Marmeleiro

Ayva (Cydonia oblonga), gülgiller (Rosaceae) familyasından 4–5 m boylanan, kırmızı kahverengi gövdeli meyve ağacıdır. Derine gitmeyen yüzeysel kök sistemine sahiptir.

Üretimi

10 ile 1000 m arasındaki yüksekliklerde hemen her bölgede yetiştirilebilir. Kumlu-tınlı sıcak ve geçirgen topraklarda yetişir. Soğuğa dayanıklıdır 7 °C periyodundaki sıcaklık ayva için idealdir. Üretimi, tohumla, kök sürgünleri ve çelikleme yapılır. Ayva yetiştiriciliğinin Anadolu'dan Yunanistan ve İtalya'ya geçtiği, Milattan önce 650 yılında Yunanistan'da yetiştirildiği ve oradan diğer Avrupa ülkelerine yayıldığı tarihi araştırmalardan anlaşılmaktadır. Ayvaya bugün Avustralya hariç tüm dünya ülkelerinde rastlanabilmektedir.

Dünyada ayva üretiminde Türkiye birinci sıradadır. Yıllık üretim (2000 yılı) 100 bin tondur. İkinci Çin 85 bin ton, üçünçü sırada İran 36 bin ton, dördüncü sırada Fas 30 bin tondur. Ayva yaprakları boya ve kozmetik sanayiinde, tıpta da ilaç yapımında kullanılmaktadır. Meyvesi reçel, jel, marmelat ve meyve suyu olarak değerlendirilir.

En çok ayva üretimi - 2012 Ülke Ton Türkiye 135,406 Çin 125,000 Özbekistan 80,000 Fas 46,000 İran 36,500 Arjantin 27,500 Azerbaycan 27,140 İspanya 14,000 Sırbistan 10,795 Cezayir 10,516 World total 596,532 Kaynak: UN FAOSTAT ^[1]

Şifaları

Meyvesinde pektin, tanen, şeker, organik asit, A ve C vitamini ve mineral tuzlardan bol miktarda bulunduğunu, tohumlarında ise yüzde 14-18 oranında tutkal maddeler, yüzde 16-20 oranında yağ, tanen, renkli maddeler ve yüksek oranda protein, az miktarda amygdalin ve emülsin olduğunu belirten Prof. Dr. Karadeniz, ayvanın kalp, akciğer, boğaz, mide, böbrek, göz, bağırsak, ağız rahatsızlıkları ve adet kanamalarına oldukça faydalı olduğunu dile getirdi.

Grip ve soguk algınlığı geçirenler bol bol ayva yemelidir.

Ancak bu etkileri sadece ve sadece dilimlenerek yendiğinde gösterebilir. Halk arasında ufak bir kesim kaşık, çatal ya da benzeri nesnelerle yenmesinin sağlığa daha yararlı olduğuna inanarak; ayvanın faydalarından yararlanmak isterken zarar görürler. Çünkü, Brenthill Üniversitesi'nin yaptığı araştırmalarda; kaşık ve çatalda bulunan zealin maddesi, ayvadaki pektin ile birleştiğinde bağırsaklarda gaz yaptığı, dışkıyı da gereğinden fazla yumuşattığı ortaya çıkmıştır.

Dağılımı

Anavatanı Hazar denizi dolayları, Kuzey-Batı İran, Türkistan ve Kuzey Anadolu'dur.

Faydaları

• Yüksek tansiyonu düşürücü özelliği vardır.
• Safrayı düzene sokar.
• Kalp ve damar sağlığına iyi gelir.
• Sindirim sistemini güçlendirir.
• Bağışıklık sistemini düzenler.
• Kemik gelişimine katkı sağlar özellikle çocukların gelişiminde çok önemli meyvelerden bir tanesidir.
• İshal rahatsızlığına iyi gelir.
• Mide ve bağırsak rahatsızlıklarına iyi gelir.
• Öksürük, bronşit ve boğaz ağrılarına iyi gelir.
• Vücudu dinç tutar.
• Cinsel gücü ve isteği arttırır.
• Baş ağrısını kesici özelliği vardır.
• İdrar yolu iltihaplanmalarına karşı iyi gelir.
• Ağız içinde oluşan yaralanmalara karşı iyi gelir.
• Vücudu terletmeye yardımcı olur.

^[2]

Kaynakça