dcsimg

Płucnica płotowa ( Polish )

provided by wikipedia POL
Tuckermannopsis sepincola-4.jpg

Płucnica płotowa, brązowniczka płotowa (Cetraria sepincola (Ehrh.) Ach.) – gatunek grzybów z rodziny tarczownicowatych (Parmeliaceae)[1]. Ze względu na symbiozę z glonami zaliczany jest do porostów[2].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Cetraria, Parmeliaceae, Lecanorales, Lecanoromycetidae, Lecanoromycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten opisał w 1793 r. Jakob Friedrich Ehrhart jako Lichen sepincola (w tłumaczeniu na język polski: porost płotowy), później zaliczany był on do różnych rodzajów. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu Erik Acharius w 1803 r.

Synonimy nazwy naukowej[3]:

  • Cetraria sepincola var. ulophylla Ach. 1803
  • Lichen sepincola Ehrh. 1785
  • Lobaria sepincola (Ehrh.) Hoffm. 1796
  • Parmelia sepincola (Ehrh.) Spreng. 1827
  • Physcia sepincola (Ehrh.) DC. 1805
  • Platysma sepincola (Ehrh.) Hoffm. 1790
  • Tuckermanopsis sepincola (Ehrh.) Hale 1987

Nazwy polskie według W. Fałtynowicza[2].

Charakterystyka

Plecha

Listkowata, niewielka, tworząca kępki o średnicy 1-2 cm. Jest nieregularna lub rozetkowata i głęboko wcinana. Poszczególne odcinki plechy mają długość do 2 mm, są przylegające do podłoża, lub wznoszące się. Mają gładkie, lub delikatnie wcinane brzegi. Powierzchnia górna gładka, matowa lub błyszcząca, bez urwistków i izydiów, o barwie brązowej, oliwkowej, zielonobrunatnej lub ciemnobrunatnej. Dolna powierzchnia plechy jest brudnobiała lub jasnobrunatna i posiada nieliczne chwytniki. Plecha heteromeryczna z glonami protokokkoidalnymi[4][5].

Rozmnażanie

Rozmnaża się głównie przez zarodniki. Na plesze zawsze i zazwyczaj licznie występują owocniki typu apotecjum, często zasłaniające plechę. Mają średnicę 1-4 mm i wyrastają na brzegach oraz na końcach odcinków. Mają błyszczące, czerwonobrunatne tarczki i cienki, gładki lub karbowany brzeżek plechowy[4]. Worki o zgrubiałych ścianach. W jednym worku powstaje po 8 jednokomórkowych, bezbarwnych, prostych i elipsoidalnych zarodników o rozmiarach 7-10 × 4,5-6,5 μm[5].

Reakcje barwne porostów

Wszystkie reakcje negatywne. Kwasy porostowe: kwas protolichesterynowy[5].

Występowanie i siedlisko

Płucnica płotowa występuje głównie na półkuli północnej; w Ameryce Północnej, Europie, Azji i na niektórych wyspach. Na półkuli południowej opisano stanowiska tego gatunku tylko na wyspie Goodall w Antarktyce. W Europie północna granica zasięgu biegnie przez Grenlandię, Islandię i północne wybrzeża Półwyspu Skandynawskiego[6]. Szczególnie częsta jest na wokółbiegunowych obszarach tundry[5]. W Polsce występuje na obszarze całego kraju[2], jest jednak rzadka. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status EN – gatunek w sytuacji bardzo wysokiego ryzyka wymarcia w stanie dzikim w regionie[7]. W Polsce podlega ścisłej ochronie gatunkowej[8].

Występuje na korze licznych gatunków drzew, zarówno liściastych, jak iglastych[2]. Najczęściej obserwowana była na cienkich gałęziach brzóz. Czasami notowano występowanie także na drewnie i na skałach[4]. W tundrze licznie rośnie na gałązkach karłowatych brzóz, wierzb, różanecznikow, borówek i bagna[5].

Przypisy

  1. a b Index Fungorum (ang.). [dostęp 2015-07-03].
  2. a b c d Wiesław Fałtynowicz: The Lichenes, Lichenicolous and allied Fungi of Poland.Krytyczna lista porostów i grzybów naporostowych Polski. Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2003. ISBN 83-89648-06-7.
  3. Species Fungorum (ang.). [dostęp 2015-07-03].
  4. a b c Hanna Wójciak: Porosty, mszaki, paprotniki. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2010. ISBN 978-83-7073-552-4.
  5. a b c d e Consortium of North American Lichen Herbaria. [dostęp 2015-07-03].
  6. Discover Life Maps. [dostęp 2015-02-08].
  7. Zbigniew Mirek: Red list of plants and fungi in Poland = Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany. Polish Academy of Sciences, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
  8. Dz.U. z 2014 r. nr 0, poz. 1408 – Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej grzybów
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL

Płucnica płotowa: Brief Summary ( Polish )

provided by wikipedia POL
Tuckermannopsis sepincola-4.jpg

Płucnica płotowa, brązowniczka płotowa (Cetraria sepincola (Ehrh.) Ach.) – gatunek grzybów z rodziny tarczownicowatych (Parmeliaceae). Ze względu na symbiozę z glonami zaliczany jest do porostów.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL