Multimedia w Wikimedia Commons Puchacz białoplamy[4] (Bubo leucostictus) – gatunek ptaka z rodziny puszczykowatych (Strigidae). Gatunek ten występuje w Afryce, nie jest zagrożony wyginięciem.
Puchacz białoplamy występuje niejednolicie od zachodniej Gwinei, Sierra Leone i Liberii, na wschód do Nigerii i Kamerunu, na południe do ujścia rzeki Kongo i północno-zachodniej Angoli oraz w północnej i wschodniej części Demokratycznej Republiki Konga[5][6].
Gatunek po raz pierwszy opisał w 1855 roku niemiecki ornitolog Gustav Hartlaub na łamach Journal für Ornithologie[7]. Jako miejsce typowe autor wskazał Dabocrom w Ghanie[7]. Nie są znane gatunki siostrzane[5]. Takson monotypowy[6][5].
Nazwa rodzajowa: epitet gatunkowy Strix bubo Linnaeus, 1758 (łac. bubo, bubonis – puchacz < gr. βυας buas – puchacz)[8].
Epitet gatunkowy: gr. λευκοστικτος leukostiktos – biało nakrapiany, biało cętkowany < λευκος leukos – biały; στικτος stiktos – cętkowany < στιζω stizō – tatuować[9].
Długość ciała 40–46 cm; masa ciała samców 485–535 g, samic 525–610 g[5]. Inne wymiary: długość skrzydła 325[10]–330[11] mm, długość skoku 40[12]–49[13] mm, długość ogona 190–200[12] mm, długość dzioba 17–18[12] mm. Stosunkowo mały puchacz, z relatywnie małymi stopami i krótkim dziobem. Szlara koloru ryżowego z bladymi pierścieniami, na brzegu ciemna; głowa i „uszy” ciemnobrązowe z białymi plamkami. Górne części ciała włącznie ze sterówkami brązowawe do ryżobrązowego z bladobrązowym okratowaniem, barkówki z białymi zewnętrznymi wstęgami. Ogon paskowany, z widoczną białą końcówką. Gardła białe, pierś koloru ryżobrązowego z widocznym ciemnym okratowaniem, reszta spodu ciała biała z cienkimi ryżowymi paskami i dużych czarniawymi plamami. Skok opierzony, tęczówka jasnożółta, dziób zielonkawo-żółty[5]. U młodych ptaków głowa i ciało białawe z wyjątkiem ryżowych plamek, kontrastujące brązowymi skrzydłami i ogonem; upierzenie takie jak u dorosłych po 1. roku życia[5].
Odzywa się niskim, przyspieszającym brzęczącym, przypominającym gdakanie „tok tok tok-ok-ok-okok”[a], rzadko powtarzanym; w stanie zagrożenia odzywa się głosem przypominającym kwakanie[5].
Ptak osiadły zamieszkujący pierwotne i wtórne nizinne lasy deszczowe, głównie przebywający przy ich krawędziach i na polanach; występuje również w lesie wzdłuż rzek i zalesionych wysp rzecznych[5]. W Liberii obserwowany także na bagnistych obszarach dziewiczych lasów oraz na obszarach rolnych z wysokimi drzewami[5].
Spożywa głównie owady, takie jak chrząszcze, cykady i szarańcze; w jego diecie nie zaobserwowano kręgowców[5]. Ptaki przebywające w niewoli nie okazywały zainteresowania podczas karmienia większymi gryzoniami, ale spożywały olej palmowy[5]. Małe stopy i słaby dziób sugerują, że ptak ten jest niezdolny do obezwładnienia dużych ptaków lub ssaków[5]. Puchacze białoplame prowadzą nocny tryb życia, pojawiają się o zmierzchu[5]. Polują z dogodnego miejsca znajdującego się w środkowej kondygnacji lasu, często w pobliżu polan lub ścieżek; lata nisko wzdłuż dróg i otwartych szlaków[5]. Chwytają zdobycz zbierając ją z liści lub bezpośrednio z ziemi; łapią owady również w powietrzu, obserwowano jak łapie karaluchy o zmierzchu[5]. Ofiarę trzymają w szponach i dzielą ją na kawałki ostrym dziobem[5].
Lęgi puchacz białoplamego są słabo poznane; obserwowane ptaki w kondycji rozrodczej wskazują że okres rozrodczy w Sierra Leone przypada na okres od listopada do grudnia, w Gabonie od listopada do stycznia oraz w Demokratycznej Republice Konga w marcu i od sierpnia do września; w Liberii obserwowano pisklęta w okresie od lutego do kwietnia natomiast młode ptaki w lipcu. Buduje gniazda najwyraźniej na ziemi[5].
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów został zaliczony do kategorii LC (ang. Least Concern – najmniejszej troski)[3]. Globalny stan populacji nie jest znany, ale gatunek ten nie jest obserwowany zbyt często[3][14]. Rzadki w Sierra Leone, i najwyraźniej również rzadki w Nigerii; uznawany za powszechny w Liberii, maksymalnie 1 para na km² w jej północno-zachodniej części[5]. Zważywszy, że ptaka tego jest łatwo przeoczyć, jest słabo poznany a lęgi mniej lub bardziej nieudokumentowane – prawdopodobnie jest o wiele bardziej rozpowszechniony, niż sugerują to jego obserwacje[5].
Puchacz białoplamy (Bubo leucostictus) – gatunek ptaka z rodziny puszczykowatych (Strigidae). Gatunek ten występuje w Afryce, nie jest zagrożony wyginięciem.
