Heuchera

Ten artykuł dotyczy rośliny. Zobacz też: żurawka – inne znaczenia tego słowa.

Żurawka (Heuchera) – rodzaj roślin należący do rodziny skalnicowatych. Liczy ponad 50 gatunków występujących w naturze w Ameryce Północnej. Wiele gatunków i mieszańców między nimi uprawianych jest ze względów ozdobnych, głównie jako rośliny okrywowe. W naturze występują zwykle w wilgotnych lasach i w miejscach skalistych, na zboczach gór lub klifów nadmorskich. Nazwa naukowa rodzaju upamiętnia profesora medycyny z Uniwersytetu w Wittenberdze – Johanna Heinricha Heuchera^[3].

Morfologia

Pokrój

Byliny tworzące kępy i osiągające do 0,7 m wysokości^[3].

Liście

Zwykle zimozielone, często purpurowo lub srebrzyście nabiegłe. Blaszka liściowa jest w różnym stopniu klapowana i karbowana^[3].

Kwiaty

Drobne, zebrane w groniaste i wiechowate kwiatostany na szczycie łodygi, zwykle bezlistnej. Działki kielicha w liczbie 5 są nierównej długości, w dole są kubeczkowato zrośnięte. Także 5 drobnych płatków korony ma kolor biały, różowy do czerwonego, czasem też zielonkawy. Pręcików jest 5. Zalążnia jest wpół dolna, powstaje z dwóch zrośniętych owocolistków i zwieńczona jest dwoma szyjkami słupka^[3].

Owoce

Wielonasienne torebki^[3].

Systematyka

Pozycja systematyczna według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG III z 2009)^[1]

Rodzaj Heuchera należy do rodziny skalnicowatych (Saxifragaceae), która jest rodziną siostrzaną dla agrestowatych (Grossulariaceae) i wraz z nią należy do rzędu skalnicowców (Saxifragales) w obrębie okrytonasiennych.

Pozycja według systemu Reveala (1993-1999)

Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa różowe (Rosidae Takht.), nadrząd Saxifraganae Reveal, rząd skalnicowce (Saxifragales Dumort.), podrząd Saxifragineae Engl., rodzina skalnicowate (Saxifragaceae Juss.), plemię Heuchereae Bartl., rodzaj żurawka (Heuchera L.)^[4].

Wykaz gatunków^[5]

Zastosowanie i uprawa

Żurawki uprawiane są jako ozdobne rośliny okrywowe, możliwe do uprawy także pod drzewami i krzewami, poza tym sadzone w ogrodach skalnych. Rosną na stanowiskach słonecznych i w półcieniu, na glebach dobrze zdrenowanych i żyznych. Rozmnażane są przez podział kęp wiosną lub jesienią oraz z nasion^[6].

Gatunki botaniczne uprawiane w Polsce^[7][8]

• żurawka amerykańska (Heuchera americana L.)
• żurawka drobnokwiatowa (Heuchera micrantha Douglas ex Lindl.)
• żurawka drżączkowata (Heuchera ×brizoides Lemoine)
• żurawka gładziutka (Heuchera glabella Torr. et Gray)
• żurawka krwista (Heuchera sanguinea Engelm.)
• żurawka owłosiona (Heuchera villosa Michx.)
• żurawka walcowata (Heuchera cylindrica Dougl.)

Przypisy