Hedychium coronarium J. Koenig

Hedychium coronarium és una espècie de planta de belles flors blanques o grogues molt perfumades. El seu nom genèric Hedychium, significa fragant neu. Com el gingebre, pertany a la família Zingiberaceae. És nativa d'Àsia oriental tropical, en les regions montanyoses de l'Índia i Nepal. És la flor nacional de Cuba, on s'ha naturalitzat en els llocs humits de les serraníes. També s'ha tornat espontània a Brasil i en Hawaii.

Hedychium coronarium je rostlina s krásnými a obvykle bílými květy, které vydávají velmi silnou vůni. Náleží do čeledi zázvorovitých (Zingiberaceae).

Původně pochází z východní Asie, kde roste v horských oblastech Indie a Nepálu. Je však národní rostlinou Kuby, kde jí nazývají Mariposa (motýlek). Je také velmi oblíbena v Brazílii.

Odkazy

• http://www.flowersofindia.net/catalog/slides/Butterfly%20Ginger%20Lily.html
• http://www.plantoftheweek.org/week086.shtml
• http://www.canoeplants.com/awapuhi.html

Gandasoli (Hedychium coronarium) nyaéta tuwuhan ti kulawarga jajahéan nu asalna ti wilayah Nepal jeung India deukeut pagunungan Himalaya.

Ciri-Ciri

Gandasoli nu tumuwuh di Sierra Escambray, Kuba

Gandasoli anu boga ngaran ilmiah (Hedychium coronarium) mangrupa pepelakan nu tumuwuh ngarumpun. Ciri-cirina boga batang sejati sarta jangkung antara 40 jeung 50 cm, jeung kembangna seungit. Kembang ieu tumuwuh dina pucuk batang. Sedengkeun daunna wangun manjang sarta handapna rada buluan. Tangkai daunna aya létahan. Wangun kembangna bulir sarta boga pelindung warna héjo. Tina hiji daun pelindung kaluar dua atawa tilu kembang warna bodas hérang atawa kakonéngan. Sedengkeun rimpangna tumuwuh rapet,jeung seungit pisan.

Sumebar

Di Jawa tutuwuhan ieu aya di sakabéh pulo, jeung mimiti dipelak kira-kira saprak urang Hindu datang ka Jawa. Di Jawa, karak tutuwuhan ieu sumebar ka wewengkon Malesia (Istilah pikeun wewengkon Indocina, Semenanjung Malaya Indonésia jeung Filipina).

Rujukan

• http://www.flowersofindia.net/catalog/slides/Butterfly%20Ginger%20Lily.html
• http://www.plantoftheweek.org/week086.shtml
• http://www.canoeplants.com/awapuhi.html
• http://www.satuharapan.com/read-detail/read/gandasuli-tanaman-berumpun-khas-tropis-basah
• http://www.plantamor.com/index.php?plant=656

Gandasuli yaiku salah sawijining tanduran jamu ingkang kalebet keluwarga temu-temuan utawi Zingiberaceae. Tanduran iki hawujud rumpun sing rapet-rapet, duwuré 1,5 nganti 3 m, godhongé temèmplèk ana pelepah sik nyusun "pang semu" lan ora nyabang. Asal tanduran iki saka Himalaya terus ngetan nganti Taiwan; hananging saiki wis sumebar tekan endi-endi. Ing Jawa, tanduran iki ditandur nggo dijupuk rimpang karo kembange.

Kembang gandasuli werni pethak, metu saka pucuk uwit ; ambune wangi nyegrok kayadene mlathi. Kelopak kembangé ana loro, werni ijo awujud kerucut kaya kukusan. Mahkota kembang gandasuli cacahé papat, wujud kaya kupu-kupu lan nempel antara siji lan séjéné. Kembang gandasuli asring dipadhakaké karo kembang kumis kucing.^[1]

Nami-nami désa

Aran gandasuli uga dinggo jeneng désa, yaiku

1. Désa Gandasuli, Kecamatan Gondang, Kabupatèn Tulungagung.
2. Désa Gandasuli, Kecamatan Pakuniran, Kabupatèn Prabalingga.
3. Désa Gandasuli, Kecamatan Tawangmangu, Kabupatèn Karanganyar.
4. Désa Gandasuli, Kecamatan Bulu, Kabupatèn Temanggung.
5. Désa Gandasuli, Kecamatan Muntilan, Kabupatèn Magelang.
6. Désa Gandasuli, Kecamatan Bobosari, Kabupatèn Purbalingga.
7. Désa Gandasuli, Kecamatan Brebes, Kabupatèn Brebes.

Rujukan

1. ↑ Santosa, Iman Budhi. Suta naya dhadhap waru : manusia Jawa dan tumbuhan. Yogyakarta. ISBN 9786026250421. OCLC 1040082743.

Hedychium coronarium

Hedychium coronarium

Hedychium coronarium (лат. Hedychium coronarium) — быдмассэзлӧн имбирь котырись гедихиум увтырын торья вид. Гедихиум пантасьӧ Азияын.

Ko e teuila pe tēvunga, ko e fuʻu ʻakau siʻi ia. ʻI he ngaahi fonua lahi taha ʻo Polinisia ʻoku pehē ʻe he kakai ʻoku tatau ko e teuila mo e tēvunga. Kā ʻosi he fakakaukau, ʻoku ʻi ai ʻa e teuila tea mo e teuila kula.

Ngaahi faʻahinga kehekehe

• teuila = teuila tea; koʻeni
• tēvunga = teuila kula
• misimisi; meimei tatau ʻene ʻasi, matalaʻiʻakau kulokula pe engeenga

Hingoa ʻi he ngaahi lea kehe

• ʻōpuhi, ʻōpuhi tea (lea fakatahisi, Amomum cevuga(?))
• ʻawapuhi keʻokeʻo (lea fakahauaiʻi)
• teuila, teuila paepae (lea fakahaʻamoa)
• kōpī, kōpī teatea, kaopui teatea, reʻa, reʻa teatea (lea fakakuki)
• cevuga, cevuga vula, dalasika, drove (lea fakafisi)

Tataku

• http://www.hear.org/pier/species/hedychium_coronarium.htm
• Hokohoko ngaahi ʻakau; Vaʻa fekumi ngoue Vainī
• Tongan dictionary; C.M. Churchward
• Plants of Tonga; T.G. Yuncker; BPB bulletin 220, Honolulu 1959

सोनटक्का

सोनटक्का हे पांढऱ्याशुभ्र रंगाच्या अतिनाजूक पाकळ्या आणि मन प्रसन्न करणारा सुवास असणारे फूल आहे. हे फूल साधारणपणे संध्याकाळच्या वेळी फुलते.

ही वनस्पती भारतीय वंशाची झुडूपवर्गीय सदाहरित प्रकारची असून साधारणपणे दलदल किंवा जास्त पाण्याच्या ठिकाणी सहज आढळते. ही घराच्या आसपासही लावतात. ही हळद, आले यांच्या कुळातील बहुवर्षांयु वनस्पती आहे.

या झुडपाची उंची साधारण अर्धा ते दीड मीटरपर्यंत असू शकते. पावसाळा आणि हिवाळ्यात याला फुले येतात. फुले सुगंधी, लांब देठाची आणि त्याच्या पाकळ्या खूप नाजूक असतात. पाकळ्या इतक्या पातळ आणि नाजूक की हात लावायलादेखील भीती वाटावी. रंग तर इतका शुभ्र पांढरा की आपला हात लागला तर त्या मळतील की काय, असेच वाटावे. उमललेल्या फुलाचा आकार साधारणपणे फुलपाखरासारखा दिसतो, म्हणून त्याला इंग्रजीमध्ये याला Butterfly Ginger Lily असे म्हणतात. तीन पाकळ्या ज्या ठिकाणी एकवटतात त्या ठिकाणी म्हणजे फुलाच्या मध्यभागी थोडी पिवळसर झाक असते. परागकणांनी भरलेली पिवळीधमक पिशवी अगदी शोभून दिसते. फुले संध्याकाळी उमलून दुसऱ्या दिवशी दुपारपर्यंत कोमेजून जातात.

श्रमाने किंवा नाराज झाल्याने लगेच कोमेजून जाणाऱ्या स्त्रीला सोनटक्क्याच्या फुलाची उपमा देतात.

फुलांपासून सुगंधी द्रव्ये तयार केली जातात. तसेच पुष्पौषधीमध्ये देखील या फुलांचा वापर केला जातो. अगरबत्ती, साबण आणि सौंदर्यप्रसाधने बनविण्यासाठी या फुलांचा सुगंधी द्रव्यांत वापर होतो. फुले उमलली की जास्त हाताळल्यास खराब होतात म्हणून याच्या कळ्या बाजारात विक्रीसाठी उपलब्ध असतात. त्या संध्याकाळी उमलतात.

इतर नावे

• शास्त्रीय नाव : हेडिचियम काॅरोनेरियम (Hedychium coronarium)
• इंग्रजी : बटरफ्लाय जिंजर लिली

चित्रदालन

• बहरावरचा सोनटक्का

• पानांसहित सोनटक्का

• फुलोरा व पाने

• बॉटनी चित्र

ಸುಗಂಧಿ ಪುಷ್ಪ

ಸೌಗಂಧಿಕಾ ಪುಷ್ಪ - ಸುಗಂಧಿ ಪುಷ್ಪ (ಸುರುಳಿ ಸುಗಂಧಿ) ಒಂದು ಪರಿಮಳ ಭರಿತವಾದ ಹೂವು. ಮಹಾಭಾರತದಲ್ಲಿ ಈ ಹೂವನ್ನು ಭೀಮನು ತನ್ನ ಪತ್ನಿಯಾದ ದ್ರೌಪದಿಗೆ ತಂದುಕೊಟ್ಟನೆಂಬ ಕಥೆ ಇದೆ.

ವಿವರಗಳು

ಸುಗಂಧಿ ಪುಷ್ಪ ತನ್ನದೇ ಆದ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸುಗಂದವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಹೂವು ತನ್ನ ಪರಿಮಳದಿಂದ ಹಾಗೂ ಸೌಂದರ್ಯದಿಂದ ಎಲ್ಲರನ್ನೂ ತನ್ನತ್ತ ಸೆಳೆಯುತ್ತದೆ.ಗಂಗಾನದಿಯ ಬಯಲಿನಲ್ಲಿ ಹಾಗೂ ಅಸ್ಸಾಂನ ಕಡೆ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಕಾಣಸಿಗುವ ಇದನ್ನು ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ಎಲ್ಲಾ ಕಡೆಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಕಾಣಬಹುದು.ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ "ಸುಗಂದಿ ಹೂ" ಎನ್ನುವ ಇದಕ್ಕೆ ಸ್ತಳೀಯವಾಗಿ "ಸುರುಳಿ" ಹಾಗೂ ಸಂಸ್ಕೃತದಲ್ಲಿ "ಅನಂಥ",ಗೋಪಕನ್ಯ,ಗೋಪಸುತ ಮುಂತಾದ ಹೆಸರುಗಳಿವೆ.ಆಂಗ್ಲ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ "Butterfly ginger"ಎಂದು. ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಹೆಸರು Hedychium coronarium ಎಂದು.

ನೀರಿನ ಆಸರೆ ಇರುವಲ್ಲಿ ಕೆರೆಯ ಬದಿಯಲ್ಲಿ ತಂಪಾದ ಜಾಗದಲ್ಲಿ ಸೊಂಪಾಗಿ ಬೆಳೆಯುವ ಇದು ನೋಡಲು ಅರಶಿನದ ಗಿಡವನ್ನೇ ಹೋಲುತ್ತದೆ.ಗೆಡ್ಡೆಯಿಂದ ಸಸ್ಯಾಭಿವೃದ್ಧಿಗೊಳಿಸಬಹುದಾದ ಈ ಸಸ್ಯದ ಬುಡದಲ್ಲಿ ಬಾಳೆ ಗಿಡದಂತೆ ಸಣ್ಣ ಸಣ್ಣ ಪಿಳ್ಳೆಗಳು ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡು ಗುಂಪು ಗುಂಪಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಮಳೆಗಾಲದಲ್ಲಿ ಹೂಬಿಡುವ ಈ ಸಸ್ಯವನ್ನು ಕುಂದಿಕೆಯಾಕಾರದ ಮೊತೆ ಬಂದು ಅದರಲ್ಲಿ ಸುಂದರ ಮೊಗ್ಗುಗಳನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು.

ಸುರುಳಿ ಸುಗಂಧಿ ಕ್ಯೂಬ ದೇಶದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹೂವು. ಅಲ್ಲಿ ಈ ಹೂವನ್ನು 'ಮರಿಪೊಸ' ಅಂದರೆ ಚಿಟ್ಟೆ ಎಂದೂ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣ ಅದರ ಆಕಾರ. ಸುರುಳಿ ಸುಗಂಧಿ ವರ್ಷಪೂರ್ತಿ ಹೂ ಬಿಡುವ ಗಿಡ. ಇದು ಮೂಲತಃ ನೇಪಾಳ ಮತ್ತು ಭಾರತದ ಹಿಮಾಲಯ ಪರ್ವತ ಶ್ರೇಣಿಯಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ಮೊದಲು ಪರಿಚಯ ಮಾಡಿದ್ದು ಬ್ರೆಜ಼ಿಲ್ ದಾಸ್ಯ ಪದ್ಧತಿಯ ಕಾಲದಲ್ಲಿ, ಈ ಹೂವಿನ ಎಲೆಗಳನ್ನು ಹಾಸಿಗೆಯ ಹಾಗೆ ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಈಗ ಅದನ್ನು ಆಕ್ರಮಣಶೀಲ ಗಿಡವೆಂದೇ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಸ್ಪ್ಯಾನಿಷ್ನ ವಸಾಹತು ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರು ಈ ಹೂವನ್ನು ಮುಡಿದುಕೊಂಡು ತಮ್ಮನ್ನು ತಾವು ಸಿಂಗರಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದರು. ಇದರ ಹೂಗೊಂಚಲಿನ ವಿಭಿನ್ನವಾದ ಸಂಕೀರ್ಣ ರಚನೆಯಿಂದ, ತಮ್ಮ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾದ ಗುಪ್ತ ಮತ್ತು ಮಹತ್ವ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಮಹಿಳೆಯರು ಈ ಹೂವಿನಲ್ಲಿ ಅಡಗಿಸಿಕೊಂಡು ರವಾನಿಸುತ್ತಿದ್ದರು.

ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ಕಂಡ ಮೊಗ್ಗುಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಮಧ್ಯಾಹ್ನದ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಮೆಲ್ಲನೆ ಅರಳಲು ಶುರುವಾಗಿ ಸಂಜೆ ಆಗುತಿದ್ದಂತೆ ಪೂರ್ತಿ ಅರಳಿ ತನ್ನ ಸುಗಂಧದಿಂದ ಎಲ್ಲರ ಗಮನ ಸೆಳೆಯುತ್ತದೆ. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಬಣ್ಣಗಳಿವೆಯಾದರೂ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಶುಭ್ರ ಬಿಳಿ, ಹಳದಿ, ಬಿಳಿ ಬಣ್ಣದ ಮಧ್ಯ ದಲ್ಲಿ ಹಳದಿ ನಾಮದ ಹೂವುಗಳನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು.ಒಂದು ಮೋತೆಯಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಮೊಗ್ಗುಗಳಿದ್ದು ಅವೆಲ್ಲ ಒಮ್ಮೆಲೇ ಅರಳುವಾಗ ನೋಡುವುದೇ ಕಣ್ಣಿಗೆ ಹಬ್ಬ.

ಈ ಹೂವಿನ ಗಿಡದ ಆಕಾರದ ಬಗ್ಗೆ ಹೇಳುವುದಾದರೆ, ಇದರ ಎಲೆಗಳು ಚೂಪಾಗಿ ಮತ್ತು ಭರ್ಜಿ ಆಕಾರದಿಂದ ಕೂಡಿದೆ. ಎಲೆಗಳ ಬಣ್ಣ ಹಸಿರು. ಉದ್ದ ಸುಮಾರು ೮ ರಿಂದ ೨೪ ಸೆ.ಮೀ ಮತ್ತು ೨ ರಿಂದ ೫ ಸೆ.ಮೀ ಅಗಲ. ಅದಲ್ಲದೆ ಎಲೆಗಳು ಎರಡು ಶ್ರೇಣಿಗಳಲ್ಲಿ ಜೊಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಹೂವಿನ ಬಣ್ಣ- ಬಿಳಿ/ಬಿಳುಪು. ಗಿಡದ ಎತ್ತರ- ೫೦ ರಿಂದ ೧೦೦ ಸೆ.ಮೀ. ಗಿಡದ ಸುತ್ತಳತೆ- ೫೦ ರಿಂದ ೧೦೦ ಸೆ.ಮೀ. ಅದಲ್ಲದೆ ಎಲೆಗಳು ಎರಡು ಶ್ರೇಣಿಗಳಲ್ಲಿ ಜೋಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಹೂ ಬಿಡುವ ಕಾಲ- ನಡುಬೇಸಿಗೆಯಿಂದ ಶರತ್ಕಾಲದವರೆಗೆ. ಈ ಹೂವುಗಳ ಅಳತೆ ೬ ರಿಂದ ೧೨ ಸೆ.ಮೀ. ಈ ಮೇಲೆ ವಿವರಿಸಿದ ಆಕಾರದಿಂದ ಸುರುಳಿ ಸುಗಂಧಿ ಹೂ ನೋಡಲು "ಚಿಟ್ಟೆ"ಯಂತೆ ಕಾಣುತ್ತದೆ. ಈ ಹೂವುಗಳು ಹೊಳೆಯುವ ಕೆಂಪು ಬಣ್ಣದ ಬೀಜಗಳನ್ನು ಕೊಡುತ್ತವೆ.ಈ ಹೂವು ಯುಗ್ಮರೂಪಿ, ಉಭಯಲಿಂಗ ಸ್ವರೂಪದ,ಮಕರಂದ ಭರಿತವಾದ ಮತ್ತು ರಾತ್ರಿಚಟುವಟಿಕೆಯನ್ನು ತೋರುವಂತಹದ್ದು.ಇವು ಸ್ವಯಂ ಹೊಂದಬಲ್ಲ ಜಾತಿಗಳು. ಈ ಹೂವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸಂಜೆ ಹೊತ್ತು ಅರಳುತ್ತದೆ. ಹೂವಿನ ಜೀವಿತಾವಧಿ ಕೇವಲ ಒಂದು ದಿನ. ಈ ಸುನಾಸನೆಯುಕ್ತ ಗಿಡವು ಶುಂಠಿ ಸಸ್ಯವರ್ಗಕ್ಕೆ ಸೇರುತ್ತದೆ. ಈ ಗಿಡದ ರೆಂಬೆಗಳು ಗುಂಪಿನ ಆಕಾರದಲ್ಲಿರುತ್ತವೆ ಹಾಗೂ ಅವು ಮೇಲ್ಮುಖವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತದೆ. ಎಲೆಯ ಕಾಂಡ ೩-೪ ಅಡಿ ಉದ್ದವಿರುತ್ತದೆ ಹಾಗೂ ಹೂವುಗಳು ಈ ಕಾಂಡದ ಕೊನೆಯಿಂದ ಗೊಂಚಲಾಗಿ ಹುಟ್ಟುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ಬೆಳೆಯಲು ಬೇಕಾದ ಅವಶ್ಯಕ ಅಂಶಗಳು:-

• ಈ ಗಿಡಕ್ಕೆ ಆಳವಾದ ಫಲವತ್ತಾದ ಮಣ್ಣು ಅಗತ್ಯ.
• ಹೂವು ಬಿಡುವ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ವಾತಾವರಣವು ಶೀತಲ ಹಾಗೂ ತೇವಾಂಶದಿಂದ ಕೂಡಿರಬೇಕು.
• ಏಪ್ರಿಲ್-ನವೆಂಬರ್ ವರೆಗೆ ನೀರಿನ ಅಗತ್ಯ ಅಧಿಕವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಈ ಗಿಡವನ್ನು ನೀರುತುಂಬಿದ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.
• ಹೂ ಬಿಟ್ಟ ತದನಂತರ, ಹೂವಿನ ಕಾಂಡವನ್ನು ಕತ್ತರಿಸಬೇಕು. ಇದರಿಂದ ಗಿಡದ ಬೆಳೆವಣಿಗೆ ವೃದ್ಧಿಯಾಗುತ್ತದೆ.
• ಈ ಹೂವಿಗೆ ಭಾಗಶ:ಸೂರ್ಯನ ಬೆಳಕು ಸೂಕ್ತವಾದುದು.
• ವಾರಕ್ಕೊಮ್ಮೆ ಈ ಗಿಡಕ್ಕೆ ಸಮತೂಕದ ಗೊಬ್ಬರವನ್ನು ಹಾಕಿ ಫಲವತ್ತಾಗಿರಿಸಬೇಕು.ಅಲ್ಲದೆ ಈ ಹೂವಿನ ಗಿಡವನ್ನು ವರ್ಷಕ್ಕೊಮ್ಮೆ ವಿಭಜಿಸಬೇಕು, ಕಾರಣ ಇದು ಬಹಳ ವೇಗವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುವಂತಹದ್ದು.

ಬೀಜ ಮೊಳಕೆಯೊಡೆಯುವಿಕೆ

ಈ ಹೂವು ಹೊಳೆಯುವ ಕೆಂಪು ಬೀಜಗಳನ್ನು ಕೊಡುತ್ತದೆ. ಬೀಜಗಳನ್ನು ೩ ರಿಂದ ೪ ವಾರದವರೆಗೆ ೭೦ ರಿಂದ ೭೫ ಡಿಗರಿ ಫ್ಯಾರನ್ಹೀಟ್ ತಾಪಮಾನದಲ್ಲಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿ ಇಡಬೇಕು ಹಾಗೂ ತೊಗಟೆ ಮೃದುವಾಗಲು ಬಿಸಿ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ೨ ತಾಸು ನೆನೆಸಿ ಇಡಬೇಕು. ಅರ್ಧ ಇಂಚು ಮಿಶ್ರಗೊಬ್ಬರದಲ್ಲಿ ನೆಡಬೇಕು. ಗೊಬ್ಬರವನ್ನು ತೇವವಾದ, ಪ್ರಕಾಶವಾದ, ಅಚಲವಾದ ತಾಪಮಾನ ಅಂದರೆ ೬೮ ರಿಂದ ೭೭ ಡಿಗರಿ ಫ್ಯಾರನ್ಹೀಟ್‍ನಲ್ಲಿ ಇಡಬೇಕು. ಬೀಜಗಳು ೨ ರಿಂದ ೬ ವಾರದ ಒಳಗೆ ಮೊಳಕೆಯೊಡೆಯಬೇಕು.

ಉಪಯೋಗಗಳು

ಭಾರತೀಯ ಔಷಧೀಯ ಸಸ್ಯ ಎಂದು ಕರೆಯುವ ಇದರ ಹೂವು ಹಾಗೂ ಬೇರನ್ನು ಆಯುರ್ವೇದದ ಹಲವಾರು ಚಿಕಿತ್ಸೆಗಳಲ್ಲಿ ಔಷಧಿಯಾಗಿ ಉಪಯೋಗಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇದರ ಬೇರಿನ ಕಷಾಯವನ್ನು ಉರಿಮೂತ್ರ, ಕಟ್ಟುಮೂತ್ರದ ತೊಂದರೆಗಳ ಪರಿಹಾರಕ್ಕಾಗಿ, ರಕ್ತ ಶುದ್ಧಿಗಾಗಿ, ಜ್ವರ ಮತ್ತು ವಾಂತಿಯ ಶಮನಕ್ಕಾಗಿ ಹಾಗೂ ಆನೇಕಾಲು ರೋಗದ ಔಷಧಿಗಳಲ್ಲಿ ಉಪಯೋಗಿಸುವ ಉಲ್ಲೇಖವಿದೆ.

ಚರ್ಮದ ತುರಿಕೆಯ ಶಮನಕ್ಕಾಗಿ ಇದರ ಬೇರನ್ನು ನುಣ್ಣಗೆ ಅರೆದು ಹಚ್ಚುತ್ತಾರೆ. ವಿಪರೀತ ಜ್ವರದಿಂದ ಬಳಲುತ್ತಿರುವಾಗ ಜ್ವರ ತಗ್ಗಿಸಲು ಈ ಸಸ್ಯದ ಬೇರನ್ನು ಅರೆದು ಹಣೆಗೆ ಹಚ್ಚುತ್ತಾರೆ. ತಂಪು ಗುಣವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಇದರ ಹೂವನ್ನು ಉಷ್ಣದಿಂದ ಕಣ್ಣು ಉರಿಯುತ್ತಿದ್ದರೆ ಕಣ್ಣಿನ ಮೇಲೆ ಇಡಿಯಾಗಿ ಅಥವಾ ಅರೆದು ಇಡುತ್ತಾರೆ. ಇದರ ಬೇರಿನ ಕಷಾಯವನ್ನು ಹೆಂಗಸರ ಮುಟ್ಟಿನ ಸಮಯದ ಅಧಿಕ ಸ್ರಾವದ ಪರಿಹಾರಕ್ಕಾಗಿ ಹಾಗೂ ಚಿಕ್ಕ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಭೇದಿ ಯಾದಾಗ ಇದರ ಬೇರನ್ನು ತಾಯಿಯ ಎದೆ ಹಾಲಿನ ಜೊತೆಗೆ ಅರೆದು ಕುಡಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇದರ ಬೇರನ್ನು ಒಣಗಿಸಿ ಪುಡಿ ಮಾಡಿ ಕಫದ ಪರಿಹಾರಕ್ಕಾಗಿಯೂ ಔಷಧಿಯಾಗಿ ಉಪಯೋಗಿಸುತ್ತಾರೆ.

• ಇದನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾದ ನೆಗಡಿ, ಕೆಮ್ಮು ಹಾಗೂ ಗಾಯಗಳಿಗೆ ಉಪಾಯುಕ್ತವಾದುದು. ಈ ಗಿಡದ ಬೇರು ಕಾಂಡದಿಂದ ಉಪಯುಕ್ತ ಎಣ್ಣೆಯನ್ನು ತೆಗೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಎಣ್ಣೆಯನ್ನು ಸುಗಂಧ ದ್ರವ್ಯ ಹಾಗೂ ಔಷಧಗಳಲ್ಲಿ ಹೇರಳವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
• ತಲೆನೋವು ಹಾಗೂ ಉರಿಯೂತದಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ನೋವನ್ನು ನಿವಾರಿಸಲು ಉಪಯೋಗಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
• ಈ ಗಿಡದ ಬೇರುಗಳನ್ನು ಕ್ಷಾಮ ಆಹಾರವಾಗಿ ಸೇವಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
• ಗಲೋದ್ರೇಕ, ಸಕ್ಕರೆ ಕಾಯಿಲೆಗಳನ್ನು ನಿವಾರಿಸಲು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
• ಇದರ ಬೇರುಕಾಂಡವನ್ನು ಜ್ವರ ಶಾಮಕವಾಗಿ ಉಪಯೋಗಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
• ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಇದರ ಸಾರವನ್ನು(ಗುಲ್ಬಕವಾಲಿ ಆರ್ಕ್) ಕಣ್ಣಿನ ಬಲವರ್ಧಕವಾಗಿ - ಕಣ್ಣಿನ ಪೊರೆಯನ್ನು ನಿವಾರಿಸಲು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
• ಇದನ್ನು ಉದ್ರೇಕಕಾರಿಯಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ .
• ಬೇಯಿಸಿದ ಎಲೆಗಳನ್ನು ನೋಯುತ್ತಿರುವ ಕೀಲುಗಳಿಗೆ (ಸಂಧಿವಾತ) ಹಚ್ಚಲಾಗುತ್ತದೆ.
• ಅದಲ್ಲದೆ ಇದನ್ನು ಉತ್ಕರ್ಷಣ ನಿರೋಧಕವಾಗಿಯೂ ಬಳಸುತ್ತಾರೆ.
• ಈ ಗಿಡದ ಸಾರವು ಆಂಟಿಮೈಕ್ರೊಬಿಯಲ್ ಚಟುವಟಿಕೆಯನ್ನು ಎಲ್ಲ ರೀತಿಯ ಆಹಾರ ಸೂಕ್ಷ್ಮಜೀವಿಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಹಾಜರಿಪಡಿಸುತ್ತದೆ.
• ಇದರ ಎಣ್ಣೆಯನ್ನು ಪರ್ಯಾಯವಾಗಿ ಪೂರಕ ರಕ್ತಸಾರ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗೆ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
• ಈ ಹೂವಿನ ಸಾರವು ಅನುಕೂಲಕರವಾದ ಗುರುತು ಶಾಯಿಯಾಗಿ ಉಪಯೋಗಿಸುತ್ತಾರೆ.

ಹೀಗೆ ಔಷಧಿಯಾಗಿ ಹಲವು ಉಪಯೋಗವಿರುವ ಈ ಸಸ್ಯದ ಹೂವುಗಳನ್ನು ದೇವಿ ಪೂಜೆಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಬಳಸುತ್ತಾರೆ. ಇದರ ಸುವಾಸನೆಗೆ ಹಾಗೂ ಸೌಂದರ್ಯಕ್ಕೆ ಮಾರು ಹೋಗಿ ಎಷ್ಟೋ ಹೆಂಗಳೆಯರು ಇದನ್ನು ಇಷ್ಟಪಟ್ಟು ತಮ್ಮ ಮುಡಿಗೂ ಏರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಹೆಚ್ಚು ಆರೈಕೆಯನ್ನು ಬೇಡದ ಇದನ್ನು ನಮ್ಮ ಹಿತ್ತಲಲ್ಲಿ, ತೋಟದಲ್ಲಿ, ಆವರಣ ಗೋಡೆಯ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿ, ತಂಪು ಇರುವ ಕಡೆ, ನೀರಿನ ಆಸರೆ ಇರುವಲ್ಲಿ ಹಾಗೂ ಕೆರೆಯ ಬದಿಗಳಲ್ಲಿ ಬಹಳ ಸುಲಭವಾಗಿ ಬೆಳೆಸಬಹುದು. ಇದರ ಗಿಡವನ್ನು ಹೂ ತೋಟದ ಯಜಮಾನರಲ್ಲಿ ಕೇಳದೆ ಕದ್ದು ತರಬೇಕು ಎಂಬುದು ತುಳುನಾಡಿನಲ್ಲಿರುವ ವಿಶೇಷ ನಂಬಿಕೆ.

ಅನಾನುಕೂಲಗಳು

ಈ ಹೂವು ಪರಿಸರದ ಮೇಲೆ ಬಲವಾದ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ. ಅವು ಯಾವುವೆಂದರೆ- ಸುರುಳಿ ಸುಗಂಧಿಯು ತೇವವಾದ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಕವಾದ ಕುರುಚಲು ಗಿಡಗಳಾಗಿ ಬೆಳೆದು ಅಲ್ಲಿನ ಸ್ಥಳೀಯ ಪಂಗಡದ ಪುನರುತ್ಪಾದನೆಯನ್ನು ದಮನಮಾಡುತ್ತದೆ.ಅದಲ್ಲದೆ ಇದು ಬಾಳೆಹಣ್ಣು ಮತ್ತು ಕೊಕೊವ ಗಿಡಗಳಿಗೆ ಕಳೆಯಾಗಿ ತಲೆಯೆತ್ತುತ್ತದೆ. ಈ ಹೂವನ್ನು ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ಼್ರೀಕಾದಲ್ಲಿನ ಹಾನಿಕಾರಕ ಕಳೆಗಳ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಸೇರಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ಸೌಗಂಧಿಕಾ ಪುಷ್ಪ

ಇದು ಮಹಾಭಾರತದ ಅರಣ್ಯ ಪರ್ವದಲ್ಲಿ ಬರುವ ಒಂದು ಪ್ರಸಂಗ. ಗಾಳಿಯಲ್ಲಿ ತೇಲಿ ಬಂದ ಸೌಗಂಧಿಕಾ ಪುಷ್ಪದ ಪರಿಮಳಕ್ಕೆ ಮನಸೋತು ದ್ರೌಪದಿ ಅದನ್ನು ತಂದುಕೊಡುವಂತೆಭೀಮನನ್ನು ಕೇಳುತ್ತಾಳೆ. ಆಗ ಭೀಮ ಹೂವನ್ನು ತರಲು ಹೋದಾಗ ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ವಯಸ್ಸಾದ ಕಪಿಯು ಮಲಗಿರುತ್ತದೆ. ಅದರ ಬಾಲವನ್ನು ದಾಟದೆ, ಬಾಲವನ್ನು ತೆಗೆದು ದಾರಿಬಿಡುವಂತೆ ಕೇಳಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ಆಗ ಭೀಮ ಬಾಲವನ್ನು ಎತ್ತಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಾನೆ. ಭೀಮ ಬಹಳ ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರೂ ಬಾಲವನ್ನು ಸ್ವಲ್ಪವೂ ಸರಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಅದು ಭೀಮನಂತಹ ಶಕ್ತಿಶಾಲಿಗೂ ಅಲುಗಾಡಿಸಲಾಗದಷ್ಟು ಭಾರವಾಗಿರುತ್ತದೆ.

ಆಗ ಭೀಮನಿಗೆ ತಾನು ಮಹಾನ್ ಶಕ್ತಿವಂತನೆಂಬ ಇದ್ದ ಗರ್ವ ಭಂಗವಾಗುತ್ತದೆ. ಹೀಗೆ ಸೋತ ಭೀಮನಿಗೆ ತಾನು ಯಾರೆಂದು ಕಪಿಯು ತಿಳಿಸುತ್ತದೆ. ಆ ಕಪಿಯೇ ತ್ರೇತಾಯುಗದಲ್ಲಿ ರಾಮನ ಬಂಟನಾಗಿದ್ದ ಹನುಮಂತನೆಂದು ಭೀಮನಿಗೆ ತಿಳಿದು ಬರುತ್ತದೆ.

Hedychium coronarium, the white garland-lily^[2] or white ginger lily,^[3] is a perennial flowering plant in the ginger family Zingiberaceae, native to the forest understorey of Asia.

Other common names include butterfly lily, fragrant garland flower, Indian garland flower, white butterfly ginger lily or white ginger.^[4]

Description

It is an upright perennial which may reach 1–3 m (3.3–9.8 ft) in height. It has long pointed leaves, with heavily-scented white flowers with yellow bases.^[4] In its native environment flowering occurs between August and December.^[5]

It is typically found growing in the forests.^[6]

Distribution and habitat

It is native to the Eastern Himalayas of India (Sikkim and Tripura), Bangladesh, Nepal and Bhutan, through northernmost Myanmar and Thailand, southern China (Yunnan, Sichuan, Hunan, Guangxi and Guangdong) to Taiwan in the East.^[6][3]

Cultivation

It is cultivated in warm temperate and subtropical regions of the world as an ornamental. In China it is cultivated for use in medicine and production of aromatic oil, due to the strong characteristic fragrance of the flowers, said to be reminiscent of jasmine.^[6][7]

Hardiness

It is evergreen in warmer climates, but deciduous in mild winter temperate regions of North America and Europe.^[7] In the UK it is rated by the Royal Horticultural Society as hardy down to −5 °C (23 °F) in mild or coastal areas (H3).^[8]

Cuba

Hedychium coronarium is the national flower of Cuba, where it is known as mariposa (literally "butterfly") due to its shape. Women used to adorn themselves with these fragrant flowers in Spanish colonial times; because of the intricate structure of the inflorescence, women hid and carried secret messages important to the independence cause under it.^[9] The plant has become naturalized in the cool rainy mountains in Sierra del Rosario, Pinar del Rio Province in the west, the Escambray Mountains in the center of the island, and in the Sierra Maestra in the very east of it.

Invasive species

Beyond its native range H. coronarium may be invasive in shallow water systems, along streams and in waterlogged areas. Once established, it is difficult to control due to vegetative reproduction through the underground spread of rhizomes.^[7] It was introduced in Brazil in the era of slavery, said to have been brought to the country by African slaves who used its leaves as mattresses, and is now considered naturalised in the states of Rio de Janeiro (where it is classed as invasive), Bahia and Espirito Santo.^[7][10] This species was first introduced as an ornamental to Hawaii around 1888 by Chinese immigrants, and is now considered a serious invader in mesic to wet areas of Maui and Hawaii island.^[11] Additionally, it is invasive in South Africa, where it is a declared weed, and propagation of plant material is considered prohibited.^[12] It is also invasive in New Caledonia.^[13]

Gallery

• 
• 
• 
• 

  Botanical illustration (Curtis)

• 

See also

• Domesticated plants and animals of Austronesia

References

Blanka papilifloro kreskante en Sierra Escambray, Kubo

La blanka papilifloro (aŭ papiliofloro) (Hedychium coronarium) estas planto el zingibracoj. Ĝi estas blankaflora kaj bonodora planto.

Ĝi indiĝenas en la Himalaja regiono de Nepalo kaj Barato, sed oni enportis ĝin en Brazilon, Kubon kaj aliajn landojn. Ĝi estas nacia floro de Kubo, kie kreskas en la montaraj regionoj. Ĝi iĝis simbolo de ribelemo kaj pureco dum la sendependiĝaj militoj de Kubo.

Hedychium coronarium es una planta de flores blancas muy perfumadas. Su nombre genérico, Hedychium, significa fragante nieve. Como el jengibre, pertenece a la familia Zingiberaceae. Es nativa de Asia oriental tropical, en las regiones montañosas de la India y Nepal. Es la flor nacional de Cuba, donde se ha naturalizado en los sitios húmedos de las serranías. También se ha vuelto espontánea en Argentina, Brasil, México, Perú y en Hawái. En ciertos lugares se le puede considerar incluso como invasiva.

Ilustración

Detalle de la flor

Descripción

Planta herbácea con dos tipos de tallos. Unos son subterráneos rizomatosos gruesos. Saliendo de éstos, los otros son aéreos, finos, rectos, rígidos. Los tallos aéreos tienen hojas grandes, de más de 25 cm, lanceoladas, envainadoras, cuyos peciolos envuelven el tallo alternándose a cada lado. El tallo aéreo puede llegar de 60 a 180 cm de alto y su desarrollo termina con una espiga floral cubierta de espatas u hojas modificadas que protegen los capullos de flores. En el verano, durante los meses lluviosos, las flores van saliendo en sucesión de entre las espatas, primero como tubos delgados. Luego la flor despliega su gran corola, de tres pétalos, uno de ellos con su limbo más ancho y hendido. Esta corola, los estambres y el pistilo largos le dan la apariencia atractiva de una mariposa, de esto le viene su nombre cubano. Florece todo el verano hasta octubre.

Cultivo

Requiere buena iluminación y alguna luz solar directa diaria. Se siembra en lugares húmedos de buen suelo, en macizos o también en grandes macetas. Puede prosperar en suelos pobres pero necesita abundante riego, que debe ser mayor cuando se acerca la época de crecimiento. De abril a septiembre puede abonarse cada 15 días con fertilizante líquido diluido. Conviene trasplantarla cada 2 o 3 años cuando los rizomas se extienden mucho o cuando llenan las macetas.

Reproducción

Se la puede reproducir fácilmente por división de rizomas en marzo o abril, cuando se realicen trasplantes cada 2 o 3 años. También pueden reproducirse por semillas.

Usos

Su delicada fragancia y la belleza de sus flores la hacen muy apreciada para el jardín y como flor cortada. Por la envergadura de sus tallos, si se siembran en colonias grandes pueden producir una agradable impresión de exotismo. También sirven para grandes macetas. No sirven como borde de canteros porque las hojas se secan después de la floración. En tiempo de descanso pierden su atractivo.

En Hawái se usa el jugo de las semillas maduras para el tratamiento del pelo y la piel.

En Brasil se ha vuelto tan común que es considerada una maleza invasora. Fue introducida en los tiempos de la esclavitud, la planta era usada para acolchar el lecho de los esclavos africanos.

Flor nacional de Cuba

Mariposa, la flor nacional de Cuba.

En Cuba es muy común desde el siglo XIX en los jardines y patios, y también como especie naturalizada en lugares silvestres con suelos húmedos, como en las orillas de arroyos o ríos. Es muy apreciada desde tiempos coloniales por las mujeres, que entonces se adornaban y perfumaban con sus flores. Son muy usadas para ramilletes de novias. Tanta es su popularidad, que en 1936 fue declarada la Flor Nacional de Cuba por una comisión de botánicos y jardineros. Esto parece sorprendente porque la mariposa no es autóctona de Cuba. Pero ellos, para escogerla, tuvieron en cuenta no solo su gran popularidad, sino también que durante las guerras independentistas, sus ramos intrincados servían de escondite a las mujeres patriotas para transportar importantes mensajes clandestinos. En Buenos Aires fue sembrada en un Jardín Internacional para representar a Cuba, junto a las flores nacionales de otros países.

Nombres comunes

En Cuba se le llama mariposa a la planta y a su flor. En Argentina es llamada caña de ámbar. En Tabasco, una región tropical de México, situada en el sureste del mismo; se le conoce como "Blanca Mariposa" y es muy famosa, debido a la canción popular que también lleva ese nombre, canción que ha llegado a convertirse en un himno en ese estado.

Taxonomía

Hedychium coronarium fue descrita por Johann Gerhard Koenig y publicado en Journal of Botany, British and Foreign 66: 141. 1928.^[1]​

Sinonimia

• Amomum filiforme Hunter ex Ridl.
• Gandasulium coronarium (J.Koenig) Kuntze
• Gandasulium lingulatum (Hassk.) Kuntze
• Hedychium chrysoleucum Hook.
• Hedychium coronarium var. chrysoleucum (Hook.) Baker
• Hedychium coronarium var. maximum (Roscoe) Eichler
• Hedychium gandasulium Buch.-Ham. ex Wall.
• Hedychium lingulatum Hassk.
• Hedychium maximum Roscoe
• Hedychium prophetae Buch.-Ham. ex Wall.
• Hedychium spicatum Lodd.
• Hedychium sulphureum Wall.
• Kaempferia hedychium Lam.^[2]​

Referencias

Bibliografía

1. Reyes Montoya, D. (1985). La flor. Editorial Oriente, Santiago de Cuba. 76 pp.
2. Roig Mesa, J.T. (1965). Diccionario botánico de nombres vulgares cubanos. Editorial Consejo Nacional de Universidades. La Habana. Tomos I-II, 1142 pp.
3. Garden Section of the Woman’s Club of Havana. (1951). Flowering plants from Cuban gardens(Plantas floridas de los jardines cubanos). Lyceum & Lawn Tennis Club de La Habana, Seoane, Fernández y Cía, La Habana, Cuba.

Gandasuli (Hedychium coronarium koen) adalah jenis tanaman yang dapat dijadikan obat herbal.^[1] Tumbuhan ini memiliki tinggi 1,5 sampai 2 meter dengan helai daun duduk, bentuk garis lanset, panjang 7 sampai 55 cm, lebar 3 sampai 5 cm, berujung runcing.^[1] Ciri yang lain adalah bunga majemuk berwarna putih dan berbau harum.^[2]

Tumbuhan ini berasal dari India, dan biasa tumbuh di daerah yang lembab, dapat ditemukan di ketinggian 1900 meter di atas permukaan laut.^[1] Gandasuli memiliki rasa pahit dan bersifat hangat jika ditelan.^[1] Beberapa bahan kimia yang terkandung dalam gandasuli di antaranya glukosa, albumen, resin, resinous acid, selulosa, dan asam organik.^[1] Efek farmakologis gandasuli di antaranya adalah peluruh keringat (diaforetik) dan menambah nafsu makan (stomakik).Kesalahan pengutipan: Tag tidak sah; nama tidak sah; misalnya, terlalu banyak

Gandasuli banyak digunakan untuk menyembuhkan berbagai macam penyakit, seperti sakit kepala, pilek, amandel, gangguan pencernaan, menstruasi tidak teratur, demam nifas, rematik, pegal linu, luka lebam, dan lainnya.^[1]

Referensi

Lo zenzero a giglio bianco (Hedychium coronarium J.Koenig, 1783) è una pianta della famiglia Zingiberaceae^[2], originaria della regione himalayana del Nepal e dell'India dove è conosciuto come Dolan champa (दोलन चम्पा) in lingua hindi, Takhellei angouba in lingua manipuri, Sontaka in Lingua marathi e Suruli Sugandhi in lingua kannada^[3][4][5].

Descrizione

Infiorescenza

Distribuzione e habitat

In Brasile è stato introdotto nel periodo dello schiavismo dai deportati africani che ne usavano le foglie come materasso ed è oggi talmente comune da essere considerata una pianta infestante.

A Cuba, dove è conosciuto come mariposa (farfalla in lingua spagnola) per i suoi colori e la sua forma, è il fiore nazionale. La specie locale è particolarmente profumata e in epoca coloniale era usata come ornamento dalle donne che, grazie alla particolare struttura della sua infiorescenza, la utilizzarono anche per celare e trasportare messaggi utili alla causa dell'indipendenza. È comune, come pianta domestica, nei giardini degli agricoltori e si trova anche allo stato selvatico sulla Sierra del Rosario nella provincia di Pinar del Río, sulla Sierra de Escambray nella Provincia di Cienfuegos e sulla Sierra Maestra.

Usi

La sua fragranza solitamente viene estratta per distillazione a vapore^[6].

Note

Kwiaty

Hedychium koronowe (Hedychium coronarium) ^[2] - gatunek roślin z rodziny imbirowatych, pochodzący z pogórza Himalajów, prawdopodobnie z terenu Indii i Birmy, od tysiącleci w uprawie ^[3]. , ale introdukowany w wielu krajach tropikalnych. Gatunek uznany za inwazyjny na Hawajach, Jamajce i w Nowej Zelandii. Na Kubie, hedychium koronowe, zwane lokalnie mariposa, uważane jest za "kwiat narodowy" ^[4]. Według tradycji w okresie walk o niepodległość pod kwiatami, wpiętymi we włosy kobiety przenosiły tajne wiadomości ^[5].

Morfologia

Kłącze

Grube, guzowate, płożące się. Pędy do 2 m wysokości.

Liście

Długie, lancetowate, osadzone pochwiasto. Do 60 cm długości.

Kwiaty

kielich biały, o słodkim zapachu.

Zastosowanie

• Kwiaty często wykorzystywane do wykonywania hawajskich girland lei
• Olejek stosowany w przemyśle perfumeryjnym

Przypisy

Bibliografia

1. Jens Rohwer: Atlas roślin tropikalnych. Warszawa: Horyzont, 2002. ISBN 83-7311-378-9.
2. Kirsten Albrecht Llamas: Tropical Flowering Plants. Portland: Timber Press, 2008. ISBN 978-0-88192-585-2.

O lírio-do-brejo (Hedychium coronarium) é uma planta perene nativa da Ásia Tropical, possui uma folhagem verde brilhante muito ornamental.Esta planta palustre é muito vistosa, suas flores são brancas, grandes, muito perfumadas e se formam o ano todo. Seu crescimento é muito rápido e pode ser cultivada em grupos para melhor valorização de seu efeito paisagístico.

Aprecia solos ricos em matéria orgânica e brejosos, isto é, permanentemente molhados, sem no entanto ficar abaixo da água. Seu porte varia entre 1,5-2,0 metros de altura. Deve ser cultivada à sombra. Apresenta potencial invasivo. Multiplica-se por divisão das touceiras, tomando o cuidado de deixar uma boa parte de rizoma e folhas em cada muda.

Sua flor é perfumada com cheiro parecido com outras espécies de jasmim.

Nomes Populares: gengibre-branco, lírio-do-brejo, lágrima-de-moça, lírio-branco, borboleta, lágrima-de-vênus, jasmin-borboleta.

Existe também a variedade Hedychium coronarium 'Roseum' que apresenta as mesmas características da espécie Hedychium coronarium. Esta difere apenas na cor das flores, que são mais rosadas.

Por ser uma planta exótica, quando em ambiente natural acaba expulsando espécies nativas ao seu redor, o que, em muitos casos, pode resultar em perda da biodiversidade local.

Hedychium coronarium là một loài thực vật có hoa trong họ Gừng. Loài này được J.König mô tả khoa học đầu tiên năm 1783.^[1]

Hình ảnh

Chú thích

Liên kết ngoài

• Phương tiện liên quan tới Hedychium coronarium tại Wikimedia Commons
• Dữ liệu liên quan tới Hedychium coronarium tại Wikispecies

Bài viết liên quan đến tông thực vật Zingibereae này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia bằng cách mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn.

• x
• t
• s

• 1 Распространение
• 2 Ботаническое описание
• 3 Значение и применение
  • 3.1 В символике
• 4 Таксономия
• 5 Примечания
• 6 Литература
• 7 Ссылки

• Amomum filiforme Hunter ex Ridl.
• Gandasulium coronarium (J.Koenig) Kuntze
• Gandasulium lingulatum (Hassk.) Kuntze
• Hedychium chrysoleucum Hook.
• Hedychium coronarium var. baimao Z.Y.Zhu
• Hedychium coronarium var. chrysoleucum (Hook.) Baker
• Hedychium coronarium var. maximum (Roscoe) Eichler
• Hedychium gandasulium Buch.-Ham. ex Wall.
• Hedychium lingulatum Hassk.
• Hedychium maximum Roscoe
• Hedychium prophetae Buch.-Ham. ex Wall.
• Hedychium spicatum Lodd. nom. illeg.
• Hedychium sulphureum Wall. nom. inval.
• Kaempferia hedychium Lam. nom. illeg.

薑花（學名：Hedychium coronarium，英文名稱：Coronarious Gingerlily 、 Ginger Lily）^[3][4]，為薑科薑花屬植物^[3][5]。该物種是古巴的国花。

名稱

因根莖及葉狀似生薑，因而得名薑花^[6]。另有水薑花、野薑花、南薑花、水枸薑、路邊姜、蝴蝶薑、良姜、大良姜、大蘘荷、洋姜野、洋荷、土姜活、土羌活（四川中藥志）、山姜活、山羌活、蝴蝶姜、蝴蝶花、白蝴蝶花、白薑花、白草果、英國花、穗花山奈、山奈、夜寒舒及立芨等別名^{[7][8][9][10][11][12]}。白色的花卉因外型貌似一長約6－8厘米的白色蝴蝶^[8]，於綠草叢中穿梭 ，因而別稱為蝴蝶薑^[8]、蝴蝶花及白蝴蝶花^[9]。

分佈

薑花原產於印度喜馬拉雅山^[6][13]，現分佈於印度、錫蘭、澳洲^[14]、馬來西亞、越南及中國南方、台灣^[11]，中國國內分佈於廣西、廣東、香港^[15]、湖南、四川、雲南等地^[5][14]，本種為陽性植物，性喜高溫潮濕環境^[11]，可耐陰、耐寒但不耐風^[11]，喜長於水邊、溝邊潮濕處、林邊^[16]，砂質壤土或肥沃保水性良好壤土為佳^[8]。因不擅結果^[9]，一般採用分株法繁殖^[11]。

用途

薑花的嫩芽及花可供食用^[8]，塊狀莖可作薑的替代品^[11] 及醃漬^[13]，花曬乾之後可泡茶飲用^[4]，台灣客家部落利用薑花的乾燥根部磨成的粉末作食材^[17]，葉包裹成野薑花粽^[18]。 亦因薑花帶有獨特的香味，能提煉出芳香精油作香水的製造材料^[8][11]；夏威夷茂伊岛居民運用薑花的乾燥莖部磨成粉末，加入按摩油中以作身體美容之用，及從花苞中提煉出膠狀萃取物供製作洗髮精^[13]。本種為白波紋小灰蝶（Jamides alecto）^[19] 及大白紋弄蝶（Updaspes folus）的食草^[20]。

醫藥用途

薑花的根莖及果實入藥，根莖中藥名為路邊薑， 味辛，性溫，歸肺、肝經^[21]。根莖冬季採收，除去泥土及莖葉後曬乾；具溫中健胃^[4]、解表發汗^[4]、祛風散寒、溫經止痛、散寒^[16]、消腫止痛^[21] 等功效，主治風寒表證、風溫痹痛、外感頭痛^[16]、身痛、風濕痛^[16]、脘腹冷痛、跌打損傷等^[3]。果實中藥名為薑花果實，味辛，性溫。果實秋冬兩季採收，剪下果穗曬乾；具溫中健胃^[4]、解表發汗^[4]、溫中散寒、止痛等功效，主治脘腹脹痛、寒濕鬱滯等^[3]。台灣民間相傳薑花的根莖，具散寒、除風、治頭痛、跌打損傷等功效 ，花則能治失眠^[13]。

形態特徵

薑花是一種多年生草本植物，高約1－2米。根狀莖塊狀^[22]，肥厚，貌似薑^[8]，具多數細長的根，橫走^[16]，香氣濃郁^[11]。^[14]

葉

薑花，拍摄於古巴Escambray山

葉為單葉互生^[8][11]，披針形或長橢圓狀披針形，10－21枚^[16]，先端長漸尖，基部急尖，翠綠色至深綠色^[8]，表面光滑，背面中肋披短柔毛^[11]，長約15－60厘米^[16]，寬約4.5－15厘米^[22][23]；葉舌薄膜質，長約2－3.5厘米^[16]；葉柄長約1厘米或近無柄^[11]。^[14]

花

薑花攝於廣州

花為穗狀花序，長橢圓形，頂生，長約9－20厘米^[16]，寬約3－9厘米^[16]；花白色，外型狀似蝴蝶^[10]，芳香，雌雄同株^[8]；苞片淺綠色^[11]，卵圓形，頂端圓或漸尖^[22]，著生，披柔毛，革質^[11]，邊緣膜質，覆瓦狀排列，長約4－5厘米^[16]，寬約2.5－4厘米^[16]；花2－3朵腋生於苞片之內^[11]；花萼管細長，無毛，膜質^[11]，先端一側開裂，長約4厘米^[16]；花冠管白色^[16]，中心黃色^[10]，纖細呈筒狀 ，末端分裂為3枚狹長形細瓣^[8]，長約7－8厘米^[16]；花冠裂片3枚^[8]，披針形，呈長條捲軸狀^[11]，長約4－5厘米^[16]，後方的一枚較大，先端具小尖頭，呈兜狀^[16]；雄蕊6枚，內外兩輛排列，每輪各3枚^[11]；外輪雄蕊1枚退化，2枚瓣化，白色，長圓狀披針形，與花冠裂片近等長^[16]，長約5厘米^[11]；內輪2枚退化雄蕊及1枚發育雄蕊、花柱及柱頭合生成唇瓣 ^[11]；花絲白色，長約2－3.5厘米^[11][16]；花藥藥室長約1.2－1.5厘米^[16][23]；可孕雄蕊花絲長約2－3厘米^[22]；雌蕊從]]雄蕊]]的花藥藥隔後方伸出，花柱絲狀，黃白色，包於可孕雄蕊的花絲之內，柱頭頭狀，綠色，披短叢毛^[11]；唇瓣倒心形，頂端2裂，白色，基部淡黃色^[22]，長約4.5－6厘米^[16]，寬約6厘米^[23]；子房下位近球形^[16]，3室，中軸胎座^[11]，披白色柔毛^[16]。^[14]

果

果為蒴果，長橢圓形，橘紅色 ，3瓣狀開裂；種子紅棕色^[8]，卵形，具黃紅色絲狀黏性假種皮，假種皮之下為火山口狀種臍，長約4毫米^[11]。^[14]

参考文献

外部連結