nomes no trilho de navegação
The marine zooplankton species Calanus finmarchicus is a free-living copepod (crustacean) with a one-year life-cycle. Calanus finmarchicus is the key food source for most of the commercially important fish species in the North Atlantic. However, in the North Atlantic ecosystem only 10-20% of the energy from the vast biomass of Calanus finmarchicus is being incorporated in fish and mammals higher up in the food chain.
As Calanus finmarchicus lives scattered in the oceanic waters at the bottom of the marine food chain, only grazing on microscopic algae and protozooplankton, it is virtually free of pollutants. This fact, taken together with its abundance and biochemical composition, makes this species extraordinarily attractive compared to both pelagic fishes and krill as a source of value-added products for humans.
Scientific study preformed by: the Cardiovascular Research Group, Department of Medical Biology, Faculty of Health Sciences, Institute of Medical Biology, University of Tromsø, N-9037 Tromsø, Norway.
To study: the effects of Calanus finmarchicus (Calanus oil) on diet-induced obesity and obesity-related disorders in mice.
Boreal North Atlantic species. Mass presence in the Norwegian Sea, Greenland Sea, Barents Sea and the western part of the Arctic Basin, abundant in the North Sea, Davis Strait. This species in not assumed to reproduce in Arctic waters.
Filter-feeders, feed on various components of the phytoplankton, primarily diatoms
Near England goes through 2 generations a year, in the Barents sea – 1. General pattern for life cycle is as follows:
Forms an overwintering stock from mainly C5 copepodites, which sinks to the deeper layers and falls into diapause. By the end of march the copepodites rise into the surface layers, where reproduction takes place. The new generation reaches C3-C4 by June-July. With the surface water temperature increasing by July-August, they sink below to the deeper layers.
Female:
The ventral surface of the genital segment from lateral view forms a straight line posteriad of the genital pore. The genital structures are very similar to that of C. glacialis and C. marshallae. The genital plate is smoothly curved in its posterior part and cut-off in the anterior, covering the proximal part of the chitinized seminal receptacles, which are slightly tilted toward the long axis of the body. The posterior corners of the last thoracic segment are always rounded. The serrated line on the coxopodite of C5 carries from 24 to 41 serrations, 34.71 on average. The serrations are dull and very densely spaced. This line is less curved in C. finmarchicus than in C. glacialis. The medial line of the 2nd segment of the basipodite of P5 is more curved than in other species. The spiniform process on the distal front edge of the P5 basipodite is always thin and sharp. The distal corner of the 1st segment of the endopodite narrows smoothly, while in C. glacialis this corner is thicker and more dull. The inner edge of the 1st endopodal segment of P1 carries 1 seta, the inner and outer edges of the 3rd endopodal segment of P5 carry 3 setae. The photoreceptory glands are placed near the lateral gland.
Male:
The P5 has an almost equal number of setae on the right and left branch. The outer distal process on the 2nd endopodal segment of the left P5 reaches to or beyond the distal edge of the 1st exopodal segment of this leg.
In the North Atlantic is a main food source for herring and other harvestable fish
Calanus finmarchicus je klanonožec z řádu vznášivky, jeden z nejhojnějších drobných korýšů v atlantských mořích severní polokoule, a to jak v pobřežní vodách, tak na otevřeném oceánu.[1] V některých mořích tvoří obrovské množství biomasy a například v Norském moři jen tento druh vyprodukuje ročně 90 miliónů tun čerstvé hmotnosti. Navíc obsahují poměrně vysoké množství lipidů a mastných kyselin. V této souvislosti se uvažuje o jejich využití pro výrobu rybího krmiva,[2] a podobně.
Mají životní cyklus poměrně typický pro mořské korýše a trvající asi 30–40 dní. Z vajíček se vyvíjí před několik naupliových a copepoditních stádií, načež se z nich stanou dospělci velcí asi 2 mm.[3] Někdy po posledním nedospělém stádiu nějakou dobu přebývají v hluboké vodě (klid, diapauza) a čekají na příchod vhodnějších podmínek prostředí.[1] Podle některých výzkumů se zdá, že současné klimatické změny jaksi mění rovnováhu a snižují populace těchto korýšů.[3]
Calanus finmarchicus je zhruba čtyřikrát četnější než Calanus hyperboreus a vyskytuje se především ve vodách Atlantiku, Calanus hyperboreus je početnější ve vodách arktických.[4]
Calanus finmarchicus je klanonožec z řádu vznášivky, jeden z nejhojnějších drobných korýšů v atlantských mořích severní polokoule, a to jak v pobřežní vodách, tak na otevřeném oceánu. V některých mořích tvoří obrovské množství biomasy a například v Norském moři jen tento druh vyprodukuje ročně 90 miliónů tun čerstvé hmotnosti. Navíc obsahují poměrně vysoké množství lipidů a mastných kyselin. V této souvislosti se uvažuje o jejich využití pro výrobu rybího krmiva, a podobně.
Mají životní cyklus poměrně typický pro mořské korýše a trvající asi 30–40 dní. Z vajíček se vyvíjí před několik naupliových a copepoditních stádií, načež se z nich stanou dospělci velcí asi 2 mm. Někdy po posledním nedospělém stádiu nějakou dobu přebývají v hluboké vodě (klid, diapauza) a čekají na příchod vhodnějších podmínek prostředí. Podle některých výzkumů se zdá, že současné klimatické změny jaksi mění rovnováhu a snižují populace těchto korýšů.
Calanus finmarchicus je zhruba čtyřikrát četnější než Calanus hyperboreus a vyskytuje se především ve vodách Atlantiku, Calanus hyperboreus je početnější ve vodách arktických.
Calanus finmarchicus is a species of copepods and a part of zooplankton, which is found in enormous amounts in the northern Atlantic Ocean.
Calanus finmarchicus is most commonly found in the North Sea and the Norwegian Sea. It is also found throughout the colder waters of the North Atlantic, especially off the coast of Canada, in the Gulf of Maine, and all the way up to western and northern Svalbard.
Calanus finmarchicus is one of the most commonly found species of zooplankton in the subarctic waters of the North Atlantic. Sometimes confused with C. helgolandicus and C. glacialis, C. finmarchicus is a large planktonic copepod whose chief diet includes diatoms, dinoflagellates, and other microplanktonic organisms. In fact, some studies have shown that heterotrophic microplankton provide a "prey resource sufficient for net lipid synthesis as well as egg production".[1] C. finmarchicus is a key component in the food web of the North Atlantic, providing sustenance for a variety of marine organisms including fish, shrimp, and whales.
Although the organism prefers these types of habitats, it has demonstrated that it is capable of surviving a wide range of environmental conditions. In terms of depth, C. finmarchicus can be found living anywhere from the ocean surface down to about 4,000 metres (13,000 ft) deep. It can also live in waters as cold as −2 °C (28 °F) and as warm as 22 °C (72 °F). Other environmental conditions and their ranges include salinity (18–36 pps), oxygen (1–9 mL/L), nitrate (0–45 μmol/L), phosphate (0–3 μmol/L) and silicate (1–181 μmol/L) levels.[2]
Calanus finmarchicus primarily feeds on different forms of phytoplankton. This includes diatoms, dinoflagellates, ciliates, and other photosynthetic marine organisms. Some scientific evidence suggests that copepods like C. finmarchicus are feeding on microzooplankton as well.[3]
Mesozooplankton are among the most important components of their regional food web. Several species of harvestable fish, including cod, herring and red fish (along with a plethora of other marine life) depend on C. finmarchicus for some form of nourishment. Scientists working in Canada estimate that 90%–100% of larval redfish prey on Calanus eggs in the Gulf of the St. Lawrence.[1]
Calanus finmarchicus is especially important ecologically because it shows rapid responses to climate variability, including shifts in species' distribution and abundance, timing of life history events, and trophic relationships.[4]
Calanus finmarchicus is considered to be a large copepod, being typically 2–4 millimetres (0.08–0.16 in) long.[2] Copepods like C. finmarchicus represent a major part of dry weight (biomass) mesozooplankton in pelagic ecosystems.[5] Calanus finmarchicus is high in protein and polyunsaturated omega-3 fatty acids.[6]
Calanus finmarchicus has survived intense periods of climate change. During the last ice age (approx. 18,000 years ago), the species migrated north in order to maintain its large populations.[7] The organism's overwintering strategy gives it the ability to survive during long periods of food shortage, typical of temperate and high latitudes.[8] During this six-month period of hibernation, many of these organisms will sink to depths from 500-2,500m in the ocean. They tend to remain at rest until the following spring when they awake and return to the surface waters.[9] Many scientists believe that C. finmarchicus use this strategy as a survival method by reducing physiological costs and predation risk.[10] This ability leads scientists to believe that they may be able to track some of the current changes in climate using the habits of these planktonic organisms.
The overwintering strategy employed by C. finmarchicus helps it survive intense starving periods and plays a significant role in the organism’s life cycle. During these starving periods C. finmarchicus has shown that it is able to maintain a consistent rate of egg production as well as a constant proportion of adenosine triphosphate (ATP) to carbon; granted their absolute amounts of carbon, nitrogen, and ATP vary significantly.[11] Scientists look at these levels of ATP because they usually remain constant over a range of physiological conditions, making them useful indicators of biomass.[11] Both egg production and ATP composition were previously thought to have varied directly with food availability on a linear scale. More recently, it has been shown that despite low concentrations of phytoplankton (one of the organism's primary food sources), C. finmarchicus maintained relatively high rates of egg production. In fact, these rates were strikingly similar to the egg production rates of those recorded in the lower St. Lawrence estuary, where the water had a much higher concentration of chlorophyll (indicating a larger presence of phytoplankton).[1]
Adults reproduce almost exclusively in surface waters.[10] Calanus eggs are typically 0.05 mm (0.0020 in) in diameter, and hatch in 2–3 days.[12]
Calanus finmarchicus is a species of copepods and a part of zooplankton, which is found in enormous amounts in the northern Atlantic Ocean.
Rauðáta (fræðiheiti: Calanus finmarchicus) er svifdýr af ættbálki krabbaflóa. Um 170 tegundir svifdýra hér við land teljast til ættbálks krabbaflóa (Ástþór Gíslason, 2000). Rauðátan er eitt af algengustu svifdýrum sem finnast í Norður-Atlantshafi(Conover 1988). Hún er einnig algengasta tegund átu sem finnst í hafinu við Ísland (Gislason, Gaard, Debes, & Falkenhaug, 2008). Á mynd 1 er rauðátan táknuð með rauðum lit og sést þar vel hvernig dreifing hennar er (Census of Marine Life, 2009).
Sá fyrsti til að lýsa rauðátu var biskup frá Noregi að nafni Johan Ernst Gunnerus, það gerði hann árið 1770 og er rauðátan einnig kölluð Gunnerus í höuðið á honum.(Marshall og Orr 1972). Johan Ernst Gunnerus nefndi rauðátuna fyrst Monoculus finmarchicus sem þýðir eineigða dýrið frá Finnmörku, en þar fann hann rauðátuna fyrst, síðar var nafninu svo breytt í Calanus finmarchicus. Eins og upprunalega nafni gefur til kynna hefur rauðátan aðeins eitt auga.
Núverandi nafn sitt dregur hún af rauðum litarefnum, karótínlitarefnum, sem eru í forðanæringu hennar á sumrin. Á sumrin þegar rauðátan er mjög rauð er hún full af næringu en þegar líður á vetur minnkar forðanæringin og þar af leiðandi rauði liturinn, eins og sést vel á mynd 2 (Centre of Ecotoxicology and Experimental Biology, e.d.). Fullvaxin er rauðátan um 4 mm og er hún með stærstu krabbaflóununm. Líkami hennar skiptist í höfuð, frambol og afturbol. Höfuðið og frambolurinn er samvaxinn og myndar höfuðbol. Á höfði rauðátunnar eru tveir langir fálmarar sem hún notar til að synda, þar fyrir aftan eru aðrir fálmarar, kallaðir aftari fálmarar. Á höfðinu er einnig einn bitkrókur og tveir kjálkar. Fyrir aftan kjálkana koma kjálkfótar og síðan koma sundfæturnir, en þeir líkjast árablöðum. Afturbolurinn er liðskiptur og er aftasti liðurinn klofinn og eru þar löng hár. Eins og hjá öðrum liðdýrum er líkami rauðátunnar umlukinn kítínskel og þar af leiðandi þarf hún að hafa skelskipti til að vaxa. Aftari fálmarana, bitkrókana, kjálkana og kjálkafæturnar notar rauðátan til að afla sér fæðu, en hún síar smáar fæðuagnir úr sjónum.
Egg rauðátu eru um 0,05 mm í þvermál og klekjast á tveim til þrem dögum. Klakningin á sér stað í sex naupliar stigum (N1-N6) og fimm copepodite stigum (C1-C5) áður en hún verður fullvaxin. Í hverju naupliar stigi verður lirfan stærri og flóknari í byggingu en í þessum stigum er rauðátan ólík foreldrum sínum. Eftir naupliar stigin sex fylgja fimm önnur umbreytingarstig, þar til rauðátan hefur náð fullum þroska, í þeim stigum er rauðátan farin að líkast foreldrum í flestu nema stærð. Í dæmigerðum vorsjó við rétt hitastig tekur ferlið frá eggi til fullorðinna rauðátu um 30-40 daga. Fullvaxin rauðáta er um 4 mm löng, rík af bæði fitefni og fitusýru. (FRS, e.d.; MacGill, e.d.) Rauðátan er umlukin skel og til að geta vaxið þarf hún að hafa skelskipti, þar sem losar sig við gömlu skelina og ný vex í staðinn. Í lífsferlinu sem sjá má á mynd 2, skiptir rauðátan alls 11 sinnum um skel áður ern hún kynþroska kvendýr eða karldýr. (Ástþór Gíslason, 2000)
Á veturna er lítið um rauðáti, því þá liggja þær í dvala, ókynþroska í dýpri lögum sjávar eða í um 500 -2500 m dýpi. Þegar vorið nálgast eða í mars - apríl, leita þær upp í yfirborðslögin og verða kynþroska. Þar hrygnir rauðátan og ungviðið klekst út eftir 24-72 klst. frá hrygningu, ungviðin halda sig svo í yfirborðslögunum. Þessar rauðátur verða kynþroska áður en haustið kemur og til verður önnur kynslóð. Það er síðan sú kynslóð sem leggst í dvala í dýpri lögum sjávar yfir veturinn og hringrásin hefst aftur næsta vor. Vöxtur og kynþroski rauðátunnar er háður hitastigi sem veldur því að á köldum hafsvæðum nær aðeins ein kynslóð að þróast á ári en ekki tvær líkt og annarsstaðar. (Fisheries Research Services [FRS], e.d.; Hreiðar Þór Valtýsson, 2011; Macgill, e.d.)
Helsta fæða rauðátu eru svifþörungar, einkum kísil- og skoruþörungar. Einnig eru frumdýr eins og bifdýr og svipudýr mikilvæg fæða fyrir hana. Rauðátan er sögð vera mikilvægur tengiliður á milli frumframleiðslu svifþörunga og dýra sem eru ofarlega í fæðukeðjunni. Rauðátan er mikilvægur þáttur í fæðu fiskistofna sem nýttir eru við Ísland. Þegar fiskarnir eru á lirfu- og seinastigi eru þeir háðir henni um fæðu. Rauðátan er til dæmis helsta fæða loðnu og síldar (Ástþór Gíslason, 2000).
Engar sérstakar veiðar eru á rauðátu en engu að síður hefur hún mikla vistfræðilega þýðingu í hafinu vegna þess hve mikið er til af henni. Rauðátan er lykilþáttur í vistkerfi hafsins og er mikilvægur hlekkur fyrir matvæli úr sjónum, því hún fær orku frá frumframleiðendum. Aðrar stærri sjávar lífverur nærast svo á rauðátunni og fá orkuna frá þeim, dæmi um þau dýr eru uppsjávarfiskar svo sem síld og loðna. Líkt og hefur komið fram áður nærast lirfur og seiði fiskanna á svifdýrum, rauðátu. Yngstu stig fisklirfa lifa á eggjum og smæstu lirfustigum rauðátu en þeir fiskar sem eru eldri éta stærri rauðátur, fullþroskaðar. Til þess að fiskalirfurnar lifi af þarf að vera til nóg æti, af réttri stærð og í réttu magni. Ef rauðátan hrygnir of snemma á vorin eða of seint miðað við klak fiskanna eða að hrygningarstaður rauðátunnar og fiskanna er ekki sá sami er hætta á ætisskorti hjá fisklirfunum. Það hefur þau áhrif að sú kynslóð af fiskum verði þá minni en ella. (Ástþór Gíslason, 2000)Dæmi um áhrif þess að átustofn hrundi eru þær breytingar sem urðu á göngumynstri norsk-íslensku síldarinnar um miðjan sjöunda áratug. Síldin kom í fæðuleit til landsins að norðanverður en hvarf síðan af íslandsmiðum vegna þess að magn átu var ekki nægt. (Ástþór Gíslason, 2000)
Í gegnum tíðina hefur rauðáta verið rannsökuð mikið. Í Noregi hafa verið stundaðar tilraunir til að veiða rauðátuna og vinna úr henni efni til að nota í laxafóður. Einnig hafa verið gerðar rannsóknir í háskólinn í Tromsö í Noregi sem leiddu í ljós að lýsi sem unnið var úr rauðátu innihélt mikið magn af omega-3 fitusýrum en einnig innihélt lýsið efni sem vinnur gegn offitu og sykursýki 2. (Fiskifréttir, 2010) Tilraunirnar með rauðátulýsið sem gerðar voru við háskólann í Tromsö, fólust í því að skoða hvaða áhrif lýsið hefði á mýs og rottur. Síðar átti að kanna hvort lýsið hefði einhver áhrif á mannslíkamann, komið hefur fram að mannslíkaminn þolir rauðátulýsið vel og því fylgja engar aukaverkanir. (Fiskifréttir, 2010)
Einnig hafa verið gerðar rannsóknir á næringarinnihaldi í rauðátu, þær hafa sýnt að heildarfitusýrumagn hennar á fyrstu þrem þroskastigum sé á bilinu 10-19% og það eykst upp í 22-25% við frekari þroska. Rauðáta lifir aðeins í stuttan tíma og er eins og fram hefur komið neðarlega í fæðukeðjunni sem gerir það að verkum að hún inniheldur lítið magn af eiturefnum, sem þyrfti að hreinsa burt áður en hægt væri að vinna úr henni. Hægt væri að framleiða góða lýsisafurð úr rauðátunni og öðru dýrasvifi sem myndi innihalda mun hærra hlutfall eftirsóttra fitusýra heldur en lýsi sem unnið væri úr þroski, ufsa eða öðrum fisktegundum sem eru ofar í fæðukeðjunni. (Jónína Þ. Jóhannsdóttir, Hugrún Lísa Heimisdóttir, Friðbjörn Möller og Rannveig Björnsdóttir, 2010)
Árið 2009 var gerð tilraun, á vegum matís, á ræktun náttúrulegs dýrasvifs í þeim tilgangi að athuga hvort hægt væri að rækta dýrasvif sem nýti mætti seinna sem fóður fyrir fiskeldi. Niðurstöður sýndu að villt dýrasvif er mjög viðkvæmt fyrir hverskyns meðhöndlun og mikil afföll voru fyrstu dagana. Mikið magn safnaðist af rauðátu sem lengst tókst að halda lifandi í 4 vikur í ræktunartönkum eftir innsöfnun. Í þessar 4 vikur var enginn eggja framleiðsla hjá rauðátunni sem gæti bent til þess að ræktunaraðstaðan uppfylli ekki þau skilyrði sem verða að vera til staðar svo dýrin geti þroskast eðlilega. Í Noregi hefur dýrasvif verið ræktað hjá SINTEF og gengið hefur vel að rækta dýrin og framleiða egg, munir milli verkefni matísar og SINTEF í Noregi var sá að matís notaði þörunga í þykkni en SINTEF notaðist við lifandi þörunga sem ræktaðir eru á stöðinni. (Jónína Þ. Jóhannsdóttir o.fl., 2010)
Rauðáta (fræðiheiti: Calanus finmarchicus) er svifdýr af ættbálki krabbaflóa. Um 170 tegundir svifdýra hér við land teljast til ættbálks krabbaflóa (Ástþór Gíslason, 2000). Rauðátan er eitt af algengustu svifdýrum sem finnast í Norður-Atlantshafi(Conover 1988). Hún er einnig algengasta tegund átu sem finnst í hafinu við Ísland (Gislason, Gaard, Debes, & Falkenhaug, 2008). Á mynd 1 er rauðátan táknuð með rauðum lit og sést þar vel hvernig dreifing hennar er (Census of Marine Life, 2009).
Calanus finmarchicus is een eenoogkreeftjessoort uit de familie van de Calanidae.[1] De wetenschappelijke naam van de soort is voor het eerst geldig gepubliceerd in 1770 door Johann Ernst Gunnerus, die ze ontdekte in de zee bij Finnmark.
Deze eenoogkreeftjes komen in grote aantallen voor in de noordelijke Atlantische Oceaan en de aangrenzende zeeën. Er wordt olie uit geëxtraheerd die hoofdzakelijk bestaat uit wasesters (esters van een vetzuur en een vetalcohol) en die meervoudig onverzadigde omega 3-vetzuren bevat, met name eicosapentaeenzuur en docosahexaeenzuur. De olie kan worden gebruikt in de aquacultuur als voedselingrediënt bij de kweek van Atlantische zalm.[2] In 2017 heeft de Europese Unie een vergunning verleend voor olie uit Calanus finmarchicus als ingrediënt in voedingssupplementen.[3]
Bronnen, noten en/of referenties
Raudåte er ein art av hoppekreps. Han er eit dyreplankton og har ein sentral posisjon i økosystemet i heile Nord-Atlanteren der han er ei svært viktig matkjelde for mellom anna fiskeyngel, lodde og sild.
I enkelte område utgjer raudåte 90 % av biomassen. Ein har anslått at bestanden til mellom 100 og 150 millionar tonn (våtvekt) i Dei nordiske hava utanom Barentshavet, men slike bestandsanslag er vanskelege og blir dermed forholdsvis usikre.
Raudåte blir ca. 5 mm lang. Han lever på store havdjup i vinterhalvåret, men kjem opp i dei øvste 50 meterane om sommaren. Den raude fargen, og dermed også namnet, kjem frå karoten i kosten.
Raudåte er ein art av hoppekreps. Han er eit dyreplankton og har ein sentral posisjon i økosystemet i heile Nord-Atlanteren der han er ei svært viktig matkjelde for mellom anna fiskeyngel, lodde og sild.
I enkelte område utgjer raudåte 90 % av biomassen. Ein har anslått at bestanden til mellom 100 og 150 millionar tonn (våtvekt) i Dei nordiske hava utanom Barentshavet, men slike bestandsanslag er vanskelege og blir dermed forholdsvis usikre.
Raudåte blir ca. 5 mm lang. Han lever på store havdjup i vinterhalvåret, men kjem opp i dei øvste 50 meterane om sommaren. Den raude fargen, og dermed også namnet, kjem frå karoten i kosten.
Raudåte er en art av hoppekreps, en del av klassen Maxillopoda. Den er et dyreplankton som utgjør viktig føde for fiskeyngel.I enkelte områder utgjør raudåte 90 % av biomassen. Arten er kjernen i økosystemet i Norskehavet, som også er artens kjerneområde.[1]
Raudåte blir ca. 2–5 mm lang. Den får i seg karotener i føden, noe som farger den rød, derav navnet. Raudåten spiser blant annet kiselalger, dinoflagellater, flimmerdyr, og andre mikroplankton.
Den er typisk for tempererte og sub-arktiske strøk og finnes i Atlanterhavet og oppover Barentshavet, hvor den framtrer sammen med ishavsåte og feitåte.[2] Disse artene lever av alger og plankton som innleder en eksplosiv vekst i Nordområdene når isen smelter fra april, og lagrer da store mengder fett, inklusive Omega-3, i en fettsekk som etter hvert dominerer dyrets kroppsomfang. Artene er alle viktige for polartorsk og andre høyere dyr i havet. Havforskningsinstituttet fant i 2012 klare tegn på nedgang i mengden dyreplankton i Norskehavet, og satte dette i samband med redusert mengde fett i sild, men mente ikke at nedgang i planktonmasse bidro til redusert fiskebestand.[1] Det ble også observert en lavere mengde raudåte enn vanlig i Barentshavet, selv om mengden gikk opp omkring 2010 - antakelig på grunn av en reduksjon i maneter.[3]
Raudåte har sin sørlige utbredelsesgrense i Nordsjøen, hvor samtidig den senere gytende Calanus helgolandicus har sin nordligste utbredelse. Dermed konkurrerer de to artene her, og deres relative utbredelse er en viktig indikator på klimaendringer. De siste tiårene har C. helgolandicus fortrengt raudåta og bredt seg helt opp i Norskehavet.[4]
Raudåte er en art av hoppekreps, en del av klassen Maxillopoda. Den er et dyreplankton som utgjør viktig føde for fiskeyngel.I enkelte områder utgjør raudåte 90 % av biomassen. Arten er kjernen i økosystemet i Norskehavet, som også er artens kjerneområde.
Raudåte blir ca. 2–5 mm lang. Den får i seg karotener i føden, noe som farger den rød, derav navnet. Raudåten spiser blant annet kiselalger, dinoflagellater, flimmerdyr, og andre mikroplankton.
Den er typisk for tempererte og sub-arktiske strøk og finnes i Atlanterhavet og oppover Barentshavet, hvor den framtrer sammen med ishavsåte og feitåte. Disse artene lever av alger og plankton som innleder en eksplosiv vekst i Nordområdene når isen smelter fra april, og lagrer da store mengder fett, inklusive Omega-3, i en fettsekk som etter hvert dominerer dyrets kroppsomfang. Artene er alle viktige for polartorsk og andre høyere dyr i havet. Havforskningsinstituttet fant i 2012 klare tegn på nedgang i mengden dyreplankton i Norskehavet, og satte dette i samband med redusert mengde fett i sild, men mente ikke at nedgang i planktonmasse bidro til redusert fiskebestand. Det ble også observert en lavere mengde raudåte enn vanlig i Barentshavet, selv om mengden gikk opp omkring 2010 - antakelig på grunn av en reduksjon i maneter.
Raudåte har sin sørlige utbredelsesgrense i Nordsjøen, hvor samtidig den senere gytende Calanus helgolandicus har sin nordligste utbredelse. Dermed konkurrerer de to artene her, og deres relative utbredelse er en viktig indikator på klimaendringer. De siste tiårene har C. helgolandicus fortrengt raudåta og bredt seg helt opp i Norskehavet.
Kalanus[2] (Calanus finmarchicus) – gatunek widłonoga z rodziny Calanidae, zamieszkującego wody wszystkich oceanów, oprócz wód arktycznych. Długość ciała samców dochodzi do 4 mm, a samic do 5,5 mm[3]. Na odwłoku nie ma odnóży, pancerz jest przezroczysty, pokryty nielicznymi szkarłatnymi plamkami.
Rozmnażanie odbywa się na drodze płciowej. Od złożenia jaj do wylęgnięcia się larwy przy temperaturze 20 °C może minąć do 20 godzin, a przy temperaturze 60 °C - 60 godzin. Larwa przechodzi 11 stadiów rozwojowych, dlatego osiągnięcie przez nią postaci dojrzałej może trwać nawet rok.
Ciekawym zjawiskiem jest pionowa wędrówka tego skorupiaka. W zimie zamieszkuje on głębokie wody, a od stycznia zaczyna podnosić się bliżej powierzchni. W lecie w godzinach porannych zanurza się w głębiny, a o zmierzchu ponownie wypływa bliżej powierzchni.
Kalanus stanowi podstawowe pożywienie wielu gatunków ryb, zwłaszcza śledzi[3].
Kalanus (Calanus finmarchicus) – gatunek widłonoga z rodziny Calanidae, zamieszkującego wody wszystkich oceanów, oprócz wód arktycznych. Długość ciała samców dochodzi do 4 mm, a samic do 5,5 mm. Na odwłoku nie ma odnóży, pancerz jest przezroczysty, pokryty nielicznymi szkarłatnymi plamkami.
Rozmnażanie odbywa się na drodze płciowej. Od złożenia jaj do wylęgnięcia się larwy przy temperaturze 20 °C może minąć do 20 godzin, a przy temperaturze 60 °C - 60 godzin. Larwa przechodzi 11 stadiów rozwojowych, dlatego osiągnięcie przez nią postaci dojrzałej może trwać nawet rok.
Ciekawym zjawiskiem jest pionowa wędrówka tego skorupiaka. W zimie zamieszkuje on głębokie wody, a od stycznia zaczyna podnosić się bliżej powierzchni. W lecie w godzinach porannych zanurza się w głębiny, a o zmierzchu ponownie wypływa bliżej powierzchni.
Kalanus stanowi podstawowe pożywienie wielu gatunków ryb, zwłaszcza śledzi.
