nomes no trilho de navegação
Die peer, Pyrus communis, is 'n spesie van die genus Pyrus, geklassifiseer saam met duisende spesies in die familie Rosaceae (roosagtiges). Die eetbare vrugte wat die peerboom dra, staan bekend as sagtevrugte.
Wikiwoordeboek het 'n inskrywing vir peer.Die peer, Pyrus communis, is 'n spesie van die genus Pyrus, geklassifiseer saam met duisende spesies in die familie Rosaceae (roosagtiges). Die eetbare vrugte wat die peerboom dra, staan bekend as sagtevrugte.
Los perales (Pyrus) son un xéneru d'árboles frutales perteneciente a la familia de les arrosaes, la mesma qu'el pumar. El xéneru tien alredor de 30 especies con frutos carnosos. El so cultivu ta bien estendíu, principalmente pal llogru del frutu, llamáu pera. Ye orixinariu de la zona templada d'Europa y Asia. A lo llargo de los sieglos fuéronse escoyendo variedaes a partir de los perales monteses y les especies de perales asiáticos.
Les perales suelen adoptar forma arbórea. Son árboles de tamañu medianu, qu'algamen de media 10–17 m d'altu, de cutiu con una coronación alto y estrecho; unes poques especies son arbustivas. El peral montesa algama unos 20 metros d'altu, que ye lo que pueden algamar tamién delles variedaes cultivaes. Les especies más baxes tienen la so llende nos 12 metros, como asocede col peral de fueyes de almendro y el peral de les nieves. La corteza de les perales ye pardu corita, con plaques nudoses y oblongas nel peral común y con resquiebros tresversales y llonxitudinales na peral montesa. Dientro d'esti tonu, hai especies cola corteza pardu abuxada más clara (como'l peral de Callery) y otres que lo tienen más escuru, como la peral de fueyes de almendro o'l de les nieves. Apuerta a de color negru nel peral de fueyes de sauce.
Una carauterística de les cañas o biltos de les perales monteses ye que son espinoses, anque esto nun suel asoceder nes perales cultivaes. Tocantes a les fueyas, son alternes y de formes variaes, pero en términos xenerales puede dicise que son ovalaes, peciolaes y agudes. El llargor de les fueyes, nel peral común asitiar ente los 3 y los 8 centímetros. Les de la peral montesa suelen ser más pequeñes, 4 cm. Les más grandes son les de la peral Nashi que lleguen hasta los 10 centímetros. El cantu suel ser finamente serráu, pero dalguna especie escarez de tales dientes, como Pyrus salvifolia.
Les flores de les perales arrexuntar en corimbos. Son hermafroditas, pentámeras y de color blancu. Los estambres son purpúreos, lo qu'en munches especies dan un matiz rosado al aspeutu del árbol floriáu como nel peral montesa atlánticu y peral del Himalaya. Los frutos son pomos de forma arrondada o piriforme, comestibles y son más grandes y carnosos nes variedaes cultivaes que nes monteses. Nestes postreres suelen tener unos 4 cm, asina asocede na peral montesa y nel de les nieves. Sicasí, n'otres son diminutos como banzones, de 2 cm, como asocede nos frutos de les perales monteses atlánticos, el del Himalaya y tamién el del peral de Callery.
Por cuenta de el so cultivo pa la producción de peres, tratar d'unos árboles bien estendíos. Les perales son orixinarios de les rexones templaes y costeres del Vieyu Mundu, dend'Europa occidental y norte d'África escontra l'este pasando por toa Asia. La peral cultivada en güertus de frutales prefier zones de clima más bien frescu y húmedu, pero con branos templaos. Por que espollete'l so cultivu ye precisu que sía una zona abierta y bien drenada, esto ye, nun resulta un árbol apropiáu pa valles zarraos, avesíos, encharcados o neblinosos. La especie de peral preferida pa la producción de peres comestibles en China ye'l Nashi. El peral montesa prefier montes y matorral zones de mediu monte, xuntu con carbayos y llameres. Puede atopáse-y dende la enllanada hasta la monte. Na zona alpina hai perales monteses hasta los 850 msnm.
N'España los plantíos de Pyrus communis nes sos variedaes culta (cultivada) atopar nes provincies de Lleida, Badayoz, Huesca, Valencia, Castellón y Zaragoza. El peral montesa vive en zones montuosas, acompañando a los montes d'haya y carbayu, y nun coincide col olivo. Hai una especie, el peral montesa atlánticu, que se da en tola aguada atlántica de la Península Ibérica, amás del oeste de Francia.
Pyrus foi descritu por Carlos Linneo y publicáu en Species Plantarum 1: 479–480, nel añu 1753.[2] La especie tipo ye: Pyrus communis L.
El xéneru Pyrus tien unes 30 especies. De la peral común Pyrus communis proceden la mayor parte de les variedaes que se cultiven pa la producción de peres. Esta especie aniciar n'Europa del Este y vien de Pyrus nivalis y Pyrus caucasica.
Ente los híbridos más frecuentes cabo citar:
Les perales cultívense, en cases sobremanera, pol so frutu carnosu y refrescante, bien para'l so consumu frescu, pa saber cómo procesalo como sidra de pera, llograda del peral de les nieves o pa ellaborar conserves, compotas y mermeladas.
Tamién s'usa como ornamientu en parques y jardín, sobremanera determinaes especies, como'l peral de fueyes de sauce, especialmente los exemplares pendilexos.
De la peral llógrase tamién madera pa la fabricación de preseos musicales por cuenta de la so durez, granu y pesu relativamente llixeru.
.Los perales (Pyrus) son un xéneru d'árboles frutales perteneciente a la familia de les arrosaes, la mesma qu'el pumar. El xéneru tien alredor de 30 especies con frutos carnosos. El so cultivu ta bien estendíu, principalmente pal llogru del frutu, llamáu pera. Ye orixinariu de la zona templada d'Europa y Asia. A lo llargo de los sieglos fuéronse escoyendo variedaes a partir de los perales monteses y les especies de perales asiáticos.
Armud (lat. Pyrus) — gülçiçəyikimilər fəsiləsinə aid bitki cinsidir.
Armud ağ çiçəkli bir ağacın yumşaq, sulu və şirin meyvəsidir. Armud sarı-yaşıl arası rənglərdə, lifli, həzmi asan və mineral baxımından olduqca zəngin bir meyvədir.
Azərbaycan xalq təbabətində armudun bir çox faydası olduğuna inanılır. Həzm sistemini gücləndirir asanlaşdırdığına inanılır. Böyrəklərin nizamlı işinə, böyrək daşlarının və qumunun tökülməsinə kömək edir. Sidik sökdürücüdür. Qəbizliyi aradan qaldırır. Qanı təmizləyir. Qansızlığa yaxşı gəlir. Sinirləri sakitləşdirici təsiri ilə yüksək təzyiqi salır və zehin yorğunluğuna yaxşı gəlir. Nıkris (gut) və romatizmdə faydalıdır. Soyuqdəyməyə yaxşı gəlir. Susuzluğu keçirir.[Mənbə göstərin]
Mədəsi zəif olanların kompotunu içməsi tövsiyə edilir. Mümkünsə tumları ilə birlikdə yemək daha faydalıdır. Tumunu ac qarına yemək bağırsaq qurdlarını tökməyə də köməkçi olur. Armud çiy yeyilə biləcəyi kimi bişirilərək də yeyilə bilər. Az kalorili lakin buna qarşılıq bol lifli və minerallı bir meyvə olan armud pəhriz saxlayanlar üçün də faydalıdır. Fərahlıq verən bir meyvə olduğu üçün hamilələrin qusmalarını azaldar. Yeməkdən əvvəl yeyilməsi tövsiyə olunur.[Mənbə göstərin]
Armud (lat. Pyrus) — gülçiçəyikimilər fəsiləsinə aid bitki cinsidir.
Armud ağ çiçəkli bir ağacın yumşaq, sulu və şirin meyvəsidir. Armud sarı-yaşıl arası rənglərdə, lifli, həzmi asan və mineral baxımından olduqca zəngin bir meyvədir.
El gènere Pyrus inclou una sèrie d'espècies vegetals de les quals força reben la denominació comuna de perera és un arbre de la família Rosaceae i del gènere Pyrus alguns d'ells són conreats pel seu fruit. El nom científic de la planta europea conreada és Pyrus communis. La perera nashi (asiàtica) rep el nom de Pyrus pyrifolia. El seu origen es troba en les regions temperades del Vell Món des de l'oest d'Europa i nord d'Àfrica a l'Àsia. Als Països Catalans apareixen assilvestrades les espècies Pyrus communis (perera borda, salvifolia) i Pyrus spinosa (perelloner)
Són arbres de mida mitjana, poden arribar a fer fins a 17 metres d'alçada. El port de l'arbre sense intervenció de l'esporga és piramidal. Fulles alternades, simples, de 2 a 12 cm de llarg, són caducifolis encara que hi ha dues espècies asiàtiques del gènere Pyrus que tenen les fulles persistents. Flors blanques amb cinc pètals, fruit en pom de dimensions i forma variables.
El gènere Pyrus inclou una trentena d'espècies, entre ells:
El gènere Pyrus inclou una sèrie d'espècies vegetals de les quals força reben la denominació comuna de perera és un arbre de la família Rosaceae i del gènere Pyrus alguns d'ells són conreats pel seu fruit. El nom científic de la planta europea conreada és Pyrus communis. La perera nashi (asiàtica) rep el nom de Pyrus pyrifolia. El seu origen es troba en les regions temperades del Vell Món des de l'oest d'Europa i nord d'Àfrica a l'Àsia. Als Països Catalans apareixen assilvestrades les espècies Pyrus communis (perera borda, salvifolia) i Pyrus spinosa (perelloner)
Són arbres de mida mitjana, poden arribar a fer fins a 17 metres d'alçada. El port de l'arbre sense intervenció de l'esporga és piramidal. Fulles alternades, simples, de 2 a 12 cm de llarg, són caducifolis encara que hi ha dues espècies asiàtiques del gènere Pyrus que tenen les fulles persistents. Flors blanques amb cinc pètals, fruit en pom de dimensions i forma variables.
Hrušeň (Pyrus) je rod rostlin patřící do čeledi růžovité (Rosaceae). Plodem hrušní je malvice, nazývaná hruška.
Některé druhy rodu hrušeň lze použít jako okrasné rostliny. V ČR se příliš nepoužívají, ale v poslední době stoupá význam hrušní jako okrasné rostliny s potřebou rostlin, které snesou silně znečištěné prostředí.[1]
Obrázky, zvuky či videa k tématu hruška ve Wikimedia Commons
Hrušeň (Pyrus) je rod rostlin patřící do čeledi růžovité (Rosaceae). Plodem hrušní je malvice, nazývaná hruška.
Denne artikel omhandler planteslægten Pære. Opslagsordet har også anden betydning, se glødepære Slægten Pære (Pyrus) består af løvfældende, ofte tornede træer eller store buske. Bladene er enkle med savtakket eller tandet rand. Blomsterne sidder i halvskærme på korte dværgskud. Frugten er rund-pæreformet og indeholder stenceller i frugtkødet. Slægten er udbredt fra Syd- og Sydøsteuropa over Lilleasien, Kaukasus og Alborz til Himalaya, Kina og Østasien. Her nævnes kun de arter, som dyrkes i danmark.
Arter af pære i Danmark:[kilde mangler]
Slægten Pære (Pyrus) består af løvfældende, ofte tornede træer eller store buske. Bladene er enkle med savtakket eller tandet rand. Blomsterne sidder i halvskærme på korte dværgskud. Frugten er rund-pæreformet og indeholder stenceller i frugtkødet. Slægten er udbredt fra Syd- og Sydøsteuropa over Lilleasien, Kaukasus og Alborz til Himalaya, Kina og Østasien. Her nævnes kun de arter, som dyrkes i danmark.
Die Birnen (Pyrus) bilden eine Pflanzengattung,[1] die zu den Kernobstgewächsen (Pyrinae) in der Familie der Rosengewächse (Rosaceae) gehört.
Das sehr alte Lehnwort „Birne“ (althochdeutsch bira, mittelhochdeutsch bir, auch bire) leitet sich vom lateinischen pirum ab, das wohl gleich der verwandten griechischen Bezeichnung ἄπιον ápion einer vorindoeuropäischen Mittelmeersprache entlehnt worden ist. Die wissenschaftliche Schreibung Pyrus (früher auch Pirus) geht auf eine das Wort mit dem griechischen πύρ pýr „Feuer“ in Verbindung bringende Volksetymologie zurück.[2]
Birnen-Arten und -Sorten sind meist sommergrüne, selten halbimmergrüne, mit Wuchshöhen von 15 bis 20 Metern mittelgroße hohe Bäume oder selten mit Wuchshöhen von 3 bis 5 Metern Sträucher. Manche Arten bilden Dornen. Die Schuppen der Winterknospen sind dachziegelartig angeordnet.
Die wechselständig an den Zweigen angeordneten Laubblätter sind in Blattstiel und Blattspreite gegliedert. Die einfache, ungeteilte, ledrige Blattspreite ist bei einer Länge von meist 5 bis 9 (2 bis 12) Zentimetern rundlich, eiförmig bis lanzettlich oder elliptisch mit spitzem bis zugespitztem oder bespitztem oberen Ende. Der Blattrand ist (fein)gezähnt, gekerbt oder ganzrandig, selten auch gelappt. In den Knospen sind die Laubblätter gleichmäßig nach beiden Seiten eingerollt (involut). Im Herbst verfärben sich die Laubblätter meist rot bis scharlachrot. Die Nebenblätter sind frei.[1]
Die Blüten erscheinen vor den Laubblättern oder zusammen mit ihnen, in doldentraubigen bis traubigen Blütenständen. Es ist ein Blütenstiel vorhanden.[1]
Die zwittrigen Blüten sind radiärsymmetrisch und fünfzählig mit doppelter Blütenhülle (Perianth). Die Blütenbecher (Hypanthium) sind becherförmig. Die fünf Kelchblätter sind in der Regel zurückgebogen oder ausgebreitet, dreieckig, kurz und bleibend oder hinfällig. Die fünf weißen oder seltener rötlich gefärbten Kronblätter sind rundlich bis breit länglich und genagelt. Es sind selten ab 10, meist 15 bis 30 Staubblätter vorhanden. Die Staubbeutel sind meistens dunkelrot bis purpurfarben. Die meist fünf, selten auch zwei, drei oder vier unterständigen Fruchtblätter sind innen am Grunde miteinander verbunden und am Rücken beinahe komplett mit dem Blütenbecher verwachsen. Je Fruchtblatt sind zwei paarweise angeordnete Samenanlagen vorhanden. Die zwei bis fünf Griffel sind frei.
Die glattschaligen Scheinfrüchte sind bei einer Länge von 2,5 bis 6 Zentimetern meist birnenförmig, eiförmig selten (bei den Bergamotten) auch rundlich. Bei Kulturformen können sie auch viel größer sein, bei asiatischen kleiner. Die Fruchtfächer haben pergament- bis knorpelartige Wände. Im Fruchtfleisch sind zahlreiche grießartige Gruppen von „Steinzellen“ vorhanden, diese können aber auch fehlen. Die etwa zwei bis zehn Samen pro Frucht sind schwarz oder fast schwarz.
Die Chromosomenzahl beträgt 2n = 34.[1]
Der Gattung Pyrus wurde 1753 durch Carl von Linné in Species Plantarum, Tomus I, S. 479 aufgestellt.[3] Typusart ist Pyrus communis L.
Die Gattung Pyrus wird in zwei Sektionen gegliedert: Pashia und Pyrus.
Das Verbreitungsgebiet der Gattung Pyrus umfasst Nordafrika, Europa (ausgenommen Nordeuropa) und Westasien über Persien und den Himalaya bis nach Ostasien und Japan.[4] In Asien kommen etwa 14 Arten vor, acht davon nur in China.[5] Einige Arten sind in vielen Gebieten der Welt Neophyten.[1]
Es gibt 25[1] bis 28 Pyrus-Arten:[6]
Es gibt einige Gattungshybriden, z. B. ×Sorbopyrus (vgl. Bollweiler Birne).
Nicht mehr zur Gattung Pyrus wird gerechnet:
Birnbäume werden sowohl zum Obstanbau (Kultur-Birne) als auch zur Zierde (Blüten, Früchte) angepflanzt. Für die europäische Obstproduktion sind Varietäten von Pyrus communis[8] wichtig, in Asien sind es dagegen die Sorten von Pyrus pyrifolia.[9]
Die Domestikation der Birne ging wahrscheinlich von zwei Regionen aus, von China (daraus wurde Pyrus pyrifolia) und Kleinasien (daraus entstand Pyrus communis).[10] Nach anderen Untersuchungen kommen noch mehr Ursprungsregionen in Betracht.[11] Dementsprechend ist die genetische Diversität groß.[12]
Birnen sind Kulturbegleiter, schon Homer berichtet von ihnen als Geschenk Gottes.[11] Von den Babyloniern wurde der Birnbaum als heiliger Baum verehrt. In der indischen Materia medica wird die Birne (gabbu gosha) als Heilpflanze (Amritphale) geschätzt.[11]
Schon früh wurden parallel verschiedene Birnensorten gezüchtet. Theophrast erwähnt drei, Cato fünf bis sechs und Plinius erwähnt mindestens 38 Birnensorten. Im 17. Jahrhundert kannte Le Lectier in Frankreich 254 Sorten,[11] im 19. Jahrhundert berichtete der französische Pomologe André Leroy 900 Varietäten.[11] Die heutige Anzahl der Sorten in Alter und Neuer Welt wird auf 5000 geschätzt.
Die Früchte der Birnen können sowohl roh als Obst verzehrt, zur Gewinnung von Trockenobst getrocknet, als Zutat beim Kochen verwendet oder entsaftet werden. Verbreitet ist auch die Verwendung der Früchte zur Herstellung von Birnenkraut oder Obstbränden. Zur Verlängerung der Lagerdauer werden Birnen, die in den Handel gebracht werden, zumeist gepflückt, bevor sie kurz vor der Vollreife stehen. Sie werden dann bis zum Verkauf kühl gelagert und reifen hierbei nach. Die Birne gehört zu den klimakterischen Früchten.
Obwohl es sehr viele Birnen-Sorten gibt, sind im Handel nur Sorten erhältlich, die sich bei der Lagerung als robuster als Wildbirnen erwiesen haben. Wildbirnen sind gegenüber Fäulnis sehr anfällig.
Birnen am Baum
Birnenhälfte der Sorte 'Williams Christ'
Vier Früchte verschiedener Sorten
Eine Williams-Christ-Birne in einer Obstbrandflasche (Nordkroatien)
Birnen-Ingwer-Kuchen
Im Jahr 2020 wurden weltweit 23.109.219 Tonnen Birnen erzeugt. Europa produzierte in diesem Jahr 2,8 Mio. t. Die größten Produzenten waren Italien, die Niederlande und Belgien.[13]
Folgende Tabelle gibt eine Übersicht über die 10 größten Produzenten von Birnen weltweit, die insgesamt 87,5 % der Erntemenge produzierten. China allein erntete mehr als 69,2 % aller Birnen. Die Erntemengen in Österreich, Deutschland und der Schweiz sind zum Vergleich angegeben.
Birnbaumholz ist aufgrund seiner Farbe, Dichte und guten Polierfähigkeit ein gefragtes Holz im Möbelbau. Es ist hart, schwer, zäh und wenig elastisch bei einer mittleren Dichte von 0,74 g/cm³ (s. LWF Bericht Nr. 23). Birnbaumholz trocknet langsam und ohne große Rissbildung, es ist in trockenem Zustand sehr formstabil. Diese Stabilität hängt mit den sogenannten Steinzellen zusammen, die sowohl die Birne als Frucht wie auch das Holz aufweisen. Es handelt sich hierbei um filzartig verflochtene Zellen.
Der Brennwert des Birnenholzes ist etwas geringer als der des Buchenholzes, obwohl beide Hölzer in der Dichte sehr ähnlich sind. Das Holz ist sehr fein, dicht und hat kaum sichtbare Jahresringe, Poren sind mit bloßem Auge nur im Querschnitt zu erkennen. Der Birnbaum neigt im Alter zur fakultativen Kernbildung, die sich in violett-braunen bis schwarz-braunen Farbverläufen im Zentrum des Stamms äußert. Beim Dämpfen ändert sich die natürliche Farbe des Holzes von einem sehr hellen Silbergrau bis hellem Gelb in einen warmen, rötlichen Farbton. Im Alter bekommt es eine sehr schöne rotbraune, bernsteinartige Färbung. Diese Farbe ist eigentlich auch das einzige Unterscheidungsmerkmal für das bloße Auge zum sogenannten „Schweizer Birnbaum“, was eine Handelsbezeichnung für verschiedene Bäume der Gattung der Mehlbeeren (Sorbus) ist.
Birnbaum eignet sich trotz seiner Härte sehr gut zum Schnitzen feinster Details, aufgrund der Steinzellen lässt es sich in verschiedene Richtungen bearbeiten ohne auszureißen. Es gibt sogar den „Mostbirnenschnitzer“, ein Vertreter einer alten Handwerkskunst. Er schnitzte Backformen oder früher Druckstöcke oder Lettern aus Holz. Alte Holzmodel sind aus Birnbaumholz geschnitzt, wie sie für Springerle Verwendung finden.
Schwarz gebeiztes Birnbaumholz wurde in der Kunsttischlerei als Ersatz für das seltenere und teure Ebenholz verwendet, da es sich sehr gut beizen lässt. In dieser gefärbten Form wurde es auch gern als „Deutsches Ebenholz“ bezeichnet.
Die Birnen (Pyrus) bilden eine Pflanzengattung, die zu den Kernobstgewächsen (Pyrinae) in der Familie der Rosengewächse (Rosaceae) gehört.
Die Birnen (Pyrus) bilden eine Pflanzengattung, die zu den Kernobstgewächsen (Pyrinae) in der Familie der Rosengewächse (Rosaceae) gehört.
Das sehr alte Lehnwort „Birne“ (ahd. bira, mhd. bir, auch bire) leitet sich vom lateinischen pirum ab, das wohl gleich der verwandten griechischen Bezeichnung ἃπιον ápion einer vorindoeuropäischen Mittelmeersprache entlehnt worden ist. Die wissenschaftliche Schreibung pyrus geht auf eine das Wort mit dem griechischen πύρ pýr „Feuer“ in Verbindung bringende Volksetymologie zurück.[1]
Birnen sind meist sommergrüne, selten fast immergrüne, mittelgroße Bäume oder selten auch Sträucher. Manche Arten bilden Dornen. Die Schuppen der Winterknospen sind dachziegelartig angeordnet. Die wechselständigen Laubblätter sind in Blattstiel und Blattspreite gegliedert. Die einfache, ungeteilte Blattspreite ist gezähnt, ganzrandig oder selten auch gelappt und gestielt. In den Knospen sind sie gleichmäßig nach beiden Seiten eingerollt (involut). Im Herbst verfärben sich die Blätter meist rot bis scharlachrot. Nebenblätter sind vorhanden.
Die Blüten erscheinen vor den Blättern oder zusammen mit ihnen in doldentraubigen bis traubigen Blütenständen. Die gestielten Blüten sind zwittrig, radiärsymmetrisch und fünfzählig mit doppeltem Perianth. Die Blütenbecher (Hypanthium) sind becherförmig. Die fünf Kelchblätter sind in der Regel zurückgebogen oder ausgebreitet, dreieckig, kurz und bleibend oder hinfällig. Die fünf weißen oder seltener rötlich gefärbten Kronblätter sind rundlich bis breit länglich und genagelt. Es sind selten ab 10, meist 15 bis 30 Staubblätter vorhanden. Die Staubbeutel sind meistens dunkelrot bis purpurfarben. Die zwei bis fünf Griffel sind frei. Die meist fünf, selten auch zwei, drei oder vier unterständigen Fruchtblätter sind innen am Grunde miteinander verbunden und am Rücken beinahe komplett mit dem Blütenbecher verwachsen. Je Fruchtblatt sind zwei paarweise angeordnete Samenanlagen vorhanden.
Die Früchte sind meist birnenförmig, selten (bei den Bergamotten) auch rundlich. Sie haben eine Länge von 2,5 bis 6 Zentimetern. Bei Kulturformen können sie auch viel größer sein, bei asiatischen kleiner. Die Fruchtfächer haben pergament- bis knorpelartige Wände. Im Fruchtfleisch sind zahlreiche grießartige Gruppen von Steinzellen vorhanden, diese können aber auch fehlen. Die Samen sind schwarz oder fast schwarz.
Das Areal der Gattung umfasst Nordafrika, Europa (ausgenommen Nordeuropa) und Westasien über Persien und den Himalaya bis nach Ostasien und Japan.[2] In Asien kommen etwa 14 Arten vor, acht davon nur in China.
Birnen benötigen kühle Temperaturen, um einen Fruchtansatz zu bilden, wobei Norwegen in der Regel bereits zu nördlich für Birnen gelegen ist. Da die Birne früher als der Apfel blüht, wird der Fruchtansatz im Vergleich zu ihm häufiger durch Spätfröste während der Blüte beeinträchtigt.
Der Gattungsname Pyrus wurde 1753 von Carl von Linné in Species Plantarum veröffentlicht.[3] Typusart ist Pyrus communis L. Die Gattung Pyrus wird in zwei Sektionen gegliedert: Pashia und Pyrus.
Es gibt etwa 25 bis 28 Pyrus-Arten:[4]
Es gibt einige Gattungshybriden, z. B. ×Sorbopyrus.
Birnbäume werden sowohl zum Obstanbau (Kultur-Birne) als auch zur Zierde (Blüten, Früchte) angepflanzt. Für die europäische Obstproduktion sind Varietäten von Pyrus communis wichtig, in Asien sind es dagegen die Sorten von Pyrus pyrifolia.
Birnen sind ein Kulturbegleiter, schon Homer berichtet von ihnen. Spätere Forschungen fanden heraus, dass der Birnbaum auch von den Babyloniern als heiliger Baum verehrt wurde. Sehr rasch haben die Menschen sehr viele Arten von Birnensorten gezüchtet. Theophrast erwähnt drei, Cato fünf bis sechs und Plinius erwähnt mindestens 38 Birnensorten. Im 17. Jahrhundert kannte man in Frankreich an die 300 Sorten, im 19. Jahrhundert war man schon bei 1000 angelangt. Die heutige Anzahl der Sorten in Alter und Neuer Welt wird auf 5000 geschätzt.
Die Früchte der Birnen können sowohl roh als Obst verzehrt, zur Gewinnung von Trockenobst getrocknet, als Zutat beim Kochen verwendet oder entsaftet werden. Verbreitet ist auch die Verwendung der Früchte zur Herstellung von Birnenkraut oder Obstbränden. Zur Verlängerung der Lagerdauer werden Birnen, die in den Handel gebracht werden, zumeist gepflückt, bevor sie kurz vor der Vollreife stehen. Sie werden dann bis zum Verkauf kühl gelagert und reifen hierbei nach. Die Birne gehört zu den klimakterischen Früchten.
Obwohl es sehr viele Birnen-Sorten gibt, sind im Handel nur Sorten erhältlich, die sich bei der Lagerung robuster als Wildbirnen erwiesen haben. Wildbirnen sind gegenüber Fäulnis sehr anfällig.
Birnen am Baum
Birnenhälfte der Sorte 'Williams Christ'
Eine Williams-Christ-Birne in einer Obstbrandflasche (Nordkroatien)
Birnen-Ingwer-Kuchen
Birnbaumholz ist aufgrund seiner Farbe, Dichte und guten Polierfähigkeit ein gefragtes Holz im Möbelbau. Es ist hart, schwer, zäh und wenig elastisch bei einer mittleren Dichte von 0,74 g/cm³ (s. LWF Bericht Nr. 23). Birnbaumholz trocknet langsam und ohne große Rissbildung, es ist in trockenem Zustand sehr formstabil. Diese Stabilität hängt mit den sogenannten Steinzellen zusammen, die sowohl die Birne als Frucht wie auch das Holz aufweisen. Es handelt sich hierbei um filzartig verflochtene Zellen.
Der Brennwert des Birnenholzes ist etwas geringer als der des Buchenholzes, obwohl beide Hölzer in der Dichte sehr ähnlich sind. Das Holz ist sehr fein, dicht und hat kaum sichtbare Jahresringe, Poren sind mit bloßem Auge nur im Querschnitt zu erkennen. Der Birnbaum neigt im Alter zur fakultativen Kernbildung, die sich in violett-braunen bis schwarz-braunen Farbverläufen im Zentrum des Stamms äußert. Beim Dämpfen ändert sich die natürliche Farbe des Holzes von einem sehr hellen Silbergrau bis hellem Gelb in einen warmen, rötlichen Farbton. Im Alter bekommt es eine sehr schöne rotbraune, bernsteinartige Färbung. Diese Farbe ist eigentlich auch das einzige Unterscheidungsmerkmal für das bloße Auge zum sogenannten „Schweizer Birnbaum“, was eine Handelsbezeichnung für verschiedene Bäume der Gattung der Mehlbeeren (Sorbus) ist.
Birnbaum eignet sich trotz seiner Härte sehr gut zum Schnitzen feinster Details, aufgrund der Steinzellen lässt es sich in verschiedene Richtungen bearbeiten ohne auszureißen. Es gibt sogar den „Mostbirnenschnitzer“, ein Vertreter einer alten Handwerkskunst. Er schnitzte Backformen oder früher Druckstöcke oder Lettern aus Holz. Alte Holzmodel sind aus Birnbaumholz geschnitzt, wie sie für Springerle Verwendung finden.
Schwarz gebeiztes Birnbaumholz wurde in der Kunsttischlerei als Ersatz für das seltenere und teure Ebenholz verwendet, da es sich sehr gut beizen lässt. In dieser gefärbten Form wurde es auch gern als „Deutsches Ebenholz“ bezeichnet.
Die Birnen (Pyrus) bilden eine Pflanzengattung, die zu den Kernobstgewächsen (Pyrinae) in der Familie der Rosengewächse (Rosaceae) gehört.
Vun de Bierebeem, Gattung Pyrus, gëtt et ongeféier 25 Aarten an Europa an an Nordafrika, a 14 Aarten an Asien, dovun 8 nëmmen a China. Vun de Bierebeem déi an Europa an der fräier Natur virkommen, sinn déi bekanntst d'Holzbier, Pyrus communis var. pyraster L, an de Pyrus salicifolia Pall.
D'Bierebeem gehéieren an d'Ënnerfamill Kärenuebstplanzen an der Famill vun de Rouseplanzen.
Si gi virun allem a Bongerte wéinst hire Friichten, de Biere gezillt.
Dä Artikel behandlet d Frucht, für anderi Bedütige vom Begriff Bira lueg doo. Bira sen a Obschd mo moischdens als d vornehme Vrwandte vo de Epfl gseha werrad. Se ghairad zu de Rosagwächs.
Der Name bira chund scho im Althochdeitsch vor; er isch vom lateinische pirum, griechisch ἃπιον abgloided, on d Griecha hend d Nama vo no friehere Völkr ibrnomma.[1]
I dr Schwizer Mundart hodt d Fruchd Bir ghoise, und Bire isch ursprünglich dr Plural. Vom Wort und vo dr Kulturgschicht vo dera Fruchd und vo ganz vil alde Schwizer Birasorta isch im Artikl Bir vom Schwizerischn Idiotikon gschriba.[2]
D Bira (wissaschafdlich Pyrus L.) kommad en dr ganza Weld, mo s Klima des zulassd, vor.
Die ald Wildbira oder Holzbira (Pyrus pyraster) wachsd z Middeleuropa und bis zum Kaukasus.[3] Vo ihra kommad d Kulturbirasorde.
Mid de Blüeda machd mo Heiltee.
Bira kaa ma roh essa, kocha, ma kaa Gsälz draus macha ond au en Safd (au Birahonig[4]) ond en Birnamoschd.[5]
A Vrwendong fendad Bira au em Hudslbrod, in dr Schwiz Birawegga odr Birabrod. Do drfir werrad d Bira halbierd on drocknad, ond mid anfre Früchd zua ama siassa Brod bacha.
Ma tuet Bira au trochnad essa. A guete Sorda für Biraschnaps isch d Williamsbira.
Aus de Kerna machd mo es Öl.
S Holz vo de Birabaim isch guad zom Möblbaua. Wamma s schwarz boiza duad wurd s au Deutsches Ebenholz ghissa.[6]
A bsondrs guads Holz aus dr Schwiiz isch s Schweizer Birnbaum, weil s wege em Klima langsam gwachsa isch. Ondr dem Nama wurd au s Holz vom Elsbeerebaum (Sorbus torminalis) ond Speierling (Sorbus domestica) vrkaufd. S daugd au als Furnier odr au zom Schnitza.[7]
Neba de normale Sorda geids en Schwoba d Moschdbira. D Sord Goishirtde isch a Moschdbir mo zom Essa z hard, z sauer ond z kloi isch.[8]
Champagner Brotbira sen au a Sord mo ned roh essa kaa.[9]
Schnapsbira hods au, dia sen ned so kloi ond hard, zemle siass abr au ned zom Essa.[10]
In dr Schweiz hot ma alta Birasorda gsuechd, und me kennd heit epa achthundert einhoimischa Sorda.[11] D Stifdong ProSpecieRara informierd übr alte Bira.[12] Bsunders vil Bira werded im Wallis abaut.[13] D Forschigsastald Agroscope hod i dr Schwiz 2018 a neia Birasorda eigfüerd.[14]
a wilde Bira
a Essbira (Peckham)
Blüada
a Birabaum
Birabrod usm Bündnerland
Biraschnaps
– Wortherkunft, Synonym und Übersetzige
Bira sen a Obschd mo moischdens als d vornehme Vrwandte vo de Epfl gseha werrad. Se ghairad zu de Rosagwächs.
Dardha (latinisht: Pyrus) është bimë drunore nga familja Rosaceae, frutat e së cilës përdorën për ushqim. Lloje të kësaj bime rriten në pjesë të ndryshme të Evropës, Azisë dhe Afrikës. Trungu i saj arrin lartësi mesatare 10-17 m, është gjethërënëse, me gjethe të thjeshta dhe të vendosura në mënyrë jo simetrike (2-12 cm).
Fruti dradha është pemë e lëngshme dhe e ëmbël me përbërje pak të kokrriztë. Sipas disa të dhënave kultivimi i dardhës daton që para 3000 vitesh. Supozohet se më këtë frut janë freskuar njerëzit që në epokën e gurit. Në Odise Homeri dardhën e karakterizon si „dhuratë nga Zoti“, kurse në kohën e mbretit freng Luigji i kanë qenë simbol të luksit.
Dardha jeton rreth 300 vjet.
Llojet e dardhave janë:
Dardha (latinisht: Pyrus) është bimë drunore nga familja Rosaceae, frutat e së cilës përdorën për ushqim. Lloje të kësaj bime rriten në pjesë të ndryshme të Evropës, Azisë dhe Afrikës. Trungu i saj arrin lartësi mesatare 10-17 m, është gjethërënëse, me gjethe të thjeshta dhe të vendosura në mënyrë jo simetrike (2-12 cm).
Fruti dradha është pemë e lëngshme dhe e ëmbël me përbërje pak të kokrriztë. Sipas disa të dhënave kultivimi i dardhës daton që para 3000 vitesh. Supozohet se më këtë frut janë freskuar njerëzit që në epokën e gurit. Në Odise Homeri dardhën e karakterizon si „dhuratë nga Zoti“, kurse në kohën e mbretit freng Luigji i kanë qenë simbol të luksit.
Dardha jeton rreth 300 vjet.
Grūšė (luotīnėškā: Pyrus, lietovėškā (b.k.): Kriaušė) īr medis, katros muokslėškā prėgol ėrškietėniu šėimā. Žīda pavasarie, gegožė mienesie. Rodėnie ved geltuonuos aba žaliuos spalvuos vaisius grūšus. Augėnamas šalėp nomū, suodnūs.
Būn medėnės grūšės ė nomėnės grūšės.
Kruška (Pyrus sp.) je biljka iz porodice Rosaceae, koja ima plodove istog imena. Gaji se već više od 4000 godina, zbog svojih jestivih plodova. Porijeklom je iz Azije. Danas širom Evrope, uključujući i Bosnu i Hercegovinu, rastu razne podivljale sorte ishodišne vrste Pyrus communis (divlja kruška).
To je listopadno drvo koje može narasti i preko 20 m. Listovi su joj jajasti i jednostavni, obično s blagim rubom. Plodovi su joj žuti ili zeleni, sazrijevaju od početka jeseni do početka zime, zavisno od vrste. Plodovi su bogati mineralima: kalijem, fosforom, kalcijem, magnezijem, željezom, hlorom, sumporom te brojnim mikroelementima. Ima izuzetno mnogo vitamina, posebno vitamina A, C, E, većina vitamina iz grupe B, H i D.
Nedovršeni članak Kruška koji govori o biologiji treba dopuniti. prema pravilima Wikipedije.
Cvijet kruške. Kruška (Pyrus sp.) je biljka iz porodice Rosaceae, koja ima plodove istog imena. Gaji se već više od 4000 godina, zbog svojih jestivih plodova. Porijeklom je iz Azije. Danas širom Evrope, uključujući i Bosnu i Hercegovinu, rastu razne podivljale sorte ishodišne vrste Pyrus communis (divlja kruška).
Toś ten nastawk z temu štom jo pó lema na drugi nastawk pódobny. Drugi lema kšuška ma temu płod. Kšušcyna (Pyrus) jo rod ze swójźby rožowych rostlinow (Rosaceae).
Wopśimjejo slědujuce družyny:
Kšušcyna (Pyrus) jo rod ze swójźby rožowych rostlinow (Rosaceae).
Wopśimjejo slědujuce družyny:
źiwa kšušcyna (Pyrus pyraster) zagrodna kšušcyna (Pyrus communis)Lâi-á (Pyrus) sī Chhiûⁿ-bî-kho ê chi̍t lūi.
Lì (梨) sê siŏh cṳ̄ng cūi-guō.
Mipea au mipeasi ni miti midogo wa jenasi Pyrus katika familia Rosaceae. Matunda yao huitwa mapea. Jina "mpea" hutumika kwa Persea americana pia lakini afadali jina "mparachichi" litumike kwa mti huu. Asili ya mipea ni kanda ya kaskazini ya wastani na nusutropiki kutoka Ulaya ya Magharibi na Afrika ya Kaskazini mpaka Asia ya Mashariki. Spishi mbalimbali zinapandwa katika maeneo ya hewa ifaayo ili kuvuna matunda yao. Nyingine zinapandwa katika bustani.
Majani
Maua
Mapea mtini
Mapea yaliyovunwa
Mpea majani-mlozi
Mpea wa Callery
Mpea-mwitu wa Kaukazi
Mpea-theluji
Mpea-mwitu wa Ulaya
Nashi
Mpea wa Siria
Mipea au mipeasi ni miti midogo wa jenasi Pyrus katika familia Rosaceae. Matunda yao huitwa mapea. Jina "mpea" hutumika kwa Persea americana pia lakini afadali jina "mparachichi" litumike kwa mti huu. Asili ya mipea ni kanda ya kaskazini ya wastani na nusutropiki kutoka Ulaya ya Magharibi na Afrika ya Kaskazini mpaka Asia ya Mashariki. Spishi mbalimbali zinapandwa katika maeneo ya hewa ifaayo ili kuvuna matunda yao. Nyingine zinapandwa katika bustani.
Nashvati — xalq seleksiyasi. yoʻli bilan yetishtirilgan nok (olmurut) navlari guruhi. Qishki N., kuzgi oq N., chillaki N., yozgi N. kabi navlar shu guruhga oid. Oʻzbekistonda N.ning murut, olmurut deb ataladigan yovvoyi turi — Korjinskiy noki (P. korshinskyi Litv.) togʻ etaklari va yon bagʻirlarida, soylarda oʻsadi. Mevasi dumaloq yoki noksimon-choʻziq. Oʻzbekistonda qadimdan ekib kelinadi. Madaniy N. navlari koʻchatlari yovvoyi nok urugʻlaridan yetishtirilgan paivandtaglarga payvand kdiib yetishtiriladi. 4—6-yili hosilga kiradi. Daraxti balandligi 8–12 m. Boshka nok navlariga qaraganda erta gullaydi. Mevasi navyga qarab iyun oxiridan okt. boshlarigacha boʻlgan davrda pisha-di, ogirligi 120—250 g (baʼzan 500— 700 g), koʻpchiligi sargʻishkoʻkish, ay-rimlari rangdor, usti moysimon gʻuborli, silliq. Eti och sariq yoki koʻkish-oq, kuvrak, suvli, nordonshirin, urugʻi yirik; kechpisharlari mart—apr.gacha saqlanadi. Akad. R. R. Shreder nomidagi Bogʻdorchilik, uzumchilik va vinochilik i.t. in-tida N. ning Qishki N. 2, kuzgi Qizil N. navlari chiqarilgan va r-nlashti-rilgan.[1]
Nok, nashvati, olmurut (lotincha: Pýrus) — Atirguldoshlar (Rosaceae) oilasiga mansub mevali va manzarali daraxt va butalar turi.
Yevropada nok yovvoyi koʻrinishda taxminan 60° shahri k.da tarqalgan. Arealning shimoliy chegarasida - siyrak.
2006-yilda sovuqqa chidamli navlarini muvaffaqiyatli seleksiya qilish natijasida nok Ural va Gʻarbiy Sibirda 55° shahri k.gacha joylashgan bogʻ maydonlarida samarali oʻstirilmoqda.
Noklarning madaniy navlarining kelib chiqishi bir qator koʻrinishlarining, qisman, Pyrus achras Gärtn., Pyrus persica Pers., Pyrus cordata Desv., Pyrus elaeagnifolia Pall.larning gibridlanishi bilan bogʻliq deb taxmin qilmoqdalar. Noklar qadimgi Forsiya, Yunoniston va Rim imperiyasida etishtirilgan.
Hozirgi vaqtda noklarning mingta navi bor.
Erkin o‘suvchi shoxi shakli — piramidaviy yoki yumaloq, quyuqlashishga moyil. Yillik oʻsish 30-40 smni tashkil etadi. Qulay sharoitlarda nok yirik oʻlchamlarga yetadi — balandligi 5—25 metrgacha va shox diametri 5 metrgacha.
Barglari, qoidaga binoan, toʻkiluvchi. Barg joylashuvi 5 qatorlik spiral. Barg keng tuxumsimon shaklda, 2,5—10 sm uzunlikka ega, qisqa uchli; rangi — toʻq yashil, yaltiroq, bargning pastki qismi koʻk-yashil, kuzda oltinrang-toʻq sariq.
Gullash vaqti va shakli: aprel—may, gullari oq, diametri 3 sm, 5-gulbargli, 3-9 tadan soyabon koʻrinishli panjali. Ginetseyda urugʻchilar 2 tadan 5 tagacha. Ularning urugʻdonlari oʻzaro va krujka shaklini oluvchi gulli qoʻndogʻi bilan qoʻshilib oʻsadi; kurtakda gulbarglari cherepitsa shaklida joylashadi.
Meva zamburugʻlari qalin poʻstloq bilan qoplagan.
Nok kurtaklari boshqa daraxt oilalari singari ikki xilda boʻladi: vegetativ va generativ. Vegetativ kurtaklar kichikroq va oʻtkirroq, generativlari — kattaroq va toʻmtoqroq. ikki xil kurtakning oʻrtasidagi tashqi farqlari ulardan novda chiqishi chogʻidagi ushbu kurtaklarning shakllanish vaqtiga qarab kuchayadi.
Mevasi, qoidaga binoan, — pastki qismi kengaygan choʻzinchoq shaklda, sharsimon mevali navlari ham bor.
Nok bizlarga tarixgacha boʻlgan davrda yetib kelgan. Uning vatani aniq oʻrnatilmagan. Yetishtirilgan nok Qadimgi Yunonistondan kelib chiqqan (er. old. 1000 yil oldin).
Noklarning har xil navlari manzara sifatida yoki aksari mevali daraxtlar sifatida foydalaniladi.
2005-yilda noklarning jahondagi ishlab chiqarilishi 15 mln tonnani tashkil etdi (AQSh qishloq xoʻjaligi vazirligining baholashi). Noklarni yirik ishlab chiqaruvchi Xitoy hisoblanadi.
Nokning qattiq, ogʻir va egiluvchan yogʻochi mayda buyumlar uchun keng qoʻllaniladi. Oʻzining chirishga kam chidamliligi hisobiga u faqat bino ichkarisida foydalaniladigan buyumlar uchun ishlatiladi. Ushbu yogʻochning solishtirma zichligi taxminan 740 kg/m³ni tashkil etadi. Ixtiyoriy boshqa ogʻir va zich yogʻoch singari nok quritish chogʻida yorilishga va qiyshayishga moyil, shunday zichlikka ega boʻlgan qora qayin yogʻochida ham shu holat kuzatiladi. Quritilgan holatda bu yogʻoch juda shaklan oʻzgarmasdir. Bu oʻzgarmaslik "tosh kataklari" deb nomlanadigan nokni ham meva va ham yogʻoch sifatida farqlaydigan xususiyatlari borligi bilan bogʻliq. Bu kataklar yogʻoch tuzilishiga qoʻshilib ketganday tuyuladi.
Nok yogʻochi yonishining solishtirma issiqlik sigʻimi qora qayin yogʻochining oʻxshash koʻrsatkichiga nisbatan bir qancha past, garchi bu turlar zichligi boʻyicha juda oʻxshash boʻlsa ham.
Nok yogʻochining tuzilishi juda ingichka, bir tekis, bir oz farqlanadigan yillik halqalariga ega boʻladi. Tirik daraxtning shikastlanishlari atrofidagi yogʻoch binafsha rang-qoʻngʻirdan qora jigar ranggacha tusga kirishi mumkin. Issiq bugʻ bilan qayta ishlanganda, masalan shpon tayyorlashda u qizgʻish va qoraroq rangga kiradi. Bu daraxt qariganda boshqalaridan farqli oʻlaroq juda chiroyli toʻq jigar rang qahrabo rangga kiradi.
Kovakchalar qurollanmagan koʻz bilan faqat koʻndalang kesimidagina ajratiladi.
Oʻzining qattiqligiga qaramasdan nok "tosh kataklar"i hisobiga kesish uchun mos keladi, uni turli yoʻnalishlarda yormasdan kesish mumkin. Germaniyada bu daraxtni azaldan "shpringerle" (nemicha: Springerle) deb nomlanadigan pishiriqlarning oʻziga xos turlarini shaklga solish foydalaniladigan turli bosma taxtalarni tayyorlash uchun ishlatib kelingan.
Qora tezob bilan qayta ishlangandan keyin ushbu yogʻoch, shuningdek juda qimmatbaho obnus oʻrnini bosuvchisi sifatida ham ishlatiladi.
Turni ikki qismga ajratadilar: Pashia va Pyrus
Barcha turlarining roʻyxati[2]:
Noklar madaniy navlarining asosiy qismi Pyrus communis [syn. Pyrus domestica] koʻrinishiga taalluqli.
Qayta ishlanmagan nok
(100g da oziq ahamiyati)
Nashvati — xalq seleksiyasi. yoʻli bilan yetishtirilgan nok (olmurut) navlari guruhi. Qishki N., kuzgi oq N., chillaki N., yozgi N. kabi navlar shu guruhga oid. Oʻzbekistonda N.ning murut, olmurut deb ataladigan yovvoyi turi — Korjinskiy noki (P. korshinskyi Litv.) togʻ etaklari va yon bagʻirlarida, soylarda oʻsadi. Mevasi dumaloq yoki noksimon-choʻziq. Oʻzbekistonda qadimdan ekib kelinadi. Madaniy N. navlari koʻchatlari yovvoyi nok urugʻlaridan yetishtirilgan paivandtaglarga payvand kdiib yetishtiriladi. 4—6-yili hosilga kiradi. Daraxti balandligi 8–12 m. Boshka nok navlariga qaraganda erta gullaydi. Mevasi navyga qarab iyun oxiridan okt. boshlarigacha boʻlgan davrda pisha-di, ogirligi 120—250 g (baʼzan 500— 700 g), koʻpchiligi sargʻishkoʻkish, ay-rimlari rangdor, usti moysimon gʻuborli, silliq. Eti och sariq yoki koʻkish-oq, kuvrak, suvli, nordonshirin, urugʻi yirik; kechpisharlari mart—apr.gacha saqlanadi. Akad. R. R. Shreder nomidagi Bogʻdorchilik, uzumchilik va vinochilik i.t. in-tida N. ning Qishki N. 2, kuzgi Qizil N. navlari chiqarilgan va r-nlashti-rilgan.
Nok, nashvati, olmurut (lotincha: Pýrus) — Atirguldoshlar (Rosaceae) oilasiga mansub mevali va manzarali daraxt va butalar turi.
Pearamuorat (Pyrus) leat ruvsušattuide (Rosaceae) gullevaš šaddosohka.
She mess jeh'n villey peear 'sy ghenus Pyrus eh yn peear. Ta'n peear rang-oardit çheusthie jeh'n fo-chlein Pyrinae 'sy chlein Pyreae. Ta'n ooyl (Malus × domestica), qoui ta feer cosoylagh rish rere y strughtoor blaaoil, ny h-oltey jeh'n fo-ronney shen chammah.
She mess jeh'n villey peear 'sy ghenus Pyrus eh yn peear. Ta'n peear rang-oardit çheusthie jeh'n fo-chlein Pyrinae 'sy chlein Pyreae. Ta'n ooyl (Malus × domestica), qoui ta feer cosoylagh rish rere y strughtoor blaaoil, ny h-oltey jeh'n fo-ronney shen chammah.
Tekst üüb Öömrang Peerbuumer (Pyrus) san en skööl faan 25 bit 28 slacher uun det famile faan a ruusenplaanten (Rosaceae). Faan bedüüdang för a büürerei san oober fööraal tau slacher: Pyrus communis an Pyrus pyrifolia.
Peerbuumer bleu
Peerknob
Bloos
efter GRIN[1]
Peerbuumer (Pyrus) san en skööl faan 25 bit 28 slacher uun det famile faan a ruusenplaanten (Rosaceae). Faan bedüüdang för a büürerei san oober fööraal tau slacher: Pyrus communis an Pyrus pyrifolia.
A peir is the fruit o the peir tree o the genus Pyrus. Mony speshie o peirs can be etten.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
|first1= (help) [Referring to the subfamily by the name "Spiraeoideae"] A peir is the fruit o the peir tree o the genus Pyrus. Mony speshie o peirs can be etten.
Pera ahnozo pera ītlaaquīllo[1] in peracuahuitl īxōchicual.
Ang peras (Kastila: pera; Ingles: pear) ay isang uri ng halamang gamot o prutas na may matamis na lasa. Bilugin mula sa isang dulo na paliit patungo sa tangkay ang makatas na bunga nito. [1]
Ang lathalaing ito na tungkol sa Prutas ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa nito.
Ang peras (Kastila: pera; Ingles: pear) ay isang uri ng halamang gamot o prutas na may matamis na lasa. Bilugin mula sa isang dulo na paliit patungo sa tangkay ang makatas na bunga nito.
Pira (Pyrus communis) nisqaqa huk wayuq mallkim. Rurunkunatam (pirakunata) mikhunchik.
Wikispecies nisqaqa qillqasqa p'anqayuqmi kay hawa: Pira
Pira (Pyrus communis) nisqaqa huk wayuq mallkim. Rurunkunatam (pirakunata) mikhunchik.
Ene poere, c' est on longou frut, pus lådje å cou k' al copete, avou ene fene pelote djaene-vete ey ene blanke, tinre et soucrêye tchå.
Li poere vént sol poerî
No d' l' indje e sincieus latén : Pyrus spp.
Li poere est d' ene ôte indje kel poere di cwin.
Li mot "poerî" avént eto kécteye ezès nos d' plaeces.
tåvlêye poeres, kécfeye del sôre "transene"
poeres (å dzo) et poeres di cwin (å dzeu)
Florixhåjhe des poerîs : diviè l' moes d' may, el Walonreye.
Codåjhe : diviè l' moes d' octôbe; disk' å moes d' decimbe po les sôres d' ivier.
Ene trop ptite poere, må vnowe, si lome ene tchitche u on tchitchon.
Pacô, ele sont pindowes cåzu al minme plaece, en on tchacossea
Ene poere, c' est on longou frut, pus lådje å cou k' al copete, avou ene fene pelote djaene-vete ey ene blanke, tinre et soucrêye tchå.
Li poere vént sol poerî
No d' l' indje e sincieus latén : Pyrus spp.
Li poere est d' ene ôte indje kel poere di cwin.
Li mot "poerî" avént eto kécteye ezès nos d' plaeces.
tåvlêye poeres, kécfeye del sôre "transene"
poeres (å dzo) et poeres di cwin (å dzeu)
Pyrus ye un chenero d'árbols fruitals a on se i clasifican as diferents especies de pereras. Perteneix a la subfamilia d'as Maloideae y a la familia d'as Rosaceae, en l'orden d'as Rosales.
En fan parte, alto u baixo, 30 especies, encluyendo-ie:
Pyrus ye un chenero d'árbols fruitals a on se i clasifican as diferents especies de pereras. Perteneix a la subfamilia d'as Maloideae y a la familia d'as Rosaceae, en l'orden d'as Rosales.
Алмурут (лат. Pyrus, L. 1753) - роза гүлдүүлөр тукумундагы мөмө дарак; тун 60ка жакын түрү бар.
КМШда алмуруттун 30, анын ичинде Кыргызстанда (негизинен Арстанбапта) 18 түрү кезигет. Алмурут жапайы ж-а өстүрүлүүчү болуп бөлүнөт. Жапайы алмурут Түштүк Европа, Кавказ, Орто Азия, Ыраакы Чыгыш, Кытайда өсөт. Алмуруттун өстүрүлмө түрү жапайы түрүнө караганда мөмөсү чоң, жумшак, ширелүү. Өстүрүлмө түрү КМШда Крым, Украина, Кавказ, Борбордук Азия өлкөлөрүндө, Молдовада, Казакстанда, Кыргызстандын Ош областында, Талас, Чүй, Ысык-Көл өрөөндөрүндө өстүрүлөт.
Алмурут дарагынын бийикт. 4-20 мге чейин жетет. Гүлү ак же мала кызыл. Мөмөсү сүйрү же тоголок, ширелүү, жашыл, кызгылт, сары түстө, салм. 800 гга чейин жетет. Жалбырагы сүйрү, тамыры туз, жерге терең кирет. Кыям, компот, повидло жасалат. Мөмөсүндө 80% суу, 10,4% турдуу кант, 0,3% к-та, 0,03% боёк заттар 2,6% клетчатка, 0,4% азот ж-а А, Б, С витаминдери бар. Алмурут дарагы жылуу, ачык жерде жакшы өсүп, кургакчылыкка, суукка анча бышымсыз. Алмуруттун бир түп дарагынан 1 т дай түшүм алынат. Көчөтүнөн өстүрүлөт.
Кыргызстанда алмуруттун 8 сорту: токой мөлмөлү, клапп сонуну, Вильяме ж. б. өстүрүлөт.
Зыянкечтери: Алмурут кенеси, Алмурут канталасы, Алмурут мөмө жегичи; илдеттери: Алмурут котуру, чаңгыл кебер, цитроспороз.
Алмурут (лат. Pyrus, L. 1753) - роза гүлдүүлөр тукумундагы мөмө дарак; тун 60ка жакын түрү бар.
КМШда алмуруттун 30, анын ичинде Кыргызстанда (негизинен Арстанбапта) 18 түрү кезигет. Алмурут жапайы ж-а өстүрүлүүчү болуп бөлүнөт. Жапайы алмурут Түштүк Европа, Кавказ, Орто Азия, Ыраакы Чыгыш, Кытайда өсөт. Алмуруттун өстүрүлмө түрү жапайы түрүнө караганда мөмөсү чоң, жумшак, ширелүү. Өстүрүлмө түрү КМШда Крым, Украина, Кавказ, Борбордук Азия өлкөлөрүндө, Молдовада, Казакстанда, Кыргызстандын Ош областында, Талас, Чүй, Ысык-Көл өрөөндөрүндө өстүрүлөт.
Алмурут дарагынын бийикт. 4-20 мге чейин жетет. Гүлү ак же мала кызыл. Мөмөсү сүйрү же тоголок, ширелүү, жашыл, кызгылт, сары түстө, салм. 800 гга чейин жетет. Жалбырагы сүйрү, тамыры туз, жерге терең кирет. Кыям, компот, повидло жасалат. Мөмөсүндө 80% суу, 10,4% турдуу кант, 0,3% к-та, 0,03% боёк заттар 2,6% клетчатка, 0,4% азот ж-а А, Б, С витаминдери бар. Алмурут дарагы жылуу, ачык жерде жакшы өсүп, кургакчылыкка, суукка анча бышымсыз. Алмуруттун бир түп дарагынан 1 т дай түшүм алынат. Көчөтүнөн өстүрүлөт.
Кыргызстанда алмуруттун 8 сорту: токой мөлмөлү, клапп сонуну, Вильяме ж. б. өстүрүлөт.
Зыянкечтери: Алмурут кенеси, Алмурут канталасы, Алмурут мөмө жегичи; илдеттери: Алмурут котуру, чаңгыл кебер, цитроспороз.
Армут (груша, лат. Pyrus) — розачалар гаиләлегеннән агач яки куаклар ыругы. Ауразиянең субтропик һәм уртача поясында — элекке Советлар Берлегендә, Көньяк-Көнбатыш Аурупада, Кавказда 40 лап төре үсә. 150–300 елга кадәр яши.
Гади армут (лат. P. communis) дигән төре киң таралган, 1500 ләп сорты бар.
Армут (груша, лат. Pyrus) — розачалар гаиләлегеннән агач яки куаклар ыругы. Ауразиянең субтропик һәм уртача поясында — элекке Советлар Берлегендә, Көньяк-Көнбатыш Аурупада, Кавказда 40 лап төре үсә. 150–300 елга кадәр яши.
Гади армут (лат. P. communis) дигән төре киң таралган, 1500 ләп сорты бар.
Гру́ша (лат. Pýrus) — розалар ғаиләһенән япраҡ ҡоя торған емеш ағастары ырыуы. 60 тан артыҡ төрө бар. Культуралы сорттарның күп өлөшөн китереп сығарған ябай груша төрө киң таралған. Груша ағасы 15—20 м бейеклектә, пирамидаға оҡшаған ябалдашлы була. Яҡтылыҡ һәм йылылыҡ ярата, ҡоролоҡҡа һәм эҫегә сыҙам. Ҡышҡа сыҙамлылығы алмағасҡа ҡарағанда түбәнерәк, әмма температуруның ҡышҡы үҙгәрештәрен еңелерәк кисерә. Япраҡтары ваҡ, тығыҙ, ялтырауыҡлы. Сәскәләре аҡ йә иһә йәшкелт төҫмөрлө, сәскә төбөнән айырымланған шәмәхә-алһыу һеркәлек һәм бағанасыҡтары бар.
Урта һыҙатта 10—17 майҙа иртә сәскә ата. Үҙенән-үҙе һеркәләнмәй. Емештәре, сортына ҡарап, оҙонса һәм түңәрәк, аҡһыл-йәшел йә иһә һарғылт, ҡояшка ҡараған яғында аҙ ғына алһыу төҫтә була, ағастың күп йыллыҡ өлөшөндә, күбеһенсә балдаҡсаларында формалаша. Уссури грушаһы менән гибридлаштырылғандары бер йыллыҡ үрентеләрҙә дә уңыш бирә ала. Иртә өлгөрөшлө (йәйге) сорттары август аҙағында, көҙгө сорттары сентябрь уртаһында өлгөрә.
Емештәре, тулыһынса өлгөргәс, һарғылт төҫкә керә, күп сорттарының емеш йомшағы һыуһыл була. Составында 80 % һыу, 10 % шәкәр, 0,2—0,4 % органик кислоталар, дуплау матдәләре, В, С витаминдары бар; йәшел килеш һәм эшкәртеп (киптереп, компот, ҡайнатма, һут) ҡулланалар. Груша тупраҡҡа талымһыҙ, ләкин тупраҡ аҫты яҡшы үткәреүсән булырға тейеш. Ҡоролоҡҡа сыҙам, һыу һибергә кәрәкмәй. Ерле һәм ҡырағай сорттар орлоғонан үҫтерелгән ялғанмаға ялғау юлы менән үрсетәләр. Алмағастан айырмалы булараҡ, емеш биреүендә ҡабатланыуҙар булмай, уның сәскә бөрөләре температуруның ҡышҡы һәм яҙғы үҙгәрешенән әҙерәк зыян күрә. Селекциянең ҡышҡа иң сыҙам элекке сорттары: йәйгеләре — «Бессемянка», «Волжская десертная», «Тонковетка», көҙгөләре — «Бергамот осенний», «Казанская крупноплодная». Һәүәҫкәр баҡсасылар йәйге сорттардан — «Космическая», «Северянка», «Лада», көҙгөләрҙән — «Любимица Яковлева», «Нарядная Ефимова», «Память Яковлеву» сорттарын, башҡа төбәктәрҙән күсерелгән, шулай уҡ Г. И. Розанова тарафынан Татарстан ауыл хужалығы фәнни-тикшеренү институтында сығарылған иң яҡшы элиталы груша сорттарын үҫтерәләр. Ерле сорттарҙан «Бергамот осенний» сорты яҡшы һанала, емештең юғары сифатлы булыуы, ерле шарттарға (ҡышҡа һәм ҡоролоҡҡа сыҙам) яйлашыуы менән айырылып тора. Был сорт, башҡаларҙан айырмалы булараҡ, уҙ ағасы тамырынан тамыр үрентеләре ебәреп үрсей. «Осенняя Яковлева» сорты ла яҡшы тип иҫәпләнә, ләкин ул ҡышҡа сыҙамһыҙыраҡ.
Груша ҡоротҡостарға һәм ауырыуҙарға алмағасҡа ҡарағанда сыҙамлырак. Төп бәшмәк ауырыуы — ҡутыр, ҡортотҡосо — груша емешашары. Груша тәбиғи ябалдашын яҡшы формалаштыра, шуға күрә формалаштырып кисеү кәрәкмәй. Груша — оҙаҡ йәшәүсе культура (60—70 йылға тиклем емеш бирә).
Гру́ша (лат. Pýrus) — розалар ғаиләһенән япраҡ ҡоя торған емеш ағастары ырыуы. 60 тан артыҡ төрө бар. Культуралы сорттарның күп өлөшөн китереп сығарған ябай груша төрө киң таралған. Груша ағасы 15—20 м бейеклектә, пирамидаға оҡшаған ябалдашлы була. Яҡтылыҡ һәм йылылыҡ ярата, ҡоролоҡҡа һәм эҫегә сыҙам. Ҡышҡа сыҙамлылығы алмағасҡа ҡарағанда түбәнерәк, әмма температуруның ҡышҡы үҙгәрештәрен еңелерәк кисерә. Япраҡтары ваҡ, тығыҙ, ялтырауыҡлы. Сәскәләре аҡ йә иһә йәшкелт төҫмөрлө, сәскә төбөнән айырымланған шәмәхә-алһыу һеркәлек һәм бағанасыҡтары бар.
Урта һыҙатта 10—17 майҙа иртә сәскә ата. Үҙенән-үҙе һеркәләнмәй. Емештәре, сортына ҡарап, оҙонса һәм түңәрәк, аҡһыл-йәшел йә иһә һарғылт, ҡояшка ҡараған яғында аҙ ғына алһыу төҫтә була, ағастың күп йыллыҡ өлөшөндә, күбеһенсә балдаҡсаларында формалаша. Уссури грушаһы менән гибридлаштырылғандары бер йыллыҡ үрентеләрҙә дә уңыш бирә ала. Иртә өлгөрөшлө (йәйге) сорттары август аҙағында, көҙгө сорттары сентябрь уртаһында өлгөрә.
Крушата (науч. Pyrus) е средноевропско овошје, кое најмногу се одгледува во Европа, Северна Америка и Азија. Најпознати производители на круши се Италија, САД и Кина.
Веројатно најстарото сè уште родно дрво на круша во Македонија е од сортата „боздонка“ и се наоѓа во Ресен, во дворот на една семејна куќа во близина на Сарајот. Се претпоставува дека дрвото било засадено во времето на Нијази-бег пред околу 150 години. Крушата е висока над 10 метри и таа е една од ретките круши во Ресен што не ја уништила болеста ервенија.[2]
Најновото научно истражување покажало дека крушите не само што го намалуваат нивото на холестерол во крвта, ја олеснуваат констипацијата (запек) и имаат противвоспалително дејство, туку помагаат и во лекувањето на мамурлукот.
Така, пиењето сок од круша пред консумирањето алкохол би можело драстично да го намали ризикот од мамурлук и да го намали нивото на алкохол во крвта. Најдобрата превенција би била 200 мл сок од корејска круша, но и консумирањето на самото овошје е доволно за позитивно дејство. Од друга страна, консумирање на сокот откако веќе сте консумирале алкохол, нема никакво дејство[3].
Крушата е едно од најздравите видови овошје кое може да се јаде свежо, а со него може да се прават и салати и свежи сокови кои изобилуваат со здравје. Крушата има витамин Ц, има фруктоза и гликоза, како и пектин кој служи за добра функција на дебелото црево.
Крушата е извор за енергија, штити од настинки и грипови, го нормализира притисокот и помага да се намали ризикот од појава на рак[4].
Круши на гранка
Крушово дрво во Тиквешијата
Гранка од Европска круша со плодови
Круши во село Раштак
Овоштарник со крушови дрвја во Сирково
Овоштарник со крушови дрвја во Сирково
Овоштарник со крушови дрвја во Сирково
Круши од видот Воденка или Сумлија
Круши од видот Зимница или Митровка
Круши од видот Летна кајкушка
Круши од видот Зимска кајкушка или Бадникарка
Круши од видот Петровка или Европско авче
Круши од видот Цариградско авче
Круши од видот Караманка
НР Кина 18.0 Крушата (науч. Pyrus) е средноевропско овошје, кое најмногу се одгледува во Европа, Северна Америка и Азија. Најпознати производители на круши се Италија, САД и Кина.
Веројатно најстарото сè уште родно дрво на круша во Македонија е од сортата „боздонка“ и се наоѓа во Ресен, во дворот на една семејна куќа во близина на Сарајот. Се претпоставува дека дрвото било засадено во времето на Нијази-бег пред околу 150 години. Крушата е висока над 10 метри и таа е една од ретките круши во Ресен што не ја уништила болеста ервенија.
Лийр (лат. Pyrus) — Хүж өвсний овгийн цитрусын төрлийн мөнх ногоон мод, мөн түүнээс гардаг жимс.
Газрын дунда᠌д тэнгис, Энэтхэг, Шри-Ланка, Гүрж зэрэг газруудад элбэг ургадаг.
Цэцэг, жимс, навчинд нь эфирийн тос агуулагддаг. Амтат лийрийн төрөл зүйл нь намрын, зуны гэж байдаг бөгөөд бөөрөнхий зуувандуу хэлбэртэй, амтлаг жимстэй. Оросод нэг модноос 120-130 кг ургац хураан авдаг гэсэн яриа байдаг.[2]
Жимсний хальс, жимс, навч, залуу найлзуураас нь гаргаж авдаг эфирийн тосыг үнэртний болон амттаны үйлдвэрт өргөн ашигладаг.[2]
Лийр (лат. Pyrus) — Хүж өвсний овгийн цитрусын төрлийн мөнх ногоон мод, мөн түүнээс гардаг жимс.
Нок, муруд, амруд (лот. Pýrus) — меваест маъмул.
Нок хуштаъму серғизо буда, барои тархӯрӣ истифода мешавад, аз он мураббо, шарбат, компот, мармелад, повидло, моқут, май ва ғайра тайёр мекунанд. Таркиби нок аз сафеда, қанд (глюкоза, фруктоза, сахароза), полисахаридҳо, оҳар, моддаҳои органикӣ, витаминҳои Е,С,Р,В1, В2, В6, каротин (провитамини А), микроэлементҳо иборат аст.
Нок дар тибби қадим чун меваи доруӣ маълум буд. Бино ба маълумоти Абӯалии Сино нок ҷароҳатро ба ҳам меорад, меъдаро қувват мебахшад, ташнагиро мешиканад. Нок боиси қулинҷ мегардад, бинобар ин онро бо оби ангубиномехта ё шириниҳо истеъмол кардан лозим аст. Ба қавли Муҳаммад Ҳусайни Шерозӣ нок хусусияти дарунбандӣ дорад. Аз ин рӯ баҳри ихтилоли рӯда муфид аст. Нок табъро болидаю хуш мегардонад, барои дилзанӣ нафъ дорад, меъдаро қувват мебахшад, ба ҳазми хӯрок месоидат менамояд, сӯзиши масона ва иллати шушро аз байн мебарад. Баъди истеъмоли нок нӯшидани оби хунук, инчунин хӯроки сахт ва гӯшт манъ аст. Агар пухтагии онро бихӯранд, майнаро аз камӣ таъмин мекунад, назларо дафъ месозад, баданро фарбеҳ менамояд, дил, меъда ва дигар узвҳои ҳозимаро қувват мебахшад, дилтапак (дилбозӣ), ташнагӣ ва сӯзиши хичакро дафъ мекунад, ҳолати бади хунро ба эътидол меоварад, дарунро мулоим менамояд. Нок дафъкунандаи заҳри занбӯруғҳо аст. Гули нокро бихӯранд фараҳ меоварад, хун қай карданро манъ мекунад, исҳолро мебандад. Агар онро кӯфта гузошта банданд варами чашмро таҳлил медиҳад. Агар барги хушки онро кӯфта бипошанд, ҷароҳатро хушконда сиҳат мебахшад. Чӯб ва барги нокро сӯхта, чун сурма ба чашм кашанд, таъсираш монанди тӯтиё мебошад. Нокро бисёр хӯранд, бод ба вуҷуд меорад. Дар «Махзану-л-адвия» омада, ки «… муфарреҳ ва муқаввӣ ва ҷолӣ ва бо қуввати қабиза ва мулайина ва беҳтар аз себ аст дар аксари мавридҳо. Мураттиби димоғ ва муфарреҳ ва муқаввии дил ва меъда ва (қувваи) ҳозима ва рафъкунандаи таниши дил ва ташнагӣ ва сӯзиши масона ва муаддили (ба эътидол оварандаи) хун ва мулайини табъ ва бо қуввати қобиза (қабзиятовар) баъд аз талъин (нарм кардан). Ва манъкунандаи баромадани бухорҳо ба димоғ, хусусан хӯрдани он баъд аз таом». Дар тибби халқӣ меваи тар, шарбат ва ҷӯшоби меваи хушки нокро чун воситаи пешоброн, зидди сурфа, табшикан ба кор мебаранд. Дар тибби муосир ҷӯшоби меваи нокро барои илоҷи дарди санги масона ва чун давои пешоброн кор мефармоянд. Витаминҳо, макро- ва микроэлементҳои таркиби нок кори системаи дилу рагҳо ва узвҳои ихроҷи пешобро беҳтар мекунанд.
नाशपाती (अंग्रेजी: Pear ; वानस्पतिक नाम :) एक फल है। नाशपाती भी सेब से जुड़ा एक उप-अम्लीय फल है, लेकिन इसमें शर्करा अधिक तथा अम्ल कम पाया जाता है। यह मूल रूप से उत्तरी अफ्रीका, पश्चिमी यूरोप का निवासी था और पूर्वी जंबुद्वीप तक इसका विस्तार हुआ करता था। यह एक मध्यम ऊंचाई का पेड़ होता है जो 10–17 मीटर (33–56 फीट) तक पहुंचता है, प्रायः ऊपर ऊंचा, संकरा किरीट आकार होता है। इसकी कुछ प्रजातियां झाड़ रूपी भी होती हैं, जिनकी ऊंचाई अधिक नहीं होती।
इसकी पत्तियां एक एक करके दायें बाएं व्यवस्थित होती हैं व सीधी 2–12 सेन्टीमीटर (0.79–4.72 इंच) लम्बी, कुछ प्रजातियों में चमकदार हरी, तो कुछ अन्य प्रजातियों में घने रजतवर्णी रोयें से ढंकी हरी होती हैं। इनका आकार चौड़ा ओवल से लेकर संकरा भालानुमा भी होता है। अधिकतर नाश्पाती की प्रजातियाँ पर्णपाती होती हैं, किन्तु दक्षिण-पूर्वी एशिया में एक-दो प्रजातियां सदाबहार भी पायी जाती हैं। अधिकतर ठंड सहने वाली कुछ सख्त होती हैं, जिनमें शीत ऋतु में शून्य के नीचे 25 °से. (77 °फ़ै) से शून्य के नीचे 40 °से. (100 °फ़ै) तापमान सहने की क्षमता होती है। जो सदाबहार प्रजातियाँ होती हैं, उनकी क्षमता मात्र शून्य के नीचे 15 °से. (59 °फ़ै) ही होती है।
नाशपाती में बहुत से विटामिन्स और खनिज होते हैं इसलिए इसको खाने से हमारे शरीर को विटामिन्स और आहारीय खनिजों की पूर्ति हो जाती है। नाशपाती में आहारीय रेशे की अच्छी मात्रा होती है, जोकि पाचन तन्त्र को मजबूत बनाता है। नाशपाती खाने से कब्ज ठीक हो जाती है|[2] [3]
चार प्रकार के नाश्पाती: हरा बार्लेट्ट (विलियम्स), डी'अन्जोउ, फॉरेल, एवं लाल बार्लेट्ट (विलियम्स)
नाश्पाती के पुष्प (कैलीफ़ोर्निया)
नाशि पियर जैसी कई प्रजातियाँ नाश्पाती के आकार की नहीं होती हैं।
नाशपाती (अंग्रेजी: Pear ; वानस्पतिक नाम :) एक फल है। नाशपाती भी सेब से जुड़ा एक उप-अम्लीय फल है, लेकिन इसमें शर्करा अधिक तथा अम्ल कम पाया जाता है। यह मूल रूप से उत्तरी अफ्रीका, पश्चिमी यूरोप का निवासी था और पूर्वी जंबुद्वीप तक इसका विस्तार हुआ करता था। यह एक मध्यम ऊंचाई का पेड़ होता है जो 10–17 मीटर (33–56 फीट) तक पहुंचता है, प्रायः ऊपर ऊंचा, संकरा किरीट आकार होता है। इसकी कुछ प्रजातियां झाड़ रूपी भी होती हैं, जिनकी ऊंचाई अधिक नहीं होती।
इसकी पत्तियां एक एक करके दायें बाएं व्यवस्थित होती हैं व सीधी 2–12 सेन्टीमीटर (0.79–4.72 इंच) लम्बी, कुछ प्रजातियों में चमकदार हरी, तो कुछ अन्य प्रजातियों में घने रजतवर्णी रोयें से ढंकी हरी होती हैं। इनका आकार चौड़ा ओवल से लेकर संकरा भालानुमा भी होता है। अधिकतर नाश्पाती की प्रजातियाँ पर्णपाती होती हैं, किन्तु दक्षिण-पूर्वी एशिया में एक-दो प्रजातियां सदाबहार भी पायी जाती हैं। अधिकतर ठंड सहने वाली कुछ सख्त होती हैं, जिनमें शीत ऋतु में शून्य के नीचे 25 °से. (77 °फ़ै) से शून्य के नीचे 40 °से. (100 °फ़ै) तापमान सहने की क्षमता होती है। जो सदाबहार प्रजातियाँ होती हैं, उनकी क्षमता मात्र शून्य के नीचे 15 °से. (59 °फ़ै) ही होती है।
हरियो स्याउ पाइरस वर्गमा पर्ने एक प्रकारको वनस्पति हो।
हरियो स्याउ पाइरस वर्गमा पर्ने एक प्रकारको वनस्पति हो।
নাচপতি (ইংৰাজী: Pear; /ˈpɛər/) পাইৰাছ (Pyrus /ˈpaɪrəs/,) গণ আৰু ৰ’জেচি (Rosaceae) পৰিয়ালৰ অন্তৰ্ভুক্ত এবিধ ফল৷ এই ফল খাদ্যৰ বাবে বহুঠাইত খেতি কৰা হয়৷
নাচপতি পশ্চিম ইউৰোপৰ পৰা উত্তৰ আফ্ৰিকা আৰু এছিয়াত বিস্তৃত হৈ থকা এবিধ থলুৱা ফল৷
নাচপতি গছৰ আকাৰ মধ্যমীয়া, ইয়াৰ উচ্চতা ১০-১৭ মিটাৰ পৰ্য্যন্ত হ’ব পাৰে৷ নাচপতিৰ কিছুমান প্ৰজাতি জোপোহাও হয়৷
নাচপতিৰ পাতবোৰ ২-১২ ছে:মি দীঘল, উজ্জল সেউজীয়া বৰণৰ হয়৷ কিছুমানত ৰূপালী নোম থকা দেখা যায়৷
ইয়াৰ ফুলবোৰ বগা, মাজভাগত কিছু হালধীয়া বা গুলপীয়া থাকে৷ ফুলৰ ব্যাস ২-৪ ছে:মি হয়৷ ফুলবোৰত পাঁচোটাকৈ পাহি থাকে৷ [1]
নাচপতিৰ ফল
নাচপতিৰ ফল সুস্বাদু৷ এই ফলৰ ৰস জাম, জেলী আদি তৈয়াৰ কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয়৷ নাচপতিৰ পৰা চাইদাৰ (cider)ও প্ৰস্তুত কৰা হয়৷
নাচপতিৰ ৮৪% পানী, ১৫% শ্বেতসাৰ (carbohydrates) আৰু অৱশিষ্ট প্ৰ’টিন আৰু ফেট৷
মদত ডুবাই থোৱা নাচপতি
নাচপতিৰ বীয়েৰ
নাচপতিৰ ফুল
নাচপতিৰ ফুল
বিভিন্ন প্ৰজাতিৰ নাচপতি
নাচপতিৰ গছ
নাচপতি (ইংৰাজী: Pear; /ˈpɛər/) পাইৰাছ (Pyrus /ˈpaɪrəs/,) গণ আৰু ৰ’জেচি (Rosaceae) পৰিয়ালৰ অন্তৰ্ভুক্ত এবিধ ফল৷ এই ফল খাদ্যৰ বাবে বহুঠাইত খেতি কৰা হয়৷
ਨਾਸ਼ਪਾਤੀ ਪਰਿਵਾਰ (ਰੋਸੇਸੀਏ) ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਰੁੱਖ ਸਪੀਸੀਜ਼ ਹਨ। ਇਹ ਦਰਖਤ ਦੇ ਪੌਮਸ਼ੀਅ ਫਲ ਦਾ ਨਾਂ ਵੀ ਹੈ। ਨਾਸ਼ਪਾਤੀ ਦੀਆਂ ਕਈ ਕਿਸਮਾਂ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਖਾਣ ਵਾਲੇ ਫਲ ਅਤੇ ਜੂਸ ਲਈ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਦੂਜੇ ਸਜਾਵਟੀ ਰੁੱਖਾਂ ਵਜੋਂ ਉਗਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਨਾਸ਼ਪਾਤੀ ਹੈ ਜੱਦੀ ਕਰਨ ਲਈ ਤੱਟੀ ਅਤੇ ਨਰਮਾਈ temperate ਖੇਤਰ ਦੇ ਪੁਰਾਣੇ ਸੰਸਾਰ ਨੂੰਤੱਕ, ਪੱਛਮੀ ਯੂਰਪ ਅਤੇ ਉੱਤਰੀ ਅਫਰੀਕਾ ਈਸਟ ਸੱਜੇ ਏਸ਼ੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ। ਇਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਮੱਧਮ ਆਕਾਰ ਦੇ ਰੁੱਖ ਨੂੰ 10–17 ਮੀਟਰs (33–56 ਫ਼ੁੱਟ) ਲੰਬਾ ਨਾਲ ਅਕਸਰ, ਇੱਕ ਲੰਬਾ, ਤੰਗ ਤਾਜ; ਕੁਝ ਸਪੀਸੀਜ਼ ਹਨ।
ਪੀਰੂਸ ਕਮਿਇਸ ਦੇ ਗਰਮੀ ਅਤੇ ਪਤਝੜ ਦੀਆਂ ਕਤਾਰਾਂ, ਕੱਦ ਦੇ ਫਲ ਹੋਣ, ਇਕੱਠੇ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਕੱਠੇ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਉਹ ਅਜੇ ਵੀ ਹਰੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਜਦੋਂ ਚੁੱਕਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਖਿੱਚ ਲੈਂਦਾ ਹੈ। 'ਪਾਸੇ ਕਰਾਸੇਨ' ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ, ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਫਰਾਂਸ ਵਿੱਚ ਪਸੰਦੀਦਾ ਸਰਦੀਆਂ ਦੇ ਨਾਸ਼ਪਾਤੀ, ਫਸਲ ਨੂੰ ਰਵਾਇਤੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਤਿੰਨ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਮਿਆਂ 'ਤੇ ਇਕੱਠਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ: ਪੱਕਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇੱਕ ਪੰਦਰਾਂ ਦਿਨ ਜਾਂ ਇਸਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਪੱਕਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇੱਕ ਹਫ਼ਤੇ ਜਾਂ ਦਸ ਦਿਨ, ਅਤੇ ਤੀਜੀ ਜਦੋਂ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪੱਕੇ ਹੋ ਪਹਿਲੀ ਇਕੱਠ ਆਖਰੀ ਖਾਣਾ ਵਿੱਚ ਆ ਜਾਵੇਗਾ, ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਫਲ ਦਾ ਮੌਸਮ ਬਹੁਤ ਲੰਬਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
2013 ਵਿੱਚ ਸਿਖਰ ਤੇ ਨਾਸ਼ਪਾਤੀ ਉਤਪਾਦਕ ਰੈਂਕ ਦੇਸ਼ ਮੈਟ੍ਰਿਕ ਟਨ 1ਆਜ਼ਆਣੇ ਤਾਜ਼ੇ, ਕੈਨਡ, ਜੂਸ ਅਤੇ ਸੁੱਕ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਜੂਸ ਨੂੰ ਜੈਲੀਜ਼ ਅਤੇ ਜੈਮ ਵਿਚ ਵੀ ਵਰਤਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਫਲਾਂ ਸਮੇਤ ਹੋਰ ਫਲਾਂ ਦੇ ਨਾਲ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਬੇਰੀਆਂ ਕਿਰਮ ਪੀਅਰ ਜੂਸ ਨੂੰ ਪੈਰੀ ਜਾਂ ਪੀਅਰ ਸਾਈਡਰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਸੇਬ ਤੋਂ ਬਣੇ ਸਾਈਡਰ ਦੇ ਸਮਾਨ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਕਮਰੇ ਦੇ ਤਾਪਮਾਨ 'ਤੇ ripen ਫ੍ਰੀ ਕਟੋਰੇ ਵਿਚ ਕੇਲੇ ਦੇ ਕੋਲ ਰੱਖੇ ਤਾਂ ਉਹ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਪਕ ਸਕਣਗੇ. ਰੈਫਰਿੀਜੇਸ਼ਨ ਅੱਗੇ ਪੱਕਣ ਨੂੰ ਹੌਲੀ ਹੋ ਜਾਏਗਾ. ਪੈਅਰ ਬਿਅਰਸ ਨਾਰਥਵੈਸਟ ਪਪਣ ਅਤੇ ਪੱਕੇ ਹੋਣ ਦਾ ਨਿਆਇਕ ਸੁਝਾਅ ਪੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ: ਹਾਲਾਂਕਿ ਬਾਰਟਲੇਟ ਦੇ ਕੀੜੇ ਤੇ ਚਮੜੀ ਹਰੇ ਤੋਂ ਪੀਲੇ ਬਦਲਦੀ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਉਹ ਪਪੜ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਬਹੁਤੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਨੂੰ ਰੰਗੇ ਬਦਲਦੇ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਉਹ ਪੱਕੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਕਿਉਂਕਿ ਅੰਦਰੂਨੀ ਅੰਦਰੋਂ ਚੀਜਾਂ ਚੀਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਪਿੰਜਰੇ ਦਾ ਨਿਰਣਾ ਕਰਨ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਤਰੀਕਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ "ਗਰਦਨ ਨੂੰ ਚੈੱਕ ਕਰੋ": ਗਲੇ ਨੂੰ ਕੋਮਲ ਅੰਗੂਠਾ ਦਾ ਦਬਾਅ ਜਾਂ ਨਾਸ਼ਪਾਤੀ ਦੇ ਡੂੰਘੇ ਛਾਲੇ ਲਾਓ. ਜੇ ਇਹ ਕੋਮਲ ਦਬਾਅ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਪਰਾਇਪ ਪੱਕੇ, ਮਿੱਠੇ ਅਤੇ ਮਜ਼ੇਦਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜੇ ਇਹ ਫਰਮ ਹੈ, ਤਾਂ ਕਮਰੇ ਦੇ ਤਾਪਮਾਨ 'ਤੇ ਨਾਸ਼ਪਾਤੀ ਨੂੰ ਛੱਡ ਦਿਓ ਅਤੇ ਪਿੰਜਰੇ ਲਈ ਗਰਦਨ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰੋ।
ਇੱਕ ਨਾਸ਼ਪਾਤੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ 100 g ਦੀ ਸੇਵਾ (ਛੋਟੇ ਨਾਸ਼ਪਾਤੀ) ਦਾ ਇੱਕ ਚੰਗਾ ਸਰੋਤ ਹੈ , ਖੁਰਾਕ ਫਾਈਬਰ, ਪਰ ਹੋਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਕੋਈ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ (ਸਾਰਣੀ ਵਿੱਚ, USDA ਨੈਸ਼ਨਲ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਡਾਟਾਬੇਸ ਨੂੰ)।
Makleiz dwg cungj mak ndeu.
El perer o piraro el xe na pianta deła fameja dełe Rosaceae (nome sientifego Pyrus communis) dito in todesco Birnenbaum, in inglese pear tree, in taljan pero. El vive fin a 1000 metri de quota.
A 'l stato salvarech al è an frutice spinoss alt fin a qualche metro de altesa. A 'l stafo coltivà al pol presentarse come an albaro mediocre, ma ten žerti casi al pol donder la diesina de metri de alteža.
Al fa mažet de 'n fior central contornà da altri žinque. De solito i è bianchi. I inseti i è poch tiradi da i fior parchè i à an netare co na concentražion de žucheri pitost scarsa, sichè a fronte de na gran bela fioridura solche na minima part de fruti la se inmaneghea.
Le foje le è lanceolade, poch seghetade, da 'l vert de i bisi a 'l vert bandiera. Te la part par de sot le pol presentar peluria, ma ten quela de sora le è patinade.
La scorža vecia la è ruvida e scura, ma la butada de an la è slissa, da 'l biso a 'l gial a 'l maron-ross, co i oci distanti diversi schei.
I fruti i à na sagoma tendenžialmente longa, pì fini arent a 'l manech e pì grossi te la parte bassa, co entro an numero de žiess multiplo de žinque. La pasta la è granulosa. A la maturažion fisiologica i fruti de quasi tute le qualità i ciapa an color maron te la polpa e i gnen dolži forte. I per che se cata te 'l marcà i è al risultato de 'l inbastardament de diverse qualità ancestrai catalogade come sotspece de 'l perer.
Te i ultimi ani na sotspecie che la à incuriosì in maniera particolar i consumadori la è stata al Pyrus pyraster pyryfolia, cognossesta anca come nashi o per de 'l Giapone. In realtà no i è altro che de i per che i à na sagoma tonda come quela de i pon.
Al legn de i perer al è tra al rosa e 'l gial. Al è dur ma al se sgioa facilmente. Al gnen doperà raramente par far manech de atreži per la cosina e par la falegnameria. Qualche olta anca par far žerte robe de mobilia.
Груша (у узадыр адаттынар) – шөйбексимээр борбак болгаш ужунче чоорту чиңгелеп чоруй барган чимистиг ыяш, ооң чимизи.
नास्पाती एक फल छी । ई उत्तरी अफ्रिका, पश्चिमी युरोप आ पूर्वी एसियामे पाओल जाइत अछि । नास्पाती सेहो सेबसँ जुड़ल एक उप-अम्लीय फल छी, मुदा एहिमे शर्करा अधिक तथा अम्ल कम पाओल जाइत अछि ।
Pears are fruits produced and consumed around the world, growing on a tree and harvested in late summer into mid-autumn. The pear tree and shrub are a species of genus Pyrus /ˈpaɪrəs/, in the family Rosaceae, bearing the pomaceous fruit of the same name. Several species of pears are valued for their edible fruit and juices, while others are cultivated as trees.
The tree is medium-sized and native to coastal and mildly temperate regions of Europe, North Africa, and Asia. Pear wood is one of the preferred materials in the manufacture of high-quality woodwind instruments and furniture.
About 3,000 known varieties of pears are grown worldwide, which vary in both shape and taste. The fruit is consumed fresh, canned, as juice, dried, or fermented as perry.
The word pear is probably from Germanic pera as a loanword of Vulgar Latin pira, the plural of pirum, akin to Greek apios (from Mycenaean ápisos),[1] of Semitic origin (pirâ), meaning "fruit". The adjective pyriform or piriform means pear-shaped.[2] The classical Latin word for a pear tree is pirus;[3] pyrus is an alternate form of this word sometimes used in medieval Latin.[4]
The pear is native to coastal and mildly temperate regions of the Old World, from Western Europe and North Africa east across Asia. It is a medium-sized tree, reaching 10–17 m (33–56 ft) tall, often with a tall, narrow crown; a few species are shrubby.
The leaves are alternately arranged, simple, 2–12 cm (1–4+1⁄2 in) long, glossy green on some species, densely silvery-hairy in some others; leaf shape varies from broad oval to narrow lanceolate. Most pears are deciduous, but one or two species in Southeast Asia are evergreen. Most are cold-hardy, withstanding temperatures as low as −25 to −40 °C (−13 to −40 °F) in winter, except for the evergreen species, which only tolerate temperatures down to about −15 °C (5 °F).
The flowers are white, rarely tinted yellow or pink, 2–4 centimetres (1–1+1⁄2 in) diameter, and have five petals.[5] Like that of the related apple, the pear fruit is a pome, in most wild species 1–4 cm (1⁄2–1+1⁄2 in) diameter, but in some cultivated forms up to 18 cm (7 in) long and 8 cm (3 in) broad; the shape varies in most species from oblate or globose, to the classic pyriform "pear shape" of the European pear with an elongated basal portion and a bulbous end.
The fruit is composed of the receptacle or upper end of the flower stalk (the so-called calyx tube) greatly dilated. Enclosed within its cellular flesh is the true fruit: five 'cartilaginous' carpels, known colloquially as the "core". From the upper rim of the receptacle are given off the five sepals, the five petals, and the very numerous stamens.
Pears and apples cannot always be distinguished by the form of the fruit;[6] some pears look very much like some apples, e.g. the nashi pear. One major difference is that the flesh of pear fruit contains stone cells.
Pear cultivation in cool, temperate climates extends to the remotest antiquity, and evidence exists of its use as a food since prehistoric times. Many traces have been found in prehistoric pile dwellings around Lake Zurich. Pears were cultivated in China as early as 2000 BC.[7] An article on Pear tree cultivation in Spain is brought down in Ibn al-'Awwam's 12th-century agricultural work, Book on Agriculture.[8]
The word pear, or its equivalent, occurs in all the Celtic languages, while in Slavic and other dialects, differing appellations, still referring to the same thing, are found—a diversity and multiplicity of nomenclature, which led Alphonse Pyramus de Candolle to infer a very ancient cultivation of the tree from the shores of the Caspian to those of the Atlantic.
The pear was also cultivated by the Romans, who ate the fruits raw or cooked, just like apples.[9] Pliny's Natural History recommended stewing them with honey and noted three dozen varieties. The Roman cookbook De re coquinaria has a recipe for a spiced, stewed-pear patina, or soufflé.[10] Romans also introduced the fruit to Britain.[11]
A certain race of pears, with white down on the undersurface of their leaves, is supposed to have originated from P. nivalis, and their fruit is chiefly used in France in the manufacture of perry (see also cider). Other small-fruited pears, distinguished by their early ripening and apple-like fruit, may be referred to as P. cordata, a species found wild in western France and southwestern England.
The genus is thought to have originated in present-day Western China[12] in the foothills of the Tian Shan, a mountain range of Central Asia, and to have spread to the north and south along mountain chains, evolving into a diverse group of over 20 widely recognized primary species. The enormous number of varieties of the cultivated European pear (Pyrus communis subsp. communis), are without doubt derived from one or two wild subspecies (P. c. subsp. pyraster and P. c. subsp. caucasica), widely distributed throughout Europe, and sometimes forming part of the natural vegetation of the forests. Court accounts of Henry III of England record pears shipped from La Rochelle-Normande and presented to the king by the sheriffs of the City of London. The French names of pears grown in English medieval gardens suggest that their reputation, at the least, was French; a favoured variety in the accounts was named for Saint Rieul of Senlis, Bishop of Senlis in northern France.[13]
Asian species with medium to large edible fruit include P. pyrifolia, P. ussuriensis, P. × bretschneideri, P. × sinkiangensis, and P. pashia. Other small-fruited species are frequently used as rootstocks for the cultivated forms.
According to Pear Bureau Northwest, about 3000 known varieties of pears are grown worldwide.[14] The pear is normally propagated by grafting a selected variety onto a rootstock, which may be of a pear or quince variety. Quince rootstocks produce smaller trees, which is often desirable in commercial orchards or domestic gardens. For new varieties the flowers can be cross-bred to preserve or combine desirable traits. The fruit of the pear is produced on spurs, which appear on shoots more than one year old.[15]
Three species account for the vast majority of edible fruit production, the European pear Pyrus communis subsp. communis cultivated mainly in Europe and North America, the Chinese white pear (bai li) Pyrus × bretschneideri, and the Nashi pear Pyrus pyrifolia (also known as Asian pear or apple pear), both grown mainly in eastern Asia. There are thousands of cultivars of these three species. A species grown in western China, P. sinkiangensis, and P. pashia, grown in southern China and south Asia, are also produced to a lesser degree.
Other species are used as rootstocks for European and Asian pears and as ornamental trees. Pear wood is close-grained and at least in the past was used as a specialized timber for fine furniture and making the blocks for woodcuts. The Manchurian or Ussurian Pear, Pyrus ussuriensis (which produces unpalatable fruit) has been crossed with Pyrus communis to breed hardier pear cultivars. The Bradford pear (Pyrus calleryana 'Bradford') in particular has become widespread in North America, and is used only as an ornamental tree, as well as a blight-resistant rootstock for Pyrus communis fruit orchards. The Willow-leaved pear (Pyrus salicifolia) is grown for its attractive, slender, densely silvery-hairy leaves.
The following cultivars have gained the Royal Horticultural Society's Award of Garden Merit:[16]
The purely decorative cultivar P. salicifolia ‘Pendula’, with pendulous branches and silvery leaves, has also won the award.[24]
Summer and autumn cultivars of Pyrus communis, being climacteric fruits, are gathered before they are fully ripe, while they are still green, but snap off when lifted. In the case of the 'Passe Crassane', long the favored winter pear in France, the crop is traditionally gathered at three different times: the first a fortnight or more before it is ripe, the second a week or ten days after that, and the third when fully ripe. The first gathering will come into eating last, and thus the season of the fruit may be considerably prolonged.
In 2020, world production of pears was 23.1 million tonnes, led by China with 69% of the total (table). About 48% of the Southern Hemisphere's pears are produced in the Patagonian valley of Río Negro in Argentina.[26]
Pears may be stored at room temperature until ripe.[27] Pears are ripe when the flesh around the stem gives to gentle pressure.[27] Ripe pears are optimally stored refrigerated, uncovered in a single layer, where they have a shelf life of 2 to 3 days.[27]
Pears ripen at room temperature. Ripening is accelerated by the gas ethylene. If pears are placed next to bananas in a fruit bowl, the ethylene emitted by the banana causes the pears to ripen.[28] Refrigeration will slow further ripening. According to Pear Bureau Northwest, most varieties show little color change as they ripen (though the skin on Bartlett pears changes from green to yellow as they ripen).[29]
Pears are consumed fresh, canned, as juice, and dried. The juice can also be used in jellies and jams, usually in combination with other fruits, including berries. Fermented pear juice is called perry or pear cider and is made in a way that is similar to how cider is made from apples. Perry can be distilled to produce an eau de vie de poire, a colorless, unsweetened fruit brandy.
Pear purée is used to manufacture snack foods such as Fruit by the Foot and Fruit Roll-Ups.
The culinary or cooking pear is green but dry and hard, and only edible after several hours of cooking. Two Dutch cultivars are "Gieser Wildeman" (a sweet variety) and "Saint Remy (pear)" (slightly sour).[30]
Pear wood is one of the preferred materials in the manufacture of high-quality woodwind instruments and furniture, and was used for making the carved blocks for woodcuts. It is also used for wood carving, and as a firewood to produce aromatic smoke for smoking meat or tobacco. Pear wood is valued for kitchen spoons, scoops and stirrers, as it does not contaminate food with color, flavor or smell, and resists warping and splintering despite repeated soaking and drying cycles. Lincoln[31] describes it as "a fairly tough, very stable wood... (used for) carving... brushbacks, umbrella handles, measuring instruments such as set squares and T-squares... recorders... violin and guitar fingerboards and piano keys... decorative veneering." Pearwood is the favored wood for architect's rulers because it does not warp. It is similar to the wood of its relative, the apple tree (Malus domestica) and used for many of the same purposes.[31]
Raw pear is 84% water, 15% carbohydrates and contains negligible protein and fat (table). In a 100 g (3+1⁄2 oz) reference amount, raw pear supplies 239 kilojoules (57 kilocalories) of food energy, a moderate amount of dietary fiber, and no other essential nutrients in significant amounts (table).
Preliminary research is investigating whether there is a correlation between apple/pear consumption and improved cardiovascular health.[33]
Pears grow in the sublime orchard of Alcinous, in the Odyssey vii: "Therein grow trees, tall and luxuriant, pears and pomegranates and apple-trees with their bright fruit, and sweet figs, and luxuriant olives. Of these the fruit perishes not nor fails in winter or in summer, but lasts throughout the year."
"A Partridge in a Pear Tree" is the first gift in the cumulative song "The Twelve Days of Christmas".
The pear tree was an object of particular veneration (as was the walnut) in the tree worship of the Nakh peoples of the North Caucasus – see Vainakh mythology and see also Ingushetia – the best-known of the Vainakh peoples today being the Chechens of Chechnya. Pear and walnut trees were held to be the sacred abodes of beneficent spirits in pre-Islamic Chechen religion and, for this reason, it was forbidden to fell them.[34]
Pears simmered in red wine
Pear in a bottle of pear eau de vie
Pear blossom in eastern Siberia
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
_-_Marie_Louise.jpg)
{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link) Pears are fruits produced and consumed around the world, growing on a tree and harvested in late summer into mid-autumn. The pear tree and shrub are a species of genus Pyrus /ˈpaɪrəs/, in the family Rosaceae, bearing the pomaceous fruit of the same name. Several species of pears are valued for their edible fruit and juices, while others are cultivated as trees.
The tree is medium-sized and native to coastal and mildly temperate regions of Europe, North Africa, and Asia. Pear wood is one of the preferred materials in the manufacture of high-quality woodwind instruments and furniture.
About 3,000 known varieties of pears are grown worldwide, which vary in both shape and taste. The fruit is consumed fresh, canned, as juice, dried, or fermented as perry.
La pirarbo (ankaŭ pirujo, piruso, latine Pyrus) aŭ simple piro estas plantogenro, kiu apartenas al la subtribo pirenoj (Pyrinae) en la familio de la rozacoj (Rosaceae).
Al ĝi apartenas la specioj:
Pirfloroj kun abelo
Floroj de pirarbo
Duono de pirospecio 'Williams Christ'
Piroj sur arbo
Los perales (Pyrus) son un género de árboles frutales perteneciente a la familia de las rosáceas, la misma que el manzano. El género tiene alrededor de 30 especies con frutos carnosos. Su cultivo está muy extendido, principalmente para la obtención del fruto, llamado pera. Es originario de la zona templada de Europa y Asia. A lo largo de los siglos se han ido seleccionando variedades a partir de los perales silvestres y las especies de perales asiáticos.
Los perales suelen adoptar forma arbórea. Son árboles de tamaño mediano, que alcanzan de media 10–17 m de alto, a menudo con una coronación alta y estrecha; unas pocas especies son arbustivas. El peral silvestre alcanza unos 20 metros de alto, que es lo que pueden alcanzar también algunas variedades cultivadas. Las especies más bajas tienen su límite en los 12 metros, como ocurre con el peral de hojas de almendro y el peral de las nieves. La corteza de los perales es pardo negruzca, con placas nudosas y oblongas en el peral común y con grietas transversales y longitudinales en el peral silvestre. Dentro de este tono, hay especies con la corteza pardo grisácea más clara (como el peral de Callery) y otras que lo tienen más oscuro, como el peral de hojas de almendro o el de las nieves. Llega a ser de color negro en el peral de hojas de sauce. Una característica de las ramas o brotes de los perales silvestres es que son espinosas, aunque esto no suele ocurrir en los perales cultivados. En cuanto a las hojas, son alternas y de formas variadas, pero en términos generales puede decirse que son ovaladas, pecioladas y agudas. La longitud de las hojas, en el peral común se sitúa entre los 3 y los 8 centímetros. Las del peral silvestre suelen ser más pequeñas, 4 cm. Las más grandes son las del peral Nashi que llegan hasta los 10 centímetros. El borde suele ser finamente serrado, pero alguna especie carece de tales dientes, como Pyrus salvifolia.
Las flores de los perales se agrupan en corimbos. Son hermafroditas, pentámeras y de color blanco. Los estambres son purpúreos, lo que en muchas especies dan un matiz rosado al aspecto del árbol florecido como en el peral silvestre atlántico y peral del Himalaya. Los frutos son pomos de forma redondeada o piriforme, comestibles y son más grandes y carnosos en las variedades cultivadas que en las silvestres. En estas últimas suelen tener unos 4 cm, así ocurre en el peral silvestre y en el de las nieves. No obstante, en otras son diminutos como canicas, de 2 cm, como ocurre en los frutos de los perales silvestres atlánticos, el del Himalaya y también el del peral de Callery.
Debido a su cultivo para la producción de peras, se trata de unos árboles muy extendidos. Los perales son originarios de las regiones templadas y costeras del Viejo Mundo, desde Europa occidental y norte de África hacia el este pasando por toda Asia. El peral cultivado en huertos de frutales prefiere zonas de clima más bien fresco y húmedo, pero con veranos cálidos. Para que prospere su cultivo es preciso que sea una zona abierta y bien drenada, es decir, no resulta un árbol apropiado para valles cerrados, umbríos, encharcados o neblinosos. La especie de peral preferida para la producción de peras comestibles en China es el Nashi. El peral silvestre prefiere bosques y matorrales zonas de media montaña, junto con robles y olmos. Se le puede encontrar desde la llanura hasta la montaña. En la zona alpina hay perales silvestres hasta los 850 msnm.
En España las plantaciones de Pyrus communis en sus variedades culta (cultivada) se encuentran en las provincias de Lérida, Badajoz, Huesca, Valencia, Castellón y Zaragoza. El peral silvestre vive en zonas montuosas, acompañando a los bosques de haya y roble, y no coincide con el olivo. Hay una especie, el peral silvestre atlántico, que se da en toda la vertiente atlántica de la península ibérica, además del oeste de Francia.
Pyrus fue descrito por Carlos Linneo y publicado en Species Plantarum 1: 479–480, en el año 1753.[2] La especie tipo es: Pyrus communis L.
El género Pyrus tiene unas 30 especies. Del peral común Pyrus communis proceden la mayor parte de las variedades que se cultivan para la producción de peras. Esta especie se originó en Europa del Este y procede de Pyrus nivalis y Pyrus caucasica.
Entre los híbridos más frecuentes cabe citar:
Los perales se cultivan, en casas sobre todo, por su fruto carnoso y refrescante, bien para su consumo fresco, para saber cómo procesarlo como sidra de pera, obtenida del peral de las nieves o para elaborar conservas, compotas y mermeladas.
También se usa como ornamento en parques y jardines, sobre todo determinadas especies, como el peral de hojas de sauce, especialmente los ejemplares péndulos.
Del peral se obtiene también madera para la fabricación de instrumentos musicales debido a su dureza, grano y peso relativamente liviano.
Los perales (Pyrus) son un género de árboles frutales perteneciente a la familia de las rosáceas, la misma que el manzano. El género tiene alrededor de 30 especies con frutos carnosos. Su cultivo está muy extendido, principalmente para la obtención del fruto, llamado pera. Es originario de la zona templada de Europa y Asia. A lo largo de los siglos se han ido seleccionando variedades a partir de los perales silvestres y las especies de perales asiáticos.
Pirnipuu (Pyrus L.) on puittaimede perekond roosõieliste sugukonnast. Perekonda kuulub umbes 30 liiki.
Pirnipuude vilju kutsutakse pirnideks. Hariliku pirnipuu tüüpilise viljakuju järgi on saanud nimetuse geomeetriline kujund – "pirnjas".
Eestis on pärismaine üks liik: mets-pirnipuu (Pyrus pyraster) – haruldasena Lääne-Eestis, looduskaitse all.
Kultuuris kasvatatakse ka paljude sortidega liiki harilik pirnipuu (Pyrus communis).
Pirnipuu (Pyrus L.) on puittaimede perekond roosõieliste sugukonnast. Perekonda kuulub umbes 30 liiki.
Pirnipuude vilju kutsutakse pirnideks. Hariliku pirnipuu tüüpilise viljakuju järgi on saanud nimetuse geomeetriline kujund – "pirnjas".
Madariondoa edo udareondoa Pyrus generoko zuhaitz edo fruta-arbola da, madari edo udareak ematen dituena.
Artikulu hau biologiari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz. Madariondoa edo udareondoa Pyrus generoko zuhaitz edo fruta-arbola da, madari edo udareak ematen dituena.
Päärynät eli päärynäpuut (Pyrus) on ruusukasvisuku, jonka monia lajeja viljellään hedelmäpuuna. Päärynöitä on yli 20 lajia, joita kasvaa luonnonvaraisena Euraasiassa Koreaan saakka ja Pohjois-Afrikassa.
Päärynät ovat hyvin läheistä sukua omenapuille (Malus), ja päärynöiden suvun tyypillisiä eroavuuksia omeniin on esimerkiksi hedelmien muoto. Tavallisen päärynän eli tarhapäärynän tuntomerkkejä omenapuuhun verrattuna on tyveen asti erilliset emiön vartalot ja hedelmämallon kivisolut. Päärynä (Pyrus communis) on ollut ihmisen viljelyksessä jo tuhansien vuosien ajan, eikä sen kantamuotoa tunneta varmasti. Muita hedelmiensä vuoksi viljeltyjä päärynälajeja ovat muun muassa eteläeurooppalainen lumipäärynä (Pyrus nivalis), kiinalainen hiekkapäärynä eli omenapäärynä (Pyrus pyrifolia) ja koilliskiinalainen ussurinpäärynä (Pyrus ussuriensis). [1]
Päärynät eli päärynäpuut (Pyrus) on ruusukasvisuku, jonka monia lajeja viljellään hedelmäpuuna. Päärynöitä on yli 20 lajia, joita kasvaa luonnonvaraisena Euraasiassa Koreaan saakka ja Pohjois-Afrikassa.
Päärynät ovat hyvin läheistä sukua omenapuille (Malus), ja päärynöiden suvun tyypillisiä eroavuuksia omeniin on esimerkiksi hedelmien muoto. Tavallisen päärynän eli tarhapäärynän tuntomerkkejä omenapuuhun verrattuna on tyveen asti erilliset emiön vartalot ja hedelmämallon kivisolut. Päärynä (Pyrus communis) on ollut ihmisen viljelyksessä jo tuhansien vuosien ajan, eikä sen kantamuotoa tunneta varmasti. Muita hedelmiensä vuoksi viljeltyjä päärynälajeja ovat muun muassa eteläeurooppalainen lumipäärynä (Pyrus nivalis), kiinalainen hiekkapäärynä eli omenapäärynä (Pyrus pyrifolia) ja koilliskiinalainen ussurinpäärynä (Pyrus ussuriensis).
Pyrus est un genre d'arbres de la famille des Rosaceae. C'est le genre des poiriers qui donne les poires comme fruits.
Selon The Plant List, il y a 68 espèces de Pyrus différentes dont le nom est accepté[1]. Parmi ceux-ci, il y a :
et parmi les non résolus, citons :
Six espèces sont cultivées[3] :
Birnbaum am Lerchenberg (de) : poirier classé Monument naturel en Basse-Franconie (All.).
Poirier de Chine, Pyrus calleryana
Pyrus communis, caractéristiques : feuilles, fleurs, fruits & détails.
Fleurs de Pyrus urumiensis
Fleur de Pyrus en Sibérie orientale.
Pyrus est un genre d'arbres de la famille des Rosaceae. C'est le genre des poiriers qui donne les poires comme fruits.
Crann nó tom duillsilteach, spíonach de ghnáth, dúchasach don Eoraip is an Áise. Tugtar crann piorraí nó piorróg ar an gcrann, agus piorra ar thoradh an chrainn. Na duilleoga lansa-chruthach caol go dtí ubhchruthach leathan. Na bláthanna bán nó scothbhándearg, i gcrobhaingí le barra leata, a thagann amach roimh na duilleoga. Na torthaí cruinn, nó caisealchruthach piorrachruthach. Gráinníneacht shainiúil ar an gcomhdhéanamh mar gheall ar chloch-chealla i mbia an toraidh. Fástar go forleathan mar chrann úlloird is maisiúchán.
Pyrus, as pereiras, son un xénero de árbores froiteiras pertencentes á familia das rosáceas, a mesma á que pertencen as maceiras. O xénero ten arredor de 30 especies con froitos carnosos. O seu cultivo está moi espallado, principalmente para a obtención do froito, chamado pera. É orixinario da zona temperada de Europa e Asia. Ao longo dos séculos seleccionáronse variedades a partir das pereiras bravas europeas de montaña (Pyrus pyraster) e as especies de pereiras asiáticas.
En Galiza atopamos unha especie espontánea nos montes: a pereira brava (Pyrus cordata) (que dá unhas periñas miúdas denominadas peros[1]), ademais das variedades de pereira doméstica que atopamos en pomares de todo o país dende tempos ben antigos.
As pereiras acostuman adoptar forma arbórea. Son árbores de tamaño mediano, que acadan de media 10–17 m de alto, a miúdo cunha coroación alta e estreita; unhas poucas especies son arbustivas. A pereira brava é unha arboriña pero pode acadar os 20 metros de alto, que é o que tamén poden acadar algunhas variedades cultivadas. As especies máis miúdas teñen o seu límite nos 12 metros, como ocorre coa pereira de follas de amendoeira (Pyrus amygdaliformis) e a pereira das neves (Pyrus nivalis). A casca das pereiras é parda escura, con placas nodosas e oblongas na pereira común e con gretas transversais e lonxitudinais na pereira brava. Dentro deste ton, hai especies coa casca pardo cinsenta máis clara (como a pereira nashi (Pyrus pyrifolia)) e outras que o teñen máis escuro, coma a pereira de follas de amendoeira ou a das neves. Acada a cor negra na pereira de follas de salgueiro (Pyrus salicifolia).
Unha característica das pólas ou gromos das pereiras bravas é que son espiñentas, malia non ocorrer nas pereiras domésticas. As follas son alternas e de formas variadas, mais en termos xerais podemos dicir que son ovais, pecioladas e agudas. A lonxitude das follas na pereira común sitúase entre os 3 e os 8 cm. As da pereira brava adoitan ser miúdas, menos de 4 cm. As maiores son as da pereira nashi que chegan até os 10 centímetros. O bordo acostuman ser finamente serrado, porén algunha especie carece de tales dentes, coma a Pyrus salvifolia.
As flores das pereiras agrúpanse en corimbos. Son hermafroditas, pentámeras e de cor branca. Os estames son purpúreos, o que en moitas especies dan un matiz rosado ao aspecto da árbore florida como na pereira brava (Pyrus cordata) e pereira do Himalaia. Os froitos son pomos de forma arredondada ou piriforme, comestíbeis e son máis grandes e carnosos nas variedades cultivadas que nas bravas. Nestas últimas acostuman ter uns 4 cm, así ocorre na pereira brava na das neves. Porén, noutras son bólas miudiñas (chamadas peros), de 2 cm, como ocorre na pereira brava galega, a pereira do Himalaia e tamén na nashi.
Por mor ao seu cultivo para a produción de peras, trátase dunhas árbores moi estendidas. As pereiras son orixinarias das rexións temperadas e costeiras de Eurasia, dende o occidente europeo até Asia, pasando polo norte de África. A pereira cultivada en pomares prefire zonas de clima máis ben fresco e húmido, mais con veráns calorosos. Para que prospere ben o cultivo cómpre unha zona aberta e ben drenada, polo que non é unha árbore apropiada para vales fechados, sombrizos, lamacentos ou anubrados. A especie de pereira favorita para a produción de peras comestíbeis na China é a Nashi. A pereira brava de montaña (Pysrus pyraster) prefire bosques e matogueiras en zonas de media montaña, xunta carballos e lamigueiros. Pódeselle atopar dende as chairas até as montaña. Na zona alpina medran pereiras bravas até os 850 msnm.
Na Península Ibérica as plantacións de Pyrus communis nas súas variedades cultas (cultivada) atópanse nas provincias de Lleida, Badaxoz, Huesca, Valencia, Castelló e Zaragoza. A pereira brava de montaña (Pyrus pyraster) medra nas zonas montuosas, acompañando os bosques de faias e carballos, e non coincide coa oliveira. En Galiza é frecuente a especie de pereira brava (Pyrus cordata), que se dá en toda a beiramar atlántica.
Pyrus foi descrita por Carl von Linné e publicado en Species Plantarum 1: 479–480, no ano 1753.[2] A especie tipo é a pereira doméstica: Pyrus communis L.
O xénero Pyrus ten unhas 30 especies. Da pereira común Pyrus communis proceden a meirande parte das variedades que se cultivan para a produción de peras. Esta especie orixinouse en Europa do Leste e procede da Pyrus nivalis e da Pyrus caucasica.
Entre os híbridos máis frecuentes cómpre citar:
As pereiras cultívanse especialmente polo seu froito carnoso e zumarento, ben para consumo fresco, ben para procesalo como sidra de pera, obtida da pereira das neves ou para elaborar conservas, compotas e marmeladas.
En Galiza dende a antigüidade a pereira brava (Pyrus cordata) usouse como patrón para enxertar a pereira europea doméstica e ultimamente tamén para a pereira asiática. O tamaño miúdo da pereira brava galega confírelle á árbore resultante certo ananismo, que unido á súa boa ancoraxe e adaptabilidade tanto a terreos secos como húmidos faina unha seria competidora do marmeleiro como patrón.
Tamén son usadas as pereiras coma ornamentais en parques e xardíns, sobre todo determinadas especies, como a de salgueiro especialmente os exemplares péndulos.
Da pereira obtense tamén madeira para a fabricación de instrumentos musicais por mor da dureza, gran e peso relativamente lene.
As pereiras téñense cultivado en Galiza dende a antigüidade polo valor nutritivo do seu froito, algúns refráns: Algún día a miña pereira hame dar peras. Deus me dea a pereira e a min á súa beira. Ti amósame a pereira, que quero estar á súa beira cando teña peras.[3]
Pyrus, as pereiras, son un xénero de árbores froiteiras pertencentes á familia das rosáceas, a mesma á que pertencen as maceiras. O xénero ten arredor de 30 especies con froitos carnosos. O seu cultivo está moi espallado, principalmente para a obtención do froito, chamado pera. É orixinario da zona temperada de Europa e Asia. Ao longo dos séculos seleccionáronse variedades a partir das pereiras bravas europeas de montaña (Pyrus pyraster) e as especies de pereiras asiáticas.
En Galiza atopamos unha especie espontánea nos montes: a pereira brava (Pyrus cordata) (que dá unhas periñas miúdas denominadas peros), ademais das variedades de pereira doméstica que atopamos en pomares de todo o país dende tempos ben antigos.
Kruška (lat. Pyrus) rod biljaka iz porodice Roseceae. Ona je kritosjemenjača, što znači da joj se sjemenka u cvijetu nalazi u tučku (skrivena je), a kad se cvijet pretvori u plod, sjemenka se nalazi unutar ploda.
Plod se kruške sastoji od peteljke, vrata (uskog dijela) i tijela (debelog dijela), a na samom dnu nalazi se čaška.
Prtiznate su 72 vrste[1]
Kruška (lat. Pyrus) rod biljaka iz porodice Roseceae. Ona je kritosjemenjača, što znači da joj se sjemenka u cvijetu nalazi u tučku (skrivena je), a kad se cvijet pretvori u plod, sjemenka se nalazi unutar ploda.
Plod se kruške sastoji od peteljke, vrata (uskog dijela) i tijela (debelog dijela), a na samom dnu nalazi se čaška.
Prtiznate su 72 vrste
Tutón nastawk z temu štom je po hesle na druhi nastawk podobny. Druhe hesło krušwa ma temu płód. Krušwina[1][2] (Pyrus) je ród ze swójby róžowych rostlinow (Rosaceae).
Wobsahuje sćěhowace družiny:
Jeli sy jedyn z mjenowanych njedostatkow skorigował(a), wotstroń prošu potrjecheny parameter předłohi {{Předźěłuj}}. Podrobnosće namakaš w dokumentaciji.
Krušwina (Pyrus) je ród ze swójby róžowych rostlinow (Rosaceae).
Wobsahuje sćěhowace družiny:
dźiwja krušwina (Pyrus pyraster) zahrodna krušwina (Pyrus communis)Pir (bahasa Inggris:pear) adalah sebutan untuk pohon dari genus Pyrus dan buah yang dihasilkan. Beberapa spesies pohon pir menghasilkan buah yang enak dimakan karena mengandung banyak air, masir dan manis. Pear adalah nama dalam bahasa Inggris.
Pir adalah pohon yang berasal dari daerah beriklim tropis di Eropa Barat, Asia dan Afrika Utara. Pohon berketinggian sedang, bisa mencapai 10-17 meter tapi sebagian spesies merupakan pohon yang pendek yang memiliki daun yang rimbun.
Daun berselang-seling, berbentuk lonjong yang lebar tapi bisa juga berbentuk membujur panjang (lanceolate) yang langsing. Panjang antara 2 sampai 12 cm. Pada sebagian spesies, daun berwarna hijau mengkilat atau sedikit berbulu berwarna keperakan. Sebagian besar pohon merontokkan daunnya di musim dingin (deciduous) dengan perkecualian dua spesies Pir di Asia Tenggara selalu berdaun hijau sepanjang tahun (evergreen).
Pohon sangat tahan cuaca membeku di musim dingin hingga −25 °C and −40 °C kecuali spesies yang selalu berdaun hijau hanya tahan dingin sampai −15 °C.
Bunga mekar di sekitar bulan April, berwarna putih dengan sedikit aksen warna kuning atau merah jambu. Bunga terdiri dari 5 daun mahkota. Diameter bunga antara 2 sampai 4 cm. Buah bertipe buah pome dengan diameter 1-4 cm pada spesies liar, sedangkan pohon hasil budidaya menghasilkan buah pir berukuran besar dengan ukuran sampai 18 × 8 cm. Bentuk buah beraneka ragam, sebagian besar spesies menghasilkan buah berbentuk bulat. Sebagian spesies seperti Pir Eropa menghasilkan buah yang bentuknya membesar di bagian bawah dan langsing di bagian pangkal buah. Buah siap panen di awal musim gugur.
Ada sekitar 30 spesies pohon dari genus Pyrus:
Pohon pir merupakan tumbuhan sumber makanan bagi larva beberapa spesies Lepidoptera.
Beberapa spesies buah pir dan kultivarnya merupakan komoditas pertanian andalan, misalnya:
Indonesia merupakan salah satu negara pengimpor terbesar buah pir Xiang Li (Pyrus sinkiangensis) dari provinsi Xinjiang, Tiongkok.
Beberapa spesies digunakan sebagai tanaman hias atau sebagai batang bawah (rootstock) bagi spesies Pir Eropa dan Pir Asia. Pir Siberia (Pyrus ussuriensis) yang buahnya tidak enak dimakan disilangkan dengan Pir Eropa untuk menghasilkan kultivar yang tahan hama.
Pir Callery (Pyrus calleryana) atau Pir Bradford banyak ditanam sebagai tanaman hias di Amerika Utara. Pyrus salicifolia yang memiliki daun pohon yang rimbun dan berwarna keperakan juga banyak ditanam sebagai tanaman hias.
Buah pir bisa dimakan segar, diproses sebagai buah dalam kaleng, sari buah dan kadang-kadang sebagai buah kering. Jus pir merupakan bahan dasar jelly atau selai walaupun sering dicampur dengan sari buah-buahan lain. Jus pir hasil fermentasi disebut perry.
Buah pir yang belum matang jika dimakan konon bisa memudahkan buang air besar (mempunyai efek laksatif), sedangkan buah pir matang mempunyai efek diuretik dan ada kemungkinan membuat orang mengantuk. Buah pir mengandung sorbitol sehingga bila dimakan terlalu banyak bisa menimbulkan rasa kembung pada perut dan menyebabkan buang angin.
Kayu pohon pir sangat bagus untuk dibuat bahan ukiran, mebel dan alat musik tiup berkualitas nomor satu. Kepingan kecil dari kayu pohon pir baik digunakan untuk memasak dengan teknik pengasapan karena mengeluarkan aroma yang harum. Parutan buah pir juga bisa digunakan sebagai pengempuk daging sebelum dimasak.
Bunga pir Ya
Bunga pir Eropa
Bunga pir liar
Berbagai jenis pir dari Amerika
Pir (bahasa Inggris:pear) adalah sebutan untuk pohon dari genus Pyrus dan buah yang dihasilkan. Beberapa spesies pohon pir menghasilkan buah yang enak dimakan karena mengandung banyak air, masir dan manis. Pear adalah nama dalam bahasa Inggris.
Perur (fræðiheiti: Pyrus) eru tré eða runnar í Rósaætt. Það er einnig nafnið á ávexti þessara tegunda. Nokkrar tegundirnar eru ræktaðar vegna ávaxtarins og/eða sem skrauttré.
Orðið pera er vestur-germanskt, hugsanlega lánsorð úr latínu pira, fleirtala af pirum, álíkt Gríska ἄπιος apios[2] (frá Mykenska ápisos)[3], sem er af semitískum uppruna (Arameiska/Syriac "pirâ", í merkingunni "ávöxtur", frá sögninni "pra", sem þýðir "að gefa af sér, fjölgun, bera ávöxt"). Ættkvíslarnafnið var sett af Carl von Linné 1753 í bókinni Species Plantarum.[4]
Pera er jurt upprunnin frá strandlægum og milt tempruðum svæðum gamla heimsins, frá Vestur-Evrópu og Norður-Afríku austur yfir Asíu.[5]
Þetta er meðalstórt tré sem verður 10 til 17m hátt, oft með granna krónu; nokkrar tegundir eru runnakenndar. Blöðin eru stakstæð, heil, 2-12 sm löng, skærgræn á sumum tegundum, þétt silfurhærð á öðrum; blaðlögun getur verið frá breiðegglaga til mjó lensulaga. Flestar tegundir eru lauffellandi en ein eða tvær í suðaustur Asíu eru sígrænar. Flestar eru kuldaþolnar, þola á milli -25°C og -40°C, nema sígrænu tegundirnar sem þola bara niðaur að −15°C.
Blómin eru hvít, sjaldan bleik eða gulleit 2 - 4sm í þvermál og með fimm krónublöð.[6] Ávöxtur flestra villtra tegunda er 1 - 4sm í þvermál, en í sumum ræktuðum afbrigðum allt að 18 sm í þvermál og 8 sm breið; lögunin er frá að vera kúlulaga til hins sígilda perulaga forms.
Ræktun á perum á tempruðum svæðum nær langt aftur fyrir ritaðar heimildir, og eru sannanir fyrir nytjum á þeim síðan á forsögulegum tímum. Orðið pera, eða samsvarandi, kemur fyrir í öllum keltneskum málum.
Ættkvíslin er talin vera upprunnin frá sem nú er vestur Kína við fjallarætur Tian Shan, fjallgarðs í Mið Asíu, og hafa breiðst út norður og suður meðfram fjallagörðum og þróast í yfir 20 aðaltegundir [heimild vantar].
Asískar tegundir með meðalstóra til stóra ávexti eru til dæmis P. pyrifolia, P. ussuriensis, P. × bretschneideri, P. × sinkiangensis, og P. pashia.
Það eru á milli 25 til 28 Pyrus tegundir:[7]
Perur (fræðiheiti: Pyrus) eru tré eða runnar í Rósaætt. Það er einnig nafnið á ávexti þessara tegunda. Nokkrar tegundirnar eru ræktaðar vegna ávaxtarins og/eða sem skrauttré.
Il Pero (Pyrus L., 1753) è un genere di piante appartenente alla famiglia delle Rosaceae, comprendente specie arboree e arbustive con fioritura delicata e variamente colorata.
Sono alberi di medie dimensioni, che raggiungono i 10-17 metri. La maggior parte dei Pyrus sono decidui, ma una o due specie nell'Asia sud-orientale sono sempreverdi. Ne esistono sia di piccoli sia di grandi.
Le foglie sono lunghe circa 2–12 cm, di colore verde lucido in alcune specie, argenteo-pelose in altre; la forma delle foglie varia dall'ovale al lanceolato stretto.
I fiori sono di colore giallo o rosa bianco e raramente tinto, di diametro 2–4 cm e hanno cinque petali. Sbocciano fra aprile e maggio, fino ad una quota di 1 000 metri.
Il frutto si chiama pera; è grande come la mela, con diametro di 1–4 cm, ma in certe forme coltivate è lungo fino a 18 cm e largo 8.
I peri sono nativi delle regioni temperate del vecchio Mondo, dall'Europa occidentale e dall'Africa del Nord fino all'Asia.
Gran parte delle specie tollerano il freddo polare, con temperature fra −25 °C e −40 °C in inverno, tranne le specie sempreverdi, che tollerano solo temperature fino a −15 °C.
Al genere Pyrus appartengono le seguenti specie:[1]
I più importanti insetti che colpiscono il pero sono Cacopsylla pyri ed Eriosoma lanuginosum. Le malattie da funghi più importanti sono la ticchiolatura del pero (causata da Venturia pirina), la moniliosi, il cancro delle pomacee, l'oidio, la maculatura bruna del pero (causata da Stemphylium vesicarium), il marciume rosa delle pere (causato da Trichothecium roseum). Tra i batteri assume una notevole importanza l'Erwinia amylovora, agente del colpo di fuoco. Tra i virus che colpisce il pero, si segnala la Litiasi infettiva.
Il Pero (Pyrus L., 1753) è un genere di piante appartenente alla famiglia delle Rosaceae, comprendente specie arboree e arbustive con fioritura delicata e variamente colorata.
Pyrus, antique pirus (-i, f.), est genus arborum florentium et fructiferarum familiae Rosacearum. Pomum pirum appellatur.
Pyrus, antique pirus (-i, f.), est genus arborum florentium et fructiferarum familiae Rosacearum. Pomum pirum appellatur.
Kriaušė (lot. Pyrus, taip vadino ir romėnai) – erškėtinių (Rosaceae) šeimos obelinių (Maloideae) pošeimio augalų gentis.
Kriaušės, kaip sukultūrinti augalai, žinomi iš labai senų laikų. Jas mini jau Homeras. Kriaušių buvo išvesta daugybė rūšių ir veislių. Teofrastas mini tris veisles, Katonas penkias – šešias, o Plinijus jau pamini mažiausiai 38 kriaušių veisles. XVII a. Prancūzijoje buvo žinoma 300 veislių, o XIX a. jau išvesta apie 1000. Šiuo metu pasaulyje priskaičiuojama iki 5000 kriaušių rūšių ir veislių.
Europos kriaušių augintojai daugiausia renkasi paprastosios kriaušės (Pyrus communis) rūšies veisles, o Azijoje dažniausiai auginamos Pyrus pyrifolia arba Pyrus sinensis rūšių kriaušės.
Medžio lapai paprasti, ištisiniai, pražangiai išsidėstę.
Žiedai dvilyčiai, sutelkti skėtiškose kekėse arba skydiškose šluotelėse, būna išsidėsčiusių pavieniui. Vainiklapiai balti, kartais rožiniai, su ilgu nageliu.
Vaisius: netikrasis vaisius obuolys, vadinamas kriauše. Atvirkščiai kūgiškas, kartais apvalus ar kitokios formos, įvairaus didumo ir spalvos. Minkštimas su kietomis ląstelėmis (sklereidėmis).
Gentyje yra apie 30 rūšių. Išvesta nemažai veislių.
Lietuvoje savaime auga ir yra auginamos šios rūšys:
Kriaušių vaisiuose yra mažai rūgščių, o cukraus kiekis panašus kaip obuolių, todėl tai saldūs vaisiai. Kriaušėse nemažai kalio ir kitų organizmui reikalingų mineralinių medžiagų.
Kinija 13676 
JAV 789 
Italija 770 
Ispanija 558 
Argentina 520 
Pietų Korėja 470 
Turkija 355 
Pietų Afrikos Respublika 337 
Japonija 326 
Belgija 280 Kriaušė (lot. Pyrus, taip vadino ir romėnai) – erškėtinių (Rosaceae) šeimos obelinių (Maloideae) pošeimio augalų gentis.
Bumbieres, bumbierkoki jeb krauses[1] (Pyrus) ir rožu dzimtas koki, kuru augļi ir bumbieri jeb krauši[2], kas pēc augļu morfoloģiskās klasifikācijas ir āboli. Tos, īpaši mājas bumbieres (Pyrus communis) augļus, izmanto uzturā. Ģintī ietilpst aptuveni 30 sugas. Latvijā savvaļā ir sastopama tikai viena suga, tas ir, meža bumbiere (Pyrus pyraster); introducētas ir mājas bumbiere, Usūrijas bumbiere (Pyrus ussuriensis) un vītollapainā bumbiere (Pyrus salicifolia).
Bumbieres, bumbierkoki jeb krauses (Pyrus) ir rožu dzimtas koki, kuru augļi ir bumbieri jeb krauši, kas pēc augļu morfoloģiskās klasifikācijas ir āboli. Tos, īpaši mājas bumbieres (Pyrus communis) augļus, izmanto uzturā. Ģintī ietilpst aptuveni 30 sugas. Latvijā savvaļā ir sastopama tikai viena suga, tas ir, meža bumbiere (Pyrus pyraster); introducētas ir mājas bumbiere, Usūrijas bumbiere (Pyrus ussuriensis) un vītollapainā bumbiere (Pyrus salicifolia).
Pear ialah pokok buah dalam genus Pyrus (disebut /ˈpaɪrəs/) dan juga nama buah yang berbentuk tirus ke atas dan sfera di bawahnya. Isinya berwarna putih dan kulit biasanya berwarna hijau lembut serta boleh dimakan.
Jika anda melihat rencana yang menggunakan templat {{tunas}} ini, gantikanlah ia dengan templat tunas yang lebih spesifik.
Pear ialah pokok buah dalam genus Pyrus (disebut /ˈpaɪrəs/) dan juga nama buah yang berbentuk tirus ke atas dan sfera di bawahnya. Isinya berwarna putih dan kulit biasanya berwarna hijau lembut serta boleh dimakan.
Jika anda melihat rencana yang menggunakan templat {{tunas}} ini, gantikanlah ia dengan templat tunas yang lebih spesifik.
Peer, Pyrus, is een plantengeslacht dat de algemeen bekende vruchten produceert. Het geslacht komt voor in veel landen, vooral op het noordelijk halfrond.
Het geslacht kent ca. 40 soorten, die voorkomen in Noord-Afrika, Azië en Europa, waaronder:
De bloeiwijze van het plantengeslacht peer is een boom, die op oudere leeftijd elk jaar bloeit en, meestal ook elk jaar, vrucht draagt. Hoogstambomen bloeien op latere leeftijd dan zogenaamde spillen. Er komen echter ook beurtjaren voor. De boom bloeit afhankelijk van het ras gemiddeld van half april tot begin mei. Door de vroege bloei kan er tijdens de bloei nachtvorstschade optreden, doordat de bloemen bevriezen en dus niet kunnen uitgroeien tot vruchten. Voor een goede bestuiving is het meestal nodig meerdere rassen bij elkaar te planten. Er zijn ook rassen, zoals Conference, die parthenocarpe vruchten kunnen vormen.
Niet bevroren bloesem
Bruinzwart geworden stijlen en stampers door nachtvorstschade
Een peer groeit uit een bevruchte bloem, meestal eerst met de dikke kant naar boven, maar door het toenemende gewicht van de vrucht 'kantelt' deze geleidelijk, tot de overblijfselen van het bloemetje aan de onderkant zijn beland.
De zogenaamde herfstrassen, die alleen kort bewaard kunnen worden, kunnen afhankelijk van het ras geplukt worden vanaf eind augustus tot eind september. De bewaarrassen kunnen afhankelijk van het ras geplukt worden vanaf begin september tot half oktober. Conference is het langst bewaarbaar en kan tot eind april bewaard worden.
Peren zijn grofweg te onderscheiden in handperen en stoofperen. De handpeer heeft over het algemeen een groene kleur met soms een rode blos aan de zonzijde, een zachte schil die eenvoudig te verwijderen is, en sappig en zacht vruchtvlees. De stoofpeer is ook groen maar is droog en hard, en wordt alleen na lang koken eetbaar.
Zie Perenrassen voor het hoofdartikel over dit onderwerp. Het areaal handperen in Nederland bedroeg in 2006 6914 ha. De belangrijkste teeltgebieden zijn de Betuwe en de Zeeuwse eilanden. De in Nederland meest geteelde handpeer is de Conference (5073 ha), daarna de Doyenné du Comice (1030 ha). De meest geteelde stoofpeer is de Gieser Wildeman.
De elf landen die de meeste peren produceren Land Oogst (ton/jaar)
China 12.625.000 
Italië 840.516 
Verenigde Staten 799.180 
Spanje 537.400 
Argentinië 520.000 
Zuid-Korea 425.000 
Turkije 349.420 .svg){kind=small}
België 347.000 
Japan 325.000 
Zuid-Afrika 325.000 
Nederland 224.000 Wereld 20.105.683 De peer stamt uit de voet van Tiensjan, waar peren al 3000 jaar geleden werden veredeld. Er zijn resten van peren gevonden in resten van voorhistorische paalwoningen in Zwitserse meren.
Homerus beschrijft in hoofdstuk 7 van de Odyssee de boomgaard van Alcinoüs: "Er groeien bomen in, hoog en prachtig: peren, granaatappel en appelbomen die prachtig fruit dragen en zoete vijgen en prachtige olijven. Al dat fruit rot niet in de zomer, noch valt het af in de winter, maar het blijft het hele jaar."
Theophrastus beschreef drie perenrassen en beschreef het enten en snoeien[1]. Marcus Porcius Cato Censorius maior beschreef vijf rassen. Plinius de Oudere vermeldde in zijn Naturalis historia 38 perenrassen en beschreef een bereiding om peren te stoven in honing.
Vorsten zoals Lodewijk XV en Lodewijk XVI die in de Kathedraal van Reims werden gekroond, kregen als geschenk een peer en een glas champagne, ook Marie Louise kreeg er een[bron?]. Toen Karel X van Frankrijk er in 1825 gewijd werd, sprak de burgemeester:
"Wij bieden U het beste wat we hebben: onze wijnen, onze peren en onze harten."
Hendrik III van Engeland kreeg van sheriffs van de stad Londen peren die per schip van La Rochelle kwamen.
In de 17e eeuw waren in Frankrijk 300 rassen bekend, in de 19e eeuw reeds 1000 en nu 5000.
Bloeiende Gieser Wildeman
Gieser Wildeman
Bera
Rottende vrucht
Vruchten staan eerst rechtop en gaan pas later hangen.
Perenroest (Gymnosporangium clavariiforme)
Het bekende gezegde "Met de gebakken peren blijven zitten" duidt op een situatie waarin men gebukt gaat onder de negatieve gevolgen van een eerdere gebeurtenis. Volgens Van Dale woordenboek uit 1999 voert deze zegswijze terug op de situatie dat er heerlijk is gekookt (gebakken peren waren in vroeger eeuwen een delicatesse), maar dat de gasten verstek laten gaan.
Peer, Pyrus, is een plantengeslacht dat de algemeen bekende vruchten produceert. Het geslacht komt voor in veel landen, vooral op het noordelijk halfrond.
Pæreslekta (Pyrus) er en planteslekt med trær eller busker i rosefamilien. Den meste kjente arten er pæretreet.
De er som regel løvfellende, men noen få er halvt eviggrønne. Noen arter har torner. Bladene sitter spredt og er tannete eller helrandete. Blomstene sitter i en klase eller halvskjerm; de har 5 begerblad og 5 hvite, eller mer sjeldent rosa, kronblad. Det er 15–30 pollenbærere med mørkerød eller purpur pollenknapp. Frukten er en kjernefrukt med 2–5 kammer. Frøene er svarte eller brunsvarte.
Pæreslekta er utbredt i Eurasia og Nord-Afrika med flest arter i middelhavslandene, Kaukasia og sørvestlige Kina. Ofte finnes flere arter i samme område; i det forholdsvis lille landet Georgia vokser det eksempel elleve pærearter. Ingen av artene forekommer naturlig i Norge.
Pæretre (P. communis) er en foredlet form av skogpære, som vokser vilt i Europa og Vest-Asia. Det dyrkes som frukttre i Europa, Nord-Amerika, Argentina, Sør-Afrika og Australia. Snøpære (P. nivalis) blir dyrket litt i Europa for fremstilling av pæresider. I Øst-Asia er nashi (P. pyrifolia) den viktigste arten, og der blir også koreapære (P. ussuriensis) og hybriden Pyrus × bretschneideri brukt som frukttrær. Enkelte andre pærearter dyrkes som prydplanter, podestammer og til vindskjerming.
Pæreslekta (Pyrus) er en planteslekt med trær eller busker i rosefamilien. Den meste kjente arten er pæretreet.
De er som regel løvfellende, men noen få er halvt eviggrønne. Noen arter har torner. Bladene sitter spredt og er tannete eller helrandete. Blomstene sitter i en klase eller halvskjerm; de har 5 begerblad og 5 hvite, eller mer sjeldent rosa, kronblad. Det er 15–30 pollenbærere med mørkerød eller purpur pollenknapp. Frukten er en kjernefrukt med 2–5 kammer. Frøene er svarte eller brunsvarte.
Pæreslekta er utbredt i Eurasia og Nord-Afrika med flest arter i middelhavslandene, Kaukasia og sørvestlige Kina. Ofte finnes flere arter i samme område; i det forholdsvis lille landet Georgia vokser det eksempel elleve pærearter. Ingen av artene forekommer naturlig i Norge.
Pæretre (P. communis) er en foredlet form av skogpære, som vokser vilt i Europa og Vest-Asia. Det dyrkes som frukttre i Europa, Nord-Amerika, Argentina, Sør-Afrika og Australia. Snøpære (P. nivalis) blir dyrket litt i Europa for fremstilling av pæresider. I Øst-Asia er nashi (P. pyrifolia) den viktigste arten, og der blir også koreapære (P. ussuriensis) og hybriden Pyrus × bretschneideri brukt som frukttrær. Enkelte andre pærearter dyrkes som prydplanter, podestammer og til vindskjerming.
Grusza (Pyrus L. ) – rodzaj w większości niewielkich drzew z rodziny różowatych (Rosaceae). Pierwotnie cały rodzaj występował w strefie umiarkowanej Eurazji nie sięgając jednak tak daleko na północ jak jabłoń, gdyż wymagania cieplne grusz są wyższe. Systematyka grusz jest bardzo zawiła. Gatunki łatwo się ze sobą krzyżują, tworząc liczne podgatunki i formy przejściowe. Dlatego wśród systematyków brak zgody co do podziału grusz, rozgraniczenia i liczby ich gatunków oraz odmian botanicznych. Obecnie szacuje się (w zależności od autora), że rodzaj Pyrus zawiera od 30 do 60 gatunków. W ciągu liczącej co najmniej 30 wieków uprawy gruszy wyselekcjonowano kilka tysięcy odmian uprawnych, które dzieli się na dwie grupy w zależności od dominującego udziału genów z poszczególnych gatunków na grusze zachodnie (europejskie) i grusze wschodnie (azjatyckie). Gatunkiem typowym jest Pyrus communis L.[2]
Rosną zarówno na stanowiskach zacienionych jak i słonecznych, pojedynczo lub w grupach. W Kaukazie tworzą gęste zarośla i lasy. Zajmują bardzo różne siedliska, suche, świeże i wilgotne, większość gatunków preferuje siedliska żyzne i ciepłe. Grusze są w wysokim stopniu odporne na zapylenie i zawartość dwutlenku siarki w powietrzu.
Rodzaj z plemienia Pyreae, podrodziny Spiraeoideae (dawniej Pomoideae) z rodziny różowatych Rosaceae, rzędu różowców Rosales w obrębie kladu różowych obejmującego część roślin okrytonasiennych[6].
Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa różowe (Rosidae Takht.), nadrząd Rosanae Takht., rząd różowce (Rosales Perleb), podrząd Rosineae Erchb., rodzina różowate (Rosaceae Juss.), podrodzina Pyroideae Burnett, plemię Pyreae Baill., podplemię Pyrinae Dumort., rodzaj grusza (Pyrus L.)[7].
Grusza (Pyrus L. ) – rodzaj w większości niewielkich drzew z rodziny różowatych (Rosaceae). Pierwotnie cały rodzaj występował w strefie umiarkowanej Eurazji nie sięgając jednak tak daleko na północ jak jabłoń, gdyż wymagania cieplne grusz są wyższe. Systematyka grusz jest bardzo zawiła. Gatunki łatwo się ze sobą krzyżują, tworząc liczne podgatunki i formy przejściowe. Dlatego wśród systematyków brak zgody co do podziału grusz, rozgraniczenia i liczby ich gatunków oraz odmian botanicznych. Obecnie szacuje się (w zależności od autora), że rodzaj Pyrus zawiera od 30 do 60 gatunków. W ciągu liczącej co najmniej 30 wieków uprawy gruszy wyselekcjonowano kilka tysięcy odmian uprawnych, które dzieli się na dwie grupy w zależności od dominującego udziału genów z poszczególnych gatunków na grusze zachodnie (europejskie) i grusze wschodnie (azjatyckie). Gatunkiem typowym jest Pyrus communis L.
A pera (pré-AO 1990: pêra) é o fruto comestível da pereira, uma árvore do gênero Pyrus L., pertencente à família Rosaceae, e que conta com vinte variedades de espécies cultivadas em todo o mundo.[1] A fruta pode ser consumida in natura, enlatada, em suco e desidratada.[2]
A árvore possui tamanho médio e é nativo das regiões costeiras e temperadas da Europa, norte da África e Ásia.[3] A madeira da pereira é muito utilizada na fabricação de instrumentos musicais e móveis de alta qualidade.[4][5]
No Brasil, por exemplo, são consumidas três tipos: a Pyrus communis L., a Pyrus pyrifolia (Burm.) Nak. e a híbrida,[1] enquanto em Portugal, a pera-rocha é a mais apreciada.[6]
A pera, tal como a maçã, tem origem na Ásia, provavelmente na China, tendo sida introduzida na Europa, e espalhada massivamente pelos romanos e mais tarde por todo o mundo pelos europeus.[3]
A produção mundial de peras no ano de 2016, de acordo com dados da FAOSTAT, foi de aproximadamente 27,3 milhões de toneladas. A China lidera como maior produtor mundial, com praticamente 71% do volume produzido no mundo. O ranking dos principais produtores mundiais está listado a baixo:
O valor bruto da produção mundial, no ano de 2016 foi de aproximadamente US$ 13,24 bilhões.[7]
A pera é um fruto rico em vitamina A e C, de baixo valor energético e elevado teor de água. Além disso, ela possui quantidades consideráveis de vitaminas B1, B2 e B3, sódio, potássio, fósforo, enxofre, magnésio, silício e ferro[6].
Segundo a Embrapa, uma pera de 100g, possui cerca de 63,5 calorias, 15,1g de carboidratos, 14 mg de cálcio, 13 mg de fósforo, 1 mg de ferro, 16 mg e 132 mg de sódio e potássio, respectivamente.[1]
A pera (pré-AO 1990: pêra) é o fruto comestível da pereira, uma árvore do gênero Pyrus L., pertencente à família Rosaceae, e que conta com vinte variedades de espécies cultivadas em todo o mundo. A fruta pode ser consumida in natura, enlatada, em suco e desidratada.
A árvore possui tamanho médio e é nativo das regiões costeiras e temperadas da Europa, norte da África e Ásia. A madeira da pereira é muito utilizada na fabricação de instrumentos musicais e móveis de alta qualidade.
No Brasil, por exemplo, são consumidas três tipos: a Pyrus communis L., a Pyrus pyrifolia (Burm.) Nak. e a híbrida, enquanto em Portugal, a pera-rocha é a mais apreciada.
Pyrus este un gen de plante, care cuprinde perii. Se caracterizează prin florile de culoare albă. Staminele au anterele de culoarea roșie și nu galbene ca la Malus (măr). Fructul (para) conține în pulpă sclereide.
Lista speciilor conform Catalogue of Life:[2]
Pyrus este un gen de plante, care cuprinde perii. Se caracterizează prin florile de culoare albă. Staminele au anterele de culoarea roșie și nu galbene ca la Malus (măr). Fructul (para) conține în pulpă sclereide.
Približno 30 vrst; glej besedilo
Hruška (znanstveno ime Pyrus) je rod dreves oz. njegov sadež, ki je pri nekaterih vrstah užiten.
Rod izvira iz zmernih področij Starega sveta od zahodne Evrope in severne Afrike na vzhod preko vse Azije. Drevesa so srednje velikosti, dosežejo višino 10-17 metrov in imajo visoko, ozko krošnjo. Nekaj vrst je grmovnih. Listi so izmenično razporejeni, enostavni, 2-12 cm dolgi, pri nekaterih vrstah svetleče zeleni, pri drugih gosto srebrno dlakavi. Oblika listov sega od široko ovalne do ozko suličaste. Večina hrušk je listopadnih, ena ali dve vrsti v jugovzhodni Aziji pa sta zimzeleni.
Hruška (znanstveno ime Pyrus) je rod dreves oz. njegov sadež, ki je pri nekaterih vrstah užiten.
Rod izvira iz zmernih področij Starega sveta od zahodne Evrope in severne Afrike na vzhod preko vse Azije. Drevesa so srednje velikosti, dosežejo višino 10-17 metrov in imajo visoko, ozko krošnjo. Nekaj vrst je grmovnih. Listi so izmenično razporejeni, enostavni, 2-12 cm dolgi, pri nekaterih vrstah svetleče zeleni, pri drugih gosto srebrno dlakavi. Oblika listov sega od široko ovalne do ozko suličaste. Večina hrušk je listopadnih, ena ali dve vrsti v jugovzhodni Aziji pa sta zimzeleni.
Päronsläktet (Pyrus) är ett släkte rosväxter som återfinns i Europa, Asien och Nordafrika. Det finns cirka 20-25 lövfällande arter, vilka är träd. Päronsläktet är släkt med rönnsläktet (Sorbus).
I Sverige förekommer det vanliga päronet (P. communis). Även silverpäron (P. salicifolius) odlas som prydnadsväxt.
Wikimedia Commons har media som rör Päronsläktet.
Päronsläktet (Pyrus) är ett släkte rosväxter som återfinns i Europa, Asien och Nordafrika. Det finns cirka 20-25 lövfällande arter, vilka är träd. Päronsläktet är släkt med rönnsläktet (Sorbus).
I Sverige förekommer det vanliga päronet (P. communis). Även silverpäron (P. salicifolius) odlas som prydnadsväxt.
Armut, gülgiller (Rosaceae) familyasının Amygdaloideae alt familyasında sınıflanan Pyrus cinsine ait ağaç nitelikli bitki türleriyle, bu türlerden bazılarının yenilebilir meyvelerinin ortak adı. Her iki yarıkürenin ılıman iklim kuşağı ülkelerinde yetiştirilen armut, dünyanın en önemli meyve ağaçlarından biridir. Armut ağacı tepeye doğru genişleyen ve olgunlaştığında 13 m'ye ulaşan boyuyla elma ağacından daha uzun ve daha diktir.
Armut, genellikle bir yaşındaki anaç armut fidanları üzerine aşılama ya da çelikleme yoluyla üretilir. Armut ağaçları oldukça uzun ömürlüdür (50-75 yıl) ve iyi bakılıp budanmazsa boyları iyice uzar. Dikildikten 4-7 yıl sonra meyve vermeye başlayan bir armut ağacı 8-10 yaşlarındayken 25–50 kg meyve verebilir.
Batı Avrupa, Kuzey Afrika ve tüm Asya'da doğal olarak yetişen armutun dünyada yaklaşık 30 türü vardır:
Wikimedia Commons'ta Armut ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur. 
Wikispecies'te Armut ile ilgili detaylı taksonomi bilgileri bulunur. Armut, gülgiller (Rosaceae) familyasının Amygdaloideae alt familyasında sınıflanan Pyrus cinsine ait ağaç nitelikli bitki türleriyle, bu türlerden bazılarının yenilebilir meyvelerinin ortak adı. Her iki yarıkürenin ılıman iklim kuşağı ülkelerinde yetiştirilen armut, dünyanın en önemli meyve ağaçlarından biridir. Armut ağacı tepeye doğru genişleyen ve olgunlaştığında 13 m'ye ulaşan boyuyla elma ağacından daha uzun ve daha diktir.
Armut, genellikle bir yaşındaki anaç armut fidanları üzerine aşılama ya da çelikleme yoluyla üretilir. Armut ağaçları oldukça uzun ömürlüdür (50-75 yıl) ve iyi bakılıp budanmazsa boyları iyice uzar. Dikildikten 4-7 yıl sonra meyve vermeye başlayan bir armut ağacı 8-10 yaşlarındayken 25–50 kg meyve verebilir.
Ця стаття про рід родини Розових. Про садову культуру див. Груша звичайна
Гру́ша — рід плодових і декоративних дерев та кущів родини Rosaceae.
Українське «груша» виводять з праслов. *gruša (з ранішого *grousja), яке походить від дієслова *grušiti/*grousti («дробити», «товкти», пор. «крушити»). Паралельною формою було праслов. *kruša < *krousja < *krušiti (пор. лит. kr(i)auše, латис. krausis, прусськ. crausios)[1].
Рід включає 33 види[2], що розподілені по двох підродах (секціях) — Pashia й Pyrus[3].
Деякі види груш вирощують як декоративні або плодові дерева. У 2005 році світове виробництво груш становило 15 млн тонн (оцінка міністерства сільського господарства США). Найбільшим виробником груш є Китай. Культурні сорти груш здебільшого належать до виду Pyrus communis, синонім Pyrus domestica. У Східній Азії широко вирощується Pyrus pyrifolia. Найбільш поширені такі сорти:
Сорти груші, як і яблуні, діляться на літні, осінні і зимові. Осінні та зимові сорти її більш вимогливі до тепла, ніж сорти яблунь цих же груп. Тільки при достатній кількості тепла плоди груші досягають високих смакових якостей. Для цього необхідно не менше 110—120 днів з середньодобовою температурою вище 15 °C. Більш вимогливі до тепла сорти типу бере, які вирізняються маслянистою, соковитою, ароматною м'якоттю прекрасного смаку. У районах Полісся та Лісостепу, особливо для великоплідних ніжних сортів, потрібно підбирати захищені від вітру ділянки, які добре прогріваються. Слід також пам'ятати, що їх дерева пошкоджуються опіками, тому найкраще вирощувати ці сорти, прищеплюючи в крону зимостійких сортів (лимонки, Олександрівки та ін).[5]
Лимонка. Дуже зимостійкий сорт, може вирощуватися без застосування пестицидів. Частину крони доцільно щепити незимостійкими осінніми та зимовими сортами. Плоди використовують для вживання в свіжому вигляді, для сушіння і технічної переробки.[5]
Улюблениця Клаппа. Районований у всіх областях України. Один з найкращих сортів літньої групи. Плоди великі, високих смакових якостей. Зимостійкість і врожайність дерев високі. У присадибних садах успішно можна вирощувати без застосування пестицидів.[5]
Бере Жиффар. Районований в південних областях України, де врожайність його щорічна і висока. Плоди невеликі або середнього розміру, дуже смачні, не ушкоджуються паршею.[5]
Вільямс. Пізньолітній сорт, районований в південних і південно-західних областях України. Плоди великі, дерева високоврожайні, плодоносять щорічно. Стійкість проти парші висока.[5]
Вільямс Руж Дельбара. Отримано з сорту Вільямс клоновим відбором у Франції. Плоди мають гарне червоне покривне забарвлення, відрізняються високими смаковими якостями. Як і материнський сорт, стійкий до парші. Перспективний для південних областей України.[5]
Бере Боск. Найкращий осінній сорт для південних областей. Дерева високоврожайні, стійкі до грибних захворювань. Плоди середніх або великих розмірів, зверху майже повністю оржавлені.[5]
Добра Луїза. Районований в південних і південно-західних областях. Дерева досить зимостійкі, для зазначених районів, високоврожайні. Плоди середньої величини, красиві, високих смакових якостей, збирають їх у вересні, зберігаються 20-30 днів.[5]
Деканка дю Коміс. Плоди вище середніх розмірів, при дозріванні жовті з невеликим рум'янцем, високої якості, зберігаються до листопада — грудня. Дерева стійкі до парші. У лісостеповій зоні найкраще висаджувати з південного боку будов або на захищених південних і південно-західних схилах.[5]
Бере Гарді. Плоди середніх і вище середніх розмірів, відмінного смаку, досить добре визрівають навіть у районі Києва. Дерева стійкі до парші, високоврожайні, але порівняно пізно вступають в пору плодоношення.[5]
Олександрівка. Районований в північних і північно-східних областях України. Дерева відносно стійкі до грибних захворювань, відрізняються високою зимостійкістю, тому в їх крону можна прищеплювати слабозимостійкі сорти, у яких штамби пошкоджуються опіками. Плоди задовільних смакових якостей, середнього розміру або дрібні, можуть бути використані для споживання в свіжому вигляді, сушки, мочіння та приготування компотів.[5]
Бере Арданпон. Один з найкращих сортів для лісостепової та степової зон України. З просуванням на північ йому все більше не вистачає тепла. Вимагає захищених місць, родючих і досить зволожених ґрунтів. Без застосування пестицидів високотоварні плоди отримати важко.[5]
Жозефіна Мехельнська. Найбільш зимостійкий сорт для поліської та лісостепової зон України. Плоди дрібні або середні, високих смакових якостей, не ушкоджуються паршею, зберігаються до кінця січня.[5]
Бере київська. Плоди великі, доброго смаку, іноді з червоним рум'янцем, часто покриті оржавленістю, зберігаються до лютого. Дерева середньорослі, зимостійкі, зовсім не ушкоджуються паршею.[5]
Кюре. Плоди великі, з характерною вузькою оржавленою смужкою, розташованої від плодоніжки до чашечки, смак посередній, погіршується з просуванням на північ України, зберігаються до березня. Дерева високоврожайні, досить зимостійкі навіть в районі Києва, стійкі до парші.[5]
Перспективні для присадибного садівництва сорти: Таврійська, Вітчизняна, Танюча, Десертна, Васса, Золотиста, Кримська зимова, отримані на Кримській дослідній станції садівництва; Корснунська, Щедра, Мліївська рання — Мліївської дослідної станції садівництва; Золотоворітська, Травнева, Роксолана — УНІІС, а також сорти Маргарита Марилья, Конференція, Маріанна та ін. Для південних областей України перспективні інтродуковані сорти — Рання Мореттіні, Великий чемпіон, Старкрімсон, Тріумф Пакгама та ін..[5]
Груша має найкращу збудливість бруньок, але меншу по паростковідтворну здатність ніж яблуня. Тому крона у неї менше загущувальна, ніж у яблуні, на гілках значно більше утворюється кільчаток, які періодично потрібно омолоджувати. Однорічні прирости ростуть сильніше, відходять більш відкритим кутом, дерева виростають високі, з пірамідальною формою крони. Груша має ламку деревину, через що скелетні гілки під вагою плодів часто відламуються. У зв'язку з цим велике значення набуває зниження крони, переклад пагонів продовження скелетних гілок на зовнішні прирости для збільшення їх кута відходження.[5]
Для пальметних і шпалерно-карликових насаджень найбільш підходять сорти груш: Вільямс, Жозефіна Мехальнська, Бере Жиффар, Бере Боск, Бере Арданпон, Доктор Люціус, Маргарита Марилья, Олів'є де Серра, Деканка зимова, Деканка дю Коміс, Таврійська і ін.[5]
Найкращими карликовими підщепами для груші є — айва А, айва Прованська.[5]
Ця стаття про рід родини Розових. Про садову культуру див. Груша звичайна
Гру́ша — рід плодових і декоративних дерев та кущів родини Rosaceae.
Lê là tên gọi chung của một nhóm thực vật, chứa các loài cây ăn quả thuộc chi có danh pháp khoa học Pyrus. Các loài lê được phân loại trong phân tông Pyrinae trong phạm vi tông Pyreae. Các loài cây này là cây lâu năm.
Việc gieo trồng lê tại các khu vực có khí hậu ôn đới đã có từ thời tiền sử, và có chứng cứ cho thấy quả của nó được sử dụng làm thức ăn kể từ thời kỳ đó. Nhiều dấu vết của điều này đã được tìm thấy tại các khu nhà sàn ven hồ tại Thụy Sĩ. Dựa vào tên gọi của lê trong các ngôn ngữ phương Tây, Alphonse de Candolle đã suy đoán về việc gieo trồng loại cây này từ thời cổ đại xa xưa trong khu vực từ vùng bờ biển Caspi tới khu vực bờ biển ven Địa Trung Hải.
Lê được trồng trong vườn cây ăn quả hùng vĩ của Alcinous, được đề cập trong Odyssey vii: "Tại đó người ta trồng những cây lê và thạch lựu và táo cao và sum sê với quả tươi màu của chúng, và những cây vả ngọt ngào và những cây ô liu sum sê. Với những cây này, cho dù đó là mùa đông hay mùa hè thì quả không lúc nào ngớt, mà kéo dài trong suốt cả năm".
Lê cũng được người La Mã cổ đại gieo trồng. Naturalis Historia (Lịch sử tự nhiên) của Pliny Già khuyến cáo hầm nó với mật ong và ghi chép khoảng 30 giống lê. Sách dạy nấu ăn của người La Mã, cuốn De re coquinaria, được coi là do Apicius viết, có một công thức làm món lê ướp gia vị hầm, gọi là patina, hay soufflé (IV.2.35).
Một chủng lê nhất định, với lông trắng tại mặt dưới lá của nó, được cho là có nguồn gốc từ loài P. nivalis, và quả của nó chủ yếu được sử dụng tại Pháp để sản xuất rượu lê (xem thêm rượu trái cây). Một loại lê quả nhỏ khác, với tính chín sớm và quả giống như táo tây, có thể quy cho loài P. cordata, một loài tìm thấy trong tự nhiên tại miền tây Pháp, Devonshire và Cornwall. Lê cũng đã được trồng tại Trung Quốc vào khoảng 3.000 năm gần đây.
Chi này được coi là có nguồn gốc tại khu vực ngày nay là miền tây Trung Quốc, trong khu vực chân núi Thiên Sơn, một dãy núi nằm ở Trung Á, và đã lan tỏa về phía bắc và phía nam, dọc theo các dãy núi, tiến hóa thành một nhóm đa dạng khoảng trên 20 loài cơ bản được công nhận rộng khắp [cần dẫn nguồn]. Vô số chủng và giống của loài lê châu Âu được gieo trồng (Pyrus communis subsp. communis), chắc chắn đã sinh ra từ một hay hai phân loài hoang dã (P. communis subsp. pyraster và P. communis subsp. caucasica), phân bố rộng khắp châu Âu, và đôi khi tạo thành một phần của thảm thực vật tự nhiên trong các khu rừng.
Các loài và loại cây lai ghép nguồn gốc châu Á với quả ăn được có kích thước từ trung bình tới lớn bao gồm P. pyrifolia, P. ussuriensis, P. bretschneideri, P. sinkiangensis và P. pashia. Các loài quả nhỏ khác thường được sử dụng làm gốc ghép cho các dạng gieo trồng.
Lê là các loài cây bản địa của khu vực duyên hải và các khu vực có khí hậu ôn hòa tại Cựu thế giới, từ miền tây châu Âu và miền bắc châu Phi kéo dài về phía đông ngang qua châu Á. Chúng là các cây gỗ có kích thước vừa phải, cao tới 10–17 m, thường với tán lá cao và hẹp; một vài loài là dạng cây bụi. Lá của chúng mọc so le, lá đơn, dài 2–12 cm, màu xanh lục bóng ở một số loài, ở các loài khác có lông tơ màu trắng bạc mọc rậm; hình dáng lá từ hình ô van rộng bản tới hình mác hẹp. Phần lớn thuộc loại lá sớm rụng, nhưng 1-2 loài ở Đông Nam Á là thường xanh. Phần lớn các loài chịu lạnh tốt, sống được khi nhiệt độ hạ xuống tới khoảng từ −25 °C tới −40 °C trong mùa đông, ngoại trừ các loài thường xanh, là các loài chỉ chịu được lạnh tới khoảng −15 °C.
Hoa của chúng thường màu trắng, hiếm khi nhuốm màu vàng hay hồng, đường kính 2–4 cm, và có 5 cánh hoa, 5 lá đài và nhiều nhị[2]. Giống như các loài táo tây có quan hệ họ hàng gần, quả lê là dạng quả táo, ở phần lớn các loài hoang dã có đường kính 1–4 cm, nhưng một số dạng gieo trồng thì chiều dài lên tới 18 cm và chiều rộng lên tới 8 cm; hình dáng quả thay đổi tùy theo loài, từ hình cầu dẹt tới hình cầu cho tới dạng quả lê kinh điển ('hình lê') của lê châu Âu với phần sát cuống thuôn dài và phần cuối quả dạng củ hành.
Quả (theo nghĩa 'ẩm thực') của lê là dạng quả táo, một loại quả giả, thực chất là sự phình to của đế hoa (hay ống đài). Nằm bên trong lớp cùi thịt của nó mới là quả thật sự (quả theo nghĩa 'thực vật học'), hình thành từ 5 lá noãn dạng sụn, trong ẩm thực nó bị gọi chung là "lõi".
Lê tương tự như táo tây trong gieo trồng, nhân giống và thụ phấn. Lê và táo tây cũng có quan hệ họ hàng gần với mộc qua Kavkaz.
Lê và táo tây không phải luôn luôn có thể phân biệt bằng hình dạng quả; một số giống lê cho quả trông rất giống như quả táo tây. Một khác biệt chính là ở chỗ cùi thịt của quả lê chứa thạch bào (còn gọi là "sạn"). Cây lê và cây táo tây cũng có một vài khác biệt thấy được.
Theo Ủy ban lê vùng tây bắc Hoa Kỳ (Pear Bureau Northwest) thì có khoảng 3.000 giống lê đã biết được gieo trồng khắp thế giới[3]. Tại Hoa Kỳ chỉ có khoảng 10 giống được công nhận rộng khắp, bao gồm: Green Bartlett, Red Bartlett, Bosc, Green Anjou, Red Anjou, Comice, Forelle, Seckel, Concorde, Starkrimson[3].
Danh sách dưới đây lấy theo GRIN[4]
Ở trạng thái sống hoang dã trong tự nhiên tại châu Âu, lê phổ biến tới gần vĩ độ 60°. Phía trên ranh giới phía bắc này thì hiếm thấy lê. Năm 2006, nhờ kết quả của việc chọn giống thành công các giống chịu giá rét, người ta đã có thể trồng lê thành công trong các khu vườn nằm tại Ural và Tây Siberi tới vĩ độ 55°.
Trong tự nhiên, một số loài lê như lê Iberia được phát tán nhờ thú và một số loài chim[5]
Lê được trồng bằng cách gieo hạt của các giống cây trồng thông thường hay của các loại cây hoang dã, chúng tạo thành các gốc ghép để các nhà chọn giống thực hiện việc ghép gốc. Các gốc ghép của cả mộc qua Kavkaz lẫn lê sản sinh theo dòng vô tính đều được sử dụng cho các vườn trồng lê ăn quả thuộc loài Pyrus communis. Người ta có thể thực hiện việc thụ phấn chéo để duy trì hay kết hợp các đặc điểm mong muốn.
Ba loài lê chiếm phần lớn sản lượng lê ăn quả là lê châu Âu (Pyrus communis subsp. communis) được gieo trồng chủ yếu ở châu Âu và Bắc Mỹ, bạch lê hay lê trắng Trung Quốc (Pyrus bretschneideri), và lê Nashi hay sa lê, lê táo hoặc lê châu Á (Pyrus pyrifolia), với 2 loài này chủ yếu được gieo trồng tại Đông Á. Có hàng nghìn giống lê của ba loài này. Các loài khác như lê Tân Cương (P. sinkiangensis) và lê Afghan hay lê Tứ Xuyên (P. pashia), được gieo trồng tại miền tây và miền nam Trung Quốc và khu vực Nam Á ở quy mô nhỏ hơn.
Các loài lê khác nói chung được trồng làm gốc ghép cho lê châu Âu và lê châu Á cũng như làm cây cảnh. Lê Siberi (Pyrus ussuriensis) với quả không ngon đã được lai ghép chéo với Pyrus communis để tạo ra các giống lê chịu lạnh tốt hơn. Lê Bradford (Pyrus calleryana 'Bradford') được trồng rộng khắp ở Bắc Mỹ làm cây cảnh hay gốc ghép kháng rệp vừng (gây bệnh tàn rụi) cho các vườn lê ăn quả trồng các giống của loài Pyrus communis. Lê lá liễu (Pyrus salicifolia) được trồng vì các lá thanh mảnh, rậm lông màu trắng bạc rất đẹp của nó.
Các giống lê với quả chín trong mùa hè và mùa thu của loài Pyrus communis là các giống có tốc độ hô hấp cao khi quả chín nên được thu hái trước khi chúng chín nẫu, khi chúng vẫn còn xanh nhưng gãy khi nhấc lên. Trong trường hợp của 'Passe Crassane', một giống lê mùa đông tại Pháp, mùa vụ được thu hoạch theo truyền thống vào 3 khoảng thời gian khác nhau: lần một khoảng 2 tuần trước khi lê chín, lần hai khoảng 1 tuần hay 10 ngày sau khi lê chín, và lần ba khi lê chín nẫu. Những quả lê thu hoạch lần một sẽ được ăn cuối cùng, và vì thế vụ lê có thể kéo dài đáng kể. Riêng lê Nashi có thể để chín trên cây.
Trung Quốc 14.416.450 .svg){kind=small}
Nhật Bản 351.500 
Ấn Độ 317.244 Im Thế giới 22.460.529 A Không ghi chú = Số liệu chính thức, P = Số liệu chính thức tạm thời, F = Ước tính của FAO, * = Số liệu không chính thức/bán chính thức, C = Số liệu tính toán, A = Tổ hợp (có thể gộp số liệu chính thức, bán chính thức hay ước tính);Nguồn: FAO
Quả lê có thể lưu trữ ở nhiệt độ phòng cho tới khi chín[6]. Lê được coi là chín khi lớp cùi thịt xung quanh cuống lún xuống khi ép nhẹ[6]. Các quả lê chín được lưu giữ tốt nhất trong khu vực được làm lạnh ở nhiệt độ khoảng 4 °C, xếp thành lớp mỏng không che đậy, nơi chúng có thể giữ được phẩm chất tốt trong vòng 2-3 ngày[6].
Quả lê được tiêu thụ ở dạng quả tươi, đóng hộp, quả khô cũng như nước ép quả lê. Nước ép quả lê có thể dùng làm thạch hay mứt trái cây, thường được kết hợp với các loại trái quả khác. Nước ps trái lê lên men được dùng sản xuất rượu lê.
Lê chín ở nhiệt độ phòng, nhưng sẽ chín nhanh hơn nếu xếp cạnh chuối hay táo tây trong túi đựng quả[7]. Việc làm lạnh sẽ làm chậm tốc độ chín. Ủy ban lê tây bắc (Pear Bureau Northwest) đưa ra lời khuyên về độ chín và cách thức đánh giá độ chín của lê như sau: Mặc dù lớp vỏ các quả lê Bartlett thay đổi từ xanh sang vàng khi chúng chín, nhưng phần lớn các giống lại ít thể hiện sự thay đổi màu sắc khi chúng chín. Do lê chín từ trong ra ngoài nên cách tốt nhất để đánh giá độ chín là "kiểm tra cổ". Để kiểm tra cổ nhằm xác định độ chín, áp ngón tay cái nhẹ vào cổ (tức phần sát cuống quả). Nếu nó lõm xuống khi ép nhẹ thì lê đã chín, ngọt và nhiều nước. Nếu không lõm xuống thì lê còn xanh, để nó ở nhiệt độ phòng và kiểm tra cổ mỗi ngày[8].
Lê dùng làm thực phẩm là lê xanh, khô và cứng, chỉ có thể ăn được sau vài giờ nấu nướng. Hai giống lê làm thực phẩm của Hà Lan là "Gieser Wildeman" và "Saint Remy". Theo truyền thống quả của chúng được hầm trong rượu với gia vị và được ăn nóng lẫn ăn nguội[9]
Gỗ lê là một trong những vật liệu được ưa chuộng nhất trong sản xuất các nhạc cụ hơi làm bằng gỗ có chất lượng cao cũng như làm đồ nội thất. Nó cũng được sử dụng trong sản xuất các đồ gỗ chạm khắc, hay dùng làm củi sinh ra khói có hương thơm để xông khói cho thịt hay thuốc lá. Gỗ lê cũng có giá trị trong sản xuất thìa, muôi và que cời nhà bếp, do nó không làm ô nhiễm thức ăn bằng mùi vị, màu sắc và không bị cong vênh hay vỡ vụn mặc cho việc rửa ráy và sấy khô nhiều lần. Lincoln miêu tả nó là "loại gỗ khá cứng, rất ổn định... (được sử dụng để) chạm khắc... cán bút vẽ, cán ô, các dụng cụ đo đạc như ê ke và thước chữ T (thước chữ đinh)... dụng cụ ghi... bàn phím đàn violin và ghi ta và phím đàn piano... lớp gỗ mặt trang trí". Nó là tương tự như gỗ của họ hàng của nó, cây táo [tây], (Pyrus malus [còn gọi là Malus domestica]) và được sử dụng cho nhiều mục đích tương tự như vậy[10].
Lá lê được sử dụng làm thuốc hút tại châu Âu trước khi có sự du nhập của thuốc lá[11][12].
Lê là nguồn cung cấp xơ dinh dưỡng tuyệt hảo và là nguồn cung cấp nhiều vitamin C. Theo quy định của FDA ngày 25 tháng 7 năm 2006 trong "Food Labeling; Guidelines for Voluntary Nutrition Labeling of Raw Fruits, Vegetables, and Fish" thì giá trị dinh dưỡng của quả lê tươi kích thước trung bình cân nặng 166 g (5,9 oz) là như sau:
Calo 100 Calo từ chất béo: 0 Tổng chất béo: 0 g/0% Chất béo bão hòa: 0 g/0% Chất béo trans: 0 g/0% Cholesterol: 0 mg/0% Natri: 0 mg/0% Kali: 190 mg/5% Tổng cacbohydrat: 26 mg/9% Xơ dinh dưỡng: 6 g/24% Đường: 16 g Protein: 1 g Vitamin A: 0% Vitamin C: 10% Canxi: 2% Sắt: 0%Quả lê ít gây dị ứng hơn nhiều loại quả khác, và vì thế nước ép quả lê đôi khi được sử dụng như là loại nước quả lần đầu tiên cho trẻ sơ sinh uống[13]. Tuy nhiên, nên thận trọng khi cho trẻ sơ sinh uống nước quả ép do các nghiên cứu đã gợi ý về mối liên quan giữa việc dùng nhiều nước trái cây ép với sự suy giảm hấp thụ dinh dưỡng cũng như xu hướng béo phì[14]. Lê chứa ít các salicylat và benzoat và vì thế được khuyến cáo trong khẩu phần ăn kiêng dành cho những người dễ bị dị ứng[15]. Cùng với thịt cừu và gạo, lê có thể là một phần trong khẩu phần ăn kiêng chặt chẽ của những người dễ bị dị ứng[16]
Lê có thể là hữu ích trong điều trị viêm nhiễm màng nhầy, viêm ruột kết, các rối loạn túi mật kinh niên, viêm khớp và bệnh gút. Lê cũng có thể có lợi trong việc hạ huyết áp cao, kiểm soát nồng độ cholesterol trong máu và tăng tính axít của nước tiểu. Tại Hy Lạp cổ đại, lê được dùng để điều trị nôn mửa.
Phần lớn các chất xơ là không hòa tan và như thế lê có tác dụng nhuận tràng. Các sợi có sạn có thể làm giảm số lượng polip ruột kết có khả năng chuyển thành ung thư. Phần lớn vitamin C cũng như xơ dinh dưỡng nằm trong lớp vỏ quả[17].
Lê, giống "La France" (Nhật Bản).
Những quả lê Bartlett (giống châu Âu) chín.
Lê nở hoa
Lê nở hoa
Clapps Favorite (một giống lê châu Âu).
Lê Vicar of Winkfield, một giống lê đặc sản không còn thấy phổ biến nữa. Ảnh chụp tại British Columbia, Canada.
Đôi khi người ta ăn lê khô.
Gieser Wildeman hầm trong rượu vang đỏ.
Lê là tên gọi chung của một nhóm thực vật, chứa các loài cây ăn quả thuộc chi có danh pháp khoa học Pyrus. Các loài lê được phân loại trong phân tông Pyrinae trong phạm vi tông Pyreae. Các loài cây này là cây lâu năm.
Гру́ша (лат. Pýrus) — род плодовых и декоративных деревьев и кустарников семейства Розовые (Rosaceae).
Слово груша в русских письменных источниках встречается с XII века в форме хруша[3]. В XVII веке вместо «груша» употреблялось слово «дуля», заимствованное из польского языка от dula[4].
В диком виде в Европе груша распространена примерно до 60° с. ш. На северной границе ареала — редка.
К 2006 году, в результате успешной селекции морозоустойчивых сортов, груша эффективно выращивается на садовых участках, расположенных на Урале и в Западной Сибири до 55° с. ш.
На Дальнем Востоке России, северо-востоке Китая и в Корее произрастает очень устойчивый к холоду вид груши — груша уссурийская[5].
Предполагают, что происхождение культурных сортов груш связано с гибридизацией ряда видов, в частности, Pyrus achras Gärtn., Pyrus persica Pers., Pyrus cordata Desv., Pyrus elaeagnifolia Pall.. Груши культивировались в древних Персии, Греции и Римской империи.
В настоящее время насчитываются тысячи сортов груш.
Форма кроны свободно растущего дерева — пирамидальная или округлая, склонна к загущению. Годовой прирост составляет 30—40 см. При благоприятных условиях груша достигает крупных размеров — до 5—25 метров в высоту и 5 метров в диаметре кроны.
Листья, как правило, опадающие. Листорасположение спиральное в 5 рядов. Лист широкояйцевидной формы, 2,5—10 см длиной, короткозаострённый; цвет — тёмно-зелёный, блестящий, нижняя сторона листа голубовато-зелёная, осенью золотисто-оранжевая.
Время и форма цветения: апрель—май, цветки белые, 3 см в диаметре, 5-лепестковые, по 3—9 в зонтиковидных кистях. Пестиков в гинецее от 2 до 5. Завязи их срастаются между собою и с цветочным ложем, принимающим форму кружки; лепестки в почке расположены черепично.
Гнёзда плода выстланы плотной оболочкой (нутреплодником).
Почки у груши, как и у других деревьев семейства, двух типов: вегетативные и генеративные. Вегетативные почки мельче и острее, генеративные — крупнее и тупее. Внешние различия между двумя типами почек усиливаются от времени образования этих почек к выходу из них побегов.
Плод, как правило, — вытянутой формы с расширением в нижней части, есть сорта с шаровидными плодами. Плоды груш отличаются характерной зернистой мякотью из-за наличия каменистых клеток (склереид)[6][7].
Груша пришла к нам из доисторической эпохи. Родина её точно не установлена. Культивированная груша происходит, по-видимому, из Древней Греции (за 1000 лет до н. э.).
Род включает 69 видов[8], которые распределены в двух секциях Pashia и Pyrus[9].
Культурные сорта груш большей частью относятся к виду Pyrus communis [syn. Pyrus domestica].
71 % груш в 2016 году производилось в Китайской Народной Республике. В России было произведено 65,8 тысяч тонн (25-е место в мире).
Производство груш, 2016 Страна ПродукцияНеобработанная груша
(Питательная ценность в 100g)
Разные сорта груш используются как декоративные или собственно плодовые деревья.
В Швейцарии из плодов груши получают продукт, называемый «Грушевый мёд».
В 2005 году мировое производство груш составило 15 млн тонн (оценка министерства сельского хозяйства США). Крупнейшим производителем груш является Китай.
Из-за наличия каменистых клеток, употребление мякоти плодов груш в любом виде нежелательно при некоторых заболеваниях желудочно-кишечного тракта, в частности при панкреатитах[7].
Твёрдая, тяжёлая и упругая древесина груши широко применяется для мелких поделок. Из-за своей низкой устойчивости к гниению она используется только для изделий, которыми пользуются внутри помещений. Удельная плотность этой древесины составляет примерно 740 кг/м³. Как и любая другая тяжёлая и плотная древесина при сушке груша склонна к растрескиванию и сильно коробится, так же как обладающая такой же плотностью древесина бука. В высушенном состоянии эта древесина очень формоустойчива. Эта устойчивость связана с наличием так называемых «каменных клеток», которые отличают грушу и как фрукт и как древесину. Эти клетки как бы вплетены в структуру древесины.
Удельная теплоёмкость сжигания древесины груши несколько ниже, чем аналогичный показатель буковой древесины, хотя эти породы очень схожи по плотности. Текстура древесины груши очень тонкая, равномерная, с едва различимыми годичными кольцами. Вокруг повреждений живого дерева древесина может менять окраску, принимая цвета от фиолетово-бурого до чёрно-коричневого. Обработка горячим паром, например при изготовлении шпона, меняет её цвет на красноватый и более тёмный. При старении эта древесина обретает очень красивый тёмно-коричневый янтарный цвет, который является её отличительным признаком. Поры различимы невооружённым глазом лишь на поперечном срезе.
Вопреки своей твёрдости груша подходит для вырезания, благодаря «каменным клеткам» её можно резать без раскалывания в разных направлениях. В Германии эту древесину издавна использовали при изготовления различных печатных досок для формовки особых видов печенья, называемых «шпрингерле» (нем. Springerle).
В России издавна из древесины груши изготавливают резные доски, применяемые в производстве печатных пряников в качестве рельефной основы[источник не указан 918 дней].
После обработки чёрной морилкой эту древесину используют также в качестве заменителя очень дорогого эбена.
Гру́ша (лат. Pýrus) — род плодовых и декоративных деревьев и кустарников семейства Розовые (Rosaceae).
梨是梨属（学名：Pyrus）植物的通称，通常是一种落叶乔木或灌木，极少数品种为常绿，属于蔷薇目蔷薇科苹果族。叶片多呈卵形，大小因品种不同而各异。花为白色，或略带黄色、粉红色，有五瓣。果实形状有圆形的，也有基部较细尾部较粗的，即俗称的“梨形”；不同品种的果皮颜色大相径庭，有黄色、绿色、黄中带绿、绿中带黄、黄褐色、绿褐色、红褐色、褐色，个别品种亦有紫红色；野生梨的果径较小，在1到4厘米之间，而人工培植的品种果径可达8厘米，长度可达18厘米。
梨的果实通常用来食用，不仅味美汁多，甜中带酸，而且营养丰富，含有多种维生素和纤维素，不同種類的梨味道和質感都完全不同。梨既可生食，也可蒸煮后食用。在医疗功效上，梨可以通便秘，利消化，对心血管也有好处。加熱的梨汁含有大量的抗癌物質多酚，給注射過致癌物質的小白鼠喝這樣的梨汁，白鼠尿液中就能排出大量的1-羥基芘毒素，從而有效預防癌症。除了作为水果食用以外，梨还可以作观赏之用。
梨属植物是一種水果。
藥用：（本草綱目）梨果、皮均入藥。實解熱、止咳。性味：果：甘、微酸、涼；梨皮：甘、澀、涼；根：甘、淡、平。效用：果：生津潤燥，清熱化痰。治熱病，津傷煩渴，痰熱，便秘；葉：治小兒疝氣；梨皮：清心潤肺，降火生津。治暑熱煩渴，咳嗽，吐血，疔瘡；根：治疝氣，咳嗽。
梨是梨属（学名：Pyrus）植物的通称，通常是一种落叶乔木或灌木，极少数品种为常绿，属于蔷薇目蔷薇科苹果族。叶片多呈卵形，大小因品种不同而各异。花为白色，或略带黄色、粉红色，有五瓣。果实形状有圆形的，也有基部较细尾部较粗的，即俗称的“梨形”；不同品种的果皮颜色大相径庭，有黄色、绿色、黄中带绿、绿中带黄、黄褐色、绿褐色、红褐色、褐色，个别品种亦有紫红色；野生梨的果径较小，在1到4厘米之间，而人工培植的品种果径可达8厘米，长度可达18厘米。
梨的果实通常用来食用，不仅味美汁多，甜中带酸，而且营养丰富，含有多种维生素和纤维素，不同種類的梨味道和質感都完全不同。梨既可生食，也可蒸煮后食用。在医疗功效上，梨可以通便秘，利消化，对心血管也有好处。加熱的梨汁含有大量的抗癌物質多酚，給注射過致癌物質的小白鼠喝這樣的梨汁，白鼠尿液中就能排出大量的1-羥基芘毒素，從而有效預防癌症。除了作为水果食用以外，梨还可以作观赏之用。
ナシ属 (Pyrus) は、バラ目バラ科の植物分類項目の一つ。
中国西部・南西部が発祥地と考えられている。ナシ属には西に移動したセイヨウナシや、東に移動した和ナシなど約30種が含まれる。ほとんどの種は落葉樹である。花は5弁花で、多くの種では白色だが、まれに黄色やピンクのものもある。果実は食用となり、セイヨウナシのようにびん形のものや、ナシのようにリンゴに似た球形なものなどがある。
日本に分布するナシ属の野生植物は、本州（北東北を除く）に自生するニホンヤマナシ（日本山梨）のほか、東北地方北部にイワテヤマナシ（岩手山梨）、関東地方西部と長野県・山梨県・静岡県にアオナシ（青梨）、東海地方にマメナシ（豆梨）が自生する。
この項目は、植物に関連した書きかけの項目です。この項目を加筆・訂正などしてくださる協力者を求めています（プロジェクト:植物／Portal:植物）。
배나무속(Pyrus)은 장미과의 한 속이다. 배나무속 과일을 "배"라고 부른다.
배나무의 기원지는 중국 서부, 혹은 남서부로 추정된다. 한국으로 배가 들어온 경로는 요동반도와 백두대간이다. 지금도 백두대간의 산악지역에는 아름드리 배나무가 많이 분포하고 있다. 한국의 남해안에서 일본으로 배가 전파되기도 하였다. 현재 과일을 위하여 재배하는 배나무는 동양계로 남방형인 한국배와 북방형인 중국배 그리고 유럽계인 서양배로 크게 3종류로 구분하고 있다.
한국에 자생하는 배나무는 재래종인 콩배와 함께 가장 널리 재배되는 돌배, 그리고 중국배의 근간인 산돌배가 있다. 또한 야생종으로 전남 광양의 백운산에 자생하는 백운배, 전북 위봉산의 '위봉배', 해남 두륜산의 '들배', 남해 용문산의 '용문배'가 있다. 배나무의 재배에 관하여는 삼국시대와 신라시대의 문헌에 기록이 남아있다.
한국에서는 품종육성의 노력으로 '단배'를 처음으로 '황금배', '추황배', '원황', '만풍배' 등의 품종이 육성되었다.
배즙은 배를 갈아서 나온 즙을 가리킨다. 소화가 잘 되고 마시면 목이 좋아져 음용하거나 요리에 첨가하는 등 널리 사용된다. 배는 동의보감, 본초강목 등 한의학 서적에서는 폐를 보호해주고, 기침을 억제해 감기와 기관지 질환, 가래에 효과가 있다고 적혀있다. 배즙은 기호에 따라 도라지, 생강, 인삼 등을 같이 갈아서 마시기도 한다.
.jpg)
._-_Budapest_XI._ker%C3%BClet.JPG)
_(20350271502).jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
_-_Marie_Louise.jpg)
_-_Marie_Louise.jpg)
