Ribes sanguineum Pursh

Kšejcerwjeny janowy krick (Ribes sanguineum) jo kerk ze swójźby hendryškowych rostlinow (Grossulariaceae).

Kšejcerwjeny janowy krick

Łopjena a kwiśonkowe pupki

Kwiśecy kerk kšejcerwjenego janowego kricka

Płody

Wopisanje

Kšejcerwjeny janowy krick rosćo ako 1 až 4 metry wusoki list chytajucy, měko roznogaty, w lěśe zeleny kerk. Njenjaso śernje.

Škóra jo šerobruna až cerwjenobruna. Młode pšuśiki su załzojśe kósmate.

Łopjena

Měnjate łopjena maju owalnu wobcerbu, su tśilapate až pěślapate, na bazy wutšobojte, na górnem boku pitśku zmaršćone, na dolnem boku gusto šerofilcojte a něźi rowno tak šyroke kaž dłujke (, 5-10 cm). Fryšne łopjenowe zazelenjenje w nalěśu wónja žywicowje.

Kwiśonki

Dwójorodnikojske, nadpadne kwiśonki su mócnje rožojte a se pokaza w samskim casu z łopjenami w aprylu až do maja. Wóni stoje pó 5 až 30 w 3−7 cm dłujkich, rownych abo pśewisujucych kulojtych granach. Jadnotliwe kwiśonki su 5 až 10 mm wjelike a maju pěś mócnje cerwjene až pinkojte kronowe łopjeńka. Kwiśonkowe wogonki su załzojte.

Płody

Płody su śamnopurpurne, módrje pśimrozowane jagody, kótarež w junija až do juliju zdrjaju. Jagody su něźi 1 cm wjelike; wóni su jědne, maju pak małko aromy.

Stojnišćo

Rosćo w bogatych na krě górskich listowych lěsach a na wótkłonach.

Rozšyrjenje

Kšejcerwjeny janowy krick póchada ze pódwjacora Pódpołnocneje Ameriki a wustupujo tam wót Britiskeje Kolumbiskeje až do Pódpołnocneje Kaliforniskeje.

Systematika

W družynje bu slědujucej warietetnosći (pó źělach teke ako póddružynje wobglědowanej) rozeznawanej:

• Ribes sanguineum var. glutinosum (Benth.) Loudon
• Ribes sanguineum var. sanguineum

Chromozomowa licba jo 2n=16.

Wužywanje

Dla jaskrawje cerwjenego kwiśonkow bu kšejcerwjeny janowy krick wót lěta 1826 cesto ako pyšny kerk w zagroźe sajźona.

Kubłańske formy

Wjele sortow jo su kubłane. Móžne barwy kwiśonkow su: běła až śamnocerwjena. Tu někotare sorty:

• 'Brocklebankii': Ma rožojte kwiśonki a njaso złote łopjena.
• 'King Edward VII': Ma kaž karmesin cerwjene kwiśonki.
• 'Pulborough Scarlet': Ma cerwjene kwiśonki a bujnje kwiśo.
• 'Tydeman's White': Ma běłe kwiśonki.
• 'White Icicle': Ma běłe kwiśonki.

Nožki

1. ↑ W internetowem słowniku: Johannisbeerstrauch

Žrědła

• Botanica, Bäume und Sträucher, Über 2000 Pflanzenporträts, ISBN 978-3-8331-4467-7, bok 776 (nim.)
• Bruno P. Kremer: Steinbachs Naturführer Bäume & Sträucher, ISBN 978-3-8001-5934-5, bok 276 (nim.)
• Steinbachs Großer Pflanzenführer, ISBN 978-3-8001-7567-3, bok 298 (nim.)

Ribes sanguineum, the son-afore-the-faither, is a North American speshies o flouerin plant in the faimily Grossulariaceae.

References