dcsimg

Fidżijka ognistobrzucha ( Polish )

provided by wikipedia POL
Commons Multimedia w Wikimedia Commons

Fidżijka ognistobrzucha (Prosopeia personata) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny papug wschodnich. Występuje na Viti Levu (południowo-zachodnie Fidżi), prawdopodobnie dawniej również Ovalau. Narażony na wyginięcie.

Taksonomia

Po raz pierwszy gatunek opisał George Robert Gray na łamach Proceedings of the Zoological Society of London w 1848. Miejsce odłowienia holotypu błędnie wskazał jako Nową Gwineę. Nowemu gatunkowi nadał nazwę Coracopsis(?) personata. Okaz pochodził z inwentarza Edwarda Smitha-Stanleya, 13. hrabii Derby[3]. Obecnie (2017) Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny umieszcza fidżijkę ognistobrzuchą w rodzaju Prosopeia[4]. Jest to gatunek monotypowy[4][5].

Morfologia

Długość ciała wynosi około 47 cm[5], masa ciała blisko 322 g[6]. Wymiary dla nieokreślonej liczby osobników: długość skrzydła 236–248 mm u samców, 225–238 mm u samic; długość ogona 223–259 mm u samców, 215–245 mm u samic; długość górnej krawędzi dzioba 30–34 mm u samców, 25–28 mm[7]. Dymorfizm płciowy objawia się w mniejszym dziobie u samic. Większość upierzenia zielona. Przód głowy i okolice oka są czarne. Od dolnej części piersi po obszar między nogami ciągnie się żółta plama, której barwa w tył przechodzi w pomarańczową. Krawędzie chorągiewek zewnętrznych lotek niebieskie. Spód ogona brązowoczarny. Dziób i nogi czarne, tęczówka pomarańczowoczerwona. Osobniki młodociane wyróżniają się bledszym dziobem, czarym polem z przodu głowy i brązową tęczówką[6].

Zasięg występowania

Viti Levu (południowo-zachodnie Fidżi), prawdopodobnie dawniej zamieszkiwały również Ovalau[5] i Mbau[6].

Ekologia i zachowanie

Środowiskiem życia tych ptaków są lasy – pierwotne, a także wtórne, zarośla w okolicach wsi, namorzyny i ogrody. Odnotowywano ją od wybrzeży do 1200 m n.p.m.[6] (według BirdLife International występuje na dowolnej wysokości[8]). Jest to towarzyski ptak – obserwowany jest w prach i grupach liczących do 40 osobników; rzadko widuje się samotne ptaki. Fidżijki ognistobrzuche żywią się owocami i nasionami, w tym fig. Zjadają również owoce roślin uprawnych – kasztany Inocarpus fagifer, gujawy i mango – kwiaty bananowców, gąsienice i dojrzewające ziarna zbóż. Pożywienia szukają przeważnie w koronach drzew[6].

Lęgi

Okres lęgowy tewa od lipca do września. Gniazdo znajduje się w dziupli drzewa. Odnotowywano 2 jaja w zniesieniu, jednak lokalne doniesienia mówią o 3–4 młodych w grupach rodzinnych[5]. Najdłużej żyjący osobnik w niewoli przeżył prawie 11 lat[6].

Status

IUCN uznaje fidżijkę ognistobrzuchę za gatunek bliski zagrożenia wyginięciem (NT. Near Threatened) nieprzerwanie od 2006 (stan w 2017). Wcześniej, w latach 2004 i 2000 otrzymał rangę narażonego (VU, Vulnerable). Zagrożeniem dla tych papug jest wycinka lasa – na Vitu Levu mniej niż 50% jest zalesione; lasy wycinane są pod uprawy mahoniowców. Gatunek figuruje na liście załącznika II CITES[8].

W niewoli i muzeach

Prawdopodobnie pierwszy osobnik w niewoli w Europie to ten w menażerii hrabii Derby, a same fidżijki ognistobrzuche nie znalazły się nigdy w publicznych kolekcjach tego kontynentu w XX i XXI wieku. Kilka osobników w połowie i pod koniec XIX wieku dotarło do europejskich ogrodów zoologicznych. Od 1862 trzy ptaki znajdowały się w kolekcji londyńskiego zoo. W Niemczech trzymano te ptaki w trzech placówkach – Ogrodzie Zoologicznym w Berlinie (od 1873 do około 1888), w Kolonii (od 1879) oraz nieistniejącym obecnie zoo w Hamburgu (od 1879; w kolekcji był jeden osobnik żółtej mutacji). W latach 70. XX wieku pojedyncze fidżijki ognistobrzuche trzymano w San Diego Zoo oraz Taronga Zoo (Sydney) oraz, sporadycznie, w prywatnych kolekcjach w Europie, głównie Szwajcarii. Najbardziej znaczącym hodowcą był Romuald Burkard (1925–2004); w 1974 odchował trzy młode, krzyżówki fidżijki ognistobrzuchej i czerwonej (P. splendens). Jest to rzadki gatunek także w europejskich kolekcjach muzealnych. Przetrzymywany jest np. w Muzeum Historii Naturalnej w Londynie (stała ekspozycja)[6] i Birmingham Museum and Art Gallery (stan z 2011; jeden osobnik z kolekcji Waltera Chamberlaina, 1847-1920)[9].

Przypisy

  1. Prosopeia personata, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. Prosopeia personata. Czerwona księga gatunków zagrożonych (IUCN Red List of Threatened Species) (ang.).
  3. George Robert Gray. On a New Species of Parrot. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 16, s. 21, 1848.
  4. a b Frank Gill & David Donsker: Parrots & cockatoos. IOC World Bird List (v7.3), 31 lipca 2017. [dostęp 27 września 2017].
  5. a b c d Collar, N. & Boesman, P.: Masked Shining-parrot (Prosopeia personata). W: del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2017. [dostęp 27 września 2017].
  6. a b c d e f g Tomasz Doroń. Fidżyjki rodzaju Prosopeia. „Nowa Exota”. 5/2017. s. 8–9, 13. ISSN 1214-8962.
  7. Dean Amadon. Birds collected during the Whitney South Sea Expedition. Notes on some non-passerine genera, 2. „American Museum Novitates”. 1176, 1942.
  8. a b Masked Shining-parrot Prosopeia personata. BirdLife International. [dostęp 26 września 2017].
  9. Birmingham Ornithology Collections Part 5 – The Collection of Foreign Birds.
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL

Fidżijka ognistobrzucha: Brief Summary ( Polish )

provided by wikipedia POL

Fidżijka ognistobrzucha (Prosopeia personata) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny papug wschodnich. Występuje na Viti Levu (południowo-zachodnie Fidżi), prawdopodobnie dawniej również Ovalau. Narażony na wyginięcie.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL