nomes no trilho de navegação
Les especies d'aves con nome común en llingua asturiana márquense como NOA. En casu contrariu, conséñase'l nome científicu o de la SEO.
L'esguilón NOA (Certhia brachydactyla[2] ye una especie d'ave de la familia Certhiidae que vive principalmente nel sur de la Europa Occidental y alredor del restu de la cuenca del Mediterraneu. Carauterízase por tener les partes cimeres parduces, que lo mimeticen colos tueros de los árboles, y les partes inferiores ablancazaes, col picu llargu, finu y curváu escontra baxo. Esguila con facilidá polos árboles ayudáu de la so cola ríxida que lu sirve de sofitu.
L'esguilón ye un páxaru pequeñu, mide de 11-13 cm de llargu y pesa unos 8-10 g. Ye de color pardu chiscáu con llixos escuros y clares nes partes cimeres y les sos zones ventrales son de color blancu puercu. El so picu ye relativamente llargu y curvado (aprox. 2/3 partes del llargor de la tiesta, o unos 16,5- 22,05 mm). La so cola tien plumes ríxides que-y dexen usala como puntu de sofitu cuando s'atopa nos tueros verticales.
L'área de distribución del esguilón solapa en gran parte d'Europa col del esguilón montés col que puede tracamundiase. Comparáu con esta especie les partes inferiores d'esguilón son d'un color blancu menos intensu, y les cimeres son d'un color marrón más apagáu y menos motudes, tien una llista superciliar más escura. El so picu ye llixeramente más llargu y los deos de los sos pies más curtios. Ainda asina, ye abegoso estremar visualmente al 5% de los individuos, inclusive teniéndolos na mano.[3] Sicasí los sos cantares son bien distintos, anque sábese que dambes especies puen emitir los soníos de la otra.[3]
El so cantar ye un "ti-ti-tí--teroi-ti-tít" constituyíu por notes bien marcaes y agudes, dixebraes por curties poses, con una duración de 1,5 a 2 s . Fora de la dómina reproductora ye muncho más frecuente oyer una serie de 3 a 5 notes ‘ti’ o ‘tzi’ agudes, marcaes, d'acabáu sópitu y separyaes por percurties poses de 0,1-0,5 s ("ti-ti-ti-ti-...").
Alcuéntrase principalmente nel sur de la Europa occidental, amás del norte d'África y alredor del Mediterranéu oriental. Ocupa cuasi tola Península Ibérica, siendo menos frecuente na zona oriental más mediterranea, según nos sectores más deforestaos de les submesetes norte y sur. Ta distribuyíu n'altitú dende'l nivel del mar hasta los 1600 m, siendo bien escasu dende esta altitú hasta los 2000 m, au lu sustitúi'l esguilón montés nos cordales del norte d'España. Dambes especies asolapen les sos árees de distribución en gran parte d'Europa, ocupando l'esguilón onde coinciden preferentemente les rexones baxes con montes abiertos y l'esguilón montés les altes y los montes trupos de coníferes.[4]
L'esguilón describióse científicamente col so actual nome pol ornitólogu alemán Christian Ludwig Brehm en 1820.[5] El so nome binomial deriva de los términos griegos kerthios, un pequeñu ave habitante de los árboles descritu por Aristóteles, y brachydactyla, compuestu de brakhus (curtiu) y dactilos (deu), colo que xuníu significa «de deos curtios»,[6] en comparanza colos del esguilón montés.
Esta especie ye bien paecida al restu de los componentes del xéneru Certhia. Reconócense anguaño ocho especies dientro del xéneru de los esguilones, estremaos en dos llinaxes evolutivos: una rama holártica y otra nel sur d'Asia. L'esguilón pertenez al grupu de norte, xuntu al esguilón montés, l'esguilón americanu de Norteamérica y l'esguilón de Hodgson del sur del Himalaya.[7]El cantar del grupu del holárticu ye más garlleru, siempres empieza y termina con un chillón sriih. Sicasí les especies del grupu del sur tienen un trinu de ritmu más rápidu ensin el soníu sriih.
Reconócense seis subespecies:[5]
Na península Ibérica estrémense dos subespecies: C. b. megarhyncha, nos Pirineos Occidentales, noroeste d'España y Portugal, y C. b. brachydactyla nel restu de la área. Nun ta presente nes islles Baleares, Canaries, Madeira y Azores. Un analís del xenoma mitocondrial citocromu b amuesa que les poblaciones del noroeste d'África formen un llinaxe separtáu de les poblaciones europees.
Ye un páxaru xeneralista d'ambientes forestales. Los medios nos que la especie ye más abondosa son bien variaos, pero tienen la carauterística común de ser montes con arboláu maduro. Ye bien escasu, o nun ta presente, en mases arbolaes d'amenorgada estensión (< 1 km²). Algama densidaes llocales máximes de 70-150 aves/km², con valores medios de 41-65 aves/km² en pinares de clima supramediterraneu percima de 1250 m d'altitú.
Ye una especie básicamente sedentaria, que cuasi puramente fai curtios movimientos dispersivos dende'l so llugar de nacencia, o desplazamientos altitudinales mientres l'iviernu énte temporales fríos.
La so dieta ye puramente inseutívora mientres tol añu. Principalmente consume coleópteros y arácnidos (fundamentalmente Araneae). Gueta l'alimentu mayoritariamente en tueros y cañes grueses. Dientro del árbol ocupa principalmente los 2/3 inferiores onde la corteza ye más rugosa.
Suel movese en solitariu, anque dacuando forma bandos mistos con otres especies. Mientres l'iviernu, en zones fríes, suelen xuntase dellos individuos pa dormir formando auténtiques ‘boles de plumes’. Mientres los díes soleyeros del iviernu ye capaz de faer un usu selectivu del mosaicu sol-solombra, de manera qu'usa selectivamente les zones insolaes per debaxo de los 6 °C.
Por cuenta del so plumaxe crípticu y al so usu del espaciu bien específicu tien pocu depredadores, tando escasamente representáu na dieta de les rapiegues más monteses..
Empecipia la reproducción a finales de marzu, enllargándose hasta xunu. Añera siempres a cubiertu del abertal en tueros d'árboles, en resquiebros fondos o so ‘solapes’ de corteces desprendíes, xeneralmente a poco altor sobre'l suelu. Usa con perpoco (frecuencia <0,5% d'ocupación) les caxes de anidación típiques para páridos. Fai dos puestes por temporada (ente 3 y 6 güevos caúna). Los güevos son subelípticos de superficie mate y color blancu-crema con llixos marrones-acolorataes más concentraes escontra l'estremu menos aguyáu. En pinares montanos del centru d'España (Sierra de Ayllón, Madrid-Guadalaxara) el tamañu mediu de puesta ye 4,73 güevos. El númberu de güevos nun varia ente primeres y segundes puestes. Los tamaños de puesta n'España son menores que los reparaos n'otres rexones europees más septentrionales (en promediu de 5 a 6,5 güevos). La guariada dura, en promediu, 14 díes. L'ésitu d'eclosión (90%) y la proporción de pollos qu'abandona'l nial (98% de los güevos eclosionados) son elevaos (datos pa un pinar montano de la Sierra de Ayllón).
.
Esta páxina forma parte del wikiproyeutu Aves, un esfuerciu collaborativu col fin d'ameyorar y organizar tolos conteníos rellacionaos con esti tema. Visita la páxina d'alderique del proyeutu pa collaborar y facer entrugues o suxerencies. Les especies d'aves con nome común en llingua asturiana márquense como NOA. En casu contrariu, conséñase'l nome científicu o de la SEO. L'esguilón NOA (Certhia brachydactyla ye una especie d'ave de la familia Certhiidae que vive principalmente nel sur de la Europa Occidental y alredor del restu de la cuenca del Mediterraneu. Carauterízase por tener les partes cimeres parduces, que lo mimeticen colos tueros de los árboles, y les partes inferiores ablancazaes, col picu llargu, finu y curváu escontra baxo. Esguila con facilidá polos árboles ayudáu de la so cola ríxida que lu sirve de sofitu.
Ar c'hraboterig pe kraperig-liorzh, a zo un evn krimper, Certhia brachydactyla an anv skiantel anezhañ.
El raspinell[1] (Certhia brachydactyla), també conegut com a pica-soques[2] tot i que no se l'ha de confondre amb el pica-soques (Sitta europaea), és un ocell petit i força comú que viu en ambients forestals d'Europa.
Cerca insectes enfilant-se en espiral pels troncs dels arbres i recolzant-se amb la cua.
És sedentari i es troba per tot Catalunya, menys a les zones desforestades. Abunda molt més que el raspinell pirinenc, justament al revés d'allò que passa a la resta d'Europa. A Catalunya, el pirinenc es localitza als Pirineus, on, en certes àrees, també es troba el comú, fet que encara dificulta més la seua identificació. El pirinenc prefereix boscos de caducifolis i avetoses humides, mentre que l'altre, més adaptable i no tan exigent quant al tipus d'arbres, ocupa pinedes, alzinars i, en general, arbredes menys humides.
Necessiten arbres vells perquè fan el niu en les cavitats que en deixa l'escorça. Les omplen d'herbes seques i folren el conjunt amb plomes, llana i bocins d'escorça. A l'abril-maig la femella pon 4 o 5 ous que han de ser covats durant 15 dies, més o menys els mateixos que transcorren abans que els petits no deixin el cau. Els novells són alimentats per tots dos pares, els quals tenen el curiós costum de recórrer els arbres fent unes espirals ascendents.
Una espècie molt semblant és el raspinell pirinenc (Certhia familiaris), molt estesa pel nord i l'est d'Europa però que als Països Catalans només trobem al Pirineu. Aquesta darrera espècie té unes celles blanques més marcades, per sota és d'un blanc més pur i té el bec un xic més curt.[3]
El raspinell (Certhia brachydactyla), també conegut com a pica-soques tot i que no se l'ha de confondre amb el pica-soques (Sitta europaea), és un ocell petit i força comú que viu en ambients forestals d'Europa.
Aderyn a rhywogaeth o adar yw Dringwr troedfyr (sy'n enw gwrywaidd; enw lluosog: dringwyr troedfyr) a adnabyddir hefyd gyda'i enw gwyddonol Certhia brachydactyla; yr enw Saesneg arno yw Short-toed treecreeper. Mae'n perthyn i deulu'r Dringwyr coed (Lladin: Certhiidae) sydd yn urdd y Passeriformes.[1] Dyma aderyn sydd i'w gael yng ngwledydd Prydain, ond nid yng Nghymru.
Talfyrir yr enw Lladin yn aml yn C. brachydactyla, sef enw'r rhywogaeth.[2] Mae'r rhywogaeth hon i'w chanfod yn Asia ac Ewrop.
Mae'r dringwr troedfyr yn perthyn i deulu'r Dringwyr coed (Lladin: Certhiidae). Dyma rai o aelodau eraill y teulu:
Rhestr Wicidata:
rhywogaeth enw tacson delwedd Gwybed-ddaliwr Califfornia Polioptila californica Gwybed-ddaliwr Ciwba Polioptila lembeyei
_(16875128691).jpg)
.jpg)
.jpg)
_(16688757420).jpg)
Aderyn a rhywogaeth o adar yw Dringwr troedfyr (sy'n enw gwrywaidd; enw lluosog: dringwyr troedfyr) a adnabyddir hefyd gyda'i enw gwyddonol Certhia brachydactyla; yr enw Saesneg arno yw Short-toed treecreeper. Mae'n perthyn i deulu'r Dringwyr coed (Lladin: Certhiidae) sydd yn urdd y Passeriformes. Dyma aderyn sydd i'w gael yng ngwledydd Prydain, ond nid yng Nghymru.
Talfyrir yr enw Lladin yn aml yn C. brachydactyla, sef enw'r rhywogaeth. Mae'r rhywogaeth hon i'w chanfod yn Asia ac Ewrop.
Šoupálek krátkoprstý (Certhia brachydactyla) je malý zpěvný pták z čeledi šoupálkovití. Je obtížně odlišitelný od příbuzného šoupálka dlouhoprstého, nejlépe podle hlasu a zpěvu. Dává přednost nížinám a listnatým lesům, vyskytuje se také v parcích.[2]
Zpěv je kratší než u šoupálka dlouhoprstého, přepisuje se jako „týtýtyteroitt”.
Obrázky, zvuky či videa k tématu šoupálek krátkoprstý ve Wikimedia Commons
Šoupálek krátkoprstý (Certhia brachydactyla) je malý zpěvný pták z čeledi šoupálkovití. Je obtížně odlišitelný od příbuzného šoupálka dlouhoprstého, nejlépe podle hlasu a zpěvu. Dává přednost nížinám a listnatým lesům, vyskytuje se také v parcích.
Den korttåede træløber (latin: Certhia brachydactyla) er en træløber i ordenen af spurvefugle. Den når en længde på 12,5 cm. Den lever i det meste af de varmere tempererede dele af Europa og ind i Nordafrika.
Den ligner meget træløberen.
StubDer Gartenbaumläufer (Certhia brachydactyla) ist eine Vogelart der Gattung der Eigentlichen Baumläufer (Certhia) aus der Familie der Baumläufer (Certhiidae). Er ist in weiten Teilen Mitteleuropas ein verbreiteter Brutvogel, der vor allem im Tiefland anzutreffen ist.
Die Bestandssituation des Gartenbaumläufers wurde 2016 in der Roten Liste gefährdeter Arten der IUCN als „Least Concern (LC)“ = „nicht gefährdet“ eingestuft.[1]
Der Gartenbaumläufer ähnelt seinem Verwandten, dem Waldbaumläufer, im Aussehen so sehr, dass beide kaum voneinander zu unterscheiden sind. Bei Freilandbeobachtungen werden in der Regel die Lautäußerungen herangezogen, um die beiden Arten auseinanderzuhalten.[2]
Der Gartenbaumläufer erreicht eine Körpergröße von 12 Zentimetern und wiegt etwa 11 Gramm. Sein spitzer Schnabel ist nach unten gebogen und wird bis 12 mm lang. Seine Unterseite ist weiß, seine Oberseite rindenfarbig und sein Überaugenstreif weiß. Männchen und Weibchen haben die gleiche Farbe. Sein relativ langer Schwanz dient zum Stützen und zum Steuern im Flug. Insbesondere die mittleren Schwanzfedern sind besonders steif, um das Abstützen zu ermöglichen.
Frisch geschlüpfte Nestlinge des Gartenbaumläufers weisen auf Stirn und Nacken je einen Schopf langer grauer Dunen auf. Der Rachen ist gelb und die Schnabelwülste sind gelblichweiß.[3]
Der Ruf des Gartenbaumläufers klingt in etwa wie „tihtih“. Der Gesang ist kürzer und insgesamt kräftiger und lauter als der des Waldbaumläufers. Die melodische kurze Pfeifstrophe ähnelt einem "titi-tiro-iti-titt"[4] oder "di-dideli-di-di".
Typisch für den Gartenbaumläufer ist Klettern an Baumstämmen, bei dem er sich mit dem langen Schwanz abstützt und sich in kleinen Sprüngen aufwärts bewegt. Er ist dabei besonders häufig an Laubbäumen wie Eichen, Eschen und Ulmen zu beobachten, die eine besonders tief zerfurchte Rinde aufweisen.
Das Verbreitungsgebiet des Gartenbaumläufers ist West- und Mitteleuropa, die Ostgrenze liegt etwas östlich der Ostgrenze Polens und an der westlichen Schwarzmeerküste. Er brütet außerdem in Südeuropa, im Westen Kleinasiens sowie in Nordafrika. Er fehlt in Großbritannien und Irland sowie im Norden Dänemarks.[5] Auch auf der iberischen Halbinsel fehlt er in weiten Teilen des Landesinneren.
Der Gartenbaumläufer bevorzugt – anders als der Waldbaumläufer – Laubwälder, Parks und Gärten mit vielen Obstbäumen. Er ist auch in Alleen, Feldgehölzen und Streuobstwiesen anzutreffen.
Der Gartenbaumläufer überwintert als Standvogel in Mitteleuropa und ist Strichvogel und Kurzstreckenzieher.
Mit ihrem Gefieder sind Baumläufer ideal an die Rinde der Bäume angepasst, wo sie gut getarnt auf Nahrungssuche gehen. Für die Futtersuche bevorzugt der Gartenbaumläufer vor allem Laubbäume mit besonders tiefer, borkiger Rinde (z. B. Eiche, Esche, Ulme), die er nach Nahrung absucht. Diese besteht aus Insekten, Spinnen, Käfern und Larven, welche er an und unter der Baumrinde findet. Er ernährt sich auch von Samen, die insbesondere im Winter einen größeren Teil seiner Nahrung ausmachen können.
Anders als der Kleiber kann der Gartenbaumläufer nicht kopfüber den Baumstamm hinablaufen. Er beginnt am unteren Teil des Baumes und erklimmt mit Hilfe seiner spitzen langen Krallen ruckartig und schraubig den Baumstamm. Dabei stochert er mit seinem langen, deutlich gebogenen Pinzettenschnabel in der Baumrinde nach allem Essbaren.[6]
An künstlich geschaffenen Winterfutterplätzen trifft man den Gartenbaumläufer eher selten als Gast an. Sollte er sich dennoch an einem Futterhaus einfinden, bevorzugt er fetthaltiges, weiches Winterfutter.[7]
Die Brutzeit erstreckt sich von März bis Juli. Gartenbaumläufer ziehen ein bis zwei Bruten pro Jahr groß.
Das Nest wird aus Reisig, Halmen, Moos, Tierhaaren und Federn in Baumspalten und hinter loser Rinde gebaut. Das Innere des Napfes wird mit Federn, Rindenfasern und Wolle ausgekleidet. Beide Elternvögel sind am Nestbau beteiligt.[8] Das Weibchen legt fünf bis sieben Eier. Diese sind spindelförmig mit einer glatten, glanzlosen weißen Schale, die sehr fein rostrot oder -braun gesprenkelt oder gepunktet ist. Es brütet nur das Weibchen, die Brutzeit beträgt bis 13 bis 15 Tage. Nach 14 bis 15 Tagen verlassen die Jungen das Nest. An der Versorgung der Jungvögel sind beide Elternvögel beteiligt.[3] Die Geschlechtsreife tritt nach einem Jahr ein.
Der Gartenbaumläufer (Certhia brachydactyla) ist eine Vogelart der Gattung der Eigentlichen Baumläufer (Certhia) aus der Familie der Baumläufer (Certhiidae). Er ist in weiten Teilen Mitteleuropas ein verbreiteter Brutvogel, der vor allem im Tiefland anzutreffen ist.
Die Bestandssituation des Gartenbaumläufers wurde 2016 in der Roten Liste gefährdeter Arten der IUCN als „Least Concern (LC)“ = „nicht gefährdet“ eingestuft.
Краткопрстиот ползач (науч. Certhia brachydactyla) е мала врапчевидна птица во шумите низ потоплите региони на Европа, вклучувајќи ја и Македонија и северна Африка. Генерално има појужна распространетост од другите ползачи, односно од обичниот ползач, од кого тешко може да го разликуваме каде ги има и двата. Краткопрстиот ги претпочита листопадните шуми и пониските надморски височини во областите каде распространетоста им се преклопува. Таа не е птица преселница, но знае да заскита надвор од својот опсег.
Краткопрстиот ползач за првпат е опишан од Кристијан Лудвиг Брем 1820 година.[2] Научното име потекнува од грчкото kerthios - мала птица што ползи по стеблата, опишана од Аристотел и brachydactyla што доаѓа од brakhus, „краток“ и dactulos „прсти“, што, исто така, е содржано во македонскиот назив и што се однесува на пократките прсти што оваа птица ги има во однос на обичниот ползач.[3]
Има 5 подвида на краткопрстиот ползач:
потемен и покафеав одозгора и појасно бело избразден одоздола од C. b. megarhyncha;
Сите ползачки се слични по изглед, мали, кафеави, со линии и точки на горните делови, со портокалова нијанса над опашката и белкави долни делови. Имаат долг надолу свиен клун и долга цврста опашка што им помага при ползењето по стеблата.[4]
Краткопрстиот ползач е долг 12.5 см и тежок 7.5-11 грама. Има бессјајни сивокафеави горни делови, комплексно прошарани со црно, бело и кремаво, слаба белкава линија над окото, темникави долни делови кои се во контраст со белото грло. Половите се слични, а младенчињата имаат белкави долни делови понекогаш со портокалова нијанса на стомакот.
Повикот на овој вид е повторливо остро тит...тит тит-тит а песната му е секвенца од малку продолжени исти такви ноти тиит-тиит-тиит-е-рои-тиит. Има географски варијанти на пеењето, на пример во Данска песната е пократка, на Кипар е многу кратка и едноставна, а во северна Африка е пониска.[4]
Овој вид својата распространетост ја дели со обичниот ползач, кој е побел одоздола, a одозгора, пак, кафеавата боја му е потопла и има повеќе точки, линијата над окото му е поизразена и има малку пократок клун. Како и да е, идентификацијата по надворешен изглед во природа не е лесна, но обичниот ползач има карактеристична песна составена од чрчорење, треперење и последен свиреж со шрии, што ретко се среќава кај краткопрстиот. Но сепак, познато е дека и двете птици можат да си ги пеат песните едниот на другиот.[4]
Живеалиштето на краткопрстиот ползач се шумите со стари дрвја, особено дабови, избегнувајќи ги целосно четинарските и повисоките надморски височини. Таа е постојан жител, односно не е птица преселница, но во периодот по размножување можни се распрскувања кои доведуваат до скитништво. Како мала шумска птица со криптични пердуви и тивок повик, оваа птица може да не ја забележиме како вертикално потскокнува качувајќи се полека нагоре по стеблото на дрвото, помагајќи си со вкочанетата опашка и широко раширените прсти на нозете. Таа не е многу внимателна и плашлива и речиси е рамнодушна кон присуството на луѓето. Има карактеристичен непредвидлив брановиден лет, со наизменични замавнувања со крилјата, сличен на пеперугите. Зимно време живеат сами, но кога е многу студено може да се соберат по повеќе од десетина птици да спијат заедно на заштитено место за да се греат меѓусебно.[4]
Краткопрстиот ползач се храни со без'рбетници кои ги вшмукува од стеблата на дрвјата. Почнува од долу и се движи нагоре во спирала, помагајќи си со цврстата опашка, и за разлика од лазачките, не се симнува надолу со главата, туку летнува до основата на некое друго блиско дрво. Го користи својот долг, тенок клун за да ги извади инсектите и пајаците од пукнатините во кората. Иако обично се хранат на дрвјата, повремено го ловат пленот на ѕидови, гола земја или меѓу паднатите борови иглички, па и додава некое иглолисно семе во својата исхрана во постудените месеци.
Гнездото го прават во дупка во дрвото или пукнатина од кората. Старите гнезда на клукајдрвците, дупките во ѕидовите и зградите, како и куќичките за птици, доаѓаат предвид за гнездење. [4] Го постилаат со гранчиња, борови иглички, трева и помеки материјали како пердуви, волна, мов, лишај или пајажина. Несат 5-7 јајца, бели со пурпурноцрвени дамки. Ги инкубира само женката во период од 13 до 15 дена, а потоа ги хранат обата родитела, но ги загрева повторно само женката уште 15-18 дена додека да се оперјат. Овој вид често има и второ легло. Мажјакот започнува да го гради новото гнездо додека женката сè уште се грижи за потомството од првото.[4]
Краткопрстиот ползач има широка распространетост од 1 до 10 милиони км² и голема популација од 4.1 до 14 милиони поединци. Според Црвениот список на МСЗП спаѓа во вид со најмала загриженост.[1]
Краткопрстиот ползач (науч. Certhia brachydactyla) е мала врапчевидна птица во шумите низ потоплите региони на Европа, вклучувајќи ја и Македонија и северна Африка. Генерално има појужна распространетост од другите ползачи, односно од обичниот ползач, од кого тешко може да го разликуваме каде ги има и двата. Краткопрстиот ги претпочита листопадните шуми и пониските надморски височини во областите каде распространетоста им се преклопува. Таа не е птица преселница, но знае да заскита надвор од својот опсег.
Къащныбэху (лат-бз. Certhia brachydactyla) — къащ лъэпкъым щыщ лӀэужьыгъуэщ.
ЩӀыбыр гъуэ-гъуэбжафэщ, кусэ хужьыфэ кӀыхьхэр ирехыу. Ныбэ щӀагъыр хужь-дыжьыныфэщ.
Щопсэу Еуропэм и Ӏыхэ нэхъыбэм, Тыркуейм, Къаукъазым и Хы ФӀыцӀэ Ӏуфэм, Ищхъэрэ Африкэм я мэзхэм е жыг гуэрэнхэм.
The short-toed treecreeper (Certhia brachydactyla) is a small passerine bird found in woodlands through much of the warmer regions of Europe and into north Africa. It has a generally more southerly distribution than the other European treecreeper species, the common treecreeper, with which it is easily confused where they both occur. The short-toed treecreeper tends to prefer deciduous trees and lower altitudes than its relative in these overlap areas. Although mainly sedentary, vagrants have occurred outside the breeding range.
The short-toed treecreeper is one of a group of four very similar Holarctic treecreepers, including the closely related North American brown creepers,[2] and has five subspecies differing in appearance and song. Like other treecreepers, the short-toed is inconspicuously plumaged brown above and whitish below, and has a curved bill and stiff tail feathers. It is a resident in woodlands throughout its range, and nests in tree crevices or behind bark flakes, laying about six eggs. This common, unwary, but inconspicuous species feeds mainly on insects which are picked from the tree trunk as the treecreeper ascends with short hops.
The short-toed treecreeper was first described by Christian Ludwig Brehm in 1820.[3] The binomial name is derived from Greek; kerthios is a small tree-dwelling bird described by Aristotle and others, and brachydactyla comes from brakhus, "short" and dactulos "finger", which refers, like the English name, to the fact that this species has shorter toes than the common treecreeper.[4]
This species is one of a group of very similar treecreeper species, all placed in the single genus Certhia. Eight species are currently recognised, in two evolutionary lineages, a Holarctic radiation, and a Sino-Himalayan group south and east of the Himalayas. The former group has a more warbling song, always (except in C. familiaris from China) starting or ending with a shrill sreeh. The Himalayan species, in contrast, have a faster-paced trill without the sreeh sound. The short-toed treecreeper belongs to the northern group, along with the North American brown creeper, C. americana, the common treecreeper, C. familaris, of temperate Eurasia, and Hodgson's treecreeper, C. hodgsoni, from the southern rim of the Himalayas.[2]
There are five subspecies of short-toed treecreeper, which are all very similar and often intergrade in areas where their ranges overlap. There is a general cline in appearance from west to east across Europe, with upperparts becoming a darker and colder brown. The currently recognised subspecies are as follows:[5]
All the treecreepers are similar in appearance, being small birds with streaked and spotted brown upperparts, rufous rumps and whitish underparts. They have long decurved bills, and long stiff tail feathers which provide support as they creep up tree trunks looking for insects.[5]
The short-toed treecreeper is 12.5 centimetres (4.9 inches) long and weighs 7.5–11 g (0.26–0.39 oz). It has dull grey-brown upperparts intricately patterned with black, buff and white, a weak off-white supercilium and dingy underparts contrasting with the white throat. The sexes are similar, but juveniles have whitish underparts, sometimes with a buff belly.
The call of this species is a repeated shrill tyt...tyt tyt-tyt and the song of the nominate subspecies is an evenly spaced sequence of notes teet-teet-teet-e-roi-tiit. There is some geographical variation; the song of Danish birds is shorter, that of the Cyprus subspecies is very short and simple, and the North African version is lower pitched. European birds do not respond to latter two song variants.[5]
This species shares much of its range with the common treecreeper. Compared to the short-toed, that bird is whiter below, warmer and more spotted above, and has a whiter supercilium and slightly shorter bill. However, identification by sight may be impossible for poorly-marked birds. Vocal birds are usually identifiable, since Common has a distinctive song composed of twitters, ripples and a final whistle and a shree' call rarely given by the short-toed; however, both species have been known to sing the other's song. Even in the hand, although the short-toed usually has a longer bill and shorter toes, 5% of birds are not safely identifiable.[5]
The brown treecreeper has never been recorded in Europe, but would be difficult to separate from the short-toed treecreeper, which it much resembles in appearance. Its call is more like the common treecreeper's, but a vagrant brown treecreeper might still not be possible to identify with certainty given the similarities between the three species.[5]
The short-toed treecreeper breeds in temperate woodlands across Europe from Portugal to Turkey and Greece, and in north west Africa. It prefers well-grown trees, especially oak and avoids pure stands of conifers. Where it shares its European range with common treecreeper, the latter species tends to be found mainly in coniferous forest and at higher altitudes.[7]
It is usually found in the lowlands, but breeds locally at up to 900 metres (3,000 feet) in Germany, 1,800 metres (5,900 feet) in France and 1,400 metres (4,600 feet) in Switzerland. In Turkey and North Africa it is a mountain species.[5] The breeding areas have July isotherms between 17–18 °C and 26 °C (63–64 °F and 79 °F).[7]
This treecreeper is essentially non-migratory but post-breeding dispersal may lead to vagrancy outside the normal range. It has occurred as a vagrant to England, Sweden, Lithuania and the Balearic Islands. Three birds on Corsica in 1969 appeared to be of the North African subspecies C. b. mauritanica.[5]
The short-toed nests in tree crevices or behind bark flakes. Old woodpecker nests, crevices in buildings or walls, and artificial nest boxes or flaps are also used.[5]
The nest has an often bulky base of twigs, pine needles, grass or bark, and a lining of finer material such as feathers, wool, moss, lichen or spider web. The eggs are laid between April and mid June (typical clutch 5–7 eggs); they are white with purple-red blotches, 15.6 mm × 12.2 mm (0.61 in × 0.48 in) in size. The eggs are incubated by the female alone for 13 – 15 days until the altricial downy chicks hatch; they are then fed by both parents, but brooded by the female alone, for a further 15 – 18 days to fledging.[7] This species often raises a second brood. The male starts constructing a new nest while the female is still feeding the first brood, and when the chicks are 10–12 days old, he takes over feeding duties while the female completes the new nest.[5]
A Spanish study suggests that forest fragmentation adversely affects the numbers of short-toed treecreepers present, as is also the case with the common treecreeper. Species that depend on relatively scarce resources, such as tree trunks, only occupy the larger forests, whereas those such as tits and common firecrests that exploit abundant, ubiquitous resources are distributed uniformly through woodlands of all sizes.[8][9]
The short-toed treecreeper typically seeks invertebrate food on tree trunks, starting near the tree base and spiralling its way up using its stiff tail feathers for support. Unlike a nuthatch, it does not come down trees head first, but flies to the base of another nearby tree. It uses its long thin bill to extract insects and spiders from crevices in the bark. Although normally found on trees, it will occasionally feed on walls or bare ground, or amongst fallen pine needles. It may add some seeds to its diet in the colder months.[7]
As a small woodland bird with cryptic plumage and a quiet call, the short-toed treecreeper is easily overlooked as it hops mouse-like up a vertical trunk, progressing in short hops, using its stiff tail and widely splayed feet as support. Nevertheless, it is not wary, and is largely indifferent to the presence of humans. It has a distinctive erratic and undulating flight, alternating fluttering butterfly-like wing beats with side-slips and tumbles. It is solitary in winter, but in cold weather up to twenty or more birds will roost together in a suitable sheltered crevice, or in a star formation under eaves of buildings.[5]
This species has an extensive range of between 1–10 million square kilometres (0.4–3.8 million square mi). It has a large population, estimated at between 4.1–14 million individuals. Population trends have not been quantified, but the species is not believed to approach the thresholds for the population decline criterion of the IUCN Red List (declining more than 30% in ten years or three generations). For these reasons, the short-toed treecreeper is evaluated as Least Concern.[1]
It is common through much of its range, but is rare in the Caucasus and on the smaller Channel Islands. In the west of its range it is spreading north through Denmark, where it first bred in 1946.[5]
.jpg)
Certhia brachydactyla dorotheae, Cyprus The short-toed treecreeper (Certhia brachydactyla) is a small passerine bird found in woodlands through much of the warmer regions of Europe and into north Africa. It has a generally more southerly distribution than the other European treecreeper species, the common treecreeper, with which it is easily confused where they both occur. The short-toed treecreeper tends to prefer deciduous trees and lower altitudes than its relative in these overlap areas. Although mainly sedentary, vagrants have occurred outside the breeding range.
The short-toed treecreeper is one of a group of four very similar Holarctic treecreepers, including the closely related North American brown creepers, and has five subspecies differing in appearance and song. Like other treecreepers, the short-toed is inconspicuously plumaged brown above and whitish below, and has a curved bill and stiff tail feathers. It is a resident in woodlands throughout its range, and nests in tree crevices or behind bark flakes, laying about six eggs. This common, unwary, but inconspicuous species feeds mainly on insects which are picked from the tree trunk as the treecreeper ascends with short hops.
La Mallongfingra certio aŭ Ĝardena certio, Certhia brachydactyla, estas eta paserina birdo kiu troviĝas en arbaroj en multe de la pli varmaj regionoj de Eŭropo kaj en norda Afriko. Ili havas ĝenerale pli sudan distribuadon ol la alia eŭropa specio de arbogrimpulo nome la Longfingra certio, kun kiu ĝi estas facile konfuzita kie ambaŭ teritorioj koincidas. La Mallongfingra certio preferas deciduajn arbojn kaj pli malaltajn altitudojn ol sia parenco en tiuj koincidaj areoj. Kvankam ili estas kutime loĝantaj birdoj, vagantoj povas foresti la reproduktan teritorion.
La Mallongfingra certio estas unu de la grupo de kvar tre similaj arbogrimpuloj de la Holarkto, inklude la tre rilatan nordamerikan specioj de la Bruna certio,[1] kaj havas kvin subspeciojn diferencajn laŭ aspekto kaj kanto. Kiel aliaj arbogrimpuloj, la Mallongfingra certio estas kamufle bruna supre kaj blankeca sube kaj havas kurbecan bekon kaj rigidajn vostoplumojn. Ili estas loĝantaj birdoj en arbaroj tra sia teritorio, kaj nestumas en arbofendoj aŭ malantaŭ arboŝeleroj, kie la ino demetas ĉirkaŭ 6 ovojn. Tiu komuna, netimida, sed malfacile videbla specio manĝas ĉefe insektojn kiujn ili plukas el la arbotrunkoj dum la arbogrimpulo ascendas laŭ mallongaj saltetoj.
Ĉiuj certioj estas tre similaj laŭ aspekto, tio estas malgrandaj birdoj kun striecaj kaj punktitaj brunaj supraj partoj, ruĝecaj pugoj kaj blankecaj subaj partoj. Ili havas longajn kurbecajn bekojn, kaj longajn rigidajn vostoplumojn kiuj havigas subtenon dum ili suprengrimpas arbotrunkojn serĉe de insektoj.[2]
La Mallongfingra certio estas 12,5 cm longa kaj pezas 7,5 al 12 g. Ili havas sablokolorajn grizbrunajn suprajn partojn tre markitajn je nigro, okro kaj blanko, blankecan supraokulan strion kaj malpurecajn subajn partojn kontraste kun la blanka grorĝo. Ambaŭ seksoj estas similaj, sed junuloj havas blankecajn subajn partojn, foje kun okreca ventro.
La alvoko de tiu specio estas ripeta trilado tit...tit tit-tit kaj la kanto de la nomiga subspecio estas eĉ nekonstanta sekvenco de notoj tiit-tiit-tiit-e-roi-tiit. Estas ia geografia variado; la kanto de la danaj birdoj estas pli mallonga, tiu de la cipra subspecio estas tre mallonga kaj simpla, kaj la nordafrika versio estas altatona. Eŭropaj birdoj ne respondas al tiuj du lastaj kantovariantoj.[2]
Tiu palearktisa specio kunhavas multe de sia teritorio kun la Longfingra certio. Kompare kun la Mallongfingra certio, tiu birdo estas pli blankeca sube', pli varma kaj pli punktita supre kaj havas pli blankan supraokulan strion kaj iom pli mallongan bekon. Tamen, la identigo per vidado povas esti neebla pro la manko de markoj. Voĉemaj birdoj estas kutime identigeblaj, ĉar la Longfingra certio havas distingan kanton komponitan de stridaj triladoj, parolaĵo kaj fina fajfo kaj alvoko kiel ŝriii tre rare farita de la Mallongfingra certio; tamen oni scias ke ambaŭ specioj kantas la kanton de la aliuloj. Eĉ havante la birdon enmane, kvankam la Mallongfingra certio kutime havas pli longan bekon kaj pli mallongajn fingrojn, 5% de birdoj estas necerte identigeblaj.[2]
La amerika Bruna certio neniam estis konstatita en Eŭropo, sed estus malfacilege separi ĝin el la Mallongfingra certio, kun kiu ĝi multe similas laŭ aspekto. La alvoko estas pli kia tiu de la Longfingra certio, sed vaganta Bruna certio povus estis maleble identigebla certe pro la simileco inter la tri specioj.[2]
La Mallongfingra certio estis unuafoje priskribita de Christian Ludwig Brehm en 1820.[3] La dunoma scienca nomo estas devena el la greka kerthios kiu estas eta arboloĝanta birdo priskribita de Aristotelo kaj aliaj, kaj brachydactyla devenas el braĥus, "mallonga" kaj daktilos "fingro", kio aludas, kiel en Esperanto, al la fakto ke tiu specio havas pli mallongajn fingrojn ol la Longfingra certio.[4]
Tiu specio estas unu de la grupo de ege similaj specioj de tipaj arbogrimpuloj, ĉiuj lokitaj en la ununura genro Certhia. Estas agnoskataj 8 specioj nuntempe, en du stirpoj laŭ evoluo: nome unu de holarkta radiado, kaj unu sudazia grupo. La Holarkta grupo havas pli trilecan kanton, ĉiam (escepte en C. familiaris el Ĉinio) komencante aŭ finante per strida sriih. Specioj de la suda grupo, kontraste, havas pli rapide nesekvan trilon sen la sono sriih. Ĉiuj specioj havas distingajn voĉojn kaj kelkaj subspecioj supreniris al la statuso de specio sur la bazo de siaj alvokoj.[5]
La Mallongfingra certio apartenas al la norda grupo, kun la nordamerika Bruna certio, C. americana, la Longfingra certio, C. familaris, de okcidenta Eŭrazio, kaj, se ĝi estas konsiderata separata specio, la Hodgsona certio, C. hodgsoni, el la suda bordo de Himalajo.[1]
Estas 5 subspecioj de Mallongfingra certio, kiuj estas tre similaj kaj ofte interreproduktiĝas en areoj kie ties teritorioj koincidas. Estas ĝenerala klino laŭ aspekto el okcidento orienten tra Eŭropo, kun supraj partoj iĝantaj pli malhelaj kaj pli malhelbrunaj. La nuntempe agnoskataj subspecioj estas la jenaj:[2]
Subspecio Teritorio Notoj[2] C. b. megarhyncha Kanalinsuloj kaj okcidenta Eŭropo, nordokcidenta Hispanio, okcidenta kaj norda Francio, Belgio, Nederlando kaj okcidenta Germanio. Vidu "Aspekto". Okcidentaj birdoj estas pli palaj kaj pli ruĝecaj ol tiuj orientaj. C. b. brachydactyla Kontinenta Eŭropo oriente de C. b. megarhyncha, Sicilio kaj Kreto. La Nomiga subspecio; pli malhela kaj helbruna supre kaj pli klare blankastriita sube ol la C. b. megarhyncha. C. b. mauritanica Nordafriko. Pli malhelaj kaj helbrunaj supraj partoj kaj pli etende sablokoloraj subaj partoj ol la nomiga subspecio. Diferenca kanto. C. b. dorotheae Cipro. Pli grizaj supraj partoj kaj pli blankaj subaj partoj ol la nomiga. Diferenca kanto. C. b. harterti Malgranda Azio kaj Kaŭkazo. Simila al la C. b. megarhyncha, sed pli senkoloraj ruĝecaj supraj partoj.La Mallongfingra certio reproduktiĝas en moderklimataj arbaroj en Eŭropo el Portugalio al Turkio kaj Grekio, kaj en nordokcidenta Afriko. Ili preferas maturajn arbojn, ĉefe kverkojn kaj ili evitas purajn fostojn de konifero. Kie ili kunhavas la eŭropean teritorion kun la Longfingra certio, tiu lasta specio troviĝas prefere en koniferaj arbaroj kaj je pli altaj altitudoj.[6]
Ili kutime troviĝas en malaltaj teroj, sed ili reproduktiĝas loke ĝis 900 m en Germanio, 1800 m en Francio kaj 1400 m en Svisio. En Turkio kaj Nordafriko ĝi estas montara specio.[2] La reproduktaj areoj havas juliajn isotermojn inter 17 kaj 18 oC kaj 26 oC .[6]
Tiu arbogrimpulo estas ĉefe nemigranta sed postreprodukta disigo povas alporti vagantojn for de la normala teritorio. Vagantoj alvenis ĝis Anglio, Svedio, Litovio kaj la Balearoj. En Korsiko aperis en 1969 tri ekzempleroj de la nordafrika subspecio C. b. mauritanica.[2]
Tiu specio havas etendan teritorion de 1 al 10 milionoj de km. Ili havas grandan populacion, ĉirkaŭkalkulitan je inter 4,1 kaj 14 milionoj da individuoj. Oni ne konas la populacitendencon, sed oni supozas, ke la specio ne alproksimiĝis al la sojlo de la kriterioj por malpliiĝo de la IUCN Ruĝa Listo (malpliiĝo je pli da 30 % en 10 jaroj aŭ 3 generacioj). Pro tio la Mallongfingra certio estas konsiderata kiel Malplej Zorgiga.[7]
Ĝi estas komuna tra multe de sia teritorio, sed ĝi estas rara en la Kaŭkazo kaj en la malgrandaj Kanalinsuloj. Okcidente de ĝia teritorio ĝi disvastiĝas norden tra Danio, kie ili unuafoje reproduktiĝis en 1946.[2]
La nestoj de Mallongfingra certio estas en arbofendoj aŭ malantaŭ arboŝelo. Ili uzas ankaŭ malnovajn nestojn de pegoj, fendojn en konstruaĵoj aŭ muroj kaj artefaritajn nestoskatolojn aŭ subtegmentajn randojn.[2]
La nesto (3 aŭ 4 m supergrunde) havas malferman kompaktan bazon el bastonetoj, pinpingloj, herberoj aŭ arboŝeleroj, kiun oni kovras el pli milda materialo kiel plumetoj, lano, musko, likeno aŭ araneretoj. La ino demetas ovojn el aprilo al junio (tipe 5 al 7 ovoj); ili estas blankaj kun purpurruĝaj makuletoj kaj estas 15.6 al 12.2 mm grandaj. Nur la ino kovas la ovojn dum 13 - 15 tagoj ĝis kiam la nefrumaturaj lanugaj idoj eloviĝas; ili estas poste manĝigataj de ambaus gepatroj, sed kovas nur la ino, dum pliaj 15 - 18 tagoj antaŭ elnestiĝo.[6] Tiu specio ofte faras duan ovodemetadon. La masklo ekkonstruas novan neston dum la ino ankoraŭ manĝigas la unuan idaron, kaj kiam la idoj estas 10-12 tagaĝaj, li manĝigas ilin dum la ino finigas la novan neston.[2]
Hispana studo sugestas, ke arbarfragmentado danĝere tuŝas la nombron de ekzempleroj de Mallongfingra certio, kaj same estas la kazo de la Longfingra certio. Specioj kiuj dependas el relative malabundaj resursoj, kaj el arbotrunkoj, okupas nur la plej grandajn arbarojn, kiaj paruoj kaj regoledoj.[8][9]
La Mallongfingra certio tipe serĉas senvertebrulojn sur arbotrunkoj, komence ĉe la arbobazo kaj suprenirante laŭ spirala irmaniero helpe de la rigidaj vostoplumoj. Malkiel sitoj, ili ne malsupreniras kapaltere, sed ili flugas al la bazo de alia apuda arbo. Ili uzas sian longan maldikegan bekon por elpreni insektojn kaj araneojn el la fendoj de la arboŝelo. Kvankam kutime ili troviĝas sur arboj, ili eventuale predas ankaŭ sur muroj, sur grundo aŭ inter falitaj pinpingloj, kaj povas aldoni ankaŭ kelkajn konifersemojn al sia dieto en pli malvarmaj monatoj.[6] Ili profitas sian malgrandecon vintre ĉar ili povas viziti la plej malgrandajn fendojn kie insektetoj kaŝiĝas kaj tiele ili povas pluteni sian insektobazan dieton.
Kiel malgranda arbarbirdo kun kamufla plumaro kaj silenteca alvoko, la Mallongfingra certio estas facile preterkonstatata dum ĝi saltetas kvazaŭ muso supren vertikalan trunkon, progrese laŭ mallongaj saltetoj, uzante siajn rigidajn vostoplumojn kaj ampleksajn piedojn kiel apogilojn. Tamen ĝi ne estas timidaj kaj estas ege indiferentaj al la homesto.[2] Ili havas distingan vagantecan kaj ondecan flugmanieron, alterne flugilfrapojn kvazaŭ de papilioj kun leviĝoj kaj faloj. Ili estas solecaj vintre, sed dum malvarma vetero ĝis dudeko aŭ plie da birdoj povas ripozi kune en taŭga ŝirmita fendo aŭ laŭ stelformo sub subtegmentoj .[2]
Ili vivas ĝis 9 jarojn.
La Mallongfingra certio aŭ Ĝardena certio, Certhia brachydactyla, estas eta paserina birdo kiu troviĝas en arbaroj en multe de la pli varmaj regionoj de Eŭropo kaj en norda Afriko. Ili havas ĝenerale pli sudan distribuadon ol la alia eŭropa specio de arbogrimpulo nome la Longfingra certio, kun kiu ĝi estas facile konfuzita kie ambaŭ teritorioj koincidas. La Mallongfingra certio preferas deciduajn arbojn kaj pli malaltajn altitudojn ol sia parenco en tiuj koincidaj areoj. Kvankam ili estas kutime loĝantaj birdoj, vagantoj povas foresti la reproduktan teritorion.
La Mallongfingra certio estas unu de la grupo de kvar tre similaj arbogrimpuloj de la Holarkto, inklude la tre rilatan nordamerikan specioj de la Bruna certio, kaj havas kvin subspeciojn diferencajn laŭ aspekto kaj kanto. Kiel aliaj arbogrimpuloj, la Mallongfingra certio estas kamufle bruna supre kaj blankeca sube kaj havas kurbecan bekon kaj rigidajn vostoplumojn. Ili estas loĝantaj birdoj en arbaroj tra sia teritorio, kaj nestumas en arbofendoj aŭ malantaŭ arboŝeleroj, kie la ino demetas ĉirkaŭ 6 ovojn. Tiu komuna, netimida, sed malfacile videbla specio manĝas ĉefe insektojn kiujn ili plukas el la arbotrunkoj dum la arbogrimpulo ascendas laŭ mallongaj saltetoj.
El agateador común o europeo[2] (Certhia brachydactyla) es una especie de ave de la familia Certhiidae que vive principalmente en el sur de la Europa Occidental y alrededor del resto de la cuenca del Mediterráneo. Se caracteriza por tener las partes superiores parduzcas, que lo mimetizan con los troncos de los árboles, y las parte inferiores blanquecinas, con el pico largo, fino y curvado hacia abajo. Trepa con facilidad por los árboles ayudado de su cola rígida que le sirve de apoyo.
El agateador común es un pájaro pequeño, mide de 11-13 cm de largo y pesa unos 8-10 g. Es de color pardo salpicado con motas oscuras y claras en las partes superiores y sus zonas ventrales son de color blanco sucio. Su pico es relativamente largo y curvado (aprox. 2/3 partes de la longitud de la cabeza, o unos 16,5- 22,05 mm). Su cola tiene plumas rígidas que le permiten usarla como punto de apoyo cuando se encuentra en los troncos verticales.
El área de distribución del agateador europeo solapa en gran parte de Europa con el del agateador euroasiático con el que se puede confundir. Comparado con esta especie las partes inferiores de agateador europeo son de un color blanco menos intenso, y las superiores son de un color marrón más apagado y menos moteadas, tiene una lista superciliar más oscura. Su pico es ligeramente más largo y los dedos de sus pies más cortos. Aun así es difícil diferenciar visualmente al 5% de los individuos, incluso teniéndolos en la mano.[3] En cambio sus cantos son muy diferentes, aunque se sabe que ambas especies pueden emitir los sonidos de la otra.[3]
Su canto es un "ti-ti-tí--teroi-ti-tít" constituido por notas muy marcadas y agudas, separadas por cortas pausas, con una duración de 1,5 a 2 s . Fuera del período reproductor es mucho más frecuente oír una serie de 3 a 5 notas ‘ti’ o ‘tzi’ agudas, marcadas, de acabado brusco y separadas por cortísimas pausas de 0,1-0,5 s ("ti-ti-ti-ti-...").
Se encuentra principalmente en Europa occidental, además del norte de África y alrededor del Mediterráneo oriental. Ocupa casi toda la península ibérica, siendo menos frecuente en la zona oriental más mediterránea, así como en los sectores más deforestados de las submesetas norte y sur. Está distribuido en altitud desde el nivel del mar hasta los 1600 m, siendo muy escaso desde esta altitud hasta los 2000 m, donde lo sustituye el agateador euroasiático en las cordilleras del norte de España. Ambas especies solapan sus áreas de distribución en gran parte de Europa, ocupando el agateador el agateador común donde coinciden preferentemente las regiones bajas con bosques de frondosas abiertos y el agateador euroasiático las altas y los bosques densos de coníferas.[4]
El agateador común fue descrito científicamente con su actual nombre por el ornitólogo alemán Christian Ludwig Brehm en 1820.[5] Su nombre binomial deriva de los términos griegos kerthios, un pequeño ave habitante de los árboles descrito por Aristóteles, y brachydactyla, compuesto de brakhus (corto) y dactilos (dedo), con lo que unido significa «de dedos cortos»,[6] en comparación con los del agateador norteño.
Esta especie es muy parecida al resto de los componentes del género Certhia. Se reconocen actualmente ocho especies dentro del género de los agateadores, divididos en dos linajes evolutivos: una rama holártica y otra en el sur de Asia. El agateador común pertenece al grupo de norte, junto al agateador euroasiático, el agateador americano de Norteamérica y el agateador de Hodgson del sur del Himalaya.[7]El canto del grupo del holártico es más gorjeante, siempre empieza y termina con un chillón sriih. En cambio las especies del grupo del sur tienen un trino de ritmo más rápido sin el sonido sriih.
Se reconocen seis subespecies:[5]
En la península ibérica se distinguen dos subespecies: C. b. megarhyncha, en los Pirineos Occidentales, noroeste de España y Portugal, y C. b. brachydactyla en el resto del área. No está presente en las islas Baleares, Canarias, Madeira y Azores. Un análisis del genoma mitocondrial citocromo b muestra que las poblaciones del noroeste de África forman un linaje separado de las poblaciones europeas.
Es un pájaro generalista de ambientes forestales. Los medios en los que la especie es más abundante son muy variados, pero tienen la característica común de ser bosques con arbolado maduro. Es muy escaso, o no está presente, en masas arboladas de reducida extensión (clima supramediterráneo por encima de 1250 m de altitud.
Es una especie básicamente sedentaria, que casi exclusivamente efectúa cortos movimientos dispersivos desde su lugar de nacimiento, o desplazamientos altitudinales durante el invierno ante temporales fríos.
Su dieta es estrictamente insectívora durante todo el año. Principalmente consume coleópteros y arácnidos (fundamentalmente Araneae). Busca el alimento mayoritariamente en troncos y ramas gruesas. Dentro del árbol ocupa principalmente los 2/3 inferiores donde la corteza es más rugosa.
Suele desplazarse en solitario, aunque a veces forma bandos mixtos con otras especies. Durante el invierno, en zonas frías, suelen juntarse varios individuos para dormir formando auténticas ‘bolas de plumas’. Durante los días soleados del invierno es capaz de hacer un uso selectivo del mosaico sol-sombra, de manera que usa selectivamente las zonas insoladas por debajo de los 6 °C.
Debido a su plumaje críptico y a su uso del espacio muy específico tiene pocos depredadores, estando escasamente representado en la dieta de gineta, aguililla calzada, búho chico y lechuza común.
Inicia la reproducción a finales de marzo, prolongándose hasta junio. Nidifica siempre a cubierto de la intemperie en troncos de árboles, en grietas profundas o bajo ‘solapas’ de cortezas desprendidas, generalmente a poca altura sobre el suelo. Utiliza con escasísima frecuencia (páridos. Efectúa dos puestas por temporada (entre 3 y 6 huevos cada una). Los huevos son subelípticos de superficie mate y color blanco-crema con motas marrones-rojizas más concentradas hacia el extremo menos aguzado. En pinares montanos del centro de España (Sierra de Ayllón, Madrid-Guadalajara) el tamaño medio de puesta es 4,73 huevos. El número de huevos no varía entre primeras y segundas puestas. Los tamaños de puesta en España son menores que los observados en otras regiones europeas más septentrionales (en promedio de 5 a 6,5 huevos). La incubación de los huevos dura, en promedio, 14 días. El éxito de eclosión (90%) y la proporción de pollos que abandona el nido (98% de los huevos eclosionados) son elevados (datos para un pinar montano de la Sierra de Ayllón).
.jpg)
cropped.jpg)
cropped.jpg)
cropped.jpg)
_001.jpg)
.jpg)
|coautores= (ayuda) El agateador común o europeo (Certhia brachydactyla) es una especie de ave de la familia Certhiidae que vive principalmente en el sur de la Europa Occidental y alrededor del resto de la cuenca del Mediterráneo. Se caracteriza por tener las partes superiores parduzcas, que lo mimetizan con los troncos de los árboles, y las parte inferiores blanquecinas, con el pico largo, fino y curvado hacia abajo. Trepa con facilidad por los árboles ayudado de su cola rígida que le sirve de apoyo.
Gerri-txori arrunta (Certhia brachydactyla) certhiidae familiako hegazti paseriformea da, Europa eta iparraldeko Afrikako eskualde epeletan bizi dena[1].
Enborretan gora eta behera gelditu gabe eta ziztu bizian ibiltzen den hegazti txikia dugu gerri-txori arrunta. Basoez gain, hirietako eta herri handietako parkeetan ere ikus daiteke, baina bere kolorazioak ezkutuan ibiltze bermatzen dionez, adi-adi ibili behar gara bere saltotxo alaiak ikusteko.
11-13,5 cm luzera eta 8 g inguruko pisua duen hegazti arre txikia da gerri-txori arrunta (Herrera, 1984; Carrascal, 2002; Svensson et al, 2010). Buztaneko lumak bereziki gogorrak ditu (errakisa lodiagoa da), eta horiekin enborraren kontra indarra eginez eta atzapar zorrotzak dauzkanez zuhaitzetan gora eta behera ibiltzen da (Svensson et al, 2010). Mokoa marroia (goiko zatia ilunagoa da) eta luzea da, buruaren 2/3 neurtzen du, eta beherantz okertuta dauka (Carrascal, 2002; Svensson et al, 2010; SEO/BirdLife, interneten).
Alde dortsaleko lumadiak enborrarekin nahastea eta ezkutatzea baimentzen dio: arrea da, baina bizkarraldea beltzez zipriztindua dauka eta hegalen goiko aldean barra zuriak dauzka. Alde bentrala, ordea, argia da, zurixka, baina uzkiaren inguruko lumadia ilunagoa, marroiagoa dauka (basoetako gerri-txoriak hemengo lumadia argiagoa du). Begian zerrenda okular argi bat du, basoetako gerri-txoriarena baino ilunagoa eta ez zaiona kopetaraino iristen. (Carrascal, 2002; Svensson et al, 2010). Gazteek helduen lumadi eredu berdina daukate, baina zertxobait argiagoak dira. Dimorfismo sexual nabarmena dagoenik ez dago oso argi, baina badirudi arrek emeek baino moko eta hego handiagoak dauzkatela (Rodríguez de los Santos, 1985; Cramp eta Perrins, 1993).
Iberiar penintsulan megarhyncha eta brachydactyla azpiespezieak daude; lehena Pirinioetan eta penintsularen iparraldean eta bigarrena penintsularen gainontzeko arean. Soilik kanpoko ezaugarriei erreparatuta bi azpiespezieok bereiztea ezinezkoa da (Carrascal, 2002).
Gerri-txori arruntak azpiespezie hauek ditu:
Azpiespezie Hedapena C. b. megarhyncha Mendebaldeko Europa C. b. brachydactyla Europa kontinentala C. b. mauritanica Iparraldeko Afrika C. b. dorotheae Zipre C. b. harterti Asia Txikia eta KaukasoUrte osoan zehar nota altuko tuiiiit moduko txistu ozen bat egiten du. Udaberrian kantu horri ti-ti-tí--teroi-ti-tít moduko beste kantu bat gehitzen dio, enborrean gora eta behera doan bitartean egiten duena.
Mundu osoan soilik Europan bizi den espeziea da. Urte osoan Europako hego-mendebaldean eta Mediterraneoaren inguruan bizi da: Portugaletik Poloniaraino, bai eta Algerian eta Tunisian ere (Carrascal, 2003). Euskal Herri osoan agertzen da eta penintsula osoko dentsitate handienak bertan neurtu dira (baita Huescan eta eta Burgosen ere), eguzkiak asko jotzen ez duten eta prezipitazio nahikoa egiten duten inguruneak hobesten baititu (Carrascal, 2003). Esan bezala, hegazti sedentarioa da, baina badirudi elurrak saihestu nahian neguan goi-mendietatik behera egiten duela (SEO/BirdLife, interneten).
Gerri-txori arrunta basoetako espeziea da. Oso zuhaizti desberdinetan agertu daiteke (artelatz, arte, haritz edota pinuz osatutako basoetan batez ere), baina baso helduak nahiago ditu. Itsasmailatik 2000 metrotarainoko basoetan ikus daiteke, baina Pirinio inguruetan 1600 metrotik gora gutxiago dago bere lekua basoetako gerri-txoriak hartzen baitu (Elosegui, 1985; SEO/BirdLife, interneten). Ugalketa garaian mendian gora baso itxiagoetara mugitzen da (Tellería et al., 1999).
Habia enborretako zulo eta arrakaletan eraikitzen du, beti azalaren babespean eta lurretik nahiko gertu; noizbehinka gizakiak eraikitako estrukturen txokoetan ere egin izan du (Cordero, 1983; Frías et al., 1999).
Artropodoak bakarrik jaten ditu (koleopteroak eta armiarmak batez ere) (Gil-Lletget, 1927; Guitián, 1985; Carrascal, 2002). Hauek zuhaitzetik zuhaitzera eta enborretan zehar bilatzen ditu, saltoka gelditu gabe (100 salto inguru minutuko); dirudienez hotza egiten duenean salto hauek hegaldi motzengatik trukatzen ditu (termorregulazioan laguntzeko izan daiteke, energia gehiago gastatzean gehiago berotzen omen delako) (Carrascal eta Tellería, 1989). Gainera, neguan eguzkiak zipriztindutako enbor zatietan ibiltzen da batez ere (Carrascal et al, 2001).
Ugalketa-garaia martxo bukaeran hasten da eta ekainera arte irauten du, eta garai horretan 6-7 arrautzako bi errunaldi egoten dira (Cramp eta Perrins, 1993; Frías et al., 1999; SEO/BirdLife, inerneten). Lehenengo errunaldia apirilaren hasieran egiten dute, eta bigarrena maiatza bukaeran, eta txitak arrautzak errun eta 14 egunetara jaiotzen dira (Frias et al, 1999).
Garrapoarekin (Sitta europea) oso lehia gogorra izaten du (Carrascal, 1984). Bestalde, katajinetek (Genetta genetta), arrano txikiek (Aquila pennata), hontz zuriek (Tyto alba) eta hontz ertainek (Asio otus) gerri-txori arruntak ehizatzen dituzte (Brunet-Lecomte eta Delibes, 1984; Alegre et al, 1989; Palomares eta Delibes, 1991; García-Dios, 2006).
Basoetako gerri-txoria (Certhia familiaris) antzeko espeziea du. Kanpoko ezaugarriei erreparatuta bi espezieok bereizteko oso behaketa ona behar da, hots, hegaztia geldirik eta gertu dagoenean. Horrelakoetan basoetako gerri-txoriak bekain zuriagoa eta luzeagoa, eta mokoa laburragoa duela ikusi behar da. Bestela, kantuagatik erraz bereiz daitezke bi espezieak: basoetakoak txistu goxoagoak egiten ditu. Halere, kontuz ibili, gerri-txori arrunt batzuek basoetako gerri-txorien kantua imitatzen baitute.
IUCN erakundeak mundu mailan “mehatxurik gabe” sailkatzen du espezie hau hedapen zabala eta populazio handia eta beherakada garrantzitsurik gabekoa duelako (IUCN, interneten). Dena dela, bere habitataren zatiketak eta zuhaitz helduen galerak espezie honetan eragina dauka, depredazio arriskua handitzen eta bere sakabanatze ahalmena murrizten duelako (Carrascal, 2002).
Gerri-txori arrunta (Certhia brachydactyla) certhiidae familiako hegazti paseriformea da, Europa eta iparraldeko Afrikako eskualde epeletan bizi dena.
Enborretan gora eta behera gelditu gabe eta ziztu bizian ibiltzen den hegazti txikia dugu gerri-txori arrunta. Basoez gain, hirietako eta herri handietako parkeetan ere ikus daiteke, baina bere kolorazioak ezkutuan ibiltze bermatzen dionez, adi-adi ibili behar gara bere saltotxo alaiak ikusteko.
Etelänpuukiipijä (Certhia brachydactyla) muistuttaa puukiipijää. Sen elinalue rajoittuu Etelä- ja Keski-Eurooppaan. Etelänpuukiipijän erottaa Suomessakin esiintyvästä puukiipijästä lähinnä siitä, että sen kupeet ovat ruskehtavat, kun taas puukiipijällä ne ovat vaaleat. Etelänpuukiipijää ei ole tavattu Suomessa. Etelänpuukiipijän tieteellinen lajinimi, brachydactyla, merkitsee lyhytvarpaista. Sen takavarpaan kynsi onkin paljon lyhyempi kuin puukiipijällä, mutta tämän eron voi huomata vain tutkija, joka pitää lintua kädessään. Etelänpuukiipijä on 12-13 cm pitkä ja painaa 8-12 g.
Etelänpuukiipijän elinympäristöjä ovat lehtimetsät, puistot ja puutarhat. Esiintymisalueensa vuoristoseuduilla laji esiintyy myös havumetsissä.
Ravintona etelänpuukiipijä käyttää hyönteisiä ja hämähäkkejä.
Naaras hautoo 5-7 munaansa 14-15 vuorokautta. Poikaset jättävät pesän noin 2 viikon ikäisinä.
Etelänpuukiipijä (Certhia brachydactyla) muistuttaa puukiipijää. Sen elinalue rajoittuu Etelä- ja Keski-Eurooppaan. Etelänpuukiipijän erottaa Suomessakin esiintyvästä puukiipijästä lähinnä siitä, että sen kupeet ovat ruskehtavat, kun taas puukiipijällä ne ovat vaaleat. Etelänpuukiipijää ei ole tavattu Suomessa. Etelänpuukiipijän tieteellinen lajinimi, brachydactyla, merkitsee lyhytvarpaista. Sen takavarpaan kynsi onkin paljon lyhyempi kuin puukiipijällä, mutta tämän eron voi huomata vain tutkija, joka pitää lintua kädessään. Etelänpuukiipijä on 12-13 cm pitkä ja painaa 8-12 g.
Certhia brachydactyla
Le Grimpereau des jardins (Certhia brachydactyla) est une espèce de petits passereaux de la famille des Certhiidae.
C'est un petit oiseau (12 à 13,5 cm de longueur pour une masse de 8 à 12 g), de couleur plutôt terne avec des rayures brunes sur le dessus et blanches sur le dessous. Il a une queue raide qui l'aide à se maintenir sur les troncs d'arbres lorsqu'il y recherche des insectes, caractéristique qu'il partage avec les Pics, ce qui constitue un cas d'homoplasie. Son bec est long et incurvé vers le bas. Ses pattes étant relativement courtes, cet oiseau donne l'impression d'être plaqué contre le tronc sur lequel il est posé.
D'aspect très semblable, bien que certains détails diffèrent, le grimpereau des jardins et le grimpereau des bois sont issus d'un ancêtre commun, au terme d'un processus de spéciation. Au quaternaire, la population de cet ancêtre a été séparée en deux groupes lors d'une glaciation, qui ont donné les deux espèces actuelles. Leur aire de répartition est aujourd'hui partagée, mais l'hybridation n'est plus possible, les deux taxons ayant perdu l'interfécondité originelle[1].
Le Grimpereau des jardins se rencontre dans la partie tempérée de l'Europe et en Afrique du Nord. Il fréquente la plupart des forêts caducifoliées. On le rencontre aussi dans les parcs, les jardins, les vergers, et même les alignements d'arbres urbains. Son proche parent le Grimpereau des bois et lui sont les seuls Grimpereaux du Paléarctique occidental.
À la différence de la Sittelle torchepot qui prospecte les troncs d'arbres aussi bien vers le haut que vers le bas, le grimpereau recherche les araignées et petits insectes en remontant les troncs. Sans cesse en mouvement, le grimpereau utilise son bec fin et arqué pour déloger ses proies de l'écorce des arbres.
Le nid est construit dans la cavité d'un arbre, sous un lambeau d'écorce, etc. La ponte comporte jusqu'à 6 œufs.
L'espèce Certhia brachydactyla a été décrite par l'ornithologue allemand Christian Ludwig Brehm en 1820.
D'après Alan P. Peterson, cet oiseau est représenté par 6 sous-espèces :
Certhia brachydactyla
Le Grimpereau des jardins (Certhia brachydactyla) est une espèce de petits passereaux de la famille des Certhiidae.
O gabeador común (Certhia brachydactyla) é un paxaro da familia dos gabeadores (Certhiidae). É unha ave sedentaria que vive no centro e sur de Europa e no norte de África.
Son de aspecto moi semellante ó seu parente próximo o gabeador norteño (Certhia familiaris), do que é moi difícil de diferenciar. Teñen unha lonxitude duns 12 cm e pesan uns 11 gramos. Teñen o bico afiado e curvado cara a abaixo. A plumaxe é branca pola parte inferior do corpo, da cor parda da casca das árbores por riba. Teñen unha lista ocular branca. O aspecto de machos e femias é semellante. A cola é relativamente longa e sérvelles de temón cando voan, ademais de axudarlles a manterse no aire.
A diferenza do gabeador setentrional prefire os bosques de folla caduca, parques e xardíns con árbores froiteiras. A súa distribución xeográfica abrangue o sur e centro de Europa, Asia Menor e o norte de África.
Agatuñan polos troncos de abaixo a arriba en bruscas espirais, procurando co bico insectos e arañas entre a casca das árbores.
A madureza sexual chégalles ó ano de idade. O período de cría vai de marzo a xullo. O seu niño está feito de ramalliñas secas, musgo, pallas plumas e pelos de mamífero. Constrúenos en fendas das árbores, ou entre cachos separados da casca, algunhas veces en paredes ou pilas de madeira, e non son doados de atopar. A construción do niño e a incubación son tarefa exclusiva da femia, que pon de 5 a 7 ovos e pasa unhas dúas semanas chocándoos. Os polos están en condicións de empezaren a voar cando teñen catorce ou quince días. Adoitan facer dúas postas ó ano.
En galego tamén recibe os nomes de agatuñador[2], gateador[2], rubideiro[2] e rubidor[3].
O gabeador común (Certhia brachydactyla) é un paxaro da familia dos gabeadores (Certhiidae). É unha ave sedentaria que vive no centro e sur de Europa e no norte de África.
Il rampichino comune (Certhia brachydactyla Brehm, 1820) è un uccello passeriforme della famiglia Certhiidae[2].
Il nome scientifico della specie, brachydactyla, deriva dall'unione delle parole greche βραχυς (brachys/brachus, "corto") e δακτυλος (dactylos/daktulos, "dito"), col significato di "dalle dita corte, in virtù alle unghie più corte rispetto all'assai simile rampichino alpestre.
Misura 12,5 cm di lunghezza, per 7,5-11 g di peso[3].
Si tratta di uccelletti dall'aspetto paffuto e arrotondato, muniti di grossa testa piriforme (arrotondata sulla nuca e allungata nel senso del becco) che sembra incassata direttamente nel torso, becco piuttosto lungo e sottile incurvato verso il basso, ali appuntite, coda squadrata piuttosto lunga e dalle penne rigide e forti zampe dalle lunghe dita artigliate: nel complesso, il rampichino comune somiglia molto al rampichino alpestre, rispetto al quale presenta unghie (soprattutto la posteriore) più corte, colorazione ventrale più chiara e più nettamente separata dal bruno dorsale, sopracciglio meno nitido e coda e remiganti sono più scure.
Il piumaggio è di color nocciola su fronte, vertice e nuca: il dorso è dello stesso colore, con le singole penne che però presentano punta orlata di scuro e base con una macchia circolare chiara, a dare alla zona un effetto screziato e mimetico. Le ali presentano area scapolare più scura e remiganti di color bruno-dorato con base più scura: di quest'ultimo colore sono anche la coda e il sottocoda, mentre gola e petto sono bianchi ed il sopracciglio è di colore beige, delimitato inferiormente da una mascherina facciale bruna che parte dai lati del becco e va a congiungersi col bruno della nuca.
La livrea tende a divenire più bruno-rossiccia man mano che si va da ovest verso est[3].
Il becco presenta mandibola superiore nerastra e mandibola inferiore di colore arancio-rosato, mentre gli occhi sono di colore bruno scuro e le zampe sono di color carnicino.
Si tratta di uccelli dalle abitudini diurne e tendenzialmente solitarie, che però possono essere osservati anche in coppie: essi passano la maggior parte della giornata alla ricerca di cibo, volando alla base di un albero e percorrendone in maniera elicoidale tutto il tronco e i rami, per poi passare eventualmente al successivo.
Il richiamo di questi uccelli è acuto e composto da quattro note corte, che ricordano il cigolio di una ruota metallica: esso rappresenta il modo più sicuro per distinguere il rampichino comune dal rampichino alpestre nelle aree in cui le due specie vivono in simpatria, anche se un buon 5% degli individui in queste aree non sono identificabili con certezza.
Il rampichino comune è un uccello insettivoro, che utilizza il lungo becco ricurvo per ispezionare le fessure e le spaccature della corteccia ed i buchi nei tronchi alla ricerca di piccoli insetti, larve, ragni ed altri piccoli invertebrati, che costituiscono la massima parte della sua dieta. Durante i periodi più freddi, questi uccelli possono inoltre nutrirsi di semi e granaglie.
La stagione riproduttiva va dalla fine di marzo a giugno: si tratta di uccelli monogami (anche se i maschi possono mostrare poliginia, con le femmine che talvolta nidificano assieme[3]), che tendono a portare avanti due covate a stagione[3].
Il nido, a forma di coppa, viene costruito intrecciando rametti, fili d'erba, pezzetti di corteccia, ragnatela e aghi di pino e foderando l'interno con piumino, lanugine e licheni: esso viene ubicato in una spaccatura di un tronco o della corteccia (la quercia da sughero è particolarmente apprezzata dai rampichini per la nidificazione, in virtù della facilità di scavo nella sua corteccia), in una tana abbandonata o anche in crepe dei muri sufficientemente spaziose.
All'interno del nido, la femmina depone 5-7 uova biancastre con rada maculatura di colore bruno-rossiccio, che provvede a covare da sola (col maschio che rimane nei pressi del nido e si incarica di reperire il cibo per sé e per la compagna) per circa due settimane: i pulli sono ciechi ed implumi alla schiusa, e vengono imbeccati da ambedue i genitori (sebbene sia solo la femmina ad accudirli, col maschio che si occupa unicamente di portare il cibo).
I giovani sono in grado d'involarsi fra le due e le tre settimane di vita: tuttavia, dopo l'involo essi rimangono presso il nido ancora per qualche giorno, dormendo coi genitori (che nel frattempo stanno generalmente accingendosi a portare avanti un'altra covata, costruendo un nuovo nido), seguendoli nei loro spostamenti e chiedendo loro (soprattutto alle femmina) sempre più sporadicamente l'imbeccata, prima di allontanarsene definitivamente a poco meno di un mese dalla schiusa.
Il rampichino comune è diffuso in gran parte dell'Europa (dalla penisola iberica alla Rutenia occidentale, oltre che in Ungheria, nella porzione occidentale e meridionale della penisola balcanica e sulle coste della Turchia, nonché nel Caucaso) e lungo le coste del Maghreb. In Italia è la specie è presente nelle aree pedemontane di tutte le regioni, Sardegna esclusa.
Sebbene sia stanziale, durante il periodo riproduttivo le popolazioni delle zone più calde possono salire in quota per trovare l'ambiente favorevole alla nidificazione, rappresentato dalle zone con isoterma compresa fra i 17 e i 26 °C.
L'habitat di questi uccelli è rappresentato dalle foreste decidue o miste ma a prevalenza di latifoglie, possibilmente primarie e ben mature (ma anche parchi e giardini), con presenza di grossi alberi dalla corteccia spaccata, evitando invece i boschi di conifere: mentre in Europa centrale abita le zone di pianura, nel sud dell'areale il rampichino è una specie pedemontana e di alta collina, e può essere osservato fino a 2000 m di quota[3].
Se ne riconoscono cinque sottospecie[2]:
Alcuni autori riconoscerebbero inoltre le sottospecie harterti e stresemanni della penisola anatolica, attualmente sinonimizzate nella nominale[2][3], e spatzi dei Lefka Ori (sinonimizzata con dorotheae.
Sebbene le varie sottospecie siano piuttosto simili fra loro, le sottospecie mauritanica e dorotheae presentano differenze piuttosto consistenti a livello di vocalizzazioni (non reagendo i ai richiami delle altre sottospecie e viceversa) e, nel caso della prima, anche a livello genetico[3].
Il rampichino comune (Certhia brachydactyla Brehm, 1820) è un uccello passeriforme della famiglia Certhiidae.
Sodinis liputis (lot. Certhia brachydactyla, angl. Short-toed Treecreeper, vok. Gartenbaumlaufer) – liputinių (Certhiidae) šeimos paukštis. Dydžiu panašus į liputį, bet kiek skiriasi užpakalinės kūno dalies forma ir kiek ilgesniu ir labiau išlenktu snapu.
Gyvena dažniausiai ąžuolynuose ir parkuose, miškuose, kur auga ąžuolai. Mėgsta aukštus medžius su gruoblėta žieve, alėjose, parkuose, giraitėse, miškų pakraščiuose, labiausiai tuose, kur tankus trakas.
Lietuvoje neperi, užklysta labai retai, paprastai į Pietų Lietuvą.
Šis su ornitologija susijęs straipsnis yra nebaigtas. Jūs galite prisidėti prie Vikipedijos papildydami šį straipsnį. Īspirkstu mizložņa jeb Rietumu mizložņa (Certhia brachydactyla) ir neliels, mežos dzīvojošs mizložņu dzimtas (Certhiidae) dziedātājputns, kas sastopams Eiropas un Āzijas rietumu daļā un Āfrikas ziemeļos.[1] Izdala 5 īspirkstu mizložņu pasugas.[2]
Īspirkstu mizložņa izplatīta Eiropas rietumos, dienvidos un centrālajā daļā, ārpus Eiropas arī Ziemeļāfrikā un Turcijā. Izplatības areāla ziemeļu virzienā sasniedz Dānijas dienvidus, bet austrumu virzienā ietver Poliju, iespējams, arī Lietuvas dienvidus. Tālāk areāla austrumu mala skar Baltkrieviju un Ukrainas rietumus, sasniedzot Melnās jūras rietumu piekrasti.[3]
Izolētas populācijas mājo Mazāzijā un Kaukāzā.[3] Sastopama galvenokārt zemienēs, bet vietām arī kalnos, piemēram, Vācijā līdz 900 m virs jūras līmeņa, Francijā līdz 1800 m, Šveicē līdz 1400 m. Toties Turcijā un Ziemeļāfrikā mājo tikai kalnos.[4] Nometniece, taču pēc ligzdošanas dažkārt dodas klejojumos. Regulāri ieklejo valstīs pie Baltijas jūras ārpus tās ligzdošanas areāla.
Latvijā īspirkstu mizložņa novērota divas reizes. Pirmo reizi — 2010. gada 12. septembrī, kad viens putns tika noķerts tīklā un apgredzenots Papes ornitoloģisko pētījumu stacijā Rucavas novadā, Papē. Arī otrs īpatnis 2015. gadā tika noķerts Papē.[3]
Īspirkstu mizložņa ir ļoti līdzīga parastajai jeb Eirāzijas mizložņai. Putna garums 12—14 cm, spārnu plētums 17—21 cm, masa 7,5—11 g.[5][6][7]
Tāpat kā citām mizložņām arī šai sugai raksturīgs salīdzinoši garš, smails, līks knābis, kas piemērots kukaiņu meklēšanai koku mizas spraugās, un stīvas astes spalvas, pret kurām putns atbalstās, pārvietojoties pa koka stumbru. Apspalvojums mugurpusē brūni raibs, pazode, vēders un spārnu apakša — balti, muguras lejasdaļa ruda. Virs acīm blāvas uzacis. Abi dzimumi izskatās vienādi. Jaunie putni līdzīgi pieaugušajiem, bet reizēm mēdz būt gaiši brūns vēders.[4]
Visas mizložņu sugas savstarpēji ir ļoti līdzīgas, bet īspirkstu mizložņas izplatības areāls daļēji pārklājas ar parastās mizložņas areālu. Pēdējai vēders ir baltāks, mugura raibumotāka un siltāk brūna, knābis nedaudz īsāks un pirksti garāki, uzacis košāk baltas. Tomēr vērojot no attāluma, abas sugas ir gandrīz neiespējami atšķirt.[4] Vizuālas atšķirības starp šīm sugām ir konstatējamas tikai turot putnu rokās, drošākā atšķiršanas pazīme dabā — dziesma.
Īspirkstu mizložņa galvenokārt mājo zemieņu platlapu mežos vai jauktu koku mežos. Īpaši iecienīti ir ozolu meži. Sastopama arī priežu mežos, upmalu vītolu un apšu audzēs, augļu dārzos un parkos.[1]
Barojoties pa koka stumbru pārvietojas spirālveidā ar īsiem lēcieniem un plati ieplestām kājām no lejas uz augšu, ko palīdz darīt garie nagi un stīvās astes spalvas. Tās skrējiens atgādina peles skriešanu. Atšķirībā no dzilnīša mizložņa neskrien pa stumbru uz leju ar galvu pa priekšu. Sasniegusi koka galotni, mizložņa laižas lejup un atkal skrien pa cita koka stumbru uz augšu.[6][8] Lidojums viļņveidīgs, atgādinot tauriņa lidojumu. Īspirkstu mizložņa ir drošs putniņš un ne īpaši uztraucas par cilvēka klātbūtni.
Lai arī ziemas periodā tā ir vienpate, aukstā laikā nakšņošanas vietās uz kopīgu guļu sapulcējas vairāki īpatņi. Tie var būt pat 20 vai vairāk putnu.[4]
Īspirkstu mizložņa galvenokārt barojas ar kukaiņiem un to kāpuriem, arī ar zirnekļiem un nelielā daudzumā ar sēklām.[1] Barību parasti meklē koka stumbru mizas spraugās un zem mizas, lai gan reizēm pārbauda arī mūra sienu spraugas un uzlasa barību no zemes.[8]
Īspirkstu mizložņas veido monogāmus pārus, un katram pārim ir sava ligzdošanas teritorija. Ligzdošanas sezona ilgst no aprīļa līdz jūnija vidum. Ligzdo koku spraugās starp mizu un stumbru, mūra spraugās, reizēm biezi augošos augos vai vecos dzeņu dobumos. Izmanto arī speciālus putnu būrīšus. Ligzdu veido no zariem, skujām, zāles, mizas gabaliņiem, auduma un papīra stērbelītēm. No iekšpuses tā izklāta ar spalvām, matiem, dūnām, smalkām saknītēm, zirnekļu tīkliem, sūnām un ķērpjiem. Ligzda parasti atrodas apmēram 16 m augstumā no zemes.[1][4]
Sezonā parasti divi perējumi. Dējumā 5—7 baltas olas ar sarkanbrūniem raibumiņiem.[1][6] Inkubācijas periods ilgst 13—15 dienas, perē tikai mātīte. Par mazuļiem rūpējas abi vecāki, bet mazuļus silda un apkopj tikai mātīte. Jaunie putni izlido 15—18 dienu vecumā. Ja pārim ir otrais perējums, tad tikmēr, kamēr mātīte rūpējas par pirmā perējuma mazuļiem, tēviņš sāk būvēt otru ligzdu. Kad pirmie mazuļi ir 10—12 dienas veci, par tiem sāk rūpēties tēviņš, bet mātīte pabeidz būvēt ligzdu.[6][4][8] Dzīves ilgums līdz 9 gadiem.[9]
Īspirkstu mizložņai ir 5 pasugas:[2]
Īspirkstu mizložņa jeb Rietumu mizložņa (Certhia brachydactyla) ir neliels, mežos dzīvojošs mizložņu dzimtas (Certhiidae) dziedātājputns, kas sastopams Eiropas un Āzijas rietumu daļā un Āfrikas ziemeļos. Izdala 5 īspirkstu mizložņu pasugas.
De gewone boomkruiper of kortweg boomkruiper (Certhia brachydactyla) is een zangvogel uit de familie van echte boomkruipers (Certhiidae).
De gewone boomkruiper lijkt zozeer op zijn familielid, de taigaboomkruiper (ook wel kortsnavelboomkruiper), dat het uiterlijk van beide soorten moeilijk van elkaar te onderscheiden is. Het vogeltje kan een grootte van twaalf centimeter bereiken en weegt dan ongeveer elf gram. De naar beneden gekromde, spitse snavel is ongeveer twaalf millimeter lang. De onderkant van de vogel is wit; de bovenkant heeft de kleur van boombast en het streepje boven zijn ogen is wit. Het mannetje en het vrouwtje hebben dezelfde kleur. De relatief lange staart wordt gebruikt om zich af te zetten en om te sturen bij het vliegen. De roep van het vogeltje klinkt ongeveer als: "tihtih".
De levensruimte van de vogel strekt zich uit over de gematigde zones van Midden- en Zuid-Europa en een stukje Noord-Afrika en Turkije. Het zwaartepunt ligt echter in continentaal Europa (zie kaartje), daarin verschilt hij sterk van de taigaboomkruiper die door heel Azië voorkomt. Een ander verschil met de taigaboomkruiper is zijn voorkeur voor loofbossen op lagere hoogten, parken en tuinen met veel vruchtbomen. De boomkruiper kan het hele jaar door in Nederland en België aangetroffen worden. In de bossen van Zuid-Limburg (Nederland) en in de Ardennen kunnen naast de gewone boomkruipers ook broedende kortsnavelboomkruipers worden aangetroffen.
De soort telt 6 ondersoorten:
De boomkruiper klimt met kleine sprongetjes in een spiraalvormige bewegingslijn langs boomstammen omhoog en zoekt daarbij met zijn daarvoor zeer geschikte snavel in de boombast naar insecten en spinnen.
Op eenjarige leeftijd is het dier geslachtsrijp. De broedtijd is van maart tot juli. Het nest wordt gebouwd van takjes, grashalmen, mos, haren en veertjes in een boomspleet, achter boombast of een ondiepe holte in een bouwwerk. Het vrouwtje legt vijf tot zeven witte, rood gespikkelde eieren, die in twee weken uitgebroed worden. Het mannetje helpt met het voeden. De jongen verlaten na twee weken het nest.
Zie de categorie Certhia brachydactyla van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. De gewone boomkruiper of kortweg boomkruiper (Certhia brachydactyla) is een zangvogel uit de familie van echte boomkruipers (Certhiidae).
Kortklotrekryper (Certhia brachydactyla) er en spurvefugl i trekryperfamilien som hekker over store deler av Europa, Lilleasia og i Nordvest-Afrika. Arten er standfugl og hekker tidvis i det sørlige Danmark, men den er ikke påvist i resten av Skandinavia. Fem underarter blir normalt akseptert.[2]
Kortklotrekryper har litt lengre og noe mer buet nebb enn trekryper. Den skiller seg også fra denne gjennom mer brunt langs kroppssidene og en kortere baktå. Arten blir omkring 12–13,5 cm lang og veier typisk 7,5–11 g.
Inndeling og utbredelse følger HBW Alive og er i henhold til Harrap (2017).[2] Norsk navn på arten følger Norsk navnekomité for fugl og er i henhold til Syvertsen et al. (2008).[1]
Arten er nært knyttet til temperert lauvskog, spesielt eikeskog (Quercus), furuskog (Pinus), vier (Salix) og popler (Populus) med tett underskog. Avhengig av breddegraden, trives arten i høyder opp mot 1 000–2 500 moh. Høyere på lave breddegrader enn høye.[2]
Kortklotrekrypere er standfugler, men trekker typisk ned fra store høyder vinterstid. Hannen bygger to–tre reder og lar hunnen velge. Prosessen tar normat opp mot 32 dager. Hannen er polygynius og kan pare seg med to hunner samtidig. Arten får normal to påfølgende kull årlig, av og til tre. Hunnen legger 4–9 (normalt 5–7) egg som ruges av henne i 13–15 dager. Av og til kan to hunner legge, ruge og fø opp unger i samme rede. Ungene blir i redet i 15–18 dager og mates av begge foreldrene til å begynne med. Hannen begynner å bygge et nytt rede noen dager etter klekkingen, men etter 10–12 dager overtar hunnen byggingen av det nye redet, mens hannen forsetter matingen av avkommet i det første kullet. Det hender hunnen legger nye egg før ungene fra det første kullet er flygedyktige.[2]
Kortklotrekryper (Certhia brachydactyla) er en spurvefugl i trekryperfamilien som hekker over store deler av Europa, Lilleasia og i Nordvest-Afrika. Arten er standfugl og hekker tidvis i det sørlige Danmark, men den er ikke påvist i resten av Skandinavia. Fem underarter blir normalt akseptert.
Àutri nòm an piemontèis: ...
Costo artìcol a l'é mach në sboss. Da finì.
Da finì.
As treuva an Euròpa e Àfrica setentrional.
Àutri nòm an piemontèis: ...
Costo artìcol a l'é mach në sboss. Da finì.
Da finì.
Distribussion
Multimedia w Wikimedia Commons Pełzacz ogrodowy (Certhia brachydactyla) – gatunek małego ptaka zasadniczo osiadłego z rodziny pełzaczy (Certhiidae).
Wyróżniono kilka podgatunków C. brachydactyla[3][4][5]:
Zamieszkuje zachodnią, południową i środkową Europę (bez Wysp Brytyjskich, Irlandii i Skandynawii), a także obrzeża Afryki Północnej i Azji Mniejszej i Środkowej, na wschód od Morza Czarnego. W porównaniu do pełzacza leśnego zamieszkuje tereny o cieplejszym klimacie, położone na zachodzie i południu Europy, jednak na dość dużym obszarze w centrum kontynentu zasięgi występowania obu gatunków pokrywają się. Jego areały są wyspowe, a na obecne tereny występowania przedostał się w dość nieodległych czasach. Nie dotarł jednak do Wielkiej Brytanii, gdzie spotkać można pełzacza leśnego zamieszkującego tam różne typy lasów. Północne populacje pełzacza leśnego są bardziej ruchliwe i czasem opuszczają swe tereny, a ich przeloty mają charakter inwazyjny. Pełzacze ogrodowe nie zalatują tak daleko na północ, a więc na większości areału występowania są osiadłe.
Jest to bardzo bliski krewny, tzw. bliźniaczy gatunek, pełzacza leśnego. Specjacja tych gatunków rozpoczęła się, podobnie jak u wielu ptaków, z nastaniem okresu lodowcowego. Niektórzy badacze uważają, że pełzacz ogrodowy pochodzi od przodków, którzy żyli w liściastych gajach rosnących w basenie Morza Śródziemnego. Pełzacz leśny ma wywodzić się od form chroniących się przed zimnem w lasach iglastych Azji Środkowej. Współczesne gatunki zasiedlają zwykle inne biotopy.
Ptak o krępej budowie, dość długim zaokrąglonym dziobem i zaostrzonym ogonem. Obie płci ubarwione jednakowo i podobnej wielkości. Upierzenie z wierzchu brązowe, nakrapiane jaśniejszymi, brunatnymi, białawymi i rudawymi, plamkami, od spodu białe uzupełnione brązowawą barwą po bokach sięgającą skrzydeł, ale sam kuper beżowobrązowy. Upierzenie naśladuje rysunkiem korę drzewa. Skrzydła paskowane beżowo, czarno i biało. U nasady spodniej strony skrzydeł mają ciemną plamę i biały prążek na całym brzegu skrzydełka. Ogon szarobrązowy, z długimi i sztywnymi sterówkami, którymi ptak podpiera się chodząc po pniach drzew. Dziób długi, brązowy i lekko zakrzywiony w dół. Nad okiem brudnobiała pręga, która nie dochodzi do podstawy dzioba. Ma szarobrązowe tęczówki oczu i nóg. Gdy trzyma się pełzacza ogrodowego w ręku po krótkiej obserwacji można skontrolować długość pazura tylnego palca. Jest wiele krótszy niż u p. leśnego - ma ok. 7 - 9 mm, a u tego drugiego ptaka dł. 8 - 11,5 mm. Sprawne chodzenie po gałęziach drzew i pniach wyróżnia go obok dzięciołów i kowalików wśród ptaków. Jest mniejszy od wróbla.
Niektórzy obserwatorzy mylą go z kowalikiem, który ma jednak większe gabaryty i prosty, krótki dziób. Tylko kowalik złazi z pnia głową w dół. Pełzacze nie mogą tak się poruszać ze względu na brak wykorzystania w takim ruchu swojego ogona, który jest ważnym punktem oparcia.
Najpewniejszą cechą rozpoznawczą jest głos: u pełzacza ogrodowego śpiew składa się ze wznoszącej sekwencji krótkich i gwiżdżących strof, wysokich dźwięków tju tju tjuteitit w skaczącym rytmie, wabi przenikliwym tii tii. Można go usłyszeć już w trakcie słonecznych dni pod koniec zimy. Gdy jest zaniepokojony wydaje przenikliwe i daleko słyszalne okrzyki "tui".
Piosenka pełzacza ogrodowego w porównaniu z leśnym jest głośniejsza i krótsza.
ok. 10 g
Obrzeża wysokich, świetlistych lub rzadkich lasów liściastych lub mieszanych, zwłaszcza z dużą ilością dębów, zadrzewienia śródpolne, często też stare parki miejskie (jako jedyny z pełzaczy), zagajniki, aleje typu parkowego na niższych położeniach, szpalery starych drzew, ogrody, cmentarzy, sady. Widuje się go zatem w miastach i na wsiach. W środkowej Polsce w dolinach rzecznych, np. nad Wisłą. Pełzacze leśne zamieszkują natomiast wyższe wysokości nad poziomem morza aż po górskie świerczyny, w tym wtórne.
Zarówno pełzacz leśny, jak i ogrodowy, wykazuje przywiązanie do terenów lęgowych. Zimą przyłącza się do koczujących stad sikor i raniuszków, ale nie oddalają się z nimi zbyt daleko. Razem szukają w szczelinach kory uśpionych owadów.
Na drzewie (często robinii), w pionowych szparach i załomach pękniętej kory, jak i w opuszczonych budowlach, wyścielone drobnymi luźno ułożonymi gałązkami, kawałkami kory i źdźbłami traw z dodatkiem delikatnych materiałów: pierza oraz sierści, spojone łykiem. Zwykle nie jest wysoko osadzone, a konstrukcja jest dość mocna. Korzysta także ze skrzynek lęgowych. Tworzone pary są monogamiczne.
1 - 2 lęgi w kwietniu - maju (drugi lęg może przypaść od maja do lipca). Składa 6–12 jaj o wymiarach 16x12 mm, brudnobiałych z rdzawymi cętkami, intensywniejszymi niż u pełzacza leśnego.
Jaja wysiadywane są przez okres 13 do 17 dni wyłącznie przez samicę. W tym czasie samiec przynosi jej pożywienie. Młode, rzekome gniazdowniki, opuszczają gniazdo po ok. 16 - 18 dni. W puchu są okryte jasnoszarym puchem. Karmią je oboje rodzice.
Owady i ich larwy, poczwarki, pająki i drobne nasiona zimą.
Charakterystyczny sposób zbierania pokarmu: zaczynając od podstawy pnia, ruchem okrężnym wspina się po drzewie, wyszukując w korze owady i pająki, a następnie przelatuje na podstawę pnia kolejnego drzewa. Podobny ruch do dzięciolego zawdzięcza trzem punktom oparcia - chwyta się kory za pomocą pazurków obu łap, a ogon sztywno przylega do pnia drzewa. Przez to, że łapy są w znacznej części ukryte w upierzeniu wygląda jakby pełzał (stąd nazwa gatunku). Bezkręgowce wydobywa swym długim, zakrzywionym i cienkim dziobem ze szczelin w korze.
Na terenie Polski gatunek ten jest objęty ścisłą ochroną gatunkową[7].
Pełzacz ogrodowy (Certhia brachydactyla) – gatunek małego ptaka zasadniczo osiadłego z rodziny pełzaczy (Certhiidae).
A trepadeira-comum (Certhia brachydactyla) é uma pequena ave passeriforme que pode ser encontrada em quase toda a Europa temperada e norte de África.
Esta pequena ave tem 12 a 13 cm de comprimento e um peso de 8 a 12 g, com uma cor parda e listras castanhas na parte superior e brancas no abdómen. Possui uma cauda rígida que a ajuda a sustentar-se nos troncos das árvores enquanto procura insectos. O bico é longo, fino e curvado para baixo. Tem as patas relativamente curtas, dando a impressão de estar agachada contra o tronco onde está pousada. Principal característica dois dedos virados para a frente e dois virados para trás em cada pata.
Prefere os bosques caducifólios velhos, parques e jardins.
Ao contrário da trepadeira-azul que inspecciona os troncos das árvores de alto a baixo, a trepadeira-comum procura aranhas e pequenos insectos subindo os troncos. Em constante movimento, utiliza o seu bico fino e arqueado para capturar as suas presas da casca das árvores.
Constrói o ninho numa cavidade da árvore ou por baixo de um pedaço de casca. A postura pode ter até seis ovos.
São normalmente reconhecidas 5 subespécies de trepadeira-comum:
A trepadeira-comum (Certhia brachydactyla) é uma pequena ave passeriforme que pode ser encontrada em quase toda a Europa temperada e norte de África.
Kôrovník krátkoprstý[3] (lat. Certhia brachydactyla) je druh z čeľade kôrovníkovité. Obýva juhozápadnú palearktickú oblasť, žije v Európe a na severe Afriky. Na Slovensku bolo dokázané alebo predpokladané hniezdenie v 28,50 % mapovacích kvadrátov.[4] Podľa Medzinárodnej únie na ochranu prírody a prírodných zdrojov kôrovník krátkoprstý patrí medzi najmenej ohrozené druhy, trend celkovej populácie je stúpajúci, populácia v Európe v rokoch 1983 – 2013 mierne stúpla.[1]
Kôrovník krátkoprstý meria 12[5] - 125 mm.[6] a váži 8,5 - 11,5 g.[7]
Je stály a v mimohniezdnom období sa maximálne potuluje v blízkom okolí hniezdneho teritória. Hniezdi v nižších polohách do 500 m n. m..[4]
Odhadovaný počet hniezdiacich párov je 1 000 - 3 000, zimujúcich jedincov 2 500 - 8 000. Veľkosť populácie i územie na ktorom sa vyskytuje sú stabilné, maximálna zmena do 20%. Ekosozologický status v roku 1995 žiadny. V roku 1998 žiadny.[4] V roku 2001 žiadny.[8] V roku 2014 LC - menej dotknutý.[2][9][10] Európsky ochranársky status SPEC4 - druhy, ktorých globálne populácie sú koncentrované v Európe a majú tam vhodný ochranársky status. Stupeň ohrozenia S - vyhovujúci ochranársky status.[4]
Žije v starých listnatých alebo lužných lesoch parkovitého vzhľadu.[4] Žije aj v parkoch a veľkých záhradách.[7]
Živí sa hmyzom alebo inými článkonožcami.
Je zákonom chránený, spoločenská hodnota je 460 € (Vyhláška MŽP č. 24/2003 Z.z. v znení č. 492/2006 Z. z., 638/2007 Z. z., 579/2008 Z. z., 173/2011 Z. z., 158/2014 Z. z., účinnosť od 01.01.2015).[11] Druh je zaradený do Bernského dohovoru (Príloha II) .[12]
Vábenie kôrovníka krátkoprstého je ostré "srii"[5] alebo plné "tüt" či "tit"[6]. Spev je krátke stúpajúce "tüt-tüt-titeroi-sri".[6]
Commons ponúka multimediálne súbory na tému Kôrovník krátkoprstý
Wikidruhy ponúkajú informácie na tému Kôrovník krátkoprstý
Wikislovník ponúka heslo Kôrovník krátkoprstý
Kôrovník krátkoprstý (lat. Certhia brachydactyla) je druh z čeľade kôrovníkovité. Obýva juhozápadnú palearktickú oblasť, žije v Európe a na severe Afriky. Na Slovensku bolo dokázané alebo predpokladané hniezdenie v 28,50 % mapovacích kvadrátov. Podľa Medzinárodnej únie na ochranu prírody a prírodných zdrojov kôrovník krátkoprstý patrí medzi najmenej ohrozené druhy, trend celkovej populácie je stúpajúci, populácia v Európe v rokoch 1983 – 2013 mierne stúpla.
Trädgårdsträdkrypare (Certhia brachydactyla) är en fågel i familjen trädkrypare inom ordningen tättingar.[2] Den lever i de varma tempererade delarna av Europa samt i Nordafrika.
Ovansidan är brunspräcklig vilket ger ett mycket bra kamouflage när den kryper längs stammar. Den vita undersidan syns tydligt från vissa vinklar. Trädgårdsträdkryparen är mycket lik trädkryparen. Man kan skilja dessa åt genom att trädgårdsträdkryparen är mer brun på bakkroppens undersida och kanter samt att den har en aning längre näbb än trädkryparen.
Trädgårdsträdkryparen delas upp i fem underarter med följande utbredning:[3]
Vissa urskiljer istället för rossocaucasia underarten harterti med utbredning i Mindre Asien och Kaukasus.[2]
Genetiska studier visar att trädgårdsträdkryparens närmaste släkting är amerikansk trädkrypare (C. americana).[4] Skillnaderna mellan underarterna är små, förutom mauritanica som skiljer sig både till utseendet och i sina läten och kan därför möjligen utgöra en egen art.[4]
I Sverige är trädgårdsträdkryparen en sällsynt men allt vanligare och numera årlig gäst, med nästan alla fynd gjorda i Skåne.[5] Från oktober 2005 till februari 2010 uppehöll sig en hane i Alnarpsparken i Alnarp.
Beteendet liknar trädkryparens. Den är en stannfågel och har liknande biotopval som trädkryparen men föredrar parker och trädgårdar.
Arten har ett stort utbredningsområde och en stor population, och tros öka i antal.[1] Utifrån dessa kriterier kategoriserar IUCN arten som livskraftig (LC).[1] Populationen i Europa, som utgör 90% av artens utbredningsområde, uppskattas till mellan 5,1 och 8,6 miljoner par.[1]
_(cropped_version).jpg)
Wikimedia Commons har media som rör trädgårdsträdkrypare.
Trädgårdsträdkrypare (Certhia brachydactyla) är en fågel i familjen trädkrypare inom ordningen tättingar. Den lever i de varma tempererade delarna av Europa samt i Nordafrika.
Bahçe tırmaşık kuşu (Certhia brachydactyla), ötücü kuşlar takımından bir kuş türüdür.
Boyları yaklaşık 13 cm.'dir. Baş kahverengi, başın üst kısmı, boyun ve sırt tarafı, boyunda, orta da beyaz, kuyruk sokumu kırmızımsı, kanat telekleri kahverengi, üzerinde beyaz benekler vardır. Kuyruk telekleri çatallı ve kahverengidir. Karın kısmı beyazımsıdır. Gaga ve ayaklar kahverengidir.
Ülkemizin batı ve kuzeybatı bölgelerinde görülen yerli kuşlardır. Geniş yapraklı ağaçlarda, parklarda, bahçelerde, nadiren iğne yapraklı ormanlarda bulunurlar. Böceklerle, kışın tohumlarla beslenirler. Yuvalarına 6-8 yumurta bırakırlar. Kuluçka süreleri 11-13 gün, yavruların uçma süreleri 15-17 gündür. Ötüşleri "sri,ti, lu-ti" şeklidedir.
Bahçe tırmaşık kuşu (Certhia brachydactyla), ötücü kuşlar takımından bir kuş türüdür.
Як і всі види підкоришників, підкоришник короткопалий є невеликим птахом із коричневим забарвленням оперення верхньої частини тіла, що вкрита смугасто-сторкатим орнаментуванням, рудуватим огузком та сірувато-білим черевом, грудьми та горлом, і світлими «бровами». Дзьоб відносно довгий, загнутий донизу, а довгий жорсткий хвіст надає птаху змогу утримуватись вертикально на стовбурах та великих гілках дерев, де він добуває собі харчування. В забарвленні короткопалих підкоришників на території Європи спостерігається географічний градієнт: із заходу на схід забарвлення верхньої частини тіла стає темнішим. Статевого диморфізму не спостерігається; молодим птахам притаманна світліша нижня половина тіла, інколи з жовтуватим відливом. Короткопалий підкоришник досягає в середньому 12-13 сантиметрів в довжину та важить 7.5-11 грам[2].
Спів цього виду звучайно є пронизловою треллю, де повторюється елемент «тіт-тіт-тіт»; для співу номінативного підвиду характерене повторення через рівномірні проміжки фрази «тііт-тііт-тііт-іі-руу-тііт». В співі короткопалого підкоришника існують географічні варіації: так, пісня датських підкоришників є коротшою за підкоришників з Австрії, підкоришники з Кіпру співають дуже коротко та простими трелями, північноафриканські птахи мало варіюють спів за висотою звуку, і т.ін. При цьому птахи з континентальних європейських популяцій не відповідають на останні два варіанти співу[2].
Підкоришник короткопалий на більшій частині свого ареалу співіснує з близьким видом — підкоришником звичайним. Порівняно з короткопалим, цей вид має білішу нижню частину тіла, більш насичене забарвлення верхньої частини з більшою кількістю плям, трохи довший дзьоб, та біліші «брови». Тим не менше, візуальне розрізнення видів є важким, і навіть практично неможливим для тьмяно забарвлених особин підкоришника звичайного; набагато легшим є розрізнення видів за співом. Але при цьому треба брати до уваги, що обидва види іноді можуть співати пісні один одного. Навіть при порівняльному визначенні двох видів «в руках», незважаючи на коротші дзьоб та пальці короткопалого підкоришника, приблизно 5% птахів не вдається впевнено розрізнити[2].
Короткопалий підкоришник був вперше описаний Християном Людвігом Бремом в 1820 році[3]. Біномінальна назва виду походить від грецьких слів грец. kerthios, яким Аристотель позначав невеликого птаха, що живе на деревах, грец. brakhus, що означає «короткий», та грец. dactulos, що означає «палець». Тобто загалом видова назва віддзеркалює той факт, що у підкоришника короткопалого пальці ніг коротші, ніж у підкоришника звичайного[4].
Цей вид є одним з приблизно восьми близько споріднених видів, що формують рід Підкоришник (Certhia). Вісім видів роду формують дві еволюційні групи: голарктичну та південно-азійську. Для голарктичної групи характерний мелодійніший спів, що завжди (окрім C. familiaris з китайського ареалу) починається або закінчується треллю «цріі». Види південно-азійської групи, навпаки, мають коротші фрази співу без трелі «цріі». Всі види мають досить видоспецифічний спів, і деякі підвиди були таксономічно підвищені до рангу видів, базуючись саме на особливостях співу[1]. Короткопалий підкоришник належить до північної (голарктичної) групи видів роду, разом з американським коричневим підкоришником C. americana, звичайним підкоришником C. familaris, та підкоришником Ходжсона C. hodgsoni, що мешкає в південній та південно-східній частині Гімалаїв[1].
Цей вид розділяється на п'ять підвидів, що є вельми схожими один на одний і часто гібридизуються на трериторіях, де їхні ареали збігаються. Підвиди, що їх виділяють зараз, є такими[2]:
Підвид Ареал Примітки[2] C. b. megarhyncha Нормандські острови та Західна Європа: північно-західна Іспанія, західна та північна Франція, Бельгія, Нідерланди, західна Німеччина. Тьмяніший та рудуватіший за інші підвиди C. b. brachydactyla Континентальна Європа на схід від C. b. megarhyncha, Сицилія, Крит. Номінативний підвид. Темніше коричневе забарвлення верхньої частини тіла та чистіший білий колір нижньої половини, ніж у C. b. megarhyncha. C. b. mauritanica Північна Африка. Темніша верхня половина тіла та рудуватіша нижня, ніж у номінативного підвиду. Інший спів. C. b. dorotheae Кіпр. Сіріше та тьмяніше забарвлення верхньої частини тіла, більш чисто-біли забарвлення нижньої половини тіла, ніж у номінативного підвиду. Інший (спрощений) спів. C. b. harterti Мала Азія, Кавказ, Закавказзя. Схожий на C. b. megarhyncha, але тьмяніші руді тони в забарвленні оперення верхньої частини тіла.Підкоришник короткопалий гніздиться в лісах помірного та сухого субтропічного поясів в Європі від Португалії до Туреччини та у північно-західній Африці. В західній частині ареалу в північному напрямку вид розповсюджений до Данії, де перший випадок гніздування був відмічений в 1946 році[2]. Надає перевагу високим деревам, особлибо дубам, і звичайно уникає чисто хвойних масивів. В місцях, де його ареал накладається на такий підкоришника звичайного, підкоришник короткопалий займає переважно широколистяні масиви та території, нижчі щодо рівня моря[5].
Попри те, що переважним середовищем життя підкоришника короткопалого є низькі рівнини, його гніздування відмічене до висоти 900 метрів над рівнем моря в Німеччині, 1800 метрів у Франції та 1400 метрів в Швейцарії[2]. Гніздова територія обмежена ізотермами липня 17-18°С та 26°С[5].
Цей вид підкоришників є осілим, але розліт молодих птахів часто призводить до спостережень їх за межами усталеного ареалу. Таких зальотних птахів реєстрували в Англії, Швеції, Литві та на Балеарських островах; на острові Корсика було відловлено трьох особин північноафриканського підвиду C. b. mauritanica[5].
Територією України проходить північно-східна межа ареалу виду: він відмічається на крайньому заході української території. Зокрема, даний вид неодноразово фіксувався на території Закарпатської області[6], а гніздування відмічено, зокрема, в місті Львові[7]; загалом, підкоришника короткопалого віднесено до переліку видів, що здійснили найактивнішу інвазію на територію України протягом останніх 30-40 років як осілих та зимуючих[8].
Підкоришник короткопалий має ареал великої площі (1-10 мільйонів квадратних кілометрів за різними оцінками) на якому мешкає популяція великої чисельності (за різними джерелами, 4-14 мільйонів особин). Динаміка чисельності є досі невідомою, але, судячи зі всього, він не знаходиться під жодною загрозою зникнення відповідно до критеріїв Червоного Списку МСОП (скорочення чисельності популяції на 30% протягом 10 років або трьох поколінь).
Вид є звичайним на більшій частині ареалу, але доволі рідкісний на Кавказі та на дрібних островах з групи Нормандських[2].
Підкоришник короткопалий гніздиться в тріщинах стовбурів дерев, в дуплах, а також під пластинами відсталої кори. Окрім того, може займати старі гнізда дятлів, виїмки та тріщини в будівлях та стінах, та штучні гнізда (шпаківні і т.ін.)[2].
Гніздо зазвичай має масивну основу з гілочок та голок хвойних дерев, що вистілена м'яким матеріалом на кшталт пер, вовни, моху, лишайників, або павутиння. Яйця відкладаються в період з квітня до середини червня (типова кладка складається з 5-7 яєць); забарвлення яєць біле з пурпурно-червоними ляпками та крапками, розмір 15.6×12,2 мм. Кладка насиджується тільки самкою 13-15 діб, доки не виводяться пташенята. Пташенят годують обидва батьки, але більше піклується про них самка, доки через 15-18 днів полоді птахи не починають літати[5]. Цей вид часто протягом робить дві кладки на рік; при цьому самець починає будувати нове гніздо коли самка все ще годує попередній виводок. Коли пташенята досягають 10-12 денного віку, самець бере на себе їхнє годування, а самка добудовує нове гніздо[2].
Дослідження іспанських орнітологів показали, що підвищення мозаїчності ландшафта шляхом прорідження лісів негативно впливає на кількість як короткопалого, так і звичайного підкоришника. Ці види, для котрих критично необхідним є відносно рідкісний ресурс — старі та, особливо, дуплисті дерева, мають сприятливіші в старих великих лісових масивах, на відміну від таких лісових горобиних як синиці або золотомушки, котрі не залежать від настільки специфічного гніздового ресурсу і, отже, можеть рівномірно заселяти куди ширший спектр лісових ландшафтів[9][10].
Харчується переважно комахами, але також і іншими безхребетними — птах стрибає по стовбурах дерев знизу догори по спіралі; закінчивши огляд дерева, перелітає на низ іншого. На відміну від повзика, ніколи не спускається деревами вниз головою. Хоча в більшості випадків харчування спостерігається на деревах, також воно можливе і на стінах, а також на землі, особливо серед опалих голок хвойних дерев; в холодні зими підкоришник звичайний може додавати до свого харчування деяку кількість насіння хвойних порід[5].
Підкоришник короткопалий — невеликий лісовий птах з камуфлюючим оперенням та неголосним співом, завдяки чому легко лишається непоміченим. Характерним для нього рухом є мишоподібне пересування короткими ривками вертикально по стовбурах та товстих гілках дерев, з використанням довгого жорсткого хвоста та широко розведених ніг як трикутника опори. Тим не менше, цей птах не дуже обережний і часто не звертає уваги на присутність людини. В нього характерний нерівний пульсуючий політ, в якому чергуються метеликоподібні серії серії змахів крилами із сковзанням на крило та падіннями. Цей вид взимку веде зазвичай поодинокий спосіб життя, але в холодну погоду в доброму притулку можуть формуватись зграї, що налічують один-два десятки підкоришників[2].
Certhia brachydactyla là một loài chim trong họ Certhiidae.[2]
.jpg)
cropped.jpg)
Certhia brachydactyla là một loài chim trong họ Certhiidae.
Половая зрелость достигается в возрасте одного года. Период насиживания длится от марта до июля. Гнездо строится в дуплах и расщелинах коры из мелких веточек, травинок, мха, волос животных и перьев. Самка откладывает по 5—7 яиц и насиживает их на протяжении двух недель, пока не вылупятся птенцы. Ещё две недели спустя птенцы покидают родительское гнездо.
Половая зрелость достигается в возрасте одного года. Период насиживания длится от марта до июля. Гнездо строится в дуплах и расщелинах коры из мелких веточек, травинок, мха, волос животных и перьев. Самка откладывает по 5—7 яиц и насиживает их на протяжении двух недель, пока не вылупятся птенцы. Ещё две недели спустя птенцы покидают родительское гнездо.
_004.jpg)
.jpg)
.JPG)
cropped.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
cropped.jpg)
_-_Certhia_brachydactyla_(058b).jpg)
{{Translated page}}标签。 二名法 Certhia brachydactyla
短趾旋木雀首次由 路德维希Brehm在1820年描述[2]。与普通的旋木雀相比，有较短的脚趾[3]。短趾旋木雀有五个亚种。
短趾旋木雀首次由 路德维希Brehm在1820年描述。与普通的旋木雀相比，有较短的脚趾。短趾旋木雀有五个亚种。
