nomes no trilho de navegação
Qaratikan (lat. Paliurus)[1] — murdarçakimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.[2]
Hündürlüyü 1.5-3(5) m olan olduqca tikanlı koldur.Bir neçə gövdəyə malikdir, budaqları əyri-üyrü, çılpaq qonur rəngdədir.Yarpaqları 2-4.5 sm, növbəli, elliptik və ya çəpinə yumurtavari, qıraqları xırdadiş mişarvaridir, üstdən çılpaq, tünd yaşıl rəngdə, parıltılı, altdan açıq yaşıldır. Yarpaqlarının saplaqları 10 mm qədər, oturacağında biri düz, digərinin ucu qırmaq kimi əyilmiş iki möhkəm tikan vardır. Xırda, ulduzvari sarımtıl rəngli çiçəkləri, salxımvari qoltuq çiçəkqrupunda birləşmişlər. Meyvəsinin diametri 19-22 (27) mm, 3-yuvalı, 3(2)toxumludur açılmayandır. Yetişdikdə sarımtıl, sonradan açıq- və qonur mixəyi rəngdədir, uzun qanadı dərivari, qıraqları dalğalıdır. Toxumları yumru, bir qədər yastıtəhər, tünd-mixəyi və ya qonur mixəyi rəngdə,parıltılıdır. May-iyunda çiçəkləyir, avqust-oktyabr aylarında meyvə verir.
Hündürlüyü 1,5-3 (5) m olan, çox tikanlı və ilişən koldur. Gövdəsi çoxsaylı bərk və elastikdir. Budaqları tin-tin olub, kələ-kötürdür, çılpaq və qonur rənglidir.
Yarpaqlarının uzunluğu 2-4,5 sm-dir, növbəli düzülmüşdür, dəyirmi, ellipsvari və ya köndələn-yumurtaşəkillidir, küt və yaxud sivriləşmişdir, qaidə hissəsində dəyirmi və ya dayaz ürəkşəkillidir, kənarları dairəvi xırdamişarvaridir, üst tərəfdən tünd-yaşıl, çılpaq və parlaqdır, alt tərəfdən açıq-yaşıl rəngdədir, üç əsas damarı vardır. Yarpaqların saplaqları qısadır, uznluğu 10 mm-dir, qaidə hissəsi iki ədəd sərt tikanlıdır, onlardan biri düzdür və yuxarıya doğru yönəlmişdir, o birisi isə qarmaqşəkilli aşağıya doğru əyilmişdir.
Çiçəkləri xırdadır, ulduzşəkillidir, sarımtıl rəngdədir və qoltuq salxımşəkilli çiçək qrupunda toplanmışdır.
Meyvəsinin diametri 19-22 (27) mmdir, 3 yuvalıdır, 3 (2) toxumludur, yetişəndə sarımtıl rəngdə olur, daha sonra açıq-qəhvəyi
və qonur-qəhvəyi rəng alır, açılan deyil; halqaşəkilli qanadı qalın dərilidir. Toxumları dəyirmidir, azacıq yastılaşmış, parlaqdır, tündqəhvəyi və ya qonur-qəhvəyi rəngdədir.
May-İyun
(İyul) Avqust-Oktyabr
Samur-Şabran oval., BQ (Quba), Qobustan, BQ şərq, BQ qərb, Kür-Araz oval., Kür düz., KQ şimal, KQ mərkəzi, KQ cənub, Nax.düz., Nax.dağ.,
Lənk., Muğ.-Lənk. oval. Aşağı, bəzən orta dağ qurşağına qədər ( 1500 m-ə qədər d.s.y..)
Quru daşlı, çınqıllı və gilli yamaclarda və düzənlərdə rast gəlinir. Məhv olmuş meşələrdə cəngəlliklər əmələ gətirir və seyrək arid meşəliyinin tərkibində və kserofit kol cəngəlliklərində rast gəlinir.
Qaratikandan canlı hasar kimi istifadə olunur. Çiçəkləmə zamanı yaxşı bal verən bitkidir, dekorativ koldur, yarpaq və qabığı xalq təbabətində sidikqovucu vasitə kimi istifadə olunub.
Qaratikan kserofil coğrafi tipinin aralıq dənizi sinfinin aralıq dənizi qrupuna aiddir.Orta Avropa, Aralıq dənizi, Balkan-Kiçik Asiya ölkələri, İran,Ukrayna, Orta Asiya və Qafqazda yayılmışdır.Azərbaycanın Abşerondan başqa bütün botaniki-coğrafi rayonlarında
arandan orta dağ qurşağına kimi (dəniz səviyyəsindən 1800 m qədər)rast gəlir.
Kserofitdir, meşə-kol və dağ-kserofit bitkilik tiplərində rast gəlir. Quru daşlı, çınqıllı, qilli yamaclarda və düzənliklərdə çox vaxt cəngəlliklər əmələ bitir.
Qaratikan saponin, flavonoid, C vitamini, aşı maddələri, alkaloid və steroidlərlə zəngindir.
Eksperimental və xalq təbabətində, eləcə də Bolqarıstanda geniş tətbiq edilir. Əsasən göz, ağciyər, dəri xəstəliklərinə qarşı və ishal zamanı istifadə olunur. Diuretik, işlədici, büzüşdürücü və hipotenziv təsirə malikdir.İstifadə olunan hissələri. Müalıcə məqsədi ilə bitkinin yarpaqları,meyvələri, toxumları, kökü və qabığı istifadə edilir.
Dəmləmə və toz (toxumlar).
Dekorativ, bal verən və boyaq bitkisidir. Canlı çəpər kimi və yamacları bərkitmək üçün istifadə edilir.
Qaratikan (lat. Paliurus) — murdarçakimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.
Paliurus és un gènere de plantes amb flor de la família de les ramnàcies.
Són arbusts o arbres espinosos entre 3 i 15 m d'alçada. Són natius de les regions càlides i seques d'Eurasia i l'Àfrica del nord. El fruit és una sàmara, nou menuda centrada dins d'una membrana circular d'1 a 3.5 cm diàmetre.
Les fulles de les espècies de Paliurus són l'aliment preferit de les erugues d'alguns lepidòpters, com les del gènere Bucculatrix; Bucculatrix albella s'alimenta exclusivament de l'espinavessa (P. spina-christi), i Bucculatrix turatii exclusivament de P. aculeatus).
Paliurus és un gènere de plantes amb flor de la família de les ramnàcies.
Trnovec (Paliurus) je rod rostlin patřící do čeledě řešetlákovité (Rhamnaceae). Starší málo používané české jméno je čišník.
Opadavé nebo řidčeji stálezelené keře nebo nízké stromy. V každé uzlině větví jsou 2 trny vzniklé přeměnou palistů. Listy jsou střídavé, dvouřadě uspořádané, od báze trojžilné, na okraji celokrajné nebo pilovité. Květy jsou drobné, pětičetné, oboupohlavné, žlutavé, v úžlabních nebo koncových vrcholících. Semeník je polospodní, dvou nebo trojpouzdrý a srůstající s češulí. Plodem jsou oříšky s nápadným křídlatým lemem. [1]
Rod zahrnuje asi 8 druhů a je rozšířen od Středomoří po východní Asii. V Evropě se vyskytuje v celém Středomoří trnovec Kristův (Paliurus spina-christi) a v Řecku endemický druh Paliurus microcarpus. [2]
Druh trnovec Kristův (Paliurus spina-christi) je v ČR vzácně pěstován jako velmi teplomilná dřevina odolná vůči suchu. Je to rozkladitý keř 1 až 3 metry vysoký, nápadný především podzimními plody. [1] Údajně posloužil k zhotovení trnové koruny pro Krista. Má sbírkový význam.[3]
Obrázky, zvuky či videa k tématu trnovec ve Wikimedia Commons
Trnovec (Paliurus) je rod rostlin patřící do čeledě řešetlákovité (Rhamnaceae). Starší málo používané české jméno je čišník.
Paliurus ist eine Gattung aus der Familie der Kreuzdorngewächse (Rhamnaceae). Sie umfasst fünf meist in Ostasien beheimatete Arten.
Paliurus sind immer- oder sommergrüne, häufig dornentragende Sträucher oder kleine bis mittelgroße Bäume. Die Blätter sind deutlich dreinervig und wechselständig angeordnet.[1]
Die Blüten stehen in achselbürtigen Zymen. Der Blütenbecher ist halbkugel- bis schalenförmig. Der fleischige Diskus ist mit der intrastaminalen Oberfläche des Blütenbechers verwachsen. Der zwei- bis dreifächrige Fruchtknoten ist halbunterständig. Die Früchte sind trocken und weisen einen häutigen, scheiben- bis halbkugelförmigen Flügel auf, sie öffnen sich nicht selbst.[1]
Innerhalb der Kreuzdorngewächse wird die Gattung in die Tribus Paliureae eingeordnet. Die Paliurus umfassen fünf Arten, vier in Ostasien und eine im Mittelmeerraum.[1]
Paliurus ist eine Gattung aus der Familie der Kreuzdorngewächse (Rhamnaceae). Sie umfasst fünf meist in Ostasien beheimatete Arten.
Ο Παλίουρος κοινώς Παλιούρι, επίσημη Λατινική ονομασία: Paliurus, είναι γένος ανθοφόρων Αγγειόσπερμων Δικότυλων φυτών που ανήκει στην τάξη Ραμνώδη, οικογένεια Ραμνίδες (Rhamnaceae). Περιλαμβάνει 6-8 είδη ενδημικών αγκαθωτών φυλλοβόλων θάμνων ή μικρών δέντρων τα οποία είναι ιθαγενή των περιοχών που εκτείνονται από τη νότια Ευρώπη έως την ανατολική Ασία στην Ιαπωνία και Ταϊβάν. Ορισμένα είδη καλλιεργούνται ως καλλωπιστικά.[2]
Είναι θάμνοι ή μικρά δέντρα που αναπτύσσονται σε ύψος τα 3-15 μέτρα. Οι βλαστοί σχηματίζουν αλλεπάλληλες γωνίες αντίθετης φοράς, με ένα φύλλο και δύο μυτερά αγκάθια έξω από κάθε σύνδεσμο. Τα φύλλα είναι φυλλοβόλα ή αειθαλή, οβάλ μήκους 2-10 εκατοστά και πλάτους 1-7 εκατοστά, γυαλιστερά πράσινα με τρεις ευδιάκριτες φλέβες στη βάση και οδοντωτή περιφέρεια. Ο καρπός είναι ξηρός και ξυλώδης.
Το Paliurus spina-christi είναι το είδος που απαντά στην περιοχή της Μεσογείου, νοτιοδυτικά αυτής και στην Κεντρική Ασία, από την Ισπανία και το Μαρόκο έως το Ιράν και το Τατζικιστάν.
Στην Ελλάδα απαντά αυτοφυές το είδος Paliurus spina christi ή Paliurus aculeatus, θάμνος ύψους 2-3 μέτρων, με κίτρινα πολύ μικρά άνθη σε μασχαλιαίες ταξιανθίες, κοινώς γνωστός ως Παλέουρος ή Παλιούρι.[3]
Το Paliurus spina-christi είναι ένας πολύκλαδος, αγκαθωτός, με φλοιό σταχτωπό, με ισχυρό ριζικό σύστημα, εντονότατη παραβλαστικότητα, σκληρό και βαρύ ξύλο, φυλλοβόλος θάμνος ή μικρό δέντρο, οι βλαστοί του οποίου σχηματίζουν αλλεπάλληλες γωνίες αντίθετης φοράς, με ένα φύλλο και δύο παράφυλλα[Σημ 1] μισχοφυή αγκάθια (ένα ευθύ, ένα κυρτό) έξω από κάθε κόμβο. Τα φύλλα είναι ωοειδή, δίσσειρα, μήκους 1–4 εκατοστά, ευρεία, στιλπνά πράσινα, με οδοντωτή περίμετρο. Ο καρπός είναι ξηρός, ξυλώδης, κοκκινοκίτρινος ή καστανοκίτρινος, τρίχωρος, περιβάλλεται από ένα κυκλικό πτερύγιο (κυματοειδές πτερύγιο) με διάμετρο 2-3,5 εκατοστά και φέρει ένα φακηοειδές σπέρμα σε κάθε χώρο.[3]
Το Paliurus spina-christi, κοινώς γνωστό ως το «αγκάθι του Χριστού», «αγκάθι γιρλάντα», «αγκάθι της Ιερουσαλήμ» ή «στέμμα από αγκάθια», είναι ένα είδος Παλίουρου, το οποίο κατάγεται από την περιοχή της Μεσογείου και τη νοτιοδυτική και Κεντρική Ασία, από το Μαρόκο και την Ισπανία, ανατολικά προς το Ιράν και το Τατζικιστάν. Η ονομασία «τσαλί» φαίνεται να είναι Τουρκικής προελεύσεως [Τουρκική λ. cali = βάτος].[4][5]
Τα ονόματα αυτά προέρχονται από ένα παλαιό θρύλο ότι τα αγκαθωτά κλαδιά του θάμνου χρησιμοποιήθηκαν για να φτιάξουν το ακάνθινο στεφάνι που τοποθετήθηκε στο κεφάλι του Χριστού πριν από τη σταύρωσή του.
Ωστόσο, πιο προσεκτικές επιστημονικές μελέτες υποδεικνύουν έναν άλλο αγκαθωτό θάμνο, τον «Ziziphus spina-christi», που κατάγεται από την Κίνα και ανήκει στην ευρύτερη οικογένεια των ραμνιδών, (η γνωστή στην πατρίδα μας Ζιζιφιά ή Τζιτζιφιά), ως αυτόν, τα αγκάθια του οποίου αποτέλεσαν το ακάνθινο στεφάνι του Χριστού. Στη μελέτη αυτή συνηγορεί και το γεγονός ότι ο εν λόγω θάμνος φύεται και καλλιεργείται ευρέως στο Ισραήλ και γενικότερα σε ολόκληρη τη Μέση Ανατολή.[6][7]
Είναι βότανο γνωστό από την αρχαιότητα. Τα φύλλα καθώς και η ρίζα του Παλίουρου, στο “Περί της των απλών φαρμάκων κράσεως και δυνάμεως Βιβλίον Θ”, (τόμ. ΧΙΙ, σελ. 93-94) ο Γαληνός τα χρησιμοποιεί για να θεραπεύει τα φύματα, ενώ τον καρπό για να διαλύει τους λίθους της ουροδόχου κύστεως, αντίληψη που διατηρείται μέχρι σήμερα.
Στη λαϊκή ιατρική χρησιμοποιήθηκε για την μείωση της χοληστερόλης. Στο Ιράν χρησιμοποιείται σήμερα ως διουρητικό και αντιυπερτασικό.[5]
.jpg)
,_Pietranico,_Italy.jpg)
Ο Παλίουρος κοινώς Παλιούρι, επίσημη Λατινική ονομασία: Paliurus, είναι γένος ανθοφόρων Αγγειόσπερμων Δικότυλων φυτών που ανήκει στην τάξη Ραμνώδη, οικογένεια Ραμνίδες (Rhamnaceae). Περιλαμβάνει 6-8 είδη ενδημικών αγκαθωτών φυλλοβόλων θάμνων ή μικρών δέντρων τα οποία είναι ιθαγενή των περιοχών που εκτείνονται από τη νότια Ευρώπη έως την ανατολική Ασία στην Ιαπωνία και Ταϊβάν. Ορισμένα είδη καλλιεργούνται ως καλλωπιστικά.
Paliurus is a genus of flowering plants in the family Rhamnaceae. The eight species are native to warm, dry regions of Eurasia and North Africa from Morocco and Spain east to Japan and Taiwan.
They are shrubs or small trees growing to 3–15 m tall. The shoots are zig-zagged, with a leaf and two stipular spines on the outside of each kink. The leaves are deciduous or evergreen, oval, 2–10 cm long and 1–7 cm broad, glossy green, with three conspicuous veins at the base, and an entire or bluntly toothed margin. The fruit is a dry woody nutlet centred in a circular wing 1–3.5 cm diameter.
Paliurus species are used as food plants by the larvae of some Lepidoptera species including the Bucculatrix leaf-miners B. albella (feeds exclusively on P. spina-christi), B. paliuricola (feeds exclusively on Paliurus spp.) and B. turatii (feeds exclusively on P. aculeatus).
Media related to Paliurus at Wikimedia Commons
Data related to Paliurus at WikispeciesPaliurus is a genus of flowering plants in the family Rhamnaceae. The eight species are native to warm, dry regions of Eurasia and North Africa from Morocco and Spain east to Japan and Taiwan.
Paliurus es un género de plantas de la familia Rhamnaceae.[2] Las ocho especies son nativas de regiones secas de Eurasia y norte de África desde Marruecos y España hasta el este en Japón y Taiwán.
Son arbustos o pequeños árboles de 3 a 15 m de altura. Los tallos crecen en zig-zag, con una hoja y dos estípulas espinosas en el exterior de cada codo. Las hojas son caducas o perennifolias, ovales, de 2 a 10 cm de longitud y de 1 a 7 cm de ancho, de un verde brillante, con tres nervaduras visibles en la base, y un borde dentado o liso. El fruto es una nuez leñosa con un centro de un ala circular de 1 a 3,5 cm de diámetro.
Paliurus fue descrito por Philip Miller y publicado en The Gardeners Dictionary...Abridged...fourth edition vol. 3, en el año 1754.[3] La especie tipo es: Paliurus spina-christi Mill.
Las especies de Paliurus son utilizadas como plantas alimenticias por las larvas de algunas especies de lepidópteros, como Bucculatrix como las especies Bucculatrix albella (se alimenta exclusivamente de P. spina-christi), Bucculatrix paliuricola (se alimenta exclusivamente de Paliurus spp.) y Bucculatrix turatii (se alimenta exclusivemente de P. aculeatus).
Paliurus es un género de plantas de la familia Rhamnaceae. Las ocho especies son nativas de regiones secas de Eurasia y norte de África desde Marruecos y España hasta el este en Japón y Taiwán.
Kärsimyskruunut (Paliurus) on paatsamakasveihin kuuluva suku. Siinä on viisi lajia. Niistä esiintyy Euroopassa yksi: kärsimyskruunu etelä- ja kaakkoisosassa.
Kärsimyskruunut (Paliurus) on paatsamakasveihin kuuluva suku. Siinä on viisi lajia. Niistä esiintyy Euroopassa yksi: kärsimyskruunu etelä- ja kaakkoisosassa.
Paliurus est un genre de plantes à fleurs de la famille des Rhamnaceae. Toutes les espèces sont originaires des régions arides et chaudes d'Eurasie et d'Afrique du Nord depuis le Maroc et l'Espagne à l'ouest jusqu'au Japon et à Taïwan à l'est.
Le genre Paliurus a été décrit par le botaniste écossais Philip Miller.
Ce sont des arbustes ou petits arbres de 3 à 15 m de hauteur. Les tiges poussent en zig-zag, avec une feuille et deux stipules épineux à l'extérieur de chaque coude. Les feuilles sont caduques ou persistantes, ovales, de 2 à 10 cm de long et de 1 à 7 cm de large, d'un vert brillant, avec trois nervures visibles à la base, et un bord dentelé ou lisse. Le fruit est une noisette ligneuse au centre d'une aile circulaire de 1 à 3,5 cm diamètre.
Les espèces de Paliurus sont utilisées comme plantes alimentaires par les larves de certaines espèces de lépidoptères, comme le Bucculatrix avec les espèces B. albella (se nourrit exclusivement sur P. spina-christi), B. paliuricola (se nourrit exclusivement sur Paliurus spp.) et B. turatii (se nourrit exclusivement sur P. aculeatus).
Paliurus est un genre de plantes à fleurs de la famille des Rhamnaceae. Toutes les espèces sont originaires des régions arides et chaudes d'Eurasie et d'Afrique du Nord depuis le Maroc et l'Espagne à l'ouest jusqu'au Japon et à Taïwan à l'est.
Paliurus é um género botânico pertencente à família Rhamnaceae[1].
Paliurus é um género botânico pertencente à família Rhamnaceae.
«Paliurus — World Flora Online». www.worldfloraonline.org. Consultado em 19 de agosto de 2020Paliurus Tourn. ex Mill., 1754
Типовой вид
Палиу́рус, или держидерево[2] (лат. Paliúrus) — род двудольных цветковых растений, включённый в семейство Крушиновые (Rhamnaceae).
Научное название рода соответствует древнегреческому названию его типового вида — палиуруса шиповатого, первоначально действительно описанного под названием Rhamnus paliurus.
Род представлен вечнозелёными и листопадными кустарниками и небольшими деревьями, обычно с многочисленными шипами. Листья с тремя основными жилками, с цельным или пильчато-зубчатым краем, расположены очерёдно.
Цветки с пятидольчатыми чашечкой и венчиком, собранные в пазухах листьев в щитковидные соцветия. Гипантий обычно полушаровидной формы. Завязь полунижняя, двух- или трёхгнёздная.
Плод сухой, деревянистый, нераскрывающийся, с дисковидным или чашевидным крылом.
Типовой вид рода распространён в Средиземноморском регионе. Остальные виды известны из Восточной Азии.
По информации базы данных The Plant List, род включает 5 видов[3]:
Палиу́рус, или держидерево (лат. Paliúrus) — род двудольных цветковых растений, включённый в семейство Крушиновые (Rhamnaceae).
马甲子属（学名：Paliurus）是鼠李科下的一个属，为灌木或小乔木植物。该属共有8种，分布于南欧和东亚。[1]
这是一篇與植物相關的小作品。你可以通过编辑或修订扩充其内容。 
