dcsimg

Obrazki alpejskie ( Polish )

provided by wikipedia POL
 src= Zobacz hasło obrazki alpejskie w Wikisłowniku

Obrazki alpejskie (Arum cylindraceum Gasp., syn. Arum alpinum Schott & Kotschy) – gatunek rośliny z rodzaju obrazki w rodzinie obrazkowatych. Do przełomu XX i XXI wieku Arum alpinum był przeważnie uznawany za odrębny gatunek, obecnie uważany za synonim taksonomiczny Arum cylindraceum Gasp. W Polsce występuje na południu kraju, w niższych położeniach Karpat i Sudetów oraz na terenach przyległych[3].

Morfologia

Biologia i ekologia

Kwitnie od kwietnia do maja. Zapylany jest przez owady, głównie muchy. Owady wabione są wydzielanym przez kwiaty zapachem podobnym do padliny. Wpadają do głębokiej pochwy i zsuwają się na dno wypełnione nektarem. Po zapylaniu pochwa więdnie i uwalnia owady[3].

Systematyka

W 1851 roku Schott i Kotschy opisali w numerze 9 Botanische Zeitung nowy gatunek obrazków odnaleziony w południowych Alpach w Transylwanii, pod nazwą Arum alpinum. Do końca XX wieku status tej rośliny był przedmiotem wielu kontrowersji systematycznych. Była ona uznawana za[4]:

  • przedstawiciela gatunku obrazki plamiste (Arum maculatum) – np. przez Beck-Mannagetta (1903), Aschersona i Graebnera (1904), Riedla (1967),
  • wariant Arum maculatum var. alpinum – Engler (1879),
  • podgatunek Arum maculatum subsp. alpinum – Richt. (1890),
  • podwariant Arum maculatum subvar. alpinum – Engler (1920),
  • podgatunek Arum maculatum subsp. danicum – Prime (1961),
  • podgatunek Arum maculatum subsp. immaculatum – Reichenbach,
  • wariant obrazków włoskich Arum italicum var. lanceolatum – Boiss & Heldr.,
  • podgatunek obrazków wschodnich Arum orientale subsp. orientale – Gutermann (1973),
  • podgatunek Arum orientale subsp. alpinum – Riedl (1979).

Na przełomie XX i XXI wieku gatunek Arum alpinum został uznany za synonim Arum cylindraceum Gasp. w pracach[5]:

  • R. Govaertsa World Checklist of Seed Plants z 1995,
  • R. Govaertsa i D.G. Frodina World Checklist and Bibliography of Araceae (and Acoraceae) z 2002,
  • S. Castroviejo (et al.) Flora Iberica 18 z 2008

i jako taki wskazywany jest w aktualnych opracowaniach taksonomicznych, takich jak:

  • World Checklist of Selected Plant Families[5],
  • The Plant List[6],
  • Global Biodiversity Information Facility[7],
  • Catalogue of Life 2010[2].

We wcześniejszych opracowaniach oraz w źródłach polskich nazwa Arum alpinum bądź nadal występuje jako zaakceptowana, bądź odnosi się do wcześniejszych ustaleń taksonomicznych, np.:

Zagrożenia i ochrona

Obrazki alpejskie (jako Arum alpinum) są w Polsce objęte częściową ochroną gatunkową[13]. W latach 2001–2014 podlegały ochronie ścisłej[14]. Zagrożeniem w Polsce jest zanik odpowiednich siedlisk w wyniku gospodarczego wykorzystania lasów i zmiany stosunków wodnych[3].

Przypisy

  1. P.F. Stevens: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2009-06-08].
  2. a b Arum cylindraceum Gasp. (ang.). W: Catalogue of Life: 2010 Annual Checklist [on-line]. [dostęp 2014-11-09].
  3. a b c Halina Piękoś-Mirkowa, Zbigniew Mirek: Rośliny chronione. Wyd. II. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2006, s. 309, seria: Flora Polski. ISBN 83-7073-444-8.
  4. Marija Bedalov i Manfred A. Fischer. Arum alpinum (Araceae) and its Distribution in the Eastern Mediterranean. „Phyton”. 35 (1), s. 103-113, 1995.
  5. a b World Checklist of Selected Plant Families. Arum alpinum: not accepted. [dostęp 2011-01-23].
  6. Arum cylindraceum Gasp. (ang.). W: The Plant List [on-line]. [dostęp 2011-01-23].
  7. Arum cylindraceum Gasp. (ang.). W: Global Biodiversity Information Facility [on-line]. [dostęp 2011-01-23].
  8. Arum alpinum Schott & Kotschy (ang.). W: Flora Europaea [on-line]. [dostęp 2014-11-09].
  9. Arum orientale M. Bieb. ssp. orientale. W: Atlas roślin naczyniowych Polski [on-line]. [dostęp 2014-11-09].
  10. L. Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. 2008, s. 608.
  11. Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Vascular Plants of Poland - A Checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 1995. ISBN 83-85444-38-6.
  12. Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
  13. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin (Dz.U. z 2014 r. nr 0, poz. 1409).
  14. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 września 2001 r. w sprawie listy gatunków roślin rodzimych dziko występujących objętych ochroną gatunkową ścisłą częściową oraz zakazów właściwych dla tych gatunków i odstępstw od tych zakazów (Dz.U. z 2001 r. nr 106, poz. 1167).
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL

Obrazki alpejskie: Brief Summary ( Polish )

provided by wikipedia POL

Obrazki alpejskie (Arum cylindraceum Gasp., syn. Arum alpinum Schott & Kotschy) – gatunek rośliny z rodzaju obrazki w rodzinie obrazkowatych. Do przełomu XX i XXI wieku Arum alpinum był przeważnie uznawany za odrębny gatunek, obecnie uważany za synonim taksonomiczny Arum cylindraceum Gasp. W Polsce występuje na południu kraju, w niższych położeniach Karpat i Sudetów oraz na terenach przyległych.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL