nomes no trilho de navegação
Odnożyca opylona (Ramalina pollinaria (Westr.) Ach.) – gatunek grzybów należący do rodziny odnożycowatych Ramalinaceae[1]. Ze względu na współżycie z glonami zaliczany jest do porostów[2]. Gatunek szeroko rozpowszechniony na świecie, także w Polsce, choć tu uznawany za zagrożony i poddany ochronie częściowej. Jeden z bardziej zmiennych gatunków porostów.
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Ramalina, Ramalinaceae, Lecanorales, Lecanoromycetidae, Lecanoromycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1755 r. J.P. Westring nadając mu nazwę Lichen pollinarius. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1810 r. Erik Acharius, przenosząc go do rodzaju Ramalina[1].
Nazwa polska według Krytycznej listy porostów i grzybów naporostowych Polski[2], jest utrwalona i stosowana też wcześniej[4].
Plecha krzaczkowata, albo listkowato krzaczkowata, sztywna, zwisająca, czasami wznosząca się lub pokładająca. Ma długość zazwyczaj do 8 cm. Przyrasta do podłoża cienką i jasną nasadą. Powierzchnia matowa lub lekko błyszcząca, barwa białozielonawa, szarozielonawa lub słomkowożółta. Rozgałęzia się dość słabo, widełkowato. Jej odcinki mają długość 0,5-5(8) cm, szerokość 0,5-7 mm, są spłaszczone i dość grube, na końcach zazwyczaj poszerzone, tępe, wcinane lub ząbkowane. Powierzchnia na obydwu stronach plechy jednakowa, pofałdowana lub niemal gładka[5].
Prawie zawsze na plesze występują soralia. Znajdują się na płaskich miejscach odcinków, oraz na ich brzegach i końcach. Początkowo mają postać kropeczek, później coraz większych płatów. Owocniki natomiast pojawiają się bardzo rzadko. Są to apotecja lekanorowe o średnicy 2-6 mm. Wyrastają na brzegach lub końcach odcinków. Ich jaśniejsze od plechy tarczki początkowo są wklęsłe,później nieco wypukłe. Brzeżek jest gładki lub pomarszczony. W każdym worku powstaje po 8 dwukomórkowych askospor. Są bezbarwne, proste lub nieco zagięte, mają kształt elipsoidalny lub wrzecionowaty i rozmiary 10–15 × 4–6 μm[5]. Pyknidiów nie zaobserwowano[6].
Reakcje barwne: Kora K-, C-, KC + żółty, P-; rdzeń K-, C-, KC-, P-. Kwasy porostowe: w korze kwas usninowy, w rdzeniu kwas ewerninowy i obtusatowy[6].
Gatunek należy do najbardziej zmiennych porostów, spośród występujących w Polsce[7]. W obrębie gatunku wyróżnia się liczne odmiany[4]:
Odnożyca opylona jest szeroko rozprzestrzeniona na całej kuli ziemskiej. Poza Antarktydą występuje na wszystkich kontynentach, a także na wielu wyspach. Granica jej północnego zasięgu geograficznego biegnie przez Alaskę, Półwysep Skandynawski (69 stopień szerokości geograficznej) i Krasnojarsk w Rosji. Najwięcej stanowisk podano w Ameryce Północnej i Europie, w Ameryce Południowej znana jest tylko z jednego stanowiska w Chile[8]. W Polsce opisano jej występowanie na obszarze całego kraju na licznych stanowiskach[2], w górach występuje po regiel dolny[4]. Jednak znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski; ma status VU – gatunek w sytuacji wysokiego ryzyka wymarcia w stanie dzikim[9]. W Polsce podlega ochronie częściowej[10].
Rośnie najczęściej na samotnych drzewach lub w parkach, czasami także w świetlistych lasach, głównie na drzewach liściastych, rzadziej iglastych[5]. Rozwija się na korze, rzadko na martwym drewnie lub na skałach krzemianowych[4]. Nie jest związana z określonym gatunkiem drzewa, opisano jej występowanie na wielu różnych taksonach[2]. Często rośnie w towarzystwie odnożycy kępkowej Ramalina fastigiata i jesionowej R. fraxinea[7].
Bardzo podobna jest odnożyca mączysta (Ramalina farinacea). Odróżnia się m.in. soraliami – mają one regularny okrągławy lub elipsoidalny kształt i wyrastają wyłącznie na brzegach odcinków. Odcinki plechy nie są tak wcinane ani ząbkowane[5]. Podobna jest również odnożyca tępa (Ramalina obtusata) i odnożyca bałtycka (Ramalina baltica). Obydwa te gatunki mają podobne soralia i także wytwarzają kwas ewerninowy i obtusatowy. O. tępa jednak odróżnia się wydrążonymi odcinkami, a o. bałtycka, korzeniowata i matowa plechą[6].
Odnożyca opylona (Ramalina pollinaria (Westr.) Ach.) – gatunek grzybów należący do rodziny odnożycowatych Ramalinaceae. Ze względu na współżycie z glonami zaliczany jest do porostów. Gatunek szeroko rozpowszechniony na świecie, także w Polsce, choć tu uznawany za zagrożony i poddany ochronie częściowej. Jeden z bardziej zmiennych gatunków porostów.
.jpg)
