dcsimg
Imagem de <i>Helicigona lapicida andorrica</i> (Bourguignat 1876)
Life » » Reino Animal » » Mollusca » Gastrópodes » » Helicidae »

Helicigona lapicida (Linnaeus 1758)

Steinpicker (Schnecke) ( Alemão )

fornecido por wikipedia DE

Der Steinpicker (Helicigona lapicida) ist eine Art der Schnirkelschnecken (Helicidae), die sich durch ein flaches, linsenförmiges und charakteristisch gekieltes Gehäuse auszeichnet, das es ihr ermöglicht, sich bei Trockenheit in Baumritzen und Felsspalten zurückzuziehen.

Merkmale

 src=
Helicigona lapicida andorrica

Das Gehäuse des Steinpickers (Helicigona lapicida) unterscheidet sich in seiner Form deutlich von dem kugeligen Gehäuse anderer Schnirkelschnecken (Helicidae). Es ist linsenförmig mit einem niedrigen Gewinde. Die äußerste Windung weist eine deutlich abgezeichnete Kante (Kiel) auf. Die Gehäuseoberfläche ist fein gestreift und recht grob gekörnelt. Bei graubrauner Grundfarbe zeigen sich verschwommene rotbraune Flecken. Albinotische Gehäuse sind fast durchsichtig. Der Mundsaum ist abgelöst und zu einer starken weißen Lippe erweitert. Der Nabel ist weit und offen, deutlich sichtbar. Das Gehäuse erreicht eine Breite von 12 bis 20 Millimeter, eine Höhe von 7 bis 9 Millimeter und weist circa 5½ Umgänge auf.

Lebensraum

 src=
Steinpicker (Helicigona lapicida), gut getarnt auf Baumrinde
 src=
Steinpicker (Helicigona lapicida) in einer Steinspalte

Der Steinpicker bewohnt schattige, gerne von Vegetation überwachsene Felsen und Mauern. Trotz ihres Namens ist die Schnecke nicht nur an Gestein, sondern auch an Bäumen, vorwiegend Laubbäumen wie Buche, Hainbuche und Bergahorn anzutreffen. Bei Regenwetter kriechen sie den Stamm hinauf, um die auf der Rinde wachsenden Algen zu verzehren[1].

Die charakteristische Gehäuseform des Steinpickers lässt sich als Anpassung an die Überdauerung von Trockenperioden erklären: Das linsenförmige flache Gehäuse ermöglicht es dem Steinpicker, sich in Rindenspalten und Felsritzen zurückzuziehen.

Verbreitung

Steinpicker kommen vor allem im Hügelland und in Bergwäldern West- und Mitteleuropas vor. Ihr Verbreitungsgebiet erstreckt sich von Mittelportugal bis ins mittlere Skandinavien. Auf Großbritannien ist die Art bis ins südliche Schottland zu finden. In Südirland wurde der Steinpicker, wo er als Relikt der nacheiszeitlichen Wärmezeit (Atlantikum) auftrat, zuletzt im Jahre 1968 nachgewiesen und gilt dort aufgrund von Lebensraumverlust als vermutlich ausgestorben.[2] In den Alpen ist die Art, mit Ausnahme im Tauferer Ahrntal, nur nördlich des Hauptkamms verbreitet, im Osten bis in den Polnischen Jura und in die Westkarpaten.

 src=
Liebespfeil des Steinpickers

Literatur

  • Rosina Fechter und Gerhard Falkner: Weichtiere. Mosaik-Verlag, München 1990 (Steinbachs Naturführer 10), 287 S. ISBN 3-570-03414-3
  • M.P. Kerney, R.A.D. Cameron, J.H. Jungbluth: Die Landschnecken Nord- und Mitteleuropas. Parey-Verlag, Hamburg und Berlin 1983, 384 S. ISBN 3-490-17918-8
  • Vollrath Wiese: Die Landschnecken Deutschlands. Quelle & Meyer Verlag 2014, 352 S. ISBN 978-3-494-01551-4
  • D. Geyer: Unsere Land- und Süßwassermollusken. G. Lutz' Verlag, Stuttgart 1927 (3. Aufl.), 262 S.

Einzelnachweise

  1. Totholz – Ein besonderer Lebensraum. Klaus Bogon, Tier- und Naturfotografie, abgerufen am 3. Oktober 2020.
  2. Ireland Red List No. 2: Non-marine Molluscs, 2009. S. 7 (PDF; 11,8 MB).
licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
Autoren und Herausgeber von Wikipedia
original
visite a fonte
site do parceiro
wikipedia DE

Steinpicker (Schnecke): Brief Summary ( Alemão )

fornecido por wikipedia DE

Der Steinpicker (Helicigona lapicida) ist eine Art der Schnirkelschnecken (Helicidae), die sich durch ein flaches, linsenförmiges und charakteristisch gekieltes Gehäuse auszeichnet, das es ihr ermöglicht, sich bei Trockenheit in Baumritzen und Felsspalten zurückzuziehen.

licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
Autoren und Herausgeber von Wikipedia
original
visite a fonte
site do parceiro
wikipedia DE

Helicigona lapicida ( Inglês )

fornecido por wikipedia EN

Helicigona lapicida is a species of medium-sized, air-breathing land snail, a terrestrial pulmonate gastropod mollusk in the family Helicidae, the typical snails. [1]

Subspecies
  • Helicigona lapicida andorrica (Bourguignat, 1876)
  • Helicigona lapicida lapicida (Linnaeus, 1758)

Anatomy

Love dart of Helicigona lapicida

This species of snail makes and uses love darts during mating.

Distribution

This species is native to Europe, especially Central Europe.

Shell description

Five views of a shell of Helicigona lapicida lapicida
Five views of a shell of Helicigona lapicida andorrica

The shell of this species is approximately 20 mm in maximum dimension. The periphery of the shell is sharply keeled. There is a wide umbilicus. The peristome around the aperture is white and strongly reflected and lipped. The shell color is grey-brown with some red brown patches.

References

  1. ^ MolluscaBase eds. (2021). MolluscaBase. Helicigona lapicida (Linnaeus, 1758). Accessed through: World Register of Marine Species at: http://www.marinespecies.org/aphia.php?p=taxdetails&id=1003372 on 2021-02-01
  • Janus, Horst, 1965. The young specialist looks at land and freshwater molluscs, Burke, London
  • Kerney, M.P., Cameron, R.A.D. & Jungbluth, J-H. (1983). Die Landschnecken Nord- und Mitteleuropas. Ein Bestimmungsbuch für Biologen und Naturfreunde, 384 pp., 24 plates. [Summer or later]. Hamburg / Berlin (Paul Parey).
  • Bank, R. A.; Neubert, E. (2017). Checklist of the land and freshwater Gastropoda of Europe. Last update: July 16th, 2017
  • Sysoev, A. V. & Schileyko, A. A. (2009). Land snails and slugs of Russia and adjacent countries. Sofia/Moskva (Pensoft). 312 pp., 142 plates.

licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
Wikipedia authors and editors
original
visite a fonte
site do parceiro
wikipedia EN

Helicigona lapicida: Brief Summary ( Inglês )

fornecido por wikipedia EN

Helicigona lapicida is a species of medium-sized, air-breathing land snail, a terrestrial pulmonate gastropod mollusk in the family Helicidae, the typical snails.

Subspecies Helicigona lapicida andorrica (Bourguignat, 1876) Helicigona lapicida lapicida (Linnaeus, 1758)
licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
Wikipedia authors and editors
original
visite a fonte
site do parceiro
wikipedia EN

Helicigona lapicida ( Francês )

fornecido por wikipedia FR

Helicigona lapicida, communément appelé Soucoupe commune, est un escargot terrestre de la famille des Helicidae[3], de la sous-famille des Ariantinae.

Description

La coquille de la Soucoupe commune mesure de 12 à 20 mm de diamètre, est très aplatie et munie d'un ombilic large et profond. Elle est blanche ou brune, avec ou sans flammules rougeâtre ou brunâtre. Le péristome est toujours fin et blanc[4],[5].

Sa coquille très aplatie permet à cet escargot de se faufiler facilement entre les fissures des rochers et sous les pierres. Son nom français vient de cette coquille en forme de soucoupe volante[6]. L'épithète lapicida signifiant « tailleur de pierre » provient de sa capacité supposée à ronger les pierres[4]. Herbivore, il ne sort de ses cachettes uniquement lors de fortes pluies[5].

Répartition et habitat

Cette espèce se rencontre en Allemagne, dans le sud de l'Angleterre, en Andorre, en Autriche, en Belgique, au Danemark, dans nord de l'Espagne, en Finlande, en France, en Italie, en Lettonie, au Liechtenstein, au Luxembourg, en Norvège, aux Pays-Bas, en Pologne, au Portugal, en Russie, en Slovénie, dans le sud de la Suède, en Suisse et en Tchéquie[7]. Elle était présente en Irlande mais pourrait y être désormais éteinte[7].

Elle recherche les milieux humides, les forêts dans les étages montagnard et collinéen jusqu'à une altitude maximale de 1 700 m.

Liste des sous-espèces

Selon Catalogue of Life (30 septembre 2018)[1] :

  • sous-espèce Helicigona lapicida andorrica (Bourguignat, 1876)
  • sous-espèce Helicigona lapicida lapicida (Linnaeus, 1758)

Confusions possibles

Il est possible de confondre la Soucoupe commune avec Caracollina lenticula et Mastigophallus rangianus. La première espèce est plus petite (7-9 mm de diamètre) et a des stries marquées et régulières sur sa coquille. Elle est propre au littoral méditerranéen. La deuxième espèce mesure jusqu'à 11 mm de diamètre et voit le dernier tour de sa coquille se terminer par une dépression formant une gouttière. Elle est inféodée aux Pyrénées-Orientales[4].

Notes et références

  1. a et b Bánki, O., Roskov, Y., Vandepitte, L., DeWalt, R. E., Remsen, D., Schalk, P., Orrell, T., Keping, M., Miller, J., Aalbu, R., Adlard, R., Adriaenssens, E., Aedo, C., Aescht, E., Akkari, N., Alonso-Zarazaga, M. A., Alvarez, B., Alvarez, F., Anderson, G., et al. (2021). Catalogue of Life Checklist (Version 2021-10-18). Catalogue of Life. https://doi.org/10.48580/d4t2, consulté le 30 septembre 2018
  2. a b c et d BioLib, consulté le 30 septembre 2018
  3. « Helicigona lapicida », sur inpn.mnhn.fr
  4. a b et c Cédric Audibert et Alain Bertrand, Guide des mollusques terrestres : Escargots et limaces, Paris, Belin, 2015, 231 p. (ISBN 978-2-7011-5164-9 et 2701151643).
  5. a et b Guide des escargots et des limaces , Cahier de la Gazette des terriers numéro 132, FCPN, 2015, 34 p. (ISBN 978-2-918038-28-3).
  6. INPN, « Actualités - Quête INPN Espèces : Missions forêt », sur inpn.mnhn.fr, 26 octobre 2021 (consulté le 8 novembre 2021)
  7. a et b UICN, consulté le 30 septembre 2018

licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
Auteurs et éditeurs de Wikipedia
original
visite a fonte
site do parceiro
wikipedia FR

Helicigona lapicida: Brief Summary ( Francês )

fornecido por wikipedia FR

Helicigona lapicida, communément appelé Soucoupe commune, est un escargot terrestre de la famille des Helicidae, de la sous-famille des Ariantinae.

licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
Auteurs et éditeurs de Wikipedia
original
visite a fonte
site do parceiro
wikipedia FR

Steenbikker ( Neerlandês; Flamengo )

fornecido por wikipedia NL

De steenbikker (Helicigona lapicida) is een op het land levende longslak uit de familie Helicidae.

Naam

De soortnaam werd in 1758 ingevoerd door Carolus Linnaeus (1786-1836) als Helix lapicida.[1] Door andere inzichten in de taxonomie is de soort later in het geslacht Helicigona geplaatst. Als gevolg van deze naamswijziging worden auteursnaam en datum nu tussen haakjes gezet. De naam lapicida heeft betrekking op de ondergrond waar het dier veel wordt aangetroffen: steen (lapicida (Latijn) is samengesteld uit lapis & caeda, respectievelijk steen & houwen of bikken: 'steenhouwer').

Beschrijving

Schelpkenmerken

Schelp lensvormig met ongeveer 4-4,5 convexe langzaam en regelmatig in grootte toenemende windingen gescheiden door een duidelijke maar niet erg diepe sutuur. Zeer karakteristiek is de op het midden van de winding verlopende scherpe kiel. De basis van de schelp gaat met een vlakke bocht in de navel over. De navel is diep en neemt ongeveer 1/5 van de totale schelpdiameter in. De mondopening is ovaal en heeft een continu verlopende en iets verdikte en zwak omgeslagen mondrand. De sculptuur is zeer kenmerkend en bestaat uit fijne ribbeltjes die meestal in korrels op het oppervlak liggen. De korrels zijn vaak langgerekt en vertonen af en toe een zigzagpatroon. Het schelpoppervlak is verder mat. De schelp van het levende dier is niet doorschijnend en heeft een hoornbruine kleur met onregelmatige radiale wijnrode vlekken. Onder het midden van de laatste omgang loopt een spiraalband. Fossiele schelpen hebben vaak een lichtbruine kleur behouden.

Afmetingen van de schelp

  • hoogte: tot ongeveer 9 millimeter
  • breedte: tot ongeveer 20 millimeter

Habitat

Deze soort leeft op schaduwrijke plekken in bossen en bosachtige terreinen. Ook op schaduwrijke vochtige rotswanden.

Huidige verspreiding

Helicigina lapicida heeft een West- en Midden-Europese verspreiding[2][3]. In Nederland van nature alleen in Zuid-Limburg. Als exoot meegekomen met basaltblokken voor de dijkenbouw en daardoor op enkele plaatsen in Noord-Holland in spleten tussen de basaltblokken levend op dijken langs het IJsselmeer[4]. In België vooral algemeen in de Ardennen[5].

Fossiel voorkomen

Komt zeldzaam in het hele Kwartair in interglacialen voor. In Nederland onder andere bekend uit het Tiglien[6][7] en het Holoceen[8] In België bekend uit het Holoceen bij Antwerpen[9]

Meer afbeeldingen

Zie ook

Bronnen en verwijzingen

Voetnoten

  1. Linnaeus, C. (1758) Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Editio decima, reformata. Tomus I. Stockholm: Laurentii Salvii, iv + 824 pp.
  2. Jaeckel, S.G.A., 1962. Ergänzungen und Berichtigungen zum rezenten und quartären Vorkommen der mitteleuropäischen Mollusken. In: Tierwelt Mitteleuropas, Bd II(1), Ergänzung, pp. 25-260.
  3. Kerney, M.P., Cameron, R.A.D., Jungbluth, J.H., 1983. Die Landschnecken Nord- und Mitteleuropas. Hamburg/Berlin, 384 pp.
  4. Gittenberger, E., Backhys, W., Ripken, Th.E.J.}, 1984. De landslakken van Nederland. KNNV, Hoogwoud, 184 pp. [2e druk]
  5. Adam, W., 1960. Mollusques terrestres et fluviatiles. Faune de Belgique. Bruxelles, 402 pp.
  6. Kuijper, W.J., 1973. Kwartaire land- en zoetwatermollusken uit een boring bij Brielle, Nederland. Mededelingen van de Werkgroep voor Tertiaire en Kwartaire Geologie, 10(4): 111- 137.
  7. Meijer, T., 1988. Mollusca from the borehole Zuurland-2 at Brielle, the Netherlands (an interim report). Mededelingen van de Werkgroep voor Tertiaire en Kwartaire Geologie 25: 49-60.
  8. Kuijper, W.J., 1990. De mollusken van de Holocene fluviatiele afzettingen bij Hekelingen (Spijkenisse, Zuid-Holland). Basteria, 54: 3-16.
  9. Kuijper, W.J., 2007. Flora en fauna in en rond een Scheldegeul bij Kallo op het einde van het Atlanticum (Beveren, prov. Oost-Vlaanderen). Relicta, 1: 29-48.

Literatuur

  • Benthem Jutting, W.S.S. van, 1933. Mollusca (I) A. Gastropoda Prosobranchia et Pulmonata. Fauna van Nederland, 7: 1-387.
  • Meijer, T., 1987. De molluskenfauna van het Waalien in Nederland. Correspondentie Blad van de Nederlandse Malacologische Vereniging, 236: 276-279 and 237: 288-297.

Externe links

licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
Wikipedia-auteurs en -editors
original
visite a fonte
site do parceiro
wikipedia NL

Steenbikker: Brief Summary ( Neerlandês; Flamengo )

fornecido por wikipedia NL

De steenbikker (Helicigona lapicida) is een op het land levende longslak uit de familie Helicidae.

licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
Wikipedia-auteurs en -editors
original
visite a fonte
site do parceiro
wikipedia NL