La tellina o tellerina i escopinya francesa (Donax trunculus) és un mol·lusc bivalve de la família Donacidae. La petxina és d'un color marró clar, amb bandes de color més clar.
S'estén al llarg de la costa atlàntica des del Senegal fins a l'Atlàntic nord francès així com pel Mediterrani i la mar Negra.[1]
Viu enterrada a la sorra a prop de la costa, fins a uns 20 metres de profunditat. El seu període reproductiu s'estén del mes de març fins al juliol-agost segons les zones i els anys.[1][2]
Les tellines són molt usades en tota la cuina mediterrània.
La tellina o tellerina i escopinya francesa (Donax trunculus) és un mol·lusc bivalve de la família Donacidae. La petxina és d'un color marró clar, amb bandes de color més clar.
S'estén al llarg de la costa atlàntica des del Senegal fins a l'Atlàntic nord francès així com pel Mediterrani i la mar Negra.
Viu enterrada a la sorra a prop de la costa, fins a uns 20 metres de profunditat. El seu període reproductiu s'estén del mes de març fins al juliol-agost segons les zones i els anys.
Les tellines són molt usades en tota la cuina mediterrània.
Donax trunculus ist eine Muschelart aus der Familie der Koffermuscheln (Donacidae).
Die komprimierten Gehäuse werden bis zu 40 Millimeter lang. Sie sind im Umriss gerundet dreieckig, jedoch deutlich länger als hoch (Längen- zu Breitenverhältnis etwa 2 bis 2,3). Die Form ist allerdings etwas variabel. Sie sind leicht ungleichklappig, der Wirbel der linken Klappe sitzt etwas höher. Sie sind auch stark ungleichseitig, der Wirbel sitzt deutlich hinter der Mittellinie in Bezug auf die Gehäuselänge. Der vordere und der hintere Dorsalrand sind jeweils annähernd gerade, bilden jedoch einen stumpfen Winkel zueinander. Das Hinterende ist schief abgestutzt. Dieses Merkmal wird erst bei adulten Gehäusen ausgebildet, d. h. juvenile Gehäuse sind am Hinterende noch gut gerundet. Der Vorderrand ist eng und regelmäßig gerundet. Er geht in den breit gerundeten Ventralrand über. Das Schloss besitzt in den zwei Klappen je zwei Hauptzähne. Das Ligament ist klein. Die Tiere besitzen einen sehr kräftigen und beweglichen Fuß. Die Siphonen sind sehr lang, allerdings deutlich unterschiedlich, und beide Siphonen laufen dünn aus.
Die Ornamentierung besteht aus feinen radialen Riefen, ansonsten ist die Oberfläche nahezu glatt. Die Riefen verlieren sich zum Vorderende hin. Die Schale ist gelblich, oder auch violett getönt, innen ist sie rötlich oder violett gefärbt mit weißen Bereichen, der Gehäuserand ist weiß. Das Periostraum ist ein dünner brauner oder olivfarbener Überzug. Der Gehäuseinnenrand ist gekerbt.
Die Populationen des Nordatlantiks und des Mittelmeeres differieren etwas in der Form. Die Gehäuse aus dem Nordatlantik sind größer und besitzen ein längeres Hinterende. In der Adria lebt eine dritte Form, die durch einen stärker gewölbten Ventralrand gekennzeichnet ist.
Donax trunculus ist von der Biskaya bis nach Westafrika auf die Höhe des Senegal verbreitet. Sie kommt auch im Mittelmeer und im Schwarzen Meer vor.
Die Art lebt nahezu senkrecht eingegraben in sandigen Böden von der Niedrigwasserlinie bis in etwa 70 Meter Wassertiefe. Der Fuß ist sehr kräftig und beweglich. Die Tiere können sich mit einer schnellenden Fußbewegung in die Luft oder über eine 25 bis 30 cm Distanz katapultieren.[1]
Die Tiere sind getrenntgeschlechtlich. Sie werden im zweiten Jahr geschlechtsreif. Die Geschlechtsprodukte werden von etwa Mai bis Juli ins freie Wasser abgegeben und dort befruchtet. Die Tiere werden bis vier Jahre alt.[2]
Zu Beginn des 20. Jahrhunderts war die Art an der französischen Atlantikküste sehr häufig und wurde intensiv befischt. Die Muschel galt als Arme-Leute-Nahrungsmittel. Die Art kommt dort zwar noch immer vor, ist jedoch selten geworden. Im Mittelmeer wird die Art z. T. noch befischt, ebenso an der Küste von Südportugal.
Das Taxon wurde von Carl von Linné 1758 bereits unter dem heute noch gültigen Binomen Donax trunculus vorgeschlagen.[3][4] Es ist die Typusart der Untergattung Serrula Mörch, 1853.
Donax trunculus ist eine Muschelart aus der Familie der Koffermuscheln (Donacidae).
The truncate donax,[1] abrupt wedge shell, wedge clam or coquina clam[2] (Donax trunculus), is a bivalve species in the family Donacidae. It is native to the Mediterranean and Atlantic coasts of western Europe,[1] as well as the Red sea,[3] where it is consumed as a food. The wedge clam prefers to live at depths of 0-2m and in clean, fine, and well sorted sand.[3] These clams are efficient and rapid burrowers, and their survival relies heavily on the composition of the sand they burrow in.[3] Their burrowing times vary based on the coarseness of the sand, which reflects their prevalence in these fine-sanded environments.[4] The wedge clam is a popular food item for human consumption, but can carry heavy metals and hydrocarbon contaminations.[5] As they are commonly consumed raw or lightly cooked, these contaminants are commonly present at the time of consumption.[5] Despite this, the wedge clam is an efficient bioindicator of heavy metals and hydrocarbon contaminants in their environment.[5]
It is locally known as flion, flion tronqué, olive de mer, haricot de mer or telline (among other names) in French,[6][2][7] lagagnon in the area of Arcaishon and Les Landes,[7] cadelucha in the Bayonne region,[8] which coincides with the Basque name of kadeluxa; tellin, tellina, telline, tenille or truille[8] in the Occitan-speaking area of the Mediterranean, tellina or arsella in Italian, tellerina, tellina or escopinya francesa in Catalan (the latter variant used on Menorca),[9][2][10][11][12][13][14] jòcula cautxa in Catalan of the Alguerès variant,[15] coquina truncada or coquina in Spanish,[6][16][17][13]cadelucha, coquina or navalliña in Galician, conquilha or cadelinha in Portuguese and Um El-Kholol in Egyptian Arabic, etc. In Australia, a very similar shellfish is locally known as "Pippies".
Media related to Donax trunculus at Wikimedia Commons
The truncate donax, abrupt wedge shell, wedge clam or coquina clam (Donax trunculus), is a bivalve species in the family Donacidae. It is native to the Mediterranean and Atlantic coasts of western Europe, as well as the Red sea, where it is consumed as a food. The wedge clam prefers to live at depths of 0-2m and in clean, fine, and well sorted sand. These clams are efficient and rapid burrowers, and their survival relies heavily on the composition of the sand they burrow in. Their burrowing times vary based on the coarseness of the sand, which reflects their prevalence in these fine-sanded environments. The wedge clam is a popular food item for human consumption, but can carry heavy metals and hydrocarbon contaminations. As they are commonly consumed raw or lightly cooked, these contaminants are commonly present at the time of consumption. Despite this, the wedge clam is an efficient bioindicator of heavy metals and hydrocarbon contaminants in their environment.
Donax trunculus trunculus
right valve
Donax trunculus trunculus
left valve
Donax trunculus trunculus var. flaveolus
right valve
Donax trunculus trunculus var. flaveolus
left valve
Donax trunculus adriaticus
right valve
Donax trunculus adriaticus
left valve
Donax trunculus anatinus
right valve
Donax trunculus anatinus
left valve
La coquina (Donax trunculus) es un molusco bivalvo acéfalo de la familia Donacidae.[1]
Son moluscos pequeños, de 2-4 cm de media,[2] y 5 cm las más grandes.[3] La concha es ovalada, y cuneiforme, de tacto fino y suave y el color varía entre blanco amarillento a púrpura. Se le denomina también coquina truncada para diferenciarla de otras especies de Donax como la coquina xarleta (Donax vittatus). La tellina o tellerina es similar y es normal confundirla con la coquina, pero son especies diferentes.
Tradicionalmente se pueden desenterrar con el mismo pie, aunque hoy en día existen instrumentos especiales de arrastre para capturar varias coquinas de vez. Se hace cuando la marea baja. A este oficio de le llama coquinero.[4] En España se capturan en Galicia, Valencia y Andalucía occidental, Costa de Huelva y Cádiz, donde también más se consumen.
Se trata de un molusco unisexual y con fecundación externa, expulsando sus huevas al agua. Al eclosionar éstas, nacen las larvas que quedan suspendidas en el agua (plancton) hasta que desarrollan la concha y se establecen en el fondo marino.[3]
Se extiende por los fangos de marismas, desembocaduras de ríos, y costas de Europa, tanto en el Atlántico Norte como en el Mediterráneo, enterrada a poca profundidad en la arena cerca de la costa, hasta unos 15-20 metros de profundidad (nivel inframareal).[3]
Por su sabor fino y sabroso, en la península ibérica las coquinas se consideran un manjar. Su uso gastronómico equivale al de la almeja (se pueden hacer, por ejemplo, coquinas a la marinera, derivado del plato gallego de almejas a la marinera), pudiéndose servir crudas, salteadas, en sopas, con arroz...
Por su sabor delicado, se recomienda no condimentarla mucho. Una de las maneras más populares y tradicionales de cocinarlas es sólo con ajo, perejil y aceite. Luego se sirve como aperitivo o entrante acompañado de vino.
La coquina (Donax trunculus) es un molusco bivalvo acéfalo de la familia Donacidae.
Son moluscos pequeños, de 2-4 cm de media, y 5 cm las más grandes. La concha es ovalada, y cuneiforme, de tacto fino y suave y el color varía entre blanco amarillento a púrpura. Se le denomina también coquina truncada para diferenciarla de otras especies de Donax como la coquina xarleta (Donax vittatus). La tellina o tellerina es similar y es normal confundirla con la coquina, pero son especies diferentes.
Tradicionalmente se pueden desenterrar con el mismo pie, aunque hoy en día existen instrumentos especiales de arrastre para capturar varias coquinas de vez. Se hace cuando la marea baja. A este oficio de le llama coquinero. En España se capturan en Galicia, Valencia y Andalucía occidental, Costa de Huelva y Cádiz, donde también más se consumen.
Kadeluxa (Donax trunculus) Donacidae familiako bibalbioa da. Kusku fin zapalak izaten dituzte, 4 cm inguru zabalak. Jateko onak dira. Portugalgo hegoaldeko itsasertzetik Gibraltarra bitartekoan bizi dira, batez ere.[1]
Kadeluxa (Donax trunculus) Donacidae familiako bibalbioa da. Kusku fin zapalak izaten dituzte, 4 cm inguru zabalak. Jateko onak dira. Portugalgo hegoaldeko itsasertzetik Gibraltarra bitartekoan bizi dira, batez ere.
Donax trunculus est une espèce de mollusques bivalves marins de la famille des Donacidae.
L'espèce a été décrite par le naturaliste suédois Carl von Linné en 1758.
Du latin [donax] = nom d’une coquille dans Pline et du latin [trunculus], diminutif de [truncus] = tronc ; tronçon ; tronqué[1].
Flion, olive de mer, haricot de mer, douceron, blanchette (nord de la France), sébette (Finistère), pignon (Vendée), lavagnon (Gironde), lagagnon (Landes), tanille, tenille, ou encore truille (sud-est de la France) Aussi appelé « papillon » en raison de la forme des deux valves ouvertes. L'appellation « telline » lui est improprement attribuée ; elle devrait être réservée au genre Tellina.
Edge shell (GB), Tellina (I), Arsella (toscan), Tallerines (E), Conquilha, Cadelinha (P), Loubya (Tunisien), Tellerina (Catalan), Coquina (Castillan), Naminoko (Japonais)
Ce petit coquillage d'environ 2 à 3 centimètres vit en bordure de mer, sous quelques centimètres de sable mouillé. Ce coquillage peut être considéré comme un aliment, si les règles du paquet hygiène sont respectées.
En Méditerranée, le tellinaire vêtu d'une combinaison de plongée tire à reculons un chalut-râteau (2), le manche (1) du chalut peut être en bois comme en métal ; certains tellinaires le préfèrent en métal pour sa solidité.
Il est fortement conseillé de faire dessabler ce coquillage avant de le manger : dans ce but, les Donax trunculus sont mis à dégorger 12 à 24 heures dans de l'eau de mer ou de l'eau fortement salée pour leur faire rendre le sable emmagasiné pendant la pêche. Consommées crus ou pochés en persillade, ils sont fort appréciés.
Donax trunculus se reproduit à l'âge d'un an environ lorsqu'il atteint 1 cm de longueur.
Donax trunculus est une espèce de mollusques bivalves marins de la famille des Donacidae.
A cadelucha, coquina ou navalliña (Donax trunculus, Linnaeus 1758; antes Donax vittatus, Pennant 1777) é un molusco bivalvo mariño da familia dos donácidos (Donacidae).
É un molusco bivalvo de pequeno tamaño (dun máximo de 4 cm) e aplastado. A cuncha é suave, lustrosa, de perfil ovalado pero co extremo posterior máis recortado que o anterior, de cor tostada verdosa ou parda clara, con bandas concéntricas máis claras. O interior é violáceo pero outras veces laranxa ou branco sucio. A marca do saco paleal é evidente e expresa un seo profundo. A marxe inferior da cuncha está finamente dentada.
Distribúese pola costa europea do Atlántico norte e no Mediterráneo. Vive en augas superficiais, ata uns 20 m de profundidade, ás penas enterrada na area.
É abundante nas rías galegas.
É unha especie comestible, máis no Levante e no interior que en Galicia. Segundo a Consellería de Pesca é unha pequena exquisitez ... que detrás do seu tamaño agacha un sabor cheo de matices.
A cadelucha, coquina ou navalliña (Donax trunculus, Linnaeus 1758; antes Donax vittatus, Pennant 1777) é un molusco bivalvo mariño da familia dos donácidos (Donacidae).
Donax trunculus, conosciuto comunemente col nome di arsella o tellina[1] sebbene non appartenga al genere omonimo, è un mollusco bivalve della famiglia Donacidae.
Mar Mediterraneo, Mar Nero, Oceano Atlantico orientale, in acque superficiali su fondali sabbiosi da 0 a 2 metri di profondità.
Conchiglia cuneiforme, con la valva sinistra sempre più grande della destra. Fino a circa 3 centimetri.
In Italia la raccolta di questo mollusco viene praticata comunemente. La raccolta professionale viene fatta mediante un attrezzo chiamato "rastrello da natante", simile a quello usato per la pesca delle vongole, che viene trainato da imbarcazioni in possesso di licenza di pesca. Tale attività può essere svolta unicamente in tratti di mare con acque classificate dai competenti organi di vigilanza sanitari; se la classe delle acque è definita "A" il prodotto può andare direttamente al consumo umano altrimenti deve essere avviato ad un trattamento di depurazione presso centri opportunamente autorizzati.
La raccolta manuale avviene attraverso uno strumento composto principalmente da un setaccio che raccoglie le telline e le separa dalla sabbia. Tale strumento viene azionato mediante una fascia intorno alla vita che serve per spostarlo orizzontalmente e da un lungo manico che fuoriesce dall'acqua. Il manico permette al setaccio di essere inclinato con un angolo utile a rimanere 3-4 cm immerso nel fondale sabbioso, contrastando in tal modo le forze che lo tirerebbero a galla esercitate dal traino.
Donax trunculus, conosciuto comunemente col nome di arsella o tellina sebbene non appartenga al genere omonimo, è un mollusco bivalve della famiglia Donacidae.
Donax trunculus is een tweekleppigensoort uit de familie van de Donacidae.[1] De wetenschappelijke naam van de soort is voor het eerst geldig gepubliceerd in 1758 door Linnaeus.
Bronnen, noten en/of referentiesDonax trunculus (nomeada, em inglês, truncate donax[2][4]; em português - PRT - conquilha ou cadelinha[5]; em galego - GZ - coquina, cadelucha ou navalhinha (navalliña); em castelhano - ESP - coquina; em catalão, tellerina)[6] é uma espécie de molusco Bivalvia, marinha e litorânea[2][4], da família Donacidae e gênero Donax, classificada por Lineu, em 1758, na obra Systema Naturae.[1] Habita as costas do leste do Atlântico, na Europa, até a Ásia Mediterrânea, mar Negro e mar Vermelho, enterrando-se na areia da zona entremarés das praias e distribuída preferencialmente em profundidades de 0 a 2 metros.[2][4][6] Também é avistada em ambiente estuarino.[4]
Donax trunculus possui concha sólida, lisa e alongada, mais truncada em seu extremo posterior, com 4 centímetros de comprimento, quando bem desenvolvida. Suas valvas são quase simétricas, amarelo-acinzentadas ou castanhas, com manchas lineares, em faixas radiais concêntricas e que partem do umbo em direção à periferia. Interior das valvas branco tingido de violeta.[5][7]
Esta espécie está distribuída pelo Marrocos[8] e oeste da Europa, incluindo Portugal[2][5], mar do Norte[8], mar Mediterrâneo, mar Negro[2] e oeste da Ásia, em Israel[3] e no mar Vermelho.[4]
Em Portugal (Algarve), Donax trunculus constitui um recurso pesqueiro muito importante, devido ao seu alto valor econômico para a alimentação. Por esse motivo, esta espécie tem sido submetida a intensa exploração envolvendo dois tipos diferentes de artes de pesca: dragas manuais, utilizadas apenas em águas rasas, e dragas acionadas por barco, ambas utilizadas pela frota local.[9]
|coautor=
(ajuda) |coautores=
(ajuda) |coautores=
(ajuda) Donax trunculus (nomeada, em inglês, truncate donax; em português - PRT - conquilha ou cadelinha; em galego - GZ - coquina, cadelucha ou navalhinha (navalliña); em castelhano - ESP - coquina; em catalão, tellerina) é uma espécie de molusco Bivalvia, marinha e litorânea, da família Donacidae e gênero Donax, classificada por Lineu, em 1758, na obra Systema Naturae. Habita as costas do leste do Atlântico, na Europa, até a Ásia Mediterrânea, mar Negro e mar Vermelho, enterrando-se na areia da zona entremarés das praias e distribuída preferencialmente em profundidades de 0 a 2 metros. Também é avistada em ambiente estuarino.
Моллюск имеет удлинённо-треугольную раковину, слегка неравностворчатую, с закруглённым передним и прямым задним краями. Макушки маленькие, слабо выступающие, сильно сдвинутые назад. Килевой перегиб сильно закруглённый. Поверхность раковины гладкая, с очень тонкими линиями нарастания и тонкими радиальными линиями в средней части. Кардинальных зубов на каждой створке по два; задний зуб на правой створке раздвоенный на конце. Латеральный зуб один — задний на правой створке; на левой — латеральных зубов нет. Передний мускульный отпечаток грушевидный, задний — округленный. Синус широкий, овальный, немного заходящий за средину створки. Окраска белая или желтоватая с лиловатыми концентрическими сгущениями и более светлыми широкими лучами; внутренняя поверхность белая или лиловая. Длина раковины до 40 мм, высота — до 24, ширина — до 11 мм[5].
Два коротких сифона, позволяют ему фильтровать воду.
Вид распространён на Атлантическом побережье Европы, в Средиземном, Эгейском, Мраморном и Чёрном морях. В Черном море встречается повсеместно на глубине до 10—15 метров на илисто-песчанистом грунте[5]. Donax trunculus любит зону прибоя с напряжённой гидродинамикой и высоким содержанием кислорода. Устойчив к изменениям солености и температуры[4].
Жизненный цикл Donax trunculus начинается с личинки, в конце лета — начале осени. В течение первых 2,5 месяцев жизни Donax trunculus растет на 50 % своей раковины. Вес тела, как правило, колеблется в течение года в соответствии со стадиями репродуктивного цикла. Так, масса тела может увеличиться с ноября по февраль в процессе подготовки гаметогенеза, а затем остаётся стабильной до июля, когда яйцеклетка созревает. После нереста летом, вес начинает снижаться, и остается ниже до ноября[6]. Продолжительность жизни 4—6 лет.
Используется в пищу, а также в качестве материала для изготовления сувениров и поделок. Высоко ценится испанцами и итальянцами, является объектом крупной профессиональной рыбалки[4]. Указанные обстоятельства сделали Donax trunculus предметом научного и коммерческого изучения в Италии, Испании, Франции и Турции.
Donax trunculus, как и другие моллюски-фильтраторы накапливают микроорганизмы, в том числе патогенные бактерии и вирусы опасные для человека. Законодательство ряда стран и Директивы Совета Европейской комиссии (ЕК), устанавливают условия для производства и размещения на рынке живых двустворчатых моллюсков. В этой связи, турецкие ученые провели научное исследование с целью определения способности и времени выведения кишечной палочки и сальмонеллы особями Donax trunculus, загрязненными указанными бактериями[7].
В 1988 г. Республика Сенегал выпустила почтовую марку посвященную Donax trunculus.
Моллюск имеет удлинённо-треугольную раковину, слегка неравностворчатую, с закруглённым передним и прямым задним краями. Макушки маленькие, слабо выступающие, сильно сдвинутые назад. Килевой перегиб сильно закруглённый. Поверхность раковины гладкая, с очень тонкими линиями нарастания и тонкими радиальными линиями в средней части. Кардинальных зубов на каждой створке по два; задний зуб на правой створке раздвоенный на конце. Латеральный зуб один — задний на правой створке; на левой — латеральных зубов нет. Передний мускульный отпечаток грушевидный, задний — округленный. Синус широкий, овальный, немного заходящий за средину створки. Окраска белая или желтоватая с лиловатыми концентрическими сгущениями и более светлыми широкими лучами; внутренняя поверхность белая или лиловая. Длина раковины до 40 мм, высота — до 24, ширина — до 11 мм.
Внутреннее строение и физиологияДва коротких сифона, позволяют ему фильтровать воду.