamente tolos cárabos son de color gris. Les subespecies de Siberia y Asia Central tienen plumaxe gris con blancu, la d'África del Norte ye ente gris escuru y marrón, y los exemplares del sur y esti d'Asia tienen partes ventrales con barres, non rayes, y fines llinies alredor del discu facial. Les subespecies siberianes y escandinaves son 12% más grandes, 40% más pesaes y tienen nales 13% más llargues que les d'Europa occidental,[15] coincidiendo cola regla de Bergmann que prediz que les variedaes norteñas xeneralmente son más grandes que les sos contrapartes sureñes.[16]
El color del plumaxe ye controláu genéticamente, y estudios en Finlandia ya Italia indiquen que los cárabos grises tienen más ésitu reproductivu, meyor resistencia inmunitaria y menos parásitos que los exemplares marrones. Anque esto puede suxurir que eventualmente la variedá marrón podría sumir, los cárabos nun amuesen preferencia dalguna respectu a'l color cuando escueyen pareya. Tamién hai factores ambientales arreyaos. L'estudiu italianu amosó que les aves de la variedá marrón vivíen en montes más trupos, y en Finlandia, la regla de Gloger suxuriría que les aves más pálides predominaríen nel clima más fríu.[17][18]
Esta especie describióse per primer vegada por Linneo en 1758 na so Systema naturae col so actual nome científicu.[19] La nomenclatura binominal derivar del griegu strix («curuxa») y del italianu allocco, que de la mesma provién del llatín ulucus («gritíu»), esto ye, «curuxa que glaya», anque en realidá sía incorrectu llamalo curuxa.[7]
El cárabo común ye miembru del xéneru Strix, que ye precisamente'l de los cárabos, parte de la familia Strigidae onde tán incluyíos amás los búhos y otres aves rapazos emparentaes, cola esceición de los titónidos. Dientro del so xéneru, los parientes más cercanos del cárabo común son el cárabo árabe (Strix butleri), siendo consideraos enantes una mesma especie; el so vecín norteño de mayor tamañu, el cárabo uralense (S. uralensis) y el cárabo norteamericanu (S. varia).[15] Strix Entemedia, orixinariu del Pleistocenu Tempranu-Mediu, n'ocasiones ye consideráu una paleosubespecie del cárabo común, lo que la convertiría nel so ancestru inmediatu.[20]
Les subespecies del cárabo común polo xeneral estrémense escasamente, y pue que tean nuna fase flexible de formación de subespecies presentando carauterístiques rellacionaes a la temperatura ambiental, el color predominante nel so hábitat y la cantidá d'alimentu disponible. Arriendes d'ello, munchu autores describieron ente 10 y 15 subespecies.[15] Les subespecies reconocíes se enlistan de siguío.[21]
Subespecie Distribución Descrita por (paréntesis indiquen que describióse orixinalmente n'otru xéneru) S. a. aluco Norte y centru d'Europa dende Escandinavia hasta'l Mediterraneu y el mar Negru. Linneo, 1758 S. a. sylvatica Oeste d'Europa incluyendo Gran Bretaña. Shaw, 1809 S. a. nivicola De Nepal al sureste de China, en Myanmar y Tailandia. (Blyth, 1845) S. a. biddulphi Noroeste de la India y Paquistán. Scully, 1881 S. a. willkonskii De Palestina al norte d'Irán y el Cáucasu. (Menzbier, 1896) S. a. mauritanica Noroeste d'África de Marruecos a Tunicia y Mauritania. (Witherby, 1905) S. a. sanctinicolai Oeste d'Irán, noroeste d'Iraq. (Zarudny, 1905) S. a. ma Nordeste de China y Corea. H. L. Clark, 1907 S. a. harmsi Turkmenistán. (Zarudny, 1911) S. a. siberiae Centru de Rusia de los Urales al oeste de Siberia. Dementiev, 1933 S. a. yamadae Taiwán. Yamashina, 1936El cárabo común distribuyir a lo llargo de dos nucleos de población principales: unu que toma la parte templada d'Eurasia dende Gran Bretaña y la Península Ibérica hasta Siberia occidental, según una parte del noroeste d'África cola subespecie S. a. mauritanica, y otru qu'ocupa China, Corea, Taiwán, el nordés de la India y parte de los Himalayas. Esti cárabo, qu'esencialmente nun ye migratoriu, ta ausente n'Irlanda, y en rares ocasiones alcuéntrase-y nes Islles Baleares y Canaries, anque nidifica en toles comunidaes de la España peninsular.[8][22]
Puede topase a esta especie en montes caducifolios y mistos, y n'ocasiones en plantíos maduros de coníferes, prefiriendo zones con disponibilidad d'agua.[22] Llugares como campusantos, xardinos y parques dexáron-y estendese dientro de les árees urbanes, como asocedió, por casu, nel centru de Londres. El cárabo común ye principalmente una ave de tierres baxes nes partes más fríes del so rangu de distribución, pero llega a reproducise a 550 msnm n'Escocia, 1600 msnm nos Alpes, 2350 msnm en Turquía[8] y hasta 2800 msnm en Myanmar.[15]
El cárabo común tien un rangu xeográficu de siquier 10 millones de km² y una gran población, envalorada en 970.000–2.000.000 d'exemplares tan solo n'Europa. L'enclín poblacional nun foi cuantificada, pero hai evidencies que suxuren una medría. Nun se considera que la población d'esta ave cumpla colos criterios de la Llista Colorada de la UICN d'escayer más del 30% en diez años o tres generaciones y polo tanto ye catalogada dientro de la categoría d'esmolición menor.[1][22] Esta especie espandió'l so rangu hasta Bélxica, los Países Baxos, Noruega y Ucrania, y les sos poblaciones son estables o van en medría na mayoría de los países europeos. Reparáronse, sicasí, cayentes en Finlandia, Estonia, Italia y Albania.[8] Dellos factores que ponen en riesgu la so supervivencia son l'usu indiscrimináu de plaguicides, la destrucción del so hábitat —n'especial por causa de quemes— y los plantíos d'árboles nuevos, una y bones éstos nun suelen cuntar con cuévanos por qu'añeren.[22]
Los cárabos comunes empareyense a partir del añu d'edá, y permanecen xuntos nuna rellación xeneralmente monogámica pa tola vida. El territoriu d'una pareya establecida ye defendíu pola mesma mientres tol añu, ensin que les sos llendes camuden significativamente col pasu del tiempu. La pareya abelugar en dalguna caña mientres el día, y xeneralmente fuelguen separaos de xunetu a ochobre.[8] Dellos cárabos pueden ser descubiertos y fadiaos por otres aves pequeñes mientres el día, pero xeneralmente ignoren diches molesties.[15]
El machu empiezu'l llamáu de apareamiento, al cual respuende la fema, pa prosiguir col apareamiento.[23] Esta especie suel añerar dientro del buecu d'un árbol, pero tamién puede usar vieyos niales de pegues y d'esguils, resquiebros en roques o furacos n'edificios,[22] ya igualmente afaise con facilidá a caja nido.[3] Añera de febreru d'equí p'arriba nel sur de la so zona de distribución, pero escasamente enantes de mediaos de marzu n'Escandinavia.[8] Los güevos de color blancu brillante miden aprosimao 48 x 40 mm y pesen 40 g, onde la cáscara representa'l 7% del pesu. La típica puesta ye de trés o cuatro güevos y ye guarada namái pola fema mientres 30 díes hasta que nacen. Los pitucos altriciales desenvolver nos siguientes 35-40 díes,[7] hasta que-yos salen les plumes y pueden empezar a volar. Los mozos xeneralmente dexen el nial —non definitivamente— hasta diez díes enantes d'emplumase, despintándose nes cañes cercanes, anque permanecen colos sos padres por otros trés meses.[8][5]
Esta especie defende enérxicamente al so nial y los sos pitucos, y al igual qu'otros cárabos, llega a atacar la cabeza del intrusu colos sos afilaos talones. Cuidao que el so vuelu ye silenciosu, puede pasar desapercibíu pa evitar peligros. Puede afrellar a perros, gatos y humanos, dacuando ensin prevocación.[15] Quiciabes la víctima más conocida del feroz ataque del cárabo común sía'l renombráu fotógrafu d'aves Eric Hosking, quien perdió un güeyu cuando foi atacáu por un exemplar mientres intentaba tomar una fotografía cerca del so nial. Más tarde llamaría a la so autobiografía An Eye for a Bird («Un güeyu por un ave»).[24]
Los padres curien de los mozos por dos o tres meses más dempués de que-yos salen les plumes, pero d'agostu a payares éstos esvalíxense p'atopar y ocupar un territoriu propiu. Si nun atopen un territoriu vacante, xeneralmente muerren de fame.[8] Desconozse la tasa de supervivencia de los exemplares nuevos, pero la tasa añal de supervivencia pa los adultos ye del 76,8%. El so periodu de vida típicu ye de 5 años,[7] pero rexistráronse casos d'una vida de 18 años de duración pa un cárabo común selvaxe, y de 27 años pa una ave en cautiverio.[15]
El depredadores del cárabo común inclúin a aves de mayor tamañu como'l cárabo uralense, los búhos, l'azor y el ratoneru común. Ye posible que los niales sían asaltaos por foínes, especialmente cuando utilicen caja nido artificiales —una y bones los faen fáciles d'atopar—, y reportáronse casos de grajillas construyendo niales enriba del d'una fema de cárabo común guarando, causando la so muerte y la de los pitucos.[15] Un estudiu danés amosó que la depredación per parte de mamíferos, especialmente'l foín colloráu, yera una causa importante de morrina ente los exemplares nuevos recién emplumaos, col 36% morriendo ente'l so periodu de emplumación y la llegada de la so independencia. El riesgu de morrina camudaba según la dómina en que-yos salieren les plumes, d'un 14% si ye n'abril a más del 58% en xunu. Esti fechu puede ser unu de los que favoreza qu'esta especie prefiera empecipiar les sos niaraes nos primeros meses del añu.[25]
El cárabo común acostuma cazar mientres la nueche, xixilando dende una caña enantes de llanzase o entamar silenciosamente escontra la so víctima,[3] anque en rares ocasiones puede cazar mientres el día cuando tien d'alimentar a les sos críes. Esta especie alimentar d'una amplia variedá de preses, principalmente rucadores de monte, pero tamién d'otros mamíferos hasta del tamañu d'un coneyu mozu, según aves y inseutos, particularmente merucos de tierra y escarabayos.[26][27] N'árees urbanes, les aves componen una mayor proporción de la so dieta, ya inclusive mataron ya inxirieron especies como'l ánade real y la gavilueta tridáctila.[8]
Xeneralmente tráguense la presa entera, pa regurgitar más tarde les partes non digeribles en forma d'egagrópiles. Éstes son de tamañu mediu y de color gris, y tán formaes principalmente per pelo de royedor y güesos, y puédese-yos alcuéntrase en montones debaxo d'árboles.[9]
Otros estrígidos menos fuertes como'l miagón común y el búho chicu xeneralmente nun pueden coesistir col cárabo común, que ye más fuerte y que puede tomar como preses, polo que se-yos atopa en distintes hábitats. De forma similar, cuando'l cárabo común llegó a habitar en zones con construcciones, tiende a mover a les curuxes de los sos sitios tradicionales de anidación nos edificios.[15]
El cárabo común, al igual que los sos parientes, foi vistu con frecuencia como un presaxu de mala suerte;[23] William Shakespeare retratar de tal forma na so obra Julio César, na que inmortalizó el so carauterísticu llamáu.[28]
Los cárabos son un elementu que forma parte de dellos mitos y lleendes alredor del mundu. Na mitoloxía galesa yeren acomuñaos con Blodeuwedd, una muyer que traicionó a Lleu Llaw Gyffes nel cuentu de Math fab Mathonwy del antiguu Mabinogion.[29] Amás creíase en Gales que'l llamáu d'un cárabo ente les cases d'una aldega significaba qu'una muyer acababa de perder la so virxinidá. N'África, por casu, pa los bantúes'l cárabo ye pariente de los bruxos, anque los suaḥili creen que-yos causa enfermedaes a los neños. En China son acomuñaos col rayu (yá que alluma la nueche) y col tambor (porque ruempe'l silenciu), ente que n'otres rexones considérase-y una fonte de guía, auxiliu y proteición.[30]
Esta páxina forma parte del wikiproyeutu Aves, un esfuerciu collaborativu col fin d'ameyorar y organizar tolos conteníos rellacionaos con esti tema. Visita la páxina d'alderique del proyeutu pa collaborar y facer entrugues o suxerencies. El cárabu o carbu (Strix aluco) ye un ave rapaz de tamañu mediu del orde de les estrixiformes que ye común nos montes de gran parte d'Eurasia y de delles zones del centru y este d'Asia. El plumaxe del so parte ventral ye pálidu con rayes escures, ente que el del so parte dorsal pue ser marrón o gris, anque delles de los once subespecies reconocíes presenten dambes variantes de coloración. Xeneralmente constrúi'l so nial dientro del buecu d'un árbol, y los güevos y naciellos son protexíos fiero polos padres de los posibles depredadores. Ye una ave non migratoria y altamente territorial, lo que provoca que munchos exemplares nuevos muerran d'hambre si nun pueden atopar un territoriu vacante una vegada que se dixebren de los sos padres.
Esta ave de presa nocherniega caza principalmente rucadores, polo xeneral esperando a llanzase dende una percha o caña pa prindar a la so víctima, que ye tragada entera, anque n'árees urbanes la so dieta inclúi una mayor proporción d'aves. Pa la so cacería nocherniega cuenta con adaptaciones visuales y auditives y ye aidada pol so vuelu silenciosu. El cárabo común ye capaz d'atrapar curuxes más pequeñes, pero de la mesma puede ser presa del búho real y l'azor, y los foinos son una causa importante de muerte ente los pitucos.
A pesar de que xeneralmente se diz qu'esta curuxa tien una visión nocherniega escepcional, la so retina nun ye más sensible que la d'un humanu; sicasí, los sos oyíos asitiaos asimétricamente dan-y al cárabo común una escelente audición direccional. Los sos vezos nocherniegos y el so carauterísticu Vocalización de les aves llamáu, consideráu espeluznante y fácilmente imitable, fixeron que se-y acomuñar mitológicamente cola mala suerte y la muerte.
Adi yapalaqca (lat. Strix aluco) - Bayquşkimilər dəstəsinin bayquşlar fəsiləsinə aid quş növü.
Strix aluco sylvatica Ar gaouenn penn tev a zo un evn-preizh, Strix aluco an anv skiantel anezhañ.
Tachenn ar gaouenn penn tev. Kavet e vez ar gaouenn penn tev en ul lodenn vras eus Europa hag ivez en Azia ar Reter, hag a-blasoùigoù e lec'h all, er menezioù alies, evel en Himalaya, hag er C'haokaz, hag en Atlas (Afrika an Norzh) ivez.
Strix aluco sylvatica Ar gaouenn penn tev a zo un evn-preizh, Strix aluco an anv skiantel anezhañ.
El gamarús (pl.: gamarussos), anomenat també cabrota/cabrer (cat. occ.), baladreu (Pallars), caro (val.), cabra fera (cat. occ.), gall carboner (Tarr.), agaús (Tarr., pl.: agaüsos), busaroca (cat. sept., amb les seves variants basaroca, bisaroca i bujaroca), miloca[2] i òliba[3] (Balears), cabeca (Ross.) o xibeca[4] (Balears), (Strix aluco) és un ocell rapinyaire nocturn de l'ordre dels estrigiformes.
Diposita 2 o 4 ous en un arbre vell, però com que cada vegada és més difícil de trobar-ne té l'opció d'emprar nius d'esquirols o les cavitats dels murs. D'aquesta manera pot continuar criant en un bosc que s'ha cremat, perquè pot desplaçar-se a les penyes. Els ous s'han d'incubar durant 28-30 dies, i se n'encarrega la femella, mentre que el mascle alimenta els nounats, que volen al cap de 30-37 dies.
Durant la nit és un magnífic caçador, que s'abat, preferentment, sobre rosegadors, encara que no refusa moixons, mol·luscs, cucs i insectes.[17]
És sedentari i viu als boscos del Principat de Catalunya i del País Valencià a qualsevol altura. No n'hi ha ni a la Depressió de l'Ebre, ni a l'Empordà ni a la Costa Daurada perquè no hi ha boscos. A les Illes Balears només se n'ha ha trobat ocasionalment.
Viu a Euràsia i l'Àfrica del Nord (Algèria, el Marroc i Tunísia).[18]
A la nit, el seu crit pot ésser molt corprenedor. Durant el dia és normal de veure'l adormit en una branca, enganxat al tronc.
El gamarús (pl.: gamarussos), anomenat també cabrota/cabrer (cat. occ.), baladreu (Pallars), caro (val.), cabra fera (cat. occ.), gall carboner (Tarr.), agaús (Tarr., pl.: agaüsos), busaroca (cat. sept., amb les seves variants basaroca, bisaroca i bujaroca), miloca i òliba (Balears), cabeca (Ross.) o xibeca (Balears), (Strix aluco) és un ocell rapinyaire nocturn de l'ordre dels estrigiformes.
Mae'r Dylluan Frech yn aelod o deulu'r Strigidae, fel y rhan fwyaf o ddylluanod. Mae'n aderyn cyffredin trwy'r rhan fwyaf o Ewrop a de Rwsia.
Tylluan ganolig o ran maint yw'r Dylluan Frech, 37–43 cm o hyd a 81–96 cm ar draws yr adenydd. Mae'n byw ar lygod yn bennaf, ond gall ladd anifeiliaid o faint llygod mawr ar adegau. Nid yw'n aderyn mudol ac anaml y gwelir un yn ystod y dydd, gan nad yw'n dod allan i hela nes iddi dywyllu.
Ceir y Dylluan Frech mewn coedydd ac mae'n nythu mewn tyllau mewn coed. Pan mae'n nythu'n barod i ymosod ar bobl i amddiffyn y nyth, a gall dynnu gwaed. Dyma'r ddylluan sy'n gwneud y sŵn Tyhwit tyhŵ, ond mewn gwirionedd mae hwn yn gyfuniad o ddwy alwad, Tyhwit gan yr iâr a tyhŵ gan y ceiliog.
Puštík obecný (Strix aluco) je noční pták z čeledi puštíkovití. Je sovou běžně se vyskytující na českém území.
Žije v celé Evropě, kromě severních oblastí , v severozápadní části Afriky (severní Tunis, středomořský Alžír a Maroko) a v některých oblastech Asie (jižní Rusko, Kavkaz, černomořské a středomořské části Malé Asie. Na českém území jeho populace kolísá v rozmezí 6 až 9 tisíc jedinců, na Slovensku žije 2,5 až 3 tisíce puštíků. Puštíka obecného chovají v ČR také některé zoologické zahrady, jako například Zoo Tábor, Zoo Plzeň, Zoopark Vyškov, Zoo Brno či Zoo Děčín.
Jeho přirozeným prostředím jsou zejména listnaté, ale i smíšené a jehličnaté lesy, háje i parky, někdy jenom sady a zahrady.
Nenápadná sova o něco větší než kalous ušatý (obvykle 36 až 43 cm). Má mohutnou kulatou hlavu a okrouhlý obličej se závojem a hnědočernýma očima. Nohy jsou krátké a opeřené až po prsty, křídla jsou relativně krátká (rozpětí 81 až 96 cm), široká a zaoblená, ocas krátký. Zbarvení je velmi variabilní, základní barva se pohybuje od šedé přes různé odstíny hnědé až po rezavou, s tmavým žíháním. Samice jsou (jako u všech sov) o něco větší.
Aktivní je v noci, živí se převážně lesními hlodavci (myšice, norník), hmyzožravci (rejsek, krtek), dále ptáky do velikosti sojky a obojživelníky. Občasně konzumuje i větší hmyz a výjimečně i ryby. Hlasovým projevem obou pohlaví je hlasité houkání (např. „húú hu huhuhuhúú“, ale je to variabilní), samice často vydává i pronikavé „kivik". Mláďata vydávají skřeky v podobě „k-sít“.
Hnízdo si nejčastěji buduje ve stromových dutinách, vzácně i na hnízdech jiných ptáků (zejména dravců), výjimečně i v budovách, nebo na zemi. S oblibou osidluje velké ptačí budky. Námluvy a výběr hnízda začínají zhruba v půli února (ve středoevropských podmínkách). Samice snáší 1-6 vajec (obvykle 2-5) během první půle března. Vajíčka jsou bílá s jemnými hnědými skvrnkami.
Samička zůstává většinou v hnízdě, které opouští jen sporadicky (hlavně zbavit se vývržků a výkalů), a sedí na vejcích, sameček jí nosí potravu. Po vylíhnutí mláďat (28 až 30 dnů) je krmí a polyká nečistoty, které produkují, prvních 10 dnů hnízdo prakticky neopouští. Později z hnízda povyletuje a ještě později v noci též loví. Nestává se však, aby hnízdo bylo dlouhodoběji bez dozoru, vždy se v jeho blízkosti zdržuje jeden z rodičů.
Puštík obecný je podobně jako další členové tohoto rodu známý urputností, s níž svou snůšku a později mláďata brání. Samice sedící na vejcích napadne cokoliv živého, co by se pokusilo proniknout do hnízda, s rostoucím věkem mláďat rozšiřuje bráněný prostor na okolí hnízda. Bez váhání napadne i velkou šelmu nebo člověka, pokud by se přiblížil ke vstupu do hnízda, přičemž své útoky směřuje na hlavu. Dokáže tak zahnat na ústup značně větší a silnější vetřelce, než je sama. Neopatrného člověka nahlížejícího do hnízda může připravit o oko či úplně o zrak.
Obrázky, zvuky či videa k tématu puštík obecný ve Wikimedia Commons
Galerie puštík obecný ve Wikimedia CommonsPuštík obecný (Strix aluco) je noční pták z čeledi puštíkovití. Je sovou běžně se vyskytující na českém území.
Natuglen (Strix aluco) er en mellemstor ugle med helt sorte øjne. Dens farve varierer fra grålig til rødbrun. Længden er typisk omkring 37-39 cm og vingefanget omtrent 94-104 cm.
Stemmen, som uglen bruger til at forsvare territoriet med, er den kendte sørgmodige tuden. Uglen bruger også en lyd, ki-vik, til at skabe kontakt mellem to mager eller ved sammenstød med naboer.
Natuglen har et fantastisk godt syn, som den bruger til at få øje på sit bytte om natten, da den er nataktiv. Byttet består hovedsageligt af mus, men også andre gnavere, muldvarpe, pindsvin, egern, lækatte, orme, insekter og småfugle. Den lever i ældre løvskove med hullede træer, som uglen kan bebo og med lysninger, hvor fuglen kan jage.
Uglen bygger ikke en rede, men lægger sine æg direkte på underlaget i et forladt redehul eller en forladt rede – f.eks. efter skader eller krager. Fuglen yngler meget tidligt på året, af og til allerede i slutningen af februar. I gnaverår lægges store kuld, mens der i år med få gnavere kun lægges 2-4 æg, eller undertiden slet ingen.
Natuglen (Strix aluco) er en mellemstor ugle med helt sorte øjne. Dens farve varierer fra grålig til rødbrun. Længden er typisk omkring 37-39 cm og vingefanget omtrent 94-104 cm.
Stemmen, som uglen bruger til at forsvare territoriet med, er den kendte sørgmodige tuden. Uglen bruger også en lyd, ki-vik, til at skabe kontakt mellem to mager eller ved sammenstød med naboer.
Sang, der er optaget i England 1978 "Ki-vik"-kald optaget England 1960'erneNatuglen har et fantastisk godt syn, som den bruger til at få øje på sit bytte om natten, da den er nataktiv. Byttet består hovedsageligt af mus, men også andre gnavere, muldvarpe, pindsvin, egern, lækatte, orme, insekter og småfugle. Den lever i ældre løvskove med hullede træer, som uglen kan bebo og med lysninger, hvor fuglen kan jage.
Uglen bygger ikke en rede, men lægger sine æg direkte på underlaget i et forladt redehul eller en forladt rede – f.eks. efter skader eller krager. Fuglen yngler meget tidligt på året, af og til allerede i slutningen af februar. I gnaverår lægges store kuld, mens der i år med få gnavere kun lægges 2-4 æg, eller undertiden slet ingen.
Der Waldkauz (Strix aluco) ist eine mittelgroße Eulenart mit einer Verbreitung von Europa bis nach Westsibirien und Iran. Er kommt außerdem in Südostasien vor. In Mitteleuropa ist der Waldkauz gemeinsam mit der Waldohreule die häufigste Eule.[1] Er fehlt lediglich in baumarmen Gebieten.[2] Waldkäuze benötigen als Brutareal reich strukturierte Landschaften, in denen sich Wälder und Baumgruppen mit offenen Flächen abwechseln. Er ist ein Höhlenbrüter, der neben Baumhöhlen auch in Mauerlöchern, Felshöhlen sowie Dachböden brütet. Er frisst bevorzugt Mäuse, kann aber seine Ernährung bei Mäusemangel auf Kleinvögel umstellen.
Kennzeichnend für diese dämmerungs- und nachtaktive Eulenart ist eine gedrungene Gestalt mit rundem Kopf und einer rindenähnlichen Gefiederfärbung. Von September bis November sowie im zeitigen Frühjahr ist der Reviergesang des Männchens weithin hörbar.
Der Waldkauz war in Deutschland Vogel des Jahres 2017.[3]
Der Waldkauz erreicht eine Körperlänge von 40 bis 42 Zentimetern und wiegt zwischen 330 und 630 Gramm.[4] Weibchen sind tendenziell schwerer als die Männchen.[5] Das durchschnittliche Gewicht von in Deutschland gefangenen Waldkauzweibchen beträgt 560 Gramm, während Männchen 120 Gramm leichter sind.[4] Der Körperbau ist kompakt, der Kopf wirkt im Verhältnis zur Körpergröße groß. Federohren wie bei der Waldohreule fehlen. Der Gesichtsschleier ist dunkel umrahmt und überwiegend einfarbig beigebraun. Oberhalb des Gesichtsschleiers finden sich zwei weißliche Farbstriche, die besonders bei den dunklen Farbmorphen auffallen. Der dicke Schnabel ist stark gekrümmt und gewöhnlich schwefelgelb mit einer hornfarbenen bis hellgrauen Schnabelbasis. Die Wachshaut wirkt geschwollen und ist leicht grünlich. Die Iris ist schwarzbraun, die Pupille blauschwarz. Die Augenlider sind kahl und blass rot. Die Krallen sind an ihrer Wurzel grau, gehen dann in ein Hornbraun über und enden in einer schwarzen Spitze.
Waldkäuze kommen in Mitteleuropa in verschiedenen Farbmorphen vor. Dies reicht von einer grauen Farbvariante über eine braune bis hin zu einer rostbraunen. Die Grundfärbung des Gefieders ist weder vom Alter noch vom Geschlecht bestimmt, wie lange Zeit vermutet wurde. Sie stellt vielmehr eine Anpassung an unterschiedliche Lebensräume dar.[1] Die verschiedenen Farbmorphen können durchaus im gleichen Gebiet vorkommen und verpaaren sich auch miteinander. Paare mit unterschiedlicher Grundfärbung haben häufig auch Junge mit beiden Farbvarianten.
Das Gefieder sitzt sehr locker und lässt dadurch den Waldkauz größer wirken, als er tatsächlich ist. Die Körperoberseite ist grundsätzlich dunkler als die Körperunterseite. Das Gefieder weist eine rindenartige Tarnfärbung auf: Die Schultern und Flügel haben helle Tropfenflecken, die im Halbdunkel des Waldes wie Sonnenflecken wirken und damit die Tarnung erhöhen. Eine vergleichbare Gefiederfärbung mit Tropfenflecken findet sich auch bei einer Reihe anderer Vögel wie Zwergohreule, Wendehals, Sperlingskauz und Ziegenmelker, die sich tagsüber bevorzugt in der Nähe von Stämmen aufhalten.[6] Die Federn der Körperoberseite haben jeweils seitlich verästelte Längsstreifen. Diese Ästelung ist vor allem auf dem Rücken und den Oberschwanzdecken dichter, so dass das Gefieder hier verwaschener wirkt. Die Schwungfedern sind braun, wobei die Außenfahnen weißliche, die Innenfahnen fahlbraune Querbinden aufweisen.[7]
Obwohl die Farbmorphen überall in Europa vorkommen,[4] dominieren braune bis rostbraune Waldkäuze in den luftfeuchteren Klimazonen Westeuropas. So weisen im holländischen Dünengebiet achtzig Prozent der dort lebenden Waldkäuze ein rostrotes Gefieder auf.[4] Die graue Morphe kommt im östlichen Verbreitungsgebiet häufiger vor. Im äußersten Norden weisen dagegen alle Waldkäuze ein graues Gefieder auf. Die in Sibirien und Zentralasien lebenden Unterarten des Waldkauzes haben ein graues und weißes Gefieder. Die nordafrikanische Unterart ist dunkel graubraun. Die in Süd- und Ostasien vorkommenden haben ein quer- und nicht längsgestreiftes Gefieder. Um den Gesichtsschleier verlaufen bei diesen Arten außerdem feine Linien.
Die sibirischen und skandinavischen Unterarten sind zwölf Prozent größer und vierzig Prozent schwerer als westeuropäische Vögel.[8] Dies entspricht der Bergmannschen Regel, nach der bei endothermen Tieren, d. h. bei Säugern und Vögeln, die Individuen einer Art in den kälteren Arealen ihres Verbreitungsgebietes größer sind als in den wärmeren.[9]
Die Grundfärbung des Gefieders ist genetisch bedingt und Studien in Finnland und Italien lassen darauf schließen, dass die grauen Morphen unter den Waldkäuzen eine höhere Reproduktionsrate und ein besseres Immunsystem haben sowie weniger von Parasiten befallen werden als die braunen Morphen. Da die Waldkäuze bei der Partnerwahl keine Präferenzen bezüglich der Gefiederfärbung zeigen, ist der Selektionsdruck auf braune Farbmorphen aber nicht sehr stark. Die in Italien durchgeführten Untersuchungen belegen aber auch, dass die Gefiederfärbung eine evolutionäre Anpassung an verschiedene Lebensräume ist. Waldkäuze mit einer braunen Grundfärbung treten vor allem in Waldgebieten auf. In Finnland dagegen dominieren entsprechend der Glogerschen Regel graue Waldkäuze.[10][11]
Die Flügel des Waldkauzes sind im Vergleich zu anderen Eulenarten eher kurz, breit und gerundet; die Spannweite beträgt bis zu 96 cm. Waldkäuze sind wendige Flieger, die auch in dichten Baumbeständen sicher und schnell manövrieren. Ihr Flugbild ist verglichen mit dem der Waldohreule plumper, langschwänziger und breitflügliger. Waldkäuze fliegen mit schnellen Flügelschlägen. Der grundsätzlich geradlinige Flug wird immer wieder von längeren Gleitphasen unterbrochen.[12]
Frisch geschlüpfte Küken sind dicht und verhältnismäßig kurz grauweiß bedunt. Auch die Beine sind mit einem dichten Dunengefieder bedeckt, das bis zu den Krallen reicht. Lediglich auf der Rückseite des Laufgelenks finden sich keine Dunen. Die Wachshaut ist bei ihnen noch fleischfarben. Sie färbt sich sehr schnell in ein Graurosa mit einer rosa Basis um. Der Eizahn fällt zwischen dem 6. und 7. Lebenstag ab. Die Augen sind anfangs geschlossen und öffnen sich erst zwischen dem 8. und 11. Lebenstag.[13]
Ab etwa dem 14. Lebenstag erscheinen die ersten Dunen auf dem Rücken, die ein wellenförmiges Muster aufweisen. Je nach Farbmorphe sind diese und das wollig wirkende Zwischenkleid blassbräunlich oder gräulich weiß und weisen eine dichte braune, graue oder rostbraune Bänderung auf. Verhältnismäßig ungewöhnlich ist, dass dieser Querstreifung ein längsgestreiftes adultes Gefieder folgt.[13] Im Alter von etwa sechs Wochen setzt die nächste Mauser ein, bei der bis auf Schwanzfedern, Schwingen und die großen Handdecken alle Federn gewechselt werden. Die Entwicklung dieses Kleides ist mit knapp fünf Monaten abgeschlossen.[14] Die Jungen sehen zwar den Altvögeln jetzt sehr ähnlich, lassen sich aber anhand der Großgefiedermauser noch bis ins 3. Kalenderjahr eindeutig unterscheiden.[15]
Waldkäuze verfügen über ein großes Lautrepertoire, deren einzelne Rufe in Lautstärke und Klangfarbe stark variieren. Dagegen verfügen Waldkäuze nur über sehr wenige Instrumentallaute. Der Flug ist geräuschlos. Sie lassen lediglich bei aggressiver Erregung ein Schnabelknappen hören.
Der typische Ruf des Waldkauzes ist das vom Männchen geäußerte langgezogene, heulende Huh-Huhuhu-Huuuh, das vorwiegend während der Balzzeit zu hören ist. Bei diesem Ruf folgt auf ein gedehntes Huuuu nach kurzer Pause ein gestoßenes Hu und am Ende der Strophe ein vollklingender Roller von zwei bis drei Sekunden Länge.[16] Die Länge und Form der Strophe ist abhängig vom Erregungszustand des Kauzes. Die Männchen, deren Rufe individuell so charakteristisch sind, dass sie daran unterschieden werden können, rufen sowohl auf einer Anwarte sitzend als auch fliegend.[16] Zum Rufrepertoire des Männchens gehört auch ein trillerndes Wuwuwuwu..., das besonders beim Zeigen der Nisthöhle und unmittelbar vor der Begattung zu hören ist.[16]
Das Weibchen gibt ein raues Kuwitt von sich. Dieser Ruf ist besonders häufig in der Balzzeit zu hören, wenn Männchen und Weibchen abwechselnd rufen. Auch Stein- und Raufußkauz verfügen in ihren jeweiligen Rufrepertoires über einen Kuwitt-Ruf. Das Kuwitt des Waldkauzes ist allerdings schärfer.[16] Von Waldkauzmännchen ist dieser Ruf gelegentlich auch zu hören. Er zeigt mit diesem Ruf seinen Standort an, lässt ihn aber gelegentlich sogar in den Rufduellen mit dem Weibchen hören.[17]
Junge Waldkäuze, die noch in der Nisthöhle sitzen, betteln mit leisen Zickzickzick-Rufen um Futter.[18] Mit zunehmendem Lebensalter verändert sich dieser Ruf in ein heiseres Kszik und noch später in ein Pitjäh, das dann über Kewick-Laute schließlich in das Kuwitt der ausgewachsenen Waldkäuze übergeht.[16]
Der Waldkauz besiedelt in der Paläarktis die Laubwälder und Mischwälder der gemäßigten und der mediterranen Zone bis an den südlichen Rand der borealen Nadelwälder. Die Verbreitung des Waldkauzes ist disjunkt, er kommt in zwei räumlich getrennten Arealen in Europa und Ostasien vor. Das westliche Verbreitungsgebiet erstreckt sich von Westeuropa und Nordwestafrika bis nach Iran und Westsibirien. Das kleine östliche Verbreitungsgebiet umfasst die zentralasiatischen Republiken – außer Turkmenistan – sowie Afghanistan und den Norden Pakistans.[19] Daran schließt sich ein Gebiet an, das über den Himalaya bis nach China und Korea reicht und vom nahe verwandten Himalaya-Waldkauz besiedelt ist. Dieser wird in der Literatur teilweise noch als Unterart des Waldkauzes geführt.[20]
Der Waldkauz ist in den kälteren Regionen seines Verbreitungsgebietes ein Vogel der Tiefebenen. In Schottland brütet er in Höhenlagen bis zu 550 Meter über NN. In den Alpen kommt er bis in Höhen von 1800[21] und in der Türkei von 2350 Meter vor.[22][23] Eine Unterart, die jetzt zum Himalaya-Waldkauz gezählt wird, brütet In Myanmar noch in Höhenlagen von 2800 Metern über NN.[8]
Waldkäuze sind ausgeprägte Standvögel, die ihr Revier auch im Winter nicht verlassen. Lediglich die Jungtiere wandern in verschiedenen Richtungen ab, sobald sie flügge sind. Die Dispersionszeit der Jungvögel fällt mit der Herbstbalz der Waldkäuze zusammen. Die Elternvögel vertreiben in dieser Zeit den Nachwuchs aus ihrem Revier. Die meisten jungen Waldkäuze siedeln sich meist unweit des Reviers der Elternvögel an.[24] Die Dispersiondistanzen unterscheiden sich je nach geographischer Lage. Während juvenile Waldkäuze in der Schweiz oder Deutschland im Median 6 km dispersieren, so legen juvenile finnische Waldkäuze im Median 17 km bis zu ihrem Brutgebiet zurück.[25]
Obwohl der Waldkauz alte Laub- und Mischwälder bevorzugt, ist er auch häufig in Nadelwäldern und in der Kulturlandschaft anzutreffen. Der Waldkauz ist grundsätzlich sehr anpassungsfähig und brütet beispielsweise in der baumarmen Dünenlandschaft der Niederlande auch in Kaninchenhöhlen.[26] Er besiedelt auch urbane Lebensräume. Waldkäuze brüten auch in Parkanlagen, auf Friedhöfen und in Alleen sowie Gärten mit altem Baumbestand. Bleibt er ungestört, brütet er auch in direkter Nähe zum Menschen. Daher kommt es verhältnismäßig häufig zu Bruten in Scheunen oder in den Schornsteinen alter Häuser.
Der Waldkauz ist vorwiegend nachtaktiv. Den Tag verbringt er meist in schützender Deckung, die er nur bei Störung oder extremer Kälte verlässt. Seine Aktivitätsphase beginnt etwa zu dem Zeitpunkt der Dämmerung, in dem für die meisten Menschen das Farbsehen in freier Natur endet.[27] Das Brutgebiet ist gewöhnlich im Jagdgebiet integriert. Die Größe des Jagdgebietes schwankt in Abhängigkeit davon, wie strukturreich das Gebiet ist, wie zahlreich Beutetiere vorkommen und ob eine entsprechende Anzahl von Ansitzwarten zur Verfügung steht. Die Reviere können daher nur acht bis zwölf Hektar groß sein, aber auch ein Gebiet von 65 bis 75 Hektar umfassen. Ein Waldkauz nutzt ein einmal erobertes Revier gewöhnlich für den Rest seines Lebens. Die Vertrautheit mit dem Revier ist eine wesentliche Voraussetzung, um auch bei Bestandsschwankungen der jeweils wichtigsten Beutetiere zu überleben.[28]
Die Jagd erfolgt meist im nahezu lautlosen Suchflug entlang von Waldrändern oder Wegen sowie waldnahen Wiesen und Feldern. Vernimmt er die leisen Pfiffe der Mäuse, reagiert er darauf meist mit einem abrupten Richtungswechsel und fliegt in Richtung der Lautquelle. Bleibt die Flugjagd erfolglos, fliegt er meist Ansitzwarten an, die ihm einen Überblick über beutereiche Stellen seines Reviers ermöglichen. Diese Ansitzwarten befinden sich häufig nur fünfzig bis siebzig Zentimeter über dem Erdboden.[29] Auf diesen Ansitzwarten verharrt er bis zu einer Stunde. Das unregelmäßig geformte Gewölle wird häufig an Schlaf- oder Rastplatz sowie von Jagdansitzen aus hochgewürgt. Ein Waldkauzgewölle ist häufig an einem Ende zugespitzt und hat eine Länge von 2 bis 5 cm, bei einer Breite von ein bis 2,5 Zentimetern. Meist hat das Gewölle eine hellgraue Färbung, weil der Waldkauz vor allem Mäuse frisst, deren Fell für ihn unverdaulich ist.[30]
Ansitz- und Flugjagd wechseln sich meist mehrfach in der Nacht ab. Der Nahrungsbedarf eines Waldkauzes beträgt etwa 60 bis 70 Gramm täglich. Das entspricht etwa vier Feldmäusen.[31] Die Jagdzeit endet mit der Morgendämmerung.
Das Nahrungsspektrum des Waldkauzes ist sehr breit. Die Zusammensetzung ist vom jeweiligen Angebot an Beutetieren abhängig. In guten Mäusejahren besteht die Nahrung zu einem großen Teil aus Wühlmäusen und Echten Mäusen. Sie können bis zu 75 Prozent des Beutespektrums ausmachen.[26] Der Waldkauz kann Beutetiere schlagen, die seinem Körpergewicht entsprechen. Er schlägt daher auch Kaninchen und Eichhörnchen. In einer britischen Studie zeigte sich, dass in den Sommermonaten Wanderratten eine große Rolle in der Ernährung der Waldkäuze spielen.[32] Vögel machen durchschnittlich etwa 15 Prozent seines Beutespektrums aus. Bei Waldkäuzen, die in urbanen Lebensräumen leben, ist der Anteil an Vögeln in der Nahrung grundsätzlich höher.[33] Untersuchungen haben ergeben, dass im Stadtgebiet von Berlin lebende Waldkauzpopulationen sich zu 70,7 % von Vögeln und zu 29,3 % von Kleinsäugern und Fröschen ernähren.[34] In Ausnahmefällen leben Waldkäuze nahezu ausschließlich von der Vogeljagd. Während der Flugjagd suchen Waldkäuze gezielt die Massenschlafplätze von Kleinvögeln auf und bringen sie durch plötzliches Flügelklatschen zum Auffliegen. Höhlenbrütende Vögel greift er mit Hilfe seiner langen Beine aus der Bruthöhle.[24] In Mitteleuropa hat man bis zu 100 Vogelarten gezählt, die vom Waldkauz geschlagen werden. Dazu zählen Sperlinge und Finken, aber auch Häher, Tauben und Elstern.[26][35] Daneben werden jedoch praktisch alle im jeweiligen Lebensraum vorhandenen Tiere geeigneter Größe gefressen, also auch Spitzmäuse, Frösche, Fische, Käfer oder Regenwürmer. Regenwürmer ortet der Waldkauz überwiegend akustisch, indem er bis zu zehn Minuten reglos an einer Stelle verharrt. Verlassen die Würmer ihre Gänge, greift er sie mit dem Schnabel und zieht sie vollständig aus ihren Gängen.[24]
Hat der Waldkauz eine Maus erbeutet, knetet er diese zwischen den Fängen zunächst durch und verschlingt sie dann im Ganzen mit dem Kopf voran. Größere Beute sowie das Futter für die Nestlinge werden zerkleinert. Verklemmt sich beim Herunterschlingen die Nahrung im Schlund, wird sie mit einem der Fänge wieder herausgeholt.[36]
Waldkäuze sind gewöhnlich in der dem Schlupf folgenden Fortpflanzungsperiode geschlechtsreif.[37] Sie verpaaren sich auf Lebenszeit und sind grundsätzlich monogame Vögel. Bei Verlust eines Partners bleibt der überlebende Vogel unabhängig vom Geschlecht im Brutrevier und verpaart sich mit einem der richtungslos herumstreichenden Waldkäuze neu.[38] Das Revier eines Paares wird ganzjährig vom Paar verteidigt. Seine Grenzen verändern sich im Verlaufe der Jahre kaum.[23]
Die Paarbindung lockert sich nach der Aufzucht der Jungen, und von Juni bis Oktober verbringen die Waldkäuze den Tag an unterschiedlichen Ruheplätzen.[23] Die erste Balzphase im Oktober und November, die häufig als Schein- oder Herbstbalz bezeichnet wird, dient dem Zueinanderfinden der Partner eines bereits bestehenden Paares beziehungsweise dem Finden eines neuen Partners, wenn ein Vogel des Paares verstorben ist.[38] Der Beginn dieser Balzphase ist an den zunehmenden Rufen der Waldkäuze zu erkennen. Mit zunehmender Paarbindung suchen die Waldkäuze näher beieinander liegende Tageseinstände auf und ruhen gelegentlich schon am selben Tagesplatz.
Im Dezember lassen die Rufe nach und nehmen ab Januar wieder zu. Im März erreicht die Balz ihren zweiten Höhepunkt, bei dem das Singen der Waldkäuze fast allabendlich zu hören ist. Dabei rufen die Käuze meist im Wechsel. Die Rufe enden, wenn die Partner sich an einem gemeinsamen Treffpunkt finden. In den ersten Tagen meiden die Käuze noch eine gegenseitige Berührung und wehren den Partner mit kreischenden Lauten und Fauchen ab. Zunehmend dulden sie die Nähe zueinander und kraulen gelegentlich einander das Kopf- und Halsgefieder. Die Rufduelle enden, wenn das Männchen beginnt, dem Weibchen Beute zuzutragen.[39]
Die Nistplatzwahl beginnt in der Zeit der Hochbalz und wird bis in die Zeit der Kopulation fortgesetzt. Nach Beobachtungen des Ornithologen Manfred Melde wählt das Männchen geeignete Nisthöhlen und ruft, an den Rand der Nisthöhle geklammert, flügelschlagend nach dem Weibchen. Die endgültige Wahl der Nisthöhle trifft das Weibchen.[40]
Beim Nistplatz handelt es sich meist um Baumhöhlen, bisweilen auch Felsnischen sowie alte Krähen- und Greifvogelnester.[41] Geeignete Brutplätze in Gebäuden oder künstliche Nisthöhlen werden ebenfalls angenommen.[42] Sobald sich das Weibchen für eine Bruthöhle entschieden hat, beginnt es diese zu reinigen und das eventuell von Staren oder Eichhörnchen eingetragene Nistmaterial zu entfernen.[43] Waldkäuze legen ihre Eier direkt auf den Boden der Bruthöhle.[41] Bereits vor der Eiablage jagt das Weibchen nicht mehr. Es wird durch das Männchen mit Futter versorgt. Das Männchen kündigt sich durch Rufe an, worauf das Weibchen ihm entgegenfliegt und die Beute übernimmt.[44]
Im südlichen Verbreitungsgebiet beginnen Waldkäuze ab Februar zu brüten. In Mitteleuropa brüten sie gewöhnlich ab März. Im Stadtbereich brütende Waldkäuze beginnen ihr Brutgeschäft aber bis zu einem Monat früher;[23][42] auch vereinzelte „Winterbruten“ zwischen November und Januar, also direkt im Anschluss an die Herbstbalz, sind belegt.[45] Das Gelege besteht in der Regel aus zwei bis vier Eiern. Gelege können aber auch nur ein Ei oder bis zu sieben Eier aufweisen. Die Eier sind elliptisch bis spindelförmig und messen im Durchschnitt 46,7 mal 39,1 Millimeter.[42] Ihre Schale ist glatt und glänzt leicht. Gelegentlich weist die Schale kleine Knötchen oder Längsrillen auf. Die Eiablage erfolgt meist nachts. Der Legeabstand beträgt zwischen zwei und vier Tagen.[42] Waldkäuze ziehen nur eine Jahresbrut groß. Bei Gelegeverlust kommt es aber zu Nachgelegen.[46]
Die durchschnittliche Brutdauer beträgt 28 bis 30 Tage. Es brütet allein das Weibchen.[42] Die Jungen schlüpfen in den Intervallen, in denen das Ei gelegt wurde. Der Schlüpfvorgang dauert meist einen, seltener zwei Tage.[47] Frisch geschlüpfte Waldkauzjunge wiegen durchschnittlich circa 28 Gramm und sind während der ersten neun Lebenstage noch völlig blind.[41] Der weibliche Elternvogel hudert die Jungen während der ersten zehn Tage und füttert die Jungen mit kleinen Teilen der Beutetiere.[42] Die Fütterungsweise unterscheidet sich deutlich von der der Greifvögel. Die Jungvögel werden in ihren ersten Lebenstagen gefüttert, während sie unter dem Bauch des weiblichen Elternvogels sitzen. Das Weibchen senkt dabei den Kopf tief herab, bleibt aber auf den Jungen sitzen.[48]
Die Männchen und ab dem zehnten Lebenstag auch die Weibchen tragen während der Nestlingstage sehr große Futtermengen heran. Diese werden rund um die Nestmulde abgelegt. Insbesondere in den ersten Nestlingstagen, wenn die Jungvögel noch nicht sehr viel fressen, kann die Futtermenge den Bedarf weit übersteigen. Es ist ein Fall bekannt, bei dem vier Jungkäuze in einem mäusereichen Jahr in ihrer Nesthöhle auf einer Schicht von 38 Feldmäusen und einer Kohlmeise saßen.[48]
Die Jungvögel verlassen in einem Alter von 29 bis 35 Tagen die Bruthöhle. Beim Sprung aus der Höhle fallen viele Waldkauzjungen auf den Erdboden. Sie versuchen dann, laufend zu einem Gestrüpp oder einem dickborkigen Baum zu kommen, an dem sie hochklettern können.[13] Als sogenannte Ästlinge werden sie dort von den Elternvögeln versorgt. In einem Alter von etwa 50 Tagen sind sie in der Lage, dem weiblichen Elternvogel bereits 40 bis 50 Meter fliegend zu folgen. Ab etwa 70 Tagen fliegen sie in einem Umkreis von 200 Metern um die Nisthöhle umher. Bis etwa zu ihrem 100. Lebenstag werden sie von den Altkäuzen versorgt.[41] Im vierten Lebensmonat nimmt die Entfernung zu, in der sie sich vom Brutort aufhalten. Ihre Wanderbewegungen sind ungerichtet. Die meisten in den ersten Lebensmonaten beringten Waldkäuze werden in einer Entfernung von 20 Kilometern wieder aufgefunden.
Die Altvögel verteidigen Nisthöhle und Ästlinge rigoros. Sie attackieren dabei auch Menschen, die den Jungen zu nahe kommen. Als Störenfriede empfundene Lebewesen werden in der Regel ohne Vorwarnung im lautlosen Direktflug von hinten attackiert. Beim Menschen streift der Kauz dabei mit Flügeln und Krallen den Kopf- und Schulterbereich.[41] Die Attacken enden erst, wenn der Störer sich aus dem engeren Revierbereich wieder entfernt. Die Angriffe können zu blutenden Fleischwunden führen. Zu den bekanntesten Opfern eines Waldkauzangriffs zählt der britische Naturfotograf Eric Hosking, der bei Aufnahmen in der Nähe der Nisthöhle von Waldkäuzen so heftig attackiert wurde, dass er ein Auge verlor.[49]
Zu den Beutegreifern des Waldkauzes zählen andere Eulenarten wie Habichtskauz und Uhu sowie Greifvögel wie Habicht und Mäusebussard. Baummarder plündern gelegentlich Nester, und es wurden einige Fälle beschrieben, bei denen Dohlen ihr Nest auf einem brütenden Waldkauzweibchen bauten und dies zu ihrem Tod und dem der Jungen führte.[8] Nach den Ergebnissen einer dänischen Studie ist auch der Rotfuchs ein wesentlicher Beutegreifer des Waldkauzes, dem vor allem Ästlinge zum Opfer fallen. 36 Prozent der Ästlinge sterben, bevor sie flugfähig sind. Dabei unterliegt die Sterblichkeitsrate saisonalen Schwankungen: Von 100 jungen Waldkäuzen, die im April ihre Bruthöhle verlassen, überleben 86 die Phase bis zu ihrer Selbständigkeit. Dagegen überleben von 100 Waldkäuzen, die im Juni ihre Bruthöhle verlassen, nur 42 diese Entwicklungsphase.[50] Altvögel zeigen eine erhöhte Sterblichkeitsrate im April und Mai, was vermutlich mit den vermehrten Aktivitäten und der stark belastenden Nahrungssuche für die heranwachsenden Jungen zusammenhängt.[51] Von 100 zweijährigen Käuzen erreichen nur 55 das nächste Lebensjahr. Das höchste Alter, das bislang für einen freilebenden und als Ästling beringten Waldkauz festgestellt wurde, betrug 18 Jahre und acht Monate.[51] Der älteste wildlebende Waldkauz in der Schweiz wurde, durch Ringfund belegt, sogar 21 Jahre und 11 Monate, sicherlich eine Ausnahme.[52] Ein in Gefangenschaft gehaltener Waldkauz erreichte ein Lebensalter von 22 Jahren.[51]
Das Verbreitungsgebiet des Waldkauzes umfasst mindestens 10 Millionen Quadratkilometer. Großflächige Erfassungen dieser Art sind methodisch schwierig; für die Bestände größerer Areale gibt es nur grobe Schätzungen. Der europäische Bestand umfasste 2006 laut IUCN etwa 500.000 bis 1.000.000 Brutpaare. Der Waldkauz ist in seinem Bestand nicht gefährdet. Es wird auch unterstellt, dass die Bestände in den letzten drei Jahrzehnten stabil geblieben sind. Große Populationen finden sich in Frankreich (100.000 Brutpaare), Spanien (53.000 Brutpaare[53]), Russland (100.000 Brutpaare) und Polen (70.000 Brutpaare). Der Bestand in Deutschland wird auf etwa 64.000 Brutpaare geschätzt.[12] In Belgien, den Niederlanden, Norwegen und der Ukraine hat der Waldkauz sein Verbreitungsgebiet ausgedehnt. Bestandsrückgänge hat man in Finnland, Estland, Italien und Albanien festgestellt.[23]
Der Waldkauz wurde im Jahr 1758 durch Carl von Linné in seiner Systema naturae erstmals wissenschaftlich beschrieben. Die Art trägt bis heute die wissenschaftliche Bezeichnung, die ihr damals gegeben wurde. Der Waldkauz gehört zur Gattung Strix, die wiederum zur Familie Strigidae gehört. Abgesehen von den Schleiereulen umfasst diese Familie alle Eulen der Welt.
Als engste Verwandte des Waldkauzes gelten der Habichtskauz, der nordamerikanische Streifenkauz und der Omankauz. Der Omankauz, der die Berg- und Wüstenregionen der Arabischen Halbinsel und des Sinai bewohnt, galt eine Zeitlang als konspezifisch mit dem Waldkauz.[8] Die im Alt- bis Mittelpleistozän vorkommende Strix intermedia wird gelegentlich als unmittelbarer Vorfahr des Waldkauzes eingestuft.[54]
Für den Waldkauz sind zwischen 10 und 15 verschiedene Unterarten beschrieben worden. Allgemein anerkannt werden heute elf Unterarten[26], von denen drei in jüngerer Literatur zum Himalaya-Waldkauz (Strix nivicola) gezählt werden.[55]
Waldkäuze werden wegen ihres nacht- und dämmerungsaktiven Lebens verhältnismäßig selten von Menschen beobachtet. Der lang gezogene Ruf ist dagegen vielen Menschen bekannt, da er in Filmen häufig zur Untermalung einer Nachtstimmung verwendet wird.[2] Den charakteristischen Ruf hat bereits William Shakespeare im 5. Akt, 2. Szene von Verlorene Liebesmüh zitiert:
Bei den von Shakespeare beschriebenen Rufen handelt es sich allerdings um das Duett eines Waldkauzpärchens. Das Weibchen ruft Kuwitt und das Männchen antwortet darauf mit Hu. Der Ruf des Weibchens, der ähnlich auch vom Steinkauz und Raufußkauz zu hören ist, wird im Volksaberglauben als „Komm-mit!“ des ungeliebten „Totenvogels“ gedeutet.
NABU und LBV wählten den Waldkauz zum Vogel des Jahres 2017. Stellvertretend für alle Eulenarten wurde die Art bestimmt, um für den Erhalt alter Bäume mit Höhlen im Wald oder in Parks zu werben und für die Bedürfnisse höhlenbewohnender Tiere eine breitere Öffentlichkeit zu schaffen.[56]
Der Waldkauz (Strix aluco) ist eine mittelgroße Eulenart mit einer Verbreitung von Europa bis nach Westsibirien und Iran. Er kommt außerdem in Südostasien vor. In Mitteleuropa ist der Waldkauz gemeinsam mit der Waldohreule die häufigste Eule. Er fehlt lediglich in baumarmen Gebieten. Waldkäuze benötigen als Brutareal reich strukturierte Landschaften, in denen sich Wälder und Baumgruppen mit offenen Flächen abwechseln. Er ist ein Höhlenbrüter, der neben Baumhöhlen auch in Mauerlöchern, Felshöhlen sowie Dachböden brütet. Er frisst bevorzugt Mäuse, kann aber seine Ernährung bei Mäusemangel auf Kleinvögel umstellen.
Kennzeichnend für diese dämmerungs- und nachtaktive Eulenart ist eine gedrungene Gestalt mit rundem Kopf und einer rindenähnlichen Gefiederfärbung. Von September bis November sowie im zeitigen Frühjahr ist der Reviergesang des Männchens weithin hörbar.
Der Waldkauz war in Deutschland Vogel des Jahres 2017.
Bussáskuolfi - lullisámegillii hamhka, jïjje-snågloe.
Bussáskuolfi (Strix aluco) lea skulffiide (Strigidae) gullevaš loddi.
Cosmorte, Hurlote , Hobrieu , Obriyeu, Mahulo, Mahurlote o caouin ( Strix aluco )
Cosmorte, Hurlote , Hobrieu , Obriyeu, Mahulo, Mahurlote o caouin ( Strix aluco )
o dit étou caouin, mais ch'est un nom pour pusieurs oésieus : Strix Aluco / Hurlote - Hobrieu - Obriyeu (fr:Hulotte, Chouette des bois) pi Asio otus / Houpeu (fr: Hibou moyen-duc) et pi Athene noctua / Caouin - Cahouin - Cawin - Cat-hoint (fr:Chouette chevêche) . in franchoés = Chouette hulotte obin Chat-huantThe Jennie houlet (Strix aluco) is a laich-set, middlin houlet for ordinar fund in widlands athort a hantle o Eurasie. Its unnerpairts are fauch wi derk spraings, an the upperpairts are aither broun or gray.
The Jennie houlet (Strix aluco) is a laich-set, middlin houlet for ordinar fund in widlands athort a hantle o Eurasie. Its unnerpairts are fauch wi derk spraings, an the upperpairts are aither broun or gray.
Tekst üüb Öömrang At kauts (Strix aluco) as en fögel ütj at kadüülenfamile Strigidae.
Wikimedia Commons hää bilen of filmer tu: 
Wikispecies hää en artiikel tu: At kauts (Strix aluco) as en fögel ütj at kadüülenfamile Strigidae.
Kažihaukku (Strix aluco) on lindu.
Kundê şevê an kundê qehweyî (Strix aluco), cureyekî kundan ji cinsê Strix ji famîleya kundan e Strigidae. Kundê şevê li daristan, baxçe û heta li bajaran jî dihête dîtin. Li Kurdistanê kêm in.
Nîv-mezin e, dirêjiyê wî 41-43.5 cm. Kundê şevê dengê wî mîn hu-hû hu-hû dihête bihîstin.[1]
Kundê şevê an kundê qehweyî (Strix aluco), cureyekî kundan ji cinsê Strix ji famîleya kundan e Strigidae. Kundê şevê li daristan, baxçe û heta li bajaran jî dihête dîtin. Li Kurdistanê kêm in.
Músagjóð (frøðiheiti - Strix aluco), enskt navn: Tawny Owl ella Brown Owl, er eitt slag av uglu.
Músagjóð (frøðiheiti - Strix aluco), enskt navn: Tawny Owl ella Brown Owl, er eitt slag av uglu.
D Wigge oder au Tootevogel (Strix aluca; alemanischi Näme) isch di hüüffigsti Üülenart vo Mitteleuropa und bliibt s ganz Joor doo. I de Alpe chunnt si bis 2000 müM vor.
D Wigge isch e bruu-wiisse rundliche gscheggete Vogel miteme groosse runde Chopf und groosse schwarzen Auge und emene chliine geele Schnabel. De Chopf cha si 270 Grad drüle. Im Onderschid zo anderne Üüle het si kai Federoore. Mandli und Wiibli gsiend gliich uus. So wered 37 bis 43 cm grooss, hend e Spannwiiti vo 81 bis 105 cm und wöget 330 bis 590 Gramm.
D Wigge lebt i Wälder, Pärk und Fridhööf mit vill Altholz. S Nest baut si i Bommhöölene, Vogelhüsli oder au uf Tachböde. Wenn z wenig Fressen umen isch, füetteret si nume s ältiste vo de Junge und loot die andere lo serble. Si vertaidigt s Nest recht agressiv und griift denn sogär Menschen aa.
Si isch nachtaktiiv und glaitet uf de Jagd imene luutloose fluug dör d Luft. Si fangt Insekte, Müüs und Vögel.
Früener hend d Lüt globt, as d Wigge s Wiibli vom Schuderöüel sai. De Ruef vo de Wigge het as e bööses Vorzaiche ggolte, wo de Tood vo Mensch azaigt het, drum werd si hüüffig Totevogel gnennt.
D Wigge oder au Tootevogel (Strix aluca; alemanischi Näme) isch di hüüffigsti Üülenart vo Mitteleuropa und bliibt s ganz Joor doo. I de Alpe chunnt si bis 2000 müM vor.
Ο Χουχουριστής είναι γλαυκόμορφο πτηνό της οικογενείας των Γλαυκιδών, μία από τις κουκουβάγιες που απαντούν και στον ελλαδικό χώρο. Η επιστημονική ονομασία του είδους είναι Strix aluco και περιλαμβάνει 11 υποείδη.[2]
Στην Ελλάδα, απαντά το υποείδος Strix aluco aluco (Linnaeus, 1758), αλλά με πολύ πιθανή την παρουσία και του υποείδους Strix aluco sylvatica.[2][3]
Είναι το κοινότερο είδος ευρωπαϊκής κουκουβάγιας [4], γνωστό κυρίως για την χαρακτηριστική φωνή του, ίσως την πιο οικεία από τα νυχτοπούλια που, ωστόσο, έχει συνδεθεί με κακοδαιμονίες και προλήψεις σε πολλές από τις περιοχές όπου ζει (βλ. Κουλτούρα).
Η επιστημονική ονομασία του γένους Strix είναι (νεο-)λατινική δάνεια από την ομόηχη ελληνική Στριξ, για την προέλευση της οποίας υπάρχουν αρκετές απόψεις, που στην πλειονότητα των περιπτώσεων αλληλοσυνδέονται μεταξύ τους. Οι κυριότερες είναι οι εξής:
(Πηγές: ΠΛΜ: 61, 507, Λεξικό Μπαμπινιώτη, σ. 1646, http://www.archives.nd.edu/cgi-bin/wordz.pl?keyword=strix Ν = νεοελληνικός τύπος, ΝΜ = νεομεσαιωνικός τύπος)
Η επιστημονική ονομασία του είδους aluco είναι (νεο-)λατινική απόδοση της ιταλικής allocco < ulucus (λατιν.) < ululo «ολολύζω (αρχ. ελλ.),[6][7] που παραπέμπει στη φωνή του πτηνού.
Η αγγλική λαϊκή ονομασία του πτηνού tawny owl «κιτρινόμαυρη, καστανόξανθη κουκουβάγια» σχετίζεται με το χρώμα του πτερώματός του, ενώ η ελληνική παραπέμπει στην χαρακτηριστική του φωνή.
Το είδος περιγράφηκε για πρώτη φορά, το 1758, από τον Λινναίο στη Σουηδία), στο έργο του Systema Naturae με την σημερινή του ονομασία.[3][8]
Εντός του γένους Strix, τα πλησιέστερα, φυλογενετικά, είδος είναι το Strix butleri, με το οποίο πιθανόν να σχηματίζει υπερείδος, το ευρασιατικό S. uralensis, και το βορειοαμερικανικό S. varia.[9]
Τα υποείδη του χουχουριστή είναι, συχνά, ελάχιστα διαφοροποιημένα μεταξύ τους, πιθανόν σε μεταβατικό στάδιο σχηματισμού νέων υποειδών. Τα χαρακτηριστικά τους σχετίζονται με τη θερμοκρασία του περιβάλλοντος, τον χρωματικό τόνο των επί μέρους οικοτόπων, καθώς και το μέγεθος των διαθεσίμων θηραμάτων. Ιστορικά, έχουν περιγραφεί 10 με 15 υποείδη,[9] αλλά σήμερα αναγνωρίζονται 11 υποείδη που αναφέρονται παρακάτω.
O χουχουριστής είναι μη μεταναστευτικό είδος του Παλαιού Κόσμου που ζει και αναπαράγεται μόνιμα στις περιοχές όπου απαντά (καθιστικοί πληθυσμοί, επιδημητικό πτηνό).
Στην Ευρώπη βρίσκεται σε όλες τις χώρες εκτός από την Ιρλανδία, την Ισλανδία και τα βόρεια τμήματα της Σκανδιναβίας.
Στην Ασία, το είδος απαντά σε περιοχές της Εγγύς και Μέσης Ανατολής, στην περιοχή της Κασπίας, στις ορεινές περιοχές γύρω από τα Ιμαλάια και, κυρίως, στην Κορέα και την ΝΑ Κίνα.
Στην Αφρική, τέλος, απαντά στα βοειοδυτικά της ηπείρου, στις χώρες που βρέχονται από τη Μεσόγειο και τον Ατλαντικό.
Πηγές:[2][3][10] (σημ. με έντονα γράμματα τα υποείδη που απαντώνται στον ελλαδικό χώρο)
Όπως φαίνεται στον πίνακα κατανομής υποειδών, ο χουχουριστής είναι μη-μεταναστευτικό, καθιστικό/επιδημητικό είδος, στις περιοχές κατανομής του.
Τυχαίοι, περιπλανώμενοι επισκέπτες έχουν αναφερθεί από τις Βαλεαρίδες και τα Κανάρια.[11]
Στην Ελλάδα, o χουχουριστής απαντά σε όλη την επικράτεια καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.[12][13] Από την Κρήτη φαίνεται να απουσιάζει,[14] ενώ στην Κύπρο υπάρχουν αναφορές για παλαιότερη ύπαρξή του στο νησί.[15]
Ο χουχουριστής απαντά σε φυλλοβόλα και μικτά δάση, μερικές φορές και ώριμα δάση κωνοφόρων, προτιμώντας περιοχές με πρόσβαση σε νερό. Κοιμητήρια, κήποι και πάρκα τού έδωσαν τη δυνατότητα να εξαπλωθεί και σε αστικές περιοχές, (λ.χ. στο κεντρικό Λονδίνο). Προτιμάει τις πεδινές περιοχές στα ψυχρότερα τμήματα της επικρατείας του, αλλά αναπαράγεται από τα 550 μέτρα στη Σκωτία, τα 1.600 μ. στις Άλπεις, τα 2.350 μ. στην Τουρκία,[11] μέχρι τα 2.800 μ. στη Μιανμάρ [9] και από τα 2.000-4.000μ. στο Νεπάλ.[16]
Στο Ηνωμένο Βασίλειο η στατιστική ανάλυση των 5 πρώτων προτιμητέων οικοσυστημάτων, δίνει τα εξής αποτελέσματα: πλατύφυλλα, κωνοφόρα, θαμνότοποι, λιβάδια και καλλιεργημένες εκτάσεις.[6]
Στην Ελλάδα, ο χουχουριστής απαντά σε δάση φυλλοβόλων, άλση, περιοχές με διάσπαρτα δένδρα, χωριά και πόλεις.[12] Προτιμά τα δάση με γέρικα δένδρα που έχουν κουφάλες για να φωλιάζει ή να κρύβεται.[14]
Ο χουχουριστής είναι μεσαίου μεγέθους πτηνό, με μεγάλο στρογγυλεμένο κεφάλι, που στερείται αντίων. Ο δίσκος του προσώπου είναι αρκετά απλός, με λεπτό μαυριδερό περιθώριο. Λεπτά, υπόλευκα «φρύδια» μπροστά στο στέμμα του κεφαλιού, προσδίδουν «ευγενική» έκφραση στο πρόσωπό του. Το υποείδος Strix aluco aluco περιλαμβάνει δύο χρωματικές μορφές (φάσεις) που διαφέρουν στο χρώμα του πτερώματος τους, μία με ερυθροκίτρινη καφέ άνω απιφάνεια σώματος και μία με γκριζοκάστανη, αν και ενδιάμεσα άτομα εμφανίζονται, επίσης. Η κάτω επιφάνεια των δύο φάσεων είναι υπόλευκη με καφέ ραβδώσεις. Τα φτερά της ωμοπλάτης (scapulars) έχουν σειρά λευκών κηλίδων, ενώ η ουρά έχει λεπτές και δυσδιάκριτες ρίγες. Οι ταρσοί και τα πόδια του είναι έντονα πτερωμένα, ενώ το ράμφος είναι πρασινοκίτρινο.
Ο χουχουριστής εμφανίζει φυλετικό διμορφισμό, με το θηλυκό να είναι κατά 5% μεγαλύτερο και κατά 25% βαρύτερο από το αρσενικό.[6] Τα νεαρά άτομα είναι έντονα ραβδωτά στην κάτω επιφάνεια του σώματος.
Παρόλο που και οι δύο χρωματικές φάσεις εμφανίζονται σε μεγάλο μέρος της ευρωπαϊκής επικράτειας, τα καφέ πουλιά κυριαρχούν στα πιο υγρό κλίματα της Δ. Ευρώπης, ενώ τα γκριζόχρωμα όσο πηγαίνει κάποιος προς τα ανατολικά. Στις βορειότερες περιοχές, όλοι οι χουχουριστές έχουν ένα «κρύο»-γκρι χρώμα. Τα υποείδη της Σιβηρίας και της Κ. Ασίας έχουν γκριζόλευκο πτέρωμα, εκείνα της Β. Αφρικής είναι σκούρα γκρι-καφέ, ενώ στη Ν. και Α. Ασία τα πουλιά έχουν ζώνες, -όχι ρίγες- στην κάτω επιφάνεια του σώματος και λεπτές γραμμές γύρω από το δίσκο του προσώπου. Τα υποείδη της Σιβηρίας και της Σκανδιναβίας είναι κατά 12% μεγαλύτερα και κατά 40% βαρύτερα, με 13% μακρύτερες πτέρυγες από τα πουλιά της Δ. Ευρώπης,[9] σύμφωνα με τον Κανόνα του Μπέργκμαν, ο οποίος προβλέπει ότι οι βόρειες μορφές, τυπικά, θα πρέπει να είναι μεγαλύτερες από τις νότιες.[17]
Το χρώμα του πτερώματος είναι γενετικά ελεγχόμενο και, μελέτες στη Φινλανδία και στην Ιταλία, δείχνουν ότι τα άτομα της γκρίζας φάσης έχουν μεγαλύτερη αναπαραγωγική επιτυχία, καλύτερο ανοσοποιητικό σύστημα και λιγότερα παράσιτα από τα άτομα της καφέ φάσης. Αν και αυτό, τουλάχιστον θεωρητικά, θα μπορούσε να υποδηλώνει ότι τα καφετί άτομα θα μπορούσαν να εξαφανιστούν, οι χουχουριστές δεν δείχνουν κάποια προτίμηση χρώματος, όταν επιλέγουν ένα σύντροφο, οπότε η «δυσμενής» πίεση της φυσικής επιλογής μειώνεται. Υπάρχουν, άλλωστε, και περιβαλλοντικοί παράγοντες που εμπλέκονται στην εξελικτική διαδικασία. Ιταλική μελέτη έδειξε ότι, τα πουλιά της καφέ φάσης διαβιούν σε πυκνότερα δάση, ενώ στη Φινλανδία, ο Κανόνας του Γκλόγκερ (που σχετίζεται με την γεωγραφική κατανομή σε σχέση με τις χρωστικές του ατόμου) καταδεικνύει ότι τα πτηνά με ανοικτόχρωμο πτέρωμα, σε κάθε περίπτωση θα κυριαρχούν στα ψυχρότερα κλίματα.[18] Galeotti & Sacchi
(Πηγές:[4][14][16][19][20][21][22][23][24][25][26][27][28])
Ο χουχουριστής κυνηγά σχεδόν εξ ολοκλήρου κατά τη διάρκεια της νύκτας, εποπτεύοντας τον χώρο από σταθερό σημείο, από το οποίο ορμάει σιωπηλά στο θύμα του και, πολύ σπάνια αναζητά την λεία του στο φως της ημέρας, μόνον όταν έχει μικρά για να θρέψει. Στο διαιτολόγιό του περιλαμβάνεται ευρύ φάσμα θηραμάτων, κυρίως τρωκτικά των δασών, αλλά και θηλαστικά μέχρι το μέγεθος ενός νεαρού κουνελιού, πουλιά, βάτραχοι,[23] γαιοσκώληκες και σκαθάρια. Στις αστικές περιοχές, τα πουλιά συνθέτουν το μεγαλύτερο ποσοστό της διατροφής του και, μάλιστα, με διάφορα μη αναμενόμενα είδη, όπως πρασινοκέφαλες πάπιες και τριδακτυλόγλαρους.[11]
Η λεία συνήθως καταπίνεται ολόκληρη, με τα δύσπεπτα μέρη να εμέσσονται ως άπεπτα σφαιρίδια (pellets). Αυτά είναι μεσαίου μεγέθους και γκρίζα, αποτελούμενα κυρίως από γούνα τρωκτικών, μαζί με προεξέχοντα οστά και συνήθως συσσωρεύονται κάτω από τα δέντρα που χρησιμοποιούνται από τα πουλιά για κούρνιασμα ή φώλιασμα.[29]
Οι οφθαλμοί του χουχουριστή, όπως και στις άλλες κουκουβάγιες, είναι τοποθετημένοι στο μπροστινό μέρος του κεφαλιού και καλύπτουν οπτικό πεδίο 50%-70%, παρέχοντας καλύτερη διόφθαλμη όραση από τα ημερόβια αρπακτικά πουλιά (γύπες, γεράκια κ.ο.κ), με 30%-50%, αντίστοιχα.[30] Ο αμφιβληστροειδής του έχει περίπου 56.000 ραβδία ανά τετραγωνικό χιλιοστό. Παλαιότερα, υπήρχε η άποψη ότι ο χουχουριστής μπορούσε να βλέπει στο υπέρυθρο τμήμα του φάσματος, κάτι που δεν ισχύει.[31]
Επίσης, υπήρχε ο ισχυρισμός ότι έχει όραση 10 έως 100 φορές καλύτερη από εκείνη του ανθρώπου σε συνθήκες χαμηλού φωτισμού. Ωστόσο, η πειραματική βάση για την παρούσα άποψη είναι μάλλον ανακριβής λόγω χρήσης λανθασμένων μαθηματικών δεικτών,[32] με την πραγματική οπτική οξύτητα να είναι ελαφρώς μεγαλύτερη από εκείνη των ανθρώπων και, οποιαδήποτε αυξημένη οπτική ευαισθησία να οφείλεται σε βοηθητικούς παράγοντες και όχι σε μεγαλύτερη ευαισθησία του αμφιβληστροειδούς.
Οι προσαρμογές για τη νυχτερινή όραση περιλαμβάνουν το μεγάλο μέγεθος του οφθαλμικού βολβού, το σωληνοειδές σχήμα του και μεγάλο αριθμό από πυκνοδομημένα ραβδία στον αμφιβληστροειδή. Τα κωνία απουσιάζουν, δεδομένου ότι, σε συνθήκες χαμηλού φωτισμού, θα ήσαν άχρηστα. Υπάρχει μικρός αριθμός σταγονιδίων ελαίου στα ραβδία του αμφιβηστροειδούς.[33] Τα σταγονίδια θα μπορούσαν να μειώσουν την ένταση του φωτός που φθάνει στο μάτι, αλλά ο αμφιβληστροειδής διαθέτει ένα ανακλαστικό στρώμα, τον φωτεινό τάπητα (tapetum lucidum), ο οποίος απαντάται και σε πολλά άλλα ζώα (σκύλους, γάτες, κ.α.). Αυτός περιέχει κρυστάλλους γουανίνης [34] και αυξάνει, μέσω ανάκλασης, την ποσότητα του φωτός που λαμβάνει κάθε φωτοευαίσθητο κύτταρο, επιτρέποντας στο πουλί να βλέπει καλύτερα σε συνθήκες χαμηλού φωτισμού.[33] Πάντως οι χουχουριστές, όπως όλες οι κουκουβάγιες, διαθέτουν συνήθως μόνο μία (1) ωχρή κηλίδα και, μάλιστα, ανεπαρκώς ανεπτυγμένη, εκτός από κάποιες που δραστηριοποιούνται κυρίως κατά τη διάρκεια της ημέρας, όπως ο βαλτόμπουφος.[30]
Η ακοή είναι αξαιρετικά σημαντική για ένα νυκτόβιο αρπακτικό σαν τον χουχουριστή και, όπως και σε άλλες κουκουβάγιες, οι δύο ακουστικοί πόροι, διαφέρουν ως προς τη δομή και τη συμμετρία τους σχετικά με τη θέση τους στο κεφάλι, κάτι που βελτιώνει την κατευθυντήρια ακοή. Στενή δίοδος στο κρανίο συνδέει τις τυμπανικές μεμβράνες μεταξύ τους και οι μικρές διαφορές στο χρόνο άφιξης του ήχου σε κάθε αυτί επιτρέπουν στον εγκέφαλο να εντοπίζει τη θέση της ακουστικής πηγής. Συγκεκριμένα, ο αριστερός ακουστικός πόρος είναι υψηλότερα τοποθετημένος στο κεφάλι από τον δεξιό, ενώ ταυτόχρονα έχει ελαφρά καθοδική κλίση, βελτιώνοντας την ευαισθησία σε ήχους που έρχονται από κάτω.[30] Οι ακουστικοί πόροι καλύπτονται από φτερά, τα οποία είναι δομικά εξειδικευμένα να είναι «διαφανή» στα ηχητικά κύματα, στηριζόμενα σε κινητή πτυχής του δέρματος, το προ-ακουστικό πτερύγιο (pre-aural flap).[9]
Η εσωτερική δομή του αυτιού, το οποίο διαθέτει μεγάλο αριθμό ακουστικών νευρώνων, παρέχει βελτιωμένη ικανότητα στην ανίχνευση απομακρυσμένων ήχων χαμηλής συχνότητας, που θα μπορούσε να είναι το απλό θρόισμα της λείας όταν κινείται στη βλάστηση.[9] Η αίσθηση της ακοής του πτηνού είναι 10 φορές καλύτερη από αυτήν του ανθρώπου,[9] επιτρέποντάς του να κυνηγήσει στο απόλυτο σκοτάδι του δάσους, ακόμη και σε συννεφιασμένες ή ασέληνες νύκτες.
- Ο ήχος από τις σταγόνες της βροχής καθιστά εξαιρετικά δύσκολη τη διαδικασία ανίχνευσης των ήχων χαμηλής έντασης και, η παρατεταμένη υγρασία με βροχερό καιρό, μπορεί να οδηγήσει σε καταστάσεις λιμού το πτηνό, εφόσον δεν μπορεί να κυνηγήσει αποτελεσματικά.
Ο χουχουριστής πετάει με μακρές αερολισθήσεις (glides), κατά τις οποίες είναι ορατές οι στρογγυλεμένες πτέρυγες. Η πτήση είναι λιγότερο κυματιστή (undulating) από ό, τι εκείνη των άλλων ευρασιατικών γλαυκών και, συνήθως, σε μεγαλύτερο ύψος. Κινείται μάλλον βαριά και με δυσκολία, ιδίως κατά την απογείωση.[11]
Όπως συμβαίνει με τις περισσότερες κουκουβάγιες, η πτήση του χουχουριστή είναι αθόρυβη, λόγω της παρουσίας μαλακών πτιλοειδών εξαρτημάτων στην άνω επιφάνεια των φτερών και στη κροσσωτή δομή των εξωτερικών πρωτευόντων ερετικών.[29]
Λιγότερο ισχυρά γλαυκόμορφα, όπως η κοινή κουκουβάγια και ο νανόμπουφος, συνήθως αδυνατούν να συνυπάρξουν με τους χουχουριστές, διότι οι τελευταίοι αποτελούν δυνητικούς θηρευτές τους. Γι’ αυτό, τα συγκεκριμένα είδη απαντώνται σε διαφορετικά ενδιαιτήματα. Στην Ιρλανδία λ.χ., η απουσία του χουχουριστή επιτρέπει στο νανόμπουφο να γίνει η κυρίαρχη κουκουβάγια. Ομοίως, όταν ο χουχουριστής μετακινείται σε κατοικημένες περιοχές, τείνει να εκτοπίσει την τυτώ, από τις παραδοσιακές θέσεις φωλιάσματος σε κτήρια.[9]
Η φωνή του χουχουριστή ακούγεται πολύ συχνά και είναι από τα πλέον οικεία ακούσματα για τους ανθρώπους, όχι μόνον σε εκείνους που ζουν σε δασικά περιβάλλοντα, αλλά και στους κατοίκους των αστικών περιοχών με αρκετό πράσινο -για να δικαιολογείται η παρουσία του πτηνού-. Φυσικά, όπως συμβαίνει με όλα τα πουλιά, η φωνή του χουχουριστή αρθρώνεται για να καλέσει ή να διεκδικήσει το θηλυκό και για να δηλώσει κυριαρχία στον ζωτικό του χώρο. Ο ιδιαίτερος, «χουχουριστός» και λυπητερός ήχος που αρθρώνει έγινε αιτία για τη δίωξή του, επειδή συνδέθηκε με κακοδαιμονίες και προλήψεις (βλ. Κουλτούρα). Συνήθως, μια υψίσυχνη στριγγή φωνή ακούγεται στην αρχή και, κατόπιν, το αρχικό χουχούρισμα που ακολουθείται από μια μακρόσυρτη νότα που πέφτει σε τόνο. Μετά από μία παύση 4 δευτερολέπτων, ακούγεται ένας απότομος ήχος και μια σειρά από γρήγορες τρεμουλιαστές νότες, που τελειώνουν σε μακρόσυρτη, κατερχόμενη νότα όπως το αρχικό χουχούρισμα.[14]
Εκείνο που δεν είναι ιδιαίτερα γνωστό, είναι ότι οι ήχοι που ακούγονται αποτελούν συνδυασμό των φωνών του αρσενικού και του ανταποκρινόμενου θηλυκού, δηλαδή αυτό που ακούγεται είναι συνήθως οι φωνές κάποιου ζευγαριού. Μάλιστα, το θηλυκό είναι εκείνο που αρθρώνει μια πιο βραχνή και «θρηνητική» παραλλαγή.[14][23]
Πολλοί άνθρωποι είναι σε θέση να μιμηθούν το χαρακτηριστικό χουχούρισμα του πουλιού, φυσώντας μέσα από τις παλάμες τους και, μάλιστα, μελέτη στην κομητεία του Κέμπριτζ, έδειξε ότι, στη μίμηση που παράγεται υπάρχει ανταπόκριση από την κουκουβάγια μέσα σε 30 λεπτά, στο 94% των δοκιμών (!) Η ανταπόκριση του αρσενικού φαίνεται να είναι ενδεικτική της υγείας και του σωματικού του σθένους του. Τα εξασθενημένα άτομα χρησιμοποιούν λιγότερες υψηλές συχνότητες και πιο περιορισμένο φάσμα συχνοτήτων στις «απαντήσεις» τους σε τυχόν εισβολέα.[35]
Οι χουχουριστές ζευγαρώνουν από το 1ο έτος της ζωής τους και παραμένουν μαζί συνήθως για μια ζωή. Το ζευγάρι υπερασπίζεται τον ζωτικό του χώρο όλο το χρόνο, με τα όριά του να παραμένουν τα ίδια, ή με μικρή αλλαγή από χρόνο σε χρόνο. Οι εταίροι συνηθίζουν να κάθονται καλυμμένοι, σε ένα κλαδί δένδρου κοντά στον κορμό δέντρου, κατά τη διάρκεια της ημέρας, αλλά κουρνιάζουν χωριστά από τον Ιούλιο έως τον Οκτώβριο.[11] Η θέση τους μπορεί να αποκαλυφθεί και να διαταραχθεί από διάφορα μικρά πτηνά κατά τη διάρκεια της ημέρας, αλλά οι χουχουριστές συνήθως τα αγνοούν.[9]
Ως φωλιά, στην πλειονότητα των περιπτώσεων, χρησιμοποιείται η κουφάλα ή μια τρύπα κάποιου δένδρου, αλλά και παλιές φωλιές άλλων πουλιών, όπως της καρακάξας, επίσης φωλιές σκίουρων, τρύπες σε κτίρια, ακόμη και τεχνητές φωλιές-ταΐστρες. Πολύ σπάνια φωλιάζει σε βράχια ή σε τρύπες στο έδαφος.[36] Φωλιάζει από το Φεβρουάριο και μετά, στο νότιο τμήμα της επικρατείας, αλλά σπάνια πριν από τα μέσα Μαρτίου στα βόρεια (Σκανδιναβία).[11]
Η γέννα πραγματοποιείται άπαξ σε κάθε αναπαραγωγική περίοδο και αποτελείται από (1-) 2 έως 4 (-7) αβγά, διαστάσεων 46,7 Χ 39,1 χιλιοστομέτρων και βάρους 39,0 γραμ., από τα οποία ποσοστό 7% είναι το κέλυφος. Τα αβγά εναποτίθενται ανά διαστήματα 2-7 ημερών.[36] Επωάζονται μόνον από το θηλυκό για 30 ημέρες και οι εκκολαφθέντες νεοσσοί είναι φωλεόφιλοι. Το θηλυκό επιτηρεί και μεγαλώνει τους νεοσσούς, με το αρσενικό να τροφοδοτεί τη φωλιά για τις πρώτες 3 εβδομάδες.[36] Οι νεοσσοί πτερώνονται σε (32-) 35 με 37 (-39) ημέρες, αλλά συνήθως αφήνουν τη φωλιά έως και δέκα ημέρες πριν, καλυπτόμενοι σε κοντινά κλαδιά.[11][36]
Ίσως το πιο γνωστό θύμα από επίθεση χουχουριστή ήταν ο διάσημος φωτογράφος πουλιών Έρικ Χόσκινγκ (Eric Hosking, 1909-1991), ο οποίος έχασε το αριστερό του μάτι, όταν δέχθηκε επίθεση από έναν γονέα προσπαθώντας να τραβήξει φωτογραφία κοντά στη φωλιά του. Αργότερα, όταν έγραψε την αυτοβιογραφία του, της έδωσε τον τίτλο: Ένα μάτι για ένα πουλί (An Eye for a Bird).
Οι γονείς φροντίζουν τους νεοσσούς για δύο ή τρεις μήνες μετά την πτέρωση (fledging), αλλά από τον Αύγουστο έως τον Νοέμβριο, τα νεαρά πουλιά διασκορπίζονται για να βρουν μια δική τους επικράτεια. Αν αποτύχουν να βρουν μια κενή περιοχή, συνήθως λιμοκτονούν.[11]
Το ποσοστό επιβίωσης του είδους είναι άγνωστο, αλλά ο ετήσιος ρυθμός επιβίωσης για τους ενήλικες είναι 76,8%. Η τυπική διάρκεια ζωής είναι 5 έτη,[38] αλλά ηλικία πάνω από 18 χρόνια έχει καταγραφεί σε μία (1) περίπτωση και, πάνω από 27 χρόνια για ένα (1) πτηνό σε αιχμαλωσία.[9]
Στην Ελλάδα, ο χουχουριστής φωλιάζει σε όλη την ηπειρωτική επικράτεια,[12] και σε μερικά, δασωμένα νησιά.[14]
Στους θηρευτές του χουχουριστή περιλαμβάνονται μεγάλα αρπακτικά πτηνά, όπως άλλες κουκουβάγιες και μπούφοι, το διπλοσάινο, ο χρυσαετός και η γερακίνα. Το δενδροκούναβο μπορεί να λεηλατεί τη φωλιά, ιδίως όταν χρησιμοποιούνται οι -εύκολα προσβάσιμες- τεχνητές φωλιές-ταΐστρες.
Δανική μελέτη έδειξε ότι η θήρευση από θηλαστικά, ειδικά από κόκκινες αλεπούδες, ήταν μια σημαντική αιτία θνησιμότητας στα νεαρά άτομα, με το 36% να πεθαίνουν στο στάδιο μεταξύ πτέρωσης και ανεξαρτησίας από τους γονείς. Ο κίνδυνος θνησιμότητας αυξάνεται από 14% τον Απρίλιο σε περισσότερο από 58% τον Ιούνιο και, αυτό αποτελεί έναν σημαντικό επιλεκτικό παράγοντα για την αναπαραγωγή νωρίς στους χουχουριστές.[39]
Το είδος επηρεάζεται όλο και περισσότερο από την ελονοσία των πτηνών (avian malaria), η επίπτωση της οποίας έχει τριπλασιαστεί κατά τα τελευταία 70 χρόνια, παράλληλα με την αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας. Μια αύξηση κατά έναν (1) βαθμό Κελσίου οδηγεί σε δι/τριπλασιασμό του ποσοστού της ελονοσίας. Το 2010, η επίπτωση στους χουχουριστές του Ηνωμένου Βασιλείου ήταν 60%, σε σύγκριση με, μόλις, 2-3% το 1996.[40]
Ωστόσο, η κατάσταση του παγκόσμιου πληθυσμού είναι σταθερή και το είδος αξιολογείται ως Ελαχίστης Ανησυχίας (LC) από την IUCN και δεν διέπεται από κάποιο ειδικό καθεστώς στο πλαίσιο της Σύμβασης για το Διεθνές Εμπόριο Απειλούμενων Ειδών της Άγριας Πανίδας και Χλωρίδας (CITES).[41] Τους μεγαλύτερους καταγεγραμμένους αναπαραγωγικούς πληθυσμούς στην Ευρώπη, διαθέτουν η Ρωσία, η Ισπανία, η Γερμανία, η Ρουμανί και η Πολωνία, ενώ τους μικρότερους, οι Σκανδιναβικές χώρες.[42]
Το είδος φαίνεται να έχει επεκτείνει τις επικράτειές του στο Βέλγιο, τις Κάτω Χώρες, τη Νορβηγία και την Ουκρανία, ενώ οι πληθυσμοί είναι σταθεροί ή αυξάνονται στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Μειώσεις σημειώθηκαν στη Φινλανδία, την Εσθονία, την Ιταλία και την Αλβανία.[11]
Η χαρακτηριστική φωνή του χουχουριστή σε συνδυασμό με το στριγγό κάλεσμά του, έδιναν ανέκαθεν αφορμή στους κατοίκους της υπαίθρου, να συνδέσουν το πτηνό με «κακή τύχη», «συμφορές» ή και «θάνατο», με αποτέλεσμα να υφίσταται επανειλημμένες διώξεις. Ο ίδιος ο Σαίξπηρ το αναφέρει στο έργο του «Ιούλιος Καίσαρ»: «...και χθες το πουλί της νύχτας έκανε να καθίσει / Ακόμη και μέρα-μεσημέρι στης αγοράς τον τόπο / Και χουχουρίζοντας διαπεραστικά...».
Ο Τζον Ράσκιν (John Ruskin, 1819-1900) αναφέρει: «Ό, τι και να λένε οι σοφοί άνθρωποι, εγώ τουλάχιστον έχω βρει την κραυγή της κουκουβάγιας πάντοτε προφητικά κακή για μένα».[43]
Ο Χουχουριστής απαντά στον ελλαδικό χώρο και με τις ονομασίες Αγριοπούλι, Κλαψοπούλι, Νεκροπούλι, Στριγγοπούλι, Χαροπούλι, Χορχούρα, Χούχουλας, Χουχουλιός (Πάρνωνας), Χουχουλόγιωργας [44] και Καλοπούλι.[45]
i. ^ Σύμφωνα με αυτά που αναφέρονται σχετικά με την προέλευση του τύπου Strix (βλ. Ονοματολογία), η ελληνική απόδοση με χρήση της ρίζας γλαυκ -εκ του γλαυξ-, είναι απολύτως τεχνητή και -εν πολλοίς- αδικαιολόγητη, διότι στερείται ετυμολογικής βάσης, αφού δεν σχετίζονται οι ρίζες των λέξεων Γλαυξ και Στριξ. Επομένως οι ορθές αποδόσεις από την λατινική θα έπρεπε να είναι Στριγγόμορφα, Στριγγίδες και Στριξ, σύμφωνα με τους κανόνες της ονοματολογίας. Ωστόσο, όπως συμβαίνει με πολλές άλλες νεοελληνικές αποδόσεις, οι τύποι Γλαυκόμορφα, Γλαυκίδες και Γλαυξ έχουν επικρατήσει στην ελληνική βιβλιογραφία και ακολουθούνται στο παρόν λήμμα συμβατικά.
ii ^ Άλλη λόγια ονομασία είναι Γλαυξ η αείσκωψ, Στρι(γ)ξ η αιγωλιός και Στρι(γ)ξ η αείσκωψ.[44]
Ο Χουχουριστής είναι γλαυκόμορφο πτηνό της οικογενείας των Γλαυκιδών, μία από τις κουκουβάγιες που απαντούν και στον ελλαδικό χώρο. Η επιστημονική ονομασία του είδους είναι Strix aluco και περιλαμβάνει 11 υποείδη.
Στην Ελλάδα, απαντά το υποείδος Strix aluco aluco (Linnaeus, 1758), αλλά με πολύ πιθανή την παρουσία και του υποείδους Strix aluco sylvatica.
Είναι το κοινότερο είδος ευρωπαϊκής κουκουβάγιας , γνωστό κυρίως για την χαρακτηριστική φωνή του, ίσως την πιο οικεία από τα νυχτοπούλια που, ωστόσο, έχει συνδεθεί με κακοδαιμονίες και προλήψεις σε πολλές από τις περιοχές όπου ζει (βλ. Κουλτούρα).
Дыгъургъуу (лат-бз. Strix aluco) — кӀукӀумяу лӀэужьыгъуэщ.
И пкъым и кӀыхьагъыр см. 45-м носыр. Анэр нэхъ пӀащэщ, хъуми анэми я теплъэр зыщ: фӀыцӀафэ къащӀэуэу гъуэ-гъуабжэщ, нэхэр гъуэжьыфэщ, лъэпхъуамбэхэр фӀыцӀэщ.
Дыгъургъуухэм я гъащӀэр жыгым, мэзым епхащ, бгылъэ, къурш лъапэхэм, жыг хадэхэм уащыхуэзэныщ. И бжыгъэкӀэ курытщ. Щопсэу Еуропэ псом, Ищхъэрэ Африкэм, Хъутейм, Индиэм, Азиэ Курытым. Урысейм и къухьэпӀэ лъэныкъуэ псоум къыщыщӀэдзауэ Сыбырыкум нэс, Къаукъазым мылъэтэжу щопсэу. Абгъуэр щещӀ жыг гъуанэхэм.
Ӏусыр нэхъыщхьэу дзыгъуэхэкӀ, къуалэбзу, хьэндыркъуакъуэ, гъудэбадзэ пӀащэ, блэ цӀыкӀу лӀэужьыгъуэхэрщ. ЩэкӀуэн яублэ пшапэр зэрызэхэуэу.
Лелит (Strix aluco) є ночный птах з родины сововых. Є то найросшыренїша сова в Европі.
Жыє в цїлій Европі, аж на северны области, в северозападній части Африцї (северный Тунис, середоморьскый Алжір і Марокко) а в дакотрых областях Азії (южна Росія, Кавказ, чорноморьскы і середоморьскы части Малой Азії.
Ёго середовищом суть переважно листяны, але і змішаны і шпильковы лїсы, гаї, паркы, даколи лем сад і загороды.
Невыразна сова великости 36-43 цм. Мать робустну куляту голову і кругову тварь із завоём і бурочорныма очами. Ногы курты і опірены аж по персты, крыла релатівно курты (роспятя 81-96 цм), шырокы, хвіст куртый. Фарбы суть барже варіабілны, основна фарба колыше од сивой през різны надыхы бурой аж по арджаву, з тмавым закалїнём. Саміцї суть (як у вшыткых сов) і дашто векшы.
Актівны суть в ночі, жывлять ся переважно лїсовыма мышами, дале птахами до великости сойкы і земноводныма. Обчасно зъїсть і векшы хробакы і выїмково і рыбы. Голосовым проявом у обох поглавях є голосне гуканя (напр. „гуу гу гугугугуу“, але є то варіабілне, саміця часто выдавать і проникаве „ківік". Молодята выдавають шкрекы в подобі „к-сіт“.
Гнїздо собі найчастїше будує в стромовых дїрах, рїдко і на гнїздах другых птахів (особливо хищів), вынятково і в будовах, або на земли. З облюбов населює великы пташы будкы. Саміця зношать 1-6 яєць (звычайно 2-5) бігом першой половины марца. Яїчка суть вілы з мягкыма бурыма фляками.
Самічка зіставать векшынов в гнїздї, котре опущать лем спорадічно (головно збавити ся екскрементів), і сидить на яйцях а самець єй носить страву. По вылягнутю молодят (28-30 днїв) їх кормить і лыґать бруд, котрый продукують, першых 10 днїв практічно не опущають гнїздо. Пізнїше з гнїзда вылїтавать і іщі пізнїше в ночі тыж ловить. Не стане ся але, жебы было гнїздо довше без дозору, все ся коло нёго стримує єден з родічів.
Лелит є подобно як і далшы члены того роду знамый упорностёв, з яков свої яйця і пізнїше молодята стережыть.
Мыкый үкү (Strix aluco), (Linnaeus, 1758):
Уялоо ареалы үзгүлтүктүү жана Европанын, Азиянын жана Түндүк-Батыш Африканын чегинде жатат, түндүктөн Норвегияга, Швецияга, Санкт- Петербургга, Ишимге чейин, түштүктөн Түркияга, Түндүк Иранга чейин, андан ары мыкый үкү Чыгыш Иранда жана Батыш Афганистанда жок да, чыгышты көздөй Түркстанда, Батыш Тянңшанда, Пакистанда, Индияда, Кытайда жана Кореяда кездешет . Кыргызстанда адатта Чаткал жана Фергана тоо кыркаларынын жаңгак токойлорунда, кээде Чүй өрөөнүндө кездешет . Кыш мезгилинде Гүлчөдө жана Өзгөндө кездешкендиги жөнүндө маалымат бар.
Токой канаттуусу, Кыргызстандын шартында эски жаңгак токойлорун артыксынтат.
Белгисиз. ==Жашоо тиричилиги (жашоо циклдары)==Кыргызстанда көбөйүү убактысы аныкталган эмес. Казакстандын коңшу райондорунда көбөйүү маалындагы үндөр майдын аягында, ал эми июлдун башында уча алган балапандар белгиленген. 2-6 жумуртка тууйт, 30 күн басат, бир айдан кийин балапандар уяны таштайт да, көпкө чейин уялоо аймагында болушат . Азыгы ар түрдүү: майда сүт эмүүчүлөр жана канаттуулар, кээде сойлоп жүрүүчүлөр, жерде-сууда жашоочулар жана коңуздар, бирок негизги бөлүгүн майда кемирүүчүлөр момолойлор жана чычкандар, биздин шартта түркстан келемиши түзөт .
Көңдөйлүү эски бактарды кыюу, негизги азыгы болгон кемирүүчүлөрдүн депрессиясы.
Белгисиз.
Мыкый үкү Сарычелек жана Падышата коруктарынын территориясында жашайт.
Токойлордун эски бөлүктөрүндө жасалма көңдөйлөрдү түзүү.
VII категория. Least Concern, LC. Кыргызстанда Strix aluco harmsi ( Zarudny, 1911) түрчөсү жашайт.
Планинската улулајка (Кафеав ут), (науч. Strix aluco) е набиена, средно голема утка која е честа низ шумите на цела Евроазија. Долните делови ѝ се светли прошарани со темни линии, а горните делови ѝ се кафеави или сиви. Неколку од единасетте подвида ги имаат двете варијанти. Гнездото типично е во дупка во дрво каде се заштитени јајцата и пилињата од потенцијалните предатори. Оваа утка не е преселница и е многу територијална. Многу млади птици гладуваат ако не можат да најдат своја територија, откако ќе заврши родителската грижа.
Оваа ноќна граблива птица лови претежно глодари, обично „паѓајќи“ од гранката на која седи и од каде го здогледува пленот, а во поурбаните средини исхраната опфаќа поголем процент птици. Видот, слухот и тивкиот лет се адаптирани за ноќен лов. Може да лови помали утки, но самиот е жртва на поголемите.
Иако многу луѓе веруваат дека овој ут има посебно силен ноќен вид, сепак, неговата мрежница не е почувствителна од човечката. Всушност, асиметричните уши се клучни за ловот и му даваат правец од каде нешто се движи. Неговите ноќни навики се застрашувачки, а огласувањето лесно се имитира, па затоа дошло до митската асоцијација на овој ут со несреќа и смрт.
Планинската улулајка е робусна птица, со должина од 37 до 46 см, распон на крилјата 81-105 см и тежина 385-800 грама. [2][3] На големата округлеста глава нема китки од „уши“ и фацијалниот диск кој ги обиколува темните кафеави очи е светол. Номинираниот вид има две раси кои се разликуваат во бојата на перјето, едните имаат кремавокафеави горни делови, а другите сивокафеави, а има и мешани од овие две форми. Долните делови на двете раси имаат белкави долни делови со кафеави линии. [4] Кај видот е изразен полов диморфизам; женките се многу поголеми од мажјаците, 5% подолги и повеќе од 25% потешки.
Планинската улулајка лета со долго лебдење на своите заокруглени крилја, со помалку замавнувања од другите утки, и на поголеми височини. Летот е тежок и бавен, особено при полетување. Како и кај другите утки, летот е тивок заради мекоста на пердувите.
Очите на утот се сместени напред на главата и имаат визуелно поле од 50–70%, што опфаќа повеќе од дневните грабливки, чие поле е 30–50%.[5] Мрежницата има околу 56,000 чувствителни на светлина ќелии на милиметар квадратен; мислењето од порано дека може да го гледа инфрацрвениот дел од спектарот е отфрлено. [6] Но, сè уште се вели дека видот кај птиците е 10 до 100 пати подобар отколку кај луѓето, во темнина или слаба светлина. Сепак, видот на утките е само малку подобар од луѓето и тие, и утките и луѓето, имаат најдобар вид од сите суштества.[7]
Адаптацијата за ноќен вид ги вклучува големината на очите, нивната цевкаста форма, големиот број блиски ќелии на мрежницата, и отсуство на конусни ќелии.[8] Слушањето е многу важно за ноќните грабливки, и како и кај другите утки, и планинската улулајка има два ушни отвора со поинаква структура и сместени асиметрично за подобрување на слушањето на правецот. Каналот низ черепот води до ушното тапанче, и малата разлика на време на достигнување на звукот до секое уво, му овозможува изворот веднаш да биде лоциран. Левиот ушен отвор е повисоко на главата, а десниот поголем и свртен надолу ја подобрува чувствителноста на звуците кои доаѓаат одоздола.[5] Двата отвора се скриени под фацијалинот диск од пердуви и поддржани од подвижна кожичка.
Целата структура на увото, кое има голем број аудио неврони, ѝ дава зголемена способност да детектира нискофреквентни звуци во далечина, што го вклучува и движењето на пленот низ вегетацијата. Слухот на утката е десетпати посилен од човековиот, и може да ловат ноќе, користејќи го само ова сетило.[5]
Најчест повик за контакт е остро ки-вик, но мажјакот има вибрирачка песна хуу...ху, ху, хуу-хуу-хуу-хуу. Овој стереотипен повик е всушност дует во кој женката го произведува ки-вик звукот, а мажјакот одговара со хуу.[4] Повикот лесно се имитира со дување во склопени раце низ мало дупче, и во една студија е посочено дека ова мимикрија предизвикува одговор од утката во рок од 30 мин. во 94% од обидите.[10]
Планинската улулајка за првпат беше опишана од Карл Лине во неговата Systema naturae во 1758 година под сегашното научно име.[11] Овој вид е член на планинските типични утки, од родот Strix. Подвидовите се слабо издиференцирани и разликите може да се должат на температурата, бојата на перјето да биде прилагодена кон соодветната животна средина, големината да зависи од квалитетот и количеството плен, и сл. Различни автори, со текот на времето, опишале 10-15 подвида. Моменталните подвидови се дадени во следната табела:[12]
Планинската улулајка е распространета низ умерена Евроазија, од Велика Британија, преку Пиринејски Полуостров и на исток до западен Сибир и Индија. Подвидот S. a. mauritanica е проширен низ северозападна Африка. Оваа птица не е преселница. Живеалиштето на оваа птица се листопадните и мешаните шуми или старите четинарски шуми, претпочитувајќи места со пристап до вода. Гробиштата, градините и парковите им овозможија на овие птици да пријдат и во урбаните средини. Таа живее на пониски места во посеверните делови од нејзиниот опсег, до 550 метри надморска височина, но, до 1.600 метри на Алпите, до 2.350 метри во Турција и над 2.800 метри во Бурма.
Распространет е на најмалку 10 милиони км², со популација 970.000–2.000.000 поединци само во Европа. Според статусот спаѓа во категоријата на вид со најмала загриженост.[1]
Планинската улулајка се спарува на едногодишна возраст и обично создава моногамна врска која трае цел живот. Својата територија парот ја брани преку цела година. Гнездото се наоѓа во дупка во дрво, но може да користат и старо гнездо од страчка , дупки од верверици или дупки во згради, а понекогаш и куќички за птици. Јајцата ги несат од февруари, или во средината на март во посеверните краишта. Несат 2-3 сјајно бели јајца кои ги квачи само женката во период од 30 дена. Пилињата се оперјуваат по 35-39 дена. Младенчињата обично го напуштаат гнездото десетина дена пред целосното оперјување, и за тоа време се кријат на некоја гранка во близина.
Овој вид е бестрашен во одбраната на гнездотот и малечките и го напаѓа натрапникот со острите канџи. Бидејќи летот му е тивок, може да не се забележи додека не е веќе предоцна. Кучињата, мачките и луѓето може да ги нападне и без провокација. Можеби најпозната жртва на напад од ваква утка е фотографот Ерик Хоскинг, кој го загуби своето лево око кога се проближил да го фотографира гнездото. Подоцна својата автобиографија ја нарекол Око за птица.[13]
Родителите се грижат за младенчињата 2-3 месеца по оперјувањето, но од август до ноември младенчињата се растураат да си пронајдат своја сопствена територија. Ако не успеат во тоа, тие гладуваат. Не е познато колкав е процентот на преживување на младенчињата, но процентот на возрасните е 76,8%. Обично живеат околу 5 години, но забележан е ут стар повеќе од 18 години, а во заробеништво над 27 години.
Планинската улулајка лови речиси исклучиво ноќе, набљудувајќи од гранка пред да падне или тивко да залебди надолу кон пленот. Ретко се случува да лови дење, кога мора да ги нахрани младенчињата. Овој вид се храни со широк спектар на плен, претежно глодари, но и цицачи поголеми и од млади зајаци, птици, црви и бубачки.
Пленот го голта целиот, исфрлајќи ги несварените делови како палети.
Планинската улулајка, како и другите утки, често во културата се сининим на несреќа; Вилијам Шекспир го употребил во драмата Јулие Цезар (Чин 1 Сцена 3).
Планинската улулајка (Кафеав ут), (науч. Strix aluco) е набиена, средно голема утка која е честа низ шумите на цела Евроазија. Долните делови ѝ се светли прошарани со темни линии, а горните делови ѝ се кафеави или сиви. Неколку од единасетте подвида ги имаат двете варијанти. Гнездото типично е во дупка во дрво каде се заштитени јајцата и пилињата од потенцијалните предатори. Оваа утка не е преселница и е многу територијална. Многу млади птици гладуваат ако не можат да најдат своја територија, откако ќе заврши родителската грижа.
Оваа ноќна граблива птица лови претежно глодари, обично „паѓајќи“ од гранката на која седи и од каде го здогледува пленот, а во поурбаните средини исхраната опфаќа поголем процент птици. Видот, слухот и тивкиот лет се адаптирани за ноќен лов. Може да лови помали утки, но самиот е жртва на поголемите.
Иако многу луѓе веруваат дека овој ут има посебно силен ноќен вид, сепак, неговата мрежница не е почувствителна од човечката. Всушност, асиметричните уши се клучни за ловот и му даваат правец од каде нешто се движи. Неговите ноќни навики се застрашувачки, а огласувањето лесно се имитира, па затоа дошло до митската асоцијација на овој ут со несреќа и смрт.
Һоро ябалаҡ (Серая неясыть) (лат. Strix aluco) — ябалаҡтар ғаиләһендәге, уртаса ҙурлыҡтағы ҡош.
Ҡарға ҙурлығында. Осоп барған ҡоштоң киң ҡанаттары, ҡыҫҡа ҡойроғо күҙгә ташлана, һырты аҡ һәм ҡара таплы һарғылт һоро йәки ерән-һоро. Кәүҙәһенең аҫ яғы ҡара-көрән буй-буй өҙөк һыҙыҡлы аҡһыл һоро. Күҙҙәре ҙур, ҡара төҫтә. Ҡауылдаҡ ябалаҡтан бәләкәйерәк, ҡойроғо ҡыҫҡа булыуы менән айырыла.
Тауышы көслө: «ху-ху-хууу» йәки киҫкен «ҡуйт».
Урманда йәшәй. Төп аҙығы — ҡыр сысҡандары. Ултыраҡ ҡош. Ҡайһы ваҡыт аҙыҡ эҙләп, бер урындан икенсе урынға күсеп йөрөй. Киң таралған. Ояһы ағас ҡыуыштарында, һирәкләп ағас баштарында осрай. 2—6 бөртөк аҡ йомортҡаһы була. Сысҡандарҙы ҡырып, ҙур файҙа килтерә.
{{|en}} {{|hu}}
Һоро ябалаҡ (Серая неясыть) (лат. Strix aluco) — ябалаҡтар ғаиләһендәге, уртаса ҙурлыҡтағы ҡош.
பழுப்பு ஆந்தை (brown owl) அல்லது தோனி ஆந்தை (tawny owl) என்பது, பருத்த தோற்றம் உடையதும் நடுத்தர அளவு கொண்டதுமான ஆந்தை ஆகும். இது யூரேசியப் பகுதிக் காடுகளில் காணப்படுகின்றது. வெளிறிய நிறம் கொண்ட இதன் கீழ்ப் பகுதிகளில் கடுமையான நிறத்திலான வரிகள் காணப்படும். மேற்பகுதிகள் பழுப்பு அல்லது சாம்பல் நிறமாக இருக்கும். ஏற்றுக்கொள்ளப்பட்ட 11 துணை இனங்களில் பலவற்றில் இவ்விரு வேறுபாடுகளும் காணப்படுகின்றன. இவை மரப் பொந்துகளில் தமது கூடுகளை அமைத்துக்கொள்கின்றன. இக்கூடுகள் முட்டைகளையும் குஞ்சுகளையும் கொன்றுண்ணிகளிடம் இருந்து பாதுகாத்துக்கொள்ள உதவுகின்றன. புலம் பெயராத இப்பறவைகள், குறித்த பகுதிகளுக்குள்ளேயே வாழுகின்றன. தாயின் கவனிப்புக் காலம் முடிந்ததும், புதிய பகுதிகள் கிடைக்காவிட்டால் இளம் பறவைகள் பட்டினி கிடக்கவேண்டிய நிலை ஏற்படுகின்றது.
இரவில் இரைதேடும் இப்பறவை, எலிகள் போன்ற கொறித்துண்ணிகளையே பெரும்பாலும் வேட்டையாடுகிறது. மரத்தில் இருந்து சடுதியாக விழுவதன் மூலம் இரையைப் பிடிக்கும் இவ்வகை ஆந்தைகள், இரையை முழுதாகவே விழுங்குகின்றன. கூடிய நகராக்கம் பெற்ற பகுதிகளில் வாழும் பழுப்பு ஆந்தைகளின் உணவில் பறவைகள் கூடிய விகிதத்தில் காணப்படுகின்றன. பார்வை, கேட்டல் என்பன தொடர்பான இசைவாக்கங்களும், அமைதியான பறப்பும் இவற்றின் இரவு வேட்டைக்கு உதவியாக அமைகின்றன. பழுப்பு ஆந்தைகள் பிற சிறிய ஆந்தைகளையும் பிடித்து உண்னக்கூடியவெ. அதேவேளை, இவையும், கழுகு ஆந்தை, வடக்கத்தைய வல்லூறு போன்ற பெரிய பறவைகளால் பிடிக்கப்படக்கூடிய ஆபத்து உண்டு.
பலர் இந்த ஆந்தைகளுக்குச் சிறந்த இரவுப் பார்வை உண்டு என நம்புகின்றனர், ஆனால், இவற்றின் விழித்திரை மனிதரின் விழித்திரையை விடக் கூடிய உணர்திறன் கொண்டது அல்ல. சமச்சீரற்று அமைந்த இவற்றின் காதுகளே சிறப்பான ஒலியின் திசையறியும் பண்பைக் கொடுப்பதன் மூலம், அவை வேட்டையாடுவதற்கு முக்கியமானவையாக அமைகின்றன. இவற்றின் இரவில் திரியும் பழக்கம், பயத்தை விளைக்கும் ஒலி என்பன இவற்றுக்கு "துரதிட்டம், "இறப்பு" என்பன சம்பந்தமான பழங்கதைத் தொடர்புகளை ஏற்படுத்தியுள்ளன.
பழுப்பு ஆந்தை, ஒரு உறுதியான பறவை. இது 37–46 சமீ (15–18 அங்குலம்) நீளத்தையும், 81–105 சமீ (32–41 அங்குலம்) இறக்கை அகல்வையும் கொண்டது. எடை 385 தொடக்கம் 800 கிராம் (0.849 தொடக்கம் 1.764 இறா.) வரை இருக்கும்.[2][3] இவற்றின் பெரிய வட்டமான தலையில் காது மடல்கள் இல்லை. இவற்றின் துணை இனங்கள் இரண்டு வகைகளாகக் காணப்படுகின்றன. இவை அவற்றின் இறகுத் தொகுதியின் நிறத்தால் வேறுபடுகின்றன. ஒரு துணைவகை செம்பழுப்பு நிற மேற்பகுதியையும், மற்றது சாம்பல் பழுப்பு நிற மேற்பகுதியையும் கொண்டவை. சிலவேளைகளில் இவற்றுக்கு இடைப்பட்ட நிறங்களும் காணப்படுவது உண்டு. இரண்டு வேறுபாடுகளிலும், கீழ்ப்பகுதி பழுப்பு வரிகளோடு கூடிய வெள்ளை நிறம் கொண்டதாகவே இருக்கும்.[4] யூனுக்கும், டிசம்பருக்கும் இடைப்பட்ட காலத்தில் படிப்படியாக இறகுகள் உதிர்கின்றன.[5] இவை பால் அடிப்படையில் ஈருருவத் தன்மை கொண்டவை. அதாவது, இவ்வினத்தில் ஆண், பெண் பறவைகளிடையே வேறுபாடான தோற்றம் காணப்படுகின்றது. பெண் பறவை ஆணிலும் பெரியது. அது 5% கூடுதலான நீளமும், 25% கூடிய நிறையும் உடையது.[6]
பழுப்பு ஆந்தைகளின் பறப்பு நீண்ட தூரச் சறுக்கும் இயக்கத்துடனும், குறைவான ஏற்றத் தாழ்வுகளுடனும் கூடியது. இவை பிற யூரேசிய ஆந்தைகளை விடக் குறைவாகவே பறப்பின்போது சிறகடிப்பதுடன், கூடிய உயரத்திலும் பறக்கின்றன.[7]
பழுப்பு ஆந்தை (brown owl) அல்லது தோனி ஆந்தை (tawny owl) என்பது, பருத்த தோற்றம் உடையதும் நடுத்தர அளவு கொண்டதுமான ஆந்தை ஆகும். இது யூரேசியப் பகுதிக் காடுகளில் காணப்படுகின்றது. வெளிறிய நிறம் கொண்ட இதன் கீழ்ப் பகுதிகளில் கடுமையான நிறத்திலான வரிகள் காணப்படும். மேற்பகுதிகள் பழுப்பு அல்லது சாம்பல் நிறமாக இருக்கும். ஏற்றுக்கொள்ளப்பட்ட 11 துணை இனங்களில் பலவற்றில் இவ்விரு வேறுபாடுகளும் காணப்படுகின்றன. இவை மரப் பொந்துகளில் தமது கூடுகளை அமைத்துக்கொள்கின்றன. இக்கூடுகள் முட்டைகளையும் குஞ்சுகளையும் கொன்றுண்ணிகளிடம் இருந்து பாதுகாத்துக்கொள்ள உதவுகின்றன. புலம் பெயராத இப்பறவைகள், குறித்த பகுதிகளுக்குள்ளேயே வாழுகின்றன. தாயின் கவனிப்புக் காலம் முடிந்ததும், புதிய பகுதிகள் கிடைக்காவிட்டால் இளம் பறவைகள் பட்டினி கிடக்கவேண்டிய நிலை ஏற்படுகின்றது.
இரவில் இரைதேடும் இப்பறவை, எலிகள் போன்ற கொறித்துண்ணிகளையே பெரும்பாலும் வேட்டையாடுகிறது. மரத்தில் இருந்து சடுதியாக விழுவதன் மூலம் இரையைப் பிடிக்கும் இவ்வகை ஆந்தைகள், இரையை முழுதாகவே விழுங்குகின்றன. கூடிய நகராக்கம் பெற்ற பகுதிகளில் வாழும் பழுப்பு ஆந்தைகளின் உணவில் பறவைகள் கூடிய விகிதத்தில் காணப்படுகின்றன. பார்வை, கேட்டல் என்பன தொடர்பான இசைவாக்கங்களும், அமைதியான பறப்பும் இவற்றின் இரவு வேட்டைக்கு உதவியாக அமைகின்றன. பழுப்பு ஆந்தைகள் பிற சிறிய ஆந்தைகளையும் பிடித்து உண்னக்கூடியவெ. அதேவேளை, இவையும், கழுகு ஆந்தை, வடக்கத்தைய வல்லூறு போன்ற பெரிய பறவைகளால் பிடிக்கப்படக்கூடிய ஆபத்து உண்டு.
பலர் இந்த ஆந்தைகளுக்குச் சிறந்த இரவுப் பார்வை உண்டு என நம்புகின்றனர், ஆனால், இவற்றின் விழித்திரை மனிதரின் விழித்திரையை விடக் கூடிய உணர்திறன் கொண்டது அல்ல. சமச்சீரற்று அமைந்த இவற்றின் காதுகளே சிறப்பான ஒலியின் திசையறியும் பண்பைக் கொடுப்பதன் மூலம், அவை வேட்டையாடுவதற்கு முக்கியமானவையாக அமைகின்றன. இவற்றின் இரவில் திரியும் பழக்கம், பயத்தை விளைக்கும் ஒலி என்பன இவற்றுக்கு "துரதிட்டம், "இறப்பு" என்பன சம்பந்தமான பழங்கதைத் தொடர்புகளை ஏற்படுத்தியுள்ளன.
The tawny owl (Strix aluco), also called the brown owl, is commonly found in woodlands across Europe to western Siberia, and has seven recognized subspecies. It is a stocky, medium-sized owl, whose underparts are pale with dark streaks, and whose upper body may be either brown or grey. (In several subspecies, individuals may be of either color.) The tawny owl typically makes its nest in a tree hole where it can protect its eggs and young against potential predators. It is non-migratory and highly territorial: as a result, when young birds grow up and leave the parental nest, if they cannot find a vacant territory to claim as their own, they will often starve.
The tawny owl is a nocturnal bird of prey. It is able to hunt successfully at night because of its vision and hearing adaptations and its ability to fly silently. It usually hunts by dropping suddenly from a perch and seizing its prey, which it swallows whole. It hunts mainly rodents, although in urbanized areas its diet includes a higher proportion of birds. It also sometimes catches smaller owls, and is itself sometimes hunted by the eagle owl and the northern goshawk.
Although many people assume that the tawny owl has exceptional night vision, its retina is no more sensitive than a human's. Its directional hearing skill is more important to its hunting success: its ears are asymmetrically placed, which enables it to more precisely pinpoint the location from which a sound originates.
The tawny owl holds a place in human folklore: because it is active at night and has what many humans experience as a haunting call, people have traditionally associated it with bad omens and death. Many people think that all owl species make a hooting sound, but that is an overgeneralization based on the call of this particular species. In addition, the double hoot, which many people think is the tawny owl’s prototypical call, is actually a call and response between a male and a female.[3][4]
The tawny owl is a robust bird, 37–46 cm (15–18 in) in length, with an 81–105 cm (32–41 in) wingspan. Weight can range from 385 to 800 g (0.849 to 1.764 lb).[6][7] Its large rounded head lacks ear tufts, and the facial disc surrounding the dark brown eyes is usually rather plain. The nominate race has two morphs which differ in their plumage colour, one form having rufous brown upperparts and the other greyish brown, although intermediates also occur. The underparts of both morphs are whitish and streaked with brown.[8] Feathers are moulted gradually between June and December.[9] This species is sexually dimorphic; the female is much larger than the male, 5% longer and more than 25% heavier.[10]
The tawny owl flies with long glides on rounded wings, less undulating and with fewer wingbeats than other Eurasian owls, and typically at a greater height. The flight of the tawny owl is rather heavy and slow, particularly at takeoff,[11] though the bird can attain a top flight speed of around 50 mph.[12] As with most owls, its flight is silent because of its feathers' soft, furry upper surfaces and a fringe on the leading edge of the outer primaries.[13] Its size, squat shape and broad wings distinguish it from other owls found within its range; the great grey owl (Strix nebulosa), Eurasian eagle-owl (Bubo bubo) and Ural owl (Strix uralensis) are similar in shape, but much larger.[11]
An owl's eyes are placed at the front of the head and have a field overlap of 50–70%, giving it better binocular vision than diurnal birds of prey (overlap 30–50%).[14] The tawny owl's retina has about 56,000 light-sensitive rod cells per square millimetre (36 million per square inch); although earlier claims that it could see in the infrared part of the spectrum have been dismissed,[15] it is still often said to have eyesight 10 to 100 times better than humans in low-light conditions. However, the experimental basis for this claim is probably inaccurate by at least a factor of 10.[16] The owl's actual visual acuity is only slightly greater than that of humans, and any increased sensitivity is due to optical factors rather than to greater retinal sensitivity; both humans and owl have reached the limit of resolution for the retinas of terrestrial vertebrates.[16]
Adaptations to night vision include the large size of the eye, its tubular shape, large numbers of closely packed retinal rods, and an absence of cone cells, since rod cells have superior light sensitivity. There are few coloured oil drops, which would reduce the light intensity.[17] Unlike diurnal birds of prey, owls normally have only one fovea, and that is poorly developed except in daytime hunters such as the short-eared owl.[14]
Hearing is important for a nocturnal bird of prey, and as with other owls, the tawny owl's two ear openings differ in structure and are asymmetrically placed to improve directional hearing. A passage through the skull links the eardrums, and small differences in the time of arrival of a sound at each ear enables its source to be pinpointed. The left ear opening is higher on the head than the larger right ear and tilts downward, improving sensitivity to sounds from below.[14] Both ear openings are hidden under the facial disk feathers, which are structurally specialized to be transparent to sound, and are supported by a movable fold of skin (the pre-aural flap).[18]
The internal structure of the ear, which has large numbers of auditory neurons, gives an improved ability to detect low-frequency sounds at a distance, which could include rustling made by prey moving in vegetation.[18] The tawny owl's hearing is ten times better than a human's,[18] and it can hunt using this sense alone in the dark of a woodland on an overcast night, but the patter of raindrops makes it difficult to detect faint sounds, and prolonged wet weather can lead to starvation if the owl cannot hunt effectively.[14]
The commonly heard female contact call is a shrill, kew-wick but the male has a quavering advertising song hoo...ho, ho, hoo-hoo-hoo-hoo. William Shakespeare used this owl's song in Love's Labour's Lost (Act 5, Scene 2) as "Then nightly sings the staring owl, Tu-whit; Tu-who, a merry note, While greasy Joan doth keel the pot", but this stereotypical call is actually a duet, with the female making the kew-wick sound, and the male responding hooo.[8] The call is easily imitated by blowing into cupped hands through slightly parted thumbs, and a study in Cambridgeshire found that this mimicry produced a response from the owl within 30 minutes in 94% of trials.[19] A male's response to a broadcast song appears to be indicative of his health and vigour; owls with higher blood parasite loads use fewer high frequencies and a more limited range of frequencies in their responses to an apparent intruder.[20] The vocal activity of tawny owls depends on sex, annual cycle stage and weather, with males being more vocal than females year-round, with peak vocal activity during incubation and post-breeding.[21]
Although both colour morphs occur in much of the European range, brown birds predominate in the more humid climate of western Europe, with the grey morph becoming more common further east; in the northernmost regions, all the owls are a cold-grey colour. The Siberian and Scandinavian subspecies are 12% larger and 40% heavier, and have 13% longer wings than western European birds,[18] in accordance with Bergmann's rule which predicts that northern forms will typically be bigger than their southern counterparts.[22]
The plumage colour is genetically controlled, and studies in Finland and Italy indicate that grey-morph tawny owls have more reproductive success, better immune resistance, and fewer parasites than brown birds. Although this might suggest that eventually the brown morph could disappear, the owls show no colour preference when choosing a mate, so the selection pressure in favour of the grey morph is reduced. There are also environmental factors involved. The Italian study showed that brown-morph birds were found in denser woodland, and in Finland, Gloger's rule would suggest that paler birds would in any case predominate in the colder climate.[23][24]
The species was first described by Linnaeus in his Systema naturae in 1758 under its current scientific name.[25] The binomial derives from Greek strix "owl" and Italian allocco, "tawny owl" (from Latin ulucus "screech-owl").[10]
The tawny owl is a member of the wood-owl genus Strix, part of the typical owl family Strigidae, which contains all species of owl other than the barn owls. Within its genus, the tawny owl's closest relatives are Hume's owl, Strix butleri, (formerly considered to be conspecific), the Himalayan owl, Strix nivicolum, (sometimes considered conspecific), its larger northern neighbour, the Ural owl, S. uralensis, and the North American barred owl, S. varia.[18] The Early–Middle Pleistocene Strix intermedia is sometimes considered a paleosubspecies of the tawny owl, which would make it that species' immediate ancestor.[26]
The tawny owl subspecies are often poorly differentiated, and may be at a flexible stage of subspecies formation with features related to the ambient temperature, the colour tone of the local habitat, and the size of available prey. Consequently, various authors have historically described between 10 and 15 subspecies.[18] The seven currently recognised subspecies are listed below.[27]
The tawny owl is non-migratory and has a distribution stretching discontinuously across temperate Europe from Great Britain and the Iberian Peninsula eastwards to western Siberia. It is absent from Ireland - probably because of competition from the long-eared owl (Asio otus) - and only a rare vagrant to the Balearic and Canary Islands.[11] In the Himalayas and East Asia it is replaced by the Himalayan owl (Strix nivicolum) and in northwest Africa it is replaced by the closely related Maghreb owl (Strix mauritanica).[27]
This species is found in deciduous and mixed forests, and sometimes mature conifer plantations, preferring locations with access to water. Cemeteries, gardens and parks have allowed it to spread into urban areas, including central London. Although tawny owls occur in urban environments, especially those with natural forests and wooded habitat patches, they are less likely to occur at sites with high noise levels at night.[28] The tawny owl is mainly a lowland bird in the colder parts of its range, but breeds to 550 metres (1,800 ft) in Scotland, 1,600 m (5,200 ft) in the Alps, 2,350 m (7,710 ft) in Turkey,[11] and up to 2,800 m (9,200 ft) in Myanmar.[18]
The tawny owl has a geographical range of at least 10 million km2 (3.8 million mi2) and a large population including an estimated 970,000–2,000,000 individuals in Europe alone. Population trends have not been quantified, but there is evidence of an overall increase. This owl is not believed to meet the IUCN Red List criterion of declining more than 30% in ten years or three generations and is therefore evaluated as being of least concern.[1] In the UK it is on the RSPB Amber List of Concern.[29] This species has expanded its range in Belgium, the Netherlands, Norway and Ukraine, and populations are stable or increasing in most European countries. Declines have occurred in Finland, Estonia, Italy and Albania.[11] Tawny owls are listed in Appendix II of the Convention on International Trade in Endangered Species (CITES) meaning international trade (including in parts and derivatives) is regulated.[2]
Tawny owls pair off from the age of one year, and stay together in a usually monogamous relationship for life. An established pair's territory is defended year-round and maintained with little, if any, boundary change from year to year. The pair sit in cover on a branch close to a tree trunk during the day, and usually roost separately from July to October.[11] Roosting owls may be discovered and "mobbed" by small birds during the day, but they normally ignore the disturbance.[18] Tawny owls are very territorial, and will indicate the location of their chosen territory by their vocalisations, which occur at their greatest frequency during the night, though some owls will continue to call during the day. The owl's home range is determined in early autumn, and the territory is defended throughout the winter and into spring when the breeding season begins.[30]
The tawny owl typically nests in a hole in a tree, but will also use old European magpie nests, squirrel drey or holes in buildings, and readily takes to nest boxes. It nests from February onwards in the south of its range, but rarely before mid-March in Scandinavia.[11] The glossy white eggs are 48 mm × 39 mm (1.9 in × 1.5 in) in size and weigh 39.0 g (1.38 oz) of which 7% is shell. The typical clutch of two or three eggs is incubated for 30 days to hatching, and the altricial, downy chicks fledge in a further 35–39 days.[10] Incubation is usually undertaken by the female alone, although the male has rarely been observed to assist.[31] The young usually leave the nest up to ten days before fledging, and hide on nearby branches.[11]
This species is fearless in defence of its nest and young, and, like other Strix owls, strikes for the intruder's head with its sharp talons. Because its flight is silent, it may not be detected until it is too late to avoid the danger. Dogs, cats and humans may be assaulted, sometimes without provocation.[18] Perhaps the best-known victim of the tawny owl's fierce attack was the renowned bird photographer Eric Hosking, who lost his left eye when struck by a bird he was attempting to photograph near its nest in 1937. He later called his autobiography An Eye for a Bird.[32]
The parents care for young birds for two or three months after they fledge, but from August to November the juveniles disperse to find a territory of their own to occupy. If they fail to find a vacant territory, they usually starve.[11] The juvenile survival rate is unknown, but the annual survival rate for adults is 76.8%. The typical lifespan is five years,[10] but an age of over 18 years has been recorded for a wild tawny owl, and of over 27 years for a captive bird.[18]
Predators of the tawny owl include large birds such as Ural owls, eagle owls, northern goshawks, golden eagles, and common buzzards. Pine martens may raid nests, especially where artificial nest boxes make the owls easy to find, and several instances have been recorded of Eurasian jackdaws building nests on top of a brooding female tawny owl leading to the death of the adult and chicks.[18] A Danish study showed that predation by mammals, especially red foxes, was an important cause of mortality in newly fledged young, with 36% dying between fledging and independence. The mortality risk increased with fledging date from 14% in April to more than 58% in June, and increasing predation of late broods may be an important selective agent for early breeding in this species.[33]
This species is increasingly affected by avian malaria, the incidence of which has tripled in the last 70 years, in parallel with increasing global temperatures. An increase of one degree Celsius produces a two- to three-fold increase in the rate of malaria. In 2010, the incidence in British tawny owls was 60%, compared to 2–3% in 1996.[34]
The tawny owl hunts almost entirely at night, watching from a perch before dropping or gliding silently down to its victim, but very occasionally it will hunt in daylight when it has young to feed. This species takes a wide range of prey, mainly woodland rodents, but also other mammals up to the size of a young rabbit, and birds, earthworms and beetles. In urban areas, birds make up a larger proportion of the diet, and species as unlikely as mallard and kittiwake have been killed and eaten.[11]
Prey is typically swallowed whole, with indigestible parts regurgitated as pellets. These are medium-sized and grey, consisting mainly of rodent fur and often with bones protruding, and are found in groups under trees used for roosting or nesting.[13]
Less powerful woodland owls such as the little owl and the long-eared owl cannot usually co-exist with the stronger tawny owls, which may take them as food items, and are found in different habitats; in Ireland the absence of the tawny owl allowed the long-eared owl to become the dominant owl. Similarly, where the tawny owl has moved into built-up areas, it tends to displace barn owls from their traditional nesting sites in buildings.[18]
The tawny owl, like its relatives, has often been seen as an omen of bad luck; William Shakespeare used it as such in Julius Caesar (Act 1 Scene 3): "And yesterday the bird of night did sit/ Even at noon-day upon the market-place/ Hooting and shrieking." John Ruskin is quoted as saying "Whatever wise people may say of them, I at least have found the owl's cry always prophetic of mischief to me".[35]
Wordsworth described the technique for calling an owl in his poem "There Was a Boy".[36]
And there, with fingers interwoven, both hands
Pressed closely palm to palm and to his mouth
Uplifted, he, as through an instrument,
Blew mimic hootings to the silent owls,
That they might answer him.—And they would shout
Across the watery vale, and shout again,
Responsive to his call,—with quivering peals,
And long halloos, and screams, and echoes loud
Redoubled and redoubled; concourse wild
Of jocund din!
The tawny owl (Strix aluco), also called the brown owl, is commonly found in woodlands across Europe to western Siberia, and has seven recognized subspecies. It is a stocky, medium-sized owl, whose underparts are pale with dark streaks, and whose upper body may be either brown or grey. (In several subspecies, individuals may be of either color.) The tawny owl typically makes its nest in a tree hole where it can protect its eggs and young against potential predators. It is non-migratory and highly territorial: as a result, when young birds grow up and leave the parental nest, if they cannot find a vacant territory to claim as their own, they will often starve.
The tawny owl is a nocturnal bird of prey. It is able to hunt successfully at night because of its vision and hearing adaptations and its ability to fly silently. It usually hunts by dropping suddenly from a perch and seizing its prey, which it swallows whole. It hunts mainly rodents, although in urbanized areas its diet includes a higher proportion of birds. It also sometimes catches smaller owls, and is itself sometimes hunted by the eagle owl and the northern goshawk.
Although many people assume that the tawny owl has exceptional night vision, its retina is no more sensitive than a human's. Its directional hearing skill is more important to its hunting success: its ears are asymmetrically placed, which enables it to more precisely pinpoint the location from which a sound originates.
The tawny owl holds a place in human folklore: because it is active at night and has what many humans experience as a haunting call, people have traditionally associated it with bad omens and death. Many people think that all owl species make a hooting sound, but that is an overgeneralization based on the call of this particular species. In addition, the double hoot, which many people think is the tawny owl’s prototypical call, is actually a call and response between a male and a female.
Arbarstrigo (Strix aluco) estas mezgranda strigo, tio estas birdospecio, fakte nokta rabobirdo, kiu apartenas al genro Strigo, parto de pli granda grupo de noktaj rabobirdoj konataj kiel Strigedoj, kiuj enhavas plej parton de la specioj nomataj strigoj. La alia grupo estas la turstrigoj, nome Titonedoj.
La areo de ĝia disvastiĝo estas granda. Ĝi loĝas en plejparto de Eŭropo (escepte de Irlando kaj norda Skandinavio), plej norda Afriko, okcidenta Azio (ĉefe en centra Azio kaj poste en izolitaj regionoj, sed ankaŭ en Tibeto ĝis suda Ĉinio), kaj eŭropa suda Rusio. Tutjara birdo. Vivmedio de ĉi birdo konzistas el arbaroj, maldensaj arbaraj medioj, inkluzive de urboj.
Grandeco de mezaveraĝa birdo estas 38 cm, sed ĝenerale temas pri mezgranda senorela strigo, 37–43 cm longa kun enverguro de 81–104 cm kaj pezo de 420 ĝis 590 g. La arbarstrigo estas fortika kun granda rondoforma kapo kaj rondoformaj flugiloj. Ĝi eblas en du koloraj fazoj, ruĝecbruna kaj grizecbruna, kun ĉiu intermezaj formoj. La helaj supraj partoj estas striitaj je bruno kaj la vizaĝa disko estas hela kaj tre bordomarkita kun la grandaj nigraj okuloj meze (kiuj diferencigas la specion de aliaj strigoj) kaj malhela angulo ekde la krono inter ili. La beko estas hela. Tiu strigo havas fortan rektan flugon.
La retino de la birdo havas ĉirkaŭ 56,000 lumosensivajn ĉelojn per kvadrata milimetro, kio pemesas al ĝi kapti predojn je ĉirkaŭ 500 metrojn for de la lumo de kandelo. En malalta nivelo de lumokondiĉoj, tio estus ĉirkaŭ 100 fojojn pli bone ol ĉe la okuloj de homoj.
Ĝia kanto ulula estas tipa kaj bone konata, "U, u ... u-u-u-u" iom tremeca. Alvokoj varias multe inter individuaj birdoj, sed la tipa kaj plej ofta - teritoriaj alvokoj - estas la vibranta hu ... (paŭzo) ... hu-hu-hu-hu (kiu estas kutime farita de la masklo) kaj la alvoko kiu-uik kiu estas gea alvoko. Fame, la alvoko tu-uit tu-huu estis eternigita de William Shakespeare en Akto 5, Sceno 2 de Love's Labour's Lost (Perditaj amlaboroj). Tiu alvoko estas rara, kaj ofte konfuzita kun la 'dueto' antaŭe priskribita. Tamen estas nur urba legendo ke ambaŭ seksoj faras tiun alvokon.
La normala dueto estas farita de du komunikantaj strigoj de malsama sekso. La ino faras kiu-uik, kaj la masklo respondas "huu".
Tiu palearktisa birdo troviĝas en deciduaj kaj miksitaj arbaroj kaj kutime nestumas en truoj en arboj. Pli etaj arbaraj strigoj kiel la noktuo kaj la orelstrigo ne povas kutime kunloĝi kun la pli forta arbarstrigo, kaj ili troviĝas en diferencaj biotopoj. Tiu ĉi specio estas kapabla mortigi predojn kiel la brunan raton. Ili estas tre noktemaj kaj tre teritorifiksaj.
Ili manĝas ĉefe etajn ronĝulojn, birdojn, insektojn, ktp.
Ili konstruas neston en malplenaj trunkoj, uzitaj nestoj de aliaj grandaj birdoj, foje en konstruaĵoj kaj eĉ en kuniklaj ternestoj.
Ili vivas ĝis 18 jarojn.
_(8510237791).jpg)
La Mezorienta strigo, Strix butleri estis iam foje konsiderata kiel subspecio de Arbarstrigo, sed ĝi estas nuntempe klasita kiel separata specio. La multnombraj agnoskataj subspecioj de Arbarstrigo estas apartigitaj baze de la geografio, sed tiuj identigoj estas ofte malkomplete certaj; la teritoriaj limoj de multaj eŭropaj kaj okcidentaziaj subspecioj ne estas tre konataj. Kelkaj fakuloj proponis subspeciojn kiel claceyi, volhyniae, kaj obscurata, kiuj nuntempe ne estas konsiderataj validaj de plej parto de fakuloj.
La Strix intermedia de Frua aŭ Meza Pleistoceno estis foje konsiderata paleosubspecio de la arbarstrigo. Tiukaze, ĝi estus la tuja praulo de S. a. aluco.
Tiu ĉi specio probable vundas pli da homoj ol iu ajn eŭropa birdo. Ĝi estas tute maltima antaŭ homoj defendas siajn neston kaj idojn, kaj frapas vizaĝon de entruduloj per siaj akregaj kalkanoj kaj grifoj. Ĉar ĝia flugo estas silenta, la atakojn oni ne antaŭvidas ĝis kiam estas tro malfrue.
Arbarstrigo aperas en la serio de Harry Potter kiel la strigo uzata de la lernejo Hogwarts por sendi mesaĝojn al lernantoj.
Arbarstrigo (Strix aluco) estas mezgranda strigo, tio estas birdospecio, fakte nokta rabobirdo, kiu apartenas al genro Strigo, parto de pli granda grupo de noktaj rabobirdoj konataj kiel Strigedoj, kiuj enhavas plej parton de la specioj nomataj strigoj. La alia grupo estas la turstrigoj, nome Titonedoj.
El cárabo común[2] (Strix aluco) es un ave rapaz de tamaño medio del orden de las estrigiformes que es común en los bosques de gran parte de Eurasia y de algunas zonas del centro y este de Asia. El plumaje de su parte ventral es pálido con rayas oscuras, mientras que el de su parte dorsal puede ser marrón o gris, aunque varias de las once subespecies reconocidas presentan ambas variantes de coloración. Generalmente construye su nido dentro del hueco de un árbol, y los huevos y recién nacidos son protegidos ferozmente por los padres de los posibles depredadores. Es un ave no migratoria y altamente territorial, lo que provoca que muchos ejemplares jóvenes mueran de hambre si no pueden encontrar un territorio vacante una vez que se separan de los padres.
Esta ave de presa nocturna caza principalmente roedores, por lo general esperando a lanzarse desde una percha o rama para capturar a la víctima, que es tragada entera, aunque en áreas urbanas su dieta incluye una mayor proporción de aves. Para su cacería nocturna cuenta con adaptaciones visuales y auditivas y es auxiliada por su vuelo silencioso. El cárabo común es capaz de atrapar lechuzas más pequeñas, pero a su vez puede ser presa del búho real y el azor, y los zorros son una causa importante de muerte entre los polluelos.
A pesar de que generalmente se dice que esta lechuza tiene una visión nocturna excepcional, su retina no es más sensible que la de un humano; sin embargo, sus oídos posicionados asimétricamente le dan al cárabo común una excelente audición direccional. Sus hábitos nocturnos y su característico llamado, considerado espeluznante y fácilmente imitable, han hecho que se le asocie mitológicamente con la mala suerte y la muerte.
El cárabo común es un ave robusta de apariencia rechoncha, de 37-40 cm de altura con una envergadura de 80-95 cm y que puede superar los 600 g de peso.[3] Su ancha y redondeada cabeza carece de penachos o copetes en las orejas (como los que tienen los búhos cornudos).[4] A diferencia de la mayoría de los estrígidos, sus ojos son de un solo color, el cual puede ser negro o café oscuro, mientras que el disco facial que los rodea generalmente es bastante simple, de color gris pardusco. Su pico es fuerte, curvado y afilado, de color amarillo verdoso, y el borde de sus párpados es de color rosado. Los tarsos y los dedos de sus patas están emplumados, y cuentan con afiladas uñas negras.[5]
La subespecie nominal cuenta con dos morfos que difieren en el color del plumaje; en una de ellas, la parte dorsal del plumaje es de color castaño rojizo, y en la otra, café grisáceo, aunque también los hay en tonos intermedios. En ambos casos presenta una hilera diagonal de manchas blancas a cada lado de su zona dorsal, mientras que la parte ventral de ambas formas es blanquecina con franjas cafés.[6] Esta especie presenta además dimorfismo sexual, ya que la hembra es más grande que el macho, un 5 % más ancha y un 25 % más pesada.[7][4]
El cárabo común vuela siguiendo largas trayectorias con sus redondeadas alas, de forma menos ondulante y con menos aleteos que otros estrígidos europeos, y generalmente a mayor altura.[8] Al igual que con la mayoría de las estrígidos, su vuelo es silencioso debido a la suave y afelpada superficie superior de sus plumas y a un fleco en sus plumas primarias exteriores.[9] Su tamaño, su forma regordeta y sus alas cortas pero anchas la distinguen de otros cárabos, búhos y lechuzas que habitan en las mismas zonas que ella; el cárabo lapón, el búho real y el cárabo uralense, por ejemplo, son similares en forma, pero son mucho más grandes.[8]
Los ojos de este cárabo se localizan al frente de la cabeza y cubren un campo de visión del 50-70 %, dándole una mejor visión binocular que la de las aves de presa diurnas (visión del 30-50 %).[10] La retina del cárabo común cuenta con aproximadamente 56 000 bastones sensibles a la luz por cada milímetro cuadrado; aunque se han descartado antiguas teorías de que podía ver dentro de la parte infrarroja del espectro electromagnético,[11] todavía es común la idea de que tiene una visión de 10 a 100 veces mejor que la humana en condiciones de poca luz. No obstante, la base experimental para esta afirmación probablemente es inexacta al menos por un factor de 10. La verdadera agudeza visual del cárabo apenas es un poco mejor que la del hombre, y cualquier incremento en la sensibilidad se debe a factores ópticos y no a una gran sensibilidad retinal; de hecho, tanto humanos como cárabos han alcanzado el límite de resolución para las retinas de los vertebrados terrestres.[12]
Sus adaptaciones para la visión nocturna incluyen el gran tamaño de sus ojos, su forma tubular, el gran número de bastones retinales con que cuentan y la ausencia de conos —responsables de la visión en color—, dado que la distinción de colores es innecesaria durante la noche.[14] A diferencia de las aves de presa diurnas, los estrígidos normalmente solo tienen una fóvea, que está pobremente desarrollada excepto en cazadoras diurnas como la lechuza campestre.[10]
La audición es importante para un ave de presa nocturna, y al igual que con otras aves emparentadas, los dos orificios auditivos del cárabo común difieren en estructura uno del otro y están colocados asimétricamente en la cabeza para mejorar la audición direccional. Un conducto a través del cráneo conecta los tímpanos, y la pequeña diferencia en el tiempo de llegada de un sonido en cada oído permite que la fuente sea ubicada. El orificio izquierdo se encuentra más arriba en la cabeza que el oído derecho y se encuentra inclinado hacia abajo, de manera que es más sensible a los sonidos provenientes de abajo.[10] Ambos orificios se encuentran ocultos bajo un tipo de plumas del disco facial que se especializan estructuralmente en ser transparentes al sonido, apoyadas además por una capa plegadiza de piel.[15]
La estructura interna del oído, que cuenta con una gran cantidad de neuronas auditivas, le da una mayor capacidad de detección de sonidos de baja frecuencia a cierta distancia, como puede ser el crujido que provoca una presa al moverse entre vegetación.[15] El oído del cárabo común es diez veces mejor que el del humano,[15] y puede cazar usando solamente este sentido en la oscuridad del bosque en una noche nublada, aunque cuando llueve, el golpeteo de las gotas de agua le dificulta detectar sonidos débiles; un clima húmedo prolongado puede ser causa de inanición si el cárabo no es capaz de cazar efectivamente.[10]
Aunque ambas variedades de color se presentan en gran parte de su zona de distribución europea, los cárabos marrones predominan en el clima más húmedo de Europa occidental, mientras que la variedad gris es más común al este; en las regiones más septentrionales, prácticamente todos los cárabos son de color gris. Las subespecies de Siberia y Asia Central tienen plumaje gris con blanco, la de África del Norte es entre gris oscuro y marrón, y los ejemplares del sur y este de Asia tienen partes ventrales con barras, no rayas, y finas líneas alrededor del disco facial. Las subespecies siberianas y escandinavas son 12 % más grandes, 40 % más pesadas y tienen alas 13 % más largas que las de Europa occidental,[15] coincidiendo con la regla de Bergmann que predice que las variedades norteñas generalmente son más grandes que sus contrapartes sureñas.[16]
El color del plumaje es controlado genéticamente, y estudios en Finlandia e Italia indican que los cárabos grises tienen más éxito reproductivo, mejor resistencia inmunitaria y menos parásitos que los ejemplares marrones. Aunque esto puede sugerir que eventualmente la variedad marrón podría desaparecer, los cárabos no muestran preferencia alguna respecto al color cuando eligen pareja. También hay factores ambientales involucrados. El estudio italiano mostró que las aves de la variedad marrón vivían en bosques más densos, y en Finlandia, la regla de Gloger sugeriría que las aves más pálidas predominarían en el clima más frío.[17][18]
Esta especie fue descrita por primera vez por Linneo en 1758 en su Systema naturae con su actual nombre científico.[19] La nomenclatura binominal se deriva del griego strix («lechuza») y del italiano allocco, que a su vez proviene del latín ulucus («chillido»), es decir, «lechuza que chilla», aunque en realidad sea incorrecto llamarlo lechuza.[7]
El cárabo común es miembro del género Strix, que es precisamente el de los cárabos, parte de la familia Strigidae donde están incluidos además los búhos y otras aves rapaces emparentadas, con la excepción de los titónidos. Dentro de su género, los parientes más cercanos del cárabo común son el cárabo árabe (Strix butleri), siendo considerados anteriormente una misma especie; su vecino norteño de mayor tamaño, el cárabo uralense (S. uralensis) y el cárabo norteamericano (S. varia).[15] Strix intermedia, originario del Pleistoceno Temprano-Medio, en ocasiones es considerado una paleosubespecie del cárabo común, lo que la convertiría en su ancestro inmediato.[20]
Las subespecies del cárabo común en general se diferencian escasamente, y puede que estén en una fase flexible de formación de subespecies presentando características relacionadas con la temperatura ambiental, el color predominante en su hábitat y la cantidad de alimento disponible. En consecuencia, muchos autores han descrito entre 10 y 15 subespecies.[15] Las subespecies reconocidas se enlistan a continuación.[21]
El cárabo común se distribuye a lo largo de dos núcleos de población principales: uno que abarca la parte templada de Eurasia desde Gran Bretaña y la península ibérica hasta Siberia occidental, así como una parte del noroeste de África con la subespecie S. a. mauritanica, y otro que ocupa China, Corea, Taiwán, el noreste de la India y parte de los Himalayas. Este cárabo, que esencialmente no es migratorio, está ausente en Irlanda, y en raras ocasiones se le encuentra en las Islas Baleares y Canarias, aunque nidifica en todas las comunidades de la España peninsular.[8][22]
Se puede hallar a esta especie en bosques caducifolios y mixtos, y en ocasiones en plantaciones maduras de coníferas, prefiriendo zonas con disponibilidad de agua.[22] Lugares como cementerios, jardines y parques le han permitido extenderse dentro de las áreas urbanas, como ha sucedido, por ejemplo, en el centro de Londres. El cárabo común es principalmente un ave de tierras bajas en las partes más frías de su rango de distribución, pero llega a reproducirse a 550 msnm en Escocia, 1600 msnm en los Alpes, 2350 msnm en Turquía[8] y hasta 2800 msnm en Birmania.[15]
El cárabo común tiene un rango geográfico de al menos 10 millones de km² y una gran población, estimada en 970 000–2 000 000 de ejemplares tan solo en Europa. La tendencia poblacional no ha sido cuantificada, pero hay evidencias que sugieren un incremento. No se considera que la población de esta ave cumpla con los criterios de la Lista Roja de la UICN de decrecer más del 30 % en diez años o tres generaciones y por lo tanto es catalogada dentro de la categoría de preocupación menor.[1][22] Esta especie ha expandido su rango hasta Bélgica, los Países Bajos, Noruega y Ucrania, y sus poblaciones son estables o van en incremento en la mayoría de los países europeos. Se han observado, no obstante, declives en Finlandia, Estonia, Italia y Albania.[8] Algunos factores que ponen en riesgo su supervivencia son el uso indiscriminado de plaguicidas, la destrucción de su hábitat —en especial a causa de incendios— y las plantaciones de árboles jóvenes, ya que éstos no suelen contar con cavidades para que aniden.[22]
Los cárabos comunes se emparejan a partir del año de edad, y permanecen juntos en una relación generalmente monogámica de por vida. El territorio de una pareja establecida es defendido por la misma durante todo el año, sin que sus límites cambien significativamente con el paso del tiempo. La pareja se resguarda en alguna rama durante el día, y generalmente descansan separados de julio a octubre.[8] Algunos cárabos pueden ser descubiertos y molestados por otras aves pequeñas durante el día, pero generalmente ignoran dichas molestias.[15]
El macho comienzo el llamado de apareamiento, al cual responde la hembra, para proseguir con el apareamiento.[23] Esta especie suele anidar dentro del hueco de un árbol, pero también puede usar viejos nidos de urracas y de ardillas, grietas en rocas o agujeros en edificios,[22] e igualmente se adapta con facilidad a cajas nido.[3] Anida de febrero en adelante en el sur de su zona de distribución, pero rara vez antes de mediados de marzo en Escandinavia.[8] Los huevos de color blanco brillante miden aproximadamente 48 x 40 mm y pesan 40 g, donde la cáscara representa el 7 % del peso. La típica puesta es de tres o cuatro huevos y es incubada únicamente por la hembra durante 30 días hasta que nacen. Los polluelos altriciales se desarrollan en los siguientes 35-40 días,[7] hasta que les salen las plumas y pueden empezar a volar. Los jóvenes generalmente dejan el nido —no definitivamente— hasta diez días antes de emplumarse, ocultándose en las ramas cercanas, aunque permanecen con sus padres por otros tres meses.[8][5]
Esta especie defiende enérgicamente a su nido y sus polluelos, y al igual que otros cárabos, llega a atacar la cabeza del intruso con sus afilados talones. Dado que su vuelo es silencioso, puede pasar desapercibido para evitar peligros. Puede agredir a perros, gatos y humanos, a veces sin provocación.[15] Quizá la víctima más conocida del feroz ataque del cárabo común sea el renombrado fotógrafo de aves Eric Hosking, quien perdió un ojo cuando fue atacado por un ejemplar mientras intentaba tomar una fotografía cerca de su nido. Más tarde llamaría a su autobiografía An Eye for a Bird («Un ojo por un ave»).[24]
Los padres cuidan de los jóvenes por dos o tres meses más después de que les salen las plumas, pero de agosto a noviembre éstos se dispersan para encontrar y ocupar un territorio propio. Si no encuentran un territorio vacante, generalmente mueren de hambre.[8] Se desconoce la tasa de supervivencia de los ejemplares jóvenes, pero la tasa anual de supervivencia para los adultos es del 76,8 %. Su periodo de vida típico es de 5 años,[7] pero se han registrado casos de una vida de 18 años de duración para un cárabo común salvaje, y de 27 años para un ave en cautiverio.[15]
Los depredadores del cárabo común incluyen a aves de mayor tamaño como el cárabo uralense, los búhos, el azor y el ratonero común. Es posible que los nidos sean asaltados por martas, especialmente cuando utilizan cajas nido artificiales —ya que los hacen fáciles de encontrar—, y se han reportado casos de grajillas construyendo nidos encima del de una hembra de cárabo común empollando, causando su muerte y la de los polluelos.[15] Un estudio danés mostró que la depredación por parte de mamíferos, especialmente el zorro rojo, era una causa importante de mortandad entre los ejemplares jóvenes recién emplumados, con el 36 % muriendo entre su periodo de emplumación y la llegada de su independencia. El riesgo de mortandad cambiaba según la época en que les salieran las plumas, de un 14 % si es en abril a más del 58 % en junio. Este hecho puede ser uno de los que propicie que esta especie prefiera iniciar sus nidadas en los primeros meses del año.[25]
El cárabo común acostumbra cazar durante la noche, vigilando desde una rama antes de lanzarse o planear silenciosamente hacia su víctima,[3] aunque en raras ocasiones puede cazar durante el día cuando debe alimentar a sus crías. Esta especie se alimenta de una amplia variedad de presas, principalmente roedores de bosque, pero también de otros mamíferos hasta del tamaño de un conejo joven, así como aves e insectos, particularmente lombrices de tierra y escarabajos.[26][27] En áreas urbanas, las aves componen una mayor proporción de su dieta, e incluso han matado e ingerido especies como el ánade real y la gaviota tridáctila.[8]
Generalmente se tragan la presa entera, para regurgitar más tarde las partes no digeribles en forma de egagrópilas. Estas son de tamaño medio y de color gris, y están formadas principalmente por pelo de roedor y huesos, y se les puede encontrar en montones debajo de árboles.[9]
Otros estrígidos menos fuertes como el mochuelo común y el búho chico generalmente no pueden coexistir con el cárabo común, que es más fuerte y que los puede tomar como presas, por lo que se les encuentra en diferentes hábitats. De forma similar, cuando el cárabo común ha llegado a habitar en zonas con construcciones, tiende a desplazar a las lechuzas de sus sitios tradicionales de anidación en los edificios.[15]
El cárabo común, al igual que sus parientes, ha sido visto con frecuencia como un presagio de mala suerte;[23] William Shakespeare lo retrató de tal forma en su obra Julio César, en la que inmortalizó su característico llamado.[28]
Los cárabos son un elemento que forma parte de varios mitos y leyendas alrededor del mundo. En la mitología galesa eran asociados con Blodeuwedd, una mujer que traicionó a Lleu Llaw Gyffes en el cuento de Math fab Mathonwy del antiguo Mabinogion.[29] Además se creía en Gales que el llamado de un cárabo entre las casas de una aldea significaba que una mujer acababa de perder su virginidad. En África, por ejemplo, para los bantúes el cárabo es pariente de los hechiceros, aunque los swahili creen que les causa enfermedades a los niños. En China son asociados con el rayo (ya que ilumina la noche) y con el tambor (porque rompe el silencio), mientras que en otras regiones se le considera una fuente de guía, auxilio y protección.[30]
.jpg)
.jpg)
.JPG)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
|coautores= (ayuda) |coautores= (ayuda) |url= incorrecta con autorreferencia (ayuda) (en inglés). Wildlife Finder. Consultado el 15 de abril de 2010. El cárabo común (Strix aluco) es un ave rapaz de tamaño medio del orden de las estrigiformes que es común en los bosques de gran parte de Eurasia y de algunas zonas del centro y este de Asia. El plumaje de su parte ventral es pálido con rayas oscuras, mientras que el de su parte dorsal puede ser marrón o gris, aunque varias de las once subespecies reconocidas presentan ambas variantes de coloración. Generalmente construye su nido dentro del hueco de un árbol, y los huevos y recién nacidos son protegidos ferozmente por los padres de los posibles depredadores. Es un ave no migratoria y altamente territorial, lo que provoca que muchos ejemplares jóvenes mueran de hambre si no pueden encontrar un territorio vacante una vez que se separan de los padres.
Esta ave de presa nocturna caza principalmente roedores, por lo general esperando a lanzarse desde una percha o rama para capturar a la víctima, que es tragada entera, aunque en áreas urbanas su dieta incluye una mayor proporción de aves. Para su cacería nocturna cuenta con adaptaciones visuales y auditivas y es auxiliada por su vuelo silencioso. El cárabo común es capaz de atrapar lechuzas más pequeñas, pero a su vez puede ser presa del búho real y el azor, y los zorros son una causa importante de muerte entre los polluelos.
A pesar de que generalmente se dice que esta lechuza tiene una visión nocturna excepcional, su retina no es más sensible que la de un humano; sin embargo, sus oídos posicionados asimétricamente le dan al cárabo común una excelente audición direccional. Sus hábitos nocturnos y su característico llamado, considerado espeluznante y fácilmente imitable, han hecho que se le asocie mitológicamente con la mala suerte y la muerte.
Kodukakk (Strix aluco) on kaklaste sugukonda kaku perekonda kuuluv röövlind.
Kodukakk on levinud suuremas osas Euroopast, välja arvatud kaugem põhjaosa, Põhja-Aafrikas, Taga-Kaukaasias, Lääne-Siberi lõunaosas Tjumenist ja Tobolskist lõuna poole ning Kesk-Aasia mägedes Hiinas ja Tiibetis. Lõunas ulatub levila kuni Pakistani ja Himaalajani. Eestis, nagu suuremas osas levilast, on kodukakk üldlevinud väikesearvuline haudelind.[2] Kodukaku pesitsusaegset arvukust hinnatakse 1000–2000 paarile, talvist arvukust 3000–6000 isendile.[3]
Kodukaku kehapikkus on 40–45 cm, tiibade pikkus 23–34 sm ja siruulatus 90–105 cm, kaal 450–685 g. Emane on suurem kui isane, ent mõlema sulestik on ühesugune.[2]
Kodukakul on ümmargune pea, mida suudab pöörata 270°. Kõrvasuletutid puuduvad. Võrreldes teiste kakulistega on kodukaku tiivad laiemad, lühemad ja ümaramad.
Vanalindudel on kaks värvusevarianti: pruun ja hall. Mingil määral on see seotud geograafilise elukohaga. Hallide isendite ülapool on üldiselt hall, ookri värvi märgistega. Õlasulgede ja suurte tiivakattesulgede välislabadel on suured valged laigud. Hoosuled on hallikaspruunid, heleda põhimustri ja ookerja varjundiga. Tüürsuled on hallid ookri värvi vöötide ja peente tumedate hallikaspruunide tähnidega. Keha alapool on valkjas tumedama prunikashalli vöötidest ja triipudest koosneva mustriga. See on maskeerimisvärvus, mis peab meenutama puukoort. Pruunide isendite ülapool on ühtlasemalt ruske. Leidub ka nende kahe värvitüübi vahepealseid isendeid. Haruharva, peamiselt Kaukaasias esineb ühtlaselt kohvipruune kodukakke. Eri värvi kodukakud võivad omavahel saada eri värvi poegi. Vikerkest on tumepruun, nokk kollakas ja küünised mustad.[2]
Kodukaku tüüpiline hääl on pikk ulguv "uuuh-uuuh-uuuh". Niimoodi häälitseb isaslind, eriti paaritumisperioodil. Emaslinnu tüüpiline häälitsus on lühike kähe "kuvitt". Linnupoegadele on omane vaikne "piuvikk", millega nad paluvad vanematel endale süüa anda.
Kodukakk elab metsas (sega- ja lehtmetsades ning lõunataigas), harvem aedades ja parkides. Levila põhjaosas elab ta peamiselt tasandikul, põhjaosas peamiselt mägedes. Ta on paigalind, ebasoodsatel aastatel hulgulind.[2]
Kodukakk on öise eluviisiga, toitub lindudest (tuvidest ja põldpüüdest varblaste ja pääsukesteni), roomajatest (nastikupoegadest), kahepaiksetest, suurtest putukatest, väikestest imetajatest ja väga harva kaladest. Kõige rohkem sööb ta närilisi, mistõttu toob inimesele suurt kasu.[2]
Pesa teeb kodukakk puuõõnsusesse. Vahel hõivab ta vareslaste või pistrikuliste pesi või pesitseb hoonetes. Ta sigib vara, alustades sellega juba veebruari lõpul ja märtsi algul, muneb peamiselt aprilli algul. Kurnas on 2–4 valget muna, mida emaslind haub 28–30 päeva. Toidurohketel aastatel on mune rohkem, isegi kuni 7–8: headel hiireaastatel kodukaku arvukus tõuseb. Haudumine algab pärast esimese muna munemist, mistõttu pesas on pojad erivanused. Pojad hakkavad lendama 30–35 päeva vanuselt, aga pesast väljuvad nad juba varem, kui nad on alles pooleldi udusulestikus.[2]
Kodukakku peetakse kõige parema nägemisega kaklaseks, tema nägemine on hämaras umbes 100 korda parem kui inimesel.[viide?]
Kodukakk oli Eesti 2009. aasta lind.[4]
Kodukakk oli 2017. aasta Saksamaa aasta lind.[5]
Jaan Rannapi lasteraamatus "Maari suvi" annab kodukakk Maarile tarkusesule, mis võimaldab mõista lindude ja loomade keelt.
Urubi arrunta (Strix aluco) strigidae familiako hegazti harraparia da[1].
Eurasiako eskualde epeletan bizi den hegaztia da Bretainia Handia eta Iberiar Penintsulatik Koreako penintsularaino eta Iran eta Himalaiaraino. Strix aluco mauritanica azpiespeziea ipar-mendebaldeko Afrikan bizi da.
Artikulu hau biologiari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz. Urubi arrunta (Strix aluco) strigidae familiako hegazti harraparia da.
Eurasiako eskualde epeletan bizi den hegaztia da Bretainia Handia eta Iberiar Penintsulatik Koreako penintsularaino eta Iran eta Himalaiaraino. Strix aluco mauritanica azpiespeziea ipar-mendebaldeko Afrikan bizi da.
Lehtopöllö (Strix aluco) on pöllöjen (Strigidae) heimoon kuuluva lintulaji. Siitä on aiemmin suomeksi käytetty nimiä kissapöllö ja yöpöllö.[2]
Naaman keskellä on musta, pysty otsajuova. Lehtopöllöjä on Suomessa kahta värimuotoa, joista aiemmin oli yleisempi harmaa ja harvinaisempi punertavanruskea. Ilmaston lämpenemisen vuoksi ruskea on yleistynyt. Väri sinänsä ei selitä yleistymistä, vaan harmaaseen väriin liittyvät geenit säätelevät myös vastustuskykyä ja aineenvaihduntaa. Harmaa lehtopöllö elää kovalla pakkasella säästöliekillä.[3]
Kooltaan lehtopöllö on varista pienempi, mutta hämärissä lennellessään se näyttää leveine siipineen sitä suuremmalta. Lehtopöllö on yö- ja hämärälintu, joka päivisin nukkuu tavallisesti kuusen oksalla. Poikasten lähdettyä pesästä emot vartioivat niitä ja ovat aktiivisia myös päivällä.
Lehtopöllön pituus on noin 37–45 cm ja siipiväli 95–105 cm. Uros painaa noin 500 grammaa, naaras noin 600 grammaa.
Vanhin suomalainen rengastettu lehtopöllö on ollut 18-vuotias. Euroopan vanhin on ollut 21 vuotta 6 kuukautta vanha brittiläinen lehtopöllö.
Soidinhuuto on erikoinen ja voi kuulostaa hivenen kammottavalta: korkea huu, sitten tauko ja väräjävää huutoa. Lintu voi myös parkua. ”Uuh”- tai ”Aah”-huudot ovat muulloinkin kuin soidinaikaan hyvä tuntomerkki, varsinkin jos ihminen sattuu pesälle poikasten ollessa juuri täysikasvuisia.
Lehtopöllöä esiintyy etelästä Vaasa–Joensuu-korkeudelle saakka; pohjoisempana vain siellä täällä, lähinnä rannikkoseudulla. Erityisen runsas se on Turun Ruissalossa, jossa on noin 15 reviiriä. Suomen pesimäkanta on noin 2 000 paria. Lehtopöllö on asuttanut Suomea vasta runsaat 100 vuotta. Ensimmäinen pesintä todettiin Turussa vuonna 1878. Varsinkin runsaan pöntötyksen ansiosta lehtopöllö lisääntyi 1960–70-luvuilla, mutta 1980-luvun kovat talvet aiheuttivat suuria tappioita kannassa, sillä lehtopöllö on paikkalintu, joka ei osaa lähteä varsinaiselle muuttomatkalle, vaikka nuoret linnut voivatkin syksyisin siirtyillä joitakin kymmeniä, joskus jopa satoja kilometrejä.
Euroopassa pesii 400 000 – 560 000 paria, joista Isossa-Britanniassa yli 20 000 paria.
Nimensä mukaisesti lehtopöllö arvostaa lehtometsiä ja niiden lomassa levittäytyviä peltoja, laidunmaita ja rantaniitty jä. Usein se asustaa kartanoiden ja taajamien puistoissa. Syksyisillä vaelluksillaan nuoret pöllöt voivat joskus harvoin harhautua ulkosaaristoon saakka, missä pöllö ei pesi.
Lehtopöllö on kolopesijä. Luonnonkoloista suosituimpia ovat erityisesti vanhojen tammien oksien lahottua ja pudottua syntyneet, joskus syvätkin onkalot. Palokärjenkolot ovat yleensä liian ahtaita. Suosituin pesäpaikka on suurikokoinen linnunpönttö tai uuttu, jonka lentoaukon halkaisija on vähintään 12–13 cm, pöntön korkeus 60–70 cm ja sisäpuolen halkaisija 20–25 cm. Lehtopöllö pesii mielellään myös rakennuksiin, esimerkiksi vintille, navettaan tai muuhun ulkorakennukseen, kunhan sinne on sopiva lentoaukko.
Muninta alkaa normaalivuonna maaliskuun loppupuolella. Lämpimänä talvena – ja myyräkannan ollessa runsas – voi muninta alkaa jo helmikuussa, ja poikkeuksellisesti jo tammikuussa. Oikein kovan talven jälkeen, tai myyräkadon sattuessa lisääntymisaikaan voivat pöllöt jättää kokonaan pesimättä tai aloittaa vasta linturavinnon lisäännyttyä toukokuussa. Munamäärä vaihtelee 1–8:n välillä; tavallisesti niitä on 3 tai 4. Hyvän myyrätalven jäljiltä suuret munamäärät ovat selvästi yleisempiä.[4] Muninta tapahtuu tavallisesti 2–3 vrk:n välein. Naaras alkaa hautoa heti ensimmäisen munan munittuaan ja hautoo 4 viikkoa. Poikaset kuoriutuvat siten hyvin eriaikaisesti vapun tienoilla. Koiras tuo naaraalle ruokaa koko haudonnan ajan ja myös poikasten ollessa pieniä. Poikasten kasvaessa naaraskin osallistuu saalistukseen.
Poikasten ollessa vielä lentokyvyttömiä, alle 4-viikkoisina, ne voivat jo kiipeillä pesäpuun oksilla. Lentokyvyn ne saavuttavat 5–6 viikon ikäisinä. Emot huolehtivat niistä vielä useita viikkoja. Kesäöinä voikin kuulla poikasten pihisevää ääntelyä. Poikasiaan emot, ja varsinkin naaras, vartioivat aggressiivisina, ja voivat joskus hyökätä ihmisenkin kimppuun jälkikasvua suojellessaan. Kuuluisa englantilainen lintuvalokuvaaja Eric Hosking menetti näön toisesta silmästään lehtopöllönaaraan hyökättyä pesällä hänen kimppuunsa.
Lehtopöllö on monipuolinen lihansyöjä. Jyrsijät ja päästäiset ovat sen pääravintoa, kuten muidenkin pöllöjen, mutta se syö paljon myös lintuja, sammakoita, isoja hyönteisiä, jopa kaloja ja matoja. Linnuista ovat tavallisimpia rastaankokoiset ja sitä pienemmät, ja poikasille tuodaan usein puolikasvuisia rastaanpoikasia, jotka pöllöt todennäköisesti saalistavat suoraan pesästä.
Lehtopöllö (Strix aluco) on pöllöjen (Strigidae) heimoon kuuluva lintulaji. Siitä on aiemmin suomeksi käytetty nimiä kissapöllö ja yöpöllö.
Strix aluco
La Chouette hulotte (Strix aluco) ou Chat-huant, est une espèce d'oiseaux de la famille des Strigidae. Ce rapace nocturne est très répandu en Eurasie, notamment en Europe.
La chouette hulotte est un oiseau de taille moyenne (une quarantaine de centimètres de hauteur), de silhouette trapue : sa tête et son corps sont plus ronds que ceux de sa cousine la chouette effraie, de taille comparable (légèrement plus petite). Son ventre est pâle avec des stries sombres, et les parties supérieures du corps sont brunes ou grises. Il existe aussi une variante de plumage rousse. Plusieurs des onze sous-espèces reconnues ont toutes les variantes. À la différence des hiboux grand-, petit- et moyen-duc, elle ne porte pas d'aigrette sur le dessus de sa tête. Son « masque facial » très typique, relativement plat et caractérisé par deux grands disques faciaux (en) ronds et bien marqués en forme de "cœur", est un élément non négligeable d'identification de l'espèce, avec sa silhouette dodue.
Son nid est généralement dans un trou dans le tronc d'un arbre et il permet de protéger les œufs et les jeunes contre les prédateurs potentiels. Cette chouette ne migre pas et attache beaucoup d'importance à son territoire. Beaucoup de jeunes oiseaux meurent de faim s'ils ne peuvent pas trouver un territoire libre une fois la protection parentale finie.
Ce rapace chasse principalement les rongeurs pendant la nuit, généralement en fondant sur sa proie depuis une hauteur et l'avalant entièrement, rejetant ensuite des pelotes de réjection. Sa vision et son audition performantes, couplées à un vol silencieux, l'aident dans sa chasse nocturne. Cependant, contrairement à une croyance populaire, sa rétine est à peine plus sensible que celle d'un humain, même si sa vision s'adapte à ses mœurs nocturnes[1],[2]. Ce sont plutôt ses oreilles placées de façon asymétrique qui sont essentielles à sa chasse car elles lui donnent une excellente audition directionnelle[3]. La chouette hulotte est capable de capturer des chouettes plus petites, mais est elle-même vulnérable aux grands-ducs de plus grande taille ou à l'autour des palombes. Les renards roux sont une cause importante de mortalité chez les jeunes fraîchement sortis du nid.
Strix aluco, le nom scientifique de la chouette hulotte[4], vient du grec στρίξ qui veut dire « chouette » et du latin ulucus qui veut dire « petit-duc ».
Pour l'étymologie de l'appellation imagée et populaire de « chat-huant », dont les premières occurrence datent du XIIIe siècle[5], on pourra consulter la section qui lui est consacrée dans l'article sur les chiroptères, où elle est mise en parallèle avec celle de l'énigmatique mot de «chauve-souris », qui n'est ni chauve ni souris, pas plus que le « chat-huant » n'est un chat[6] (section intitulée :《 Même aventure étymologique pour le « chat-huant » 》).
Il faut noter ici que l'acception du mot « chat-huant » est plus générique que celle de « chouette hulotte » (qui est plus spécifique donc), parce que ce vocable sert à désigner l’ensemble des rapaces nocturnes (quoique plus spécialement la chouette hulotte), mais aussi particulièrement « ceux qui possèdent deux touffes de plumes semblables à des oreilles de chat »[7], ce qui est le cas par exemple des hiboux grand-duc (Bubo bubo), moyen-duc (Asio otus) et petit-duc (Otus scops), dont les aires de répartition recoupent en majeure partie celle de la chouette hulotte, et dont les deux aigrettes latérales ornant leur tête les font en effet ressembler (de loin) à des chats.
En plus de leur ressemblance (relative) avec le chat ces oiseaux hululent, alors on accole à ce mot le participe présent du verbe huer dont l’onomatopée imite le cri[8]. Le CNRTL (Centre National de Ressources Textuelles et Lexicales) signale que non seulement l'apparence, mais aussi le cri du chat-huant « rappelle quelque peu le chat »[9]. C'est donc probablement la ressemblance relative entre le hululement de la chouette hulotte et le miaulement du chat qui lui a fait attribuer ce surnom de chat-huant, comme les aigrettes en forme d'oreilles de chat l'ont fait pour les hiboux. Et de citer Henri Pourrat, qui rebondit sur l'aspect métaphorique de cette appellation : « Un chat-huant miaulait, une buse criait »[10].
1- Hibou grand-duc
2- Broche "tête de hibou"
3- Petit-duc (à f. bl.)
Mais cette expression de « chat-huant » n'est pas seulement fondée sur une proximité par analogie de forme, de cri et de son. En fait c'est un glissement phonétique (par altération) qui a créé la forme chahuan en ancien français à partir de la forme javan, avant qu'elle ne soit assimilée à l'orthographe « chat-huant » en s'appuyant sur cette ressemblance d'aspect et de cri, et non l'inverse : c'est donc le mot qui a créé l'analogie et non l'analogie qui a créé le mot[12],[5],[8]. Ce mot de chahuan avait dérivé à partir du latin tardif căvannus (« chouette hulotte », lui-même emprunté au gaulois *cauannos[13],[Note 1]), et du vieux-francique *kāwa[Note 2],[Note 1], devenus par la suite javan en judéo-français[16] du XIe siècle[12] (signifiant alors « hibou »[5]), puis chavan, choan (1180-1200[9]) et enfin chahuan donc, en ancien français. Ces mots anciens sont aussi à l’origine de nos mots actuels de « chouan » et de « chouette »[5],[9].
Il faut en outre signaler que, selon certaines sources, il existe pour ce vocable populaire de « chat-huant » une acception erronée qui a cours en Afrique francophone et particulièrement au Gabon, où l'on désigne ainsi la Nandinie ou Civette palmiste africaine (Nandinia binotata)[17], une espèce de mammifère carnivore du sous-ordre des Féliformes qui comprend aussi les félins (donc entre autres le Chat sauvage d'Afrique subsaharienne, auquel on assimile aussi la Nandinie, toujours au Gabon et par erreur[17]).
Photo collectée par le Museum américain d'histoire naturelle, expédition au Congo (1922-1925).
Nandinia binotata, dessin de Donovan Reginald Rosevear, 1974.
La chouette hulotte est un oiseau robuste, qui mesure généralement entre 37 et 43 cm de longueur pour une envergure de 81 à 105 cm[18] et une masse de 420 à 590 g. À peine plus grande que la chouette effraie, et d'une envergure légèrement moindre, elle est nettement plus trapue qu'elle et de silhouette plus ronde, puisqu'elle pèse presque le double. Et son plumage est globalement plus foncé que celui de l'effraie des clochers.
Comme les espèces de son genre Strix et à la différence des grand-ducs, par exemple, elle ne possède pas d'aigrettes et le disque facial entourant les yeux brun foncé est généralement assez plat. L'animal est sujet au polymorphisme et a deux formes qui diffèrent par leur couleur du plumage cryptique : l'une a le haut de corps roux et brun et l'autre brun grisâtre, bien que des couleurs intermédiaires puissent également se rencontrer. Les parties inférieures des deux morphotypes sont blanchâtres et striées de rayures foncées[19]. Selon la théorie de l'évolution, un des plumages doit assurer un meilleur camouflage et imposer un seul morphotype. Or en fonction des générations, ce n'est pas le même morphotype qui domine alors que leur valeur sélective semble bien différente, ce phénomène est connu sous le principe du pierre-feuille-ciseaux selon la théorie des jeux évolutionnistes[20].
Son cou étant très souple, elle peut complètement tourner la tête vers l’arrière, sans bouger le corps. Cela contribue à l'efficacité et à la discrétion de son affût comme de ses capacités de détection des proies et des prédateurs. Cela pallie aussi la relative étroitesse de son champ de vision — puisque ses yeux sont paralèllement alignés sur sa face plane, et non répartis de part et d'autre du bec et du crâne —, étroitesse déjà compensée par une large ouverture de son angle de vision binoculaire, pour la même raison, qui lui donne une vision détaillée et en relief (voir ci-dessous la section consacrée à sa vision)
Cette espèce présente un dimorphisme sexuel, la femelle étant plus grande que le mâle d'environ 5 %, et plus lourde de 25 %[21].
Avec une hauteur plus importante et de longues phases planées, le vol de la chouette hulotte est produit avec moins de battements d'ailes que les autres espèces de chouettes eurasiennes. Le vol de la chouette hulotte est assez lourd et lent, particulièrement lors des premiers battements d'ailes de son envol, et sa silhouette reste trapue même lorsqu'elle vole[22]. Comme chez la plupart des chouettes, le vol est rendu silencieux par ses plumes soyeuses et par une bordure de barbules fines placées sur le bord d'attaque des rémiges primaires les plus externes[23]. Sa taille, sa forme trapue et ses ailes larges la distinguent des autres chouettes trouvées dans son aire de répartition. La chouette lapone, les différents grand-ducs et la chouette de l'Oural sont de forme semblable, mais beaucoup plus grands[22].
Les yeux de la chouette hulotte sont placés à l'avant de la tête et leurs champs de vision se chevauchent de 50 à 70 %, lui conférant ainsi une meilleure vision binoculaire que les rapaces diurnes chez qui ce chevauchement ne dépasse pas 30 à 50 %[24]. La rétine de la chouette hulotte a quelque 56 000 bâtonnets sensibles à la lumière par millimètre carré, et bien que l'hypothèse selon laquelle l'animal pourrait voir dans la partie infrarouge du spectre électromagnétique ait été rejetée[1], on entend encore souvent dire que la chouette hulotte a une vue supérieure de 10 à 100 fois à celle des humains dans des conditions de faible éclairage. Toutefois, la base expérimentale de cette affirmation est probablement inexacte par au moins un facteur de 10[2]. L'acuité visuelle réelle de la chouette n'est en fait que légèrement supérieure à celle de l'homme, et sa sensibilité accrue est due à des facteurs optiques plutôt qu'à une plus grande sensibilité rétinienne. En fin de compte, les humains et les chouettes ont atteint la limite de la résolution rétinienne chez les vertébrés terrestres[2].
Les adaptations à la vision de nuit incluent une grande taille de l'œil, sa forme tubulaire, un grand nombre de bâtonnets groupés dans la rétine, et une absence de cônes, puisque les bâtonnets ont une sensibilité supérieure à la lumière. Ces bâtonnets ne contiennent que peu de gouttelettes lipidiques, dont la présence réduirait l'intensité lumineuse[25]. À la différence des rapaces diurnes, les chouettes ont normalement une seule fovéa[26], ce qui est peu développé, sauf chez les chasseurs diurnes, comme le hibou des marais[24].
L'audition est importante pour les rapaces nocturnes et, comme les autres Strigiformes, la chouette hulotte a deux oreilles de structure différente et placées de manière asymétrique pour améliorer l'audition directionnelle. Un « passage » à travers le crâne relie les tympans, et les légères différences de temps dans l'arrivée du son à chaque oreille permet de situer la source. L'ouverture de l'oreille gauche est plus haute sur la tête que l'oreille droite, plus grande, et s'inclinant plus vers le bas, améliorant donc la sensibilité aux sons venus du bas[24]. Les deux ouvertures de l'oreille sont cachées sous les plumes du disque facial, qui est structurellement conçu pour être « transparent » au son, et est tenu par un pli mobile de peau[3].
La structure interne de l'oreille, qui dispose d'un grand nombre de neurones dévolus à l'audition, procure à l'animal une meilleure capacité de détection à distance des sons à basses fréquences, comme le bruissement fait par le déplacement d'une proie dans la végétation[3]. L'audition de la chouette hulotte est dix fois meilleure que celle d'un être humain[3], et elle peut chasser en utilisant seulement ce sens dans l'obscurité d'une forêt sous un ciel couvert. Cependant, le bruit des gouttes de pluie touchant le sol ou la végétation perturbe la détection de sons faibles, et un temps humide prolongé peut conduire l'animal à la famine en l'empêchant de chasser efficacement[24].
La Chouette hulotte vit 18 ans en moyenne. Le record de longévité pour un oiseau sauvage est établi à 22 ans et 5 mois et pour un oiseau en captivité à 27 ans[18].
La chouette hulotte est un rapace nocturne mais elle peut chasser le jour. Grâce à ses serres puissantes et acérées, la chouette saisit ses proies en plein vol. Son plumage lui permet de passer incognito dans les branchages et de guetter ses proies en toute tranquillité. Quand elle a jeté son dévolu sur un rongeur, elle déploie ses grandes ailes de presque un mètre d’envergure et fond dessus. La nuit, grâce à son ouïe très développée, la chouette hulotte perçoit le moindre bruissement aux alentours. La chouette hulotte gobe tout rond ses proies. Comme elle ne peut pas les digérer entièrement, elle recrache leurs os et leurs poils, sous la forme de pelotes de réjection.
C’est un prédateur nocturne qui chasse à l’affût, en se fiant principalement à son ouïe très développée pour le repérage de ses proies, quasi exclusivement la nuit, peu après le coucher du soleil jusqu'avant son lever, sauf en période d'élevage des jeunes où elle commence plus tôt.
N'étant pas difficile, elle mange des petits rongeurs, chauves-souris, poissons, grenouilles, serpents, petits oiseaux et gros insectes. Sa plus grosse proie est le lapin de garenne, le plus souvent juvénile. En ville, elle peut consommer des pigeons.
Monogame, territoriale et sédentaire comme la plupart des strigiformes[27], la chouette hulotte vit en couple stable, le plus souvent en forêt, mais également dans les jardins des villes.
De février à avril, la femelle couve seule de 3 à 5 œufs pendant 28 à 30 jours ; le mâle lui apporte de la nourriture et il lui arrive parfois de la relayer dans le nid. Comme elle commence à couver dès la ponte des premiers œufs, les jeunes éclosent progressivement. Après l'éclosion des tout premiers, elle reste encore une dizaine de jours dans le nid. Le mâle approvisionne toute la famille, surtout avec des petits mammifères, des chauves-souris, des serpents, des insectes. Plus tard la femelle le seconde, mais pendant le jour, elle monte la garde non loin du nid et donne parfois à manger à ses petits en se servant des provisions de la nuit. Les jeunes quittent le nid au bout de 28 à 36 jours et se tiennent dans le voisinage tout le temps que les parents leur apportent de la nourriture. Ce n'est que vers une cinquantaine de jours qu'ils entreprennent leur premier vol.
Ses œufs mesurent de 43 à 51 x 35 à 43 mm et sont de couleur blanche.
La chouette hulule. Le mâle pousse un « hou-hou » sonore suivi par un « houu » plus long, une à quatre secondes plus tard. À la période des amours son cri est « Houou, hou, hououououououou » (hululement) mais parfois aussi un « Youih » ou un « kouwitt ».
C'est le plus commun des rapaces nocturnes en Europe[28],[27] avec une population estimée à près de 198 000 couples[18].
Ses lieux de prédilection sont les régions forestières et agricoles, les parcs plantés de vieux arbres, les grands jardins, les cimetières boisés, et parfois même en ville, les avenues. Elle est même la seule espèce de Strigidé à s’aventurer en ville et à y demeurer[6]. C'est plutôt un oiseau de plaine, mais elle a une bonne capacité d'adaptation aux conditions de son habitat ; c'est ainsi qu'on la retrouve jusqu'à 3 800 m au Pakistan et dans le nord-est de l'Inde. Certaines sources indiquent même qu'elle peut se trouver jusqu'à 4 000 m[29].
Elle n'est pas très exigeante pour le lieu de nidification et a une nourriture variée : c'est pourquoi on la rencontre dans autant de biotopes différents. Elle reste fidèle au même nid, qui peut être un arbre creux, un trou de vieux mur ou de rocher, ou bien un nichoir. Elle ne construit jamais son propre nid.
La chouette hulotte peut être présente en milieu urbain et elle est rencontrée dans plusieurs villes même grandes comme Lyon, Marseille, Toulouse ou Paris. À Paris, un projet est totalement dédié depuis 2010 à l'étude de sa population qui semble en fort déclin depuis quelques décennies sans explication claire à ce jour[30].
Le nom scientifique de la chouette hulotte, Strix aluco, a été défini par le naturaliste suédois Carl von Linné en 1758.
Il est intéressant de noter qu'en captivité des hybridations ont été observées entre chouette hulotte et chouette de l'Oural, avec même un hybride fertile. En revanche ce genre de phénomène n'a jamais été noté dans la nature alors même que dans certaines régions les deux espèces cohabitent en grand nombre comme en Finlande[18].
L'Union internationale pour la conservation de la nature définit le statut de conservation de l'espèce à « Préoccupation mineure » (LC)[31].
La chouette hulotte bénéficie d'une protection totale sur le territoire français depuis 1976. Il est donc interdit de la détruire, la mutiler, la capturer ou l'enlever, de la perturber intentionnellement ou de la naturaliser, ainsi que de détruire ou enlever les œufs et les nids et de détruire, altérer ou dégrader leur milieu. Qu'elle soit vivante ou morte, il est aussi interdit de la transporter, colporter, de l'utiliser, de la détenir, de la vendre ou de l'acheter.
« Village très silencieux (...) parfois vers minuit le cri de la chouette hulotte, aigu et glacé comme le signal d'une détresse heureuse, et qui semble le cri même de la nuit »[35].
« On abattit un pin pour son antiquité,
Vieux Palais d’un hibou, triste & sombre retraite
De l’oiseau qu’Atropos prend pour son interprète »
— Jean de la Fontaine, Fables , livre XI, fable 9
Strix aluco
La Chouette hulotte (Strix aluco) ou Chat-huant, est une espèce d'oiseaux de la famille des Strigidae. Ce rapace nocturne est très répandu en Eurasie, notamment en Europe.
La chouette hulotte est un oiseau de taille moyenne (une quarantaine de centimètres de hauteur), de silhouette trapue : sa tête et son corps sont plus ronds que ceux de sa cousine la chouette effraie, de taille comparable (légèrement plus petite). Son ventre est pâle avec des stries sombres, et les parties supérieures du corps sont brunes ou grises. Il existe aussi une variante de plumage rousse. Plusieurs des onze sous-espèces reconnues ont toutes les variantes. À la différence des hiboux grand-, petit- et moyen-duc, elle ne porte pas d'aigrette sur le dessus de sa tête. Son « masque facial » très typique, relativement plat et caractérisé par deux grands disques faciaux (en) ronds et bien marqués en forme de "cœur", est un élément non négligeable d'identification de l'espèce, avec sa silhouette dodue.
Son nid est généralement dans un trou dans le tronc d'un arbre et il permet de protéger les œufs et les jeunes contre les prédateurs potentiels. Cette chouette ne migre pas et attache beaucoup d'importance à son territoire. Beaucoup de jeunes oiseaux meurent de faim s'ils ne peuvent pas trouver un territoire libre une fois la protection parentale finie.
Ce rapace chasse principalement les rongeurs pendant la nuit, généralement en fondant sur sa proie depuis une hauteur et l'avalant entièrement, rejetant ensuite des pelotes de réjection. Sa vision et son audition performantes, couplées à un vol silencieux, l'aident dans sa chasse nocturne. Cependant, contrairement à une croyance populaire, sa rétine est à peine plus sensible que celle d'un humain, même si sa vision s'adapte à ses mœurs nocturnes,. Ce sont plutôt ses oreilles placées de façon asymétrique qui sont essentielles à sa chasse car elles lui donnent une excellente audition directionnelle. La chouette hulotte est capable de capturer des chouettes plus petites, mais est elle-même vulnérable aux grands-ducs de plus grande taille ou à l'autour des palombes. Les renards roux sont une cause importante de mortalité chez les jeunes fraîchement sortis du nid.
A avelaiona (Strix aluco) é unha ave de rapina nocturna de tamaño mediano e cabeza relativamente grande.
Ten unha lonxitude corporal duns 38 cm. e un peso de entre 400 e 630 gramos, sendo as femias máis pesadas cós machos. A cabeza é redonda con ollos escuros, pouco habituais noutras aves da súa familia. As plumas teñen unha coloración mimética. Amosan dúas fases de coloración, unha acastañada e outra gris, con variantes intermedias. As parellas de fases diferentes poden ter polos das dúas clases. A parte inferior do corpo, máis pálida cá superior, está estrada de manchas castañas. O bico é amarelo. Os tarsos e os dedos están emplumados. Teñen as unllas negras. As alas, que teñen unha envergadura de entre 92 à 95 cm, son relativamente máis curtas cás doutros bufos, anchas e arredondadas. O seu voo e potente e ondeante, cun bater de alas regular que alterna ás veces con pláneos curtos.
A chamada máis característica da avelaiona e emitida polos machos durante a época reprodutora e unha longa queixume, que é respondida por un berro áspero da femia.
É unha ave propia dos bosques de folla caduca e mixtos da área paleártica. Vive dende a cunca mediterránea ata o límite sur do bosque de coníferas boreal. A súa área de distribución e disxunta, repartida en dúas zonas separadas en Europa e o leste de Asia.
Na Península Ibérica distribúese de xeito uniforme por todo o territorio, habita principalmente en zonas boscosas. A súa poboación calcúlase entre as 45.000 e as 61.000 parellas.
Malia a preferencia da avelaiona común polos bosques vellos da folla caduca, non é tampouco infrecuente nos bosques de coníferas e nas paisaxes agrícolas. A súa capacidade de adaptación permítelle mesmo vivir en ámbitos urbanos, coma parques ou xardíns con árbores vellas.
A avelaiona é sedentaria e moi común por toda a xeografía galega, a súa poboación calcúlase nunhas 1.400 parellas.
Recoñécense ó redor de 11 subespecies:
As avelaionas son aves de actividade preferentemente nocturna. Adoitan pasa-lo día nun lugar protexido, que só abandonan cando son molestadas ou en caso de moito frío para tomar baños de sol. Esparéxense ó lusco fusco para comezar coa caza de animais pequenos.
O seu espectro alimenticio e moi amplo, pero os roedores e os paxaros son a súa base nutricional. De tódolos xeitos capturan practicamente todo tipo de animais de talle axeitado que estean á súa disposición, incluíndo musarañas, ras, peixes, escaravellos ou miñocas. Cazan cun voo case totalmente silencioso ó longo das lindes dos bosques ou das beiras dos camiños. Os voos son interrompidos por pausas longas en puntos de espreita, debaixo dos que é típico atopar as súas egagrópilas. Esmagan coas gadoupas os ratos capturados antes de tragalos enteiros empezando pola cabeza. As presas máis grandes son esnaquizadas antes comelas.
Os berros que anuncian a época de cortexo da especie escóitanse principalmente en outono e inverno e continua ata marzo onde acada o seu punto de máxima intensidade. Nesta época o canto das avelaionas déixase oír case a noite enteira.
Practican a monogamia, e as parellas duran ata a morte dun dos membros. O emprazamento do niño (que adoita ser un burato nunha árbore, unha fornela nas penas ou o niño abandonado dun córvido ou unha ave de rapina) e escollido pouco despois da copulación, que no centro do continente europeo ten lugar en xaneiro ou febreiro. Poñen a comezos da primavera de tres a cinco ovos brancos e arredondados. Tardan ó redor dun mes en chocalos, tarefa que fai a femia, encargándose de fornece-lo alimento. Cando defenden o niño e os polos son moi feras, e non dubidan en atacar mesmo ós seres humanos, ós que poden chegar a producir feridas serias. Os polos deixan o niño cando aínda non poden voar, e permanecen pousados en polas preto del.
Son aves sedentarias que ocupan todo o ano o mesmo territorio. Os xoves dispérsanse de xeito errático cando xa non son mantidos polos pais. A súa esperanza de vida media na natureza e de dous anos e medio.
Faltan datos exactos sobre a situación da especie en áreas amplas da súa distribución, Segundo as estimacións do ano 2006 da IUCN en Europa atoparíanse entre 500.000 e 1 000 000 de parellas reprodutoras, polo que a especie non se considera ameazada.
A avelaiona (Strix aluco) é unha ave de rapina nocturna de tamaño mediano e cabeza relativamente grande.
Burung hantu cokelat (Strix aluco) adalah jenis burung hantu dengan ukuran sedang, yang banyak ditemukan di Eurasia.
Burung hantu cokelat (Strix aluco) adalah jenis burung hantu dengan ukuran sedang, yang banyak ditemukan di Eurasia.
L'allocco comune (Strix aluco Linnaeus, 1758) è un uccello rapace della famiglia degli Strigidi.[2]
Si chiamano, nel gergo comune, allocchi anche gli altri uccelli del genere Strix.
Ha occhi neri, non possiede ciuffi auricolari, si mimetizza alla perfezione nel bosco che frequenta, il suo colore può sembrare la corteccia di un albero. Il piumaggio presenta colorazioni che possono essere differenti e sono denominate morfismi. Pur trattandosi della stessa specie si possono avere individui con un morfismo rosso, grigio o intermedio fra questi due colori. La taglia è di 38 cm, il peso variabile ma non supera i 600 grammi. Il dimorfismo sessuale è caratterizzato dalle dimensioni maggiori della femmina, caratteristica comune agli Strigidi.
Diffuso in tutta Italia, tranne che nella penisola salentina, e in gran parte dell'Europa, Asia e Africa del Nord. Strettamente legato agli ambienti forestali, si adatta facilmente anche agli ambienti agricoli e antropizzati, perfino i pieni centri storici di città di grandi e piccole dimensioni. Strettamente notturno al di fuori del periodo della riproduzione, durante l'allevamento dei piccoli è attivo anche al crepuscolo o in pieno giorno. Per il riposo utilizza posatoi su conifere, alberi coperti di edera, camini e anfratti nelle cascine o nei monumenti.
Come per il gufo comune, i piccoli mammiferi sono il suo pasto preferito, in particolare i topi; si ciba, comunque, anche di piccoli uccelli, rettili ed insetti.[3]
Nidifica tra febbraio e maggio, in cavità naturali (principalmente alberi o nidi abbandonati) o artificiali. Può occupare volentieri anche nidi artificiali in legno o cemento. Tali casette nido vanno posizionate su alberi ad altezze superiori, in genere, ai 4 metri dal suolo.
La deposizione rispetto ad altre specie di Strigiformi è anticipata e in occasioni particolari può riprodursi anche alla fine dell'inverno.
Depone mediamente 2-4 uova, ad intervalli non regolari (fa solo una covata). L'incubazione dura un mese, l'involo dei pulcini avviene dopo 5 settimane dalla schiusa. Per l'autosufficienza occorrono 4 mesi.
Se ne conoscono 14 sottospecie:[2]
È specie protetta ai sensi della legge 157/92[4]. Non globalmente minacciata. CITES II, SPEC 4. In incremento ovunque in Europa grazie alla protezione, al rimboschimento e alle sue capacità di adattamento agli ambienti antropizzati. In Italia, l'allocco è diffuso dappertutto dalle coste marine sino a 1500–1800 m s.l.m. purché ci siano ambienti boschivi, anche degradati. Colonizza frequentemente i centri cittadini con aree monumentali e parchi (Pavia, Trento, Siena, Roma, Torino, Bergamo). Popolazione stimata in Italia: 45.000-70.000 coppie. Localmente molto abbondante (fino a 5,5 coppie/km², Parco di Monza, MB, Bosco della Mesola, FE). La mortalità da traffico veicolare è apparentemente minima, ma la specie è vulnerabile ai rodenticidi di nuova generazione (difenacoum, bromadiolone, brodifacoum, floucomafen).[5]
L'allocco comune (Strix aluco Linnaeus, 1758) è un uccello rapace della famiglia degli Strigidi.
Si chiamano, nel gergo comune, allocchi anche gli altri uccelli del genere Strix.
Naminė pelėda (lot. Strix aluco) – tikrųjų pelėdų (Strigidae) šeimos naktinis plėšrus paukštis.
Kūno ilgis 37–46 cm, atstumas tarp išskleistų sparnų 81–105 cm, svoris 385-800 g (patinėlių apie 500 g, patelių apie 600 g). Kūno spalva gana įvairuoja, viršutinė pusė išmarginta išilginėmis ir skersinėmis dėmėmis, apačia balsva, išmarginta išilginėmis juosvomis dėmėmis su skersinėmis atšakomis. Kojos plunksnuotos iki nagų. Snapas gelsvas. Nagai juodi.
Tai sutemų paukštis ir aktyviausias prietemoje ir naktį, bet, kai reikia maitinti augančius jauniklius, medžiojančius kartais galima pamatyti ir dieną. Dažniausiai minta smulkiais žinduoliais, kaip kad žiurkėmis, pelėmis, pelėnais, kurmiais ir kitais smulkiais žinduoliais, nedidesniais kaip triušių jaunikliai. Pasigauna ir smulkius ar nedidelius paukščius. Rankioja sliekus ir kitas kirmėles, vabalus. miestuose dažniau pasigauna net ančių, tripirščių kirų (priklausomai nuo regiono). Grobį paprastai praryja visą, vėliau tik atrydama jo liekanas, kurias galima pamatyti po jos lizdais.
Gyvena miškuose, parkuose. Lietuvoje labiau renkasi mišrius lapuočių ir spygliuočių miškus.
Lizdą įsirengia seno medžio drevėje, genių iškaltuose uoksuose ar kiaurymėje, bei pasinaudoja apleistais šarkų lizdais, pastatų plyšiuose bei iškeltais inkilais. Lietuvoje į būsimas perėjimo vietas jos sugrįžta sausio gale – vasario pradžioje. Paprastai deda du ar tris (48 x 39 mm dydžio) blizgius baltus kiaušinius, kuriuos peri tik patelė apie trisdešimt dienų. Jaunikliai dar neišmokę skraidyti palieka lizdą ir slapstosi tarp medžių šakų.
Naminė pelėda Lietuvoje yra sėsli bei žiemojanti, vietomis gana dažnas paukštis.
Paprastai išgyvena iki penkerių metų, nors yra patvirtintų duomenų apie gamtoje išgyvenusias virš aštuoniolikos metų bei virš 27 metų prijaukinto ir auginto paukščio pas žmones. Gamtoje šios pelėdos nukenčia nuo didžiųjų apuokų, kilniųjų erelių, vištvanagių, paprastųjų suopių. Jų lizdus plėšia miškinės kiaunės.
Naminės pelėdos bebaimiai paukščiai, jos visada gina savo lizdą ar jauniklius. Kartais nuo jų sunku apsiginti, kadangi jos skrenda tyliai ir taip puola netikėtai aštriais nagais priešininkui už galvos. Prie lizdo besiartinančius puola tiek žmones, tiek kates, šunis net jų neišprovokavus. Per ataką yra nukentėjęs ir paukščių fotografas Eric Hosking, netekęs akies, kada bandė fotografuoti prisiartinęs prie jų lizdo.
Naminė pelėda
Naminė pelėda
Naminių pelėdų biotopas
Jaunikliai palieka lizdą dar neišmokę skraidyti
Nesubrendęs pelėdžiukas (Nyderlandai)
Naminė pelėda (lot. Strix aluco) – tikrųjų pelėdų (Strigidae) šeimos naktinis plėšrus paukštis.
Meža pūce (Strix aluco) ir vidēja izmēra naktsaktīva pūce, kas sastopama lielākajā daļā Eirāzijas un ir visbiežāk sastopamā pūču suga Latvijā.[1] Izdala 7 meža pūču pasugas,[2] Latvijā sastopama nominālā pasuga S. a. aluco.[3]
Meža pūces populācija kopumā sasniedz 2—6 miljonus, Eiropā ir apmēram 960 000—2 000 000 īpatņu.[4] Tās izplatība ir stabila, un ir novērojams skaita pieaugums gandrīz visās Eiropas valstīs[5] (Eiropā dzīvo apmēram puse no sugas pasaules populācijas).[4]
Kā ligzdotāja sastopama Palearktikas skujkoku, lapkoku un jauktu koku mežu zonā, mazākā mērā skujkoku mežos. Parastākā pūce Eiropā, ligzdo no Skandināvijas dienvidiem ziemeļos līdz Vidusjūras piekrastei dienvidos. Nav sastopama Skandināvijas, Somijas un Krievijas ziemeļos, kā arī Īrijā un Islandē. Ārpus Eiropas sastopama Tuvajos Austrumos un Rietumsibīrijas dienvidos. Izolēts ligzdošanas areāls Āzijas austrumos un vidienē.[6]
Meža pūce ir nometniece visā tās areālā. Labprāt ligzdo ne vien mežos, bet arī parkos, alejās, kapsētās, pat pilsētās - jebkurā vietā, kur pieejami koki ar pietiekoši lieliem dobumiem ligzdošanai un barība. Īpaši šī suga iecienījusi lauksaimniecībā izmantotas teritorijas un mozaīkveida ainavu.[7] Tai patīk, ja tuvumā ir pieejams ūdens.
Meža pūce pamatā mājo zemienēs, kalnos tā ligzdo līdz 550 metriem virs jūras līmeņa Skotijā, 1600 m Alpos, 2350 m Turcijā un līdz 2800 metriem virs jūras līmeņa Birmā.[8]
Meža pūce ir parastākā no 13 Latvijā reģistrētajām pūčveidīgajām sugām, kas bieži sastopama mozaīkveida ainavās, bet ne pārāk bieži mežu masīvos. Iespējamais iemesls šādai biotopu izvēlei ir ligzdošanai piemērotu lielu un dobumainu koku trūkums mežaudzēs. Lai izpētītu šo problēmu un, izvietojot būrus, palīdzētu pūcēm atkal apgūt mežus, 2011. gadā Latvijas Ornitoloģijas biedrība meža pūci izraudzījās par Gada putnu Latvijā.[9]
Meža pūce ir vidēji liels, masīvi veidots putns. Tās augums ir 37—43 cm, spārnu plētums 81—96 cm, masa 420—520 g. Meža pūcei ir liela galva bez ausu pušķiem, un lielas, tumši brūnas vai melnas acis, kuras ieskauj sejas disks.[10] Knābis bāli pelēks. Nominālpasugai ir divas krāsu iespējas: tumši rūsganbrūna vai gaiši pelēka. Pavēdere gandrīz balta ar brūnganām, gareniskām un vertikāli novietotām svītriņām. Svītriņas ir bultveidīgas, ar sānu zarojumu — katru svītriņu veido vienas spalviņas centrālā ass.[1] Lai gan visā Eiropā var novērot abas krāsu morfas, tomēr Eiropas rietumos dominē brūnās meža pūces, bet pelēkās Eiropas austrumos. Ziemeļteritoriju meža pūces ir zilganpelēkas. Sibīrijas un Centrālāzijas pasugām ir raksturīgs pelēks ar baltu apspalvojums. Meža pūcei ir raksturīgs dzimumdimorfisms — mātītes ir lielākas par tēviņiem. Tās ir apmēram 5% lielākas un 25% smagākas.[11] Arī Skandināvijas un Sibīrijas pasugas ir lielākas nekā Rietumeiropā dzīvojošās meža pūces. Tās ir apmēram 12% lielākas un 40% smagākas.[8] Pētījumos ir noskaidrots, ka pelēkās meža pūces ir reproduktīvākas nekā brūnās, tās ir arī veselīgākas un izturīgākas pret parazītiem. Varētu šķist, ka laika gaitā brūnā morfa ar laiku varētu izzust, tomēr pārojoties pūces nedod priekšroku kādai no krāsu variācijām.
Meža pūcei ir gari, plati un noapaļoti spārni. Salīdzinot ar citiem pūčveidīgajiem, meža pūcei spārni ir taisnāki, un tā tos vicina retāk. Arī lidošanas augstums ir salīdzinoši augstāks. Lidojums kopumā ir pasmags un lēns, īpaši to uzsākot.[5] Kā visiem pūčveidīgajiem, tās lidojums ir kluss, bez skaņas, pateicoties mīkstajām spārnu spalvām un robotajām lidspalvu maliņām.[12]
Meža pūces acis atrodas sejas priekšējā plaknē, un abu acu redzes leņķis pārklājas par apmēram 50—70%. Tādējādi pūcei ir samērā laba binokulārā redze, salīdzinot ar dienas plēsīgajiem putniem, kuriem acu redzes leņķi pārklājas par 30—50%.[13] Meža pūces tīklenes 1 mm² ir apmēram 56 000 fotoreceptoro šūnu. Pirms kāda laika valdīja uzskats, ka pūces spēj redzēt infrasarkano staru spektrā, bet mūsdienās šī hipotēze ir noraidīta.[14] Joprojām valda uzskats, ka pūce redz 10—100 reizes labāk kā cilvēks pie vāja apgaismojuma. Tomēr eksperimenti pierāda, ka šis apgalvojums ir pārspīlēts.[15] Patiesībā pūces redze ir tikai nedaudz jutīgāka kā cilvēkam, un pūces labākās redzes īpašības balstās vairāk uz optiskajiem faktoriem, nekā uz tīklenes gaismas jutību.
Tā kā pūce ir nakts putns, tās acis ir piemērojušās maksimālai gaismas uztveršanai: tās ir lielas, cilindriskas, un tīklenē ir milzīgs skaits blīvi novietotu nūjiņu, bet nav vālīšu, līdz ar to pūces acis ir īpaši gaismasjutīgas.[16] Meža pūce, kā visi pūčveidīgie, ir tālredzīga – tā neko nespēj saskatīt sava knābja galā.[7]
Meža pūcei kā visiem pūčveidīgajiem ir ļoti laba dzirde. Abas ausis ir asimetriski novietotas un atšķiras ar iekšējo struktūru, līdz ar to pūce spēj ļoti precīzi noteikt skaņas avotu. Abu ausu bungādiņas cauri galvaskausam ir savienotas ar kanālu, un nelielā skaņas uztveres nobīde katrā ausī ļauj pūcei precīzi noteikt skaņas avota atrašanās vietu. Kreisās auss atvere galvā ir novietota augstāk, bet labās auss atvere ir lielāka un orientēta uz leju, uzlabojot dzirdamību skaņām no apakšas.[13] Abu ausu atveres ir noslēptas zem sejas diska spalvām, kuras ir sakārtotas tā, lai būtu skaņas caurlaidīgas.[8] Ausu atveres visapkārt apņem īpaša ādas kroka. Uz tās aug cietas spalviņas. Kroka kopā ar spalviņām veido ap pūces ausīm zīdītāju ausu gliemežnīcām analogu pielāgojumu skaņas labākai uztveršanai. Citiem putniem šādas krokas nav.[7]
Meža pūce ir aktīva nakts laikā. Tā sēž uz kāda koka zara un ieklausās apkārtnes skaņās, tad nedzirdami slīd lejup un satver savu upuri. Retos gadījumos meža pūce medī dienas laikā. Tā medī pārsvarā grauzējus, arī citus nelielus dzīvniekus, kas var būt līdz pat jauna truša lielumā. Meža pūce medī arī putnus. Tie var būt pat samērā lieli, kā meža pīle vai trīspirkstu kaija.[5] Tā medī arī mazākus medījumus, piemēram, vardes, vaboles un sliekas.
Nomedīto upuri pūce aiznes kāda koka zarā, mirkli izbauda veiksmīgo medību prieku un tad nodur ar saviem asajiem nagiem. Tā kā pūce neko neredz knābja galā, tā, pirms apēd upuri, to aptausta ar īpašajām, sarveidīgajām taustes spalviņām, kas aug knābja kaktiņos.[7] Upuris, ja nav pārāk liels, parasti tiek norīts vesels, ar galvu pa priekšu. Ja medījums ir lielāks, vai, ja tas paredzēts mazo putnēnu barošanai, pūce to saplosa gabalos, bet nenoplūc. Pūce aprij medījumu ar visām spalvām, nagiem un kauliem. Visu, kas nesagremojas, pūce atrij. Atrijas ir kamolā savēlušās nesagremotās paliekas. Tās ir spalvas, kauli un reizēm pat veseli galvaskausi.[7]
Gada vecumā meža pūces veido monogāmus pārus un parasti paliek kopā visu mūžu. Ligzdojošs pāris nostiprina savu teritoriju, kas gadu no gada var nedaudz mainīties. Dienas laikā pūce sēž kādā zarā, pēc iespējas tuvāk stumbram. Laikā no jūlija līdz oktobrim pāris guļ šķirti viens no otra. Guļošās pūces reizēm atklāj sīkie putni, kuri cenšas pūci padzīt, bet tā parasti uzbrukumus ignorē.[8] Pūce ligzdu nevij, tā olas dēj koka dobumā, bet lieto arī žagatas ligzdas, vāveru migas, nišas ēku konstrukcijās un cilvēku veidotus speciālos būrus. Dienvidos meža pūce olas dēj februārī, bet ziemeļos ne ātrāk kā marta vidū.[5] Meža pūcei ir spīdīgas, baltas olas. Dējumā ir 2 - 3 olas. Tās ir 48 x 39 mm lielas un sver apmēram 39 g. Olas perē tikai mātīte, apmēram 30 dienas. Mazuļi pēc izšķilšanās, apmēram 10 dienas, ir klāti ar baltām pūkām, bet augot kļūst gaiši pelēki. Spalvas pūcēniem izaug pēc 35 - 39 dienām. Ligzdu tie atstāj, pirms tiem izaug spalvas. Tie uzturas koku zaros ligzdas tuvumā.[5] Vecāki rūpējas par mazuļiem 2 - 3 mēnešus vēl pēc tam, kad tiem ir izaugušas spalvas. Laikā no augusta līdz novembrim jaunās pūces pamet vecāku teritoriju, lai atrastu savu vietu. Ja jaunajiem putniem neizdodas atrast brīvu teritoriju, tie parasti cieš badu.[5]
Meža pūce savvaļā dzīvo apmēram 5 gadus, bet ir datētas arī 18 gadus vecas pūces. Nebrīvē meža pūce var nodzīvot līdz 27 gadiem.[8] Meža pūces galvenie ienaidnieki ir lielie, plēsīgie putni, piemēram, urālpūce, ūpji, vistu vanags, klinšu ērglis un peļu klijāns. Pūci, īpaši pūcēnus apdraud arī meža cauna. Visvieglāk caunai ir atrast pūces ligzdošanas vietu cilvēku veidotajā būrī, jo tas ir uzreiz atpazīstams. Reizēm kovārnis perējošai meža pūcei uz galvas izveido ligzdu, tādējādi pūci iesprostojot dobumā, un gan pūču mātīte, gan mazuļi iet bojā.[8] Jaunie putni bieži kļūst par rudo lapsu medījumiem.[17] Ja vecākiem trūkst medījuma, tie izbaro tikai stiprāko no putnēniem, kas parasti ir vecākais, pārējie iet bojā. Pavisam sliktās vasarās stiprākais putnēns var saplosīt un apēst savus vājākos brāļus un māsas.[7]
Meža pūcei ir 7 pasugas:[2]
Meža pūce (Strix aluco) ir vidēja izmēra naktsaktīva pūce, kas sastopama lielākajā daļā Eirāzijas un ir visbiežāk sastopamā pūču suga Latvijā. Izdala 7 meža pūču pasugas, Latvijā sastopama nominālā pasuga S. a. aluco.
Meža pūces populācija kopumā sasniedz 2—6 miljonus, Eiropā ir apmēram 960 000—2 000 000 īpatņu. Tās izplatība ir stabila, un ir novērojams skaita pieaugums gandrīz visās Eiropas valstīs (Eiropā dzīvo apmēram puse no sugas pasaules populācijas).
De bosuil (Strix aluco) is een vogel uit de orde van de uilen (Strigiformes). De wetenschappelijke naam van de soort werd in 1758 gepubliceerd door Carl Linnaeus.[2]
Deze uil is 37 tot 43 cm lang en heeft een spanwijdte van 80 tot 95 cm. Het vrouwtje weegt 553 g en is gemiddeld 110 g zwaarder dan het mannetje. Daarmee is het een middelgrote uil, met een relatief plomp lijf en grote ronde kop. De kleur van het verenkleed is variabel. De nominaat die in Europa voorkomt is grijsbruin en gestreept. De gezichtssluier is meestal lichter, soms met enkele donkere concentrische ringen. De ogen zijn zwart en er zijn geen pluimen op de kop. De kruin is donker,afgezet met lichte banden ("wenkbrauwen").[3]
Bosuilen komen algemeen voor in bossen, parken en tuinen. Bosuilen jagen vrijwel alleen in de schemering en 's nachts. Overdag houden de vogels zich schuil in de top van een boom. Toch zijn ze soms ook overdag te zien als ze geplaagd worden door kleine vogels die hen proberen te verjagen. Het voedsel is zeer gevarieerd. Deze uil eet voornamelijk muizen en andere kleine zoogdieren, maar bij afwezigheid daarvan (vooral in steden) eet de bosuil vooral vogels. Ook regenwormen, grote insecten, amfibieën, reptielen en zelfs vissen worden gegeten. De onverteerbare delen van zijn prooien worden in de vorm van braakballen uitgebraakt.
De broedperiode is van februari tot juni. Bosuilen beginnen soms al te baltsen (paringsgedrag) in december met als gevolg dat men soms in februari al nesten gevuld met eieren kan vinden. Het vrouwtje legt 1 tot 6, meestal echter 2 tot 4 eieren die na ongeveer 1 maand broeden uitkomen. De jongen blijven ca. 31 dagen in het nest, maar gaan dan al vroeg op ontdekking uit in de takken rondom het nest. Daarna blijven ze meestal ongeveer 3 maanden in het territorium van de ouders voordat ze hun eigen territorium gaan zoeken. Bosuilenpaartjes blijven elkaar het hele leven trouw en blijven dan ook hun hele leven bij elkaar. Pas als er een van de twee doodgaat, gaan ze op zoek naar een ander. Ook blijven ze hun hele leven in hetzelfde territorium.
Bosuilen komen in vrijwel geheel Europa het hele jaar voor, met uitzondering van Ierland en Noord-Scandinavië. Ze komen ook voor in Azië en noordwest Afrika. Loofbossen vormen de belangrijkste biotoop, maar bosuilen zoeken ook regelmatig het landelijk gebied op, mits er voldoende bosjes met enkele oude bomen aanwezig zijn. Die bomen worden gebruikt als uitkijkpost om naar potentiële prooien te speuren, en om in te broeden.
De soort telt acht ondersoorten:
De grootte van de wereldpopulatie werd in 2004 geschat op twee tot zes miljoen individuen. Men veronderstelt dat de soort in aantal stabiel is. Om deze redenen staat de bosuil als niet bedreigd op de Rode Lijst van de IUCN.[1]
Jonge bosuil
Bosuil in de vlucht
De bosuil (Strix aluco) is een vogel uit de orde van de uilen (Strigiformes). De wetenschappelijke naam van de soort werd in 1758 gepubliceerd door Carl Linnaeus.
Kattugla høyrer med mellom dei vanlegaste ugleartane i det sørlege Noreg. Ho finst elles i mesteparten av Europa, delar av Marokko, i det sørlege Russland og i store delar av Kina. Namnet sitt har ho fått for kosthaldet sitt; ho et for det meste myser og andre smågnagarar.
Kattugla vert 38 cm lang og 450-550 g tung. Fjørdrakta varierer frå grå til raudbrun, og er stort sett den same over heile kroppen. Vengene er breie og hovudet stort.
Kattugla er aktiv i skumringa og om natta, og lever av smågnagarar, småfugl, amfibium og meitemark. Ho bur helst i lauv- eller blandingsskog, og høyrer til ei av dei vanlegaste «park-uglene» våre. Den største tettleiken av arten her til lands er jamvel i Nygårdsparken i Bergen.
Hekketida er frå mars til juli. Hoa legg 3-5 egg i eit reir som er bygd anten i eit trehòl eller under eit hustak, og etter om lag ein månads rugetid dukkar ungane fram. Etter rundt 45 dagar er dei flygedyktige og kan fanga sitt eige bytte.
Kattugla høyrer med mellom dei vanlegaste ugleartane i det sørlege Noreg. Ho finst elles i mesteparten av Europa, delar av Marokko, i det sørlege Russland og i store delar av Kina. Namnet sitt har ho fått for kosthaldet sitt; ho et for det meste myser og andre smågnagarar.
Kattuglen (Strix aluco) er en kompakt mellomstor art av ugler (Strigiformes) som er utbredt i vestlige og sentrale deler av Eurasia og i de nordvestligste delene av Afrika (Marokko, Algerie og Tunisia). Arten tilhører gruppen med egentlige ugler (Striginae) og er en del av uglefamilien (Strigidae). Den er en typisk standfugl. Ifølge IUCNs rødliste er arten livskraftig.[1]
Kattugla er mellomstor og nominatformen måler cirka 37–39 cm. Hannene er minst og veier i snitt cirka 440 g, hunnene 553 g. Arten har et vingespenn på cirka 94–104 cm. Det er små forskjeller i størrelse mellom de ulike underartene. S. a. sylvatica er minst og S. a. mauritanica er størst. Sistnevnte har et vingespenn som er omkring 20 prosent større enn S. a. aluco (nominatformen) og S. a. sylvatica.[2]
Kattuglen er tettbygget med et stort, rundt hode og avrunda vinger. Fjærdrakten forekommer i to fargefaser, rødbrun og gråbrun med ulike overgangsformer. Hunner er ofte mer rødbrune enn hanner. Den lyse undersiden er spettet med mørkebrunt, mens ansiktet er forholdvis jevnt brunt. Øynene er dypt sorte.
Ringmerkede kattugler har blitt opp til cirka 18 år gamle. I fangenskap er det individer som har blitt 27 år.
Bestanden av kattugler består av flere hundre tusen hekkende par. Den svinger litt fra år til år, alt etter tilgangen på mat og hvor harde vintrene er.
I Europa er bestanden anslått til omkring 400 000–560 000 hekkende par, pluss opp mot 100 000 par i Vest-Russland og 20 000 par i Tyrkia. De største bestandene i Europa finnes i Frankrike og Tyskland, som hver har omkring 85 000 par. Polen har omkring 70 000 par, Spania cirka 50 000 par, Kroatia cirka 20 000–25 000 par, Storbritannia og Latvia cirka 20 000 par hver, Sverige og Hellas cirka 15 000 par hver, og Hviterussland cirka 10 000 par.[2]
I Norge hekker arten nord til Trondheimsfjorden, men det er ingen estimater for bestanden. Noen få par hekker helt nord til Helgeland. I Sentral-Europa er populasjonene stabile, men i Storbritannia har det vært en markant nedgang i senere år.
Kattugle består som åtte anerkjente underarter. Mange flere er beskrevet, men noen av disse har vist seg å være selvstendige arter og andre er flyttet som underarter av disse igjen. Inndelingen under følger HBW Alive og er i henhold til Holt et al. (2016).[2]
Kattuglens flukt er rettlinjet og direkte utført med raske vingeslag ofte fulgt av glideflukt. Vingene er korte og avrundete. Kalleskrikene likner «tu-vit tu-hu». Imidlertid er dette skriket sammensatt av hannuglens tutende «ho-ho-hoo» og hunnuglens mer skrikende svar «ki-vitt».
Kattugla er i hovedsak nattaktiv og holder seg i ro om dagen, gjerne sittende på en gren i skjul tett inntil trestammen. Om den blir oppdaget holder den seg stort sett rolig, hvis man ikke kommer for nær. I den lyse årstiden hender det at den jakter hele dagen. Kattuglen er en utpreget standfugl som vandrer lite. Den liker ikke å fly over store vannflater, og holder seg helst i territoriet sitt året rundt. Størrelsen på territoriet til et kattuglepar varierer mellom 10 og 100 hektar, og er størst i områder der antall fugl er lavest. Ungfuglene kan streife litt rundt omkring, men de beveger seg sjelden lenger enn 10 km.
Kattugle finnes i både barskog og blandingsskog, gjerne nær dyrket mark eller i skogkanten, men den trives aller best i eldre løvskog hvor den kan finne hule trær som den kan bo i. Den trenger åpninger i skogen hvor den kan jakte. Kattuglen finnes også i parkområder i urbane strøk, til og med i storbyer som London og Berlin. Spesielt vinterstid hender det at den kommer frem til tettbebygde strøk, der den kan påtreffes i tårn eller andre bygninger.
Mindre skogsugler som minervas ugle og hornugle kan i alminnelighet ikke holde til i samme område som kattugler.
Dietter består hovedsakelig av smågnagere, som vånd, mus og rotter, men den kan også ete fugler, ormer, frosker, insekter, og av og til fisk. Byttet slukes normal helt. To ganger i døgnet gulper fuglene opp det som ikke kan fordøyes (skjelettrester, pelshår og lignende) i såkalte gulpeboller.
Kattugler jakter helst om natten. Fuglene sitter gjerne stille på en grein og venter, mens den ser og lytter etter byttedyr. Når den oppdager et bytte som beveger seg på bakken glir den stille ned og fanger det med klørne, mens den dekker byttet med vingene så det ikke kan unnslippe. Byttet avlives normalt med nebbet. Den kan også ta fugler i flukt og i reder.
Kattugler blir kjønnsmoden før de er et år gamle. Fuglene lever vanligvis i monogame parforhold livet ut, men enkelte hanner kan være polygame. Arten bygger ikke redet selv, men legger eggene i et rede som er forlatt av skjærer eller kråker, eller i et hult tre. Egentlig er kattugle en utpreget huleruger, men den tilpasset seg mangelen på hule trær og kan derfor også ruge i åpne reir. Kattuglen bruker gjerne fuglekasser som er tilpasset spesielt for ugler. Kattugler kan forårsake skade på mennesker når den forsvarer redet.
Fuglen yngler tidlig på året, av og til så tidlig som i februar, men normalt i mars. I gnagerår klekker den store kull. I år med få gnagere legger den bare to–fire egg, enkelte år legger den ingen egg i det hele tatt. Eggene er hvite, nesten helt runde, og cirka 46x39 mm store.
Eggene klekkes etter en rugetid på cirka 29 dager. Ungene begynner å bevege seg ut av redet når de er omtrent 4 uker gamle, og de lærer å fly når de er rundt 7 uker. Foreldrene tar seg av ungene til de er i stand til å skaffe seg tilstrekkelig med mat på egen hånd når de er 4–5 måneder gamle. Utpå høsten må ungfuglene forlate territoriet til foreldrene, og skaffe seg sin egen yngleplass.
Kattuglen (Strix aluco) er en kompakt mellomstor art av ugler (Strigiformes) som er utbredt i vestlige og sentrale deler av Eurasia og i de nordvestligste delene av Afrika (Marokko, Algerie og Tunisia). Arten tilhører gruppen med egentlige ugler (Striginae) og er en del av uglefamilien (Strigidae). Den er en typisk standfugl. Ifølge IUCNs rødliste er arten livskraftig.
.jpg)
Scientìfich: Strix aluco
Piemontèis : Oloch
Italian : Allocco
Multimedia w Wikimedia Commons 
Hasło w Wikisłowniku Puszczyk (Strix aluco) – gatunek ptaka z rodziny puszczykowatych (Strigidae). Najliczniejsza i najczęściej spotykana sowa Europy.
Zamieszkuje cały kontynent, na wschodzie aż po Iran i zachodnią Syberię. Nie obserwuje się puszczyków jedynie w Irlandii, na Islandii, na dalekiej północy Rosji, Skandynawii i Szkocji oraz na niektórych wyspach Morza Śródziemnego. Ze względu na brak specjalnych wymagań występuje również w północnej Afryce (Maroko, Tunezja, Algieria) i w Azji (północno-zachodnie Indie, Himalaje, południowe Chiny, Korea i Tajwan) (izolowane populacje).
W Europie Środkowej puszczyk zamieszkuje głównie lasy liściaste i mieszane ze starymi, okazałymi drzewami, w których może znaleźć dziuple do założenia gniazda. Żyje również w parkach, ogrodach, na starych cmentarzach. W osiedlach ludzkich siedząc na dachach obserwuje teren wypatrując zdobyczy. Czasami osiedla się przy groblach stawów oraz na brzegach lasów iglastych, jeśli nigdzie indziej nie może znaleźć dostatecznej ilości pokarmu, ani odpowiednich miejsc do założenia gniazda.
Puszczyki polują głównie na myszy, szczury, ryjówki, nornice, krety, chomiki, wiewiórki, inne gryzonie, młode króliki, ale także dżdżownice, owady (zwłaszcza chrząszcze), ptaki do wielkości sójki (preferuje gołębie), żaby, ryby, jaszczurki, mięczaki i skorupiaki. W diecie dominują te gatunki, które na danym terenie są najpowszechniejsze i najłatwiej dostępne.
Puszczyk jest aktywny przez całą noc, od zmierzchu do świtu. W dzień kryje się w dziuplach i szczelinach. Poluje zwykle z zasiadki, obserwując i nasłuchując, a potem oddając krótki, cichy lot. Robi to przeważnie w lesie, rzadziej na polach i w okolicach siedlisk ludzkich. Gdy odkryje ruch ofiary w trawie, spada na nią, a w momencie uderzenia rozpościera skrzydła pokrywając ją. Ofiara zwykle jest natychmiast zabijana uderzeniem silnych szponów, czasami również mocnym ciosem dzioba w podstawę czaszki.
Niekiedy obserwowano również polowanie w krętym locie patrolowym na wys. 2-3 metrów – puszczyk uderzeniami skrzydeł wypłaszał małe, stadne ptaki z krzewu na którym nocowały, i tak chwytał ofiary. Puszczyki polują też na ptaki nocujące na gałęzi, a także wyciągają pisklęta z gniazd kosów, słonek, gołębi itp. Potrafi w locie chwytać nietoperze. Ich ofiary mają do 300 - 500 g masy. W łowach posługują się wzrokiem i słuchem, ale w zupełnej ciemności mogą korzystać tylko z tego drugiego zmysłu.
Wypluwki mają zwykle ok. 30–70 mm długości i 18–26 mm szerokości, luźną strukturę i kolor czarny (świeże) lub szary (wysuszone). Podobnie jak inne ptaki drapieżne i owadożerne wypluwa je raz lub kilka razy na dzień. Stanowią je niestrawione resztki pokarmu. Po kształcie, wielkości i składzie rozpoznaje się gatunek sowy - u puszczyka to pozostałości po drobnych gryzoniach, owadożernych i mniejszych ptakach (głównie wróblach), rzadziej gadach, płazach i większych bezkręgowcach.
Jaja składane są zazwyczaj w połowie marca; w miastach lęgi odbywają się wcześniej, bo już w końcu stycznia i w lutym.
Objęty ochroną gatunkową ścisłą[3]. Wymaga ochrony poprzez zachowywanie starych dziuplastych drzew, jak też poprzez wywieszanie budek lęgowych. Skrzynki takie mają wymiary dna 25x25 cm oraz duży otwór wlotowy o średnicy 15 cm umieszczony na wysokości 50 cm od dna.
Głównymi czynnikami decydującymi o liczebności populacji są:
Zaobserwowano, że przy bardzo małej ich ilości puszczyki mają znacznie mniej młodych.
Jeśli ta utrzymuje się dłużej i jest gruba nie pozwala złowić ptakom dostatecznej ilości pokarmu zwierzęcego. W takich warunkach wiele sów ginie z głodu, choć gdy zimy są mroźne, ale nieśnieżne to straty są niewielkie.
Wyróżnia się 10 podgatunków, zamieszkujących odpowiednio:
Puszczyk (Strix aluco) – gatunek ptaka z rodziny puszczykowatych (Strigidae). Najliczniejsza i najczęściej spotykana sowa Europy.
A coruja-do-mato-europeia (Strix aluco)[1] é é uma coruja da família dos estrigídeos, encontrada na Europa, África e Ásia.
Tem um comprimento de 37–43 cm e uma envergadura de asas de 81–96 cm. O seu voo é plano e directo. Apresenta o dorso castanho e malhado de castanho-amarelado. A parte inferior é castanho amarelada com faixas verticais castanhas. Apresenta um disco facial muito marcado, de cor mais clara, e olhos grandes e castanhos escuros.
É uma ave sedentária, que frequenta cidades e jardins, matas e florestas de folha decídua. Alimenta-se de pequenos mamíferos e aves. É essencialmente nocturna, com uma visão apurada. A sua retina tem 56.000 bastonetes por milímetro quadrado, permitindo-lhe ver uma presa a alguns metros de distância apenas com a luz de uma vela afastada 500 metros.
Faz ninho em buracos de árvores ou edifícios, pondo 2 a 4 ovos. Defende ferozmente o seu ninho, podendo atacar humanos. Como o seu voo é muito silencioso, pode não ser detectada a tempo. Ataca a face do oponente com as suas fortes patas, podendo causar lesões graves.
É responsável pelos sons de corujas mais familiares, mas apesar de ser muito escutada é poucas vezes observada. O seu piar parece um assobio muito grave[2], normalmente em séries de dois ou três, huu ... pausa ... huu-huu-huu, podendo piar por longas horas.
.jpg)
_plate_xxi_fig._2.png)
.png)
.jpg)
|Edição= (ajuda) A coruja-do-mato-europeia (Strix aluco) é é uma coruja da família dos estrigídeos, encontrada na Europa, África e Ásia.
Huhurezul mic (specie: Strix aluco, familie: Strigidae, ordin: Strigiformes) este cunoscut în toatǎ Europa; culoarea penajului variazǎ de la cenușiu la brun-roșcat. Este un vânǎtor iscusit, plonjeazǎ silențios asupra victimei; poate prinde liliacul și în zbor.
În Europa Centralǎ și de Est îl întâlnim în pǎdurile mixte, dese, ce îi oferǎ suficienți copaci bǎtrâni și scorburoși. Apare și în parcuri, cimitire, chiar și în orașe, uneori putând fi observat pe acoperișurile caselor. Preferǎ marginea pǎdurilor de brad, deoarece spre centrul acestora nu gǎsește destulǎ hranǎ și nici suficiente scorburi. Se pare cǎ apare mai frecvent în zonele cu surse de apǎ, unde lǎstǎrișul rǎrește pǎdurea.
Lungimea: 37-39 centimetri Greutatea corporala: 360-650 grame Anvergura aripilor: 94-104 centimetri
Maturitatea sexualǎ:la 1-2 ani Perioada de clocit:din luna martie pânǎ în luna mai Numarul ouǎlor depuse: 2-5 ouǎ albe Vârsta pǎrǎsirii cuibului: dupǎ 32-37 de zile
Comportament: de regulǎ duce o viațǎ strâns legatǎ de un anumit loc; de obicei sunt monogami Hrana: mamifere mici, pǎsǎri, amfibieni, râme și insecte Durata vieții: cea mai în vârstǎ pasǎre din libertate a trǎit 18 ani
Huhurezul mic este o pasǎre nocturnǎ, vâneazǎ exclusiv noaptea. Așteaptǎ liniștit și rǎbdǎtor în locul lui de observație, iar dacǎ vede ceva planeazǎ silențios datoritǎ penajului moale.
Se hrǎnește cu multe specii de animale mici. Natura prǎzii depinde de locul în care trǎiește, în pǎdure mǎnâncǎ mai ales mamifere mici, pǎsǎri, râme și insecte, iar în apropierea așezǎrilor umane pǎsǎri mici.
În repertoriul huhurezului mic nu exista doar sunetul „hu”. Femela, de exemplu, comunicǎ și prin intermediul unor strigǎte puternice caracterisice ei, sau printr-un sunet asemǎnǎtor lǎtratului.
În Europa are douǎ rude apropiate: huhurezul mare (Strix uralensis) și huhurezul bǎrbos (Strix nebulosa), ambele fiind mai mari decât el.
Evoluție și dispariție Comportament Liste ClasificareHuhurezul mic (specie: Strix aluco, familie: Strigidae, ordin: Strigiformes) este cunoscut în toatǎ Europa; culoarea penajului variazǎ de la cenușiu la brun-roșcat. Este un vânǎtor iscusit, plonjeazǎ silențios asupra victimei; poate prinde liliacul și în zbor.
Sova obyčajná alebo sova lesná[3] (lat. Strix aluco) je druh vtáka z čeľade sovovité (Strigidae). Obýva palearktídu.[4]
Sova s mimoriadne veľkou hlavou, samec je menší ako samica (dĺžka tela je 370 - 390 mm[5], krídla 267 - 320 mm, chvosta 155 - 174 mm[6], rozpätie 940 - 1040 mm[5]). Vyskytuje sa vo dvoch farebných formách: sivej a hrdzavo-hnedej. Chrbát je sivohnedý alebo žltohnedý s bielym pásom. Z brušnej strany je bledosivá alebo žltohnedá s pozdĺžnymi tmavými škvrnami s priečnymi čiarkami.[6] Na hlave nie sú "ušká" z pierok. Oči sú tmavé, nie oranžové ani žlté.[5][7] Počas letu je nápadná veľká hlava a krátky zaokrúhlený chvost, široké a pomerne krátke krídla. Nočný druh. Let má ľahký.
Samica i samec sa ozýva hlasitým "kúiit, kjuvik". Môže znieť mäkko, ostro i drsne chrapľavo. Týmto hlasom označuje samica svoju pozíciu a je to aj "žobravý hlas". Samec používa tento hlasový prejav ako kontaktný hlas počas jesenného i jarného toku, pri odovzdávaní koristi a pri párení.[8]
Hlasové prejavy samca znejú vo všeobecnosti čistejšie, u samice viac zachrípnuto. Samec v čase párenia a počas jesenného toku vydáva hlboký hvizd, "kuu, hu huuuuuuuuh". Má tri časti, klesavé ú, pauza, kratučké hu a trasľavé húkanie. Je to revírny hlas s individuálnym odtieňom. Susediaci samci sa tak poznajú podľa hlasu. V čase hniezdenia volá najmä samec "huhuhuhuhuhu". Slúži na lákanie do hniezdnej dutiny a ako začiatok párenia. Tento hlas často vydáva v hniezdnej dutine alebo vo vstupnom otvore.[8]
Mláďatá vydávajú v hniezde hlas "sii", neskôr sa u rozlietanách mláďat mení na kýchavé "ksik", "šii-ep".[5][6][7] a neskôr sa stále viac podobá na "kuit" dospelých.[8]
Stály vták. Žije v zmiešaných i listnatých lesoch, najmä v okrajových zónach od nížin až do vyšších polôh. Hniezdi v dutinách stromov i v opustených hniezdach vrán a dravých vtákov, často i v skalnatých výklenkoch, dierach, v komínoch a korunách stromov. Na základe dlhodobých pozorovaní je známe, že v krasových územiach cez deň s obľubou po celé generácie využíva na oddych výklenky vo vstupných partiách mohutných priepastí (napr. v Slovenskom krase: Obrovská priepasť, Malá Sovia priepasť, Veľká sovia priepasť, Drienkovská priepasť atď.), kde nachádza priaznivé mikroklimatické podmienky vo všetkých ročných obdobiach a pokoj[9]. Práve tento špecifický typ správania druhu sa odzrkadlil v názvosloví slovenských jaskýň - názov min. trinástich jaskýň tvorí kmeň "sovia" (porovnaj[10]). Hniezdenie v jaskyniach a priepastiach zatiaľ nebolo preukázané, ale nemožno ho vylúčiť. V marci znáša 4 – 5 bielych vajec veľkosti 47 x 39 mm. Živí sa menšími stavovcami (cicavcami, vtákmi, obojživelníkmi) i hmyzom. Inkubačný čas trvá 30 dní, výchova mláďat v hniezde 30 – 35 dní. Sovy majú veľmi veľké oči, vďaka ktorým vidia aj potme, a to 10-krát lepšie ako ľudia.[11] Ich oči sú však nehybné a aby mohli vidieť, čo sa okolo nich deje, musia krútiť hlavou. Dokážu nehlučne zaskočiť svoju obeť. Do svojich ostrých zahnutých pazúrov chytajú malé zajace a myši.
Vyskytuje sa pravidelne po celom území v listnatých lesoch až do výšky 1 800 m (Vysoké Tatry)[4]. Vzácnejšie sa objavuje i v okolí ľudských sídiel, vo veľkých parkoch[4]. Na Slovensku bolo dokázané alebo pravdepodobné hniezdenie v 88,10 % a zimovanie v 79,30 % mapovacích kvadrátoch.[4] Odhadovaný počet hniezdiacich párov je 2 500 - 3 000, zimujúcich jedincov 6 000 - 9 000. Veľkosť populácie i územie na ktorom sa vyskytuje sú stabilné, maximálna zmena do 20%. Ekosozologický status v rokoch 1995, 1998[4] a 2001[12] žiadny. V roku 2014 LC - menej dotknutý.[2][13][14] Európsky ochranársky status SPEC4 - druhy, ktorých globálne populácie sú koncentrované v Európe a majú tam vhodný ochranársky status. Stupeň ohrozenia S - vyhovujúci ochranársky status.[4]
Pre užitočnosť je chránená celý rok, spoločenská hodnota je 920,00 € (Vyhláška MŽP č. 579/2008 Z.z.).
Kompozitná fotografia – pomôcka na ľahšie spoznanie druhu
.jpg)
Sivá forma
Hniezdia i odpočívajú v bútľavinách
Mláďa
Mláďatá
Commons ponúka multimediálne súbory na tému Sova obyčajná
Wikidruhy ponúkajú informácie na tému Sova obyčajná
Sova obyčajná alebo sova lesná (lat. Strix aluco) je druh vtáka z čeľade sovovité (Strigidae). Obýva palearktídu.
Lesna sova (znanstveno ime Strix aluco) je vrsta nočnih ptic iz družine sov (Strigidae).
Lesna sova je srednje velika sova, ki zraste od 37–43 cm in ima razpon peruti med 96–104 cm. Ima veliko glavo z velikimi, rjavimi očmi, ki so odlično prilagojene gledanju v popolni temi. Ta sova naj bi imela najboljši nočni vid med vsemi pticami, saj je v njeni mrežnici več kot 56.000 receptorjev za svetlobo na kvadratni milimeter.
Po celem telesu prevladujejo rjavi odtenki, ki se vzorčasto prelivajo od svetlih do temnih tonov. Oglaša se v mraku in ponoči z značilnimi klici. Najbolj pogost skovik je kuvit, samci pa se med parjenjem oglašajo z zamolklim »huh-hu« in čez nekaj sekund trepetajoče »hu-u-u-u-u-u«. Ti klici so eni najbolj pogostih v naših gozdovih in so postali sinonim za sovje oglašanje.
Lesna sova je razširjena po celi zahodni Evropi do zahodne Sibirije ter po severozahodni Afriki. Živi v iglastih in listnatih gozdovih ter v sadovnjakih, predvsem tam, kjer je veliko starih dreves.
Lovi ponoči in se hrani pretežno z mišmi in drugimi majhnimi glodavci, redkeje pa tudi z manjšimi pticami, žabami, deževniki in žuželkami.
Gnezdi v drevesnih duplih od februarja do junija.
Wikimedijina zbirka ponuja več predstavnostnega gradiva o temi: Lesna sovaLesna sova (znanstveno ime Strix aluco) je vrsta nočnih ptic iz družine sov (Strigidae).
Kattuggla (Strix aluco) är en kompakt, medelstor uggla som tillhör familjen ugglor och är vanlig i skogar över stora delar av Eurasien. Dess undersida är blek med mörka strimmor och ovansidan är antingen brun eller grå, där flera av de elva erkända underarterna uppvisar båda dessa färgvarianter. Boet är vanligen placerat i en trädhåla och ägg och ungar försvaras våldsamt mot potentiella predatorer. Kattugglan är en stannfågel och mycket territoriell. Många årsungar svälter om de inte kan hitta ett ledigt revir när omvårdnaden från föräldrarna upphör.
Kattugglan jagar huvudsakligen gnagare, vanligen genom att slå sitt byte vilket sväljs helt. I stadsbiotoper utgör fåglar en större del av dess föda. Synen och hörseln är anpassad till dess nattliga jakt. Den tysta flykten är likaså en anpassning till fågelns jaktsätt. Fastän kattugglan ofta hävdas ha exceptionellt mörkerseende, är dess näthinna inte mer känslig än en människas, men öronens placering ger kattugglan utmärkt hörsel. Kattuggla kan fånga mindre ugglor, men kan själv falla offer för exempelvis berguv och duvhök. Rävar utgör ett vanligt hot gentemot nyligen flygfärdiga (flygga) juveniler.
Kattugglans nattliga vanor, och spöklika och lätthärmade rop, har lett till att den i folktro förknippas med otur och död.
Kattugglan är en robust fågel, 37–43 centimeter lång med ett vingspann på 81–96 cm. Likt andra ugglor är dess ögon placerade frontalt för stereoskopisk syn. Den har ett ganska platt ansikte och saknar örontofsar. Huvudet är stort och rundat och ansiktsrundeln som omger de mörkbruna ögonen är vanligen ganska omönstrad. Nominatformen har två morfer som skiljer sig åt i färg. Den ena har rödbrun ovansida och den andra gråbrun, men mellanformer förekommer också. Båda morfernas undersidor är vitaktiga och brunstrimmiga.[2] Arten uppvisar könsdimorfism då honan är betydligt större än hanen, 5 % längre och mer än 25 % tyngre.[3]
Kattugglan har ljusgrå ögonkretsar med svartaktiga fjäderspolar framåt och med svarta strålfjädrar. Fågeln har mörkbruna längsgående fläckar på ovansidan och mellan dessa är den finspräcklig på tvären i brunt, rostgult, grått och vitt. Undertill är den vitaktig med svartbruna, i kanterna i rostgult vattrade, fläckar, och på undergumpen är den vit med bruna pilfläckar. Vingarna har bruna och rostgrå, otydligt fläckiga vingband. Den har stora, vita fläckar på skuldrorna och på de större vingtäckarna. Stjärten är tvärbandad i brunt och rostgult, med en vitaktig spets. Honan är mera rödbrun och dess grundfärg på undersidan är rostgulaktigt vit.[4] Den väger 400-500 gram.
Kattugglan flyger med långa glidningar på kupade vingar, mindre vågformigt och med färre vingslag än andra eurasiska ugglor, och vanligen på större höjd.[5] Den har vissa morfologiska egenskaper gemensamt med de flesta andra ugglor, exempelvis omvandlas en del av dess dun till ett slags mjöligt puder som täcker fjäderdräkten, vissa fjäderpartier på vingens ovansida är mjuka och pälsartade och deras handpennor har en sågtandad mjuk kant. Alla dessa anpassningar gör att den kan flyga nästan ljudlöst.[6] Dess storlek, kompakta form och breda vingar särskiljer den från andra ugglor inom dess utbredningsområde. Lappuggla, berguv och slaguggla är likartade i formen, men är mycket större.[5]
En ugglas ögon är placerade på framsidan av huvudet och har en fältöverlappning på 50–70 %, vilket ger den bättre binokulärt seende än dagaktiva rovfåglar som har en överlappning på 30–50 %.[7] Kattugglans näthinna har ungefär 56 000 ljuskänsliga stavar per kvadratmillimeter. Trots att tidigare hypoteser om att den kan se i den infraröda delen av spektrumet har avfärdats,[8] så påstås ofta kattugglan ha 10 till 100 gånger bättre syn än människan i ljussvaga förhållanden. Ugglans faktiska synskärpa är bara något större än människans, och eventuell ökad känslighet, dvs bättre syn, beror på optiska faktorer, såsom tubformade ögon, snarare än känsligare näthinna. Både människor och ugglor har nått gränsen för upplösning för ryggradsdjurs näthinnor.[9]
Hörseln är viktig för en nattaktiv fågel som lever av rov. Liksom hos andra fåglar skiljer sig kattugglans två öronöppningar i struktur och är även asymmetriskt placerade för att förbättra riktad hörsel. En passage genom skallen förbinder trumhinnorna, och små skillnader i ankomsttid för ett ljud i vardera öra gör det möjligt att bestämma varifrån ljudet härstammar. Den vänstra öronöppningen sitter högre på huvudet än det större högra örat och lutar nedåt, vilket ökar känsligheten för ljud som kommer nerifrån.[7] Båda öronöppningarna är gömda under ansiktsrundelns fjädrar, som är strukturellt specialiserade för att vara genomsläppliga för ljud, och stöds av ett rörligt hudveck.[10]
Det inre strukturen i örat, som har stora antal hörselnervceller, ger en förbättrad förmåga att lägga märke till lågfrekventa ljud på avstånd, vilket skulle kunna innefatta rasslanden från byten som rör sig i växtlighet.[10] Kattugglans hörsel är tio gånger bättre än en människas,[10] och den kan jaga enbart med hjälp av hörselsinnet på natten. Vid regn minskar möjligheten för ugglan att uppmärksamma svaga ljud, och långvarigt blött väder kan leda till svält då ugglan ofta inte kan jaga lika effektivt.[7]
Den bruna varianten är vanligast i det fuktiga klimatet i Västeuropa, medan den grå varianten gradvis blir vanligare längre österut. Båda varianterna förekommer dock i någon utsträckning i nästan hela utbredningsområdet. I de nordligaste områdena har de alla en kallt grå färg. Underarterna i Sibirien och Centralasien har grå och vit fjäderdräkt, underarten i Nordafrika är mörkt gråbrun, och sydasiatiska och östasiatiska fåglar har randig, inte strimmig, undersida, och fina linjer runt ansiktsrundeln. De sibiriska och skandinaviska underarterna är 12 % större, 40 % tyngre, och har 13 % längre vingar än västeuropeiska fåglar,[10] i enlighet med Bergmanns lag som förutser att nordliga former vanligen är större än sina sydliga motsvarigheter.[11]
Fjäderdräktens färg är genetiskt kontrollerad, och studier i Finland och Italien tyder på att den grå morfen av kattuggla har större häckningsframgång, bättre immunförsvar och färre parasiter än bruna fåglar. Även om detta kan antyda att den bruna morfen så småningom kan försvinna, visar ugglorna ingen preferens rörande färg när de väljer partner, så det ogynnsamma selektionstrycket minskas. Även miljömässiga faktorer är inblandade. Den italienska studien visade att fåglar av den bruna morfen hittades i tätare skog, och i Finland torde Glogers lag antyda att blekare fåglar i vilket fall skulle överväga i det kallare klimatet.[12][13]
Kattugglan har flera olika läten. Det vanligaste är kontaktlätet som består av ett gällt ke-vitt men det som mest förknippas med kattugglan är hanens dallrande hoo ... ho, ho, hoo-hoo-hoo-hoo för att meddela sin närvaro. Detta typiska läte är faktiskt en duett, där honan gör ke-vitt-ljudet, och hanen svarar med sitt hoande.[2]
När hanen är upphetsad under parningsceremonin låter han även höra ett läte som brukar kallas för xylofonlätet. Det påminner om pärlugglans läte men hörs bara på korta avstånd. Honan brukar svara med ke-vitt. När två rivaliserande hanar möts utstöter de ofta ett trestavigt hu-U-u.
Hanens läten fungerar bland annat som indikator på hans hälsa. Ugglor med hög andel blodparasiter använder färre höga frekvenser och en mer begränsad uppsättning frekvenser i sina svar på en synbar inkräktare.[14]
Kattugglan beskrevs första gången taxonomiskt av Linné i hans Systema naturae 1758 med dess nuvarande vetenskapliga namn Strix aluco.[15]
Kattugglan tillhör släktet Strix, som ingår i familjen äkta ugglor (Strigidae), som innehåller alla arter av ugglor förutom tornugglor (Tytonidae). Inom dess släkte är kattugglans närmaste släktingar klippuggla (Strix butleri) (som tidigare ansågs tillhöra samma art), dess större nordliga granne slaguggla (S. uralensis) och den nordamerikanska kråsugglan (S. varia).[10] Arten Strix intermedia från tidiga till mellersta pleistocen kategoriseras ibland som en förhistorisk underart.[16]
Kattugglan finns i Palearktis i löv- och blandskog i tempererade zoner upp till den södra gränsen av tajgans barrskogar. Världspopulationen är uppdelad i två vitt skilda geografiska områden, en i Europa och en i Östasien.
Kattugglans utbredningsområde sträcker sig med avbrott över de tempererade delarna av Eurasien från Storbritannien och Iberiska halvön österut till Korea, och söderut till Iran och Himalaya. Underarten S. a. mauritanica fortsätter utbredningen in i nordvästra Afrika. Kattugglan är främst stannfågel. Den saknas på Irland, och är bara en sällsynt gäst på Balearerna och Kanarieöarna.[5]
Kattugglans underarter skiljer sig morfologiskt oftast lite från varandra, och kan ha klinala morfologiska skillnader kopplade till omgivningens temperatur, den lokala miljöns färgton, och storleken på tillgängligt byte. Som en följd av detta har olika auktorer beskrivit mellan 10 och 15 olika underarter.[10] De underarter som för närvarande erkänns är listade nedan[17], indelningen i underartsgrupper och arter efter Clements et al 2014[18].
De tidigare underarterna nivicola, ma och yamadae i Himalaya, Kina, Korea, Taiwan och delar av Sydostasien urskiljs nu oftast som egen art, orientkattuggla (Strix nivicola).[18]
Kattugglan har en geografisk utbredning på åtminstone 10 miljoner km² och en stor population, varav uppskattningsvis 970 000–2 000 000 individer förekommer enbart i Europa. Populationstrender har inte kvantifierats, men det finns belägg för en ökning totalt sett. Arten anses inte uppfylla IUCN:s kriterier för rödlistning (minskning med mer än 30 % på tio år eller tre generationer) och bedöms därför som livskraftig.[1] Den har utvidgat sin utbredning i Belgien, Nederländerna, Norge och Ukraina, och populationerna är stabila eller ökande i de flesta europeiska länder. Minskningar har skett i Finland, Estland, Italien och Albanien.[5]
Kattugglan förekommer i Sverige så långt norrut som till södra Västerbotten,[19] och är den vanligaste av Sveriges ugglor tillsammans med pärlugglan. Populationen i Sverige uppskattas till 10 000-20 000 par.[19]
Arten återfinns i lövskog och blandskog, och ibland i mogna barrträdsplanteringar. Den föredrar lägen med tillgång till vatten. Begravningsplatser, trädgårdar och parker har givit den möjlighet att sprida sig i stadsområden. Kattugglan är främst en låglandsfågel i de kallare delarna av sitt utbredningsområde, men den häckar upp till 50 meters höjd i Skottland, 1 600 meter i Alperna, 2 350 meter i Turkiet,[5] och upp till 2 800 meter i Burma.[10]
Kattugglor bildar par från ett års ålder och förblir tillsammans, i ett vanligen monogamt förhållande, hela livet. Ett etablerat revir försvaras året runt och behålls med få, om några, gränsändringar från år till år. Paret sitter skyddat på en gren nära trädstammen under dagen, och sover vanligen avskilda från varandra från juli till oktober.[5] Sovande ugglor kan upptäckas och bli "mobbade" av andra fågelarter under dagen, men normalt ignorerar de störningen.[10]
Kattuggla häckar vanligen i ett hål i ett träd, men använder även gamla skatbon, ekorrbon eller hål i byggnader, och använder gärna fågelholkar. Den bygger bo från februari och framåt i den södra delen av utbredningsområdet, men sällan före mitten av mars i Skandinavien.[5] De blanka vita äggen är 48 x 39 mm stora och väger 39,0 g, varav 7 % är skal. En genomsnittlig kull består av två eller tre ägg, som ruvas av enbart honan i 30 dagar innan de kläcks. De duniga ungarna är bostannare och blir flygkunniga efter ytterligare 35–39 dagar.[3] Ungarna lämnar vanligen boet upp till tio dagar innan de kan flyga, och gömmer sig på grenar i närheten.[5]
Denna art är orädd när den försvarar sitt bo och sina ungar och liksom andra ugglor i släktet Strix anfaller den inkräktarens huvud med sina skarpa klor. Eftersom den flyger ljudlöst upptäcks den sällan innan det är för sent att fly undan faran. Hundar, katter och människor kan bli attackerade, ibland oprovocerat.[10]
Föräldrarna tar hand om ungarna i två eller tre månader efter att de blivit flygga, men från augusti till november sprider sig årsungarna för att skapa egna revir. Om de misslyckas med att hitta ett ledigt revir svälter de vanligen.[5] Andelen ungfåglar som överlever är okänd, men den årliga överlevnadsnivån för adulta fåglar är 76,8 %. Den genomsnittliga livslängden är 5 år,[3] men en ålder på över 18 har belagts för en vild kattuggla, och över 27 år för en fågel i fångenskap.[10]
Bland de djur som tar kattugglor som byten finns stora fåglar som slaguggla, berguv, duvhök och ormvråk. Mårdar kan plundra bon, särskilt där fågelholkar gör ugglorna lätta att hitta, och vid flera tillfällen har observerats att kajor bygger bon ovanpå en ruvande kattugglehona vilket leder till döden både för den ruvande fågeln och för ungarna.[10] En dansk studie visade att predation av däggdjur, särskilt rävar, var en viktig dödsorsak för nyligen flygga juveniler, av vilka 36 % dör efter att de blivit flygga och innan de blivit självständiga. Mortaliteten ökade med tidpunkten för när ungen blir flygg, från 14 % i april till över 58 % i juni, och ökande predation mot sena kullar kan vara en viktig selektiv faktor för tidig häckning hos denna art.[20]
På dagen håller kattugglan sig gömd. Först i skymningen beger den sig ut på jakt. Vintertid kommer den fram till bostadsområden och påträffas också i städer. Då påträffas den ofta i torn, lador och andra byggnader. Kattugglan flyger ljudlöst genom morfologiska anpassningar (se vidare Utseende, läte och fältkännetecken).
Kattugglan jagar nästan uteslutande på natten. Den spanar från en gren innan den störtar eller glider tyst ned på sitt offer, men i mycket sällsynta fall jagar den i dagsljus när den har ungar att utfodra. Arten tar en stor uppsättning bytesdjur, främst skogsgnagare, men även andra däggdjur upp till en kaninunges storlek, samt fåglar, daggmaskar och skalbaggar.[5] Dessutom äter den grodor och ödlor.[4] I stadsområden utgör fåglar en större andel av födan, och så osannolika arter som gräsand och tretåig mås har dödats och ätits.[5]
Bytet sväljs vanligen helt, och osmältbara delar spys upp som spybollar. Dessa är medelstora och grå, består främst av gnagarpäls och ofta med utskjutande ben, och hittas i grupper under träd som används för vila och bobygge.[6]
Mindre starka skogslevande ugglor som minervauggla och hornuggla kan vanligen inte samexistera med den starkare kattugglan, som kan ta dem som byten. På samma sätt tenderar kattugglan där den har flyttat in i bebyggda områden att tränga undan tornugglor från deras traditionella boplatser i byggnader.[10]
Kattugglas binomiala namnet härrör från grekiskans strix vilket betyder "uggla" och italienskans allocco, vilket betyder "kattuggla" (och härrör från latinets ulucus vilket betyder "skrikuggla").[3]
Kattugglans svenska namn kommer av att fågelns ansikte anses likna en katts.[19] Ett äldre namn för arten har också varit nattuggla.[21]
Enligt gammal svensk folktro bebådar kattugglans läte väderskifte, eller dödsfall om den nattetid skriker i närheten av bostadshus.[4] Exempelvis skrev Vilhelm Moberg i sin uppsats Värendska seder och bruk vid dödsfall och begravning att om kattugglan uppehåller sig vid en gård och skriker sitt "klä vitt" om nätterna är det ett säkert tecken på att någon i familjen snart ska dö.[22]
Kattugglan har liksom dess släktingar ofta setts som ett omen om otur, och William Shakespeare använde den som sådant i Julius Caesar (akt 1 scen 3).
Wordsworth beskrev tekniken för att kalla på en uggla i sin dikt About a boy.[23]
Ugglor förknippades med Blodeuwedd, som förrådde Lleu Llaw Gyffes i sagan om Math son av Mathonwy från den forntida walesiska Mabinogion,[24] och en ugglas rop bland husen i en by troddes i Wales betyda att en flicka hade förlorat sin oskuld.[25]
Det kanske mest kända offret för kattugglans anfall var den ryktbare fågelfotografen Eric Hosking, som förlorade ett öga när han anfölls av en fågel som han försökte fotografera nära dess bo. Han kallade senare sin självbiografi An Eye for a Bird ("Ett öga för en fågel").[26]
Wikimedia Commons har media som rör kattuggla.
Kattuggla (Strix aluco) är en kompakt, medelstor uggla som tillhör familjen ugglor och är vanlig i skogar över stora delar av Eurasien. Dess undersida är blek med mörka strimmor och ovansidan är antingen brun eller grå, där flera av de elva erkända underarterna uppvisar båda dessa färgvarianter. Boet är vanligen placerat i en trädhåla och ägg och ungar försvaras våldsamt mot potentiella predatorer. Kattugglan är en stannfågel och mycket territoriell. Många årsungar svälter om de inte kan hitta ett ledigt revir när omvårdnaden från föräldrarna upphör.
Kattugglan jagar huvudsakligen gnagare, vanligen genom att slå sitt byte vilket sväljs helt. I stadsbiotoper utgör fåglar en större del av dess föda. Synen och hörseln är anpassad till dess nattliga jakt. Den tysta flykten är likaså en anpassning till fågelns jaktsätt. Fastän kattugglan ofta hävdas ha exceptionellt mörkerseende, är dess näthinna inte mer känslig än en människas, men öronens placering ger kattugglan utmärkt hörsel. Kattuggla kan fånga mindre ugglor, men kan själv falla offer för exempelvis berguv och duvhök. Rävar utgör ett vanligt hot gentemot nyligen flygfärdiga (flygga) juveniler.
Kattugglans nattliga vanor, och spöklika och lätthärmade rop, har lett till att den i folktro förknippas med otur och död.
Alaca baykuş (Strix aluco), boyu 37–39 cm, kanat açıklığı 94–104 cm. olan Baykuşgiller familyasına ait bir kuş türüdür.
Yaşam yerleri ormanlar, büyük parklardır. Geceleri hareketlidir, gündüzleri ağaçlarda dinlenerek geçirir. Ötüşü çok belirgindir. Genellikle geceleri duyulur.
Virtual Birds'de Alaca baykuş kuşunun kuş sesi bulunur. 
Gündüz yırtıcı kuşları ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz. Alaca baykuş (Strix aluco), boyu 37–39 cm, kanat açıklığı 94–104 cm. olan Baykuşgiller familyasına ait bir kuş türüdür.
Yaşam yerleri ormanlar, büyük parklardır. Geceleri hareketlidir, gündüzleri ağaçlarda dinlenerek geçirir. Ötüşü çok belirgindir. Genellikle geceleri duyulur.
Птах середніх розмірів, приблизно з ворону сіру з короткими крилами і коротким заокругленим хвостом. На голові 2 широкі продовгуваті смуги білого забарвлення з рябизною. Лицевий диск, як у сови довгохвостої, не обмежений і вгадується лише по структурі оперення або ж обмежений темною смугою. Очі доволі великі, чорні. Між очей над дзьобом валики з білого пір'я у вигляді півмісяців. Дзьоб сірий. Забарвлення буває сірим і рудим. У птахів сірого забарвлення спина буро-сіра, значно темніша ніж груди. На грудях великі продовгуваті темно-бурі або чорні плями, перекреслені тонкими поперечними штрихами. У рудої морфи спинна сторона бура, низ світліший, вохристо-рудий. Плямистість така ж як і у сірої морфи. На плечах, як правило, білі плями. У природі відрізняються від інших сов розмірами, великою крутою головою без «вушок». Пухові пташенята в першому вбранні білі з вохристим відтінком на спині. Довкола очей круглі сіруваті плями. Забарвлення голови світліше ніж забарвлення грудей.
Крик самця у шлюбний період: «ху-ху-хуу». Крик самки: «кувіі-кувітт»; біля гнізда «бек-бек».
Живляться мишовидними гризунами, рідше — комахами, птахами та жабами.
Гніздовий період починається рано. На початку березня. Сова сіра в більшості випадків влаштовує гнізда в природних дуплах старих лип, дубів, тополь, берез, верб і осик. У карстових і гірських районах гніздиться в глибоких нішах і тріщинах скельних оголень бортів карстових ям, річкових долин. Дещо рідше гніздиться в людських спорудах: на горищах будинків, в дахах церков. Власного гнізда не робить, відкладаючи яйця на існуючий субстрат. Повна кладка 2-6 (частіше 3 — 5) білих яєць, в кінці березня — на початку квітня. Насиджує самка 30 днів. Пташенята стають дорослими через 35-40 днів.
У Голосіївському природному парку, Київ.
Це незавершена стаття з орнітології.Hù nivicon (danh pháp hai phần: Strix aluco) là một loài cú thuộc Họ Cú mèo. Loài này có mắt nâu thẫm. Loài này có đĩa mặt trắng với thân lông đen ở phía trán, ở phía sau có vằn nâu và trắng với thân lông đen, mỏ vàng xỉn. Da gốc mỏ nâu. Chân xám chì. Chúng thường sinh sống ở các rừng gỗ khắp phần lớn lục địa Á-Âu. Chúng làm tổ trên hốc cây nơi chúng bảo vệ trứng và con non khỏi bị săn bắt. Loài cú này là loài chim di trú và có tính sở hữu lãnh địa cao. Nhiều con chim non chết đói nếu chúng không tìm được lãnh địa riêng khi không được chim bố mẹ chăm sóc. Chúng là loài săn mồi ban đêm, chủ yếu săn bắt loài gặm nhấm, chúng lao bổ từ cành cây đang đậu xuống và chộp lấy con mồi, chúng nuối chửng cả con mồi. Loài hù nivicon này là một con chim mạnh, chiều dài 37–46 cm (15–18 in) và sải cánh dài 81–105 cm (32–41 in). Trọng lượng từ 385 đến 800 g (0,849 đến 1,764 lb).[2][3]
Hù nivicon (danh pháp hai phần: Strix aluco) là một loài cú thuộc Họ Cú mèo. Loài này có mắt nâu thẫm. Loài này có đĩa mặt trắng với thân lông đen ở phía trán, ở phía sau có vằn nâu và trắng với thân lông đen, mỏ vàng xỉn. Da gốc mỏ nâu. Chân xám chì. Chúng thường sinh sống ở các rừng gỗ khắp phần lớn lục địa Á-Âu. Chúng làm tổ trên hốc cây nơi chúng bảo vệ trứng và con non khỏi bị săn bắt. Loài cú này là loài chim di trú và có tính sở hữu lãnh địa cao. Nhiều con chim non chết đói nếu chúng không tìm được lãnh địa riêng khi không được chim bố mẹ chăm sóc. Chúng là loài săn mồi ban đêm, chủ yếu săn bắt loài gặm nhấm, chúng lao bổ từ cành cây đang đậu xuống và chộp lấy con mồi, chúng nuối chửng cả con mồi. Loài hù nivicon này là một con chim mạnh, chiều dài 37–46 cm (15–18 in) và sải cánh dài 81–105 cm (32–41 in). Trọng lượng từ 385 đến 800 g (0,849 đến 1,764 lb).
Се́рая нея́сыть[1], или обыкнове́нная нея́сыть (лат. Strix aluco) — птица средней величины из семейства совиных, распространённая на большей части территории Европы, а также в Центральной Азии.
Серая неясыть достигает величины до 38 см и весит от 400 до 640 г, то есть немного крупнее вороны. У неё тёмные глаза и круглая голова, которой она может вертеть на 270°. Ушные пучки отсутствуют. Оперение окрашено в маскировочный серый цвет, или цвет древесной коры, а крылья по сравнению с другими видами сов скорее короткие, широкие и округлённые. Пары с различной окраской могут иметь различных детёнышей. Питается мелкими животными и птицами величиной до грача.
Типичный крик серой неясыти — это издаваемое самцом длинное завывающее Ууух Ууух Ууух, слышное преимущественно в периоды спаривания. Самка издаёт глухой короткий звук Kuwitt. Для птенцов характерен сиплый безголосый звук Piuwick, которым они просят родителей дать им пищу.
Серая неясыть населяет лиственные и смешанные леса Палеарктики. Её ареал простирается от Средиземноморья до южных краёв тайги. В Восточной Азии серая неясыть обживает отдельный крупный ареал со схожими климатическими условиями.
Несмотря на то, что серая неясыть предпочитает старые лиственные и смешанные леса, она часто встречается и в хвойных лесах, а также в лесных хозяйствах. Её умение приспосабливаться позволяет проникать даже в городские пространства (парки и сады).
Существует примерно 10 подвидов серой неясыти, в том числе:
Это заготовка статьи по орнитологии. Вы можете помочь проекту, дополнив её. 
Се́рая нея́сыть, или обыкнове́нная нея́сыть (лат. Strix aluco) — птица средней величины из семейства совиных, распространённая на большей части территории Европы, а также в Центральной Азии.
灰林鴞（學名：Strix aluco）是一種結實及中等身形的貓頭鷹，普遍分布在歐亞大陸的林地。下身淡色及有深色的條紋，上身呈褐色或灰色，已知11個亞種中有幾種不同的色型。一般會在樹孔中築巢，並會保護鳥蛋及雛鳥。灰林鸮不遷徙，有高度的區域性，雛鳥若離開父母後若不能找到領土就要面對捱餓的可能。
灰林鴞是夜間活動的猛禽，主要獵食齧齒目动物。灰林鴞會從高處俯衝下來捉住獵物，並將之整個吞下。夜間以視覺及聽覺捕捉獵物，飛行時几乎没有声音。灰林鴞能夠捕捉較小的貓頭鷹，但年輕的灰林鴞有可能反被雕鴞、蒼鷹或狐狸等獵殺。
雖然灰林鴞的夜間視覺很強，但对颜色的分辨卻没有人類的靈敏。灰林鴞的夜間習性及怪異的叫聲，使人往往將其與死亡及不幸相聯繫。
灰林鴞指名种有兩個不同的色型，其中一種的上身呈紅褐色，另一種的則呈灰褐色，也有介乎於兩者的。這兩種色型的下身都呈白色，布有褐色的斑紋。[2]
雖然兩種色型的灰林鴞在歐洲大部份地區都可以見到，但紅褐色的會較多在潮濕的西歐出沒，而灰褐色的則會多在东欧出現，在最北的地區，則所有灰林鴞都是灰色的。西伯利亞及中亞的亞種呈白色及灰色，北非品種則呈深灰褐色，而南亞及東亞種的面盤上有宽條紋。西伯利亞及斯堪的納維亞亞種比西歐亞種大12%、重40%及翼展闊13%[3]，根據伯格曼法则估計，北方形態一般都比南方的大。[4]
灰林鴞的羽毛顏色是遺傳而來的，研究發現灰褐色的灰林鴞繁殖成功率較高，免疫系統較強，体内的寄生蟲较少。灰林鴞交配時並不會選擇毛色，故此減低了逆選擇的壓力。紅褐色的灰林鴞較多在密林出沒；而根據格洛格氏法則，較淺色的灰林鴞會在較冷的地方出沒。[5][6]
灰林鴞是一種壯健的鳥，體長37-43厘米，翼展達81-96厘米。頭大而且圓，沒有耳状羽，圍繞雙眼的面盤較為扁平。灰林鴞是兩性異形的，雌鳥比雄鳥長5%及重25%。[7]
同多数猫头鹰一样，由於灰林鴞的羽毛表面較軟，因此飛行時几乎没有声音。[8]灰林鴞與同區域其他貓頭鷹在身长大小、外觀及翼展上有差异。烏林鴞、雕鴞及長尾林鴞有著相似的外觀，其中雕鸮的體型最大。[9]
灰林鴞的眼睛在頭部的正面，兩眼的視覺範圍重疊了50－70%，因此其立體視覺比日間出沒的猛禽更好。[10]灰林鴞的眼睛很大，呈管狀，视网膜上仅有一个中央窩，同许多夜行性的猫头鹰一样，灰林鸮仅有視桿細胞而沒有視錐細胞，因此拥有很好的夜視能力。[11][10]灰林鴞的視網膜上每平方毫米約有56000個視桿細胞，以前以为它可以看到紅外線的部份[12]，但其實它的視覺敏感度與人類的差不多，已經達至陸生脊椎動物視網膜解析度的極限。[13]
灰林鴞的兩隻耳朵有不同的結構，分佈位置不對稱，用以加強聽覺定位。在頭顱骨內的管道連接著鼓膜，兩耳的聲音會於不同時間到達鼓膜，令牠可以判断聲音的來源。一般左耳孔較右耳孔高及向下傾斜，有助于增強對由下而來的聲音的敏感度。[10]兩個耳孔都是覆蓋在面盤的羽毛下，這些羽毛轻软细密，可以讓聲音穿透，还有皮膚亦可以控制這些羽毛。[3]耳朵的內結構有大量的聽覺神經元，令灰林鴞可以聽到低頻率的聲音，如獵物因在草叢中移動所造成的震動。[3]灰林鴞的聽覺比人類的強10倍[3]，可以只憑聽覺在夜間獵食。不過大雨卻會影響牠們的聽覺，雨季時往往難於獵食。[10]
灰林鴞會發出咕咕聲，英國劇作家莎士比亞就在喜剧《爱的徒劳》（Love's Labour's Lost）中形容过这种叫声（第五幕第二场）：“大眼睛的鸱鸮夜夜高呼：哆呵！哆喴，哆呵！它歌唱着欢喜”。灰林鴞的這種叫聲是一種二重唱，雌鳥會发出“哆喴”的叫声，雄鳥則以咕咕聲來回應。[2]雄鳥的叫聲会反映其健康状况，比如當少用高頻的時候，顯示血蟲負荷較高。若使用較有限的頻率時，表示視對方为入侵者。[15]
灰林鴞最初是由卡爾·林奈（Carolus Linnaeus）於1758年在其《自然系統》（Systema naturae）的著作中描述。[16]其學名是來自「貓頭鷹」的希臘文，及「褐色」的義大利文。[7]
灰林鴞屬於鴟鴞科的林鴞屬，其最近親是漠林鴞，而其北方的鄰居有長尾林鴞及北美洲的橫斑林鴞。[3]更新世早期至中期的Strix intermedia有時會被認為是灰林鴞的古亞種，或是其直接祖先。[17]
灰林鴞的亞種分辨不易，主要是根據環境氣溫、棲息地的顏色及獵物的大小來形成。現時共有10-15個亞種已被描述。[3]以下是已經確認的亞種：[18]
亞種 分佈 描述者 S. a. aluco 歐洲北部及中部，由斯堪地那維亞至地中海及黑海 林奈，1758 S. a. sylvatica 歐洲西部，包括英國 喬治蕭，1809 S. a. nivicola 尼泊爾至中华人民共和国東南部，南至緬甸及泰國北部 艾德華·布萊，1845 S. a. biddulphi 印度及巴基斯坦西北部 Scully，1881 S. a. willkonskii 巴勒斯坦至伊朗及高加索北部 Menzbier，1896 S. a. mauritanica 非洲西北部，由摩洛哥至突尼西亞及毛里塔尼亞 Witherby（英语：Henry Witherby），1905 S. a. sanctinicolai 伊朗西部及伊拉克東北部 Zarudny，1905 S. a. ma 中國東北部及大韩民国 H. L. Clark（英语：Hubert Lyman Clark），1907 S. a. harmsi 土庫曼 Zarudny，1911 S. a. siberiae 俄羅斯中部，由烏拉山脈至西伯利亞西部 Dementiev，1933 S. a. yamadae 中華民國 Yamashina，1936灰林鴞斷斷續續的分佈在歐亞大陸，由英國及伊比利半島東至韓國，南至伊朗及喜瑪拉雅山。S. a. mauritanica這個亞種則遠至非洲西北部。愛爾蘭沒有灰林鴞，而在巴利阿里群島及加那利群島則是稀客。[9]
灰林鴞棲息在落葉疏林，有時會在針葉林中，較喜歡近水源的地方。牠們在城市則棲息在墓地、花園及公園。在較寒冷的地區，牠們主要分佈在低地，但亦有在海拔550米的蘇格蘭、1600米的阿爾卑斯山、2350米的土耳其[9]及2800米的緬甸繁殖。[3]
灰林鴞所分佈的地區達1千萬平方公里，估計單在歐洲的數量就達97-200萬隻。雖然未有量化牠們的狀況，但相信整體是在增長，故在IUCN紅色名錄中屬於最低關注的物種。[1]牠們向比利時、荷蘭、挪威及烏克蘭伸延，在歐洲各國的數量則很穩定或略有增長。在芬蘭、愛沙尼亞、義大利及阿爾巴尼亞卻有下降的情況。[9]
灰林鴞1歲開始就會尋找伴侶，並會共同渡過餘生。配對後的灰林鴞會終生保護領土，領土只有很少的變動。日間牠們在坐在樹幹附近的樹枝上，於7月-10月間分開棲息。[9]棲息中的灰林鴞有時會被雀鳥所發現及騷擾，但一般都會不理牠們。[3]
灰林鴞一般在樹孔中築巢，但亦會住在喜鵲的舊巢、松鼠巢、建築物的孔洞或人工鳥巢。牠們於2月之後在南部築巢，但在斯堪地那維亞的灰林鴞卻很少會於3月中前築巢。[9]所產的蛋呈光白色，48毫米 x 39毫米大，重39克，當中有7%是蛋殼。一般情況下會產兩或三顆蛋，並由母鳥獨自孵化30天，雛鳥約需35-39天來長出羽毛。[7]雛鳥長出羽毛後10天就會離開鳥巢，躲在附近的樹枝上。[9]
灰林鴞會極力保護自己的巢穴及雛鳥。由於牠們飛行時很靜，很多時可以先發制人，給予對方攻擊。[3]灰林鴞雙親會繼續照顧長出羽毛後的雛鳥二至三個月，但到了8月至11月，雛鳥就會離開並尋找自己的領土。若牠們未能找到，則很可能捱餓。[9]雛鳥的生存率不明，但成年每年的生存率為76.8%。灰林鴞一般壽命約為5年[7]，但亦曾發現有分別超過18歲及27歲的的野生及飼養灰林鴞。[3]
灰林鴞的天敵有較大的鳥類，如長尾林鴞及雕鴞、蒼鷹及普通鵟等。松貂會破壞巢穴，而寒鴉更會在孵蛋的雌鳥上築巢，令雌鳥及雛鳥死亡。[3]丹麥的一項研究顯示有36%的雛鳥是在長出羽毛而獨立期間被赤狐所殺。於4月的死亡率會由14%上升至6月的58%。[19]
灰林鴞多滑翔，比其他歐亞大陸的貓頭鷹較少拍動雙翼，飞行高度较高。[9]灰林鴞差不多只在夜間獵食，以齧齒類、大如兔子的哺乳動物、鳥類、蚯蚓及甲蟲等为食。在城市中，灰林鴞主要獵食其他鳥類。[9]
灰林鴞一般會吞下整隻獵物，会将不能消化的部份吐出唾余，在樹下作為築巢之用。[8]
較弱小的縱紋腹小鴞及長耳鴞不會與灰林鴞同住，並會生活在不同的環境。灰林鴞若到了城市中，很多時也會趕走了原住的倉鴞。[3]
灰林鸮往往被看作是一種壞運氣的徵兆，而莎士比亚更在《恺撒大帝》第一幕第三场中這樣描述灰林鸮：“昨天正午的时候，夜枭栖在市场上，发出凄厉的鸣声”。英國著名艺术评论家约翰·拉斯金被引述這樣說：“無論聰明人如何形容牠們，我至少發現了一件事：貓頭鷹的呼聲對我來說一直預示著禍害。”[20]
英國詩人威廉·華茲華斯在他的詩《關於一個男孩》（About a boy）中也描绘了灰林鸮的叫聲。[21]
灰林鴞（學名：Strix aluco）是一種結實及中等身形的貓頭鷹，普遍分布在歐亞大陸的林地。下身淡色及有深色的條紋，上身呈褐色或灰色，已知11個亞種中有幾種不同的色型。一般會在樹孔中築巢，並會保護鳥蛋及雛鳥。灰林鸮不遷徙，有高度的區域性，雛鳥若離開父母後若不能找到領土就要面對捱餓的可能。
灰林鴞是夜間活動的猛禽，主要獵食齧齒目动物。灰林鴞會從高處俯衝下來捉住獵物，並將之整個吞下。夜間以視覺及聽覺捕捉獵物，飛行時几乎没有声音。灰林鴞能夠捕捉較小的貓頭鷹，但年輕的灰林鴞有可能反被雕鴞、蒼鷹或狐狸等獵殺。
雖然灰林鴞的夜間視覺很強，但对颜色的分辨卻没有人類的靈敏。灰林鴞的夜間習性及怪異的叫聲，使人往往將其與死亡及不幸相聯繫。
分類 界 : 動物界 Animalia 門 : 脊索動物門 Chordata 亜門 : 脊椎動物亜門 Vertebrata 綱 : 鳥綱 Aves 目 : フクロウ目 Strigiformes 科 : フクロウ科 Strigidae 属 : フクロウ属 Strix 種 : モリフクロウ S. aluco 学名 Strix alucoモリフクロウ（森梟、学名：Strix aluco）は、フクロウ目フクロウ科に分類される鳥類の一種。
全長37-43cm。日本に生息するフクロウ（ウラルアウル）に似ているが別種であり、本種の方が小型で目が大きい。タカや多くのミミズクと違い、黄色と黒の2層では無く全体が黒い（正確には黒と濃い茶の2層）。全体の形状は同じだが、灰色系統と茶色系統が存在する。
森林に生息する。夜行性。1年を通してつがいで行動する。
食性は動物食で、ネズミ、カエル、鳥類などを捕食する。鳥類は寝込みか抱卵中を襲い、その他の獲物は枝から急降下して地上で捕らえる。
産卵期は2-6月で、樹洞、古い建物や崖などの穴に営巣し、2-5卵を産む。
性格はおっとり。じっくり見定めてから行動する性格である。
獲物を捕らえて飛ぶ成鳥
幼いモリフクロウ
昼間木に停まって過ごす３羽の若いモリフクロウ
側面
モリフクロウの卵
この項目は、鳥類に関連した書きかけの項目です。この項目を加筆・訂正などしてくださる協力者を求めています（ポータル鳥類 - PJ鳥類）。
올빼미(tawny owl)는 올빼미과의 야행성 맹금류이다. 학명은 스트릭스 알루코(Strix aluco).[2] 몸집은 중간 크기에 다부지다. 유라시아의 소림지에서 흔하게 발견된다. 베면에는 밝고 어두운 무늬가 있으며, 등면은 대개 갈색 또는 회색이다. 11개 아종 중 대부분이 갈색과 회색 변종을 모두 가지고 있다. 거주지는 보통 나무의 구멍 속을 둥지로 삼아 알과 새끼를 보호한다. 올빼미는 텃새이며 텃세가 매우 강하다. 어린 개체는 부모가 죽고 나서 자기 텃세권을 마련하지 못하면 굶주리기도 한다.
먹이는 주로 한입에 꿀꺽 삼킨다. 시각과 청각은 조용한 비행과 야간 사냥에 특화되어 있다. 도시 지역에 살게 된 올빼미는 조류의 섭식 비중이 높아지지만 본래 먹이는 주로 쥐, 개구리, 하늘다람쥐, 두더지, 물고기 등이 있다.
올빼미는 밤에 사냥을 하니까 시력이 매우 좋은 것으로 생각할 수도 있지만 사람과 비교했을 때 큰 차이는 나지 않는다. 대신 밤에 사물을 보기 좋도록 망막의 빛수용체 세포들이 모두 막대세포들로 이루어져있다. 색을 구분하는 원뿔세포와 달리 막대세포는 보다 낮은 밝기의 빛을 감지하지만 색을 구분하지는 못한다. 그러니 올빼미는 어둠 속에서 사물을 잘 볼 수는 있지만 그것이 어떤 색인지는 모른다. 또한 동공 크기를 매우 작게 해서 밝은 낮에도 충분히 앞을 잘 본다. 다만 눈이 정면으로만 고정되어 있어서 거리 감각이 떨어지는데, 이를 만회하기 위해서 고개를 끄덕이면서 사물의 거리를 측정하고 고개를 180도 이상 회전시키면서 주위를 살핀다. 이런 모습을 귀엽게 여기는 사람들도 있지만 딱히 사람에게 애교를 부리는 건 아니다.
야행성에 으스스한 생김새로 인하여 불운과 죽음의 상징이라는 미신의 대상이 되기도 했다.
올빼미는 다부진 새로, 신장은 37–46 센티미터, 날개폭은 81–105 센티미터, 체중은 385–800 그램이다.[3][4] 머리통은 크고 동글동글하며 우각이 없다. 어두운 회색 눈을 둘러싸는 얼굴원반은 대개 민무늬이다. 기아종은 깃털 색깔에 다형성이 두 가지 있다. 한 형태는 윗부분이 적갈색이고 다른 형태는 윗부분이 회갈색이다. 다만 중간 형태도 나타난다. 두 형태 모두 아랫부분은 흰 바탕에 갈색 세로줄무늬가 덕지덕지 붙어 있다.[5] 깃털갈이는 6월에서 12월 사이에 점차적으로 이루어진다.[6] 올빼미는 성적 이형을 가진 종으로서 암컷이 수컷보다 훨씬 크다. 신장은 5% 더 크고 체중은 25% 더 무겁다.[7]
올빼미는 둥근 날개로 길게 활공비행을 한다. 다른 유라시아 올빼미과와 비교했을 때 날갯짓을 적게 하고 퍼덕임은 거의 하지 않는다. 또 나는 고도가 대개 다른 올빼미들보다 높다. 올빼미의 비행은 묵직하고 느리며, 특히 이륙 순간에 그러하다.[8] 대부분의 올빼미류가 그러하듯 올빼미의 비행도 소리없이 은밀하다. 이는 부드럽고 복실복실한 깃털 윗면과 바깥쪽 첫째날개깃의 띠 모양 가장자리 덕분이다.[9] 올빼미와 같은 지역에 서식하는 올빼미과 종은 북방올빼미, 수리부엉이, 긴점박이올빼미가 있는데, 올빼미는 이들에 비해 덩치가 작고 앉은 자세가 구부정하며 날개가 넓은 점에서 쉽게 구분할 수 있다.[8]
올빼미의 눈은 머리통 전면부에 붙어 있으며 주위 환경의 50-70%가 시야에 들어온다. 주행성 맹금류의 시야가 30-50%임에 비해 이는 쌍안시 능력이 더 좋은 것이라 할 수 있다.[10] 올빼미의 망막에는 1 제곱밀리미터당 약 56,000 개의 간상세포가 들어차 있다. 과거에는 올빼미가 적외선 스펙트럼을 볼 수 있다는 주장도 있었으나 그런 설은 현재는 평가절하되고 있다.[11] 어두운 환경에서 올빼미의 시력이 인간보다 10-100배 더 좋다는 통설이 여전히 많이 돌아다니지만 이 통설의 실험적 근거는 최소 10배 이상 부정확하다고 생각된다.[12] 올빼미의 실제 시력은 인간보다 약간 더 좋을 뿐이며, 올빼미의 뛰어난 감각능력은 망막 자체가 민감해서가 아니고 광학적 요소에 의한 것이다. 인간과 올빼미는 모두 육상 척추동물의 한계에 근접한 시각 해상도를 보유하고 있다.[12]
올빼미는 눈의 크기가 일단 크고, 그 모양이 관 형태이며, 많은 수의 시세포가 빽빽하게 밀집해 있다. 또 색상을 구분하는 역할의 원추세포가 아예 없고 대신 빛의 명암을 구분하는 간상세포들로만 시세포가 이루어져 있다.[13] 주행성 맹금류와 달리 올빼미는 중심와가 한 개밖에 없다.[14] 올빼미과의 맹금류들은 낮에도 사냥하는 쇠부엉이 정도를 제외하면 대개 중심와의 발달이 부진하다.[10]
야행성 맹금류에게 청각은 매우 중요하며, 올빼미 역시 그러하다. 올빼미의 두 귀는 모양부터 다르고, 또 비대칭적으로 위치해 있어서 특정 방향으로의 지향성 청각에 유리하다. 양쪽 귀로 들어온 소리들은 약간의 시간차를 두고 고막에 도달하며, 그 차이를 이용해 소리의 발생원을 추적한다. 두개골 가운데 수평을 기준으로 왼쪽 귓구멍은 높은 쪽에, 오른쪽 귓구멍은 낮은 쪽에 위치가 기울어 있는데 오른쪽 귓구멍이 왼쪽 귓구멍보다 크기에 아래쪽에서 들려오는 소리를 더 민감하게 들을 수 있다.[10] 양쪽 귓구멍 모두 쟁반 모양의 얼굴 깃털들 아래에 숨겨져 있다. 얼굴의 깃털들은 소리 전달 능력이 뛰어나며, 움직일 수 있는 귓바퀴가 이를 뒷받침한다.[15]
귀의 내부 구조를 보자면, 청각 뉴런의 개수 자체가 많고, 먼 거리에서 들리는 저주파 소리, 예컨대 먹잇감이 초목 사이에서 바스락거리는 소리도 감지할 수 있다.[15] 올빼미의 청각은 인간보다 열 배 뛰어나며,[15] 컴컴한 한밤중 숲 속의 암흑 한가운데서도 이 청각 하나로만 능히 사냥을 해낼 수 있다. 하지만 후두둑거리는 빗소리는 희미한 소리를 잡아내는 것을 방해하며, 우천이 계속되면 사냥을 제대로 못한 올빼미가 굶어 죽을 수도 있다.[10]
암컷 올빼미는 대개 날카롭게 "뀨익(kew-wick)"거리는 소리로 울지만 수컷은 낮은 떨림소리로 "후우 후 후 후우우우(hoo.. ho, ho, hoo-hoo-hoo-hoo)"하고 운다. 윌리엄 셰익스피어의 희극 《사랑의 헛수고》 5막 2장에서 올빼미가 "부엉 부엉"(tu-whit, tu-whoo) 울었다고 묘사한 것과 같은 올빼미 소리에 관한 고정관념이 있지만 사실 이 소리는 올빼미 한 마리가 혼자 내는 소리가 아니고, 암컷이 먼저 "뀨익"하고 울면 수컷이 "후우 우우" 하는 소리로 대답하는 이중창이다.[5] 사람이 양 손을 포개 모으고 엄지 사이를 약간 벌린 채 바람을 불어넣으면 올빼미 소리를 쉽게 흉내낼 수 있다. 케임브리지셔에서 이루어진 연구에서는 이렇게 올빼미 소리를 흉내냈더니 30분 안에 올빼미가 반응할 확률이 94%였다.[16] 이런 소리에 반응하는 능력은 특히 수컷의 경우 그 건강 상태를 나타내는 지표이기도 하다. 혈중 기생충 농도가 높은 올빼미들은 불청객(사람이 흉내낸 올빼미 소리)에게 반응할 때 보다 높고 좁은 대역의 주파수를 사용하는 경향이 있었다.[17]
유럽의 서식지 대부분에 걸쳐 깃털색의 이형이 나타나는데, 비교적 습윤한 서유럽에서는 갈색 개체들이 우세하고 동쪽으로 갈수록 회색에 가까워진다. 서식지 북단으로 가면 모든 올빼미들이 차가운 회색을 띤다. 시베리아와 중앙아시아의 아종들은 회색 깃털과 흰색 깃털이 섞여 있고, 북아프리카의 아종들은 어두운 회색과 갈색이 섞여 있다. 남아시아 및 동아시아의 올빼미들은 복부에 세로줄무늬가 아닌 가로줄무늬가 나타나며 얼굴 쟁반 가장자리로 두드러진 선이 있다. 시베리아와 스칸디나비아 같은 한랭지의 개체들은 유럽의 개체들에 비해 덩치가 12% 더 크고 체중이 40% 더 무거우며 날개폭이 13% 더 넓었다.[15] 이는 북방의 변종들이 남방의 변종들보다 커지는 경향이 있다는 베르그만의 법칙과도 일치한다.[18]
깃털의 색깔은 유전적으로 정해진다. 핀란드와 이탈리아에서는 회색 올빼미들이 번식 면에서 더 성공적이었고 면역 및 기생충 저항력이 갈색 올빼미들보다 더 나았다. 이 결과는 갈색 올빼미들이 언젠가 사라져 버릴지도 모른다는 의미를 내포하고 있지만, 올빼미가 짝을 찾을 때 특정 깃털 색을 선호하는 경향은 나타나지 않기에 역선택압은 감소한다. 또 환경적 요소도 깃털색에 영향을 미친다. 이탈리아에서의 연구에서는 조밀한 숲일수록 갈색 올빼미가 흔하게 발견되었다. 핀란드의 연구에서는 추운 기후에서는 다른 조건에 무관하게 털색이 옅은 개체가 우세하다는 글로거의 법칙이 올빼미에게도 적용됨이 시사된다.[19][20]
올빼미의 학명을 처음 기재한 것은 저 유명한 칼 폰 린네의 1758년 《자연의 체계》다.[21] 이명법 중 속명 "스트릭스(strix)는 그리스어로 "올빼미"를 의미하며, 종명 "알루코(aluco)는 이탈리아어로 "올빼미"를 의미하는 알로코(allocco)에서 왔다.[7]
올빼미는 올빼미속에 속한다. 올빼미속은 올빼미과에 속하며, 가면올빼미를 제외한 모든 올빼미 및 부엉이 종이 올빼미과에 속한다. 올빼미속 안에서 올빼미와 가까운 종으로는 오만올빼미(Strix butleri, 과거 동종으로 생각되었음), 히말라야올빼미(Strix nivicolum, 때때로 동종으로 생각되었음), 긴점박이올빼미(Strix uralensis), 그리고 북미에 서식하는 빗장올빼미(Strix varia)가 있다.[15] 플라이스토세 전기-중기의 고생물인 Strix intermedia 종은 때때로 올빼미의 고아종, 즉 올빼미의 바로 전 단계 조상으로 여겨진다.[22]
올빼미 아종들은 구분이 힘든 편이며, 어느 개체는 아종과 아종의 중간 단계에 있는 경우도 있다. 아종을 구분하는 특징들은 주변 온도, 서식지 환경의 색깔, 먹이의 크기 등에 영향을 받는다. 그리하여 역사적으로 여러 저자들이 올빼미를 10-15개 아종으로 분류했다.[15] 현재 인정되는 아종은 다음 8아종이다.[23]
올빼미는 북서쪽으로는 그레이트브리튼 섬에서 남서쪽으로는 이베리아 반도, 동쪽으로는 시베리아와 인도 너머까지 유라시아 대륙의 온대 지역에 비연속적으로 분포한다. 모리타니 아종(S. a. mauritanica)의 서식지는 북서아프리카까지 닿는다. 올빼미는 텃새이며, 아일랜드섬에는 보이지 않는다(아마 칡부엉이와의 경쟁이 원인으로 추측). 또 발레아레스 제도와 카나리아 제도에서도 눌러앉아 살지 못하고 그 서식이 일정치 않다.[8]
올빼미는 낙엽림 또는 혼합림에서 발견되며, 때때로 구과식물 집단재배지에서 발견되기도 한다. 물에 접근하기 쉬운 장소를 선호한다. 묘지나 정원, 공원 따위 장소를 통해 런던 등의 도시 환경에도 퍼지게 되었다. 올빼미는 조금 차가운 곳에 살기는 하지만 기본적으로 저지 조류이고 올빼미의 서식지는 저지 조류의 서식지 중 차가운 축에 드는 것 뿐이다. 그러나 드물게 고지대에서 발견되기도 한다(예: 스코틀랜드에서 해발 550 미터, 알프스에서 해발 1,600 미터, 터키에서 해발 2,350 미터,[8] 버마에서 해발 2,800 미터.[15])
올빼미가 서식하는 지역의 넓이는 최소 1천만 평방킬로미터(380만 평방마일) 이상이다. 유럽 한 곳만 해도 97만-200만에 이르는 많은 개체가 서식하고 있다. 개체수 증감의 현황이 정량적으로 파악되지는 않았으나 전체적으로 증가 추세에 있다는 증거가 있다. 올빼미는 IUCN 적색 목록의 기준(최근 10년 또는 3세대 동안 개체수 감소율 30% 이상)을 만족하지 않으며 때문에 관심 불필요(LC)종으로 지정되었다.[1] 올빼미가 사는 곳으로는 구체적으로 벨기에, 네덜란드, 노르웨이, 우크라이나 등이 있으며 대부분의 유럽 국가에서 안정적인 개체수를 확보하고 개체수 증가 추세에 있다. 개체수 감소가 발견된 곳은 핀란드, 에스토니아, 이탈리아, 알바니아가 있다.[8]
올빼미는 한 살이 되면 짝을 짓기 시작하며, 대개 한 번 짝을 지으면 평생을 단혼으로 해로한다. 올빼미 부부는 정착한 텃세권을 연중 방어하며, 텃세권 경계는 매년 거의 변하지 않는다. 낮에는 나무 몸통줄기 가까운 가지에 앉아 쉬는데, 7월에서 10월 사이에는 대개 따로 떨어져서 쉰다.[8] 낮 동안 나뭇가지를 횃대 삼아 쉬고 있는 올빼미를 작은 새들이 발견하고 귀찮게 구는 경우도 있지만 올빼미는 보통 이런 괴롭힘을 무시한다.[15]
올빼미는 대부분 나무줄기의 구멍 속에 둥지를 틀지만 까치가 쓰다 버린 둥지나 다람쥐 둥지, 건물의 구멍을 둥지로 사용하기도 한다. 또 사람이 설치한 새집에도 기꺼이 입주한다. 둥지를 트는 시기는 남쪽 서식지에서는 2월부터지만 스칸디나비아 같은 북부에서는 3월 중순경에 둥지를 트는 것이 드물게 관찰된 바 있다.[8] 올빼미 알은 윤기나는 흰색이며 크기는 48 mm × 39 mm, 무게 39.0 g이다. 무게 중 껍데기가 차지하는 비율은 7%다. 알 두세 개를 암컷이 혼자 품으며 30일 정도 뒤에 부화한다. 올빼미는 만성성 조류로 새끼는 얼마간 부모의 보살핌이 필요하다. 처음에는 솜털이 보송보송하고 이후 35-39일 정도가 지나야 깃털이 난다.[7] 올빼미 새끼는 독립하기 10일 전쯤에 둥지에서 나오며, 가까운 나뭇가지에 숨어든다.[8]
올빼미는 둥지와 새끼를 지키는 데 있어 겁이 없으며, 올빼미속의 다른 종들이 그러하듯 날카로운 발톱으로 침입자의 머리통을 위에서부터 내려찍어 공격한다. 올빼미는 소리 없이 날기 때문에 먹이를 발견하면 쉽게 낚아챈다. 올빼미 발톱의 가장 유명한 피해자는 영국의 저명한 사진가 에릭 호스킹일 것이다. 호스킹은 1937년 올빼미 둥지를 가까이서 찍으려 하다가 격렬한 공격을 받았고 왼쪽 눈을 잃었다. 호스킹은 나중에 자서전 제목을 《새와 맞바꾼 한쪽 눈》(An Eye for a Bird)이라고 지었다.[24]
새끼들이 둥지를 떠난 뒤에도 부모 올빼미는 2, 3개월 정도 새끼들을 돌본다. 이후 8월에서 11월 사이 새끼들은 각자 텃세권을 마련하기 위해 흩어져 독립한다. 자리잡을 만한 빈 텃세권을 찾지 못할 경우 대개 굶어 죽게 된다.[8] 올빼미 새끼의 생존률은 밝혀진 바 없으나 성체의 연간 생존률은 76.8%다. 평균 수명은 5년이지만,[7] 보고된 최대 수명은 야생 상태에서는 18년, 사육 상태에서는 27년이다.[15]
올빼미의 경쟁 상대로는 매, 흰꼬리수리, 참매, 검독수리, 말똥가리 등의 맹금류가 있다. 한편 맹금류가 아닌 서양갈까마귀가 올빼미의 둥지를 트는 경우도 있다. 그러나 새끼들이 늦게 둥지를 떠날수록 올빼미가 일찍 번식하게 되는 중요한 선택압으로 작용하는 것 같다고 알려져 있다.
올빼미는 조류 말라리아에 점점 취약해지는 것으로 보이며, 지난 70년간 지구 온난화와 겹쳐 올빼미의 말라리아 감염 사례는 3배로 뛰었다. 기온이 섭씨 1도 오를 때마다 말라리아 감염률은 2-3배 증가한다. 2010년 영국의 올빼미들의 말라리아 감염률은 60%였는데, 1996년에는 2-3%에 불과했다.
올빼미는 거의 완전히 밤에만 사냥한다. 높은 곳에 홰를 삼아 앉아 있다가 사냥감의 바로 위로 소리없이 낙하하거나 활강한다. 다만 먹여살릴 새끼가 딸린 경우에는 가끔 낮에도 사냥을 할 때가 있다. 먹이로 삼는 동물의 종류는 다양한데, 대개 소림지의 설치류가 대부분이지만 두더지도 먹는다. 포유류 먹이 중에는 토끼 새끼 정도가 가장 크다. 그 외에도 날다람쥐, 하늘다람쥐, 개구리 따위도 먹는다. 도시 지역에서는 새가 먹이에서 차지하는 비중이 더 커지며, 청둥오리나 세가락갈매기 같은 다소 생뚱맞은 종들도 올빼미에게 죽임을 당하거나 잡아먹힌 바 있다.
대개 먹이는 한입에 꿀꺽 삼키며, 소화 불가능한 부위들은 나중에 펠렛으로 토해낸다. 올빼미의 펠렛은 중간 정도 크기에 회색이고 대개 설치류의 털뭉치에 뼈들이 삐죽삐죽 튀어나온 모습을 하고 있다. 올빼미가 둥지를 틀거나 쉼터로 쓰는 나무 아래에서 찾아볼 수 있다.
금눈쇠올빼미나 칡부엉이는 같은 올빼미과 맹금류이기 때문에 대개 올빼미와 공존하기도 한다. 아일랜드섬에는 올빼미가 없기 때문에 칡부엉이가 우세한 올빼미과 맹금류가 되었다. 비슷하게, 올빼미가 숲에서 인간의 활동영역으로 이사를 갈 경우, 인간의 건물을 둥지 터로 애용하는 가면올빼미들이 쫓겨나는 경우가 종종 있다고 한다.
올빼미는 올빼미과의 다른 친척들과 마찬가지로 불운의 징조로 여겨져 왔다. 윌리엄 셰익스피어는 《줄리어스 시저의 비극》 1막 3장에서 “그리고 어제는 밤의 새가 날아와 / 정오 한낮에도 시장터에 앉아 있으며 / 후우 후우 새된 소리를 질렀다”라며 올빼미를 상징으로 사용했다. 한편 존 러스킨은 “똑똑한 사람들이 뭐라고 하든 간에, 내겐 언제나 올빼미 울음소리가 말썽의 전조였다”고 했다.[25]
.jpg)
.jpg)
_-_geograph.org.uk_-_419258.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.png){kind=small}
