Multimedia w Wikimedia Commons 
Hasło w Wikisłowniku Alczyk[4], traczyk[5], traczyk lodowy[6] (Alle alle) – gatunek ptaka z rodziny alk (Alcidae), jedyny przedstawiciel rodzaju Alle. Najmniejszy przedstawiciel rodziny alk zamieszkujący regiony nearktyczne i palearktyczne. Nie jest zagrożony wyginięciem.
Alczyk występuje w zależności od podgatunku[7][8][3]:
Zimuje głównie w nisko położonych wodach arktycznych od Grand Banks of Newfoundland na wschód do północnej części Atlantyku i do północnej Norwegii; regularnie zalatuje do południowej części stref borealnych i do Scotian Shelf oraz zatoki Maine i na wschód do północnej Szkocji i Morza Północnego, rzadko widywany dalej na południe[7]. Zabłąkane osobniki widywane były w Austrii, Czechach, Finlandii, na Gibraltarze, we Włoszech, Litwie, Malcie, Polsce i na Ukrainie[3].
W Polsce bardzo rzadki, zalatuje na przybrzeżne wody, ale sporadycznie obserwowany też w interiorze, na przykład w listopadzie 2009 na Kanale Żerańskim. Ostatnio (stan w 2016) obserwowany na wodach Zatoki Gdańskiej w Babich Dołach[9].
Gatunek po raz pierwszy opisał szwedzki przyrodnik Karol Linneusz w 1758 roku w swoim dziele Systema Naturae nadając mu nazwę Alca Alle[10]. Jako miejsce typowe, Linneusz wskazał „ocean arktyczny Europy i Ameryki” (łac. Habitat in Europæ, Americæ arcticæ oceano); później miejsce typowe zostało ograniczone do Szkocji[11]. Podgatunek polaris opisał po raz pierwszy brytyjski kontradmirał J.F. Stenhouse w 1930 roku w czasopiśmie The Scottish Naturalist[12]. Jako miejsce typowe Stenhouse wskazał Cape Flora i Cape Saulen, na Ziemi Franciszka Józefa[12]. Jedyny przedstawiciel rodzaju Alle[4] opisanego przez Johanna Heinricha Friedricha Linka w 1806 roku[13].
Zwykle gatunek ten traktowane jako takson polifiletyczny, ale zebrane dowody są niekompletne i zachodzi potrzeba dalszych badań[7]. Status populacji rozmnażających się na Ziemi Północnej, Wyspach Nowosyberyjskich i nad Morzem Beringa jest niepewny[7]. Istnieją znaczne różnice w wielkości pomiędzy podgatunkami, ale w mitochondrialnym DNA lub w mikrosatelitach nie stwierdzono żadnych różnic genetycznych[14]. Wyróżniono dwa podgatunki[7][8].
Nazwa rodzajowa (i epitet gatunkowy) według BOU (1915) pochodzi od lapońskiego słowa Allē oznaczającego kaczkę lodówkę. Według innych źródeł jest nazwą dźwiękonaśladowczą w języku szwedzkim nawiązującą do nawoływania samca lodówki brzmiącego jak „a-AU-li” lub podobnie lub lokalną szwedzką nazwą z Olandii odnoszącą się do nurnika zwyczajnego[15].
Długość ciała wynosi 17–19 cm, masa ciała 140–192 g, rozpiętość skrzydeł 40–48 cm[7]. Najmniejszy z alk, wielkością dorównujący szpakowi (Styrnus vulgaris). Z bliska łatwy do rozpoznania, w locie może zostać pomylony z maskonurem (Fratercula arctica)[9]. Ptaki obu płci są ubarwione jednakowo. W szacie godowej upierzenie jest koloru czarnego z wyjątkiem białego brzucha i pokryw podogonowych, kilku jasnych piór na grzbiecie oraz białego paska na skrzydłach. W szacie spoczynkowej biała jest również pierś, szyja i gardło. Podgatunek polaris nie różni się ubarwieniem, ale jest ogólnie większy, włącznie z dłuższym dziobem i skrzydłami[7]. Młode podobne są do dorosłych w szacie spoczynkowej, lecz są bardziej brązowe.
Większość zimy alczyki spędzają na wodach północno-zachodniego Atlantyku[16]. Gniazdują w koloniach na wybrzeżu, głównie na klifach i w piargach na stokach morskich[7]. Tworzą największe kolonie ze wszystkich alkowatych. Są bardzo towarzyskie również poza okresem lęgowym[9]. W okresie zimowym przebywa głównie na wodach pelagialnych, zwłaszcza w nisko położonych wodach arktycznych; często widywany na krach lodowych i w strefie borealnej[7].
Żywi się głównie na małymi bezkręgowcami, zwłaszcza widłonogami, obunogami i szczętkami rzadziej dziesięcionogami i ślimakami; spożywa również larwy ryb, jednak podstawę ich diety stanowią planktonowe skorupiaki, widłonogi z rodzaju Calanus oraz obunogi; rodzice zapewniają młodym ptakom średnio 5-8 posiłków na dzień, każda o masie 3,0–3,8 g[7][9]. Na kolonii Paakitsoq, w północno-zachodniej Grenlandii, duży, bogaty w lipidy widłonóg z gatunku Calanus hyperboreus stanowił 80,7% wszystkich posiłków piskląt; drugim najważniejszym źródłem energii był C. glacialis stanowiący 15,6% składu diety[17].
Alczyk jest oportunistycznym gatunkiem, zwykle żerującym w odległości 100 km od kolonii, często znacznie bliżej; pokarm transportowany jest w worku skórnym. Nurkują zwykle przez 30 sekund lub mniej, w większości na głębokości mniejszej niż 20 m, chociaż rzadko zdarza im nurkować do 30 m. Dieta podczas zimy na północno-zachodnim Oceanie Atlantyckim składa się głównie z kryla północnego (Meganyctiphanes norvegica), również z obunogów z rodzaju Themisto i młodych gromadników (Mallotus villosus), natomiast widłonogi stanowią niewielki odsetek zdobywanego pokarmu[18].
Do swoich kolonii alczyki powracają wiosną: od końca lutego do początku marca na Ziemi Franciszka Józefa, na początku kwietnia Spitsbergenie, i na początku maja w północno-zachodniej Grenlandii[7][16]. Gniazdo umieszczone jest w zagłębieniu w klifie, nunataku albo zboczu góry. Jest to kupka usypana z kamieni lub żwiru z fragmentami roślinności[7]. W zniesieniu znajduje się 1 jajo. Inkubacja trwa średnio 29 dni (28–31), jaja są wysiadywane w równym stopniu przez obie płci[7]. Pisklę, pokryte puchem, jest prawie czarno-brązowe z bledszym brzuchem, przy ciężarze 21 g są pół-zagniazdownikami[7]. Młode są pod stałym nadzorem w gnieździe przez 2–4 dni nim osiągną zdolność samodzielnego utrzymywania ciepła. Są w pełni opierzone po 27–28 dniach życia i pozornie stają się niezależne kiedy same wylatują w morze[7]. Sukces hodowlany ze zmiennym powodzeniem, średnio z około 50-52% złożonych jaj wykluwają się pisklęta; większość strat podczas inkubacji są spowodowane zaniedbaniem, przypadkowego stłuczeniem oraz drapieżnictwa ze strony lisów polarnych (Vulpes lagopus), mew, a nierzadko nawet niedźwiedzi polarnych (Ursus maritimus)[7]. Zdolność rozrodu uzyskują po 3 latach życia[16].
W Polsce podlega ścisłej ochronie gatunkowej[19].
Alczyk, traczyk, traczyk lodowy (Alle alle) – gatunek ptaka z rodziny alk (Alcidae), jedyny przedstawiciel rodzaju Alle. Najmniejszy przedstawiciel rodziny alk zamieszkujący regiony nearktyczne i palearktyczne. Nie jest zagrożony wyginięciem.
