dcsimg

Aglais urticae ( Baixo-Saxão )

fornecido por wikipedia emerging languages
Aglais urticae
Kleiner Fuchs, Aglais urticae.JPG
Lütt Voss (Aglais urticae) Systematik Klass Insekten (Insecta) Ornen Bottervagels (Lepidoptera) Familie Eddelfalters (Nymphalidae) Ünnerfamilie Fleckenfalter (Nymphalinae) Geslecht Aglais Oort Lütt Voss Wetenschopplich Naam Aglais urticae (Linnaeus, 1758)

De Lütt Voss (Aglais urticae; Syn.: Nymphalis urticae) is en Bottervagel (Dagfalter) ut de Familie vun de Eddelfalter (Nymphalidae). De Naam Aglais urticae leit sück af vun lat. Aglaie, oder greeksch Aglaia / Ἀγλαΐα = „Glanz“, „Pracht“, de jüngsten vun de dree Grazien un lat. urtica, de Netel un beschrifft de fien Gestalt as ok de Brennnetel as Futterplant. De wurr dorum ok faken Nesselfalter nömmt.

Markmalen

De Falter recken en Flögelspannwiet vun 40 bis 50 Millimetern. Hör Flögelböversieden hemm en orange Grundfarv, wobi de Flögelansatz, besünners vun de Achterflögels dunkelbruun is. Se dragen an den Vörderrand vun de Vörderfögels en swaart, geel un witt Fleckenmuster un dicht an den dunkelbruunen Flögelbutenrand vun beid Flögelpaare en blauen Fleckensuum, de dunkel umfaat is. Up de Vörderflögels befinnen sück twee lüttgere un een groot swaart Fleck, an’ Achterflögel je blots een groot swaart Fleck, de an den dunkelbruunen Basaldeel anslutt.[1]

In Middel- un Hoochgebirgslagen sünd de Falter faken grötter un hemm hellere Farven. In dat nördlich Europa sünd se ehrder lüttger un dunkler.[2]

De Ruupen wurrn ca. 30 Millimeter lang, anner Borns geven en Längt bis 22 Millimeter an.[3] De Ruupen sünd swaart, fien witt gefleckt un hemm twee ünnerbraken, geel Siedenliens. Ünnerhalv vun de Siedenliens is de Körper purpurbruun un af un to mit en rötlichbruun Teknung tüschen de Siedenliens versehn. De Ruupenkörper drocht up de Rügg un an de Sieden Stiekels, de swaart oder geelfarven sünd. De Ruupenkopp is swaart.[1][3]

Ünneroorten

Vörkommen

De Deerten kommen in ganz Europa un Asien, östlich bit an den Pazifik vör. Man kann de normalerwies bit en Hööcht vun 3.000 Meter finnen, af un to wurrn aber ok noch Falter bit to en Hööcht vun 3.500 Meter funnen.[4]. Se leven in verscheedenste Levensrüüms (Ubiquist), weswegen se wiet verbreedt un bannig faken vörkommen.[2]

Levenswies

De Imagines nehren sück vun den Nektar vun verscheeden Plantenoorten. Alleen in Baden-Württemberg sünd wiet över 200 Nektarplanten bekannt, de vun de Falter besöcht wurrn, dorünner etwa 40 % meest fremdländsch Gordenplanten.[5]

De Deerten sünd Wannerfalter nauer seggt, Binnenwannerer eerste Ordnung. Se ünnernehmt binnerhalv hör Verbreedensrebeet körtere Wannerungen. So fleegen se bispeelswies in’ Harvst faken ut en Gebirge in de warmer deeper Lagen un de nächste Generatschoon in’ Fröhsömmer weer torüch. De Lütt Voss överwintert as ok de to de Eddelfalter hörrn Inachis io (Dagpfauenoog) an schuult Stäen as Keller, Daakböhns, Garagen oder ok in natüürlich Versteeken, wobi dat Överwintern an warm Daag ünnerbraken wurrn kann.

Man kann den Bottervagel ok faken bi de Gipfelbalz beobachten: up de Slöök nah Geslechtspartnern segeln se an markant höhger Stäen as Hügeln, Bargkuppen oder Borgruinen immer weer den Hang rünner.[2]

Floogtieden

De Deerten fleegen in warm Regionen in twee bit dree Generatschonen pro Johr vun Mai bit Oktober, in kolt Rebeeden un hooch Lagen blots in een vun Mai bit August. Nah dat Överwintern fleegen se vun März bit April.[2]

Nehren vun de Ruupen

De Ruupen nehren sück meest blots vun de Urtica dioica (Groot Brennnetel),[1] Wiel de Brennnetel an besten up stickstoffriek Grund wasst, is de Falter dor ok besünners faken to finnen.[2]

Entwicklung

 src=
Rupp vun den Lütten Voss
 src=
Pupp vun den Lütten Voss, kört för dat Schlüppen

De Wievkes leggen hör gröön Eier in groot Geleeg vun 50 bit 200 Stück an de Blattünnersieden, vun sünnbeschient Futterplanten af. De jung Ruupen freeten bit to dat letzt Huuten[3] gesellig in sülvst spunnen Gespinsten, wiels de utwussen Ruupen meest eenzeln oder in lütt Gruppen antodrapen sünd.[1] De Ruupen verpuppen sück nah en Freettiet vun ruch weg een Maand in en bruun oder hellgröön Störtpupp, de mehrere Dorns un golden-metallisch Flecken upwiest. De Entwicklung vun dat Ei bit to’n Falter is bannig afhängig vun de Temperatur un düert tüschen een un twee Maand, wobi de Hälft vun de Tiet up dat Ruupen- un je een Veertel up dat Ei- un Puppenstadium entfallen.[5]

De Falter bzw. Ruupen sünd ganz wild up frisch Gröönt, so dat de Falter hör Eier meest an frisch utdrieven Brennneteln setten. Disse Beobachtungen wurrn dör de chemisch Analyse vun Brennnetelblööt vun verscheeden physiologischen Tostand ünnermüert. So kunn nahwiest wurrn, dat sück de Blööt vun de in’t Fröhjohr un nah dat Afmeihn frisch drieven Planten in Hensicht up den Gehalt an Water, Gesamtstickstoffgehalt un löslich Proteine meest nich ünnerscheeden. Aber all to Anfang vun de Brennnetelblüüt is de Gehalt an Water un Stickstoff düütlich minneseert. De Gehalt vun de för de Nehren vun de Ruupen besünners wichtig Proteine fallt up den Bröökdeel vun den Utgangswert.[5]

Feende

De Ruupen wurrn nich vun Vagels freeten, woll aber de Puppen. Wohrschienlich wurrn de Vagels vun de upfällig Farven vun de Ruupen afschreckt.[1] Dorneben wurrn aber völ Ruupen vun parasitisch leven Tweeflöglerlarven (Diptera) befallen.[2]

Literatur

  • Hans-Josef Weidemann: Tagfalter: beobachten, bestimmen, Naturbuch-Verlag Augsborg 1995, ISBN 3-89440-115-X
  • Josef Settele, Roland Steiner, Rolf Reinhardt, Reinart Feldmann: Schmetterlinge. Die Tagfalter Deutschlands., Eugen Ulmer KG, 2005, ISBN 3-8001-4167-1
  • Axel Hausmann, Michael A. Miller: Atlas der Raupen europäischer und kleinasiatischer Schmetterlinge, fotografiert von Burkhard Nippe, Verlag Dr. Friedrich Pfeil, München, 2000, ISBN 3-931516-79-2

Enkeld Nahwiesen

  1. a b c d e Heiko Bellmann: Der Neue Kosmos Schmetterlingsführer, Schmetterlinge, Raupen und Futterpflanzen, S. 172, Franckh-Kosmos Verlags-GmbH & Co, Stuttgart 2003, ISBN 3-440-09330-1
  2. a b c d e f Tom Tolman, Richard Lewington: Die Tagfalter Europas und Nordwestafrikas, S. 146, Franckh-Kosmos Verlags-GmbH & Co, Stuttgart 1998, ISBN 3-440-07573-7
  3. a b c David J. Carter, Brian Hargreaves: Raupen und Schmetterlinge Europas und ihre Futterpflanzen. Blackwell Wissenschaftsverlag 1987, ISBN 3-8263-8139-4
  4. Eegen Beobachtung (Mönchsjoch, Swiez, 31. August 2007) de:Benutzer:Wahldresdner
  5. a b c Günter Ebert, Erwin Rennwald: Die Schmetterlinge Baden Württembergs Band 1, Tagfalter I. Ulmer Verlag Stuttgart 1993. ISBN 3-8001-3451-9

Weblenken

Commons-logo.svg . Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.
licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
Wikipedia authors and editors
original
visite a fonte
site do parceiro
wikipedia emerging languages

Aglais urticae: Brief Summary ( Baixo-Saxão )

fornecido por wikipedia emerging languages

De Lütt Voss (Aglais urticae; Syn.: Nymphalis urticae) is en Bottervagel (Dagfalter) ut de Familie vun de Eddelfalter (Nymphalidae). De Naam Aglais urticae leit sück af vun lat. Aglaie, oder greeksch Aglaia / Ἀγλαΐα = „Glanz“, „Pracht“, de jüngsten vun de dree Grazien un lat. urtica, de Netel un beschrifft de fien Gestalt as ok de Brennnetel as Futterplant. De wurr dorum ok faken Nesselfalter nömmt.

licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
Wikipedia authors and editors
original
visite a fonte
site do parceiro
wikipedia emerging languages

Deil's butterflee ( Escoceses )

fornecido por wikipedia emerging languages

Deil's butterflee (Aglais urticae) is a colourful an well-kent Eurasie butterflee in the faimily Nymphalidae.

licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
Wikipedia authors and editors
original
visite a fonte
site do parceiro
wikipedia emerging languages

Lytse foksflinter ( Frísio Ocidental )

fornecido por wikipedia emerging languages

De lytse foksflinter (Aglais urticae) is in soarte yn it skaai fan de Foskes (Aglais).

Namme

De lytse foksflinter hjit yn it Frysk ek wol Foske as Lytse Foks.

Fersprieding

De lytse foksflinter is in algemiene stânflinter. De flinters komme soms foar yn grutte oantallen. Se binne faak te finen yn tunen. De flinter fertoant swalkgedrach.

Flinter

De fleantiid: ein maaie - begjin augustus, en ein july - winter - april, foaral augustus.

Rûp

 src=
Rûp

It liif fan de rûp is gieleftich griis; bytiden is de rûp donkerder. De kop is swart mei giele flekjes. Jonge rûpen meitsje spinselnêsten yn brânnettels. Dy spinsels binne maklik te finen; se binne faak te finen op iepen en sinnige plakjes. Folwoeksen rûpen libje allinnich.

De rûp fret fan de Grutte Brânnettel.

Sjoch ek

 src=
Lytse Foksflinter.
licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
Wikipedia auteurs en redakteuren
original
visite a fonte
site do parceiro
wikipedia emerging languages

Lytse foksflinter: Brief Summary ( Frísio Ocidental )

fornecido por wikipedia emerging languages

De lytse foksflinter (Aglais urticae) is in soarte yn it skaai fan de Foskes (Aglais).

licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
Wikipedia auteurs en redakteuren
original
visite a fonte
site do parceiro
wikipedia emerging languages

Ruyag veg ( Manês )

fornecido por wikipedia emerging languages

She foillycan ee ruyag veg (Aglais urticae).

Rheam

T'ee ry-akin 'syn Oarpey tempreilagh, yn Aishey Veg, yn Aishey veanagh, yn Çhibbeyr, yn Çheen, yn Chorea as yn Çhapaan.

Jalloo-oaylleeaght

Ta skianyn ruy eck, as skeadyn buigh as doo rish yn oirr hoshee. Ta çhemmal lheead doo as spuitt ghorrym ayn er oirr yerrey ny skianyn. Ta'n çheu s'inshley dhone as buigh ouyragh dys follaghey ny share. Fo ghaue, t'ad fosley ny skianyn dy tappee dys soilshaghey ny daaghyn gial, as ta shen cur aggle er ein aegey ny keayrtyn.[1]

Bea

Imraaghyn

  1. Martin Stevens (2005). "The role of eyespots as anti-predator mechanisms, principally demonstrated in the Lepidoptera". Biological Reviews 80 (4). doi:10.1017/S1464793105006810. PMID 16221330.

Kianglaghyn çheumooe

licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
Wikipedia authors and editors
original
visite a fonte
site do parceiro
wikipedia emerging languages

Ruyag veg: Brief Summary ( Manês )

fornecido por wikipedia emerging languages

She foillycan ee ruyag veg (Aglais urticae).

licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
Wikipedia authors and editors
original
visite a fonte
site do parceiro
wikipedia emerging languages

Коприварка (пеперутка) ( Macedônio )

fornecido por wikipedia emerging languages

Коприварката или копривец (науч. Aglais urticae, syn. Nymphalis urticae) — мошне застапена шарена пеперутка која живее во умерените предели на Европа и низ цела Македонија.[1]

Овој вид пеперутки често пати се среќава во градините. Гасениците се хранат со коприви, како и некои други шарени пеперутки.

Возрасната пеперутка има впечатлив изглед, со темно тело и црвеножолти крила, со ред сини точки околу задниот раб. Меѓутоа од долната страна крилата им се темно кафени, што им помага да се прикријат при мирување. Во опасност, пеперутката во мирување неднаш ги отвора крилата, прикажувајќи драматична палета на бои. Ова ги исплашува младите и неискусните птици (Stevens 2005).

Корзиканската коприварка (Aglais (urticae) ichnusa) е мошне слична; нажалост сè уште не е утврдено дали таа е подвид или посебен вид.

Галерија

Наводи

  1. коприварка“. Македонска енциклопедија , книга : стр. . (2009). Скопје: МАНУ.
  • Stevens, Martin (2005): The role of eyespots as anti-predator mechanisms, principally demonstrated in the Lepidoptera. Biol. Rev. 80(4): 573–588. doi:10.1017/S1464793105006810 (HTML извадок)

licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
Автори и уредници на Википедија
original
visite a fonte
site do parceiro
wikipedia emerging languages

Коприварка (пеперутка): Brief Summary ( Macedônio )

fornecido por wikipedia emerging languages

Коприварката или копривец (науч. Aglais urticae, syn. Nymphalis urticae) — мошне застапена шарена пеперутка која живее во умерените предели на Европа и низ цела Македонија.

Овој вид пеперутки често пати се среќава во градините. Гасениците се хранат со коприви, како и некои други шарени пеперутки.

Возрасната пеперутка има впечатлив изглед, со темно тело и црвеножолти крила, со ред сини точки околу задниот раб. Меѓутоа од долната страна крилата им се темно кафени, што им помага да се прикријат при мирување. Во опасност, пеперутката во мирување неднаш ги отвора крилата, прикажувајќи драматична палета на бои. Ова ги исплашува младите и неискусните птици (Stevens 2005).

Корзиканската коприварка (Aglais (urticae) ichnusa) е мошне слична; нажалост сè уште не е утврдено дали таа е подвид или посебен вид.

licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
Автори и уредници на Википедија
original
visite a fonte
site do parceiro
wikipedia emerging languages

Чалканкалдыркан ( Quirguiz )

fornecido por wikipedia emerging languages
 src=
Чалканкалдыркан.

Чалканкалдыркан (лат. Vanessa urticae, syn. Aglais urticae) — кооз көпөлөктөрдүн бир түрү.

Колдонулган адабияттар

licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
Wikipedia жазуучу жана редактор
original
visite a fonte
site do parceiro
wikipedia emerging languages

Чалканкалдыркан: Brief Summary ( Quirguiz )

fornecido por wikipedia emerging languages
 src= Чалканкалдыркан.

Чалканкалдыркан (лат. Vanessa urticae, syn. Aglais urticae) — кооз көпөлөктөрдүн бир түрү.

licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
Wikipedia жазуучу жана редактор
original
visite a fonte
site do parceiro
wikipedia emerging languages