Nymphaea maculata Schum. & Thonn.

Nymphaea caerulea (lat. Nymphaea caerulea) - suzanbağıkimilər fəsiləsinin suzanbağı cinsinə aid bitki növü.

İstinadlar

Módra wutka (Nymphaea caerulea) jo rostlina ze swójźby wutkowych rostlinow (Nymphaeaceae).

Wopis

Módra wutka njaso njebjomódre kwiśonki.

Rozšyrjenje

Rostlina jo we pódzajtšnofriziskem teritoriju rěki Nil rozšyrjona.

Nožki

1. ↑ Starosta: Dolnoserbsko-nimski słownik, Niedersorbisch-deutsches Wörterbuch, Bautzen 1999, ISBN 3-7420-1096-4, bok 631
2. ↑ W internetowem słowniku: Seerose

Žrědło

• Ullstein Lexikon der Pflanzenwelt, 1973, ISBN 3-550-16019-4, bok 406 (nim.), ale z wědomnostnym mjenim N. coerulea

निलो कमल नाइल नदीको तटीय क्षेत्र, पूर्वी अफ्रीका तथा दक्षिणपूर्वी एसियाका केही क्षेत्रहरूमा पाइने एक प्रकारको फूल हो।

सन्दर्भ सूची

बाहिरी कडीहरू

ನೀಲಕಮಲ ನಿಂಫ಼ೀಯಾ ಕುಲದಲ್ಲಿನ ಒಂದು ನೈದಿಲೆ. ಈ ಕುಲದಲ್ಲಿನ ಇತರ ಪ್ರಜಾತಿಗಳಂತೆ, ಈ ಸಸ್ಯವು ಮನಃಪ್ರಭಾವಕ ಕ್ಷಾರಾಭವಾದ ಆಪೊರ್ಫ಼ಿನ್ನನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಇದು ಪ್ರಾಚೀನ ಈಜಿಪ್ಟ್ನ ನಾಗರೀಕತೆಗಳಿಗೆ ಪರಿಚಿತವಿತ್ತು.

ಇದರ ಮೂಲ ಆವಾಸಸ್ಥಾನ ನೈಲ್ ನದಿಯ ಉದ್ದಕ್ಕೂ ಮತ್ತು ಪೂರ್ವ ಆಫ಼್ರಿಕಾದ ಇತರ ಭಾಗಗಳಾಗಿರಬಹುದು. ಪ್ರಾಚೀನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಇದು ಭಾರತೀಯ ಉಪಖಂಡ ಮತ್ತು ಥೈಲಂಡ್‍ ಸೇರಿದಂತೆ ಹೆಚ್ಚು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಹರಡಿತು.

ಎಲೆಗಳು ವಿಶಾಲವಾಗಿ ದುಂಡಾಗಿದ್ದು ೨೫-೪೦ ಸೆ.ಮಿ. ಉದ್ದವಿರುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಎಲೆಯ ಕಾಂಡದ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಕಚ್ಚನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಹೂವುಗಳು ವ್ಯಾಸದಲ್ಲಿ ೧೦-೧೫ ಸೆ.ಮೀ. ಇರುತ್ತವೆ.

ಇದರ ವಾಸ್ತವಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಮತ್ತು ಅರಳುವಿಕೆ ಚಕ್ರದ ಪರಿಚಯವಿಲ್ಲದ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಂದ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿನ ವರದಿಗಳು ಹೂವುಗಳು ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ತೆರೆದುಕೊಂಡು ನೀರಿನ ಮೇಲ್ಮೈಗೆ ಬಂದು, ನಂತರ ಮುಸ್ಸಂಜೆ ವೇಳೆಗೆ ಮುಚ್ಚಿಕೊಂಡು ಮುಳುಗುತ್ತವೆ ಎಂದು ಸೂಚಿಸಿವೆ. ವಾಸ್ತವವಾಗಿ, ಹೂವಿನ ಮೊಗ್ಗುಗಳು ಎರಡು ಮೂರು ದಿನದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಮೇಲ್ಮೈಗೆ ಏಳುತ್ತವೆ, ಮತ್ತು ಸಿದ್ಧವಾದಾಗ, ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ಸುಮಾರು 9:30ಕ್ಕೆ ತೆರೆದುಕೊಂಡು ಮಧ್ಯಾಹ್ನ ಸುಮಾರು 3:00ಕ್ಕೆ ಮುಚ್ಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಹೂವುಗಳು ಮತ್ತು ಮೊಗ್ಗುಗಳು ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ನೀರಿನಿಂದ ಮೇಲೇಳುವುದಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ರಾತ್ರಿ ಮುಳುಗುವುದಿಲ್ಲ. ಹೂವುಗಳು ತಿಳಿ ಬಿಳಿ ಮಿಶ್ರಿತ ನೀಲಿ ಅಥವಾ ಆಕಾಶ ನೀಲಿ ಅಥವಾ ಕೆನ್ನೀಲಿ ಪಕಳೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಈ ಬಣ್ಣ ಹೂವಿನ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ ಸರಾಗವಾಗಿ ತಿಳಿ ಹಳದಿಗೆ ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಈಜಿಪ್ಟ್‌ನ ಒಂದು ಸ್ಮಾರಕ ಸ್ತಂಭದಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬ ಮೃತ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಪವಿತ್ರ ಕಮಲವನ್ನು ಮೂಸುತ್ತಿರುವಂತೆ ತೋರಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಈ ಸಸ್ಯ ಮತ್ತು ಹೂವನ್ನು ಆಗಾಗ್ಗೆ ಈಜಿಪ್ಟ್‌ನ ಕಲೆಯಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇವನ್ನು ಅಸಂಖ್ಯಾತ ಶಿಲಾ ಕೆತ್ತನೆಗಳು ಮತ್ತು ವರ್ಣಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗಿದೆ, ಕಾರ್ನಾಕ್‍ನ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ದೇವಾಲಯದ ಗೋಡೆಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ, ಮತ್ತು ಕೂಟ ದೃಶ್ಯಗಳು, ಕುಣಿತಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಅಥವಾ ಗಮನಾರ್ಹ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಅಥವಾ ಮಾಂತ್ರಿಕ ಕ್ರಿಯಾವಿಧಿಗಳಲ್ಲಿ ಆಗಾಗ್ಗೆ ಚಿತ್ರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ. ಇದನ್ನು ಈಜಿಪ್ಟ್‌ನ ಪುರಾಣ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಬಹಳ ಮಹತ್ವದ್ದಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ, ಮತ್ತು ಹೂವುಗಳು ರಾತ್ರಿ ಮುಚ್ಚಿಕೊಂಡು ಮತ್ತೆ ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ತೆರೆದುಕೊಳ್ಳುವುದರಿಂದ ಸೂರ್ಯನ ಸಂಕೇತವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ. ಹೀಲಿಯಾಪೊಲಿಸ್‍ನಲ್ಲಿ, ಸೂರ್ಯ ದೇವತೆ ರಾ ಆದಿಸ್ವರೂಪದ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಯುವ ಕಮಲದ ಹೂವಿನಿಂದ ಉದಯಿಸಿದಾಗ ವಿಶ್ವದ ಮೂಲ ಆಗಿತ್ತು ಎಂದು ಕಲಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ರಾತ್ರಿ, ಅವನು ಮತ್ತೆ ಹೂವಿನೊಳಗೆ ನಿವರ್ತಿಸುತ್ತಿದ್ದನು ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿತ್ತು.^[೧]

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು

La Nila nimfeo - latine Nymphaea caerulea ("blua nimfeo") aŭ Nymphaea lotus ("lotusa nimfeo"), en pluraj naciaj lingvoj nomata "egiptia lotuso" aŭ "blua lotuso" - estas blua akvoplanto el la genro nimfeo de la planta familio nimfeacoj, kiu inter alie multnombre kreskas laŭlonge de la nordafrika riverego Nilo, sed ankaŭ en aliaj mondopartoj, ekzemple en Tajlando. Ĝi povas esti konfuzita kun la "blua lotuso", Nelumbo nucifera, ĉar historie ambaŭ plantoj celiĝis per la sama latina nomo. En pluraj antikvaj kulturoj de norda Afriko, inter alie en Antikva Egiptio, Nubio kaj Abisinio, la antikva nomo de Etiopio, la planto havis sanktan statuson.

La folioj are estas larĝe rondecaj, havas diametron de 25-40 cm, kaj iom pli larĝas en la loko kie ili konektiĝas kun la folia tigo. La floroj havas diametron de 10-15 cm. Laŭ historiaj, grandparte mitologiaj, literaturaj fontoj, la floroj malfermiĝu matene, altiĝu ĝis la akvosurfaco, kaj vespere fermiĝu kaj subensinku. Tamen laŭ la moderna botanika scio la floraj burĝonoj altiĝu ĝis la akvosurfaco ene de du aŭ tri tagoj, poste kiam prete malfermiĝu proksimume je la naŭa horo matene kaj germiĝu ĉirkaŭ la tria horo posttagmeze (ne sinkante suben). La floroj havas petalojn plejparte helblue blankecaj ĝis ĉiele bluaj, kaj en la centro de la floro ŝanĝiĝas al helflava koloro.

La nila nimfeo konsideriĝis tre signifa en la egiptia mitologio, ĉar la laŭdira matena apero kaj vespera malapero kun la suno konsideriĝis simbola en la egiptia kulturo, laŭ kiu la suno havis altan kultan signifon. Laŭ iuj kredoj ĝi konsideriĝis, samkiel ovo, la origina ĝermejo de la dioj Atum, kaj laŭ aliaj kredoj Reo, ambaŭ sunaj dioj. Krome ĝi estis la simbolo de la egipta dio Nefertem.

La planto uziĝas en parfumoj kaj en aromoterapio.

Psikoaktivaj kaj fiziologiaj efikoj

Farmakologiaj studoj montris ke la planto havas psikoaktivajn ecojn, kaj povus esti uzita kiel sankta drogo en antikva Egiptio kaj eventuale en iuj antikvaj kulturoj de Sudameriko. Dozoj de 5 ĝis 10 gramoj de la floroj kreas mildan stimulon, ŝanĝiĝantan pensadon, trofortigitan vidan percepton, kaj mildajn halucinojn en la stato de fermitaj okuloj. La planto estas malproksime parenca al la "sankta lotuso" Nelumbo nucifera, kaj havas similajn psikoaktivajn efikojn. Ambaŭ plantoj enhavas la alkaloidojn nuciferino kaj aporfino.

Tiuj psikoaktivaj efikoj igas la planton esti probabla kanditato (el inter pluraj) esti la lotusa planto, kiun manĝis la mitaj lotusomanĝantoj (Λωτοφάγοι lotofagoj) en en la klasika verko Odiseado de Homero.

Laŭ iuj verkoj pri aromoterapio, la planto havu "diecan" esencon, kiu portu eŭforion, plialtigitan atenton kaj trankvilecon. Aliaj literaturaj fontoj citas kontraŭspasmajn kaj dormemigajn, purigajn kaj trankviligajn ecojn.

La planto estas unu el pluraj deklaritaj herboj en la produktaĵo "Spico" origine vendita sub la pretendo esti incenso de pluraj herboj, sed fakte provizita per aldona sintetika narkotaĵo kaj uzita kiel moda drogo. La droga efiko do probable ne rilatas al la aldono de la planto al la miksaĵo, sed al la aldona sintetika narkotaĵo.

Referencoj

Módra bónčawa (Nymphaea caerulea) je rostlina ze swójby bónčawowych rostlinow (Nymphaeaceae).

Wopis

Módra bónčawa njese njebjomódre kćenja.

Rozšěrjenje

Rostlina je we wuchodoafriskim teritoriju rěki Nil rozšěrjena.

Nóžki

1. ↑ Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 49.
2. ↑ W internetowym słowniku: Seerose

Žórło

• Ullstein Lexikon der Pflanzenwelt, 1973, ISBN 3-550-16019-4, strona 406 (němsce), ale z wědomostnym mjenom N. coerulea

Eksterne wotkazy

Hlej wotpowědne dataje we Wikimedia Commons:
Módra bónčawa

Tutón nastawk je hišće zarodk wo botanice. Móžeš pomhać jón dale redigować. K tomu stłóč na «wobdźěłać».

Jeli eksistuje w druhej rěči hižo bóle wuwity nastawk ze samsnej temu, potom přełožuj a dodawaj z njeho.

---

Jeli nastawk ma wjace hač jedyn njedostatk, wužiwaj prošu předłohu {{Předźěłuj}}. Nimo toho so awtomatisce kategorija Kategorija:Zarodk wo botanice doda.