Cedar

Zobacz w Wikicytatach kolekcję cytatów o cedrze

Cedr (Cedrus Trew) – rodzaj długowiecznych drzew z rodziny sosnowatych. Cedry występują w rejonach górskich Azji i Afryki Północnej. Ich pierwotny areał to Himalaje i region śródziemnomorski. Rosną na wysokościach 1500-3200 m n.p.m. w Himalajach i 1000-2200 m w basenie Morza Śródziemnego.

W przeszłości lasy cedrowe bujnie porastały europejskie obszary basenu Morza Śródziemnego. Jednak wraz z rozwojem rolnictwa następowała ich degradacja i przekształcanie tych terenów na pastwiska dla owiec i kóz. Obecnie dąży się do odrodzenia tych zbiorowisk leśnych, co niejednokrotnie okazuje się niemożliwe.

Morfologia

Pokrój

Okazałe drzewa iglaste osiągające wysokość do 40 m, wyjątkowo do 60 m. Gałęzie mają szerokie i rozłożyste.

Liście

Igły osiągają długość 8-60 mm, wiecznie zielone.

Szyszki

Szyszki są cylindryczne, mają długość od 10 cm do 13 cm.

Gatunki

Według The Plant List do rodzaju cedr należą 3 gatunki^[2]

• Cedrus atlantica (Endl.) Manetti ex Carrière – cedr atlaski
• Cedrus deodara (Roxb. ex D.Don) G.Don – cedr himalajski
• Cedrus libani A.Rich. – cedr libański

Zastosowanie

• Drewno cedrowe używane było do budowy statków, w meblarstwie oraz w budownictwie. Służyło m.in. do budowy Pierwszej Świątyni Jerozolimskiej z X w p.n.e. i Świątyni Artemidy w Efezie (jednego z siedmiu cudów świata) z VI w p.n.e. Na skutek prowadzonej intensywnej eksploatacji gatunki te zostały bardzo wyniszczone, w wyniku czego w wielu krajach znalazły się pod ochroną. Drewno cedrowe stosuje się także na fornir, sklejkę, płyty wiórowe i pilśniowe, na deski i parkiet, na meble, do zabudowy wewnętrznej i zewnętrznej, na ramy, drzwi, okna. Dobre jest do toczenia i rzeźbienia, na ołówki, listwy, łódki sportowe i instrumenty muzyczne. Wykonuje się z niego również humidory (pudełka do cygar)
• Roślina ozdobna: cedry są często uprawiane jako drzewa ozdobne w krajach o łagodnym klimacie. W Polsce największy cedr libański (wysokość 21 m, średnica pnia 0,6 m) rośnie w Arboretum w Wojsławicach, zasadzony w 1965.

Ciekawostki

• Oferowany w handlu tzw. olej cedrowy pozyskiwany z tzw. "cedrowych orzeszków" tzw. "cedru syberyjskiego" w istocie nic z cedrami nie ma wspólnego. Jest to olej wytwarzany z nasion limby syberyjskiej (w języku rosyjskim nazywanej popularnie kедр сибирский).

Przypisy

Bibliografia

1. K. Browicz, J. Zielinski (1982), Chorology of trees and shrubs in south-west Asia and adjacent regions Vol. 1. Warszawa-Poznań
2. W. Seneta, J. Dolatowski (2007), Dendrologia, Wyd. Naukowe PWN
3. W. Seneta (1987), Drzewa i krzewy iglaste, PWN

Zobacz też

Zobacz hasło cedr w Wikisłowniku

• "Las Bożych Cedrów" – rezerwat w Libanie wpisany na listę dziedzictwa światowego UNESCO

Sosnowate

• sosna
• świerk
• jodła
• modrzew
• cedr
• daglezja
• Cathaya
• modrzewnik
• choina
• keteleeria
• nothotsuga