nomes no trilho de navegação
Epipactis palustris (L.) Crantz 1769 ye una especie de orquídees Terrestres, del xéneru Epipactis, de la subfamilia Epidendroideae, de la Tribu Neottieae de la familia Orchidaceae. Distribuyir nes zones templaes d'Europa, Siberia y Mongolia, atopándose en montes y n'espacios abiertos, con desenvolvimientu so tierra, en suelos bien húmedos.
El nome "Epipactis" (Epcts.), procede del griegu "epipaktis", nome d'una planta melecinal usada polos griegos antiguos na Grecia clásica.
L'epítetu "palustris" = "de los banzaos" pos se desenvuelve en terrenes bien húmedos y encharcaos.
Nome Común:
Sinónimos:
Estes orquídees distribuyir nes zones templaes d'Europa, Siberia, y en Mongolia, en suelos bien húmedos en cantos de banzaos y terrenales encharcaos al pie de carrizos y otres plantes de güelgaes.
== Descripción Toes estes especies tienen una dependencia bien fuerte na so simbiosis cola so madexa de hifas.
Los sos rizomes carnosos y rastreros, desenvuelven renuevos, polo que na próxima primavera remanez un tarmu de color purpureo erecto d'unos 20-70 cm de llargor.
Presenten de 4 a 8 Fueyes llanceolaes, alternes, que se desenvuelven socesivamente cada vegada más curties hasta cerca del estremu del tarmu. Los sos margenes son enteros, l'estremu picudu. .
La inflorescencia en recímanu consta de flores simétriques billaterales con un atrayente coloríu. Los 3 sépalos y los 2 pétalos llaterales son ovoides y acuminaos. El so color puede variar de verde ablancazáu, con bandes d'un púrpura pálidu nel interior de los sépalos, los dos pétalos cimeros más pequeños que los sépalos los con llurdios alcontraos al pie de columna de color mariellu y ales llaterales blanques con bandes púrpura a rosa.
El labelo ta estremáu por un hipochilo con forma de bola, cola superficie esterna d'un mariellu pálido. El epichilo de blancu ye onduláu con forma de corazón y cantos festoneaos.
L'ovariu ye infero. Produz una cápsula seca con incontables granes diminutes.
Estes especies nun s'atopen disponibles pal públicu polo xeneral, sinón que s'atopen solamente en xardinos especializaos.
Esta páxina forma parte del wikiproyeutu Botánica, un esfuerciu collaborativu col fin d'ameyorar y organizar tolos conteníos rellacionaos con esti tema. Visita la páxina d'alderique del proyeutu pa collaborar y facer entrugues o suxerencies. Epipactis palustris (L.) Crantz 1769 ye una especie de orquídees Terrestres, del xéneru Epipactis, de la subfamilia Epidendroideae, de la Tribu Neottieae de la familia Orchidaceae. Distribuyir nes zones templaes d'Europa, Siberia y Mongolia, atopándose en montes y n'espacios abiertos, con desenvolvimientu so tierra, en suelos bien húmedos.
Epipactis palustris (lat. Epipactis palustris) - səhləbkimilər fəsiləsinin epipactis cinsinə aid bitki növü. IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu “Nəsli kəsilməyə həssas olanlar” kateqoriyasına aiddir – VU B1ab(iii)+2ab(iii). Azərbaycanın nadir növüdür. [1]
Çoxillik ot bitkisidir. Kökümsovları böyük deyil, sürünəndir, qalınlığı 1 sm-ə qədərdir. Gövdəsinin hündürlüyü 40-70 sm-dir. Alt yarpaqları uzunsov, uzunluğu 4-sm-ə qədərdir. Yuxarıdakılar lansetşəkilli, sivri, tədricən çiçəkaltlığına keçir. Çiçək qrupu çoxçiçəkli salxım şəklindədir. Çiçəkləri aşağı əyilmişdir. Çiçık dodağının uzunluğu 1-1,2 sm, cılpaq, çiçək yanlığının üst yarpaqları uzundur və ya onlara bərabərdir, ağımtıldır, qırmızımtıl zolaqlarla, onun daxili hissəsi az çökükdür, daxildən oturaq, narıncı-ziyilli, kənarları xarici tərəfdən itidişlidir[2].
Iyun-iyul (avqust) aylarında çiçəkləyir. Ovalıqdan orta dağ qurşağına qədər rütubətli yerlərdə, kölgəli meşə və kolluqlarda rast gəlinir [3].
Böyük Qafqazın Quba hissəsində, Kür düzənliklərində, Kiçik Qafqazın şimalında Naxçıvanın dağlıq hissəsində rast gəlinir.
Populyasiyası nadirdir, fraqmentləşmiş sahənin və yaşayış mühitinin keyfiyyətinin davamlı surətdə azalması müşahidə olunur.
İqlim, otarılma və tapdalanma.
Mühafizəsi üçün xüsüsi tədbirlər aparılmır. Yayılma yerlərində antropogen təsirləri azaltmaq məqsədi ilə yasaqlıqların təşkili, populyasiya səviyyəsində genetik tədqiqi, toxumlarının toxum bankında saxlanılması, bərpasının təmin edilməsi, yeni yayılma yerlərinin axtarılması təklif olunur.[4]
Birləpəlilər ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. Epipactis palustris (lat. Epipactis palustris) - səhləbkimilər fəsiləsinin epipactis cinsinə aid bitki növü. IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu “Nəsli kəsilməyə həssas olanlar” kateqoriyasına aiddir – VU B1ab(iii)+2ab(iii). Azərbaycanın nadir növüdür.
La hel·leborina dels pantans (Epipactis palustris) és una espècie d'orquídies terrestres del gènere Epipactis, de la subfamilia Epidendroideae, de la tribu Neottieae de la família Orchidaceae. Es distribueixen en les zones temperades d'Europa, Sibèria i Mongòlia, trobant-se en boscos i en espais oberts, amb desenvolupament sota terra, en sòls molt humits.
Tegeirian yw Caldrist y gors sy'n enw benywaidd. Mae'n perthyn i'r teulu Orchidaceae. Yr enw gwyddonol (Lladin) yw Epipactis palustris a'r enw Saesneg yw Marsh helleborine.[1] Ceir enwau Cymraeg eraill ar y Caldrist gan gynnwys Ceilliau’r ci, eirin y ci, tegeirian, llysiau’r neidr, cala’r gethlydd.
Mae'n blanhigyn blodeuol nodedig ac fel eraill o deulu'r Orchidaceae, mae'r blodau'n borffor, yn wyn ac yn binc, ac mae'n cynhyrchu arogl da. Enw'r genws yw Orchis, sy'n tarddu o Hen Roeg ὄρχις (órkhis), sy'n golygu caill; mae hyn yn cyfeirio at gloron deuol rhai tegeirianau.[2]
Tegeirian yw Caldrist y gors sy'n enw benywaidd. Mae'n perthyn i'r teulu Orchidaceae. Yr enw gwyddonol (Lladin) yw Epipactis palustris a'r enw Saesneg yw Marsh helleborine. Ceir enwau Cymraeg eraill ar y Caldrist gan gynnwys Ceilliau’r ci, eirin y ci, tegeirian, llysiau’r neidr, cala’r gethlydd.
Mae'n blanhigyn blodeuol nodedig ac fel eraill o deulu'r Orchidaceae, mae'r blodau'n borffor, yn wyn ac yn binc, ac mae'n cynhyrchu arogl da. Enw'r genws yw Orchis, sy'n tarddu o Hen Roeg ὄρχις (órkhis), sy'n golygu caill; mae hyn yn cyfeirio at gloron deuol rhai tegeirianau.
Kruštík bahenní (Epipactis palustris (L.) Crantz; synonyma - Serapias hellborine palustris L., S. longifolia L., S. palustris L., Epipactis longifolia All., E. salina Schur.[2]) je vytrvalá bylina z rodu kruštík (Epipactis), která v České republice patří k silně ohroženým druhům.
Kruštík bahenní je vzpřímená rostlina, které dorůstá 30-50 cm. Oddenek je plazivý, vodorovně uložený s velmi řídkými a tenkými kořeny. Listy jsou úzce polodlouhé až kopinaté a maximálně dosahují 15 cm délky. Květenství je řídké, je orientované jednostranně a nese 8-30 výrazných květů. Vnější okvětní lístky jsou světle žluté až nachově hnědé, vnitřní jsou bílé nebo s nachovými skvrnkami či žilkami a pysk je delší než vnější i vnitřní okvětní lístky. Tento druh kruštíku kvete v období od června do srpna.[2] Plodem jsou podlouhlé šestihranné tobolky s velkým množstvím semen.[3]
Název rostliny naznačuje, že vyhledává vlhká stanoviště - typicky jsou to podmáčené, bažinné nebo rašelinné louky, prameniště, slatiny a někdy může růst i na druhotných stanovištích (staré lomy, příkopy kolem cest). Vyskytuje se téměř v celé Evropě, na severu Afriky a v Asii jeho rozsah zasahuje až po Malou Asii a k jezeru Bajkal.[4] V České republice se vzácně vyskytuje na Šumavě, v Polabí a v Sudetech, početnější populace jsou na Moravě - Bílé Karpaty, okolí Brna či Pomoraví.[2]
Obrázky, zvuky či videa k tématu kruštík bahenní ve Wikimedia Commons
Kruštík bahenní (Epipactis palustris (L.) Crantz; synonyma - Serapias hellborine palustris L., S. longifolia L., S. palustris L., Epipactis longifolia All., E. salina Schur.) je vytrvalá bylina z rodu kruštík (Epipactis), která v České republice patří k silně ohroženým druhům.
Sumphullæbe (Epipactis palustris), ofte skrevet sump-hullæbe, er en 7-65 cm høj orkidé, der er udbredt over det meste af Europa og dele af Nordafrika og Nordasien. De op til 2,5 cm brede blomster, der sidder i en ensidig klase, har en hvidlig læbe med gule pletter. I Danmark findes arten i visse dele af landet i kalkrige moser og enge.
Sumphullæbe har en krybende jordstængel med udløbere. Stænglen, der er dunet øverst, bærer æg-lancetformede blade. Blomsterne sidder i en ensidig endestillet klase og er 1,5-2,5 cm i bredden. De ydre blosterblade er rødbrune, mens de indre er blegrøde. Læben er hvidlig med røde årer og gule pletter og frynset i randen. Blomstringen sker i Danmark i juni-juli.[3][4]
Sumphullæbe findes over det meste af Europa bortset fra de nordligste egne og visse områder ved Middelhavet. Mod øst når den det østlige Tyrkiet, Rusland, Krim, Kaukasus og Iran. Arten vokser i moser, fugtige klitlavninger og heder, oftest i tætte bestande. Den ses op til 1600 moh.[5]
I Danmark er den ret sjælden i Nord- og Østjylland samt på Øerne, hvor den findes i kalkrige enge, væld og kær.[3] I Skandinavien har den en sydlig udbredelse, hvor den foruden Danmark er almindeligst i Skåne og på Gotland, men sjældnere længere mod nord.[6]
Sumphullæbe (Epipactis palustris), ofte skrevet sump-hullæbe, er en 7-65 cm høj orkidé, der er udbredt over det meste af Europa og dele af Nordafrika og Nordasien. De op til 2,5 cm brede blomster, der sidder i en ensidig klase, har en hvidlig læbe med gule pletter. I Danmark findes arten i visse dele af landet i kalkrige moser og enge.
Die Sumpf-Stendelwurz (Epipactis palustris),[1] die auch als Weiße Sumpfwurz, Echte Sumpfwurz oder Sumpf-Sitter bekannt ist, ist eine Art aus der Gattung der Stendelwurzen (Epipactis) innerhalb der Familie der Orchideengewächse (Orchidaceae). Die Namen nehmen Bezug auf die von dieser Art bevorzugten feuchten Standorte.
Die Sumpf-Stendelwurz ist eine sommergrüne, ausdauernde, krautige Pflanze. Sie bildet eine kriechende Grundachse mit abwärts gerichteten, behaarten Wurzeln und entwickelt lange, stark verzweigte, waagrechte Rhizome als Überdauerungsorgane. Während der Wachstumszeit werden mehrere Neutriebe gebildet. So kommt es zu einer vegetativen Vermehrung.
Der aufrechte Stängel erreicht Wuchshöhen von 20 bis 50 Zentimetern. Besonders kräftige Exemplare können bis zu 80 Zentimeter hoch werden. An seinem Grund sitzen zwei bis vier schuppenartige, grün oder violett überlaufene Blätter.
Die fünf bis acht zweizeilig angeordneten Laubblätter sind im unteren Drittel des Stängels lanzettlich bis eiförmig spitz geformt mit einer Länge von 5 bis 10 Zentimeter und einer Breite von 2 bis 4 Zentimeter. Darüber sind sie tragblattartig geformt mit einer Länge von 2 bis 4,5 Zentimeter.
Der einseitswendige Blütenstand ist 6 bis 15 Zentimeter lang und meist lockerblütig mit fünf bis zwanzig Blüten besetzt. Die zwittrigen Blüten sind zygomorph. Die Blütenhüllblätter des äußeren Kreis des Perigons sind lanzettlich geformt. Das obere Blütenhüllblatt ist 8 bis 12 mm lang und 3,5 bis 4 mm breit, die beiden seitlichen sind etwas länger. Sie sind meist grünlich gefärbt und rot-violett überlaufen. Selten sind sie vollständig grün oder kräftig violett gefärbt. Die beiden oberen Blütenblätter des inneren Kreises sind ellipsoid bis eiförmig, 8 bis 11 mm lang, etwa 4 mm breit und weiß bis hellrosa gefärbt mit violetten Linien entlang der Aderung. Die Lippe (Labellum) ist in zwei Glieder geteilt und 9 bis 13 mm lang. Der hintere Teil der Lippe (Hypochil) ist schüsselförmig, weißlich gefärbt mit rötlich-violetter Linienzeichnung. In der Mitte wird Nektar abgesondert. Der vordere Teil der Lippe (Epichil) ist rund, weiß gefärbt und am Rand gewellt. Er besitzt am Grund zwei deutliche Wülste, die von einer orangeroten Linie umgeben sind. Vorder- und Hinterlippe sind durch ein bewegliches Glied verbunden.
Die Blütezeit liegt zwischen Juni und August.
Die Sumpf-Stendelwurz hat einen Karyotyp von zwei Chromosomensätzen und jeweils 20 Chromosomen (Zytologie: 2n = 40).
Der Same dieser Orchidee enthält keinerlei Nährgewebe für den Keimling. Die Keimung erfolgt daher nur bei Infektion durch einen Wurzelpilz (Mykorrhiza).
Bei der Sumpf-Stendelwurz handelt es sich um einen Rhizomgeophyten.
Die Bestäubung der Sumpf-Stendelwurz erfolgt durch Bienen, Fliegen und Grabwespen; gelegentlich kann es auch zur Selbstbestäubung kommen, wenn die Pollinien herabhängen und die Narben berühren.
Die Verbreitung der Sumpf-Stendelwurz zieht sich durch die temperate und submeridionale Florenzone durch Europa bis Vorderasien, in Asien weiter bis Sibirien, zur Mongolei, Kaukasien und den Westen des Iran. Nach Norden dringt sie nur wenig in die boreale Zone nach Skandinavien vor, in der meridionalen Zone bis Italien, Griechenland und Anatolien. In Nordamerika wurde sie im Jahr 2006 das erste Mal verwildert gefunden.[2]
Nördlich der Mainlinie ist sie in Mitteleuropa seltener als südlich von ihr. Im Voralpengebiet und in den tieferen Lagen der Alpen kommt sie zerstreut vor, sie steigt kaum über Höhenlagen von 1500 Meter auf. In den Allgäuer Alpen steigt sie in Bayern am Gleitweg im Oytal bis zu 1460 m Meereshöhe auf.[3] Nach Baumann und Künkele hat die Art in den Alpenländern folgende Höhengrenzen: Deutschland 5–1460 Meter, Frankreich 0–2225 Meter, Schweiz 260–1735 Meter, Liechtenstein 430–1260 Meter, Österreich 120–1735 Meter, Italien 10–1700 Meter, Slowenien 50–1490 Meter.[4] In Europa steigt die Art bis 2225 Meter auf, in China bis 3350 Meter Meereshöhe.[4]
Insgesamt ist sie selten, kommt aber an ihren Standorten meist in lockeren, aber oft in mäßig individuenarmen Beständen vor.[5]
In Deutschland hatte die Sumpf-Stendelwurz einst eine weite Verbreitung. Die dichtesten Vorkommen liegen in Bayern in den Alpen und im Alpenvorland. In Thüringen, Brandenburg, Mecklenburg-Vorpommern und Baden-Württemberg gibt es ebenfalls noch in geringerem Maß mehrere aktuelle Nachweise. In den anderen Bundesländern sind die Vorkommen selten oder sehr selten geworden und weit verstreut. Die Art kommt auf der Insel Wangerooge im Ostinnengroden vor und unterschreitet dort die oben angegebene 5 Meter Linie.
In der Schweiz liegen die meisten aktuellen Vorkommen in der Nordschweiz um den Sarnersee, Vierwaldstättersee und Zürichsee bis zum Rheintal. Die Vielzahl der Funde ist auf eine intensive Kartierung bis zum Jahr 2000 zurückzuführen. Weiterhin gibt es noch mehrere Vorkommen um den Lac de la Gruyère. In der restlichen Schweiz liegen die verbliebenen noch aktuellen Vorkommen ebenfalls zerstreut.
Die Sumpf-Stendelwurz braucht kalk- oder basenreichen, stickstoffarmen, sickerfeuchten oder zumindest zeitweise staunassen, feinkörnigen und humusreichen Boden.[5] Sie kommt zuweilen auch in kalkfreien Feuchtgebieten vor. Sie besiedelt nasse Dünentäler, Pfeifengraswiesen, Quell- und Niedermoore, sickernasse Hänge, Seeufer, wechselfeuchte Mulden in Flussauen und lichte Kiefern- und Pappelwälder. Sie ist lichtliebend und daher auf eine niedrige Vegetation oder auf Mahd angewiesen. Zu nährstoffreiche Böden werden gemieden, ebenso eine zu starke Beschattung. Selten wächst sie auf trockeneren Böden, zum Beispiel in Begleitung des Helm-Knabenkrauts.
Sie besiedelt vorzugsweise Flachmoore, Wiesenmoore oder ungenutzte Streuwiesen am Rand von Moorgebieten, gelegentlich wächst sie auch an Ufern, in Auenwäldern oder- selten- in Dünentälern.[5]
Wie alle in Europa vorkommenden Orchideenarten steht auch die Sumpf-Stendelwurz unter strengem Schutz europäischer und nationaler Gesetze.
Die größten Gefahren sind seit geraumer Zeit Stickstoffeintrag durch Düngen und Trockenlegen der Standorte. Besonders die in früherer Zeit häufigen Streuwiesen waren von diesen Maßnahmen betroffen. Durch die spätere Blütezeit besteht eine Gefährdung durch zu frühe Mahd. Um auf die Schutzwürdigkeit hinzuweisen, wurde im Jahr 1998 vom Arbeitskreis Heimischer Orchideen (AHO) in Deutschland die Sumpf-Stendelwurz zur Orchidee des Jahres erklärt.
Eine gedrungene, wenigblütige Form, die in Dünen und auf meist trockeneren Flächen wächst, ist als Epipactis palustris f. ericetorum beschrieben worden. Als Pflanze feuchter Standorte dürfte es sich hier um eine Anpassung auf die geringere Feuchtigkeit handeln.
Die Sumpf-Stendelwurz hat sich als Nachzucht in Kultur nach einer Eingewöhnungsphase als relativ unempfindliche Pflanze erwiesen. Sie wurde daher gern als Kreuzungspartner für gärtnerische Hybriden verwendet.
Durch das geringe Interesse und die nicht sehr einfache Vermehrung werden diese Hybriden nur selten in spezialisierten Gärtnereien angeboten.
Carl von Linné beschrieb diese Art 1753 in seinem Werk „Species Plantarum“ als Serapias helleborine var. palustris: Der Name gilt heute als Basionym. Er stufte sie als Varietät von Serapias helleborine ein, der heutigen Epipactis helleborine. Crantz überführte sie 1769 in die von Johann Gottfried Zinn 1757 begründete Gattung Epipactis. Thilo Irmisch unterteilte die Gattung 1842 mit ihren damals fünf bekannten Arten in zwei Sektionen. Die Sumpf-Stendelwurz gliederte er als einzige Art in die Sektion Arthrochilium. Als Synonyme sind folgende Arten beschrieben:
Die Sumpf-Stendelwurz (Epipactis palustris), die auch als Weiße Sumpfwurz, Echte Sumpfwurz oder Sumpf-Sitter bekannt ist, ist eine Art aus der Gattung der Stendelwurzen (Epipactis) innerhalb der Familie der Orchideengewächse (Orchidaceae). Die Namen nehmen Bezug auf die von dieser Art bevorzugten feuchten Standorte.
Epipactis palustris hè una pianta chì face partita di a famiglia di l'Orchidaceae.
Сӳрĕк курăк - Орхид йышĕнчи Сӳрĕк курăк йăхĕнчи курăк.
Сӳрĕк курăк - Орхид йышĕнчи Сӳрĕк курăк йăхĕнчи курăк.
Epipactis palustris, the marsh helleborine,[2] is a species of orchid native to Europe and Asia.
Epipactis palustris is a perennial herbaceous plant. This species has a stem growing to 60 cm high with as many as ten erect leaves up to 12 cm long and up to 4 cm wide, with parallel venation. It persists as an underground horizontal stem called a rhizome, from which new roots and stems grow each year. The aerial part of the stem is upright and has a cylindrical section. The base of the aerial stem is glabrous (smooth) and surrounded with pink scales, the upper part of the stem is pubescent and slightly reddened. The flowers are 17 mm across arranged in a one-sided raceme. In the typical form, the sepals are coloured deep pink or purplish-red, the upper petals shorter and paler. The labellum at least as long as the sepals, white with red or yellow spots in the middle.[3] Variants without most of the reddish colours of the typical form have been called E. palustris var. ochroleuca.[4] The fruit is a many-ribbed capsule, containing a large number of minute seeds.
Europe, including the United Kingdom and Mediterranean countries, Turkey, north Iraq, the Caucasus, north Iran, West and East Siberia and Central Asia.[5][6] This species occurs in the Sarmatic mixed forests ecoregion.[7]
Epipactis palustris is typically found in humid woodland and grassland, as well as in marshes, dune slacks and bogs. It prefers a calcareous substrate with a basic pH, low nutrient availability and medium wet.
Each flower contains male and female organs of reproduction. Flowers produce nectar and are pollinated by wasps, bees and Diptera.
Orchids rely on a symbiotic relationship with soil fungi, which gives them access to more soil nutrients. Epipactis palustris is specialised compared to other Epipactis species, partnering mainly with fungal species in the order Helotiales, but also to a much lesser degree with Sebacina, Tulasnella, Thelephora and Ceratobasidium in descending order of frequency.[8]
Epipactis is a Greek word the meaning of which is disputed, but some have translated it as "grow above". The species epithet palustris is Latin for "of the marsh" and indicates its common habitat.[9]
"Helleborine" may refer to deer using the orchid for food (many conservationists have noted that helleborine orchids are grazed by deer.[10][11][12]). Alternatively it may denote that the plants are similar to hellebores (a group of species in the family Ranunculaceae), possibly because many species of orchid closely related to E. palustris have green flowers like the hellebores. "Hellebore" comes from the Greek "álkē" and "bora", translating as "fawn" and "food of beasts".[13]
Botanical drawing: Sturm 
Epipactis palustris - fruits 
Epipactis palustris var. ochroleuca – pale variety Epipactis palustris, the marsh helleborine, is a species of orchid native to Europe and Asia.
Epipactis palustris (L.) Crantz 1769 es una especie de orquídea terrestre, del género Epipactis, tribu Neottieae, subfamilia Epidendroideae, familia Orchidaceae. Se distribuye por las zonas templadas de Europa, Siberia y Mongolia, encontrándose en bosques y en espacios abiertos, con desarrollo bajo tierra, en suelos muy húmedos.
Todas estas especies tienen una dependencia muy fuerte en su simbiosis con su madeja de hifas.
Sus rizomas carnosos y rastreros, desarrollan renuevos, por lo que en la próxima primavera emerge un tallo de color purpureo erecto de unos 20-70 cm de longitud.
Presentan de 4 a 8 Hojas lanceoladas, alternas, que se desarrollan sucesivamente cada vez más cortas hasta cerca del extremo del tallo. Sus márgenes son enteros, el extremo picudo. .
La inflorescencia en racimo consta de flores simétricas bilaterales con un atrayente colorido. Los 3 sépalos y los 2 pétalos laterales son ovoides y acuminados. Su color puede variar de verde blanquecino, con bandas de un púrpura pálido en el interior de los sépalos, los dos pétalos superiores más pequeños que los sépalos con manchas localizadas al pie de columna de color amarillo y alas laterales blancas con bandas púrpura a rosa.
El labelo está dividido por un hipochilo con forma de bola, con la superficie externa de un amarillo pálido. El epichilo de blanco es ondulado con forma de corazón y bordes festoneados.
El ovario es infero. Produce una cápsula seca con incontables semillas diminutas.
Estas orquídeas se distribuyen en las zonas templadas de Europa, Siberia, y en Mongolia, en suelos muy húmedos en bordes de pantanos y terrenos encharcados junto a carrizos y otras plantas de humedales.
El nombre "Epipactis" (Epcts.), procede del griego "epipaktis", nombre de una planta medicinal usada por los griegos antiguos en la Grecia clásica.
El epíteto "palustris" = "de los pantanos" pues se desarrolla en terrenos muy húmedos y encharcados.
Nombres comunes:
Sinónimos:
Estas especies no se encuentran disponibles para el público en general, sino que se encuentran solamente en jardines especializados.
Epipactis palustris (L.) Crantz 1769 es una especie de orquídea terrestre, del género Epipactis, tribu Neottieae, subfamilia Epidendroideae, familia Orchidaceae. Se distribuye por las zonas templadas de Europa, Siberia y Mongolia, encontrándose en bosques y en espacios abiertos, con desarrollo bajo tierra, en suelos muy húmedos.
Soo-neiuvaip (Epipactis palustris) on käpaliste sugukonda neiuvaiba perekonda kuuluv mitmeaastane rohttaim.
Esimesena kirjeldas soo-neiuvaipa teaduslikult Linnaeus 1753 oma teoses "Species plantarum" nimetusega Serapias helleborine var. palustris. Ta pidas soo-neiuvaipa laialehise neiuvaiba varieteediks. Tema pandud nimetus on tänapäeval basionüüm ehk teisisõnu seda tänapäeval ei kasutata, aga liigi tänapäevane nimetus tuleneb sellest.
Johann Gottfried Zinn pani sellele perekonnale 1757 tänapäeval kasutatava nime Epipactis ja kuigi teistsuguseid perekonnanimesid pakuti välja kuni 20. sajandi alguseni, oli Zinn esimene, kes kasutas tänapäeval kasutatava perekonnanime, mistõttu laialehise neiuvaiba nimetus on Epipactis helleborine. Heinrich Johann Nepomuk von Crantz oli esimene, kes 1769 tõstis soo-neiuvaiba eraldi liigiks ja ühtlasi kasutas tänapäevast nimetust Epipactis palustris.
Soo-neiuvaip kasvab lähistroopikas ja parasvöötmes Itaalias, Kreekas, Türgis, Lääne-Iraanis ja Kaukaasias. Põhja suunas ulatub levila Skandinaaviasse, ida suunas Siberisse. 2006. aastal leiti seda taime esimest korda Põhja-Ameerikas.
Soo-neiuvaip eelistab lubjarikka mullaga niiskeid kasvukohti ja on eriti iseloomulik lubjarikastele madalsoodele. Veel kasvab ta soistel niitudel, järvekallastel, samuti kraavide ääres, karjäärides ja teistes inimtekkelistes kasvukohtades. Kasvada saab ta vaid seal, kus kõrgemad niiskuslembesed taimed, näiteks pilliroog, pole võimust võtnud. Tema kasvukohad võivad hävida võsastumise ja kuivenduse tõttu.
Eestis on soo-neiuvaip sagedam Lääne- ja Põhja-Eestis, kuid teda leidub ka mujal. Eestis on soo-neiuvaip küllalt tavaline, aga näiteks Soomes kuulub ta harulduste hulka.
Soo-neiuvaip on diploidne taim. Tal on 20 kromosoomi.
Taim on 20–50 cm kõrge. Eriti soodsates oludes võib esineda üle 70 cm kõrguseid isendeid. Taime maapinnast väljumise kohast kasvab välja 2–4 lehte. Lisaks kasvab taime varrel 5~8 lehte, mis asuvad hõredalt varre alumisel kolmandikul. Lehed on süstjad kuni munajad, 5–10 cm pikad ja 2–4 cm laiad, pisut renjad ja terava tipuga. Taime ülaosa on veidi karvane.
Õied ripuvad varrel hõreda, pisut ühekülgse 5–20-õielise kobarana. Õisik on 6–15 cm pikk. Veidi longus õied on valge, punakate joontega kaheosalise huule ja rohekaspunaste või -pruunide ülejäänud õiekattelehtedega. Õite värvus varieerub sõltuvalt kasvukohast. Taim õitseb juulis, üksikuid õisi leidub veel augustiski. Õis meelitab oma silmatorkava valgetipulise huulega ligi ohtralt tolmeldajaid.
Soo-neiuvaiba õis on putuktolmlemiseks üsna eriliselt kohastunud. Teda tolmeldavad herilased, kes õiele laskudes satuvad nagu hoolauale. Soo-neiuvaiba õie huul koosneb omavahel kitsa elastse hingega ühendatud seesmisest ja välimisest osast. Huule välimine osa paindub putuka raskuse tõttu alla ja seejärel tagasi vedrutades tõukab putuka peadpidi õide otse õietolmuni, mis talle pähe kleepub. Tolmeldatud õitest arenevad sügiseks rippuvad seemnekuprad.
Mullas on soo-neiuvaibal pikkade sõlmevahedega risoom, mis harunedes üha uusi taimi kasvatab. Seetõttu kasvavad paljud soo-neiuvaibad mitmekesi koos. Risoomi kiire kasvu tõttu tärkavad taimed igal aastal uues kohas ja nii on soo-neiuvaipade kogumik pidevas liikumises.
Soo-neiuvaibal esineb väga harva heledaõieline vorm Epipactis palustris f. ochroleuca, mille õites puudub pruunikaspunane pigment. Välimiste õiekattelehtede värvus on kollakasroheline, sisemistel valge. Punakad jooned huule ülaosas puuduvad.
Soo-neiuvaip on Eestis looduskaitsealune taim. Ta kuulub III kategooriasse. Soo-neiuvaiba kuulumine III kategooriasse tähendab, et keelatud on taime hävitamine ja loodusest korjamine ulatuses, mis ohustab liigi säilimist selles elupaigas. Samuti võidakse III kategooria kaitsealuse liigi kasvukohas moodustada looduskaitseala, kui muude kaitseabinõudega pole võimalik tagada vastava liigi säilimist Eestis.
Soo-neiuvaiba heledaõieline vorm on Eesti Orhideekaitse Klubi embleemil.
1998. aastal valiti soo-neiuvaip Saksamaa aasta orhideeks.
Soo-neiuvaip (Epipactis palustris) on käpaliste sugukonda neiuvaiba perekonda kuuluv mitmeaastane rohttaim.
Suoneidonvaippa (Epipactis palustris, myös Helleborine palustris) on Euroopassa ja Aasiassa laajalti tavattava kämmekkäkasvilaji. Suomessa laji on harvinaistunut ja luokiteltu vaarantuneeksi. Se on rauhoitettu ja luonnonsuojeluasetuksessa erityisesti suojeltava laji.[2] Koko levinneisyysalue huomioon ottaen se on kuitenkin luokiteltu elinvoimaiseksi[1].
Suoneidonvaipalla on laajalle levittyvä, runsashaarainen ja vaakasuora maavarsisto, jonka avulla se voi muodostaa monikymmenvartisia klooneja.[2] Varren vihreät lehdet ovat suvun Suomessa kasvavista lajeista pisimmät ja kapeimmat. Ne kasvavat 6–12 cm pitkiksi ja ovat puikeita–kapeansuikeita ja ehytlaitaisia. Varsi on 15–50 senttimetrin korkuinen, ja sen latvassa on 3–15-kukkainen kukinto. Kukkien ulkopinta vaihtelee vihertävästä rusehtavaan. Kukan labellum eli huuli on kermanvalkoinen, ja siinä on punaista kirjailua. Huulen valkea kurouma on laaja ja siten hyvin erottuva. Suoneidonvaippa kukkii heinä-elokuussa.[3][4]
Lukuisat eri hyönteislajit käyvät suoneidonvaipan kukissa. Tärkeimmiksi pölyttäjiksi on havaittu muurariampiaisten koiraat. Suoneidonvaipan kukkien kaksiosaisen huulen kärkiosa liikkuu kosketettaessa, ja sen on uskottu auttavan pölyttäjän asennon muuttamisessa niin, että siitepölymyhkyt tarttuvat sen päähän.[5]
Suoneidonvaippaa tavataan laajalti Euroopassa, läntisessä sekä pohjoisessa Aasiassa sekä Pohjois-Afrikasta.[6] Suomessa kasvi on pääasiassa Etelä-Suomen laji, mutta pohjoisimmat kasvupaikat ovat Etelä-Lapissa. Ahvenanmaalla, erityisesti Eckerössä, lajilla on vielä useita kasvupaikkoja, mutta muualla niitä tunnetaan vain noin kaksikymmentä. Suoneidonvaippa on Suomessa levinneisyytensä pohjoisrajalla.[7][8]
Laji on lettojen kasvi, ja se on menettänyt lukuisia esiintymiä soiden ojituksen vuoksi. Lajia tavataan joskus myös kalkkipitoisilla merenrantaniityillä. Tehokkaan siementuotantonsa ansiosta suoneidonvaippa ilmestyy joskus ihmisen muovaamaan ympäristöön, kuten teiden varsille, vanhoihin kalkkilouhoksiin ja jätemaille. Kasvia pidetään Suomessa erityisen vaateliaana varsinkin kalkin määrän suhteen. Se on meillä kalkinvaatija.[8]
Suoneidonvaippa (Epipactis palustris, myös Helleborine palustris) on Euroopassa ja Aasiassa laajalti tavattava kämmekkäkasvilaji. Suomessa laji on harvinaistunut ja luokiteltu vaarantuneeksi. Se on rauhoitettu ja luonnonsuojeluasetuksessa erityisesti suojeltava laji. Koko levinneisyysalue huomioon ottaen se on kuitenkin luokiteltu elinvoimaiseksi.
Epipactis palustris
L'épipactis des marais (Epipactis palustris) ou helléborine des marais est une plante herbacée vivace de la famille des Orchidacées.
L'épipactis des marais possède une tige verte teinté de pourpre, couverte de poils au niveau des fleurs. Elle atteint une hauteur comprise entre 25 et 60 cm. Les feuilles sont ovales à lancéolées, réunies au bas de la tige, pliées et dirigées vers le haut. Les bractées sont étroites et courtes, les inférieures dépassent les fleurs. Les fleurs sont grandes, assez nombreuses, généralement horizontales à légèrement pendues. Les sépales et les pétales sont de couleur générale pourpre carmin contrastant avec le labelle blanc. Le labelle est formé de deux parties distinctes, bien séparées par un étranglement : l'hypochile en forme de coupe contient peu de nectar, il est blanc veiné de rouge violacé ; l'épichile en forme de gouttière est blanc avec des crêtes jaunes près de l'étranglement. L'ovaire duveteux est attaché à la tige par un long pédicelle.
Illustration d'épipactis des marais.
Capsules d'épipactis des marais.
Épipactis des marais (E. palustris).
Épipactis des marais (E. palustris).
Fleur d'épipactis des marais.
Fleur d'Epipactis palustris var. ochroleuca.
Autres fleurs d'Epipactis palustris var. ochroleuca en Estonie.
La floraison a lieu de juin à août.
Les pollinisateurs sont des coléoptères (Rhagonycha fulva), des œdémères (Oedemera nobilis), des diptères (Sphaerophoria scripta, Chloromyia formosa), des hyménoptères - fourmis, abeilles, guêpes, bourdons - (Apis mellifera, Myrmica ruginodis(?)).
Pollinisation par Chrysanthia viridissima.
Visitée par Polistes dominula.
Le seul hybride connu est celui avec Epipactis atrorubens, c'est E. × pupplingensis K. Bell.
Cette orchidée ne subit pas de détériorations par les sangliers. Cela serait à expliquer par l'absence de lien entre truffes et mycorhizes de cet épipactis. Ses biotopes ne cadrent d'ailleurs pas avec ceux des truffes![réf. nécessaire]
L'épipactis des marais pousse dans des lieux humides en pleine lumière, dans des sous-bois clairs et humides jusqu'à 1 500 m d'altitude. Bien que rare, il est présent dans de nombreux départements de France métropolitaine, sauf en Corse et dans douze départements situés, sauf la Mayenne, dans la moitié sud, de la région Limousin au département des Bouches-du-Rhône[1].
En Île-de-France, il fleurit de fin juin à début juillet.
L'espèce est en régression à la suite de la destruction de son habitat, en particulier la diminution des zones humides. Elle est classée NT : Quasi menacée[2].
Epipactis palustris
L'épipactis des marais (Epipactis palustris) ou helléborine des marais est une plante herbacée vivace de la famille des Orchidacées.
Běły stawač (Epipactis palustris) je rostlina ze swójby orchidejowych rostlinow (Orchidaceae).
Běły stawač je trajne zelo, kotrež docpěje wysokosć wot 30 hač 50cm.
Łopjena su lancetojte a dlěše hač stołpikowe segmenty.
Kćěje wot junija hač awgusta. Ma orchidejowe kćenja, ale bjez ćernja. Zwonkowne kćenjowe łopješka su brunojte. Huby su dwudźělene a běłe a docpěja dołhosć wot 10 hač 13 cm, mjeztym zadni dźěl je škličkojty ze čerwjenymi žiłkami. Kćenja docpěje wulkosć wot 2 hač 3cm a su njewonjate.
Rosće w niłkich bahnach, bahnojtych łukach a bahnišćach. Ma radšo wapnojte, bahnojte pódy.
« Běły stawač » w druhich wikimediskich projektach :
Běły stawač (Epipactis palustris) je rostlina ze swójby orchidejowych rostlinow (Orchidaceae).
L'elleborina palustre (Epipactis palustris (L.) Crantz, 1769) è una piccola pianta erbacea perenne dai delicati fiori, appartenente alla famiglia delle Orchidacee.[2]
Il termine Epipactis si trova per la prima volta negli scritti di Dioscoride Pedanio (Anazarbe in Cilicia, 40 circa - 90 circa) che fu un medico, botanico e farmacista greco antico che esercitò a Roma ai tempi dell'imperatore Nerone. L'origine di questo termine è sicuramente greco, ma l'etimologia esatta ci rimane oscura (qualche testo lo traduce con “crescere sopra”). Sembra comunque che in origine sia stato usato per alcune specie del genere Helleborus. L'epiteto specifico (palustris) fa riferimento al particolare habitat di queste piante[3].
La specie fu descritta inizialmente da Linneo come Serapias helleborine var. palustris. Il binomio scientifico attualmente accettato (Epipactis palustris) è stato proposto dal botanico e medico Heinrich Johann Nepomuk von Crantz (1722–1799) in una pubblicazione del 1769.
In lingua tedesca questa pianta si chiama Weiße Sumpfwurz; in francese si chiama Epipactis des marais; in inglese si chiama Marsh Helleborine.
È una pianta erbacea perenne alta normalmente da 20 a 50 cm (minimo 15 cm; massimo 70 cm). La forma biologica di questa orchidea è geofita rizomatosa (G rizh), ossia è una piante con un particolare fusto sotterraneo, detto rizoma, che ogni anno si rigenera con nuove radici e fusti avventizi.
Radici secondarie da rizoma.
Le foglie sono intere a forma ellittica-lanceolata con apice acuto, sessili, ma anche amplessicauli e carenate centralmente. Ogni pianta mediamente possiede da 6 a 10 foglie. Le nervature sono circa 8 e sono parallele. Le foglie superiori sono progressivamente più piccole (generalmente più ristrette). Dimensione delle foglie medie: larghezza 2 – 4 cm; lunghezza 5 – 7 cm (massimo fino a 15 cm). Dimensioni delle foglie superiori: larghezza 3 cm; lunghezza 10 cm.
L'infiorescenza è un racemo terminale e lineare con fiori penduli (o inclinati, o orizzontali) e pedicellati; la disposizione è leggermente unilaterale. Alla base del pedicello sono presenti delle brattee erbacee a forma lanceolata (quelle inferiori a volte sono più lunghe dei fiori stessi). I fiori sono resupinati, ruotati sottosopra tramite torsione del pedicello (e non dell'ovario come nel genere Cephalanthera). Dimensione delle brattee: larghezza 3 mm; lunghezza 20 – 30 mm.
I fiori sono ermafroditi ed irregolarmente zigomorfi, pentaciclici (perigonio a 2 verticilli di tepali, 2 verticilli di stami, 1 verticillo dello stilo)[4]. I fiori all'esterno sono colorati normalmente di bruno-purpureo, altrimenti possono essere biancastri con sfumature rossastre. Dimensione dei fiori: 12 – 18 mm.
Il frutto è una capsula a più coste contenente moltissimi, minuti semi. Anche le capsule, come i fiori, sono orizzontali o pendule.
La riproduzione in queste piante avviene tramite impollinazione: sono piante nettarifere, quindi abbiamo una impollinazione entomofila (vespe, api e ditteri).
Dal punto di vista fitosociologico la specie di questa scheda appartiene alla seguente comunità vegetale[7]:
Le Orchidaceae sono una delle famiglie più vaste della divisione tassonomica delle Angiosperme; comprende 788 generi e più di 18500 specie[8]. Il genere Epipactis comprende circa 70 specie diffuse in Europa, in Asia e in America, delle quali meno di una decina sono spontanee della nostra flora. Epipactis insieme al genere Cephalanthera appartiene alla tribù delle Neottieae, una delle quattro tribù nelle quali la famiglia delle Orchidacee è stata suddivisa (relativamente alle specie spontanee dell'Italia)[3].
Il Sistema Cronquist assegna la famiglia delle Orchidaceae all'ordine Orchidales mentre la moderna classificazione APG la colloca nel nuovo ordine delle Asparagales. Sempre in base alla classificazione APG sono cambiati anche i livelli superiori (vedi box iniziale).
Nell'elenco che segue sono indicati alcuni ibridi interspecifici (non tutti i botanici riconoscono questi ibridi):
La specie di questa scheda ha avuto nel tempo diverse nomenclature. L'elenco che segue indica alcuni tra i sinonimi più frequenti:
In genere tutte le Epipactis sono abbastanza simili nella forma del fiore. Qui ricordiamo alcune specie quali:
L'unico uso che si fa di queste piante è quello nel giardinaggio rustico e roccioso. Sono piante che hanno bisogno di quote non molto alte, ricche di humus su un sottosuolo calcareo in zone vicine a stagni o acque paludose.
Come tutte le orchidee è una specie protetta e quindi ne è vietata la raccolta e il commercio ai sensi della Convenzione sul commercio internazionale delle specie minacciate di estinzione (CITES).[9]
L'elleborina palustre (Epipactis palustris (L.) Crantz, 1769) è una piccola pianta erbacea perenne dai delicati fiori, appartenente alla famiglia delle Orchidacee.
Pelkinis skiautalūpis (Epipactis palustris) – gegužraibinių (Orchidaceae) šeimos daugiametis žolinis augalas. Aukštis 20-50 cm. Šakniastiebis šliaužiantis, su palaipomis. Lapai pailgai kiaušiniški ar lancetiški. Žiedai dideli, nusvirę. Pats žiedynas maždaug 5-15 cm ilgio. Žydi birželio – liepos mėn.
Auga pelkėtose pievose, pelkėtuose krūmuose ir miškuose. Augalas paplitęs visoje respublikoje, tačiau apyretis .
Pelkinis skiautalūpis (Epipactis palustris) – gegužraibinių (Orchidaceae) šeimos daugiametis žolinis augalas. Aukštis 20-50 cm. Šakniastiebis šliaužiantis, su palaipomis. Lapai pailgai kiaušiniški ar lancetiški. Žiedai dideli, nusvirę. Pats žiedynas maždaug 5-15 cm ilgio. Žydi birželio – liepos mėn.
Auga pelkėtose pievose, pelkėtuose krūmuose ir miškuose. Augalas paplitęs visoje respublikoje, tačiau apyretis .
Purva dzeguzene (latīņu: Epipactis palustris) ir orhideju dzimtas suga. Latvijā tā ir diezgan bieži sastopama. Ierakstīta Baltijas jūras reģiona Sarkanajā grāmatā.
Daudzgadīgs, diezgan liels (30-70 cm) lakstaugs. Stublājs stāvs ar lancetiskām lapām. Ziedu daudz (10-40) un lieli, tie sakārtoti diezgan vienpusējā ķekarā stublāja galotnē. Jaunā ziedkopa ar pumpuriem noliekusies. Pieziedlapas zaļas, lancetiskas. Ārējās apziedņa lapas zaļganas, iekšējās bāli zaļas ar violetu zīmējumu. Lūpa liela, balta, ar iežmaugu vidusdaļā. Auglis nokarena, brūna pogaļa. Latvijā zied no jūnija otrās puses līdz augustam.
Aug gandrīz visā Eiropā, Ziemeļāfrikā un Āzijā.[1]
Aug tikai mitrās augsnēs: pļavās, zāļu purvos, skrajos mežos. Sugu apdraud meliorācija un augsnes rekultivēšana, kā arī pļavu aizaugšana ar krūmiem un kokiem.
Purva dzeguzene (latīņu: Epipactis palustris) ir orhideju dzimtas suga. Latvijā tā ir diezgan bieži sastopama. Ierakstīta Baltijas jūras reģiona Sarkanajā grāmatā.
Moeraswespenorchis (Epipactis palustris) is een in de Belgische en Nederlandse natuur voorkomende wilde orchidee. De meeste groeiplaatsen van de soort zijn te vinden in vochtige duinvalleien in het Nederlandse duingebied, met name in valleien waarin basisch of kalkhoudend grondwater voorkomt. Ze komt ook voor in de Belgische kalkmoerassen in de buurt van Brussel. De soort maakt deel uit van de Knopbies-associatie of Junceto baltici- Schoenetum nigricantis, een zeldzame plantengemeenschap uit de duinen. Moeraswespenorchis kan echter ook voorkomen in vegetaties van kruipwilg en rond wintergroen die gerekend worden tot de plantengemeenschap van het Pyrolo-Salicetum.
De moeraswespenorchis is in België wettelijk beschermd krachtens de Wet op het natuurbehoud en het Koninklijk Besluit van 16 februari 1976 houdende maatregelen ter bescherming van bepaalde in het wild groeiende planten. In Nederland is de plant vanaf 1 januari 2017 niet meer wettelijk beschermd.
Epipactis palustris
planten
Epipactis palustris
zaaddoosjes
Moeraswespenorchis
Epipactis palustris
Moeraswespenorchis
enkele bloem
Moeraswespenorchis (Epipactis palustris) is een in de Belgische en Nederlandse natuur voorkomende wilde orchidee. De meeste groeiplaatsen van de soort zijn te vinden in vochtige duinvalleien in het Nederlandse duingebied, met name in valleien waarin basisch of kalkhoudend grondwater voorkomt. Ze komt ook voor in de Belgische kalkmoerassen in de buurt van Brussel. De soort maakt deel uit van de Knopbies-associatie of Junceto baltici- Schoenetum nigricantis, een zeldzame plantengemeenschap uit de duinen. Moeraswespenorchis kan echter ook voorkomen in vegetaties van kruipwilg en rond wintergroen die gerekend worden tot de plantengemeenschap van het Pyrolo-Salicetum.
Myrflangre (Epipactis palustris) er ei plante i marihandfamilien (orkidéfamilien)
Denne orkidéen har ein heilt spesiell utsjånad, med store kvite blomstrar og ei grasiøs utforming har blant anna botanikaren Axel Blytt rekna han for å vera den vakraste blomeen i Noreg. Han blir ikkje så høg, rundt 40 centimeter, men han er slank og har lange, smale blad.
Blomstrane til myrflangre er kvite, store og sit i aks på rundt ti blomstrar. Samla gjer dei eit stort inntrykk. Myrflangre har jordstenglar.
Ein finn han i Europa, Nordvest–Afrika, Kaukasus og vest–Sibir
Myrflangre er knytt til kalkrik (alkalisk) myr, samtidig som han er varmekjær. Svært mykje kalkrik myr har blitt dyrka opp, og det har ført til at myrflangre har blitt utrydda mange stader. Arten har nå få veksestader igjen i Noreg. Ein berømt veksestad der han framleis finst er Slåttemyra i Nittedal kommune i Akershus fylke.
Arten veks nå rundt Oslofjorden og i Rogaland. Sidan habitatet til arten framleis er truga, er myrflangre totalfreda i Noreg. Myrflangre er også raudlista som sterkt truga (EN).
Wikimedia Commons har multimedia som gjeld: Myrflangre Myrflangre (Epipactis palustris) er ei plante i marihandfamilien (orkidéfamilien)
Myrflangre (Epipactis palustris) er en plante i marihandfamilien (orkidéfamilien)
Denne orkidéen har et helt spesielt utseende, med store hvite blomster og en grasiøs utforming har blant annet botanikeren Axel Blytt regnet den for å være Norges vakreste blomst. Den blir ikke så høy, rundt 40 centimeter, men den er slank og har lange, smale blader.
Blomstene er hvite, store og sitter i aks på rundt ti blomster. Myrflangre har jordstengler, og opptrer derfor i bestander.
Myrflangre er knytta til kalkrik myr, samtidig som den er varmekjær. Svært mye kalkrik myr har blitt dyrka opp, og det har ført til at myrflangre har blitt utrydda mange steder. Arten har nå få voksesteder igjen i Norge. Et berømt voksested der den fortsatt finnes er Slåttmyra naturreservat i Nittedal i Akershus.
Arten vokser nå rundt Oslofjorden og i Rogaland. Siden artens habitat fortsatt er trua, er myrflangre totalfreda i Norge. Myrflangre er også rødlista som trua (EN).
Myrflangre (Epipactis palustris) er en plante i marihandfamilien (orkidéfamilien)
Multimedia w Wikimedia Commons Kruszczyk błotny (Epipactis palustris (L.) Crantz) – gatunek rośliny wieloletniej należący do rodziny storczykowatych (Orchidaceae). Występuje w Europie, z wyjątkiem dalekiej północy, na wysokości 0–2000 m n.p.m.[4]. W Polsce, podobnie, jak i w środkowej Europie roślina dość rzadka. Rozpowszechniona jest natomiast na wschód od Polski.
Jest to najwyższy z naszych kruszczyków[5].
Kwiatostan
Pojedynczy kwiat
Liść
Pąki
Roślina kwitnie od czerwca do lipca[4] lub od końca czerwca końca sierpnia[5]. Kwiaty nie produkują nektaru, są jednak odwiedzane przez owady, które zbierają pyłkowiny. Odbywa się to w ten sposób, że owad siadając na warżce odgina swoim ciężarem jej część szczytową, a pyłkowina przykleja mu się do głowy. W niesprzyjających warunkach (np. podczas długotrwałych opadów), gdy owady nie odwiedzają kwiatów, dochodzi do samozapylenia.
Rośnie na torfowiskach niskich i źródliskowych, wilgotnych łąkach, w dolinach wydmowych, czasami na obrzeżach lasów. Preferuje gleby wapienne. Występuje na niżu i w niższych położeniach górskich. Geofit ryzomowy. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla O/All. Caricetalia davallianae.
Tworzy mieszańce z kruszczykiem rdzawoczerwonym (Epipactis atrorubens). Jest gatunkiem mało zmiennym morfologicznie. Niewielka zmienność dotyczy tylko ubarwienia kwiatów, które mogą mieć kolor od ciemnoczerwonego po prawie zielony.
Roślina objęta w Polsce ścisłą ochroną gatunkową. Jej liczebność maleje wskutek osuszania podmokłych terenów. Roślina umieszczona na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski (2006)[6] w grupie gatunków narażonych na wymarcie (kategoria zagrożenia V). W wydaniu z 2016 roku otrzymała kategorię NT (bliski zagrożenia)[7].
Kruszczyk błotny (Epipactis palustris (L.) Crantz) – gatunek rośliny wieloletniej należący do rodziny storczykowatych (Orchidaceae). Występuje w Europie, z wyjątkiem dalekiej północy, na wysokości 0–2000 m n.p.m.. W Polsce, podobnie, jak i w środkowej Europie roślina dość rzadka. Rozpowszechniona jest natomiast na wschód od Polski.
Jest to najwyższy z naszych kruszczyków.
Kärrknipprot (Epipactis palustris) är en växtart i familjen orkidéer.
Denna orkidée har ett helt speciellt utseende. Den blir inte så hög, runt 40 centimeter, men den är slank och har långa, smala blad. Kärrknipprot har jordstammar, och uppträder därför i bestånd där den växer.
Med stora vita blommor och en graciös utformning har bland andra botanikern Axel Blytt räknat den till Norges vackraste blommor. De är vita, stora och sitter i ax med runt tio blommor. Tillsammans gör de ett stort intryck.
Wikimedia Commons har media som rör Kärrknipprot.
Kärrknipprot (Epipactis palustris) är en växtart i familjen orkidéer.
Вперше цей вид був описаний Карлом Ліннеєм у 1767 році, втім з'ясувалося, що п'ятьма роками раніше Вільям Гадсон вже привласнив таку саму назву іншій орхідеї, що сьогодні відома як булатка довголиста[1]. Отже назва Ліннея виявилась нечинною. В 1768 році англійський ботанік Філіп Міллер надав коручці болотній латинську назву Serapias palustris. Роком пізніше, коли рід Serapias був розділений, Генріх Йоганн Непомук фон Кранц відніс цю рослину до роду Epipactis[2].
Трав'яниста рослина 20-70 см заввишки, гемікриптофіт. Кореневище довге, повзуче, розгалужене. Кожна особина має кілька прямих стебел блідо-зеленого або рожевуватого кольору, у верхній частині злегка опушених. Листки (4-8 штук) чергові, довгасто-яйцеподібні, ланцетні. Нижні завдовжки 10-20 см, верхні — дрібніші, за розміром наближаються до приквітків.
Суцвіття — нещільна багатоквіткова китиця, яка складається з 6-12 квіток. Приквітки довгі, ланцетні. Квітки до 2,5 см завдовжки, звислі. Зовнішні листочки оцвітини ланцетні, 9-11,5 мм завдовжки, зеленкуваті, зсередини зеленкувато-білі або червонуваті, внутрішні — довгасто-яйцеподібні, білуваті, з рожевими смужками; губа довша за зовнішні листочки оцвітини. Зав'язь веретеноподібна, коротко опушена. Насіння дрібне, схоже на пил, у кожному плоді міститься приблизно 4,5 тисячі насінин.
Листок
Вигляд квітки збоку
Вигляд квіток спереду
Плоди
Коручна болотна надає перевагу заторфованим долинам річок, улоговинам, заболоченим схилам з мокрими і сирими торфовоболотними ґрунтами. В Карпатах часто зростає на гірських висячих болотах, в Розточчі и Опіллі — на евтрофних торфових трав'яногіпнових болотах, у Поліссі — на мезотрофних болотах. Інколи трапляється на заростаючих ділянках покинутих торфових кар'єрів. Найкраще розвивається на нейтральних або лужних ґрунтах. Стійка до морозів, але чутлива до висихання ґрунту: за недостатнього зволоження утворює низькі рослини з невеликою кількістю квіток.
Розмножується насінням та вегетативно. Квітне у червні-липні. Коручка болотна запилюється осами, джмелями, мурахами, рідше відбувається самозапилення. Для приваблення запилювачів квітка виділяє п'янкий нектар (його властивості можуть бути зумовлені наявністю дріжджів). Комаха після відвідин декількох квіток не здатна до польоту, а лише повзає, переносячи пилок. Це зумовлює високий відсоток запилених квітів — близько 80 % у суцвітті. Плодоносить у липні-вересні. Схожість насіння становить 70 %. Ця рослина утворює міжвидові гібриди з коручкою темно-червоною і коручкою чемерникоподібною.
Зазвичай популяції цього виду щільні та складаються з особин різного віку, які утворюються вегетативним розмноженням. Повний розвиток рослини від насінини до першого цвітіння триває 10-12 років. Для успішного розвитку сіянець має обов'язково утворити мікоризу, втім доросла рослина не надто залежить від симбіотичних відносин з грибом.
Ареал виду охоплює Середземномор'я, Малу Азію, Кавказ, Західну та Центральну Європу, Крим, Східний Сибір, Гімалаї. В Україні ця орхідея поширена у Поліссі, Карпатах, Розточчі, Опіллі, степових і лісостепових районах.
Коручка болотна занесена до Додатку ІІ Конвенції про міжнародну торгівлю видами дикої фауни та флори, що перебувають під загрозою зникнення (CITES)[3]. За межами України охороняється у Люксембурзі, Бельгії, Франції, Північній Ірландії, Польщі[4], Росії[5], Казахстані.
В Україні охороняється у Карпатському, Дунайському, Канівському, Поліському, Ялтинському гірсько-лісовому, Карадазькому, Рівненському заповідниках, Карпатському, Шацькому, Вижницькому, Ужанському національних парках, заповідниках та національних парках «Медобори», «Синевир», «Подільські Товтри» та «Розточчя».
Для збереження виду необхідно запобігати осушенню боліт, надмірному рекреаційному навантаженню та нищівному збиранню квітів для букетів.
Коручку болотну інколи вирощують як декоративну рослину, зокрема в Україні цей вид можна побачити в ботанічному саду Харківського університету та в Національному ботанічному саду ім. М. М. Гришка. Хоча її квіти відносно непоказні, проте мають приємний аромат і довго не в'януть. Висаджують коручку болотну групами навколо водойм або збирають для букетів.
Epipactis palustris (tên tiếng Anh: Marsh Helleborine) là một loài phong lan.
В условиях Москвы и Тверской области (Андреапольский район) вид испытывался в условиях «искусственного болота», так и на открытом участке с другими луговыми видами. В обоих случаях отмечен активный рост числа побегов (от 1 до 4-х за сезон), стабильное цветение и плодоношение[9].
По информации базы данных The Plant List, в синонимику вида входят следующие названия[10]:
Вид включён в Международную Красную книгу со статусом «Вид вне опасности» и в Приложение II СИТЕС[11]. Охраняется во Франции, Бельгии, Люксембурге, Северной Ирландии[11], Польше[12], на Украине[13] и в Казахстане[14]. В России вид занесён в ряд региональных Красных книг, а также в Красную книгу Москвы[15].
В условиях Москвы и Тверской области (Андреапольский район) вид испытывался в условиях «искусственного болота», так и на открытом участке с другими луговыми видами. В обоих случаях отмечен активный рост числа побегов (от 1 до 4-х за сезон), стабильное цветение и плодоношение.
新疆火烧兰（学名：Epipactis palustris）为兰科火烧兰属下的一个种。
.jpg)
_Crantz,_Stirp._Austr._Fasc.,_ed._2,_2_463_(1769)_(48072141056).jpg)
.jpg)
|access-date=中的日期值 (帮助)
这是一篇與植物相關的小作品。你可以通过编辑或修订扩充其内容。 
