Gąska czarnołuskowa (Tricholoma atrosquamosum Sacc. ) – gatunek grzybów należący do rodziny gąskowatych (Tricholomataceae)[1].
Pozycja w klasyfikacji: Tricholoma, Tricholomataceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Niektóre synonimy naukowe[2]:
Nazwę polską podał Władysław Wojewoda w 2003 r[3]. W niektórych atlasach grzybów gąska ta opisywana jest jako gąska ciemnołuskowata[4].
Średnica 3–9 cm, początkowo dzwonkowaty lub szerokostożkowaty z wąsko podwiniętym brzegiem, później łukowaty lub rozpostarty, często pofalowany. Na środku zwykle posiada szeroki garb. Skórka ma kolor i jest gęsto pokryta włóknistymi łuskami, które na młodych owocnikach są siwoczarne, na starszych brązowoczarne. Najciemniejszy jest środek kapelusza, brzegi często są białawe[4].
Dość gęste, o barwie od białej do siwawej. Czasami na ich ostrzach występują czarne kosmki[4].
Wysokość 3–8 cm, grubość do 2 cm, walcowaty, pełny. Powierzchnia o barwie od białawej do czarniawołuskowatej, gładka lub włóknista[4].
Kruchy, mięsisty, białawy. Smak lekko mączny, zapach korzenny[4].
Biały. Zarodniki o rozmiarach 4.5 9 × 3 6 um[5].
Występuje w Ameryce Północnej i Europie. Jest dość rzadki[6]. W Polsce nie jest zagrożona wyginięciem, ale znajduje się na czerwonych listach gatunków zagrożonych w Niemczech, Danii, Anglii, Norwegii, Holandii, Słowacji, Szwecji i Czechach[3]. Na polskiej czerwonej liście jako zagrożona jest wymieniona odmiana Tricholoma atrosquamosum var. squarrulosum (zagrożenie nieokreślone)[7], jednak według Index Fungorum jest to synonim.
Rośnie na ziemi, spotykana jest w lasach liściastych i mieszanych, szczególnie pod bukami i na glebach wapiennych lub piaszczystych[3]. Inne źródła podają, że występuje również w lasach iglastych pod świerkami i sosnami[4].
Grzyb mikoryzowy[3]. Brak informacji o przydatności do spożycia, jako grzyb rzadki nie ma też znaczenia praktycznego i nie powinien być zbierany[4], w Rosji jednak uważany jest za grzyb jadalny[8].
Jest kilka gatunków o szarym ubarwieniu[4]:
Gąska czarnołuskowa (Tricholoma atrosquamosum Sacc. ) – gatunek grzybów należący do rodziny gąskowatych (Tricholomataceae).