nomes no trilho de navegação
Dağ badamı - (lat. Amygdalus fenzliana (Fritsch) Lipsky.). Gülçiçəklilər – (Rosaceae Juss.) fəsiləsinə aid bitki növü.[1]
IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu “Nəsli kəsilmək təhlükəsində olanlar” kateqoriyasına aiddir –EN A2abc+3c.[2] Azərbaycanın nadir növüdür.[3][4][5]
4 m-ə qədər hündürlüyündə, yerə sərilmiş geniş çətirli, ağac və ya koldur, budaqların sonu tikanlıdır.[6] Yarpaqlar qısa saplaqlı 1,5 sm-ə qədər uzunluğunda, kənarları elllipsvari neştərşəkilli, mişarşəkilli dairəvi və pazşəkillidir. Əsası çılpaq, dairəvi,Yarpaqlar üstdən yaşıl, alt hissədə isə solğun-yaşıl olur, ortadan görüən damarlı, 6-8 sm uzunluğundadır. Kasa yarpağının borucuğu zəngvari, qırmızımtıldır. Çiçəkləri birdən beşə qədər olub, qırmızımtıl rəngdə olur. Ləçəkləri çəhrayı rəngli və təxminən yumrudur. Meyvə dairəvi, məxməri, tək oturaqdır. Toxumu oval , yana brkidilmiş, təpə issəsi iti və ya ket, 2 sm-ə qədər uzunluğunda, demək olar ki, hamardır.[4][7][8]
Quru qayalı yamaclarda və kollarda, Naxçıvanın orta dağ qurşaqlarında, cəngəlliklərdə yayılıb. Çiçəkləməsi aprel, meyvələməsi sentyabr aylarına təsadüf edir. Çoxalması toxumladır. Kriptofitdir. Dekoratvi bitkidir. Quraqlıq yerlərdə yaşıllaşdırılmada istifadə oluna bilər[9]
Otarılma və tapdalanma nəticəsində yaşama ərazisi məhdudlaşır.[4]
Yayılma yerlərində antropogen təsirlərin qarşısının alınması üçün yasaqlıqların yaradılması təklif olunur, yeni yayılma sahələri axtarılmalıdır.[4][10]
Azərbaycan, Türkiyə və İranda təbii arealı vardır.
Talış bölgəsində, Alazan Əyriçay çökəkliyində, Naxçıvan MR-nın dağ və düzənliyində, [11]Kür-Araz ovalığında (Diabar) rast gəlinir. Kür düzənliyi, Kiçik Qafqazın şimal və cənub hissəsi, Naxçıvanın dağlıq hissəsi, Diabardır.[4]
Populyasiyanın təbii bərpası azalır, ətraf mühitin mənfi təsirlərinə həssaslıq müşahidə olunur .
Otarılma və tapdalanma nəticəsində yaşama ərazisi məhdudlaşır.
Dağ badamı - (lat. Amygdalus fenzliana (Fritsch) Lipsky.). Gülçiçəklilər – (Rosaceae Juss.) fəsiləsinə aid bitki növü.
IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu “Nəsli kəsilmək təhlükəsində olanlar” kateqoriyasına aiddir –EN A2abc+3c. Azərbaycanın nadir növüdür.
Fenzls Mandel (Prunus fenzliana) ist eine Pflanzenart aus der Gattung Prunus.[1]
Fenzls Mandel ist ein Strauch, der dicht, sparrig, rundlich und stark verdornt ist. Junge Zweige sind purpurrot. Die Laubblätter sind lanzettlich, zugespitzt und auf beiden Seiten bläulichgrün. Die Blüten sind einzeln oder zu zweit oder dritt (selten bis zu fünft) in sitzenden Dolden angeordnet. Die Blüten sind weißlich und fast sitzend. Die Frucht ist trockenfleischig und kugelig. Der Steinkern ist runzelig gefurcht.[1]
Die Blütezeit liegt im März.[1]
Fenzls Mandel kommt im Kaukasus vor.[1]
Fenzls Mandel wird in Mitteleuropa nur selten als Zierpflanze angepflanzt.[1]
Fenzls Mandel (Prunus fenzliana) ist eine Pflanzenart aus der Gattung Prunus.
Prunus fenzliana is a species of wild almond native to the Caucasus areas of Turkey, Armenia, Azerbaijan, Iran, and Turkmenistan, preferring to grow at 1400-3500 m above sea level. On the basis of morphology it has been long thought to be one of the wild species that contributed to the origin of the cultivated almond (Prunus dulcis). Genetic testing of both nuclear and chloroplast DNA has confirmed that it is the closest relative (and presumed lone ancestor) of Prunus dulcis.[3][4]
Prunus fenzliana is a tall shrub or small tree reaching 4 m. It can be distinguished from its close relatives by a number of features, including having one-year-old twigs that are reddish on the side exposed to the sun, green elsewhere. The fruits start a dark green and mature to light tan. When fully mature the fruits, much like its domesticated counterpart, pop open to reveal the seed which can be up to 1 cm long.[2]
Prunus fenzliana is a species of wild almond native to the Caucasus areas of Turkey, Armenia, Azerbaijan, Iran, and Turkmenistan, preferring to grow at 1400-3500 m above sea level. On the basis of morphology it has been long thought to be one of the wild species that contributed to the origin of the cultivated almond (Prunus dulcis). Genetic testing of both nuclear and chloroplast DNA has confirmed that it is the closest relative (and presumed lone ancestor) of Prunus dulcis.
Prunus fenzliana, l'amandier du Caucase, est une espèce d'amandier sauvage de la famille des Rosaceae, du sous-genre Amygdalus. Il est originaire des régions caucasiennes de l'Arménie, de l'Azerbaïdjan, de la Turquie, de l'Iran et du Turkmenistan, dans les régions à des altitudes de 1 400-3 500 m.
En se basant sur la morphologie et l’habitat, Ladizinsky[2] (1999) proposa de considérer Prunus fenzliana Fritsch. comme l’ancêtre le plus probable de l’amandier cultivé. Une étude génétique est venue en 2010 conforter cette hypothèse. Basée sur 26 marqueurs SSR[3] de nombreux cultivars d’amandier et d’espèce sauvages et cultivées de Prunus[n 1], l’étude de Zeinalabedini et al. (2010) apporte des arguments solides pour considérer que Prunus fenzliana, est l'ancêtre des amandiers cultivés Prunus dulcis[4].
Prunus fenzliana est un grand arbuste pouvant atteindre 4 m. Il est utilisé comme arbuste ornemental.
Prunus fenzliana, l'amandier du Caucase, est une espèce d'amandier sauvage de la famille des Rosaceae, du sous-genre Amygdalus. Il est originaire des régions caucasiennes de l'Arménie, de l'Azerbaïdjan, de la Turquie, de l'Iran et du Turkmenistan, dans les régions à des altitudes de 1 400-3 500 m.
En se basant sur la morphologie et l’habitat, Ladizinsky (1999) proposa de considérer Prunus fenzliana Fritsch. comme l’ancêtre le plus probable de l’amandier cultivé. Une étude génétique est venue en 2010 conforter cette hypothèse. Basée sur 26 marqueurs SSR de nombreux cultivars d’amandier et d’espèce sauvages et cultivées de Prunus, l’étude de Zeinalabedini et al. (2010) apporte des arguments solides pour considérer que Prunus fenzliana, est l'ancêtre des amandiers cultivés Prunus dulcis.
