Beefwood Family

Rzewniowate (Casuarinaceae R. Br.) – rodzina roślin z rzędu bukowców (Fagales). Zalicza się tutaj 4 rodzaje z 95 gatunkami^[1]. Zasięg ich występowania obejmuje obszar od Madagaskaru, poprzez południowo-wschodnią Azję do wysp Oceanii i Australii, gdzie znajduje się centrum zróżnicowania rodziny. Ślady kopalne świadczą o dawnym występowaniu tych roślin także w południowej Afryce i w Ameryce Południowej^[1]. Jedynym gatunkiem szeroko rozprzestrzenionym jest rzewnia skrzypolistna Casuarina equisetifolia, który też uprawiany jest poza zasięgiem rodzimym w całej strefie międzyzwrotnikowej, głównie w celu utrwalania wydm oraz dla drewna^[2], także jako rośliny ozdobne^[3]. Bardzo twarde drewno drzew z rodzaju rzewnia powoduje, że zaliczane są one do tzw. drzew żelaznych. Rośliny te w większości zasiedlają siedliska suche tworząc kseromorficzne zarośla^[2].

Morfologia

Pokrój

Drzewa i krzewy osiągające na ogół 5–15 m, wyjątkowo do ok. 30 m wysokości^[2]. Gałązki barwy zielonej, członowane (jak u skrzypów)^[2], rozgałęzione okółkowo^[3], rózgowate, często zwisające^[4].

Liście

Silnie zredukowane, łuskowate, wyrastają w okółkach po 4–20^[4], zrośnięte w pochewkę otaczającą łodygę^[3].

Kwiaty

Drobne i rozdzielnopłciowe^[3], choć zwykle kwiaty męskie i żeńskie występują na tych samych roślinach (jednopienność)^[2]. Kwiaty męskie zebrane są w kłosokształtne kwiatostany, a żeńskie w kulistawe lub jajowate główki^[4]. Kwiaty męskie składają się z pojedynczego pręcika otoczonego czteroząbkowym okwiatem. Kwiaty żeńskie pozbawione są okwiatu, składają się z pojedynczego słupka, którego zalążnia zbudowana jest z dwóch owocolistków. Na końcu krótkiej, rozwidlonej szyjki słupka znajdują się dwa silnie wydłużone znamiona^[4][2].

Owoce

Skrzydlaki wsparte drewniejącymi przysadkami, dzięki czemu cały kwiatostan w czasie owocowania przypomina szyszkę nagonasiennych^[4][2].

Systematyka

Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)

Jedna z rodzin rzędu bukowców należącego do kladu różowych w obrębie okrytonasiennych^[1]. Ze względu na specyficzną budowę rodzina ta dawniej była wyodrębniana w osobny rząd rzewniowców Casuarinales^[2].

bukowce

bukanowate Nothofagaceae

bukowate Fagaceae

woskownicowate Myricaceae

orzechowate Juglandaceae

rzewniowate Casuarinaceae

brzozowate Betulaceae

Ticodendraceae

Pozycja w systemie Reveala (1993–1999)

Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa oczarowe (Hamamelididae Takht.), nadrząd Casuarinanae Takht. ex Reveal & Doweld, rząd rzewniowce (Casuarinales Lindl.), rodzina rzewniowate (Casuarinaceae R. Br. in Flinders)^[5]. Do rodziny należą 4 rodzaje.

Wykaz rodzajów^[6]

• Allocasuarina L.A.S.Johnson
• Casuarina Rumph. ex L. – rzewnia
• Ceuthostoma L.A.S.Johnson
• Gymnostoma L.A.S.Johnson

Przypisy