Rauvolfia serpentina (L.) Benth. ex Kurz

Rauwolfia żmijowa, zgrzyn żmijowy^[3] (Rauvolfia serpentina) – roślina z rodziny toinowatych, występująca w Azji południowej i południowo-wschodniej, od Indii do Chin. Zawiera znaczne ilości aktywnych alkaloidów i z tego względu stanowi surowiec zielarski.

Występowanie

Lasy górskie, na wysokości od 800 do 1500 m n.p.m. w Chinach, Indiach, Indonezji, Malezji, Tajlandii, Sri Lanki i Birmy. W Chinach rośnie w lasach południowego Junnanu. Uprawiana w południowym Guangdongu, Kuangsi i Hajnanie^[4].

Morfologia

Pokrój

Krzew o wysokości do 1 m. Pędy z sokiem mlecznym^[3], zazwyczaj nierozgałęzione, smukłe, żółtawe^[4]. Wyrastają z kłączarosnącego poziomo o długości do 40 cm^[3].

Liście

Naprzeciwległe lub zebrane na szczycie pędów po 3-5 w okółku^[4][3]. Blaszka liściowa eliptyczna lub odwrotnie jajowata, od 7-17 cm długa, 2-9 cm szeroka; żyłkowanie: 7-15 par^[4].

Kwiaty

Zebrane w baldachokształtne kwiatostany. Kielich drobny, 5-ząbkowy, dzwonkowaty, barwy różowej. Korona z 5 rozpostartymi płatkami zrośniętymi poniżej w rurkę o długości 15 mm. Rurka w połowie rozdęta i w gardzieli owłosiona^[3]. Pręcików jest 5 i są one przyrośnięte do rurki korony. Słupek pojedynczy z długą szyjką, zakończony walcowatym znamieniem^[3].

Owoce

Dwa zrośnięte, spłaszczone pestkowce, które po dojrzeniu są ciemnoczerwone^[3].

Zastosowanie

Roślina lecznicza. Kłącza i korzenie używane jako środek uspokajający, wyrabia się z nich serpasil^[3]. Kora, liście i korzenie tradycyjnie wykorzystywano jako antidotum przeciwko ukąszeniem węży i skorpionów^[4]

Zawiera związki takie jak: rezerpina, johimbina, ajmalina.

Przypisy