Strigiformes

Uile is voëls in die orde van Strigiformes. Die orde bestaan uit ongeveer 200 spesies van groot roofvoëls. Meeste van hulle is alleenlopend en nag-aktief. Hulle vreet klein soogdiertjies soos knaagdiere, insekte en ander voëls. 'n Paar spesies sal selfs visse vang. As 'n groep is uile baie suksesvol en hulle kom bykans reg oor die wêreld voor, met uitsondering van Antarktika, die grootste gedeelte van Groenland, en 'n paar ander klein eilandjies.

Naguile se oë en ore is goed aangepas en ontwikkel ten einde hulle in staat te stel om in die nag te kan jag. Hulle vere, en veral die slagvere op die vlerke, is donserig sodat hulle geruisloos kan vlieg. Daar word 2 families onderskei, wat altesaam 144 spesies bevat en waarvan 12 in Suid-Afrika voorkom.

Liggaamsbou

Uile is gewoonlik donker- tot geelbruin van kleur met strepe of kolle. Hulle het groot koppe en vlerke in vergelyking met hulle lywe en 4 tone met skerp naels aan die kloue. Hulle het plat gesigte met die kenmerkende gesigskyf, haakvormige snawels en groot oë. Hulle oë is na vore gerig en, net soos die mens, sien hulle stereoskopies (veroorsaak goeie afstandskatting), wat beteken dat hulle 'n kleiner gesigsveld as ander voëls het, maar hulle kan hul koppe teen tot 270° draai.

Uile het baie sensitiewe oë: hulle het 10 keer meer stafies (ligsensitiewe selle in die retina) as mense. Dit beteken dat daar nie genoeg ruimte vir kegeltjies (kleurgevoelige elemente) is nie, wat verklaar waarom naguile kleurblind is. Hulle het egter 'n derde ooglid wat die oë bedags teen die skerp lig beskerm. Omdat uile se koppe so beweeglik is, kan hulle net soos 'n mens die verskil in geluidsterkte tussen die een en die ander oor gebruik ten einde die rigting van 'n geluid te bepaal.

Waarop dit kortliks neerkom, is dat die uil sy kop draai totdat albei ore dieselfde geluidsterkte hoor en dan weet hy dat die geluid direk van voor kom. Wanneer die prooi beweeg, is daar 'n toename in die verskil tussen die geluid wat links en regs waargeneem word. By sommige uile is die ore asimmetries gerangskik, waardeur 1 oor 'n geluid net voor die ander oor waarneem en die bron nog akkurater bepaal kan word.

Uile moet geruisloos vlieg: nie net om te verhinder dat die prooi hom hoor aankom nie, maar ook sodat daar nie geraas naby sy eie ore is en sy gehoor daardeur belemmer word nie. Daarom is die uil se vlerkoppervlak van dons voorsien sodat alle geluide gedemp word. Boonop het uile grater vlerke as ander voëls van dieselfde grootte. Die groter oppervlak beteken dat hulle beter kan vlieg en dit vergoed vir die weerstand wat die dons op die vlerke meebring.

Lewenswyse

Die meeste uile maak jag op knaagdiere, ander klein soogdiere, voëls en insekte. Die voedselinname word egter grootliks bepaal deur die beskikbaarheid van voedsel in 'n bepaalde omgewing. In die natuur eet bosuile byvoorbeeld klein soogdiere, maar as hulle in ʼn stedelike gebied woon, eet hulle mossies en ander voëls. Die prooi word gewoonlik heel ingesluk en in die maag verteer.

Die onverteerbare dele word in die sogenaamde uilballe uitgebraak. Uile leef in afgebakende gebiede en die geroep van uile in die nag dien hoofsaaklik as waarskuwing aan ander uile dat 'n afgebakende gebied nie binnegedring mag word nie. Bedags rus hulle dikwels op dieselfde plek.

Voortplanting

Uile bou nie hul eie neste nie. Hulle broei meestal in ʼn bestaande holte, 'n ou nes van ʼn ander voel of sommer op die kaal grond. Die eiers is wit en rond en word vroeg in die jaar met tussenpose van 'n paar dae gelê. Wanneer al die eiers uitgebroei is, bevat die nes dus kuikens van verskillende grootte. In tye van voedselskaarste oorleef slegs die oudstes en sterkstes. Die aantal eiers per nes en die aantal broeisels per jaar hang van die beskikbaarheid van voedsel al.

Kerkuile

Elf van die uilspesies verskil so baie van die ander 133 dat hulle afsonderlik as kerkuile (familie Tytonidae) gegroepeer word. Hulle kan uitwendig van die ander onderskei word deur die hartvormige gesigskyf. Die bekendste verteenwoordiger is Tyto alba, wat in gematigde en tropiese streke van die wêreld voorkom.

In Suid-Afrika staan die uil ook bekend as die nonnetjie-of nooientjie-uil. Hy is goudbruin met grys en wit en maak sy nes in ou mynskagte en grotte. Die ander verteenwoordiger wat in Suid-Afrika voorkom, is die grasuil (Tyto capensis). Jare lank is daar vermoed dat die genus Phodilus slegs uit 1 spesie bestaan, maar ʼn tweede spesie van die genus, naamlik die Kongolese uil (Phodilus prigoginei), is in 1951 ontdek.

Egte uile

Die dwergooruile (genus Otus) is die grootste groep van die egte uile (familie Strigidae). Die dwergooruil of skopsuil (Otus scops) kan waarskynlik tussen Europa en Afrika migreer. 'n Tweede spesie van die genus, Otus leucotis of die witwanguil, kom ook in Suid-Afrika voor. Ander spesies wat hier voorkom, is die dwerguil (Glaucidium perlatum), wat bruin is met spikkels en sowat 180 mm hoog word, en die gebande uil (Glaucidium capense), wat net ʼn bietjie groter is as die dwerguil.

Die gevlekte ooruil (Bubo africanus) is die algemeenste groot uil in die land en word sowat 460 mm hoog. Die reuse-ooruil (Bubo lacteus) word tot 650 mm hoog, en hoewel hy wydverspreid voorkom, kom hy nêrens volop voor nie. Hy eet groter diere soos hase. Die Kaapse ooruil (Bubo capensis) is 'n seldsame voel wat gewoonlik in bergagtige en beboste gebiede voor kom. Die vlei-uil (Asio capensis) is bruingrys en word gewoonlik naby water aangetref. Die bosuil (Ciccaba woodfordii) word tot 330 mm hoog en kom veral in die oostelike en suidelike kusgebiede voor. Die visuil (Scotopelia peli) is baie seldsaam.

Uil-families

Daar is twee families van uile:

• Strigidae – Ware uile, met ongeveer 185 spesie in 25 genera.
• Tytonidae – Nonnetjiesuile met die genus Tyto en al sy spesies (veral Tyto alba) en die genus Pholidus met nog 'n paar spesies (bekend as baai-uile, wat in teenstelling met ander uile hoofsaaklik op gehoor jag).

Sien ook

• Alfabetiese lys van Suid-Afrikaanse voëls
• Lys van Suid-Afrikaanse voëls (Groepeer)
• Lys van Suider-Afrikaanse voëls volgens wetenskaplike name

Verwysings

Bronne

• Wêreldspektrum, 1982, ISBN 0908409680, volume 27, bl. 209 - 211

Eksterne skakels

• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Uil.
• Wikiwoordeboek het 'n inskrywing vir uil.

Les rapazos nocherniegues o estrigiformes (Strigiformes) son un orde de aves compuestu pola familias Tytonidae (curuxes), y la familia Strigidae qu'inclúi búhos, curuxes, miagóns, tecolotes, autillos, cárabos, l'ñacurutú y el chuncho, ente otres. Atópase en tol mundu, sacante na Antártida, la mayor parte de Groenlandia y en delles islles remotes. Son grandes cazadores, de xeneralmente vezos nocherniegos y solitarios. Aliméntense principalmente de pequeños mamíferos, inseutos y otres aves, anque delles especies especializar na pesca. Esti vocablu na so etimoloxía vien del llatín strix o striigis, y del griegu στριγξ (strinx) o στριγιγγος (striningos), que significa "curuxa", y pollo el nome d'esti orde significa «los que tienen forma de curuxa o búho».

Carauterístiques

Los deos tienden nes estrigiformes a dixebrase dos a dos, y el picu, como nos loros, ye bien ganchudu y presenta la base cubierta por una cera. Los calteres distintivos del orde tán principalmente nos güeyos y nos oyíos. Aquellos son bien grandes y en cuenta de tar asitiaos a los llaos de la cabeza, tópense empobinaos escontra alantre, como ente los mamíferos asocede colos primates, y cada unu d'ellos ta arrodiáu por un gran discu de plumes, el discu facial, llindáu por una circunferencia de plumes pequeñes, dures y rizaes. Anque los búhos tienen visión binocular, los sos güeyos tán fixos nel so llugar y tienen que xirar tola so cabeza pa ver escontra otra direición. Son hipermétropes y nun pueden ver nada a unos centímetros de los sos güeyos. Sicasí, la so visión, particularmente en lluz baxo, ye escelente.

Tocantes a los oyíos, son bien grandes y presenten nel esterior notables repliegues de piel, como si tendieren a formar una oreya, cola particularidá de qu'ésta ufierta a cada llau, na mayor parte de los casos, formes distintes. Esti calter nun se nota a güeyu por tar ocultos los oyíos so plumes; pero ye interesáu que munches especies tienen sobre la cabeza una a manera de falses orejillas o cuernucos, formaos por grupos de plumes tieses. El plumaxe d'estes aves ye bien trupu y bien blandu, paeciéndose al de los chotacabras, y la mayor parte de les especies aseméyense tamién a éstos n'el color, que ye un amiestu de distintos matices mariellos, acolorataos, pardos y negros.

Vezos

Athene cunicularia, miagón de lluriga, tecolote llaneru o pequén.

Casi toles estrigiformes son nocherniegues y aliméntense de preses vives, tales como pequeños mamíferos, paxarucos, xaronques, etc., que taramien enteros; depués regurgitan unes egagrópiles o duviellos formaos por cachos de güesos, pelos y demás partes que pola so naturaleza nun pueden dixerir. Munchos búhos pueden cazar en total escuridá emponiéndose pol soníu. El so discu facial ayuda a dirixir el soníu de les sos preses escontra los oyíos. Munches especies tienen plumes nidies que-yos dexen volar ensin faer ruiu, y de esta forma oyer los gritíos o los gruñíos que se producen nel suelu. Un exemplu de diurna ye Athene cunicularia qu'habita en casi toa América.

Los güevos que ponen les femes son casi esféricos, y por completu blancos. Los sos niales son rudimentarios y pueden tar asitiaos n'árboles, llurigues, establos y cueves.

Nel folclore

Tyto alba, curuxa común o curuxa de los campanarios.

• Anque dacuando díxose que l'ave qu'acompaña a Atenea o Minerva ye una curuxa, en realidá ye'l miagón européu.

• Nel folclore de Chile y parte d'Arxentina, los búhos y curuxes son consideraos un tipu de "ave agorera" (ave de mala suerte); siendo rellacionaos col mitu del tarrecíu Chonchón.

• Ente los vascos, el búho ye consideráu un animal pocu intelixente. N'euskera, los términos pa búho o curuxa (hontza, mozoloa) son sinónimos de babayu aplicaos a una persona.

• En Canaries (España) llamar "Corujas".

• Na cultura xaponesa, los búhos son símbolos de la muerte y ver unu considerar de mala suerte.

• Na cultura rumana, escuchar el soníu producíu por estes aves ye una indicación de que daquién va morrer nel vecinderu, por cuenta de que'l soníu ye paecíu a un llamentu.

• Los romaconsiderar aves funeraries, poles sos actividaes nocherniegues y por tener los sos niales en llugares pocu accesibles, polo que ver a un búho nel día considerar de mala suerte.

• Dalgunos creen que la curuxa o'l búho sí ye de bona suerte y atrai al dineru.

• Por cuenta de que suelen siguir a les sos preses y otros oxetos casi de cutio cola so mirada y que tien una gran flexibilidá nes vértebres y músculos del pescuezu ye común la creencia de que los búhos y curuxes pueden xirar 360° les sos cabeces (ye dicir dar una vuelta completa de les sos cabeces sobre'l so cuerpu), esto foi afirmáu por muncha xente en calidá de testigos presenciales, lo verdadero ye que los Strigiformes pueden xirar en redol de la so exa de simetría enforma la cabeza (nunca 360°) y bien velozmente volver poner la cabeza na posición inicial lo que al güeyu humanu créalu la ilusión óptica de que les cabeces d'estes aves pueden xirar dafechu sobre'l so cuerpu.

Ver tamién

• Ululofilia, coleicionismu de búhos y curuxes artístiques o artesanales.

Enllaces esternos

• Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Strigiformes.

• Video sobre'l proyeutu "Caja nido de Autillo Européu (Otus scops). Proyeutu impulsáu pol Grupu Ornitolóxicu Alcedo Brinzal y Dpto de zooloxía y antropoloxía física UAH nel campus esternu de la Universidá d'Alcalá de Henares (España)

Bayquşkimilər (lat. Strigiformes və ya Striges) — yenidamaqlılar dəstəüstünə aid yırtıcı quşlar dəstəsi.

Bədəninin uzunluğu 17—74 sm, açılmış vəziyyətdə qanadlarının uzunluğu 40 sm—1,8 m, kütləsi 50 q—3,25 kq-dır. Əsasən, kecə həyatı keçirir. Yırtıçıdır. Dimdiyi qarmaqşəkilli, ayaqları qüvvətli, çaynaqları əyri və iridir. Səssiz uçur. Düzənlik, dağ, meşə, çöl və səhralarda yaşayır. Koğuş, qaya yarığı, xarabalıq və s. yerlərdə yuvalayır. 1—8, bəzən 10—11-ə qədər yumurta qoyur. Əsasən siçan, həmçinin xırda onurğalı heyvan və cücülərlə qidalanır. Monoqam quşlardır. İki fəsiləyə – əsl bayquşlar və alabayquşlar ayrılır. 134 növü məlumdur. Antarktida və bəzi okean adalarından başqa butün qitələrdə olur. Azərbaycanda 6 növü var: iri yapalaq, dan (gecə) bayquşu, qulaqlı (buynuzlu) bayquş, bataqlıq bayquşu, dam yapalağı (kor yapalaq), meşəbayquşu. Kənd təsərrüfatı və meşə ziyanvericilərini məhv etdiklərinə görə xeyir verən quşlardır. Yalnız iri yapalaq ovçuluq təsərrüfatına ziyan vurur.

Təsnifatı

• Bayquşlar və ya əsl bayquşlar (Strigidae) fəsiləsi
• Alabayquşlar (Tytonidae) fəsiləsi
• Ogygoptyngidae (fossil)
• Palaeoglaucidae (fossil)
• Protostrigidae (fossil)
• Sophiornithidae (fossil)

Strigiformes a zo un urzhiad e rummatadur an evned. Hini an evned-preizh noz eo.

Kerentiadoù

Daou gerentiad a zo ennañ :

• Strigidae
• Tytonidae

Els estrigiformes (Strigiformes) són un ordre d'ocells rapinyaires nocturns.

Conformen l'ordre dels estrigiformes aproximadament unes 400 espècies d'òlibes i mussols.

Es troben en tot el món, excepte a l'Antàrtida, la major part de Groenlàndia i en algunes illes remotes.^[1] Són grans caçadors, d'hàbit generalment nocturn i solitari, tot i que alguna espècie (com el duc blanc o el mussol esparverenc) cacen de dia.^[1] S'alimenten generalment de petits mamífers, insectes i altres aus, encara que algunes espècies s'especialitzen en la pesca.

Tenen ulls molt grans situats frontalment, per tenir un ampli camp de visió binocular.^[1] Els ulls no es poden moure dins de les seves òrbites, però ho compensen amb un coll molt mòbil que permet donar tres quarts de volta al cap.^[1] La retina és molt rica en bastons (cèl·lules sensibles a la llum), cosa que els dóna una bona visió amb poca llum.^[1]

Tenen molt bona oïda, especialment fina pels sons aguts.^[1] Les obertures auriculars són grans, voltades d'un plec de pell que fa d'orella, i sovint asimètriques, per localitzar millor la procedència dels sons produïts pels animals que cacen.^[1]

Referències

Vegeu també

• Tyto balearica
• Òliba
• Duc
• Gamarús
• Mussol

Aderyn ysglyfaethus nosol yw tylluan (hefyd gwdihŵ), sy'n perthyn i urdd y Strigiformes.

Mae tua 229 o rywogaethau a geir bron ym mhob gwlad yn y byd.^[1] Mae tylluanod yn hela mamaliaid bach, pryfed ac adar eraill ac mae ychydig o rywogaethau'n dal pysgod.^[2]

Dosberthir tylluanod yn ddau grŵp (dau 'deulu'): y teulu hwn, y Strigidae, neu'r 'Gwir dylluan' a theulu'r Tytonidae, neu'r Dylluan wen (barn-owl).

Mae'r dylluan mewn mytholeg clasurol yn symbol o wybodaeth, ond mewn mytholeg Geltaidd fe'i hystyrir yn aderyn marwolaeth. Trwowyd Blodeuwedd, fel dial am affêr gyda Gronw Pebr. Ceir ei hanes ym Mhedwaredd Gainc y Mabinogi, sef Math fab Mathonwy. Cynllwyniodd Blodeuwedd gyda'i chariad Gronw Pebr, arglwydd Penllyn, i ladd Lleu, ac fel cosb cafodd hi ei throi'n dylluan gan Gwydion.

Rhestr rannol o rywogaethau

Rhestr Wicidata:

Cyfeiriadau

Sovy (Strigiformes) jsou poměrně početný řád masožravých ptáků čítající více než 200 druhů. Vyskytují se na všech světových kontinentech s výjimkou Antarktidy. Většina sov jsou samostatně žijící noční živočichové (ačkoli existují i výjimky, např. sýček králičí, Athene cunicularia) s řadou adaptací, které jim umožňují lovit za tmy. V rámci řádu rozlišujeme dvě čeledi: početnější a druhově rozmanitější čeleď puštíkovití (Strigidae) a méně početnější čeleď sovovití (Tytonidae).

Dříve byly sovy považovány za příbuzné s dravci, podobnost mezi oběma řády je však zapříčiněna obdobným způsobem lovu a výživy a jejich nejbližší příbuznou skupinou jsou lelkové.

Evoluce

Nejstarší známé fosilie ptáků z čeledi sov známe z paleocénu Colorada (stáří asi 61 milionů let). Další fosilní zástupce pak známe i z vrstev paleocénu a eocénu Severní Ameriky. Někteří zástupci v době paleogénu (starších "třetihor") dosud nebyli plně nočními tvory.^[1]

Popis

Sovy mají vesměs velmi nenápadné „maskovací“ zbarvení, navíc jejich výjimečně měkké peří s hřebínkovitým okrajem umožňuje naprosto tichý let. To jim nejen napomáhá při přiblížení k nic netušící kořisti, ale navíc umožňuje orientaci sluchem, kterou by šustot normálních křídel rušil. Tím, že mají tak načechrané peří, tvoří dojem, že jsou větší, než ve skutečnosti. Kolem očí mají vějířovitě uspořádané peří – závoj. Podobně jako dravci mají zahnutý zobák. Nohy jsou u většiny druhů opeřené po prsty, u některých až po drápy; u ketup je běhák zcela neopeřený. Čtvrtý prst, tzv. vratiprst, se může otočit dopředu nebo dozadu.

Sovy se společně s papoušky a krkavcovitými řadí k ptákům s nejdokonalejším mozkem a nejrozvinutější mozkovou činností. Souvisí to patrně s velmi výkonnými smysly, zvláště zrakem a sluchem.

Oči sov patří k nejdokonalejším zrakovým orgánům mezi ptáky. Jsou teleskopického typu, přizpůsobeného k vidění při minimálním světle. Mají obrovskou, téměř kulovitou duhovku, silně vyklenutou rohovku a pouze malý oční vějířek. Silný a vysoký sklerotikální prsten jim dodává tvar komolého kužele, který je základnou vsazen nehybně do velké očnice. Zatímco na dálku sovy vidí velmi dobře, na předměty zcela blízké nedokáží kvůli nehybnosti očí zamířit. Proto se, například při porcování kořisti, řídí pomocí štětinovitých pírek u kraje zobáku (vibrisy). Zorný úhel obou očí je menší než u ptáků s postranním postavením očí (160°), sovy však tento nedostatek dokáží kompenzovat schopností otáčet hlavou až o 270°. Na rozdíl od všech ostatních ptáků používají při mrkání horní, nikoli dolní víčko.

Velmi dobře vyvinutý mají též sluch, který dokáže vnímat zvuky v rozsahu od cca 50 do 21 000 Hz. Citlivost sluchu u sov je tak výrazně větší než u ostatních ptáků, což jim umožňuje lovit i v podmínkách, kdy mohou kořist přesně lokalizovat pouze pomocí sluchu. K tomu jim napomáhá také asymetričnost sluchového aparátu (jedno ucho je umístěno výše než druhé), díky které jsou schopny určit pozici nejen jako stranový, ale i výškový úhel.

Jejich velikost je značně rozmanitá. Nejmenším zástupcem celého řádu je kulíšek trpasličí (Micrathene whitneyi), který dorůstá sotva 13,5 cm a váží 31 g, největšími jsou naopak dva druhy výrů – výr velký (Bubo bubo) a výr Blakistonův (Bubo blakistoni), kteří mohou dorůstat velikosti mezi 60 – 71 cm, v rozpětí křídel měřit téměř 2 m a vážit až 4,5 kg.

Potrava

Většina sov loví za soumraku a v noci, k čemuž jsou přizpůsobeny nehlučným letem a vysoce specializovaným zrakovým a sluchovým ústrojím. Živí se hlavně malými savci, hmyzem a jinými druhy ptáků, některé, např. ketupy, jsou specializovány na lov ryb a druhotně mohou požírat i kraby. Kořist uchvacují na zemi do ostrých drápů a často ji polykají vcelku, nestravitelné části (srst, peří, kosti) pak vyvrhují ve formě vývržků.

Rozmnožování

Hnízda zpravidla nestaví, ale vejce kladou do starých hnízd jiných ptáků, dutin stromů, na zem a v případě jednoho druhu (sýčka králičího) do vyhloubených nor. Vejce jsou vesměs bílá a kulovitá, velikost snůšky závisí na dostupnosti potravy; zatímco při jejím nedostatku nemusejí zahnízdit vůbec, při nadbytku jsou snůšky naopak velmi početné. Sezení začíná od snesení prvního vejce, inkubaci u většiny druhů zajišťuje převážně nebo výhradně samice, zatímco samec loví a přináší potravu. Mláďata se líhnou v intervalech několika dnů opeřená, ale slepá a hluchá.

Sovy v lidské kultuře

Sovy se v lidské kultuře objevují již po tisíce let. V evropské kultuře jsou spojovány s moudrostí, jelikož dokáží vidět ve tmě, což je považováno za důvod propojení sovy s bohyní moudrosti Athény, často zobrazované se sovou. V rané křesťanské mytologii je naopak sova symbolem ďábla.^[2] Houkání sýčka je chápáno jako věštba smrti. Také v Japonsku je sova považována za symbol smrti a špatné znamení, u indiánů kmene Hopi jsou sovy tabuizované, neboť jsou nečisté a zlověstné podobně jako u kmene Kwakiutlů v Kanadě nebo Kečuů v Peru.

Reference

1. ↑ https://www.livescience.com/63892-owl-fossil-daytime-hunter.html
2. ↑ Článek na webu 100+1

Literatura

• HUDEC, K. a kol. Fauna ČR. Ptáci 2. Praha: Academia, 2005. ISBN 80-200-1113-7.

Externí odkazy

V tomto článku byl použit překlad textu z článku Owl na anglické Wikipedii.

• Obrázky, zvuky či videa k tématu sovy ve Wikimedia Commons
• Taxon Strigiformes ve Wikidruzích
• CHOLEWIAK, D. Strigiformes [online]. Animal Diversity Web – University of Michigan [cit. 2014-08-30]. Dostupné online.

Sovy v Česku Sovovití

sova pálená

Puštíkovití

sýc rousný • sýček obecný • kulíšek nejmenší • puštík obecný • puštík bělavý • sovice sněžní • sovice krahujová • výr velký • výreček malý • kalous ušatý • kalous pustovka

Ugle-ordenen (latin: Strigiformes) er en gruppe fugle, der ofte er nataktive og har store fremadrettede og lysfølsomme øjne. Ordenen inddeles i to familier med i alt 230 arter, der er udbredt over hele verden på nær Antarktis. Uglerne kaldtes især tidligere også for de nataktive rovfugle, selvom uglerne ikke er beslægtede med rovfuglene i ordnerne Falconiformes og Accipitriformes.^[1]

Fællestræk

Ugler har generelt store fremadrettede øjne og et fremragende syn. Deres øje er opbygget anderledes end menneskets. Det er mere aflangt end menneskets kugleformede øje. Denne aflange form sætter uglerne i stand til at se deres bytte på lang afstand. Hørelsen er også specielt udviklet, så de kan opfange højfrekvente lyde (fra f.eks. gnavere). Ofte er det ydre øre asymmetrisk udformet, hvilket gør uglerne bedre i stand til at lokalisere, hvorfra lyden kommer. Ugler har ligesom rovfugle lange, spidse, krumme kløer og et kraftigt krumt næb.

Næsten hele kroppen er dækket af fjer, der gør den glat og strømlinet. Fjerene er bløde. Dette gør uglerne næsten lydløse, når de jager deres bytte. Knoglerne er som hos de fleste andre fugle meget lette og ofte tilmed hule, hvilket gør vægten mindre. Samlet set gør det ugler til eminente flyvere.

Til forskel fra de fleste rovfugle sluger uglerne byttet helt og gylper klumper af ufordøjet føde op. Disse dannes i fuglens kråse (muskelmave), hvor også byttets knogler findeles. Uglerne har derimod ingen kro (udvidelse af spiserøret) som rovfuglene.

Størrelsesmæssigt er der meget stor forskel på de enkelte arter. Verdens mindste ugle er den 13,5 cm lille alfeugle (Micrathene whitneyi), mens den største er stor hornugle med et vingefang på to meter. Lapuglen er dog størst, når det gælder længden. Hunnen er ofte også større end hannen. Hos enkelte arter er hunnen helt op til 50% større end hannen.

Kunst og kultur

Bertel Thorvaldsens relief Natten, hvor uglen er brugt som symbol på natten.
Foto: Thorvaldsens Museum.

Uglen har gennem tiderne haft ry for at være et klogt dyr og været symbol for klogskab. Dette har haft sin baggrund i, at kirkeuglen var Athenes hellige fugl i den græske mytologi. Athene var klogskabens gudinde.

Uglen er også nattesymbol. Det er en af den græske gudinde Nyx' attributer og ses som sådan brugt i Bertel Thorvaldsens populære allegori og relief Natten.^[2]

Arter

I Danmark yngler 7 arter:

• Kirkeugle (Athene noctua)
• Mosehornugle (Asio flammeus)
• Natugle (Strix aluco)
• Perleugle (Aegolius funereus)
• Skovhornugle (Asio otus)
• Slørugle (Tyto alba)
• Stor hornugle (Bubo bubo)

Bestandene for flere danske uglearter har dog været faldende i det 20. århundrede, blandt andet fordi der er blevet færre tilgængelige steder for dem at yngle, f.eks. hule træer eller åbne lader.

Andre ugler:

• Dværghornugle (Otus scops)
• Høgeugle (Surnia ulula)
• Kapugle (Asio capensis)
• Lapugle (Strix nebulosa)
• Plettet hornugle (Bubo africanus)
• Prærieugle (Athene cunicularia)
• Slagugle (Strix uralensis)
• Sneugle (Nyctea scandiaca)
• Spurveugle (Glaucidium passerinum)
• Stribet dværghornugle (Otus brucei)
• Ørkennatugle (Strix butleri)

Systematik

Ordenen opdeles i to familier:

• Slørugler (Tytonidae)
• De egentlige ugler (også blot kaldt Ugler) (Strigidae)

En overgang blev Strigiformes opdelt som vist nedenfor i ugler, uglesvaler og natravnfugle. Det skete på baggrund af de første undersøgelser af fuglenes DNA.^[3] Nu betragtes de to sidstnævnte som selvstændige ordner, der muligvis end ikke er nært beslægtede med uglerne.^[4]

• Underorden: Strigi (Ugler)
  • Parvorden: Tytonida
    • Familie: Tytonidae (Slørugler)
  • Parvorden: Strigida
    • Familie: Strigidae (De egentlige ugler)
• Underorden: Aegotheli (Uglesvaler)
  • Familie: Aegothelidae
• Underorden: Caprimulgi (Natravnfugle)
  • Infraorden: Podargides
    • Familie: Podargidae
    • Familie: Batrachostomidae
  • Infraorden: Caprimulgides
    • Parvorder: Steatornithida
      • Overfamilie: Steatornithoidea
        • Familie: Steatornithidae
      • Overfamilie: Nyctibioidea
        • Familie: Nyctibiidae
    • Parvorder: Caprimulgida
      • Overfamilie: Eurostopoidea
        • Familie: Eurostopodidae
      • Overfamilie: Caprimulgoidea
        • Familie: Caprimulgidae

Noter

Kilder

• Gill, F & D Donsker (Eds). 2013. IOC World Bird Names (v 3.3) www.worldbirdnames.org Fuglenes inddeling i ordner, familier og slægter
• Danske navne på alverdens FUGLE Arkiveret version fra juli 2013.
• Hvass, Hans, Danmarks Dyreverden, 2. udgave, Rosenkilde og Bagger 1978. ISBN 87-423-0076-2.

Der Titel dieses Artikels ist mehrdeutig. Weitere Bedeutungen sind unter Eulen (Begriffsklärung) aufgeführt.

Die Eulen (Strigiformes) sind eine Ordnung der Vögel, zu der ungefähr 200 Arten gezählt werden. Vertreter der Gruppe sind auf allen Kontinenten außer der Antarktis anzutreffen. Die meisten Arten sind nachtaktiv und haben zahlreiche Anpassungen an ihre nächtliche Aktivität entwickelt. Innerhalb der Eulen unterscheidet man die beiden Familien der Schleiereulen (Tytonidae) und der Eigentlichen Eulen (Strigidae).

Name

Die deutsche Sprache kennt die Bezeichnungen „Eule“ und „Kauz“. Diese Unterscheidung wird so in keiner anderen europäischen Sprache getroffen. Im Englischen werden alle Eulenarten als owl und im Niederländischen als uil bezeichnet. Die französische Sprache kennt zwar neben chouette noch den Begriff hibou, jedoch wird letztere Bezeichnung ausschließlich für Eulen mit Federohren wie die Waldohreule verwendet.^[1]

Die beiden deutschen Begriffe haben sich lautmalerisch aus den Rufen der Eulen entwickelt. „Eule“ weist auf die heulenden Rufe hin, während „Kauz“ eine Umschreibung der kurzen und markanten Rufe ist. Der Begriff Eule wird im Deutschen vorwiegend für Arten verwendet, die in ihrem Erscheinungsbild schlank wirken. Kauz – im Deutschen auch für die Gattung Strix verwendet – bezeichnet meist Arten, die eher gedrungen und rundlich wirken.^[1]

Anatomische Merkmale

Eulen besitzen eine sehr typische Gestalt. Als auf die nächtliche Jagd spezialisierte Vögel unterscheiden sich Eulen von anderen Vögeln durch spezifische anatomische Merkmale. Der Körper ist gedrungen und der Kopf, im Vergleich zu dem anderer Vögel, auffällig groß und rundlich. Der Schnabel der Eulen ist stark gekrümmt und scharfkantig.

Waldohreule schließt ihr Augenlid

Krallen der Waldohreule

Eulen haben große, nach vorn gerichtete Augen mit einer relativ verkürzten Retina und einer konvexen Linse, die von einem langen Tubus aus Skleralknöchelchen, dem Skleralring, umgeben sind. Diese Augen ermöglichen es ihnen, Gegenstände sowie ihre Beutetiere räumlich zu sehen und Geschwindigkeiten und Abstände abzuschätzen (binokulares Sehen). Die Augen selbst sind unbeweglich, stattdessen können die Tiere ihren Kopf bis zu 270° drehen, wodurch das Gesichtsfeld stark erweitert wird. Ermöglicht wird den Eulen das durch ihre 14 Halswirbel (Zum Vergleich: Menschen und Säugetiere besitzen nur sieben Halswirbel). Geschützt werden die Augen durch ein oberes und ein unteres Augenlid sowie durch eine Nickhaut, die das Auge bedecken können.

Schädel eines Uhus

Während andere Vogelarten in der Regel kleine runde Ohröffnungen haben, zeichnen sich Eulen durch schlitzförmige Ohröffnungen aus, die fast so lang wie die Kopfhöhe sind. Diese Ohröffnungen sind nicht symmetrisch am Kopf angeordnet, die rechte Ohröffnung liegt etwas höher. Diese Asymmetrie ist je nach Eulengattung unterschiedlich stark ausgeprägt, bei allen jedoch vorhanden. Viele Eulen haben außerdem einen optisch auffallenden Gesichtsschleier, der den Schall in Richtung ihrer Ohren lenkt. Gemeinsam mit den Federohren dient der Gesichtsschleier im Feind- und Sozialkontakt auch dazu, Stimmungen auszudrücken, und ist aus diesem Grunde häufig auffällig gefärbt. Bewegliche Ohrläppchen vor und hinter der Ohröffnung sind mit kurzen, harten Federn ausgestattet und unterstützen die Geräuschortung. Ebenfalls die Geräuschortung unterstützend ist der im Vergleich zu anderen Vogelarten breitere Schädel. Ein seitliches Geräusch wird dadurch von einem Ohr den Bruchteil einer Sekunde früher wahrgenommen. Der Teil des Gehirns, in dem sich das Gehörzentrum befindet, ist sehr gut entwickelt. Bei der Schleiereule z. B. wurden 95.000 Nervenzellen festgestellt, bei der Krähe sind es hingegen nur 27.000. Die Eulen sind jedoch weniger empfindlich für Geräusche mit niedriger Frequenz, hingegen ist die Empfindlichkeit gegenüber hohen Frequenzen sehr gut entwickelt.

Feder einer Eule aus der Nähe: rechts unten sieht man den Rand der Feder mit kammförmigen Fortsätzen. Diese verwirbeln die Luft so, dass keine lauten Luftgeräusche entstehen. Eine ähnliche Funktion hat der fellartige Flaum, der auf der Oberfläche der Feder zu sehen ist.

Im Verhältnis zum Körpergewicht haben Eulen eine große Flügelfläche. Dies ermöglicht Eulen einen geräuscharmen Flug. Dieser wird auch dadurch unterstützt, dass die Flugfedern der meisten Gattungen einen weichen und kammförmigen Rand haben. Die Ausnahme davon stellen die Fischeulen und Fischuhus dar, die sich auf Fische als Nahrungstiere spezialisiert haben. Der Fuß der Eulen besitzt vier Zehen, die bei den Schleiereulen etwa gleich lang sind. Bei den Eigentlichen Eulen ist die nach hinten weisende Innenzehe etwas verkürzt. Die äußerste Zehe ist als Wendezehe ausgebildet und kann sowohl nach vorn als auch nach hinten gedreht werden. Die Normalstellung ausgewachsener Eulen ist dabei zygodactyl, also mit zwei nach vorn und zwei nach hinten weisenden Zehen.

Eulenarten sind weltweit mit Ausnahme der Antarktis sowie einzelner Inseln verbreitet. Sie besiedeln fast alle Arten von Lebensräumen, von den trockenen und feuchten Urwäldern über Savannen, Sumpfgebiete und Wälder bis hin zur Tundra. Dabei leben die meisten Arten in den tropischen und subtropischen Lebensräumen Südamerikas und Asiens. Das nördlichste Verbreitungsgebiet weist die Schnee-Eule auf, die in der Tundra Nordsibiriens, Nordkanadas und sogar an den Küsten Grönlands anzutreffen ist.

Lebensweise

Ruheverhalten und Flug

Die meisten Eulen sind nachtaktiv. Sie jagen in der Nacht und schlafen am Tag. Ausnahmen sind beispielsweise die tagaktive Schnee-Eule, die Sperbereule, die Sumpfohreule oder der oft auch am Tag aktive Sperlingskauz.

Jagdweisen

Eulen sind vor allem auf nachtaktive Beutetiere spezialisiert. Die von den Eulen praktizierte Jagdtechnik ist dabei artspezifisch, von den jeweiligen örtlichen Gegebenheiten geprägt und auch beuteabhängig. Generell praktizieren die Arten, die im Wald leben, eher eine Ansitzjagd, bei der sie von einer Warte (Ausschauplatz) aus auf Beute lauern. Eulen, die offenere Landschaften bewohnen, jagen durch Pirschflüge, bei der sie aus dem Flug heraus ihre Beute erspähen oder hören. Letzteres gilt beispielsweise für die Schleiereule. Diese greift aber auf die Ansitzjagd zurück, wenn schlechtes Wetter diese Pirschflüge einschränkt.

Viele Eulenarten sind außerdem geschickte Bodenjäger, die in der Lage sind, eine am Boden davonhuschende Maus einzuholen. Die typischste Beuteerwerbshandlung ist jedoch das konzentrierte Fixieren der Beute von einer Warte oder aus dem Flug heraus, ein Abbremsen des Fluges unmittelbar vor dem Zusammentreffen mit der Beute, wobei die Beine nach vorne gestreckt und die Zehen weit gespreizt werden, und ein rascher Tötungsbiss, während gleichzeitig die Beute mit den kräftigen Fängen „gewalkt“ wird und die Flügel in der sogenannten „Fangstellung“ weit über die Beute gespreizt werden.

Beuteschema

Für die meisten Eulenarten sind Kleinsäuger wie Mäuse die bevorzugte Beute. Zum Beutespektrum gehören jedoch auch andere Vögel, Fische, Schlangen, Regenwürmer, Schnecken, Fledermäuse, Frösche, Motten und große Käfer. Viele Eulenarten fressen auch Aas, was insbesondere den Uhu bei Untersuchungen seines Gewölles immer wieder auch als Schädling erscheinen ließ, da sich sogar Hirsch- und Rehbestandteile nachweisen lassen.

Große Eulen jagen auch andere kleinere Eulenarten. Dies gilt insbesondere für den Uhu, bei dem Waldkauz und Waldohreule einen nicht unerheblichen Beutebestandteil ausmachen.

Hassreaktion anderer Vogelarten auf Eulen

Die meisten Eulenarten besitzen Erkennungsmerkmale, die sie eindeutig als Eule charakterisieren. Dazu gehören der große kugelige Kopf mit den nach vorne gerichteten Augen, die gedrungene Gestalt und das plustrige Gefieder. Andere Vogelarten erkennen darin ihren Fressfeind und reagieren, wenn sie während des Tages Eulen in ihrem Versteck entdecken, mit aggressivem Verhalten. Dieses sogenannte „Hassen“ von Vögeln auf Eulen macht sich der Mensch gelegentlich bis heute zunutze. Eulen wurden vor dem Versteck des Jägers aufgebaumt und die so angelockten Vögel abgeschossen oder mit Netzen eingefangen. So verwendete man beispielsweise den Steinkauz zum Fang von Drosseln und den Uhu für die Jagd auf Krähen und Greifvögel. Heute ist diese sogenannte Hüttenjagd mit lebenden Lockvögeln verboten.

Eulenschutz

Fast alle Eulenarten gelten in Deutschland als gefährdet. Für den Rückgang ihrer Populationen ist vor allem die Habitatzerstörung der alten, naturbelassenen Wälder verantwortlich. Durch die Intensivierung der Landwirtschaft stehen auch weniger Kleinsäuger als Nahrungsquelle zur Verfügung.

Bei Uhus wurden in einer Studie Totfunde ausgewertet und ermittelt, dass der direkte Tod an Freileitungen Verlustursache Nummer eins in Deutschland ist. Die Vögel bekommen einen tödlichen Schlag, wenn sie zugleich den Stromleiter und einen geerdeten Träger berühren oder zwei Leitungen mit verschiedener Spannung.^[2]

Deshalb wurde beispielsweise in Schleswig-Holstein 1983 ein Programm zur Wiedereinbürgerung des Uhus initiiert. Damit sollte eine stabile Brutpopulation dieser Eulenart geschaffen werden, die im letzten Jahrhundert in Schleswig-Holstein ausgerottet wurde. Der Landesverband Eulenschutz in Schleswig-Holstein e. V. stellte an ausgewählten Orten des Landes Auswilderungsvolieren auf und besetzte sie jeweils mit einem Zuchtpaar. Die dort gezüchteten Junguhus wurden nach dem Flüggewerden an das Freileben gewöhnt. Im Zeitraum von 1980 bis 2002 wurden so in 28 Gebieten insgesamt mehr als 600 Uhus ausgewildert. 2006 wurden über 100 Bruten mit mehr als 150 flüggen Jungvögeln registriert.

Teilweise werden die Brutplätze der Schleiereule, des Steinkauzes und des Raufußkauzes durch Naturschutzverbände gesichert und entsprechende Monitoringprogramme durchgeführt. Die Eulenarten Waldkauz, Waldohreule und Sumpfohreule sind vor allem auf Biotopschutzmaßnahmen angewiesen.^[3]

Evolution und Systematik

Stammesgeschichte

Aufgrund der sehr schlechten Erhaltungseigenschaften von Vogelknochen, die als fragile Strukturen wesentlich empfindlicher sind als die Knochen anderer Wirbeltiere, sind von den meisten Vogelgruppen nur sehr spärliche Fossilfunde bekannt. Hinzu kommt die Schwierigkeit der Identifizierung, da es bis heute keine klare Klassifizierung der Knochenmerkmale bei Vögeln gibt.

Es wird angenommen, dass die frühesten Eulen zum Ende der Kreidezeit vor über 65 Millionen Jahren auftauchten, allerdings ist bis heute kein entsprechender Fund bekannt. Die frühesten nachgewiesenen Eulen stammen aus dem Paläozän und dem Eozän, einer Zeitspanne vor 65 bis 40 Millionen Jahren. Die älteste bekannte Art ist dabei Ogygopteryx wetmorei aus dem Paläozän, die der einzige Vertreter der Familie Ogygoptygidae ist und in Colorado, USA, gefunden wurde. Auch die insgesamt sieben bislang bekannten Eulenskelette aus dem Eozän stammen mit einer englischen Ausnahme aus den USA (Wyoming und Kalifornien). Alle diese Arten werden nicht den beiden heute existierenden Familien zugeordnet, sondern bilden mit einer weiteren Art aus dem frühen Oligozän die Familie Protostrigidae.

Aus dem unteren Oligozän stammen schließlich die ersten Skelettfunde der Eigentlichen Eulen (Strigidae), die vor allem in einem Fossilhorizont in Quercy in Frankreich gefunden wurden. Diese werden den ausgestorbenen Gattungen Necrobyas und Strygogyps zugeordnet, allerdings wurde mit Bubo incertus auch ein Vertreter der Uhus und mit Asio henrici eine Art der Ohreulen nachgewiesen. Die späteren Funde aus dem Miozän gehören alle zu heute noch existierenden Gattungen wie den Zwergohreulen und den Käuzen. Auch die frühesten Schleiereulen finden sich im Miozän, vor allem in Frankreich und Italien. Dabei handelt es sich vor allem um Vertreter der heute noch existierenden Gattung Tyto, daneben jedoch mit Prosbybris antiqua auch um einen einer ausgestorbenen Gattung. Die Maskeneulen waren ebenfalls mit einer Art im Miozän in Frankreich präsent.

In den folgenden Epochen nehmen die Funde der fossilen Eulen zu und es handelt sich weitestgehend um Vertreter heute noch existierender Gattungen. Eulen aus tropischen Regionen tauchen als Funde dabei erst in den letzten zwei Millionen Jahren (Pleistozän und Holozän) auf, da in diesen Gebieten die Verwesung und der Zerfall der Knochen durch die starke Feuchtigkeit beschleunigt wird und die Erhaltungschancen entsprechend gering sind. Auch Fossilfunde heutiger Arten sind relativ häufig und stammen ebenfalls aus den letzten zwei Millionen Jahren.

Systematik

Innerhalb der Eulen werden die beiden Familien der Schleiereulen (Tytonidae) und der Eigentlichen Eulen (Strigidae) unterschieden.

Siehe auch Eulen im Tree of Life web project^[4], zur Einordnung in die Vögel siehe Systematik der Vögel.

Mensch und Eule

Aberglaube rund um die Eule

Gesicht der Waldohreule mit dem auffälligen Gesichtsschleier

Eule am Sarg Schneewittchens, deutsche Briefmarke, entworfen von Holger Börnsen, 1962

Die Eule als Patensymbol der Naturschutzgebiete

Tetradrachme
Vorder- und Rückseite

Die Eulen mit ihren auffällig großen Augen, den wangenähnlichen Gesichtsflächen, dem an eine stark gebogene Nase erinnernden Schnabel und der aufrechten Haltung unterscheiden sich so deutlich von anderen Vogelgattungen, dass es sehr viel unterschiedlichen und teilweise widersprüchlichen Aberglauben rund um diese Vogelfamilie gibt.

Der Aberglaube differenziert dabei selten zwischen den einzelnen Eulenarten. Für den Aberglauben ist es in der Regel nicht wichtig, ob es sich bei der verwendeten Eulenfeder um die einer Zwergohreule oder die eines Uhus handelt. Als am nächsten zum Menschen lebende Art wird jedoch die Schleiereule in abergläubische Rituale involviert gewesen sein.

Hexen- und Teufelsvogel

Während im griechischen Physiologus in Kapitel 5 unter Berufung auf Psalm 102,7 die Eule noch positiv als Sinnbild für Christus gedeutet wird, werden in den mittelalterlichen Bestiarien Eulen zum Sinnbild der Juden und der in Finsternis verharrenden Sünder.^[5]

In Grimms Kinder- und Hausmärchen Nr. 174 Die Eule wird sie ausführlicher charakterisiert (ferner KHM 69, 169, 171, 196).

In der heute populären Buchreihe Harry Potter der Autorin Joanne K. Rowling dienen Eulen den Hexen und Zauberern als Überbringer von Nachrichten und Paketen. Dies schließt an einen alten, europaweit verbreiteten Aberglauben an, dem zufolge die Eule ein „Hexenvogel“ ist, welcher auf Hexenversammlungen erscheint, den Hexen Botendienste leistet und mit dessen Federn sich die Hexen schmücken. Eulen begleiten das Wilde Heer, und des Teufels Großmutter verwandelt sich in eine Eule. Die Eule ist damit im Aberglauben ein dämonischer Vogel. In Italien glaubte man gar daran, dass ihr Blick töte.

In afrikanischen Traditionen werden Eulen häufig im Zusammenhang mit Praktiken wie Juju getötet, aber auch umgekehrt, um sich vor Hexerei zu schützen. Bei einer Befragung von 661 Personen verknüpften 58 Prozent Eulen mit bösen Omen, Hexerei und Tod, 19 Prozent empfanden Eulen als furchteinflößend.^[6] In Indien und Südostasien werden am Diwali-Fest viele Eulen getötet, um Unglück abzuwenden und magische Kräfte zu erlangen.^[7]

Eulen als Unglücksboten

Bereits im antiken Griechenland galt der Ruf der Eule als schlechtes Vorzeichen. Im Tanach erscheint sie als Bild stattgefundener Zerstörung (Ps 102,7 , Jes 13,21 , Zef 2,14 ).

Am Tag ist die Eule selten zu sehen. Geschieht das trotzdem und ist sogar ihr Ruf tagsüber zu hören, dann wird es Seuchen oder eine Feuersbrunst geben. Im Isergebirge weist ihr Erscheinen am helllichten Tag nur auf Regen hin.

Unglück bedeutete es auch, wenn dem Brautpaar auf dem Weg zur Kirche eine Eule entgegengebracht wird. Ein ebenfalls weit verbreiteter Aberglaube war, dass der Ruf der Eule den Tod ankündige.

Der Aberglaube an die Eule als Todesbote lässt sich auch bei Shakespeare finden. In seinem Drama Julius Cäsar kündigt Eulengeschrei den Mord an.

Und gestern saß der Vogel

Der Nacht sogar am Mittag auf dem Markte

Und kreischt’ und schrie.

Und Lady Macbeth hört im Drama Macbeth die Eule, während ihr Mann den rechtmäßigen König ermordet:

– Still, horch! –

Die Eule war’s, die schrie, der traur'ge Wächter,

Die gräßlich gute Nacht wünscht.

Eulen als Glücksbringer

Aberglaube ist häufig regional unterschiedlich; so gibt es einige Regionen, in denen das Eulengeschrei nicht den Tod, sondern die Geburt eines Kindes ankündigt. Dies ist beispielsweise in der Region Bern, Schweiz, der Fall. Und in der Lausitz ist der Ruf einer Eule in der Nähe eines Hauses, in dem eine Schwangere lebt, nach Auffassung des regionalen Aberglaubens der Hinweis, dass eine komplikationslose Geburt zu erwarten ist.^[8]

Glück soll es auch bringen, wenn sich eine Eule in den Taubenschlag flüchtet.

Die weise Eule

Die Eule gilt in der westlichen Welt auch als Vogel der Weisheit; als solcher ist der Steinkauz das Begleittier der Göttin Athene. Zu diesem Ruf hat sicherlich der starre, ruhige Blick ihrer Augen beigetragen. Im alten Athen gab es einst viele Eulenbilder und -statuen zu Ehren der Athene, und auf den silbernen Tetradrachmen befand sich eine Eule, so dass der Spruch „Eulen nach Athen tragen“ als Synonym für eine überflüssige Handlung entstand. Das Bild einer Eule befindet sich auf der Rückseite der griechischen 1-Euro-Münzen. Die Renaissance entdeckte die antike Assoziation mit der Göttin Pallas Athene wieder. Eule der Minerva – Minerva ist die römische Göttin, die der Athene entspricht – ist zur Redewendung geworden.

In vielen Kinderbüchern, wie beispielsweise Pu der Bär, und in Zeichentrickfilmen taucht die Eule mit Brille und gerne mit Buch unter dem Flügel auf, wodurch ihre besondere Weisheit symbolisiert werden soll.

In Indien gilt die Eule dagegen seit alter Zeit als dumm und kommt in dieser Eigenschaft schon im Panchatantra (ca. 300 n. Chr.) vor. „Eule“ (Hindi ullū) gilt auch als Schimpfwort im Sinn von „Idiot“.

Der Uhu ist „als Sinnbild der Weisheit“ auch der Wappenvogel des Männerbundes Schlaraffia.

Das Deutsche Museum in München, das größte naturwissenschaftlich-technische Museum der Welt, trägt im Wappen eine auf einem halben Zahnrad sitzende Eule als Symbol für Wissenschaft und Technik.

Belege

Literatur

• Adrian Aebischer: Eulen und Käuze. Haupt Verlag, Bern 2008, ISBN 978-3-258-07276-0.
• Jürgen Nicolai: Greifvögel und Eulen. Kompaß Naturführer, Gräfe und Unzer Verlag, München 1987, ISBN 3-7742-3805-7.
• Theodor Mebs, Wolfgang Scherzinger: Die Eulen Europas. Biologie, Kennzeichen, Bestände. Kosmos Verlag, Stuttgart 2000, ISBN 3-440-07069-7.
• John A. Burton (Hrsg.): Eulen der Welt. Entwicklung – Körperbau – Lebensweise. Neumann-Neudamm Verlag, Melsungen 1986, ISBN 3-7888-0495-5.
• Wolfgang Epple: Eulen. Die geheimnisvollen Vögel der Nacht. Gräfe und Unzer Verlag, München 1994, ISBN 3-7742-1790-4.
• Urs N. Glutz von Blotzheim (Hrsg.): Handbuch der Vögel Mitteleuropas. Band 9, AULA, Wiesbaden 1994, ISBN 978-3-89104-562-6, S. 463–501.
• Jochen Hölzinger, Ulrich Mahler: Die Vögel Baden-Württembergs. Nicht-Singvögel. Band 3. Ulmer, Stuttgart 2001, ISBN 3-8001-3908-1, S. 168–194.
• Peter Berthold, Hans-Günther Bauer: Die Brutvögel Mitteleuropas. Bestand und Gefährdung. AULA, Wiesbaden 1997, ISBN 3-89104-613-8, S. 252 f.
• Theodor Mebs: Eulen und Käuze. Alle europäischen Eulen und Käuze. Franckh-Stuttgart 1987, ISBN 3-440-05708-9, S. 68–73.
• Hanns Bächtold-Stäubli, Eduard Hoffmann-Krayer (Hrsg.): Handwörterbuch des deutschen Aberglaubens. Band 2. Walter de Gruyter Verlag, 1987, ISBN 3-11-011194-2. (Unveränderter photomechanischer Nachdruck der Ausgabe von 1927), Stichwort Eulen.
• Gertrud Benker: Eule und Mensch. Die Nachtgeister und ihre Symbolik. (Eulen Verlag Harald Gläser), Freiburg i. Brsg. 1993, ISBN 3-89102-312-X.
• Desmond Morris: Eulen: Ein Portrait. Matthes & Seitz, Berlin 2014, ISBN 978-3-95757-088-8
• Maurice Burton: Neues Tierlexikon in Farbe. Vehling, Werl i. W. 1984.
• Daniel Kampa (Hrsg.): Das kleine Eulenbuch – Eine Hommage in Geschichten, Gedichten und Bildern, Diogenes 2014, ISBN 978-3257797343
• Heimo Mikkola: Handbuch Eulen der Welt. Alle 249 Arten in 750 Farbfotos. Titel der Originalausgabe: Owls of the World. A Photographic Guide, 2012. Deutschsprachige Ausgabe 2013, Franckh-Kosmos Verlags-GmbH & Co.KG, Stuttgart, ISBN 978-3-440-13275-3

Einzelnachweise

1. ↑ ^{a b} Viktor Wember: Die Namen der Vögel Europas – Bedeutung der deutschen und wissenschaftlichen Namen. Aula-Verlag, Wiebelsheim 2007, ISBN 978-3-89104-709-5, S. 141.
2. ↑ Stromtod: Infos zum Vogelschutz an Energiefreileitungen NABU, abgerufen am 5. Oktober 2020.
3. ↑ Artenhilfsprogramm Eulen auf den Seiten der Landesregierung Schleswig-Holstein
4. ↑ Strigiformes OWLS (englisch) Tree of Life Project. Abgerufen am 1. April 2019.
5. ↑ Genoveva Nitz: Eulen. In: Christliche Tiersymbolik. Klerusblatt-Verlag, München 2010, S. 100 f.
6. ↑ Heimo Mikkola: Handbuch Eulen der Welt, S. 62
7. ↑ Heimo Mikkola: Handbuch Eulen der Welt, S. 292
8. ↑ Walter Thiede: Greifvögel und Eulen – Alle Arten Mitteleuropas erkennen und bestimmen. BLV Buchverlag, München 2008, ISBN 978-3-8354-0448-9, S. 6.

Weblinks

– Sammlung von Bildern, Videos und Audiodateien

• Deutsche Arbeitsgemeinschaft zum Schutz der Eulen (Dachverband deutschsprachiger Eulenfachleute)
• Gesellschaft zur Erhaltung der Eulen e. V.
• Owlpages (englisch)
• Eulen: Symbolik, Mythologie und viele andere Informationen
• Eine komplette Auflistung aller Eulenarten

D'Aina (Strigiformes, Singular: Ain, Oin, af deitsch: Eulen) sant a Ordnung fo di Fegl, zu dera wos meara wia 130 Ortn dazuazöid wernt. Oi Aina hods iawaroi af da Wöid, und hom gmoa, dasss zmoast in da Nocht aktiv sant - desweng sans a recht guad an di Dusta obasst. Olla Aina san Raubfegl, d. h. se jeiknt und fressnt ondane Viecha, z. B. Nogeviecha. Im oidn Griachaland wo d'Ain a Simbui fia d'Weisheid, und desweng a im Woppn fo da Stod Athen, de wos ian Nom fo da weisn Geddin Pallas Athene griagt hod.

Bueuk nujul kana sebutan 200-an spésiés manuk prédator nokturnal solitér nu asup kana Ordo Strigiformes. Bueuk utamana moro mamalia leutik, serangga, jeung manuk lianna, najan aya ogé nu husus moro lauk. Bueuk aya di saampar Bumi, iwal Antartika, utamana Greenland, jeung sababaraha pulo nu mencil.

Wangun awak

Bueuk mibanda panon belo jeung ceuli nu nyanghareup ka hareup, pamatukna kawas heulang, sarta bunderan bulu sakuriling panonna nu disebut cakram beungeut (facial disk). Najan boga binocular vision, panonna mah aya dina "logak", sahingga kudu ngalieuk mun hayang ningali ka séjén tempat.

Bueuk mah awas ka nu jauh, tapi teu bisa nempo kalawan écés dina jarak ukur sababaraha sénti. Panempona alus pisan dina kaayaan nu remeng-remeng. Dina kaayaan poék mongkléng, bueuk aya nu bisa moro maké patokan sora. Sorana béda-béda, najan ku urang mah ilaharna sarua baé ukur "kuk". Cakram beungeut mantuan nyalurkeun sora rodensia kana ceulina. Dina sababaraha spésiés mah malah ceulina téh tempatna asimétris, sahingga leuwih hadé dina ngalelebahna.

Najan panémbongna teu mirip, bueuk téh leuwih deukeut ka nightjar (Caprimulgiformes) batan ka prédator diurnal dina ordo Falconiformes. Sababaraha ahli taksonomi nempatkeun nightjar saordo jeung bueuk, misalna dina taksonomi Sibley-Ahlquist.

Kukuna nu ranggoas sarta pamatuk bueuk nu seukeut jadi alat pikeun nyoéh-nyoéh mangsana saméméh diteureuy, najan aya ogé nu langsung diteureuy buleud-buleud. Bentuk jangjang katut buluna ngajadikeun hiberna méh teu soraan jeung teu katempo.

Élmuwan nu ngulik kadaharan bueuk kabantu ku kabiasaanana ngutahkeun nu teu bisa dicerna (tulang, sisit, bulu, jsb.) dina bentuk guruntulan/péllét. "Péllét bueuk" ieu sok dijual ka sakola pikeun bahan prakték dina pangajaran biologi jeung ékologi.

Endog bueuk kelirna bodas nu bentukna méh buleud, jumlahna tina ukur sababaraha nepi ka losinan gumantung spésiésna. Bentuk sayangna kasar, dijieun na tatangkalan, na liang taneuh, atawa guha.

Bueuk mah lolobana nokturnal, tapi aya ogé, kaasup bueuk pigmi (Glaucidium), nu crepuscular, atawa aktif dina mangsa ganti wanci, moro pasosoré atawa janari. Burrowing Owl (Speotyto cunicularia) jeung Short-eared Owl (Asio flammeus) mah malah sok moro pabeubeurang.

Bueuk pangleutikna nyaéta bueuk pigmi (pigmi = katé), nu panjangna ukur 13 cm, bébér jangjangna 32 cm, beuratna 50 g. Nu pangbadagna, nyaéta bueuk heulang: Bueuk Heulang Eurasian Bubo bubo jeung Bueuk Heulang Verreaux B. lacteus nu panjangna nepi ka 71 cm, bébér jangjangna leuwih ti 2 m, beuratna 4 kg.

• ORDO STRIGIFORMES
  • Kulawarga Tytonidae: bueuk lumbung, 12-18 spésiés
  • Kulawarga Strigidae: kira 195 spésiés.
  • Kulawarga nu diajukeun Phodilidae: 1-2 spésiés (kiwari kaasup Tytonidae)

Mitos jeung dongéng

Di Dunya Kulon, bueuk téh ngalambangkeun kawijaksanaan jeung pangaweruh (wisdom & knowledge) sarta déwi Aténa Yunani. Ieu ku sabab Aténa téh déwi manuk nu mindeng digambarkeun dina wujud bueuk. Aténa téh lain ukur déwi kawijakan, tapi ogé déwi seni jeung kaahlian. Ti dieu, bueuk lajeng jadi lambang atikan jeung pangajaran, sakumaha nu katémbong dina taméng lambang-lambang universitas.

Di jaman Mesir Kuna, bueuk dina hiroglif ngalambangkeun 'm', nu sok digambarkeun sukuna pateuh. Déwi nu patali jeung bueuk sigana mah Akkadian Lilitu.

Dina budaya Jepang, manuk ieu mangrupa perlambang ajal. Nempo bueuk téh mangrupa totondén pigoréngeun. Nu ieu sarua jeung di Itali jeung Rumania, yén sora bueuk téh ngalambangkeun ayana nu maot. Di Romawi Kuna, bueuk ogé dianggap salaku sato nu patali jeung ajal, sabab hirupna nu nokturnal sarta nyayangna di tempat nu nyumput. Ku kituna, nempo bueuk pabeubeurang téh dianggap pigoréngeun.

Tumbu kaluar

• Owl species of the World
• Animal Diversity Web Page: Owls
• Smithsonian Snowy Owl Info
• Australian Owls and Frogmouths

Rujukan

• Owl, ti Wikipédia édisi basa Inggris per 27 Oktober 2005
• Paul A. Johnsgard (1997). North American Owls: Biology and Natural History. Smithsonian Institution Press. ISBN 1-56098-724-3.

Kungwi

Bundi ni oda ya ndege wala nyama wanaowinda saa za usiku hasa wakati wa giza.

Ndani yake kuna familia mbili:

• familia ya Strigidae
• familia ya Tytonidae

Baadhi ya jamii chache zimekuwa zikihusisha bundi na ushirikina ^[1] ama uchawi, hivyo kutia wengi mashaka, hasa wanaposikia sauti ya ndege huyo.

Tanbihi

Cawin o Cwéte, Gwéte, Covéte, Coevéte, Goehéte, Suwéte, Coue, Coe, Cwé, Mazéte, Poute (Strigiformes) ch'est chés noms donnés à chés Strigiformes qui sont des rapaces nocturnes. Il y o deus familles : chés Tytonidae (20 éspèches) pi chés Strigidae (221 éspèches).

Lisse ed chés éspèches in Picardie

• Tytonidae
  • Éziudmor (Tyto alba) - Nicheusse

• Strigidae
  • Hibou des marais (Asio flammeus) - Nicheu occasionnèl
  • Houpeu o Hou-hou (Asio otus) - Nicheu, migrateu pi hivérnant
  • Caouin (Athene noctua) - Nicheusse
  • Hibou petit-duc (Otus scops)
  • Cosmorte (Strix aluco) o Mahulo, Mahurlote - Nicheusse

Ch'usiqa, Tuku, Huku icha Paqpaka (Strigiformes) nisqakunaqa tutapi phawaq, aycha mikhuq pisqukunam. Ancha allin rikhuna ñawiyuqmi. Chushiq ( Ankash qalluchaw)

Hawa t'inkikuna

• Commons nisqaqa multimidya kapuyninkunayuqmi kay hawa: Ch'usiqa.

• Wikispecies nisqaqa qillqasqa p'anqayuqmi kay hawa: Ch'usiqa

Strigidae
Tytonidae

Darès, beluk, utawa guweg ya iku manuk kang kalebu anggota ordho Strigiformes.^[1] Manuk iki éwoning manuk kang galak (karnivora, panganane daging) lan kelebu kéwan wengi (nokturnal).^[1] Sakabèhané, ana kira-kira 222 spesiés kang wis dingertèni, kang nyebar ing donya kajaba Antartika, sapérangan Greenland, lan pulo-pulo kapencil.^[2]

Manuk darès kaloka amarga mripaté sing gedhé lan madhep ngarep, ora kaya manuk-manuk liyané sing mripaté madhep miring.^[1] Cucuké manuk darès béngkong tur landhep kaya cucuké manuk garudha.^[1] Wulu ing sirahé maujud buderan rai. Rainé manuk darès katon apik banget, nanging kerep katon medèni.^[1] Apa manèh guluné manuk darès iki bisa diputer nganti 180 drajat mamburi.^[1] Lumrahé manuk darès wuluné lurik, warnané rada soklat utawa klawu ana bercak-bercak ireng lan putih.^[1] Buntuté lumrahé mung cekak, nanging swiwiné gedhé lan amba.^[1] Ambané swiwiné bisa nganti ping teluné dawané awaké.^[1]

Lumrahé manuk darès golèk pangan ing wayah wengi. Golèk pangané nalika wektu subuh lan soré krepuskular.^[2] Kajaba iku ana uga manuk darès kang golèk pangan ing wektu awan.^[2] Manuk darès panganané macem-mecem kéwan, kaya ta gegremet, kodok, tikus, lan liya-liyané.^[2] Manuk darès iku kagolong kéwan karnivora, pakanané daging utawa kéwan urip. Pagawéyané ya mbedhog kéwan-kéwan cilik, kaya ta: tikus, kadal, truwèlu lan sabanjuré.

Ing Donya Kulon (Éropah), kéwan iki diarani kéwan sing wicaksana. Nanging ing donya wétan, (Asia), kéwan iki kaanggep pratandhaning mala, kasripahan utawa lelayu. Mulanéing basa Malayu kéwan ini diarani Burung Hantu utawa manuk pati. Tembung hantu iku ing basa Jawa Kuna uga ana lan tegesé pati.

Jinising manuk darès

Ordho Strigiformes kapérang dadi 2 kulawarga (familia), ya iku suku manuk serak utawa burung-hantu gudang (Tytonidae) lan manuk darès sajati (Strigidae). Akèh ing antarané manuk iki kang kalebu jinis èndemik (anané mung ing laladan cilik lan ora tinemu ing laladan liya) ing Indonésia, mligi saka marga Tyto, Otus, lan Ninox.

Logo saka Detasemen Khusus 88, migunakaké rerupan manuk darès

.

Conto-contoné:

• Manuk Beluk Pere David
• Manuk Beluk garudha Andaman
• Manuk Beluk kelabu besar

Tytonidae

• Serak Jawa (Tyto alba)
• Serak bukit (Phodilus badius)

ew

Strigidae

• Celepuk reban (Otus lempiji)
• Beluk jampuk (Bubo sumatranus)
• Beluk ketupa (Ketupa ketupu)
• Punggok coklat (Ninox scutulata)
• Kokok darès (Strix leptogrammica)

Cathetan suku

Kappskelett vun engem Uhu.

D'Eilen (wëssenschaftlech: Strigiformes) sinn eng Uerdnung an der Klass vun de Vigel (Aves). Weltwäit gëtt et ronn 200 Aarte vun Eilen. Et fënnt ee s'op alle Kontinenter, ausser der Antarktis. Déi meescht Aarte sinn nuetsaktiv, woufir si eng Rëtsch Upassungen entwéckelt hunn.

D'Eile friesse virun allem kleng Mamendéieren, mä awer och aner kleng Wierbeldéieren, Wierm, Schleeken a grouss Insekten.

D'Eile ginn an zwou Familljen agedeelt: d'Famill vun de Schleiereilen (Tytonidae) an déi vun den Eilen a méi engem enke Sënn vum Wuert (Strigidae).

Eilen a Kauzen

Am Lëtzebuergesche sinn d'Begrëffer Eilen a Kauzen (och nach Käiz)^[1] am Gebrauch, déi awer kenger wëssenschaftlecher Andeelung entspriechen. Eng Alternativ zu dësen Nimm ass wuel de Begrëff Échel, deen ëmmer manner gebraucht gëtt. Zu den Eile ginn d'Aarte gezielt, déi e laangezunnene Kierper hunn, wéi z. B. d'Tureil, wärend d'Kauzen e méi kuerzen a ronne Kierper hunn (z. B. de Steekauz).

Kierperbau

D'Eilen hunn e Kierperbau dee sech vun deem vun allen anere Vullen ënnerscheet. Déi meescht vun deenen Ënnerscheeder hu sech am Laf vun der Evolutioun als Upassungen un déi nuetsaktiv Liewensweis an un d'Juegd entwéckelt.

D'Eilen hunn opfälleg grouss Aen, déi no vir geriicht sinn an déi hinnen et erlaben, hir Ëmwelt a virun allem och hir Affer raimlech, also dräidimensional ze gesinn, wat hinnen erlaabt, d'Vitess an och d'Distanzen z'erkennen. D'Ae sinn onbeweeglech, wat doduerch kompenséiert gëtt, datt si hire Kapp bis zu 270° dréie kënnen, fir hiert Gesiichtsfeld z'erweideren. Zousätzlech zum ieweschten an ënneschten Aendeckel, gëtt et nach eng drëtt beweeglech Haut déi d'A schütze kann, déi sougenannten Nickhaut.

Wärend bei deenen anere Vigel d'Ouerëffnungen an der Reegel ronn sinn, hunn d'Eile schlitzförmeg Ëffnungen, déi bal sou lang si wéi de Kapp héich ass. Déi riets Ëffnung läit e bësse méi héich wéi déi op der lénkser Säit. Beweeglech Ouerläppercher virun an hannert den Ouerëffnungen droe kuerz an haart Fiederen. De Schädel vun den Eilen ass, am Vergläich zu deem vun anere Vigel, däitlech méi breet, wouduerch säitleche Schall e Brochdeel vun enger Sekonn éischter op dat eent Ouer ukënnt. All dës anatomesch Kennzeechen erlaben et den Eile Geräischer am Raum ze lokaliséieren an d'Distanzen anzeschätzen. Vill Eilen hunn en opfällege Gesiichtsschleier, deen de Schall a Richtung Oueren dirigéiert. D'Eile si besonnesch empfindlech fir Geräischer mat enger héijer Frequenz, wéi déi vun de Mais z. B. Geräischer mat enger déiwer Frequenz héiere se däitlech manner gutt.

De kammfërmege Rand vun enger Eilefieder verhënnert datt Geräischer beim Fléien entstinn. De Flom uewen op der Fieder huet déiselwecht Funktioun.

Am Verhältnes zum Kierpergewiicht hunn d'Eile Flilléke mat enger grousser Fluchfläch, wat d'Fluchgeräischer reduzéiert. Dozou dréit och d'Struktur vun de Fluchfiedere bäi (cf. d'Bild riets).

Verbreedung

Eile gëtt et, ausser an der Antarktis, op alle Kontinenter. Et fënnt ee se sou gutt wéi an alle Liewensraim, vun de Bëscher bis an d'Savannen, d'Fiichtgebidder an d'Tundra. Déi meescht Aarte liewen an den tropeschen a subtropesche Géigende vu Südamerika a vun Asien.

Eilen zu Lëtzebuerg

Zu Lëtzebuerg gëtt et sechs Eilenaarten déi d'ganzt Joer am Land liewen an och do bréien: d'Tureil (de: Schleiereule), d'Huereil oder d'Bëscheil (de: Waldohreule), den Uhu (de: Uhu), de Bëschkauz oder Baméchel (de: Waldkauz) an de Steekauz (de: Steinkauz). Donieft gëtt et nach 5 Eilenaarten déi sech nëmmen um Duerchzuch zu Lëtzebuerg ophalen.^[2]

Kuckt och

• Lëscht vun de Vullen zu Lëtzebuerg

Literatur

• P. Lorgé & E. Melchior, 2010. Vögel Luxemburgs. Erausgi vun der Lëtzebuerger Natur-a Vulleschutzliga. Saint-Paul, Lëtzebuerg, 264 S. ISBN 978-2-919920-01-3

Um Spaweck

Referenzen an Notten

1. ↑ Cf. Lëtzebuerger Online Dictionnaire
2. ↑ P. Lorgé & E. Melchior, 2010.

A houlet is a bird that maistly hunts in the nicht. It haes shairp claws an a heukit nib.

Thay feed on smaw mammals, insects, an ither birds, an a wheen species like tae eat fish an aw.

Thay are fund in aw pairts o the Yird 'ceptna Antarctica, maist o Greenland, an some ither wee islands.

Kynds o Houlets

• White houlet
• Hornit houlet
• Jennie houlet

The fern houlet, maugre its name, isna a houlet at aw.^[1]

References

Hyybii

Hyybiilinnut libo hyybilinnut^[1] (latinan kieles Strigiformes libo Striges) ollah linduloin lahko. Muailmal on enämbi 420 hyybien laajii. Hyybiet eletäh muailman joga mual.

Lyhyöt tiijöt: suuri piälakku, suuret pyörät silmät, lyhyt n’okku, pitkät da terävät kynnet.

Mečäs hyybien harvah näet. Se ei ozuttai rahvahale. Puaksumbah kuulet sen iänen. Konzu kuulet sen enzi kerdua, ga et unohta, rubiet eroittamah toizien linduloin iänis. Kirguu hyybii omah luaduh, sanou: huu, huu. Nägemälgi lindu on omaluaduine. Mustathäi tundiettuu hyybiedy kuulužas mul’tfil’mas kondies da sen dovarišas počinpoigazes, kui lindu autoi heile kirjuttua hyvittelysanat, konzu dovarišat lähtiettih roindupäiväle. Hyybiel, sen iče tiijät, ollah suuret silmät. Net ollah liikumattomat, ainos kačotah kohti. Sanotah buito hyybiet nimidä ei nähtä päiväl, ga se ei ole tozi. Kui silmy, mugai korvu hyybiel on ylen tarku, tarkembi da herkembi migu kažil. Hyybii kuulou nelläh kerdah parembi sidä. Sendäh rahvas toiči sanotah hyybielöi siivekkähikse kažiloikse. Eletäh hyybiet yksitellen da ollah mečästäjät linnut. Net meččuijah pienii elättilöi, enne kaikkie hiirii da rottii, pienembii linduloi. Syvväh böbökköigi. Sanotah ku hyybiet meččuijah yöl, ga erähät niilöis voijah päivälgi. Hyybii kui lendäy ni kuule, ni vihjua et. Tulou maguajan linnun luo dai tabuau omih kynzih, se ni havaččuo ei ehti. Omua peziä hyybii ei luaji, tulou elämäh vahnoih, toizien linduloin hyllättylöih pezih. Libo haudou poigazii kololoih da kallivoloin hallelmuksih. Hyybiet azutah puarat vai kerran elokses. Havvotah poigazii vaiku kerran vuvves. Erähänny vuon ku ollou kylläl syömisty, ga havvotah kaksi kerduagi. Havvondah menöy kogonaine kuu. Hyybiel rodieu 3-10 poigastu. Poigazet roitah sogiet, nerottomat da maltamattomat. Emä- da ižähyybiet mollembat kačotah da syötetäh niidy.

Faktat: – Hyybiet eletäh kaikkiel, suves dai pohjazes. Niidy eläy meren rannal da mečäs, mägilöis da čuurumualois, lageikol da linnoisgi. Ei elä niidy vai Antarktidas. – Ven’al 144 hyybien lajilois on 18. – Pienembät hyybiet eletäh läs 20 vuottu, suurembat kai 68 vuottu. – Hyybiet voijah eliä viettäh kuuluguh. Vien sijas heile on meččuittuloin zvierilöin da linduloin veri. Ga viettäh hyö sendäh ei olla, vetty pidäy niilöile ei vaiku juvva, ga kezoidugi kylbie. – Hyybii voi kiändiä piädy 270 gruadusikse da se nikui ei vaikuta sen tervehyöh. – Vihjatah: hyybii on ylen mielevy lindu. Eihäi nareko Midä? Konzu? Kus? -kižan voittajale lahjoitetah hrustal’noi hyybii. – Erähil kanzoil hyybii, sendäh ku se meččuiččou yölöil, on arbuamatoi olendo, tiedohuon da pahoin hengien simvolu. – Erähät kanzat ollah sidä mieldy, ku hyybii on muanalazien uardehien da rikkahuksien akkiloičči da vardoiččii.

Lähtiet

1. ↑ http://kaino.kotus.fi/cgi-bin/kks/karjala.cgi?a=hyypie

Kadüülfögler (Strigiformes) san en kategorii faan fögler (Aves), huar auer 140 slacher tu tääld wurd. A miasten san uun a naacht uun a gang.

Enkelt slacher

• famile Kadüülen (Strigidae)

Hurnüül (Asio otus)

Kadüül (Asio flammeus)

Uuhu (Bubo bubo)

Kauts (Strix aluco)

• famile Türnüülen (Tytonidae)

Türnüül (Tyto alba)

Ferwis efter bütjen

– Saamlang faan bilen of filmer

Wikispecies hää en artiikel tu:

Yon koukou (Strix occidentalis caurina).

Koukou se yon zwazo.

Tradiksyon

• Lòt kreyòl:
• Franse: hibou
• Angle: owl
• Alman: Eule
• Panyòl: lechuza

Istwa

Kund (Strigiformes), komeke balindeyên dirende yên ku jê du famîleyên mayî hene:

• Famîleya kundan (Strigidae)
• Famîleya kundên kadînan (Tytonidae)

Şayes û reftar

Kund balindeyekî şevger û goştxwer e. Serê wan mezin û bi pûrt e. Teriyan kin e lê bazikên wan drêj û fireh in. Dîtin û bihîstina wan gelek peşveketiye. Mê ya kundan ji nêran mezintir e. Di nava 2 û 10 hêkan dike û di navbêna 30-40 rojan li ser hêkan qurp dimîne.

Hinek cureyên kundan

• Kundê bor
• Kundê çiçk
• Kundê goran
• Kundê spî
• Kundê şaxdar

Pêşangeh

• Bûmekorik an kundê çiçk ji Bismilê, 2011 (Athene noctua)

• Bûmekorik (Athene noctua)

Çavkanî

Girêdanên deve

Strigiformes, ser Wîkîcureyê.

Li Wikimedia Commons medyayên di warê Kund de hene.

• The Owl Pages
• Animal Diversity Web Page: Owls
• Owl Brain Atlas
• Smithsonian Snowy Owl Info
• Owls of the Harry Potter movies - learn about the owls featured in the films, threats to the species, and conservation activities
• World Owl Trust
• Athenian Owl coins
• Owl videos on the Internet Bird Collection

Eurasia:

• World of Owls - Northern Ireland's only Owl, Bird of Prey and Exotic Animal Centre
• Current Blakiston's Fish Owl Research in Russia

North America:

• List of Owl Species Breeding In North American and Owl Photos

Oceania:

• iprimus info. re Australian owls and frogmouths

Ang kuwago (Ingles: owl) ay isang uri ng pang-gabing ibon na nanghuhuli at kumakain ng mga daga at ibang mga maliliit na ibon.^[1]

Agilang kuwago (Philippine Eagle-Owl) na makikita sa Pambansang Museo.

Mga sanggunian

Ang lathalaing ito na tungkol sa Ibon ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa nito.

Mà-hùng-cēu (貓魂鳥, 貓王鳥 hĕ̤k-ciā 麥黃鳥, sĭk-cié tĕ̤k „mà-uòng-cēu“), sê siŏh cṳ̄ng cēu, tàu săng lā̤ chiông mà, ék-buăng găk màng-buŏ uăk-dông.

Niau-thâu-chiáu ia̍h sī hō chò àm-kong-chiáu, sī 1 khoán chiáu.

Pūtis, pūtėnē paukštē (lot. Strigiformes) − paukštiu (Aves) būrīs.

Vėdotėnė dīdė naktėnē pliešrėjē paukštē, torontis kuompaktėška kūna, dėdele krame, dėdeles ī prieki nokreiptus veizietovus ėr maktingas kuojas so aštrēs nagās gruobiou sogruobtė ėr laikītė. Apdars kiaurus metus vėinuods. Būdings lītėnis demorfizmos (patelės dėdesnės ož patėnus). Pūtis skraid dėdlē tīlē, nes tor porias, minkštas plunksnas. Kartās unt kramės būn do koškio plunksno − auselas. Krame lėimens atžvėlgio pasok 270º kampo. Snaps trumps, kuobėniaus skvarmas. Kuoju nagā dėdeli, aštri ė rėisti. Ėšuorėnis pėršts, skėrtingā nū vanagūm, atsėlenkė̄is atgal. Daugomuos rūšiūm pastaibis ė net pėrštā plunksnieti. Tor dėdlē jautre klausa.

Paplėtė̄i cielam sviete, ėšskīros Antarktėda, dėdžioje Grenlandėjės dali ė kai korias nū žemīnu notuoloses salas.

Mint pelėnēs griaužėkās, vo tēpuogi vabzdēs, retiau paukštēs, kelės rūšis specēlėzounas medžiuotė žovis. Gruobi rīn nesosmulkėnta. Nesovirškėntas lėikanas pašalėnamas pru žiuotis kāp išvamas.

Strigiformes es un ordine de Afroaves.

Strigo esas irga de kelka plu kam 200 speci di solitara, e precipue noktala rapt-uceli del ordero Strigiformi.

Strigo precipue chasas mikra roderi, insekti ed altra uceli, tamen kelka speci specaligas su chasar fisho. Ol trovesas en la tota mondo ecepte Antarktika, la maxim granda parto di Grenlando e kelka fora insuli.

Extera aspekto

Strigo havas granda okuli ed oreli, beki simila a de sparvieri, e kustumale granda cirkli di plumi, nominita faciala disko cirkum omna okulo. Quankam strigo havas binokulara vidado, lua granda okuli esas fixa en lua mufo, e ol devas turnar komplete lua kapo por vidar cirkum ol. Ol povas vidar fore en febla lumo, ma ol ne esas kapabla vidar precize ye min kam dek centimetri. Ol povas turnar lua kapo 135 gradi en amba direcioni; do povas regardar dop lua shultri.

Strigo posedas potenta pinta ungli e tranchiva beko qui permisas li dislacerar lua raptaji ante manjar, tamen la maxim granda parton ol glutas komplete. Pos ol vomas la nedigestebla kompozo (osti, squami, furo, ec.) per buleti. To lasta esas ofte vendita ye skoli por esar dissekar per studianti por lecioni pri biologio ed ekologio, nam ol esas multe facila interpretar.

Lia ovi esas blanka e preske sferatra. Strigi depozas de poka til dekedu ovi, segun speci. Lia nesti esas grose konstruktita e povas esar en arbori, en kavaji o garbeyi.

Pro olua blanka koloro ed olua preske silencoza flugo strigo ofte aparas en la fantazio-romani di Harry Potter.

Kelka speci

• Huo
• Gufo
• Falva strigo

Strijiformos es un ordina de avias ance clamada buos. Los es avias carnivor, e come mamales poca, insetas, e otra avias. La plu buos dormi en la dia e xasa en la note. On ave plu ca 200 spesies vivente. La spesies vivente es en du familias: Strijido (buos comun) e titonido (buos mascada)

Tiwukin (Assaɣ ussnan: Strigiformes) d aylal aselkiw iy ssermaden deg iṭ yeggunin s waṭas ɣef tanila n tmesliwt yuddsen (ijehden) s waṭas d wallen-is timeqranin id yettaken timeẓriwt igerzen deg iṭ i wegmar n tgemrawin am iɣeṛdayen d igtal

Aglam

Yal yiwen yezmer ad isnefru (ad imeyyez) talɣa n twukt deg tmuɣli tamezwarut s ixef-is meqqren hrawen d uzmar n wafraw yezzin i wallen-is yecban ar tqessult, Dɣa talɣa n wallen n twukt d tin yemgaraden ɣef yakk wallen n tilmas n iylalen n iden deg temɣer n ubleɣ d tnila-nsent yeddan ar zdat i wakken ad tezmer ad tẓer tɣawsiwin s yisent i snat

Tawukt d tin ilan (yesɛan) tafekka d tameẓyant, Dges aqamum de aseggim d iṭarren yuddsen (igedren) deg-sen ikacbaren imesden

Tilmas n twukt

Uglur eru roknaðar upp í rovfuglar, men tær drepa lítið annað enn rottur og mýs. Og tað eru tær væl lagaðar til. Eyguni eru avbara stór og nógv kúput. Tí síggja tær frálíka væl í myrkri, men tola ikki dagsljós í sjónina. Fjaðrarnar uttan um eyguni gera seg til ein stóran flatan ring, ið aftantil liggur sum eitt lok yvir hinum sera stóru oyrnaholunum; tá ið tær gloppa tað lokið útfra, hoyra tær óføra væl. Men sjálvar hoyrast tær als ikki, so stillisliga flúgva tær. Allan dagin sita tær stillar og krógva seg; í skýmingini, tá ið rottur og mýs koma út at fáa sær, tá fara tær við. Hendir tað seg, at tær noyðast út á degi, eru tær illa fyrikomnar; næstan allir fuglar leggjast á tær, arga tær og píska tær, og hálvblindar, sum tær tá eru, fáa tær ikki vart seg.

Slag

• Tyto alba (Hjartaugla)
• Bubo scandiacus (Snjóugla)
• Surnia ulula (Heykugla)
• Aegolius funereus (Hjómut ugla)

Kelda

• Mikkjal á Ryggi: Fuglabókin, Dýralæra II. 1951.

Sí eisini

• Fuglar í Føroyum

Fjildûle

Ule-eftigen (Strigiformes) foarmje in skift fan de klasse fan de fûgels.

Uleëftigen hawwe in rûn, plat antlit. Se hawwe grutte eagen dêr't se yn it tsjuster harren oefte mei sjen kinne. De eagen sitte fêst yn de kop, dat se kinne allinnich nei foaren sjen. Dêrom moatte se de kop draaie om in oare kant út sjen te kinnen, en dy kinne se dan ek fier draaie. Se hawwe in heaksnaffel en sterke kloeren.

Klassifikaasje

• Klasse: fûgels (Aves)
  • Skift: ûle-eftigen (Strigiformes)
    • Famylje: ûlefûgels (Strigidae)
    • Famylje: goudûlefûgels (Tytonidae)

Urukure'a

Urukure'a (karaiñe'ẽ: Lechuza) guyra rusu iñakã ha hesa vera guasúva, hague pukuva ha pyharéramo oikóva pytumbýre.

Uuls (Strigiformes) zyn een orde van veugels die over 't algemêen by nachte leevn en doardeure ook soms nachtroofveugels wordn genoemd. By vele uuls stoan under oogn vanvôorn in under kop, woardeure dan z' e grôot gezichtsveld èn, woarin dan ze diepte kunn zien. Uuls èn goed oentwikkelde ôorn, die verre uut mekoar stoan, wat under goed in stoat stelt van de richtienge vaste te stelln waaruut e geluud komt. Een uul èt twêe klauwers noa vôorn en twêe klauwers noar achtern gericht. Al die kenmerkn moakn van uuls goeie joagers.

D'orde wordt oenderverdêeld in twêe families:

• Strigidae (Geweune uuls)
• Tytonidae (Kerkuuls)

Yapaloqqushlar — tungi yirtqich qushlar turkumi. Kunduzgi yirtqich qushlar bilan konvergent oʻxshash, lekin ulardan jigʻildonining boʻlmasligi va uzun koʻrichak oʻsimtasining rivojlanganligi bilan farq qiladi (mitti boyoʻgʻli) 84 sm gacha (soqolli yapaloqqush), erkaklari urgʻochilariga nisbatan yirikroq. Pat qoplami qalin va yumshoq, aksariyat hollarda himoya rangida. Boshi katta, patlari tanasining oldingi qismida yuz diskini hosil "qiladi (nomi shundan). Koʻzlari yirik, oldinga qaragan, umumiy koʻrish maydoni uncha katta emas — 110°, binokulyar koʻrish maydoni — 60—70°, yaʼni boshqa qushlarga nisbatan katta. Koʻz gavhari harakatsiz. Koʻz umumiy koʻrish maydonining kichikligi evaziga boʻyni harakatchan boʻlib, boshini tez bura oladi. Barcha Ya. kunduzi va shomda yaxshi koʻradi, tim qorongʻida esa oʻljasini faqat uning tovushidan sezib tutib oladi. Tashqi eshitish chigʻanogʻi yirik va eshitish organini oʻrab turadigan suyaklar singari asimmetrik tuzilganidan har 2 quloqning tovushni qabul qilishi oʻrtasida farq boʻlishi tovush manbaini aniq bilishga imkon beradi. Tumshugʻi ilmoqsimon, lekin quchli emas. Oʻljasini kuchli oʻtkir va yirik tirnokdi panjalari yordamida oʻdsiradi. Shovqinsiz uchadi. Odatda, tovush chiqarmaydi, faqat koʻpayish davrida hushtakka, gʻukgʻuklagan yoki qahqah urib kulganga oʻxshash ovoz chiqaradi. 2 oilasi (yapaloqqushlar, sipuxalar) va 133 turi bor. Antarktidadan tashqari hamma qitʼalarda tarqalgan. Oʻzbekistonda Ya. oilasiga mansub 11 tur, jumladan, boyoʻgʻli, oddiy ukki, quloqdor yapaloqqush uchraydi. Ya. — monogam. Uyasini, odatda, daraxtlar kovagi yoki yoriqlariga, ayrim turlari yerga yoki daraxtlar shoxidagi boshqa yirik qushlar qurgan uyalarga quradi. Yirik Ya. 1—2 ta, mayda Ya. 10—12 ta tuxum qoʻyib, urgʻochisi birinchi tuxum paydo boʻlishi bilan uni bosadi. Shuning uchun bir uyadagi qush bolalari har xil kattalikda boʻladi. Tuxumdan chiqqan bolalari oq momiq par bilan qoplangan, koʻzi yumuq boʻladi. Bolalarini urgʻochisi va erkagi birgalikda boqadi. Uyadagi bolalar soni oziq boʻladigan hayvonlarning koʻp boʻl ish iga bogʻliq. 4 turi Tabiatni muhofaza qilish xalqaro ittifoqi Qizil kitobiga kiritilgan.

Κουκουβάγια η γλαύκα ονομάζεται κάθε μέλος της βιολογικής τάξης Γλαυκόμορφα (Strigiformes), η οποία ανήκει στην ομοταξία των Πτηνών (Aves) και περιλαμβάνει περίπου 200 είδη αρπακτικών και στην πλειονότητά τους νυκτόβιων πουλιών. Κατανέμονται σε όλες τις ηπείρους εκτός της Ανταρκτικής και έχουν αναπτύξει αξιόλογες προσαρμογές στη νυχτερινή διαβίωση. Διακρίνουμε δυο οικογένειες γλαυκών: την οικογένεια των Τυτονιδών (Tytonidae) η οποία περιλαμβάνει λιγοστά (16) είδη και την οικογένεια των Γλαυκιδών (Strigidae) όπου ανήκουν τα περισσότερα είδη κουκουβάγιας.

Ονομασία

Σύμφωνα με τις επικρατέστερες ετυμολογικές προσεγγίσεις η λέξη γλαυξ έχει άμεση σχέση με το γλαυκός (ο έχων ανοιχτό γαλάζιο χρώμα) και δόθηκε στα συγκεκριμένα πτηνά από τους αρχαίους Έλληνες εξαιτίας του λαμπερού και σπινθηροβόλου βλέμματος του πουλιού. Η επιστημονική ονομασία Strigiformes (Στριγγόμορφα), καθώς και το όνομα της οικογένειας των Στριγγιδών, ετυμολογούνται από το αρχαίο ελλ. στρίγξ, λατ. strix, το οποίο αποτελεί ηχομιμητικό της εκφραστικής φωνής του πουλιού και έχει άμεση σχέση με το ρήμα "τρίζω", καθώς και με το νεοελληνικό "στρίγγλα". "Τυτώ" ήταν στην αρχαιότητα, όπως και σήμερα, το όνομα της γλαύκας "Τυτώ η λευκή" (Tyto alba).

Πρέπει να τονιστεί πως στα Ελληνικά ο όρος "κουκουβάγια" αναφέρεται συχνά μόνο στο είδος Μικρή Κουκουβάγια ή Αθηνά η νυκτία (Athene noctua), ενώ για τα υπόλοιπα Γλαυκόμορφα χρησιμοποιείται ο όρος "γλαύκα". Παρόλα αυτά ο όρος κουκουβάγια δεν περιορίζεται σε μόνο ένα είδος, αλλά επιστημονικά περιγράφει εξίσου όλα τα μέλη της βιολογικής τάξης Γλαυκόμορφα.

Ανατομικά χαρακτηριστικά

Οι γλαύκες έχουν ιδιαίτερη μορφή, η οποία χαρακτηρίζεται από αξιοσημείωτες προσαρμογές στις ανάγκες ενός νυκτόβιου θηρευτή. Έχουν μακριές και στρογγυλεμένες φτερούγες, κοντή ουρά και ένα δυσαναλόγως μεγάλο κεφάλι με ένα δισκοειδές μεγάλο πρόσωπο. Τα ράμφη τους είναι κυρτά και γαμψά. Όλες οι γλαύκες έχουν ιδιαίτερα οξυμένες τις αισθήσεις της ακοής και της οράσεως. Τα μάτια είναι τοποθετημένα μπροστά, έτσι ώστε να επιτυγχάνεται στερεοσκοπική όραση, κάτι το οποίο είναι απαραίτητο σε κάθε θηρευτή, ώστε να μπορεί να κάνει σωστή εκτίμηση αποστάσεων και ταχυτήτων.

Τα όργανα της ακοής είναι τοποθετημένα ασύμμετρα στο κεφάλι του πτηνού και η διαμόρφωση του προσώπου είναι τέτοια, ώστε να κατευθύνει τα ακουστικά κύματα στους ακουστικούς πόρους. Πάρα πολλές γλαύκες έχουν στην κορυφή της κεφαλής χαρακτηριστικές τούφες, οι οποίες ονομάζονται αντία. Τα αντία αποτελούνται από φτερά και δεν έχουν καμία σχέση με την ακοή. Η λειτουργία τους δεν έχει ακόμα εξακριβωθεί.

Οι γλαύκες έχουν σε σχέση με το σωματικό τους βάρος δυσαναλόγως μεγάλη επιφάνεια πτερύγων. Σε συνδυασμό με το μαλακό και πυκνό πτέρωμα επιτυχγάνουν έτσι μια σχεδόν απολύτως αθόρυβη πτήση.

Γεωγραφική εξάπλωση

Γλαύκες υπάρχουν σε όλες τις ηπείρους με εξαίρεση την Ανταρκτική. Τις συναντούμε σε όλα τα ενδιαιτήματα, τα περισσότερα είδη βρίσκονται όμως στις τροπικές και υποτροπικές περιοχές της Ν. Αμερικής και της Ασίας. Τη βορειότερη εξάπλωση έχει η χιονόγλαυκα (Nyctea scandiaca), η οποία επιβιώνει ακόμα και στις ακτές της Γροιλανδίας.

Συστηματική των Γλαυκόμορφων

Παρακάτω αναφέρονται όλα τα γένη Γλαυκόμορφων, τα οποία κατατάσσονται σε δυο οικογένειες:

• Οικογένεια: Τυτονίδες (Tytonidae)
  • Γένη:
    • 1. Φόδιλος (Phodilus)
    • 2. Τυτώ (Tyto)
• Οικογένεια: Γλαυκίδες (Strigidae)
  • Γένη:
    • 1. Ώτος (Otus)
    • 2. Μεγάσκωψ (Megascops)
    • 3. Χαιτογλαύξ (Jubula)
    • 4. Λοφοστρίξ (Lophostrix)
    • 5. Pulsatrix
    • 6. Βύας (Bubo)
    • 7. Σκοτοπελία (Scotepelia)
    • 8. Στριξ (Strix)
    • 9. Σουρνία (Surnia)
    • 10. Γλαυκίδιον (Glaucidium)
    • 11. Ξενογλαύξ (Xenoglaux)
    • 12. Μικραθηνά (Micrathene)
    • 13. Αθηνά (Athene)
    • 14. Αιγωλιός (Aegolius)
    • 15. Ουρογλαύξ (Uroglaux)
    • 16. Νίνωξ (Ninox)
    • 17. Άσιος (Asio)
    • 18. Ψευδοσκώψ (Pseudoscops)
    • 19. Νησάσιος (Nesasio)

Μυθολογία

Αρχαία Ελλάδα

Από την αρχαιότητα η κουκουβάγια ταυτιζόταν με τη σοφία. Οι αρχαίοι Έλληνες τη θεωρούσαν το σύμβολο της θεάς Αθηνάς. Ενδεικτική της λατρείας των αρχαίων Ελλήνων για το πτηνό αυτό είναι η αναφορά του Αλεξανδρινού λεξικογράφου Ησύχιου, σύμφωνα με την οποία, πριν ξεκινήσει η ναυμαχία της Σαλαμίνας, είχε πετάξει μια κουκουβάγια ως προάγγελος της νίκης των Ελλήνων.

Βιβλιογραφία

• Όλα τα πουλιά της Ελλάδας, Έκδοση Ελεύθερου Τύπου με την επιστημονική επιμέλεια της Ε.Ο.Ε. (1996) [1]
• Τα πουλιά της Ελλάδας και της Ευρώπης, Έκδοση Χρυσός τύπος. Των Roger Peterson, Guy Mountfort & P.A.D. Hollom
• Περιγραφικό λεξικό των πουλιών της Ελλάδος, Έκδοση Μουσείου Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας. Του Ντίνου Απαλόδημου.
• Τα πουλιά της Ελλάδος και της Κύπρου, Έκδοση Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρία. Των Mullarney, Svensson, Zetterstroem, Grant.
• Adrian Aebischer: Eulen und Käuze, Haupt Verlag, Bern 2008, ISBN 978-3-258-07276-0
• Jürgen Nicolai: Greifvögel und Eulen, Kompaß Naturführer, Gräfe und Unzer Verlag, München 1987, ISBN 3-7742-3805-7
• Theodor Mebs, Wolfgang Scherzinger: Die Eulen Europas - Biologie, Kennzeichen, Bestände, Kosmos Verlag, Stuttgart 2000, ISBN 3-440-07069-7
• John A. Burton (Hrsg): Eulen der Welt - Entwicklung - Körperbau - Lebensweise, Neumann-Neudamm Verlag, Melsungen 1986, ISBN 3-7888-0495-5

Кудонь корошкя (Athene noctua)

Оцю пря корож (Bubo bubo)

"Сипуха" (Tyto alba)

Корошне (латинокс Strigiformes) — Afroaves тъналстонь нармоттне. Коза сувсихть 200 корожонь калопт.

Сембода ёмлась тя Micrathene whitneyi-сь, сонь серец 13.5 см ди 31 г. Сембода оцюсь тя Strix nebulosa-сь, сонь серец 70–84 см ди 1290–1900 кг.

Мордовиень корошне

• Otus scops — ёмла корошкя
• Strix aluco — уле корож
• Strix uralensis — кувака пула корож
• Bubo bubo — оцю пря корож
• Bubo scandiacus — акша корож
• Asio otus — пиле мархта корож
• Asio flammeus — шяйбулонь корож
• Glaucidium passerinum — кирьхксонь корошкя
• Aegolius funereus — понав пильге корошкя
• Athene noctua — кудонь корошкя
• Surnia ulula — карьхциганонь корож

Классификацие

 ├─ Tytonidae — Сипуховые └─ Strigidae — Настоящие совы 

Лятфтамат

Сова палена

Совы (Strigiformes) суть релатівно чісленым рядом класы птахів обсягуюча веце як 200 видів. Совы суть векшынов самостатно жыючі ночны жывотны (хоць єствують і выїмкы, котры ся жывлять малыма ссавцями, хробаками і другыма видами птахів, дакотры ся шпеціалізують вылучно на лов рыб. Нестравительны части жертвы потім вывертають. Находять ся на вшыткых світовых контінентах з вынятком Антарктіды, великой части Ґроньска і дакілько океаньскых островів.

До ряду сов рядиме дві родины: чісленїша і видово розличнїша родина сововы (Strigidae) і менше чісленїша родина сипуховы (Tytonidae).

Опис

Совы мають дуже невыразны „масковачі“ фарбы, навысше їх вынятоково мягкы пірка з гребінёвым окраём уможнюють напросто тихе лїтаня. То їм помагать при приближіню к несподїваючій ся жертві, але іщі їм уможнює орьєнтацію слухом, котру бы звычайно чуханя нормалных крыл рушыло. Тым, же мають так пелехате піря, видять ся векшы як досправды суть. Коло оч мають веярёво упорядковане піря - завой. Подобно як хищі мають огнутый дзёбак. Персты суть перероснуты пірём. Четвертый перст годны обернути допереду або дозаду. Саміцї сов суть векшы як самцї, великость є од 12 до 84 цм.

Совы мають на голові піря коло ух так, же напрямують звук до ушной дїркы. Дакотры можуть твар того піря поужытём свалів управляти. Совы чують і ултразвук. Дакотры виды мають єдно ухо высше як друге - дякуючі тому можуть становити позіцію нелем як угол до стороны але і як угол до вышкы.

Совы тыж добрї видять на далеко, а то ай за дуже планых світловых условій. На близко уж так добрї не видять і зато ся, наприклад при порцованю жертвы, рядять за помочі щетковых пірок на краю дзёбака. На розлуку од другых птахів мають око, котре напрямує допереду, перекрыте очным вічком а не спіднїм. Угол виджіня є 160°. Голову можуть обернути аж о 270°.

Їх розмір ся значно одрізнять. Найменшы представителї росту до 13,5 цм а найвекшы можуть выроснути до 60 - 71 цм з роспятём крыл аж 2 метры і вагов 4,5 кґ.

Референції

Тăмана евĕрлисем (лат. Strigiformes, е Striges) - вăрманта пурăнакан çăткăн вĕçен кайăксем, унăн шутне 200 ытла шултра тата вăтам тĕс кĕрет.

Пĕрлехи хыпарсем

Йывăрăшĕпе 60 грамран пуçласа 3 килограмм таран пулать. Ытти кайăксенчен пысăк та çаврака пичĕпе уйрăлса тăрать. Вĕсен куçĕ пысăк, ниçталла та кускаламать, тӳрĕ кăна пăхать. Сăмса вĕçĕ кукăр авăнчăклă, вĕçĕ çекĕл евĕрлĕ. Тĕп апачĕ - шăши йышши чĕр чунсем. Сунара каçпа тухать, шăшисене куçĕпе курнинчен ытла хăлхипе питĕ лайăх илтет. Куçĕ те вĕсен питĕ çивĕч, уйрăмах инçетрине аван курать. Пăлханнă чухне тăмана куçĕпе мăчлаттарма тытăнать. Ытти кайăксем ăна юратсах каймаççĕ, тапăнса сăхма пултараççĕ. Тăманасем 20 çул таран пурăнаççĕ

Классификацилени

Пирĕн тăрăхра тăманасен 11 тĕсĕ пур.

• Ӳхĕ
• Хăлхаллă тăмана
• Шурлăх тăмани
• Шурă тăмана
• Вăрман тăмани
• Вăрăм хӳреллĕ тăмана
• Пĕчĕк тăмана
• Тĕк ураллă тăмана
• Кил-çурт тăмани
• Çерçи тăмани
• Хурчка тăмана

Анатоми уйрăмлăхĕсем

Кĕскен пахалани: пысăк пуç, пысăк çаврака куçсем, сăмси кĕске, тискер. Çĕрле сунара тухать, шăппăн вĕçет, тĕкĕ çемçĕ, чĕрни вăрăм та çивĕч, сăнĕ тĕсĕпе асăрхама йывăр.

Культурăра

Тăмана — ăсчахлăх символĕ, авалхи грексен Афина туррин атрибучĕ.

Академи тăмани

Асăрхавсем

Каçăсем

• Подборка статей и видовых очерков на сайте «Пернатые хищники России» (выр.)
• World Owl Trust(акăлч.)
• Тăмана символикăра
• Тăмана юратаканнисен клубĕ

Шар шувуу нь махчин шувуу бөгөөд өдгөө 200 зүйл бүртгэгдээд байна. Ихэнх нь ганцаар амьдардаг ба шөнийн шувуу юм. Шар шувуу нь жижиг мэрэгч, хөхтөн, шавьж, бусад шувуу болон загас барьж иддэг. Дэлхийн бараг бүх хэсэгт, Антарктид болон Гренландаас бусад газар олдоод байна. Шар шувуу нь Strigidae ба Tytonidae гэсэн 2 овогт хуваагдана.

Биеийн бүтэц

Шар шувуу нь толгойн эгц урд хэсэгтээ зэрэгцэн байрлах том нүдтэй, харцагынх шиг хошуутай, хавтгай нүүртэй байна. Нүд нь ухархайтайгаа наалдан бэхлэгдсэн байдаг тул нүдний аягаа хөдөлгөж чадахгүй. Тиймээс толгойгоо 180 градус эргүүлж чөлөөтэй хөдөлгөж 270 градус хүртэлх эргэн тойрноо хардаг байна. Чих нь толгойн ард байрлах ба баруун зүүн нүхнүүд нь дээр, дор байрлалтай. Шар шувуу нь холын хараа сайтай ч хэдхэн см-н зайдах ойр орчмоо тод ялгаж харж чаддаггүй байна. Нүд нь өчүүхэн төдий гэрэлд ч маш мэдрэмтгий байна. Бусад шувуунаас өөр , 2 нүд нь нүүрний урд талд байрлах тул зогсож буй хөдөлгөөнгүй зүйл хүртэлх зайг нарийн баримжаалж тодорхойлдог. Харанхуйд хүчтэй нүд, гайхалтай сайн сонсох чадвар нь шар шувууг шөнө ангуучлах боломжтой болгожээ. Хамгийн жижиг төрөл нь 31гр жинтэй, 13.5см байх бол том төрөл нь 60-71см, 2м хүртэл том далавчтай, 4.5кг жинтэй байна.

Шар шувууны өндөг нь голдуу цагаан өнгөтэй, бөөрөнхий хэлбэртэй, төрлөөсөө шалтгаалан 1, 2ш-12ш хүртэл байдаг.

Шар шувууны төрлүүд ('Strigidae')

Surnia: Бэгбаатар

Glaucidium: Cүлиг

Athene: Бүгээхэй

Aegolius: Ариан

Otus: Орволго

Asio: Гуйванга

Strix: Ууль

Nyctea: Уульж

Bubo: Шаршувуу

Ябалаксыманнар (лат. Strigiformes) — ерткыч кошлар отряды. Үз эченә 420 дән артык эре һәм урта зурлыктагы, күбесенчә төнге, төрләрне ала.

Тасвир

Эре баш, башының алдында зур түгәрәк күзләр, кыска ерткыч томшык. Төнлә белән аулый, тавышсыз оча. Каурыйлары йомшак, тырнаклары озын һәм үткен, төсе күзгә ташланмый торган.

1. ↑ ^{1,0 1,1} Integrated Taxonomic Information System — 1996.
2. ↑ ^{2,0 2,1} таксономическая база данных Национального центра биотехнологической информации США / National Center for Biotechnology Information
3. ↑ ^{3,0 3,1} Энциклопедия жизни — 2008.

Ябалаҡ һымаҡтар (лат. Strigiformes, йәки Striges) — йыртҡыс ҡоштар отряды. Эре һәм урта ҡоштар төрҙәр 420 күберәк үҙ эсенә ала. Бөтә донъя таратыуҙар, отрядта ике ғаиләләр.

Ҡыҫҡа характеристикаһы: ҙур башы, ҙур түңәрәк күҙҙәр башы алдан, ҡысҡа суҡышы. һунарға төнө йөрөү, ҡауырһын йомшаҡ, осоуы тауышһыҙ, тырнаҡтары оҙон һәм үткер, төҫ йәшерен. Күҙ менән ҡыбырлатыу алмай, күҙҙәр хәрәкәтһеҙ баҫып торолар.

Шулай уҡ ҡарағыҙ

• Ябалаҡ
• Өкө

Әҙәбиәт

• Пол Стерри Мир животных: Совы — Минск: Белфакс, 1995. — 80 б. — ISBN 985-407-009-3.
• Ю. Б. Пукинский Жизнь наших птиц и зверей: Жизнь сов — Ленинград: Издательство Ленинградского университета, 1977. — 240 б.

Тышҡы һылтанмалар

• Совотека.ру — самая большая коллекция сов в Интернете (рус.)
• Сова в символике
• Клуб любителей сов

उल्लू

उल्लू एक ऐसा पक्षी है जिसे दिन कि अपेक्षा रात में अधिक स्पष्ट दिखाई देता है। इसके कान बेहद संवेदनशील होते हैं। रात में जब इसका कोई शिकार (जानवर) थोड़ी सी भी हरकत करता है तो इसे पता चल जाता है और यह उसे दबोच लेता हैl इसके पैरों में टेढ़े नाखूनों-वाली चार-चार अंगुलियां होती हैं जिससे इसे शिकार को दबोचने में विशेष सुविधा मिलती हैl चूहे इसका विशेष भोजन हैंl उल्लू लगभग संसार के सभी भागों में पाया जाता हैl ^[1]

जिन पक्षियों को रात में अधिक दिखाई देता है, उन्हें रात का पक्षी (Nocturnal Birds) कहते हैं। बड़ी आंखें बुद्धिमान व्यक्ति की निशानी होती है और इसलिए उल्लू को बुद्धिमान माना जाता है। हालांकि ऐसा जरूरी नहीं है पर ऐसा विश्वास है। यह विश्वास इस कारण है, क्योंकि कुछ देशों में प्रचलित पौराणिक कहानियों में उल्लू को बुद्धिमान माना गया है। प्राचीन यूनानियों में बुद्धि की देवी, एथेन के बारे में कहा जाता है कि वह उल्लू का रूप धारकर पृथ्वी पर आई हैं। भारतीय पौराणिक कहानियों में भी यह उल्लेख मिलता है कि उल्लू धन की देवी लक्ष्मी का वाहन है और इसलिए वह मूर्ख नहीं हो सकता है। हिन्दू संस्कृति में माना जाता है कि उल्लू समृद्धि और धन लाता है।

1. ↑ Willott J.F. (2001) Handbook of Mouse Auditory Research CRC Press ISBN 1420038737.

लाटोकोसेरो एक किसिमको चरो हो। यसले सानासाना जनावरहरूको शिकार गर्ने गर्दछ। लाटोकोसेरो दिनमा एकैठाउँमा बसिरहने र राती मात्र शिकारमा निस्कने भएकाले यसले आँखा नदेख्ने धेरैको अनुमान छ। लाटोकोसेरोलाई संस्कृत भाषा उलूक, धूक, दिवान्ध इत्यादि भनिन्छ। यिनका आˆनै प्रकारका अर्थ छन्।

लाटोकोसेरोको आँखा खप्परमा टाँसिएका र स्थिर हुन्छन्। अनि विशेष तेजिलासमेत पाइन्छन्। यिनीहरूको घाँटी लचिलो हुने भएकोले यताउती हेर्नुपर्दा यिनीहरू घाँटी नै घुमाएर व्यापकतासाथ हेर्ने काम गर्दछन्। दिनमा आँखा नदेखेपनि यस चरोले रातमा चाहिँ जस्तोसुकै अँध्यारोमा पनि आँखा देख्दछ। यसको श्रवण शक्ति पनि दिनमाभन्दा रातमा बढी हुन्छ। त्यसैले यस जातका चराहरू रातमा सिकार गर्न ज्यादै चलाख र सिपालु मानिन्छन्। अतः यिनीहरू आफ्नो आहारा राती राती यताउता डुली जुटाउँछन्। मांसाहारी भएकोले यिनको आहारा चरागुरुङ्गीका सा-साना बचरा, किराफट्याङ्ग्रा, चरामुसा तथा पशुमांससमेत हो। उडाइमा यी बेगवान् मानिन्छन्। यिनका प्वाँख नरम, मुलायम र मिहिन हुन्छन्। यसैले पखेटा फैलाई तेजिलोसँग भएको यिनको उडान शान्त हुन्छ, ज्यादै बेगिलो भए पनि थाहा नै नपाइने खालको हुन्छ।

लोकविश्वासमा लाटोकोसेरो

लाटोकोसेरोलाई हिन्दुपरम्परामा लक्ष्मीको बाहन भनी बताइएको छ। शुकुनविद्हरू भन्छन् यात्रा समय आफ्नो दायाँतिर ढुकुर, परेवा, मयूर, सुगा आदि चराहरू देखिए शुभसाइत मानिन्छ, अनि गिद्ध, चील, लाटोकोसेरो आदि देखिए अपशकुन मानिन्छ। पत्याउने नपत्याउने आफ्नै कुरा हो।

यो चरो जङ्गल, गामठाम र सहर आदि ठाउँ विशेषले गरी विविध प्रकार र प्रजातिको देखापर्छ। संस्कृतमा लाटोकोसेरोको एउटा नाम 'धूक' छ। सम्भवतः यस चराको आवाज 'हुं हुं हुं' गर्ने खालको अनौठो तर तीखो सुरिलो स्वर पाइने भएकोले नै यो नाम दिइएको हुनसक्छ। फेरि यसको स्वरलाई पौराणिक साहित्यमा गायनकलाको स्वरसाधनाको निम्ति सहयोगी हुनसक्ने कुरा लिङ्गपुराण अन्तर्गत जनाइएको पनि पाइन्छ। जेहोस् नेपाली समाजमा यसलाई दुष्टस्वभावको, अपत्रि, कुलच्छिन खाले, मांसाहारी, क्रूर, सिकारी चराको रूपमा लिइन्छ। यसको महिमा प्रकृति वर्णन एवं उपयोगिता इत्यादि तन्त्रशास्त्र आदिमा बताइएको पाइन्छ। भनिन्छ -तान्त्रिकहरू लाटोकोसेरोलाई बलि दिएर सिद्धि प्राप्त गर्छन्।

श्रुति परम्परामा लाटोकोसेरो

लाटोकोसेरोका शत्रु चरा धेरै छन्। तिनमा काग मुख्य हो। संस्कृतमा यसलाई 'वायसाराति' भन्नुको मतलब 'कागको दुष्मन' हो। लाटोकोसेरोले सकभर कागलाई सिध्याउनै चाहन्छ।

यस प्रसङ्गमा महाभारत सौप्तिक पर्व अन्तर्गतको एउटा घटना पुरानो वरको रुख थियो। नजीकै अश्वत्थामा, कृपाचार्य, कृतवर्मा सुतेका हुन्छन्। यिनीहरू अश्वत्थामा पाण्डव विनाशको प्रतिज्ञासाथ कृप र कृतवर्मा सहित बोट नजीक आइपुगेका हुन्। कृप र कृतवर्मा मस्त निदाउँछन् तर अश्वत्थामाको मनमा कुरा खेल्छन्, निद्रा लाग्दैन। उनी कुनै पनि उपायले पाण्डवी सेना लगायत पाण्डवहरूलाई सखाप पार्ने कुरा सोच्तै थिए। यस्तैमा आफ्नो सामुन्ने नदी तट आसपास यताउता फैलिएको ठूलो वरको रुख, त्यसका अनेक हाँगा र त्यहाँ कागहरूले गूँड बनाई चहलपहलसाथ ढुक्क बनी बसेको उनले देखिरहेथे। मध्यरातको समय, त्यहाँ गूँडमा सुतेका कागहरू माथि लाटोकोसेरोले एक्कासी झम्टन आइपुग्यो। लाटोकोसेरोको स्वर ज्यादै तीखो र रुखो थियो। बल्ड्चाङरे आँखा, खैरो रङ्ग, मोटो चुचो भएको। सो चरी दिउसो सुत्ने र राती सिकारमा लाग्ने। यो राज गरुड जस्तै जबरजस्त र बेगवान पनि देखिन्थ्यो।

घातक प्रकृतिको यस चराले यहाँ मस्त चालाटोकोसेरोले बरको रुखमा सुतेका कागहरू माथि आक्रमण गर्‍यो। साथै कागहरूका सारा बचरा र फुत्कन नसकेका माउहरूसमेत सखाप पार्‍यो। यस आक्रमणमा कति ठुंगिएर मरे। कतिका पखेटा लुछिए। कति अधमरा बन्दै तल पछारिन पुगे। यसरी चरा बचरा सारा बेहाल बने। धेरै जसो त मरे। एक्कासी लाटोकोसेरोकोआक्रमण हुँदा रातमा निश्चित बनी आनन्दले आफ्नो गूँडमा बसेका कागहरूको स्थिति बेहाल बन्यो। कदाचित् फुत्कन सकेकाहरू पनि अत्यासले विचलित बने। कति मूच्छिर्त हुनपुगे। कारण यो अकल्पनीय घटना थियो। यस घटनास्थलको नजीकै सुतेको नै भए पनि सचेत रहेका अश्वत्थामाले यो दृश्य झल्झली देखिरहेका थिए। वस्तुतः मध्यरातमा भएको चराको यो घातक आक्रमण अवैध र निन्दनीय थियो। अश्वत्थामाको मनमा 'जसरी तसरी वैरीहरूलाई सिध्याउनैपर्छ' भन्ने लाग्न थाल्यो। यतिखेर अत्रिपुत्र दत्तात्रेयले मानेका चौवीर गुरुहरूमा कर्‍याङकुरुङ्, परेवा आदि गुरु मानिए जस्तै अश्वत्थामाले पनि लाटोकोसेरोलाई आफ्नो पथप्रदर्शक मान्न पुगे। फलतः उनी बाबुको अतयारा दृष्टद्युम्न लगायत पाण्डवहरूलाई सिध्याउने अठोटमा पुगे। अनि मनैमन दृढनिश्चयी बन्दै जुरुक्क उठे। यसरी नै तत्काल राती पाण्डव शिविरमा जाइलाग्ने निधो गरे। यसप्रकार लाटोकोसेरोबाट जुनसुकै उपायले पनि 'शत्रु सिध्याउनैपर्छ' भन्ने शिक्षा अश्वत्थामाले पाए। जेजस्तो भए पनि यो एउटा कूटनैतिक खालको पथप्रर्दशन थियो 'लाटोकोसेरो' बाट पाएको।

पर्यावरण सन्तुलनमा सहयोगी लाटोकोसेरो

लाटोकोसेरोले धेरै थरिका किरा फट्याङ्ग्रा, मुसाहरू, मृतजनावर आदि सजिलै खाइदिन्छ। पर्यावरणका दृष्टिले उपयोगी मानिन्छ। लाटोकोसेरो। कृषि प्रधान देश नेपालको लागि यो चरो कल्याणकारी पन्छी हो। यसप्रति सुझाव सहानुभूति राखेर पन्छी पे्रम दर्साउनु मानवको कर्तव्य पनि हो।

यो पनि हेर्नुहोस्

सन्दर्भ सामग्रीहरू

बाह्य लिङ्कहरू

ফেঁচা কি বুলি সুধিলে তাৰ সাংবিধানিক উত্তৰ হ’ব-’ঘূৰণীয়া চকু আৰু চেপেটা মুখেৰে এবিধ নিশাচৰ চৰাই’। ইংৰাজীত ফেঁচাক ’আউল’ (Owl) বুলি কয়। সংস্কৃতত ফেঁচাক ’উলুক’ বুলি কোৱা হয়। সংকৃতত ফেঁচাক বুজোৱা আন এটা শব্দ হ’ল ’পেচক’। প্ৰাণীবিজ্ঞানৰ পৰিভাষাত ফেঁচাক ’অ’টাছ স্পাইটোচেফালাছ’ (Otus Spitocephalus) বুলি কোৱা হয়।

বৈশিষ্ট্য

ফেঁচা হ’ল দিনকণা প্ৰাণী অৰ্থাত্‌ ফেঁচাই দিনত নেদেখে। পোহৰত একো নেদেখা ফেঁচাই ওৰে দিনটো গছৰ খোৰোং, শিলৰ ফাঁক অথবা ফেৰেঙনিৰ ছাঁত টোপনি মাৰি থাকি আন্ধাৰ হোৱাৰ লগে লগে সাৰ পায় আৰু অতি সষ্টম হৈ নিজৰ চৌপাশৰ সুৰক্ষাত নজৰ দিবলৈ ধৰে। ৰাতিৰ পৰটোৱে ফেঁচাৰ খাদ্য গোটোৱাৰ পৰ। গতিকে ফেঁচাই নিশা আৰম্ভ হোৱাৰ লগে লগেই চিকাৰৰ সন্ধানত ব্যস্ত হৈ পৰে। কাঠনিবাৰীৰ ওখ গছ, থিয় পৰ্বত, পুৰণি অট্টালিকাৰ ধ্বংসাৱশেষ আৰু পকী ঘৰৰ মূধচত পৰি ই চিকাৰৰ অনুসন্ধান কৰে। ফেঁচাই শষ্য বিনাশকাৰী প্ৰাণীবোৰ ধৰি মাৰি খায়। এন্দুৰ-নিগনি, ফৰিং আদি চিকাৰ কৰি খেতিপথাৰবোৰ নিৰাপদ আৰু সুৰক্ষিত কৰি ৰাখে। সেয়ে ফেঁচাক ’কৃষক বন্ধু’ বুলিও কোৱা হয়। ফেঁচাৰ দৃষ্টি শক্তি অতি প্ৰখৰ। পথাৰত ঘূৰি ফুৰা নিগনি, শষ্যনাশক ফৰিং-গান্ধীপোক আদি আৰু ৰাতিৰ আন্ধাৰত জিৰণি লোৱা চৰাইবোৰো ফেঁচাৰ চকুৰ পৰা সাৰি যাব নোৱাৰে। য’তেই নাথাকক কিয়, আঁউসীৰ ঘিট্‌মিটিয়া আন্ধাৰতো ফেঁচাই এই সকলোবোৰ জ‌ল্‌জল্‌-পট্‌পট্‌কৈ দেখা পায়। ফেঁচাই তাৰ মূৰটো ১৮০ ডিগ্ৰীপৰ্যন্ত ঘূৰাব পাৰে। এই সুবিধাটোৱে চিকাৰটোৰ গতি-বিধি লক্ষ্য কৰি থকাত ফেঁচাক প্ৰচুৰ সহায় কৰে। এনেদৰে গতি-বিধি লক্ষ্য কৰি সাউত্‌ কৰে উৰি গৈ চিকাৰটো পোন পোনে ধৰি পেলায়। হাতোৰাৰ সুদৃঢ় আৰু তীক্ষ্ণ নখকেইটাৰ জৰিয়তে ফেঁচাই সহজতে চিকাৰ ধৰে আৰু গোটে গোটে গিলি পেলায়। আন চৰাই বা চিকাৰী জন্তুৰ দৰে ফেঁচাই তাৰ চিকাৰটো ফালি-ছিৰি খাবলগীয়া নহয়। সেই বাবেই নেকি ইয়াৰ ঠোঁটটো বৰশী এটাৰ দৰে বেঁকোৰা। ফেঁচাৰ পাখিবোৰো অতি কোমল। সেয়ে পাখি কোবাই উৰি যাওঁতে কোনোধৰণৰ ঢপঢপনি শব্দ নহয়। ফলত সি ধৰি খোৱা চিকাৰবোৰে তাৰ আগমনৰ কথা জানিব নোৱাৰে আৰু সি নি:শব্দে গৈ সিহঁতক ধৰি গিলি থয়। ফেঁচাৰ চকু দুটাৰ সমানে তাৰ শ্ৰৱণ শক্তিমান কাণ দুখনেও চিকাৰৰ গতি-বিধি নিৰ্ণয় কৰাত সহায় কৰে। চকুহাল ডাঙৰ ডাঙৰ হোৱা সত্বেও ফেঁচাই চকুতকৈ কাণ দুখনৰহে অধিক সহায় লৈ চিকাৰ বিচাৰি উলিয়ায়। অতি সামান্য শব্দৰ পৰাই চিকাৰ কৰিবলগা প্ৰাণীটো ক’ত, কেনেকৈ আছে, তাৰ উমান পায়। তামবৰণীয়া দীঘলকলীয়া প্ৰজাতিৰ ফেঁচাবোৰে মানুহে শুনা সৰ্বনিম্ন ক্ষীণ আৱাজৰ শব্দটোৰ তুলনাত দহ্গুণ কম বা ক্ষীণ আৱাজৰ শব্দটোপৰ্যন্ত শুনা পায়।

প্ৰকাৰ আৰু গঠন

আমাৰ সমাজত জনা-শুনা লোকসকলে দুই জাতৰ ফেঁচা থকা বুলি কয়। ’সাধাৰণ জাতৰ ফেঁচা’ আৰু ’লক্ষ্মী ফেঁচা’। প্ৰাণীবিজ্ঞানীসকলৰ মতে ফেঁচাৰ জাত দুটা: ’বাৰ্ন-আউল’ (Barn Owl) আৰু ’টাইপিকেল আউল’ (Typical Owl)। ইংৰাজী ’বাৰ্ন’ শব্দই ’শষ্যৰ ভঁৰাল’ বা ’গুদাম’ক বুজায়। গতিকে ভঁৰাল বা গুদামত থকা ফেঁচাজাকে বোধহয় ’বাৰ্ন আউল’। এই জাতৰ ফেঁচাৰ আকৌ নটা প্ৰজাতি (Species) আছে। ভাৰতবৰ্ষকে ধৰি দক্ষিণ এছিয়াৰ দেশসমূহ ইউৰোপ, আমেৰিকা, আফ্ৰিকা আৰু অষ্ট্ৰেলিয়াত উক্ত প্ৰজাতিৰ ফেঁচাৰ বুকুৰ গঠন আৰু মুখৰ আকৃতি ঘূৰণীয়া। লগতে পাতল আৰু চেপেটা। প্ৰজাতি অনুসাৰে একোটা ফেঁচাৰ দেহৰ গঠন ১১ চেণ্টিমিটাৰৰ পৰা ৮৭ চেণ্টিমিটাৰ পৰ্যন্ত হোৱা বুলি প্ৰাণীবিজ্ঞানীসকলে কয়।

কিয় বিখ্যাত

পাঁচখনকৈ মহাদেশ ব্যাপী থকা ফেঁচাৰ দুৰ্কপাল এয়ে যে অনাদি কালৰ পৰাই ইয়াক সকলো দেশৰ লোকে ’অমংগলীয়া চৰাই’ বুলি অপযশ দি দুৰ্নাম ৰটি থাকে। ফেঁচাৰ নিজস্ব ভাষা আছে। সেই ভাষাৰে চিঞৰি, কিৰিলি পাৰি সিহঁতে সিহঁতৰ মাজত ভাবৰ আদান-প্ৰদান কৰে। জনামতে এণ্টাৰ্কটিকা অঞ্চলৰ বাবে বিশ্বৰ সকলো ঠাইতে ফেঁচা বা নিয়তি চৰাই আছে। সিহঁতে সমস্ত বিশ্বজুৰি চিঞৰি-কিৰিলি পাৰি ’নিউ নিউ’কৈ মাতি থাকে।

উপসংহাৰ

যাদিও অমংগলীয়া বুলিয়ে ফেঁচা বিখ্যাত কিন্তু সেই অমংগলীয়া মাতত এতিয়ালৈকে বিশ্ব জগত ধ্বংস হৈ যোৱা নাই। সকলো সুন্দৰভাৱে চলি গৈ আছে। ফেঁচা দৰাচলতে এবিধ নিমাখিত, নিশাচৰ প্ৰাণী আৰু কৃষিজীৱীসকলৰ উপকাৰী চৰাই। এটা ভ্ৰান্ত ধাৰণা বা অন্ধবিশ্বাসৰ বশৱৰ্তী হৈ ফেঁচাক বধ কৰাৰ বিপৰীতে ইয়াক সংৰক্ষণ কৰি বিশ্বৰ প্ৰাকৃতিক ভাৰসাম্য ৰক্ষা কৰাতহে সকলোৱে মনোনিবেশ কৰিব লাগে। অন্যথা হয়তো কালক্ৰমত এই ফেঁচাও পৃথিৱীৰ পৰা হেৰাই যাব।

ਉੱਲੂ (ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ: Owl) ਪੰਛੀਆਂ ਦੇ ਆਰਡਰ ਸਟ੍ਰਿਗਿਫਾਰਮਸ ਵਿਚੋਂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਲਗਭਗ 200 ਨਸਲਾਂ ਹਨ ਜੋ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਇਕੱਲੇ ਅਤੇ ਰਾਤ ਨੂੰ ਵਧੇਰੇ ਸਰਗਰਮ ਪੰਛੀਆਂ ਵਿਚੋਂ ਇਕ ਵਿਸ਼ਾਲ, ਵਿਆਪਕ ਸਿਰ, ਦੂਰਬੀਨੀ ਨਜ਼ਰ, ਬਾਈਨੌਰਲ ਸੁਣਵਾਈ, ਤਿੱਖੇ ਤੋਲਨਾਂ, ਅਤੇ ਖਾਮੋਸ਼ ਫਲਾਈਟਾਂ ਲਈ ਢਾਲੇ ਹੋਏ ਹਨ।^[1] ਡਾਇਨੀਅਲ ਉੱਤਰੀ ਹਾਰਵ-ਆਊਲ ਅਤੇ ਗਰੈਗਰੀਅਰਸ ਬਰੋਉੰਗ ਆਊਲ ਇਹਨਾਂ ਤੋਂ ਵੱਖਰੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।

ਉੱਲੂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਛੋਟੇ ਛੋਟੇ ਜਾਨਵਰਾਂ, ਕੀੜੇ-ਮਕੌੜਿਆਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਪੰਛੀਆਂ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਕੁਝ ਨਸਲਾਂ ਮੱਛੀਆਂ ਦੀ ਸ਼ਿਕਾਰ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ਉਹ ਅੰਟਾਰਕਟਿਕਾ ਅਤੇ ਕੁਝ ਦੂਰ-ਦੁਰੇਡੇ ਟਾਪੂਆਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਧਰਤੀ ਦੇ ਸਾਰੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿਚ ਮਿਲਦੇ ਹਨ।

ਉੱਲੂਆਂ ਨੂੰ ਦੋ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਵਿਚ ਵੰਡਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ: ਸੱਚਾ (ਜਾਂ ਆਮ) ਅਸਲੀ ਉੱਲੂ ਪਰਿਵਾਰ, ਸਟ੍ਰਿਗਿੇਡੇ ਅਤੇ ਬਾਰਨ-ਉੱਲੂ ਪਰਿਵਾਰ, ਟਾਈਟੋਨੀਡੇ।

ਅੰਗ ਵਿਗਿਆਨ

ਉੱਲੂ ਕੋਲ ਵੱਡੀ, ਅਗਾਂਹਵਧੂ ਅੱਖਾਂ ਅਤੇ ਕੰਨ-ਮੋਰੀਆਂ, ਇਕ ਬਾਜ਼ ਵਾਂਗ ਚੁੰਝਾਂ ਵਾਲਾ, ਇਕ ਫਲੈਟ ਦਾ ਚਿਹਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਹਰੇਕ ਅੱਖ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਇਕ ਖੰਭ ਦਾ ਇਕ ਚੱਕਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਚਿਹਰਾ ਡਿਸਕ ਵਰਗਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਭਾਵੇਂ ਕਿ ਉੱਲੂ ਕੋਲ ਬਨੀਊਕਲੀਅਰ ਦਰਸ਼ਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਵੱਡੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਾਕਟਾਂ ਵਿਚ ਤੈਅ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ-ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਹੋਰ ਪੰਛੀਆਂ ਦੇ ਹਨ-ਇਸ ਲਈ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸਾਰੇ ਸਿਰਾਂ ਨੂੰ ਦ੍ਰਿਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਲਈ ਘੁਮਾਉਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਉੱਲੂ ਦੂਰ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਆਪਣੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਕੁਝ ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਅੰਦਰ ਸਪਸ਼ਟ ਤੌਰ ਤੇ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਵੇਖ ਸਕਦੇ।^[2] ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਦੂਰ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਘੱਟ ਰੋਸ਼ਨੀ ਵਿੱਚ, ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਹੈ।

ਉੱਲੂ ਆਪਣੇ ਸਿਰ ਅਤੇ ਗਰਦਨ ਨੂੰ 270 ਡਿਗਰੀ ਤਕ ਘੁੰਮਾ ਸਕਦੇ ਹਨ ਉੱਲੂ ਕੋਲ 14 ਗਲੇ ਦੇ ਪੇੜ-ਪੌਦਿਆਂ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਮਨੁੱਖਾਂ ਵਿਚ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਗਰਦਨ ਨੂੰ ਵਧੇਰੇ ਲਚਕਦਾਰ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ।

ਉੱਲੂ ਦੀਆਂ ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਪੈਦਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ; ਕਾੱਲਾਂ ਦੀ ਇਹ ਵੰਡ ਸਾਥੀ ਨੂੰ ਲੱਭਣ ਜਾਂ ਸੰਭਾਵੀ ਪ੍ਰਤੀਯੋਗੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਉੱਲੂਆਂ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਹ ਪੰਛੀਆਂ ਨੂੰ ਪਛਾਣਨ ਅਤੇ ਪੰਛੀਆਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਨ ਅਤੇ ਪੰਡਕਾਮਾਂ ਨੂੰ ਪਛਾਣਨ ਵਿੱਚ ਪੰਛੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਜਿਵੇਂ ਉਪਰ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਚਿਹਰੇ ਦੀਆਂ ਡਿਸਕਸ ਉੱਲੂਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕੰਨਾਂ ਦੇ ਸ਼ਿਕਾਰ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਨੂੰ ਫੰਕਸ਼ਨ ਕਰਨ ਵਿਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਨਸਲਾਂ ਵਿੱਚ, ਵਧੀਆ ਡਿਟੈਸਲ ਟਿਕਾਣਿਆਂ ਲਈ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਅਸਮਿੱਧਤਾ ਨਾਲ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਉੱਲੂ ਪੰਛੀ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਗੁਪਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਕਈ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਚਿਹਰੇ ਅਤੇ ਸਿਰ ਚਿੰਨ੍ਹ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਚਿਹਰੇ ਦੇ ਮਾਸਕ, ਕੰਨ ਟਫਟਾਂ, ਅਤੇ ਚਮਕਦਾਰ ਰੰਗ ਦੇ ਇਰਜਿਜ਼ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਹ ਨਿਸ਼ਾਨ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਖੁੱਲ੍ਹੀ ਰਿਹਾਇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦੇ ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ ਵਿਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਆਮ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਘੱਟ-ਲਾਈਟ ਹਾਲਤਾਂ ਵਿਚ ਦੂਜੇ ਉੱਲੂਆਂ ਨਾਲ ਸੰਕੇਤ ਕਰਨ ਵਿਚ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਚੁੰਝ

ਉੱਲੂ ਦੀ ਚੁੰਝ, ਸ਼ਾਰਟ, ਕਰਵਡ ਅਤੇ ਹੇਠਾਂ ਵੱਲ-ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਇਸਦੇ ਫੜਫੜਾਉਣ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਸ਼ਿਕਾਰ ਨੂੰ ਪਾੜਣ ਲਈ ਟਿਪ 'ਤੇ ਖਿੱਚਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਵਾਰ ਜਦੋਂ ਸ਼ਿਕਾਰ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਚੋਟੀ ਅਤੇ ਹੇਠਲੇ ਬਿੱਲ ਦੀ ਕੈਚੀ ਦੀ ਗਤੀ ਦਾ ਉਪਯੋਗ ਟਿਸ਼ੂ ਨੂੰ ਤੋੜਨ ਅਤੇ ਮਾਰਨ ਲਈ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਮੋਸ਼ਨ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਹੇਠਲੇ ਬਿਲ ਦੇ ਤਿੱਖੇ ਉਪਰੜੇ ਦੇ ਨਾਲ ਤਾਲਮੇਲ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਨੀਵਾਂ-ਮੂੰਹ ਵਾਲਾ ਚੁੰਝੜ ਉੱਲੂ ਦੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਦੇ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਰਨ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਨਾਲ ਹੀ ਚਿਹਰੇ ਤੋਂ ਆਵਾਜ਼ ਦੀਆਂ ਲਹਿਰਾਂ ਨੂੰ ਹਿਲਾਉਣ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਕੰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਸੰਚਾਲਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਜਿਆਦਾਤਰ ਉੱਲੂ ਰਾਤ ਵੇਲੇ ਸਰਗਰਮ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲ ਰੂਪ ਵਿਚ ਉਹ ਸ਼ਿਕਾਰੀ ਬਣ ਹਨੇਰੇ ਵਿਚ ਸ਼ਿਕਾਰ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਉੱਲੂ, ਸਵੇਰੇ ਅਤੇ ਸ਼ਾਮ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਚੱਕਰ ਵੇਲੇ ਕਰੂਪ ਸਕਸੀਰ-ਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ; ਇਕ ਉਦਾਹਰਣ ਹੈ ਪਾਈਗਮੀ ਆਊਲ (ਗਲਕਾਡੀਅਮ)। ਕੁਝ ਉੱਲੂ ਦਿਨ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਇਹ ਵੀ; ਉਦਾਹਰਣ ਬਰੀਉਇੰਗ ਉੱਲੂ (ਸਪੋਟਟੋਟੋ ਕੂਨਿਕੂਲਰਿਆ) ਅਤੇ ਛੋਟੇ ਕੰਨਾਂ ਵਾਲੇ ਆਊਲ (ਅਸੋਓ ਫਲੇਮਮੇਸ) ਹਨ।

ਇਨਸਾਨਾਂ ਤੇ ਹਮਲੇ

ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਨਸਾਨ ਅਤੇ ਉੱਲੂ ਅਕਸਰ ਇਕਸੁਰਤਾ ਵਿੱਚ ਇਕੱਠੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਅਜਿਹੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ ਜਦੋਂ ਉੱਲੂਆਂ ਨੇ ਮਨੁੱਖਾਂ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਮਿਸਾਲ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ, ਜਨਵਰੀ 2013 ਵਿਚ, ਇਨਵਰੈੱਸ, ਸਕੌਟਲੈਂਡ ਦੇ ਇਕ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਭਾਰੀ ਖੂਨ ਨਿਕਲਣਾ ਅਤੇ ਉੱਲੂ ਦੇ ਹਮਲੇ ਪਿੱਛੋਂ ਸਦਮੇ ਵਿਚ ਚਲੇ ਗਏ, ਜੋ ਸ਼ਾਇਦ 50 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਲੰਬੀ ਉਕਾਬ ਉੱਲੂ ਸੀ।^[3] ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫਰ ਐਰਿਕ ਹੋਸਿੰਗ ਨੂੰ ਇਕ ਉੱਲੂ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਖਿੱਚਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵਿਚ ਆਪਣੀ ਖੱਬੀ ਅੱਖ ਗੁਆ ਦਿੱਤੀ, ਜਿਸ ਨੇ ਆਪਣੀ 1970 ਦੀ ਸਵੈ-ਜੀਵਨੀ 'ਐਨ ਆਈ ਫਾਰ ਏ ਬਰਡ' ਦੇ ਸਿਰਲੇਖ ਨੂੰ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ।

ਹਵਾਲੇ

1. ↑ "ਸ਼ਬਦਕੋਸ਼".
2. ↑ "ਪੰਜਾਬੀ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨ".
3. ↑ "Man needed hospital treatment after owl attack". Daily Telegraph (London). 25 January 2013.

ପେଚା ଏକ ନିଶାଚର ପକ୍ଷୀ ଓ ଅନ୍ୟ ପକ୍ଷୀଙ୍କ ତୁଳନାରେ ପେଚାର ମସ୍ତିଷ୍କ ଏବଂ ଆଖି ସାମନାକୁ ଥାଏ,ଠେକୁଆ ପରି କର୍ଣଦ୍ୱୟ ଠିଆ ହୋଇ ରହିଥାଏ । ଏମାନେ ଆଣ୍ଟାର୍କଟିକା ବ୍ୟତୀତ ସବୁସ୍ଥାନରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳନ୍ତି ଓ ଏମାନଙ୍କର ପାଖାପାଖି ୨୦୦ ପ୍ରଜାତି ଅଛନ୍ତି । ପେଚା ମାନେ ଦୂର –ଦର୍ଶୀ ଅଟନ୍ତି ଅର୍ଥାତ ଆଖିର ନିକଟତର ଜିନିଷ ଦେଖିପାରନ୍ତି ନାହିଂ ଏତଦବ୍ୟତୀତ ଦ୍ୱିତ-କର୍ଣୀ ଅର୍ଥାତ କୌଣସି ଶବ୍ଦକୁ ବୁଝିବା ବା ଦିଗ ନିର୍ଣୟ କରିବାପାଇଁ ଦୁଇକର୍ଣ ଏକ ସାଙ୍ଗରେ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତି । ପେଚାମାନଙ୍କୁ ୨ଟି ପରିବାରରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଅଛି:

• ପ୍ରକୃତ ପେଚା (True Owl) ବା ଷ୍ଟ୍ରିଙ୍ଗିଡାଏ (Strigidae) ଓ
• ଚୋକଡ ପେଚା (Bran-Owl) ବା ଟାଇଟୋଡାଏ(Tytonidae ) ।

ବିବରଣୀ

ପେଚା ମାନେ ମୁଖ୍ୟତଃ ନିଶାଚର କାରଣ ଏମାନେ ପ୍ରଖର କିରଣରେ ଦେଖିପାରନ୍ତି ନାହିଁ । ପେଚମାନେ ଏକ ପ୍ରକାର ଶିକାରୀ ପକ୍ଷୀ ଏମାନେ ମାଛ,ମୂଷା,କୀଟ ପତଙ୍ଗ ଆଦି ଖାଦ୍ୟ ରୂପେ ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତି । ପେଚାମାନଙ୍କ ଆଖି ଦ୍ୱୟ ବଡ ବଡ ଓ ଏହା ଆଖି କୋରଟରେ ସ୍ଥିର ହୋଇ ରହିଥାଏ ଯାହାଫଳରେ ପେଚା ଆଖିର ଚଳ ପ୍ରଚଳନ କରିପାରେ ନାହିଁ ସେଥିଲାଗି ସେମାନେ ନିଜର ମୁଣ୍ଡକୁ ୨୭୦o କୋଣରେ ବୁଲାଇ ପାରନ୍ତି । ପେଚାମାନଙ୍କ ଗର୍ଦ୍ଧନମେରୁଯୋଡ ୧୪ଟି ଥାଏ ଯେଉଁଠାରେ ମନୁଷ୍ୟର ୭ଟି ଥାଏ ଯାହାଫଳରେ ମୁଣ୍ଡକୁ ୨୭୦ କୋଣରେ ବୁଲାଇଲେ ମଧ୍ୟ ରକ୍ତ ପ୍ରବାହରେ କୌଣସି ଅସୁବିଧା ହୁଏନାହିଁ ।

Burrowing owl (Athene cunicularia)

ପେଚାମାନଙ୍କ କାନ ଦୁଇ ମଧ୍ୟ ସାମ୍ନାକୁ ଥାଏ ଏମାନେ କୌଣସି ଶବ୍ଦ ଶୁଣିଲେ ସେଇ ଶବ୍ଦର ଦିଗକୁ ମୁଣ୍ଡ ବୁଲାନ୍ତି ଯେତେ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଶବ୍ଦ ଦୁଇକାନର ସଂସ୍ପର୍ଶରେ ନ ଆସେ ସେମାନେ ଶବ୍ଦକୁ ସଠିକ ରୂପେ ବୁଝିପାରନ୍ତି ନାଇଁ ।ପେଚାମାନଙ୍କ କର୍ଣ ଓ ଚକ୍ଷୁ ଉନ୍ନତ ନ ହେଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କ ଚଞ୍ଚୁ ଏକ କାରିଗରୀ ଅସ୍ତ୍ର ରୂପେ ବିବେଚିତ ହୁଏ । ପେଚମାନଙ୍କ ଚଞ୍ଚୁ ମୁହଁର ତଳ ଆଡକୁ ଥାଏ ଓ ଏହା ଏକ ଧାରୁଆ କରତ ପରି କାମ କରେ । ଚଞ୍ଚୁର ଏପରି ତଳ ଆଡ଼କୁ ଗଠନ ଯାହାକି ପେଚାକୁ ଦେଖିବାରେ କୌଣସି ବାଧା କରେନାହିଁ । ପେଚା ମାନେ ଉଡ଼ିବାରେ କୌଣସି ଶବ୍ଦ ହୁଏନି ହଁ ପବନ ଗତିର ଏକ ଶବ୍ଦ ଆସେ କିନ୍ତୁ ପେଚାର ଡେଣାରୁ କୌଣସି ଶବ୍ଦ ଆସେ ନାହିଁ । ଅଧିକାଂଶ ପେଚା ରାତ୍ରିକାଳରେ ସକ୍ରିୟ ରୁହନ୍ତି ଏବଂ କିଛି ପ୍ରଜାତି ଦିନ ସମୟରେ ମଧ୍ୟ ସକ୍ରିୟ ରହିବାରେ ପରିଲକ୍ଷିତ ହୋଇଛି ।

ପ୍ରଜନନ

ପେଚାମାନଙ୍କ ଅଣ୍ଡା ବୃତ୍ତାକାର ଓ ଧଳା ଏବଂ ଏମାନେ ଏକାଧିକ ଅଣ୍ଡା ଦେଇଥା’ନ୍ତି । ଅଣ୍ଡା ଦେବାରେ ଏମାନେ ୧ରୁ ୩ ଦିନ ସମୟ ନିଅନ୍ତି ଯାହାଫଳରେ ଅଣ୍ଡା ଫୁଟିବାସମୟ ପୃଥକ ପୃଥକ ହୋଇଥାଏ ।

ମନୁଷ୍ୟ ଓ ପେଚା

ପେଚାକୁ ନେଇ ଅନେକ ଅନ୍ଧ ବିଶ୍ୱାସ ରହିଅଛି ଯେପରିକି ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମରେ ଧଳାପେଚାକୁ ଲକ୍ଷ୍ମୀଙ୍କ ବାହାନ ଓ ଶୁଭ ବୋଲି ମଣିନିଆଯାଏ ମାଟିଆ ପେଚାକୁ ମୃତ୍ୟୁର ପ୍ରତୀକ ବା ଅଶୁଭ ମଣିନିଆଯାଏ । ଏତଦବ୍ୟତୀତ ଆମେରିକା,ଆଫ୍ରିକା ଓ ଆରବ ପରିଦେଶମାନଙ୍କରେ ମଧ୍ୟ ପେଚାକୁ ମୃତ୍ୟୁର ପ୍ରତୀକ ବା ଅଶୁଭ ବୋଲି ଧରାଯାଏ । ଫ୍ରାନସ,ବେଲ୍ଜିୟମ,ନେଦରଲ୍ୟାଣ୍ଡ ଆଦି ଦେଶରେ ବୁଦ୍ଦିମାନର ପ୍ରତୀକ ବୋଲି ବିବେଚିତ କରାଯାଏ । ପେଚାର କର୍ଣ ଓ ଚକ୍ଷୁର ଗଠନ ଅନୁଯାଇ ଏପରି ନାମକରଣ କରାଯାଇଛି ଯାହାର ଅର୍ଥ ବୋକା ବା ନିର୍ବୋଧ ।

ஆந்தை,(ஒலிப்பு ) ஸ்ட்றைஜிபோர்மெஸ் வரிசையைச் சேர்ந்த, தனித்த, இரவில் திரியும் 174 வகைப் பறவைகளில் ஒன்றைக் குறிக்கும். ஆந்தைகள் பெரும்பாலும் சிறிய பாலூட்டிகள், பூச்சிகள், மற்றும் ஏனைய பறவைகளை வேட்டையாடும்.

ஆந்தைகள் முன்நோக்கும் பெரிய கண்களையும், காதுகளையும், சொண்டையும், மற்றும் facial disk என அழைக்கப்படும், தெளிவாகத் தெரியும், கண்களைச் சுற்றி வட்டமாக அமைந்த இறகுகளையும் கொண்டுள்ளது. ஆந்தைகள் நீண்டதூரப் பார்வைச் சக்தியைக் கொண்டிருப்பினும், அவற்றின் கண்கள், அவற்றுக்குரிய குழிகளில் நிலையாகப் பொருத்தப்பட்டுள்ளன. இதனால் பார்வைத் திசையை மாற்றுவதற்குத் தலை முழுவதையும் திருப்பவேண்டியுள்ளது. இது தனது தலையை இரு திசைகளிலும் 270 பாகைகள் வரை திருப்ப வல்லது.

ஆந்தைகள் தூரப்பார்வை கொண்டவை, அவற்றின் கண்களுக்குச் சில அங்குலங்கள் தூரத்திலுள்ளவற்றைத் தெளிவாகப் பார்க்கமுடியாதவை. எனினும், அவற்றின் பார்வை, விசேடமாக மங்கலான வெளிச்சத்தில் மிகவும் சிறப்பானது.

பல ஆந்தைகள் முழு இருட்டிலும் கூட ஒலியை அவதானித்து வேட்டையாடக் கூடியவை. facial diskகள், கொறிணிகளிடமிருந்து வரும் ஒலியைக் குவித்துக் காதுக்கு அனுப்ப உதவுகின்றன.

அவற்றின் தோற்ற ஒற்றுமைக்குப் புறம்பாக, இவை, பாறுகள் மற்றும் ஏனைய இரவிற் திரியும் ஊனுண்ணிகளைவிட, whippoorwills மற்றும் ஏனைய பக்கிகள் அல்லது கேப்ரிமுல்கிபார்மஸ் என்பவற்றுக்கு நெருங்கிய உறவுள்ளவை. சில taxonomists, nightjarகளையும் ஆந்தையிருக்கும் அதே order இலேயே சேர்த்துள்ளார்கள். (Sibley-Ahlquist taxonomy ஐப் பார்க்கவும்).

ஆந்தைகளின் வலுவான நகங்களும், கூரிய சொண்டும், உண்பதற்குமுன் அவற்றின் இரைகளைத் துண்டுதுண்டாகக் கிழிப்பதற்கு உதவுகின்றன. சத்தத்தை அமுக்கும் தன்மையுள்ள அவற்றின் சிறகுகளும், மங்கலான இறகுகளும், அவை சத்தமின்றியும், காணப்படாமலும் பறப்பதற்கு உதவுகின்றன. உணவின் சமிக்கப்படமுடியாத எலும்புகள், செதில்கள், மற்றும் இறகுகள் போன்றவற்றை, உருண்டை வடிவில் வெளிவிடும் இதன் நடத்தை, இவற்றின் உணவுப் பழக்கம் பற்றி ஆராயும் விஞ்ஞானிகளுக்கு உதவுகின்றது. உயிரியல் பாடங்களின்போது பகுத்தாய்வதற்கு மாணவர்களுக்கு உதவுவதால், சில நிறுவனங்கள், இந்த உருண்டைகளைச் சேகரித்துப் பாடசாலைகளுக்கு விற்பனை செய்கின்றன.

ஆந்தை முட்டைகள் கிட்டத்தட்டக் கோளவடிவம் கொண்டவை. ஆந்தைகள் அவற்றின் வகையைப் பொறுத்து, ஒரு சிலவற்றிலிருந்து பன்னிரண்டு வரையிலான முட்டைகளை இடுகின்றன. இவற்றின் கூடுகள் செம்மையற்றவை, மரங்கள், நிலத்தின் கீழான வளைகள், குகைகள் போன்ற இடங்களில் காணப்படும்.

பழங்கதைகளும், கிராமியக் கதைகளும்

இந்தியாவில் பழமையான பஞ்சதந்திரக் கதைகளில் சித்தரிக்கப்பட்ட பல விலங்குக் கதாபாத்திரங்களில் ஆந்தையும் முக்கியமான ஒன்று. எனினும் இந்தியப் பண்பாட்டில் ஆந்தையின் அலறல், பயத்துக்குரியதாகவும், கெட்ட சகுனமாகவுமே கருதப்பட்டது.

காகங்களும் வேறு பல பறவைகளும் அதிக புத்திக்கூர்மையுள்ளவையாக இருந்தும், ஆந்தைகள், பாரம்பரியமாகப் புத்திக்கூர்மையுடனும், ஆதெனா தெய்வத்துடனும் சம்பந்தப்படுத்தப்பட்டு வந்தது. பண்டைய எகிப்தியரின் எழுத்து வரிவடிவங்களில் "ம்" ஒலியைக் குறிக்க ஆந்தை உருவமே பயன்பட்டது. எனினும், ஊனுண்ணியான இது உயிர்பெற்றுத் தாக்குவதைத் தடுக்க, அதன் கால்கள் முறிந்த நிலையிலேயே வரைந்து வந்தார்கள். ஜப்பானியப் பண்பாட்டில், ஆந்தை இறப்பின் குறியீடாகக் கருதப்பட்டதுடன், இதனைக் காண்பதும் கெடுதியாகக் கருதப்பட்டது. ஹோபி பண்பாட்டில், இவை அழுக்கானவையாகவும், கஷ்டத்தைக் கொண்டுவருபவையாகவும் கருதப்பட்டன. 2003ல் அமெரிக்கப் பாடசாலைகளில் புழக்கத்திலுள்ள, மாணவர்களுக்கான பாடப் புத்தகங்களின் உள்ளீடுகளை, பல் பண்பாட்டு உணர்வுகளின் அடிப்படையில் மீளாய்வு செய்தபோது, பாம்புகள், தேள்கள் போன்ற பயத்தைக் கொடுக்கும் விலங்குகளுடன், ஆந்தைகளைப் பற்றிய கதைகள், கேள்விகளுக்கான உரைப்பகுதிகள் போன்றவற்றையும் நீக்கிவிட முடிவு செய்யப்பட்டது. தென்மேற்கு அமெரிக்க இந்தியப் பண்பாட்டைச் சேர்ந்த மாணவர்களை, ஆந்தை பற்றிய கேள்விகள் பயமுறுத்திப் பரீட்சையிலிருந்து திசைதிருப்பக் கூடுமென்பதால் இம் முடிவு எடுக்கப்பட்டதாம்.

ಗೂಬೆಗಳು ೨೦೦ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಹಿಂಸ್ರಪಕ್ಷಿ ಪ್ರಜಾತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಸ್ಟ್ರಿಜಿಫೋರ್ಮೀಸ್ ಗಣಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ ಪಕ್ಷಿಗಳ ಒಂದು ಗುಂಪು. ಬಹುತೇಕ ಪಕ್ಷಿಗಳು ಒಂಟಿ ಹಾಗು ಇರುಳಿನ ಪಕ್ಷಿಗಳು, ಆದರೆ ಕೆಲವು ಅಪವಾದಗಳಿವೆ (ಉದಾ. ಉತ್ತರ ಗಿಡುಗ ಗೂಬೆ). ಗೂಬೆಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಚಿಕ್ಕ ಸಸ್ತನಿಗಳು, ಕೀಟಗಳು, ಮತ್ತು ಇತರ ಪಕ್ಷಿಗಳನ್ನು ಬೇಟೆಯಾಡುತ್ತವೆ, ಆದರೆ ಕೆಲವೇ ಕೆಲವು ಪ್ರಜಾತಿಗಳು ಮೀನುಗಳನ್ನು ಬೇಟೆಯಾಡುವುದರಲ್ಲಿ ಪರಿಣತಿ ಪಡೆದಿವೆ.

ಲಕ್ಷಣಗಳು

ಸ್ಟ್ರಿಜಿಫಾರ್ಮೀಸ್ ಗಣದ ಟೈಟಾನಿಡೀ ಮತ್ತು ಸ್ಟ್ರಿಜಿಡೀ ಕುಟುಂಬಗಳಿಗೆ ಸೇರಿದ ಸುಮಾರು 133 ಪ್ರಭೇದಗಳ ಹಕ್ಕಿಗಳಿಗಿರುವ ಸಾಮಾನ್ಯ ಹೆಸರು (ಔಲ್). ಎಲ್ಲ ಪ್ರಭೇದಗಳಿಗೂ ಸಮಾನವೆನಿಸುವ ಕೆಲವು ವಿಚಿತ್ರ ಲಕ್ಷಣಗಳಿವೆ. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯವಾದವು - ತಟ್ಟೆಯಂತೆ ಅಗಲವಾಗಿರುವ ಮುಖ, ಮುಖದ ಮುಂಭಾಗದಲ್ಲಿರುವ ದೊಡ್ಡ ಕಣ್ಣುಗಳು, ದಪ್ಪತಲೆ, ಮೋಟು ಕತ್ತು, ಮೃದುವಾದ ತುಪ್ಪಳದಂಥ ರೆಕ್ಕೆಪುಕ್ಕಗಳು. ಗೂಬೆಗಳು ತಮ್ಮ ಕೊಕ್ಕೆಯಂಥ ಕೊಕ್ಕು ಮತ್ತು ಬಲವಾದ ಕಾಲುಗಳಿಂದ ಜೀವಂತ ಆಹಾರ ಪ್ರಾಣಿಗಳನ್ನು ಬೇಟೆಯಾಡಿ ತಿಂದು ಜೀವಿಸುತ್ತವೆ. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಇವು ಹದ್ದು, ಗಿಡುಗಗಳಂತೆಯೇ ಹಿಂಸ್ರ ಪಕ್ಷಿಗಳು ಅನ್ನಿಸಿಕೊಂಡಿವೆ. ಈ ಕಾರಣದಿಂದಲೇ ಹಿಂದೆ ಇವನ್ನು ಹದ್ದು ಮತ್ತು ಗಿಡುಗಗಳ ಗುಂಪಿಗೆ ಸೇರಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ ಈ ಲಕ್ಷಣ ಹದ್ದು ಮತ್ತು ಗೂಬೆಗಳ ಸಮಾಂತರ ವಿಕಾಸವನ್ನು ತೋರಿಸುವುದೇ ಹೊರತು ಇವುಗಳ ಸಂಬಂಧವನ್ನಲ್ಲ. ಗೂಬೆಗಳ ಅಂಗರಚನೆ ಮತ್ತು ಸ್ವಭಾವಗಳಿಗೂ ಹದ್ದುಗಳ ಗುಣ ಲಕ್ಷಣಗಳಿಗೂ ಅನೇಕ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳಿವೆ. ಹದ್ದುಗಳು ಹಗಲಿನಲ್ಲಿ ಬೇಟೆಯಾಡುವುವಾದರೆ ಗೂಬೆಗಳ ಚಟುವಟಿಕೆ ರಾತ್ರಿಯಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ. ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣ ಗೂಬೆಗಳ ಪ್ರಮುಖ ಆಹಾರವಾದ ಇಲಿ, ಹೆಗ್ಗಣಗಳು ನಿಶಾಚರಿಗಳು. ಇವು ರಾತ್ರಿ ಬೇಟೆಯಾಡುವುದರಿಂದ ಗೂಬೆಗಳಿಗೆ ಬೆಳಗಿನ ಸಮಯ ಕಣ್ಣು ಕಾಣುವುದಿಲ್ಲ ಎಂಬ ತಪ್ಪು ಕಲ್ಪನೆ ಜನರಲ್ಲಿ ಮನೆ ಮಾಡಿದೆ. ವಾಸ್ತವದಲ್ಲಿ ಗೂಬೆಗಳಿಗೆ ಕಣ್ಣು, ಕಿವಿ ಬಹಳ ಚುರುಕಾಗಿರುತ್ತವೆ.

ಪ್ರಭೇದಗಳು

ಅಂಟಾರ್ಕ್ಟಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಮುಖ ಖಂಡಗಳಿಂದ ಬಲುದೂರವಿರುವ ಕೆಲವು ದ್ವೀಪಗಳನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಪ್ರಪಂಚದ ಎಲ್ಲ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲೂ ಗೂಬೆಗಳು ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ಇವಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚು ಕಡಿಮೆ ಎಲ್ಲ ಬಗೆಯ ಪರಿಸರಗಳಿಗೂ - ಮರುಭೂಮಿಯ ಬಂಜರು ವಾತಾವರಣದಿಂದ ಹಿಡಿದು ಉತ್ತರ ಮೇರು ಪ್ರದೇಶದ ತಂಡ್ರಾ ಪ್ರದೇಶ ಹಾಗೂ ಉಷ್ಣವಲಯದ ಮಳೆಕಾಡುಗಳ ತೇವಪೂರಿತ ವಾತಾವರಣದ ವರೆಗೂ - ಹೊಂದಿಕೊಂಡು ಜೀವಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವಿದೆ. ಮೇಲೆ ಹೇಳಿದಂತೆ ಗೂಬೆಗಳು ಟೈಟಾನಿಡೀ ಮತ್ತು ಸ್ಟ್ರಿಜಿಡೀ ಕುಟುಂಬಗಳಿಗೆ ಸೇರಿವೆ. ಮೊದಲನೆಯ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಕಣಜದ ಗೂಬೆಯ ವಿವಿಧ ಪ್ರಭೇದಗಳೂ (ಬಾರ್ನ್ ಔಲ್) ಎರಡನೆಯ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಪ್ರರೂಪೀ ಗೂಬೆಗಳ (ಟಿಪಿಕಲ್ ಔಲ್ಸ್‌) ಸುಮಾರು 122 ಪ್ರಭೇದಗಳೂ ಸೇರಿವೆ.

ಸ್ಟ್ರಿಜಿಡೀ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ ಗೂಬೆಗಳು ಪ್ರರೂಪೀ (ಟಿಪಿಕಲ್) ಬಗೆಯವು ಎನಿಸಿಕೊಂಡಿವೆ. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಕಡಿಮೆ ಎಲ್ಲ ಪ್ರಭೇದಗಳೂ ನಿಶಾಚರಿಗಳು. ಈ ಲಕ್ಷಣಕ್ಕೆ ಅಪವಾದವಾಗಿ ಉತ್ತರಮೇರು ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಮಂಜಿನ ಗೂಬೆ (ನಿಕ್ಟಿಯ ಸ್ಕ್ಯಾಂಡಿಯಾಕ್) ಮಾತ್ರ ಹಗಲಿನಲ್ಲಿ ಬೇಟೆಯಾಡಬಲ್ಲದು. ಇದು ವಾಸಿಸುವ ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಆರು ತಿಂಗಳು ಕಾಲ ಸೂರ್ಯ ಮುಳುಗದೇ ಇರುವುದೇ ಇದರ ಈ ಗುಣಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಿರಬಹುದು. ಉಳಿದೆಲ್ಲ ಗೂಬೆಗಳಲ್ಲಿ ಅವುಗಳ ನಿಶಾಚರ ಜೀವನಕ್ಕೆ ಅನುಕೂಲವಾಗುವಂತೆ ಅತ್ಯಂತ ಚುರುಕಾದ ದೃಷ್ಟಿಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಶಬ್ದ ಗ್ರಹಣಶಕ್ತಿಗಳಿವೆ. ಗೂಬೆಗಳ ಕಣ್ಣುಗಳಂತೂ ಬಲುದೊಡ್ಡಗಾತ್ರದವು. ಹೊರಗೆ ಸಾಕಷ್ಟು ದೊಡ್ಡದಾಗಿ ಕಾಣುವ ಇವು ನಿಜವಾಗಿ ಇನ್ನೂ ದೊಡ್ಡಗಾತ್ರದವು. 60 ಸೆಂಮೀ ಉದ್ದವಿರುವ ಮಂಜಿನ ಗೂಬೆಯ ಕಣ್ಣುಗುಡ್ಡೆಯ ಗಾತ್ರ ಸರಿಸುಮಾರು ಮನುಷ್ಯನ ಕಣ್ಣುಗುಡ್ಡೆಯ ಗಾತ್ರದಷ್ಟಿರುತ್ತದೆ. ಗೂಬೆಗಳ ಕಿವಿಯೂ ಬಲು ಚುರುಕು. ಹಲವಾರು ಪ್ರಭೇದಗಳು ಎರೆಪ್ರಾಣಿಗಳ ಓಡಾಟದ ಸದ್ದಿನ ಮೇಲೆಯೆ ಅವನ್ನು ಪತ್ತೆಹಚ್ಚಿ ಅವುಗಳ ಮೇಲೆರಗಿ ಹಿಡಿಯುತ್ತವೆ. ಹೀಗೆ ಶಬ್ದವನ್ನು ಗ್ರಹಿಸಲು ಅನುಕೂಲವಾಗಲೆಂದೇ ಗೂಬೆಗಳ ಮುಖ ಅಗಲವಾದ ತಟ್ಟೆಯಂತಿದೆಯೆಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ಗೂಬೆಗಳ ಕಿವಿ ದೊಡ್ಡಗಾತ್ರದವು; ಇವನ್ನು ಚರ್ಮದ ಮಡಿಕೆಯೊಂದು ಭಾಗಶಃ ಮುಚ್ಚಿರುತ್ತದೆ. ಗೂಬೆಗಳ ಇನ್ನೊಂದು ಮುಖ್ಯ ಲಕ್ಷಣ ನಿಶ್ಯಬ್ದ ಹಾರಾಟ. ಇವು ಹಾರುವಾಗ, ಎರೆಪ್ರಾಣಿಯ ಮೇಲೆ ಎರಗುವಾಗ ಸ್ವಲ್ಪವೂ ಸದ್ದು ಮಾಡುವುದಿಲ್ಲ. ಇವುಗಳ ರೆಕ್ಕೆಗಳಲ್ಲಿನ ಮತ್ತು ದೇಹದ ಇತರ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿನ ಗರಿಗಳ ಬುಡದಲ್ಲಿ ಸದ್ದನ್ನು ಅಡಗಿಸುವಂಥ ಮೃದುವಾದ ತುಪ್ಪುಳಿನ ರೀತಿಯ ತಂತುಗಳಿರುವುದೇ ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣ.

ಪ್ರರೂಪೀ ಗೂಬೆಗಳ ಹಲವಾರು ಪ್ರಭೇದಗಳ ತಲೆಯ ಮೇಲೆ ಕೊಂಬುಗಳಂತೆ ಕಾಣುವ ಕರಿಗಳ ಎರಡು ಗುಚ್ಚಗಳಿವೆ. ಉದಾ : ಕೊಂಬಿನ ಗೂಬೆ (ಯುರೇಷಿಯನ್ ಔಲ್). ಗೂಬೆಗಳ ಕತ್ತು ಮೋಟಾಗಿರುವಂತೆ ಕಂಡರೂ ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ಉದ್ದವಾಗಿಯೇ ಇದೆ. ಕತ್ತಿನ ಸುತ್ತ ಉದ್ದವಾದ ಮತ್ತು ಸಡಿಲವಾಗಿ ಜೋಡಣೆಗೊಂಡ ಪುಕ್ಕಗಳಿರುವುದರಿಂದ ಕತ್ತು ಮೋಟಾಗಿರುವಂತೆ ಕಾಣುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಕತ್ತು ಯಾವ ಕಡೆಗೆ ಬೇಕಾದರೂ ಸುಲಭವಾಗಿ (ಸುಮಾರು 2700) ಬಾಗಬಲ್ಲದು. ಗೂಬೆಗಳ ಕಣ್ಣುಗಳು ಮನುಷ್ಯರಲ್ಲಿರುವಂತೆ ಮುಖದ ಮುಂಭಾಗದಲ್ಲಿರುವುದರಿಂದಲೂ ಕಣ್ಣುಗುಡ್ಡೆಗಳು ಅವುಗಳ ಗುಣಿಗಳಲ್ಲಿ ಆಚೀಚೆ ಹೆಚ್ಚು ಚಲಿಸಲಾರವಾದ್ದ ರಿಂದಲೂ ಗೂಬೆಗಳು ತಮ್ಮ ಅಕ್ಕಪಕ್ಕಗಳಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಹಿಂಭಾಗದೆಡೆ ನೋಡಬೇಕಾದರೆ ಈ ತೆರನ ಬಳುಕುವ ಕತ್ತು ಬಹಳ ಅನುಕೂಲ. ಗೂಬೆಗಳ ಆಹಾರ ಸೇವನೆಯ ಕ್ರಮವೂ ವಿಚಿತ್ರವೇ. ಇವು ತಮ್ಮ ಆಹಾರವನ್ನು ಹದ್ದು, ಗಿಡುಗಗಳಂತೆ ಕಿತ್ತು ತಿನ್ನದೆ, ಇಡಿಯಾಗಿ ನುಂಗಿಬಿಡುತ್ತವೆ. ಇಲಿ, ಹೆಗ್ಗಣ, ಹಾವು, ಹಕ್ಕಿಗಳು ಇವುಗಳ ಮುಖ್ಯ ಆಹಾರ. ಇವುಗಳ ಜಠರರಸ ಅತ್ಯಂತ ತೀಕ್ಷ್ಣ ರೀತಿಯದಾಗಿದ್ದು ಆಹಾರದ ಬಹುಪಾಲನ್ನು ಜೀರ್ಣಿಸಿಬಿಡುತ್ತದೆ. ಜೀರ್ಣವಾಗದೆ ಉಳಿಯುವ ಮೂಳೆ, ತುಪ್ಪುಳು, ಗರಿ ಮುಂತಾದ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಸಣ್ಣ ಗುಳಿಗೆಗಳ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಬಾಯಿಂದ ಉಗುಳಿಬಿಡುತ್ತವೆ. ಈ ಪರಿಪಾಠವನ್ನು ಗಳುಮುಳುಕ ಮತ್ತಿತರ ಹಕ್ಕಿಗಳಲ್ಲೂ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ಜೀರ್ಣವಾಗದ ಎಲುಬು ಮತ್ತಿತರ ವಸ್ತುಗಳು ಸೇರಿ ಗುಳಿಗೆಗಳಾಗಲು ಸಹಾಯಕವಾಗುವಂತೆ ಗಳುಮುಳುಕ ತನ್ನದೇ ಪುಕ್ಕವನ್ನು ಕಿತ್ತು ನುಂಗುತ್ತದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಗೂಬೆಗಳು ತಾವು ಬೇಟೆಯಾಡಿದ ಆಹಾರವನ್ನು ಹಿಡಿದ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿಯೇ ತಿನ್ನದೆ ತಮ್ಮ ಮೆಚ್ಚಿನ ಸ್ಥಳಗಳಿಗೆ ತಂದು ತಿನ್ನುತ್ತವೆ. ಇಂಥ ಜಾಗಗಳ ನೆಲದ ಮೇಲೆ ನೂರಾರು ವಿಸರ್ಜಿತ ಆಹಾರದ ಗುಳಿಗೆಗಳನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು. ಇಂಥ ಗುಳಿಗೆಗಳನ್ನು ಬಿಡಿಸಿ ನೋಡಿದರೆ ಗೂಬೆಗಳ ಆಹಾರಪ್ರಾಣಿಗಳು ಯಾವುವು ಎಂಬುದನ್ನು ಪತ್ತೆಹಚ್ಚಬಹುದು. ಅನೇಕ ಸಲ ಈ ಶೋಧನೆಗಳು ಮಾನವನಿಗೆ ಗೊತ್ತಿರದಿದ್ದ ಹಲವಾರು ಜಾತಿಯ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಇರವನ್ನು ಬೆಳಕಿಗೆ ತಂದಿವೆ. ಗೂಬೆಗಳ ಕೂಗು ಬಲು ಭಯಾನಕ. ಒಮ್ಮೊಮ್ಮೆ ದೀರ್ಘವಾಗಿ ಗೂಕ್ ಗೂಕ್ ಎಂದೊ ಹ್ರಸ್ವವಾಗಿ ಲೊಚಗುಟ್ಟುವಂತೆಯೊ ಗೊರಕೆ ಹೊಡೆಯುವಂತೆಯೊ ಬುಸುಗುಟ್ಟು ವಂತೆಯೊ ಹಲವಾರು ಬಗೆಗಳಲ್ಲಿ ವಿಚಿತ್ರವಾಗಿ ಸದ್ದುಮಾಡುತ್ತವೆ.

ಗೂಬೆಗಳು ಮರದ ಪೊಟರೆ, ಪ್ರಪಾತಗಳಲ್ಲಿನ ಸಂದುಗಳು, ನೆಲದ ಮೇಲಿನ ಗುಳಿಗಳು ಮುಂತಾದ ಸ್ವಾಭಾವಿಕ ನೆಲೆಗಳನ್ನು ಗೂಡುಗಳನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಕೆಲವು ಸಲ ಗಿಡುಗ ಇಲ್ಲವೆ ಕಾಗೆಗಳಿಂದ ತೊರೆಯಲ್ಪಟ್ಟ ಗೂಡುಗಳನ್ನೂ ಬಳಸುವು ದುಂಟು. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಇಂಥ ನೆಲೆಗಳನ್ನು ಅವು ಹೇಗಿರುತ್ತವೋ ಹಾಗೆಯೇ ಉಪಯೋಗಿಸುತ್ತವೆ; ಎಲ್ಲ ಬಗೆಯ ಗೂಬೆಗಳೂ ಗುಂಡನೆಯ ಮತ್ತು ಅಚ್ಚ ಬಿಳಿಯ ಬಣ್ಣದ ಮೊಟ್ಟೆಗಳನ್ನಿಡುತ್ತವೆ. ಮೊಟ್ಟೆಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಒಂದು ಸಲಕ್ಕೆ 1-7 ಅಥವಾ ಹೆಚ್ಚು. ಕಾವು ಕೊಡುವುದನ್ನು, ಮರಿಗಳ ಪಾಲನೆಯನ್ನು ಗಂಡು ಮತ್ತು ಹೆಣ್ಣುಗಳೆರಡೂ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ. ಉತ್ತರಮೇರು ಪ್ರದೇಶದ ಮಂಜಿನ ಗೂಬೆಗಳಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಕಾವುಕೊಡುವ ಕೆಲಸ ಹೆಣ್ಣಿನದು. ಹೀಗೆ ಕಾವುಕೂತ ಹೆಣ್ಣಿಗೆ ಗಂಡುಗೂಬೆ ಆಹಾರವನ್ನೊದಗಿಸುತ್ತದೆ.

ಕಣಜದ ಗೂಬೆ

ಕಣಜದ ಗೂಬೆ ಬಲು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕಾಣಬರುವ ಗೂಬೆ. ಮೇರು ಪ್ರದೇಶಗಳು, ನ್ಯೂಜಿಲೆಂಡ್, ಹವಾಯ್, ಮಲಯ ಪರ್ಯಾಯ ದ್ವೀಪಗಳನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಉಳಿದೆಲ್ಲ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲೂ ಈ ಗೂಬೆ ಇದೆ. ಇದರ ಮುಖ ಗುಂಡಿಗೆಯಾಕಾರದ ತಟ್ಟೆಯಂತಿದ್ದು ಸೆಡೆತಿರುವ ಗರಿಗಳ ಅಂಚಿನಿಂದ ಕೂಡಿದೆ. ಮುಖದ ಬಣ್ಣ ಬಿಳಿ. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಈ ಗೂಬೆಯ ಮುಖ ಹೆಚ್ಚು ಕಡಿಮೆ ಕೋತಿಯ ಮುಖವನ್ನೆ ಹೋಲುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಈ ಗೂಬೆಗೆ ಕೋತಿಮುಖದ ಗೂಬೆ ಎಂಬ ಹೆಸರೂ ಇದೆ. ಉದ್ದನೆಯ ಕಾಲುಗಳು, ಪಾದದವರೆಗೂ ಇರುವ ಗರಿಗಳು, ಮೋಟುಬಾಲ, ನಡುಬೆರಳಿನ ಮೇಲೆ ಏಣುಗಳುಳ್ಳ ಹಣಿಗೆಯಂಥ ರಚನೆ ಇರುವುದು - ಇವು ಕಣಜದ ಗೂಬೆಯ ಇತರ ಪ್ರಮುಖ ಲಕ್ಷಣಗಳು. ಈ ಗೂಬೆ 35-45 ಸೆಂಮೀ ಉದ್ದ ಇರುತ್ತದೆ ; ಹೆಣ್ಣು ಗೂಬೆ ಗಂಡಿಗಿಂತ ದೊಡ್ಡದು. ದೇಹದ ಬಣ್ಣ ಬಂಗಾರ ಮತ್ತು ಬೂದಿಗಳ ಮಿಶ್ರಣ. ಅಲ್ಲದೆ ಕಪ್ಪು ಮತ್ತು ಬಿಳಿಯ ಮಚ್ಚೆಗಳಿವೆ. ಸ್ವಾಭಾವಿಕವಾಗಿ ಮರದ ಪೊಟರೆಗಳನ್ನೂ ಪ್ರಪಾತಗಳ ಸಂದಿಗಳನ್ನೂ ಗೂಡುಗಳನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದಾದರೂ ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಹದ್ದು, ಗಿಡುಗ ಮುಂತಾದವುಗಳ ಗೂಡನ್ನು ಬಳಸುವುದುಂಟು. ಹಳೆಯ ಮನೆ, ಚರ್ಚುಗಳ ಗೋಪುರಗಳು, ಕಣಜಗಳಲ್ಲಿನ ಚಾವಣಿ ಮುಂತಾದ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲೂ ಗೂಡು ಕಟ್ಟುವುದುಂಟು. ಪಾಳುಬಿದ್ದ ಕಟ್ಟಡಗಳಂತೂ ಇದಕ್ಕೆ ಬಲು ಅಚ್ಚುಮೆಚ್ಚಿನ ಸ್ಥಳ. ಇಂಥ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಗೂಡು ನಿರ್ಮಿಸಿಕೊಂಡು ಕರ್ಕಶವಾಗಿ ದೀರ್ಘವಾಗಿ ಕಿರಿಚುತ್ತಲೊ, ಲೊಚಗುಟ್ಟುವಂತೆ ಇಲ್ಲವೆ ಗೊರಕೆಯಂತೆ ಕೇಳಿಸುವ ಸದ್ದುಮಾಡುತ್ತಲೊ ಇರುವುದರಿಂದ ತಾನಿರುವ ನೆಲೆಯ ಭೀಕರತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ. ವರ್ಷ ವರ್ಷವೂ ಒಂದೇ ಸ್ಥಳವನ್ನು ತನ್ನ ನೆಲೆಯಾಗಿ ಉಪಯೋಗಿಸುವುದು ಗೂಬೆಯ ಇನ್ನೊಂದು ವಿಚಿತ್ರ ಲಕ್ಷಣ.

ಕಣಜದ ಗೂಬೆ ಅಪ್ಪಟ ನಿಶಾಚಾರಿ. ಹಗಲಿನಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದೇ ಇಲ್ಲ. ಮುಸ್ಸಂಜೆಯ ವೇಳೆ ಬೇಟೆಗೆಂದು ಹೊರಬರುತ್ತದೆ. ಹುಲ್ಲು ಮತ್ತು ಕುಳ್ಳುಪೊದೆಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ಬಯಲು ಪ್ರದೇಶ ಇದರ ಅಚ್ಚು ಮೆಚ್ಚಿನ ಬೇಟೆಯ ಪ್ರದೇಶ. ಇಲಿಗಳೇ ಇದರ ಪ್ರಮುಖ ಆಹಾರ. ಇದರಿಂದಾಗಿ ರೈತನ ಸ್ನೇಹಿತ ಎನಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಕಣಜದ ಗೂಬೆಗೆ ಇತರ ಗೂಬೆಗಳಂತೆಯೆ ಅತ್ಯಂತ ಚುರುಕಾದ ದೃಷ್ಟಿಯಿರುವುದಾದರೂ ಬೇಟೆಯಾಡಲು ಕಿವಿಗಳನ್ನೆ ಹೆಚ್ಚು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ.

ಕಣಜದ ಗೂಬೆಯ (ಟೈಟೊಆಲ್ಬ) ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿಯ ಕಾಲ ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲ. 4-7 ಗುಂಡನೆಯ ಮತ್ತು ಬಿಳಿಯ ಬಣ್ಣದ ಮೊಟ್ಟೆಗಳನ್ನಿಡುತ್ತದೆ. ಗಂಡು, ಹೆಣ್ಣುಗಳೆರಡೂ ಕಾವು ಕೊಟ್ಟು ಮರಿಮಾಡುತ್ತವೆ. ಕಣಜದ ಗೂಬೆಯ ಆಯಸ್ಸು 15 ವರ್ಷಗಳು. ಈ ಜಾತಿಯ ಇನ್ನೂ ಎರಡು ಪ್ರಭೇದದ ಕಣಜಗೂಬೆಗಳು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ಅವೆಂದರೆ ಗರಿಕೆ ಗೂಬೆ (ಗ್ರಾಸ್ ಔಲ್-ಟೈಟೊ ಕ್ಯಾಪೆನ್ಸಿಸ್) ಮತ್ತು ಪುರ್ವದ ಕಣಜ ಗೂಬೆ (ಓರಿಯಂಟಲ್ ಬೇ ಔಲ್ - ಫೊಡಿಲಸ್ ಬಾಡಿಯಸ್) ಗೂಬೆಗಳಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಬಗೆಗಳಿವೆ ಎಂದು ಮೊದಲೇ ಹೇಳಲಾಗಿದೆ. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯವಾದ ಕೆಲವನ್ನು ಮಾತ್ರ ಸಂಕ್ಷೇಪವಾಗಿ ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಕೊಂಬಿನ ಗೂಬೆ

ಕೊಂಬಿನ ಗೂಬೆ (ಯುರೇಷಿಯಸ್ ಈಗಲ್ಔಲ್) : ಬ್ಯೂಬೊ ಎಂಬ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಹೆಸರಿನ ಗೂಬೆ ಇದು ; ಸುಮಾರು 11 ಪ್ರಭೇದಗಳನ್ನೊಳಗೊಂಡಿದೆ. ಪ್ರಪಂಚಾದ್ಯಂತ ಇದರ ವ್ಯಾಪ್ತಿ ಇದೆ. ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಬ್ಯೂಬೊ ಬ್ಯೂಬೊ ಎಂಬ ಪ್ರಭೇದವಿದೆ. ಹದ್ದಿನಷ್ಟು ದೊಡ್ಡದಿರುವ ಇದರ ಬಣ್ಣ ಕಂದು. ತಲೆಯ ಮೇಲೆ ಎರಡು ಕೊಂಬುಗಳಿವೆ. ಕಣ್ಣುಗಳು ಹಳದಿ ಬಣ್ಣದವು. ಬೆಟ್ಟಗಳಲ್ಲಿನ ಕಲ್ಲುಬಂಡೆಗಳ ಪೊಟರೆಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತದೆ. ಕೆಲವು ಸಲ ಬೃಹದ್ಗಾತ್ರದ ಮರಗಳಲ್ಲಿರುವುದುಂಟು. ಸಣ್ಣ ಸಸ್ತನಿಗಳು, ಹಕ್ಕಿಗಳು, ಇಲಿಗಳು, ಓತಿಕೇತ, ಏಡಿ, ಕೆಲವು ಬಗೆಯ ಕೀಟಗಳು ಇದರ ಪ್ರಧಾನ ಆಹಾರ.

ಮಂಜಿನಗೂಬೆ

ಮಂಜಿನಗೂಬೆ (ಸ್ನೋಯಿ ಔಲ್) : ಇದು ಉತ್ತರ ಮೇರು ಪ್ರದೇಶದ ಗೂಬೆ. ಉತ್ತರ ಸ್ಕಾಂಡಿನೇವಿಯ, ರಷ್ಯದ ಉತ್ತರಭಾಗ, ಆಲಾಸ್ಕ, ಗ್ರೀನ್ಲೆಂಡಿನ ಉತ್ತರಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತದೆ. ವಿಪರೀತ ಚಳಿಯಿದ್ದಾಗ ಆಹಾರದ ಕೊರತೆಯುಂಟಾಗುವುದರಿಂದ ದಕ್ಷಿಣಕ್ಕೆ-ಬ್ರಿಟಿಷ್ ದ್ವೀಪಗಳು, ಮಧ್ಯ ರಷ್ಯ, ಜಪಾನ್, ಅಮೆರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನಗಳ ಮಧ್ಯಭಾಗ, ಜರ್ಮನಿಗಳಿಗೆ-ವಲಸೆ ಬರುತ್ತದೆ. ಲೆಮಿಂಗ್ ಎಂಬ ಪ್ರಾಣಿ, ಅರ್ಕ್ಟಿಕ್ ಮೊಲ ಮತ್ತು ಬಾತುಕೋಳಿಗಳು ಇದರ ಮುಖ್ಯ ಆಹಾರ.

ಮೀನು ತಿನ್ನುವ ಗೂಬೆ (ಬ್ರೌನ್ ಫಿಶ್ ಔಲ್)

ಭಾರತದಲ್ಲೆಲ್ಲ ಇದು ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ಇದರ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಹೆಸರು ಕೆಟುಪ ಜೈಲೊನೆನ್ಸಿಸ್. ಕೊಂಬಿನ ಗೂಬೆಯ ಗಾತ್ರದಷ್ಟಿದೆ. ಅದರಂತೆಯೇ ಇದರ ದೇಹದ ಬಣ್ಣವೂ ಕಂದು. ನೀರ ಬಳಿ ಬೆಳೆಯುವ ದೊಡ್ಡ ಗಾತ್ರದ ಮರಗಳಲ್ಲಿ ಇದರ ವಾಸ. ಮೀನು, ಕಪ್ಪೆ, ಏಡಿ, ಹಕ್ಕಿಗಳು ಮುಂತಾದವನ್ನು ತಿನ್ನುತ್ತದೆ.

ಕುಬ್ಜಗೂಬೆ (ಪಿಗ್ಮಿ ಔಲ್)

15-20 ಸೆಂಮೀ ಉದ್ದದ ಸಣ್ಣ ಗೂಬೆ ಇದು. ಉತ್ತರ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ಅಮೆರಿಕ, ಆಫ್ರಿಕ ಮತ್ತು ಯುರೋಪ್‍ಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣ ದೊರೆಯುತ್ತದೆ. ಕೀಟಗಳು, ಸಣ್ಣಪುಟ್ಟ ಹಕ್ಕಿಗಳು, ಉರಗಗಳು ಇದರ ಮುಖ್ಯ ಆಹಾರ. ಚುರುಕಾಗಿ ಹಾರಬಲ್ಲ ಇದು ಹಾರುತ್ತಿರುವ ಹಕ್ಕಿಗಳನ್ನು ಹಿಡಿಯಬಲ್ಲದು.

ಮೇಲೆ ಹೇಳಿದ ಗೂಬೆಗಳಲ್ಲದೆ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಆಥೀನೆ ಬ್ರಾಮ ಮತ್ತು ಗ್ಲಾಸಿಡಿಯಂ ರೇಡಿಯೇಟಂ ಎಂಬ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಹೆಸರಿನ ಕಿರುಗೂಬೆಗಳೂ (ಔಲೆಟ್ಸ್‌) ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ಇವಕ್ಕೆ ಹಾಲಹಕ್ಕಿಗಳೆಂಬ ಸಾಮಾನ್ಯ ಹೆಸರಿದೆ.

ಗೂಬೆಗಳ ಕುರಿತಾಗಿ ಹಲವು ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳಿವೆ. ಭಾರತದ ಕೆಲವು ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಇವನ್ನು ಅಪಶಕುನ ಎಂದು ಭಾವಿಸಿದರೆ, ಮತ್ತೆ ಕೆಲವೆಡೆ ಇದು ಶುಭವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಕೆಲವು ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಗೂಬೆ ಸಂಕೇತವಾಗಿದೆ.

ವೈಜ್ಞಾನಿಕವಾಗಿ ಮೂಷಿಕ ಹಾಗೂ ಸರೀಸೃಪಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಒಂದು ಅಂಕೆಯಲ್ಲಿಡುವ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಒಂದು ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಕೊಂಡಿ, ಗೂಬೆ.

ಬಾಹ್ಯ ಸಂಪರ್ಕಗಳು

• The Owl Pages
• Animal Diversity Web Page: Owls
• Owl Brain Atlas
• Smithsonian Snowy Owl Info
• Owls of the Harry Potter movies – learn about the owls featured in the films, threats to the species, and conservation activities
• World Owl Trust
• Athenian Owl coins
• Owl videos on the Internet Bird Collection

Eurasia:

• World of Owls – Northern Ireland's only Owl, Bird of Prey and Exotic Animal Centre
• Current Blakiston's Fish Owl Research in Russia

North America:

• List of Owl Species Breeding In North American and Owl Photos

Oceania:

• iprimus info. re Australian owls and frogmouths

Celepuk

Bubo Sumatranus

Celepuk (utawi Clepuk) (ring basa Indonèsia ketah kabaosang burung hantu) inggih punika silih sinunggil soroh beburon kedis sané mangkin taler wantah pinaka beburon sanè ngalih amah ri kala wengi. Yening dumun, arang pisan krama Bali miara beburonè puniki, nanging sanè mangkin sayan akèh kapiara olih krama, napi malih kantos wénten budidaya ipun. Sekadi sanè kapanggihin ring Desa Timpag Kabupaten Tabanan. Celepuk akeh kawigunanipun majeng petani. Paksine puniki prasida nambakin kawèntenan merana ring carikè saantukan tatedaan ipun wantah bikul.

Clepuk madué adan sané lianan inggih punika Tuu-tuu. Clepuk madué kampid kalih sané kanggén makeber. Amah-amah clepuké inggih punika daging utawi bé. Clepuk punika beburon nocturnal utawi beburon sané aktif ritatkala wengi, ritatkala semeng clepuké pules. Clepuk seneng meneng ring punyan-punyan kayuné. Bulun clepuké mawarna abu-abu tur madué panyingakan sané ageng. Clepuk madué rupa sané serem sakadi hantu, punika mawinan kaadanin Burung Hantu. Clepuk mrasidayang ngitehin sirahné 180 derajat ka pungkur.

Pustaka

Guumees

Guumees waa shimbir indho waaween leh, sida shambayga oo kale, shimbirtaan waxee cuntaa dooliga ama masaska, waxeena ku nooshahay geedaha korkooda. Guumeeska dadka woo ka nixiyaa, waxoo leeyahay cod laga cabsanaayo. Waxay dad badan aaminsanyihiin inuu guumeysku yahay qumay ama asbax waxayna somalidu tiraah guriguu kusoo dago geeri ayaa kusoo fool leh.

Jampôk nakeuh nan saboh cicém nyang na di Acèh. Lam bahsa Indonesia geupeunan Burung Hantu, lam bahsa Inggréh geukheun Owl.

Juku.

Juku (kastilla aru: Búho, Lechuza), aruma jalnaqiri jamach'i, p'iqipanxa jinchjama jilsuta chhiqani, wali ari jinchuni; arumanaka jachi ukaxa watiqa jachi sapxiwa. Jukuna jinchupaxa wali ariwa.

Kukulai matan Eropa.

Kukulai atawa katatupi adalah galambang burung nang marupakan angguta ordo Strigiformes. Burung ini tamasuk gulungan burung buas (karnivora, pamakan daging) dan marupakan satua malam (nokturnal). Saluruhnya, tahaba sakitar 222 spesies nang sudah dikatahui, nang manyabak di samua dunia kacuali Antartika, sapalih ganal Greenland, dan babarapa pulau-pulau tapinjung.

Di dunia barat, satua ini dianggap simbul kabijaksanaan, tagal di babarapa wadah di Indonésia dianggap pambawa pratanda maut, maka ngarannya Burung Hantu. Walau damintu kada di sabarataan wadah di Nusantara burung ini disambat sabagai burung hantu. Di Jawa misalnya, ngaran burung ini adalah darès atawa manuk darès nang kadada konotasinya lawan maut atawa hantu. Di Sulawesi Utara, kukulai dipatuh lawan ngaran Manguni.

Kukulai dipatuh marga matanya ganal dan mahadap ka muha, kada kaya' umumnya janis burung lain nang matanya mahadap ka higa. Baimbai paruh nang lingkuk landap nangkaya paruh elang dan susunan bulu di kapala nang mambantuk lingkaran muha, tampilan "muha" kukulai ini damikian mangasankan dan bahanu manyaramkan. Apalagi gulu burung ini damikian unyut sahingga muhanya kawa baputar 180 derajat ka balakang.

Kund (be Tırki: baykuş) yew heywanê gemo.

Meu-thèu-tiâu貓頭雕／貓頭鵰（貓頭鷹） yû chhêu-ko 130-ke chúng-lui. Tì só-yû thai-chû, chhù-liáu Nàm-khi̍t-chû tû khó-yî khon-kien. Thai-phu-fun ke chúng he ya-hàng-sin khi̍p ngiuk-sṳ̍t-sin thung-vu̍t, yì-yèn sṳ̂n-thí thi̍t-chṳ̂n lâu sâng-thai phit-phi.

貓頭雕〔鵰〕（貓頭鷹）

Meu-thèu-tiâu ke fàn-chhṳ̍t

Meu-thèu-tiâu thûng-sòng yit-hiùng yit-chhṳ phi-tui, than phe̍t-chúng chhiong kúi-hiêu ke phi-tui he yit-hiùng tô-chhṳ lâu yit-chhṳ tô-hiùng.

Oula po kowan yw edhen y'n urdh Strigiformes. Yma a-dro dhe 229 ehen y'n bagas.^[1] Yma penn ha lagasow bras, fas ledan, lost berr ha pluv medhel dhedha.^[2] An rann vrassa anedha a wra helghya dres an nos rag bronnviles byhan, hwesker hag enevales erel.^[2]

Devynnow

1. ↑ Gill, F. & D. Donsker (2013) IOC World Bird List, Version 3.3: Owls
2. ↑ ^2,0 ha^2,1 Mikkola, Heimo (2012) Owls of the World: a photographic guide, Christopher Helm, Loundres.

Kevrennow a-ves

• (Sowsnek) The Owl Pages
• (Sowsnek) World Owl Trust

Roeggyaeujmeuz

Roeggyaeujmeuz, lij heuh roegbakmaeuz、roegboemhbouz、roeggoepmbon, dwg cungj duzroeg ndeu.

Ulen (orde Strigiformes) èn een plat en rond hezicht mistal omriengd deur een hezichsrienge. Der oôhen zitt'n vast in de schedel en om rond der te kieken kunn'n ze der kop bieni 180 hraden draâien. Der oôhen zien ok eel hroôt zoda'n ze in 't doenker hoed der proôi kunn'n ziene. Ulen èn, net as roôfveugels, een aeksnaevel en stevihe klauw'n. Een kenmerk van de ulen is da'n ze heruusloôs kunn'n vliehen.

Hehoôr

Ulen èn nessen hoeie oôhen ok superontwikkelde oôren. Dit kom deurdan ze assymetrische oôropenieng'n ène. Ierbie wor bedoeld da de lienker- en de rechteroôropenieng'n nie helieke zitt'n. Op deze meniere kunn'n de ulen beter der proôie lokaliseren. Ulen èn dan ok een vee hrotter hedeêlte in de harsens voe oôr'n. Ulen vurm'n in hedachen een plattehrond van den omhevieng deur middel van heluudssignaâlen.

De pluumen van sommihe ulen en niks bie oôr'n te maeken.

Indeêlieng

De orde van de ulen (Strigiformes) wor inedeêld in twi femieljes:

• Hewone ulen (Strigidae)
• Kerkulen (Tytonidae)

Vé'kêséhemêstaa'e (méstaa'e), ve'kêseho-éve. É-éšeévenome.

Vé'kêséhemêstaeo'o

• A'o'tsémêstaa'e
• Méstahke
• Ma'xeméstaa'e

• É-éšeévenome.

• Ma'xeméstaa'e

• Ma'xeméstaa'e

• 
• 
• Méstahke

Zizi kana mbore (owl in English) ishiri inowanikwa kuzviwumbe zvose kunze kweAntarctica; zizi rinowanikwa mumarudzi mazana maviri (200). Zizi rinoverengwa sechikara chinodya dzimwe mhuka. Mazizi anodya tupembenene; dzimwe shiri uye mhuka ndiki dzepamupanda wedzinoyamwisa. Zizi kazhinji rinogara rega uye rinofamba husiku.

Chimiro cheZizi

Mazizi ane maziso mahombe ari pamaberi pechiso kwete kumativi emusoro sedzimwe shiri dzinovhima. Maziso ezizi hakafamba saka rinofanira kutenderedza musoro wese kana roda kuona nerimwe divi. Zizi rinozivikanwa nokugona kumonyorora mutsipa negonya rinokwana kusvika 270^o kurudyi nekuruboshwe.

Zizi rine maziso anoona zviri kure asi harikwanise kunatsa kuoona zviri pedyo macentimteres mashoma kubava pariri. Saka kana rodya rinoshandisa mukushe ari pamuromo waro kutsvaka kuti chikafu chariri kudya chiri papi chamira sei. Asi maziso aro anowona kure anobatsira zvakanyanya parinovhima husiku.

Tsumo

• Zizi kurungwa munyu roti, "Ndava hukuwo".
• Kwave kutondomeka kubara kwamazizi. It’s just like squatting in the way owls bear chicks. Apa kureva - One may do things that they do not believe in or care about but have to do it none the less.
• Chiripo chariuraya, zizi harifi nemhepo. Apa kureva - Hakuna chiitiko chinoitika pasina chikonzero.
• Rushavashava rune zizi kwarafamba rinonzi muroyi. It is the owl's· bad luck to be called a witch wherever it goes.
• Ndezvomwana mudiki kubata nhengu anonzi rasa izizi. It is so with a young person: when he catches a drongo he is cheated into believing that it is a crow.

deku(貓頭鷹)

u labi ku deku tahekal mikilim tu kakanen.

deku

Strigidae
Tytonidae

Ūle is ǣniȝ sumra 200+ cynna ānƿundiendra nihtliċra herefugla in þǣm order Strigiformes. Ūlan mǣste huntoþ lȳtele sycedēora, ƿyrmas, and oðre fuglas, þēah sume cynn huntoþ fiscas. Hīe sind funden, on eall Eorðes landum būton Antarctica, mǣste Grēnelandes, and sumum fierlena īeȝlandum.

Ūtanƿearde bendas

• Animal Diversity Ƿebbstede: Ūlan
• Smithsonian Snāƿiȝu Ūle Info
• Australisca Ūlan and Frogmouths
• Ūlan þǣre Ƿorulde

Bibliography

1. North American Owls: Biology and Natural History by Paul A. Johnsgard, ISBN 1-56098-724-3, Smithsonian Institution Press, 1997

एषः विश्वे प्रायः सर्वत्र दृश्यते । दक्षिणामेरिकाखण्डं विहाय अन्यखण्डेषु वसति । प्रायः सामान्यतया यत् वयं पश्यामः सः गृहकाकः (Corvus resplendence) सम्पूर्णकृष्णवर्णं काकं वनकाकः इति वदन्ति ।एतस्य नामान्तरं वायसः इति एषः प्रायः वने दृश्यते । तस्य नेत्रे बुहु वशालतया भवतः। अयं रौत्रावेव उड्डयति तस्य आहारान्वेषनं करोति। प्रयः तस्य आहारं भविष्यति लघु मूषकः,सर्पश्च।

मयूरः भारतदेशे प्रायः सर्वत्र द्दश्यते । क्रि.पू. ३२६ तमे वर्षे चक्रवर्ती अलेकसाण्डारः यदा आक्रमणाय भारतम् आगतवान् तदा सः मयूराणां सौन्दर्यं दृष्ट्वा नितरां व्यामुग्धः सन् ‘प्रतिगमनसमये केचन मयूराः नेतव्याः ’ इति निर्णीतवान् आसीत् इति श्रूयते । संस्कृतभाषायां मयूरस्य पर्यायपदम् अस्ति बर्ही इति एतस्य बर्हे नेत्ररुपाः आकाराः बहवः भवन्ति इत्यतः एताद्दशं नाम तस्य । दीर्घः नीलः कण्ठः व्यजनसद्दशं पुच्छं, रमणीया शिखा इत्यादिभिः युक्तः मयूरः पक्षिजातिषु एव सुन्दरतमः । मयूरस्य पुच्छं दीर्घं भवति । पुच्छी पिञ्छाः भवन्ति बहवः । प्रतिपिञ्छम् ‘चन्द्रकः नामकं नेत्राकारकम् अर्धचन्द्राकारकं वा चिह्नं भवति । यदा सः पुच्छं प्रसारयति तदा सहस्त्रनेत्रयुक्ताताभ्रमः जायते प्रतिवर्षं मयूरस्य पुच्छस्य पिञ्छाः पतन्ति , नूतनाः उत्पद्यन्ते च । तान् सङ्गृह्य रमणीयानि व्यजनानि निर्मीयन्ते । चक्रवर्तिना शाहजहानेन निर्मितं मयूरसिंहासनं तु जागति प्रसिद्धम् । एतस्मिन् मयूरपिञ्छाः योजिताः सन्ति । पर्शियादेशीयः (अद्य तस्य देशस्य नाम इरान् इति ) आज्क्राम्कः नादिरशाहः अमूल्यम एतत् मयूरसिंहासनं स्वस्य देशं पर्ति नीतवान् । भगवान् श्रीकृष्णः स्वस्य शिखायां मयूरपिञ्छं धरति । भगवतः शिवस्य पुत्रस्य कार्तिकेयस्य वाहनम् अपि मयूरः एव ।

1. ↑ BirdLife International (2012). "Athene noctua". IUCN Red List of Threatened Species (IUCN) 2012: e.T22689328A40420964. http://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2012-1.RLTS.T22689328A40420964.en. Retrieved 6 November 2015.