Dzwonkówka wiosenna (Entoloma vernum S. Lundell) – gatunek grzybów z rodziny dzwonkowatych (Entolomataceae)[1].
Pozycja w klasyfikacji: Entolomataceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi według Index Fungorum[1].
Nazwę polską podał Władysław Wojewoda w 2003 r.[2]. W niektórych atlasach grzybów gatunek ten opisywany był jako wieruszka wiosenna[3]. Synonimy naukowe[4]:
Średnica 2-5 cm. U młodych okazów ma kształt stożkowaty lub dzwonkowaty z niedużym czubkiem, z czasem staje się dzwonkowato-wupukły, na koniec spłaszczony z garbkiem. Brzeg ostry, za młodu podwinięty, później wyprostowany, zazwyczaj gładki, czasami tylko prążkowany od prześwitujących blaszek[5]. Powierzchnia gładka, jej podstawowym kolorem jest ciemnobrązowy, ale jest silnie higrofaniczna[6]. Podczas wilgotnej pogody ma kolor od oliwkowobrązowego do brązowoczarnego, w czasie suchej jest jasnobrunatna i jedwabiście błyszcząca[5].
Rzadkie, o szerokości 4-5 mm i różnej długości. U młodych okazów ostrze równe, u starszych karbowane i poszarpane. Przyrośnięte wąsko, przy trzonie zaokrąglone. Barwa bladoszara, z wiekiem coraz ciemniejsza[5]. U dojrzałych owocników blaszki nabierają różowego odcienia[3].
Długość 3-6 cm, grubość 3-8 mm. Jest kruchy, pusty w środku, powyginany, czasami spłaszczony. Powierzchnia gładka, tej samej barwy co kapelusz. Podstawa obrośnięta białawą grzybnią[5].
W hymenium brak cystyd, w strzępkach brak sprzążek, są one natomiast inkrustowane pigmentem. Wysyp zarodników różowy. Zarodniki gładkie, bezbarwne, w kształcie wieloboczne i kanciaste (5-6 boczne). Mają rozmiar 8-11 × 5-8 µm[7]. W środku posiadają jedną kroplę tłuszczu[5].
Stwierdzono występowanie tego gatunku w Europie oraz w USA[8]. W Polsce jest pospolity.
Rośnie na ziemi po kilka sztuk lub w większych skupiskach w różnego rodzaju lasach, zaroślach, parkach, na obrzeżach dróg[5]. Owocniki wytwarza od kwietnia do maja[2].
Nie tworzy mikoryzy z drzewami[6]. Grzyb trujący (7 grupa zatruć). Pierwsze objawy zatrucia występują po upływie 1/2-3 godzin od spożycia. Są to zatrucia gastrotoksyczne. Objawiają się mdłościami, wymiotami, biegunką. Trwają kilka dni[3].
Jest kilka gatunków dzwonkówek o brązowych kapeluszach. Najbardziej podobne są[6]:
Dzwonkówka wiosenna (Entoloma vernum S. Lundell) – gatunek grzybów z rodziny dzwonkowatych (Entolomataceae).