nomes no trilho de navegação
Multimedia w Wikimedia Commons Mniszek biały (Xolmis irupero) – gatunek małego ptaka z rodziny tyrankowatych. Występuje we wschodniej i południowo-wschodniej części Ameryki Południowej. Niezagrożony wyginięciem.
Nazwa gatunkowa, irupero, pochodzi prawdopodobnie z języka ludu Guarani i oznacza nieznośnego lub uciążliwego ptaka. Natomiast etymologia nazwy rodzajowej Xolmis jest niejasna. Opis z 1826 roku mówi o greckim słowie Xolmis, którego istnienie nie jest jednak pewne. W 1651 roku Hernandez opisał ptaka o nazwie Xomotl, którego opis pokrywa się z wyglądem mniszka białego; możliwe, że nazwa rodzajowa Xolmis to zniekształcenie tego słowa. W języku ludu Guarani nie odnotowano słowa brzmiącego podobnie do tej nazwy[2].
Długość ciała wynosi 17-18 cm, w tym ogona 8,1 cm. Skrzydło mierzy około 10,1 cm[3]. Upierzenie w większej części śnieżnobiałe, czarne jedynie lotki i pokrywy I rzędu, a także końcówka ogona. Nogi, stopy oraz dziób czarne, zaś tęczówki ciemnobrązowe. Samica szarawa na grzbiecie[4].
Mniszek biały zasiedla południową i południowo-wschodnią część Ameryki Południowej. Dzielony jest na dwa podgatunki; X. i. niveus występuje we wschodniej Brazylii, zaś X. i. irupero zamieszkuje wschodnią Boliwię, Paragwaj, północną Argentynę, południową Brazylię i Urugwaj[5].
Okres lęgowy w Argentynie trwa od września do grudnia. Gniazdo mieści się około trzech metrów nad ziemią, w dziupli lub innym zagłębieniu, a niekiedy w opuszczonym gnieździe garncarza rdzawego (Furnanius rufus). Czasami na mniszkach białych pasożytuje starzyk granatowy (Molothrus bonariensis); wiadome jest jednak, że gospodarz może usunąć jego jaja[6]. Budulec gniazda o kształcie kubeczka stanowią patyczki i trawy, zaś wyściółkę pióra i włosie. W lęgu 3-4 jaja, inkubacja trwa 13-14 dni[4].
Mniszek biały (Xolmis irupero) – gatunek małego ptaka z rodziny tyrankowatych. Występuje we wschodniej i południowo-wschodniej części Ameryki Południowej. Niezagrożony wyginięciem.
