Łuszcz czarnogłowy (Pheucticus melanocephalus) – gatunek małego, wędrownego ptaka z rodziny kardynałów (Cardinalidae). Zasiedla Amerykę Północną oraz Środkową.
Opisany w 1827 roku przez angielskiego ornitologa Williama Swainsona. Nazwa naukowa pochodzi z greki, pheucticus oznacza „nieśmiały”, a melanocephalus – czarnogłowy[5]. Wyróżniono dwa podgatunki P. melanocephalus[2][3][6]:
Łuszcz czarnogłowy zasiedla zachodnią część Stanów Zjednoczonych, południowo-zachodnią Kanadę (w trakcie lęgów) oraz centralną i północną Amerykę Środkową. Jego środowiskiem są różnorodne lasy liściaste oraz mieszane. Zasięg występowania szacowany jest na 4 521 000 km², a wielkość populacji na około 4 900 000 ptaków.
Jest ptakiem wędrownym. Gniazduje w zachodnich oraz centralnych stanach, zimuje „przy wybrzeżach” Ameryki Środkowej oraz w Kalifornii Dolnej. W centralnej Ameryce Środkowej łuszcz czarnogłowy spotykany jest przez cały rok.
Długość ciała wynosi 15–20 cm, rozpiętość skrzydeł 30–33 cm, a masa ciała 38-84 g. Występuje bardzo wyraźny dymorfizm płciowy. Obie płcie charakteryzują się szarymi nogami oraz szaro-białym, grubym dziobem, przy czym żuchwa nieco większa niż górna szczęka. Młode jak samice, ale szarawe.
Samce mają czarną całą głowę, z białą obrączką wokół oczu. Spód i wierzch ciała mniej lub bardziej intensywnie ceglastoczerwone. Pokrywy podogonowe białe, a ogon czarne. Skrzydła także czarnej barwy, są na nich 2 duże, białe plamy oraz kilka mniejszych, na zakończeniach lotek II rzędu.
Samice wszystkie czarne u samców obszary upierzenia mają oliwkowo brązowe (skrzydła także z żółtymi zakończeniami lotek), jedynie wierzch głowy ciemnoszary. Poza tym są jakby wyblakłe, a na bokach delikatnie, czarno paskowane. Przez ich głowę biegnie biała brew i wąs, a na skrzydłach 2 białe paski.
Prowadzi dzienny tryb życia. Ma charakterystyczny lot. W okresie lęgowym pary agresywnie bronią terytorium, poza nim przebywa w małych stadkach. Odżywia się owadami, nasionami oraz owocami. Pożywia się na drzewach i w krzakach, niekiedy na dworcach i kempingach. Może tworzyć hybrydy z łuszczem strojnym (P. ludovicianus)[5], a także z łuszczem żółtym (P. chrysopeplus).
Okres lęgowy trwa od kwietnia do lipca. Rozmiar terytorium to około 7900-27 000 m². Gniazdo zbudowane jest na drzewie, 4-25 stóp nad ziemią, ma kształt miseczki. Jego budowa trwa zaledwie 3 lub 4 dni. 2-5 jaj ma wymiary 28x18 mm[5] i barwę morską w brązowe, podłużne kropki. Składane są przez samicę w jednodniowym odstępie. Inkubacja trwa 12 lub 13 dni. Młode są opierzone po około 12 dniach, a po kolejnych dwóch tygodniach uzyskują pełną niezależność. Samce mogą się rozmnażać po 3 latach, samice już po roku. W naturze żyje 5-6 lat, w niewoli do 25.
Łuszcz czarnogłowy (Pheucticus melanocephalus) – gatunek małego, wędrownego ptaka z rodziny kardynałów (Cardinalidae). Zasiedla Amerykę Północną oraz Środkową.