águia Gritadeira

Големиот орел кликач (науч. Aquila clanga) е голема граблива птица. Како сите типични орли припаѓа на фамилијата јастреби.

Опис

Младенче

Големиот орел кликач е долг 59-71 см, со распон на крилјата 157-179 см и телесна тежина 1,6 - 2,5 кг, а понекоагаш женката може да биде многу голема и да тежи над 3,2 кг.^[2][3] Овој средно голем орел е многу сличен на неговиот близок роднина мал орел кликач (A. pomarina), со кого споделува дел од својата распространетост. Главата и горниот дел од крилјата се многу темно кафеави во контраст со другото посветло кафеаво перје. Малиот орел кликач има посветла глава и крилја од него. Главата му е мала за орел. Разликувањето на овие два вида е тешко, а уште поотежнато поради нивното мешање и создавање хибриди.^[4]

Често има помалку впечатливи бели дамки на горните делови од крилјата, но посветлите горни делови на крилјата се добар знак за распознавање. Белиот V знак кај опашката е помалку видлив кај возрасните птици отколку кај малиот орел кликач. Повикот му е како кучешко јип.

Систематизација и еволуција

Оваа птица порано се сметала за подвид на постојаниот жител на индискиот вид - индиски орел кликач (Aquila hastata), кој во суштина многу се разликува според морфологијата, однесувањето, животната средина и ДНА анализата. Европскиот вид, всушност е многу поблизок до малиот орел кликач, чиј претходник дивергирал некаде во средниот плиоцен, пред 3.6 милиони години ^[5] од предците на индиските птици. Прото-орелот кликач, најверојатно живеел во регионот на Авганистан, и се разделил на северна и јужна линија кога започнало последното ледено доба. Северната линија се разделила на источните и западните денешни видови.^[6]

Како група, орлите кликачи доста се разликуваат од типичните, „вистинските“ орли.

Денешниот вид понекогаш се хибридизира со малиот орел кликач. Ваквите хибриди речиси е невозможно да се идентификуваат ако не се погледнат убаво одозгора.^[7]

• Голем орел кликач одоздола)

• Голем орел кликач одоздола
  Забележи ги светлите ленти на крилјата

• Museum specimen

Распространетост и живеалиште

Големиот орел кликач живее во шумските предели каде лови мали цицачи и главно копнен плен. Се парат од северна Европа преку Азија и мигрираат во југоисточна Европа, Среден Исток и јужна Азија. Овие орли снесуваат 1-3 јајца во гнездата кои се наоѓаат на дрвја. Генерално, овие птици се територијални, па младите го поминуваат времето со нивните родители додека не достигнат сексуална зрелост, а потоа бараат територии за да се парат меѓусебно. Зиме птиците се подружељубиви и формираат мали јата од десетина птици кои заедно ја облетуваат областа.

Статус

Големиот орел кликач е класифициран во категоријата ранлив^[1], зашто популацијата му е помалку од 4.000 двојки. Основна закана за видот е унижтување на неговата животна средина, како и човековото вознемирување за време на сезоната на парење.^[8]

Белешки

Наводи

• Bishop, K. David (1999): Preliminary notes on some birds in Bhutan. Forktail 15: 87-91. PDF fulltext
• Meyburg, Bernd-U.; Eichaker, Xavier; Meyburg, Christiane & Paillat, Patrick (1995): Migrations of an adult Spotted Eagle tracked by satellite. Brit. Birds 88: 357-361. PDF fulltext
• Parry, S.J.; Clark, W.S. & Prakash, V. (2002): On the taxonomic status of the Indian Spotted Eagle Aquila hastata. Ibis 144(4): 665-675. doi:10.1046/j.1474-919X.2002.00109.x (HTML abstract)
• Rasmussen, Pamela C. & Anderton, John C. (2005): Birds of South Asia - The Ripley Guide. Lynx Edicions, Barcelona. ISBN 84-87334-67-9
• Töpfer, Till (2007): Nachweise seltener Vogeltaxa (Aves) in Sachsen aus der ornithologischen Sammlung des Museums für Tierkunde Dresden [Records of rare bird taxa (Aves) in Saxony from the ornithological collection of the Zoological Museum Dresden]. Faunistische Abhandlungen 26(3): 63-101 [German with English abstract]. PDF fulltext
• Väli, Ülo (2006): Mitochondrial DNA sequences support species status for the Indian Spotted Eagle Aquila hastata. Bull. B.O.C. 126(3): 238-242. PDF fulltext
• Väli, Ülo & Lõhmus, Asko (2000): The Greater Spotted Eagle and its conservation in Estonia. Hirundo Supplement 3: 1-50. HTML abstract
• Väli, Ülo & Lõhmus, Asko (2004): Nestling characteristics and identification of the lesser spotted eagle Aquila pomarina, greater spotted eagle A. clanga, and their hybrids. J. Ornithol. 145(3): 256-263. doi:10.1007/s10336-004-0028-7 PDF fulltext

Понатамошно читање

• Svensson, Lars (1987) Underwing pattern of Steppe, Spotted and Lesser Spotted Eagles, pp. 12–14 in International Bird Identification: Proceeedings of the 4th International Identification Meeting, Eilat, 1st - 8 November 1986 International Birdwatching Centre Eilat