Bay Colobus

Gerezanka ruda^[3], gereza ruda^[4] (Piliocolobus badius) – gatunek ssaka z rodziny koczkodanowatych (Cercopithecidae).

Występowanie i środowisko życia

Od Senegalu, poprzez wszystkie kraje Afryki Zachodniej, do północnej Angoli, Republiki Środkowoafrykańskiej, w Sudanie do zachodniego brzegu Nilu, w Afryce Wschodniej do zachodniego brzegu Jeziora Wiktorii.

Lasy wszystkich typów położonych do 1500 m n.p.m., najlepiej w pobliżu rzek i potoków.

Systematyka

Taksonomia

Gatunek po raz pierwszy opisany naukowo przez R. Kerra w 1792 roku pod nazwą Cercopithecus badius^[5]. Jako miejsce typowe autor wskazał Sierra Leone^[5].

Podgatunki

Wyróżniono kilka podgatunków P. badius^[6][3]:

• P. badius badius – gerezanka ruda (status IUCN: EN)^[7]
• P. badius temminckii – gerezanka gwinejska (status IUCN: EN)^[8]
• P. badius waldroni – gerezanka samotna (status IUCN: CR)^[9]

Etymologia

Nazwa rodzajowa jest połączeniem greckiego słowa πιλίον pilion – „w czapce” (zdrobnienie πιλος pilos) oraz nazwy rodzaju Colobus Illiger, 1811^[10]. Epitet gatunkowy pochodzi od łacińskiego słowa badius – „kasztanowaty, brązowy”.

Charakterystyka

Małpa o małej głowie, krótkim pysku, bokobrodach skierowanych do tyłu. Ubarwienie ciała zmienne w zależności od podgatunku, prawie zawsze czerwonawe (łącznie z głową i bokobrodami). Wierzch ciała szary, z czerwonawym lub całkiem szarym spodem. Spód i nogi są najczęściej jaśniejsze. Ogon długi, cienki, na końcu trochę grubszy, jednolicie czerwony lub szary.

Wymiary ciała

Długość ciała bez ogona

46 – 70 cm

Długość ogona

45 – 80 cm

Masa ciała

samce 9 – 13 kg, samice 7 – 9 kg

Tryb życia

Aktywne w ciągu dnia. Żyją najczęściej w koronach drzew. Tworzą grupy składające się z 8 – 10 osobników, w których występują zwierzęta obojga płci. Na jednego samca przypada 2 do 3 samic. Młodociane samce i samice nie opuszczają macierzystej grupy. Zwierzęta są agresywne jedynie w stosunku do innych grup na obcym, nie znakowanym terytorialnie terenie. Więzi w grupie nią są zbyt silne. Zdarza się, że samce zabijają młode. Gerezy żywią się wyłącznie pokarmem roślinnym: liśćmi, młodymi pędami, pączkami kwiatów i owocami.

Rozród

Zachowania godowe i seksualne słabo poznane. Ciąża u samic trwa około 6 miesięcy, po czym rodzi się jedno młode. Młode karmione jest mlekiem matki przez rok. Pomiędzy kolejnymi miotami mija 2 lata. Dojrzałość płciową samice osiągają w 2 roku życia, samce w 3 roku życia.

Przypisy