nomes no trilho de navegação
Guidance for identification
Hvězdovka brvitá (Geastrum fimbriatum) je nejedlá houba z čeledi hvězdovkovitých. Vyskytuje se v teplých stepních oblastech, listnatých i jehličnatých lesích a její plodnice dosahuje zralosti od srpna do listopadu.[1] V dospělosti houba puká a rozevírá se do hvězdicovitého tvaru (5–8 cípů).[1] Její hvězdicovité cípy dosahují průměru 5–8 cm a v jejich středu je uložen teřich o průměru 1–1,5 cm.[1] V dospělosti puká se v pokožce teřichu objeví otvor, kudy se vyprašují výtrusy.[1] Výtrusný prach je kakaově hnědý.
Obrázky, zvuky či videa k tématu hvězdovka brvitá ve Wikimedia Commons
Hvězdovka brvitá (Geastrum fimbriatum) je nejedlá houba z čeledi hvězdovkovitých. Vyskytuje se v teplých stepních oblastech, listnatých i jehličnatých lesích a její plodnice dosahuje zralosti od srpna do listopadu. V dospělosti houba puká a rozevírá se do hvězdicovitého tvaru (5–8 cípů). Její hvězdicovité cípy dosahují průměru 5–8 cm a v jejich středu je uložen teřich o průměru 1–1,5 cm. V dospělosti puká se v pokožce teřichu objeví otvor, kudy se vyprašují výtrusy. Výtrusný prach je kakaově hnědý.
Der Gewimperte Erdstern oder Fransen-Erdstern (Geastrum fimbriatum, Syn. Geastrum sessile) ist eine Pilzart aus der Familie der Erdsternverwandten. Es ist ein ziemlich kleiner bis mittelgroßer Erdstern mit stark aufgespalteten Sternlappen. Die Scheitelöffnung ist gefranst bis gewimpert und der Sporensack ungestielt. Die Fruchtkörper des für den Menschen ungenießbaren Pilzes erscheinen von September bis Oktober im Laub- und Nadelwald.
Die Fruchtkörper sind 2–8 cm breit und bis zu 5 cm hoch. Junge Fruchtkörper sind kugelig und rötlichbraun gefärbt. Sie entwickeln sich unterirdisch. Bei Reife reißt die Außenhülle (Exoperidie) sternförmig auf und biegt sich nach außen. Dadurch wird der Fruchtkörper aus dem Erdreich herausgehoben und erhält eine typisch sternartige Gestalt. Die Exoperidie besteht dann aus 5–10 sternförmig angeordneten, blass graubraunen bis cremefarbenen Lappen, die sich bald einrollen.
Die Endoperidie, also die Hülle, die die innere Kugel (Sporensack) umgibt, ist ungestielt und sitzt direkt auf der Außenhülle. Sie ist blass braun bis cremebeige gefärbt. Am Scheitel des Sporensackes befindet sich eine kleine, fransig bewimperter Öffnung, welche als Peristom bezeichnet wird. Durch diese leicht kegelig vorgewölbte Öffnung können die hellbraun gefärbten Sporen entweichen. Das Peristom hat beim Gewimperten Erdstern keinen Hof.[1][2][3]
Die rundlichen, feinwarzigen Sporen haben einen Durchmesser von 3 bis 4 µm.[4][1]
Der Gewimperte Erdstern hat durch den ungestielten Sporensack (Endoperidie) und die viellappig aufreißenden, stark eingekrümmten Sternlappen (Exoperidie) ein recht typisches Aussehen. Kleinere, nicht voll entwickelte Exemplare des Halskrausen-Erdsterns (G. michelianum) können ähnlich aussehen. Die Außenseite ihrer meist dickfleischigeren Sternlappen, die sich nach dem Zurückkrümmen innen befindet, ist anders als beim Gewimperten Erdstern nur wenig mit Erdteilchen verklebt. Außerdem ist die Scheitelöffnung (Peristom) des Halskrausen-Erdsterns oft von einem deutlich abgegrenzten Hof umgeben.
Der Kamm-Erdstern (G. pectinatum), der ebenfalls gern im Fichtenwald wächst, hat einen gestielten Sporensack, der an der Basis meist radial gerunzelt ist. Seine Scheitelöffnung ist von einem gerieften Kegel drüsenartig umgrenzt.[4][1]
Die Fruchtkörper erscheinen einzeln oder gesellig von April bis November, meist aber zwischen September und Oktober. Der Erdstern wächst sowohl in Laub- als auch in Nadelwäldern. Oft findet man ihn in der Bodenstreu von Nadelforsten, besonders unter Fichten. Er kommt aber auch an Waldwegen, in Gebüschen, an Bahndämmen oder in Parks und auf Friedhöfen vor. Der Pilz ist bodenvage, bevorzugt aber basische Böden.[1][2]
Der Gewimperte Erdstern ist nahezu weltweit verbreitet. Er kommt in Nordamerika (Kanada, Mexiko, USA), Zentralamerika (Ecuador), Südamerika (Bolivien, Venezuela, Argentinien), Asien (Japan, Nordkorea, Südkorea), Australien, Neuseeland und Europa vor.[6]
Er ist in ganz West- und Mitteleuropa verbreitet, aber nicht häufig. Nur in Kalkgebieten kann er bisweilen ortshäufig sein. Im Süden ist er von Portugal und Spanien im Westen bis nach Rumänien und der Ukraine im Südosten verbreitet. In Bulgarien ist der Erdstern weit verbreitet und kommt in der Donautiefebene und an der Schwarzmeerküste, aber auch in den Gebirgen vor.[5] Im Norden ist der Erdstern in ganz Fennoskandinavien verbreitet. In Norwegen reicht sein Verbreitungsgebiet bis zum 69., in Schweden bis zum 67. Breitengrad.[6]
In Deutschland ist der Gewimperte Erdstern weit verbreitet, aber nicht häufig. Trotzdem ist er immer noch der häufigste Erdstern. In den Alpenländern (Schweiz, Liechtenstein, Österreich) ist er häufig bis ziemlich häufig.
Wie bei allen Erdsternen ist auch beim Gewimperten Erdstern zumindest der reife Fruchtkörper ungenießbar.[1]
Der Gewimperte Erdstern oder Fransen-Erdstern (Geastrum fimbriatum, Syn. Geastrum sessile) ist eine Pilzart aus der Familie der Erdsternverwandten. Es ist ein ziemlich kleiner bis mittelgroßer Erdstern mit stark aufgespalteten Sternlappen. Die Scheitelöffnung ist gefranst bis gewimpert und der Sporensack ungestielt. Die Fruchtkörper des für den Menschen ungenießbaren Pilzes erscheinen von September bis Oktober im Laub- und Nadelwald.
Geastrum fimbriatum, commonly known as the fringed earthstar or the sessile earthstar, is an inedible species of mushroom belonging to the genus Geastrum, or earthstar fungi. First described in 1829, the species has a widespread distribution, and is found in Asia, Europe, and the Americas. It is distinguished from other earthstars by the delicate fibers that line the circular pore at the top of its spore sac.
Elias Magnus Fries described Geastrum fimbriatum (as Geaster fimbriatus) in his 1829 Systema mycologicum.[2]
It is commonly known as the fringed earthstar[3] or the sessile earthstar.[4] The specific epithet fimbriatum means "fringed", referring to the characteristic edge of the apical spore of the spore sac.[5]
The fruit bodies of Geastrum fimbriatum start out roughly spherical and hypogeous. As it matures, it pushed up through the soil and the other layer of the spore case (exoperidium) splits open to form between 5 and 8 rays that curve downward. The fully expanded fruit body has a diameter of up to 3 cm (1.2 in). Before expansion, the outer surface has a cottony surface with adherent soil particles; this ultimately peels off to reveal a smooth, grayish-brown surface. The inner spore sac is yellowish brown and features a small conical pore with fringed edges. Unlike other similar earthstar fungi, the edges of this pore are not sharply delimited from the rest of the spore sac, and do not have grooves.[3] The fruit bodies have no distinctive taste or odor.[6]
The spores are spherical, roughened by many small points or warts, and measure 2.4–4 μm. The capillitium is thick-walled, unbranched, and 4–7 μm thick.[3]
Similar species include Geastrum saccatum, which is larger – up to 5 cm (2.0 in) across – and has a clearly delimited ring-like area around the pore opening. Geastrum rufescens has reddish tones that are absent from G. fimbriatum.[3]
Although typically listed by field guides as an inedible species,[5] it is eaten by the tribal peoples of Madhya Pradesh.[7]
Geastrum fimbriatum is a saprobic species,[5] and it fruit bodies grow on the ground in groups or clusters, usually near the stumps of hardwood trees. It is found in Asia (India[8] l, Mongolia[9]), eastern North America[3] (including Mexico[10]), Central America (Costa Rica),[11] South America (Brazil),[12] and Europe.[6]
The species was depicted in a Nigerian postage stamp in 1985.[13]
Geastrum fimbriatum, commonly known as the fringed earthstar or the sessile earthstar, is an inedible species of mushroom belonging to the genus Geastrum, or earthstar fungi. First described in 1829, the species has a widespread distribution, and is found in Asia, Europe, and the Americas. It is distinguished from other earthstars by the delicate fibers that line the circular pore at the top of its spore sac.
Ripsimaatähti (Geastrum fimbriatum) on kermanvärinen tai ruskehtava aluksi pallomainen maatähtilaji. Sieni halkeilee vanhemmiten kermanväriseksi suipoksi liuskaksi. Se on Suomessa harvinainen. [2]
Ripsimaatähti (Geastrum fimbriatum) on kermanvärinen tai ruskehtava aluksi pallomainen maatähtilaji. Sieni halkeilee vanhemmiten kermanväriseksi suipoksi liuskaksi. Se on Suomessa harvinainen.
Geastrum fimbriatum Fr., Systema mycologicum (Lundae) 3(1): 16 (1829).
Il Geastrum fimbriatum è uno dei più strani e decorativi funghi che si aprono a forma di stella.
Inizialmente di forma globosa, semiipogeo; poi a forma di stella, dovuta alla dissociazione dell'esoperidio in lacinie, in numero variabile da un minimo di 5, fino a 9; diametro 2-6 cm.
All'inizio ha una forma sferoidale, è parzialmente ipogeo, con un diametro di 2-6 cm, successivamente l'esoperidio si apre a stella, in 5-9 raggi, evidenziando una sfera (endoperidio) che racchiude la gleba (sacco sporifero).
L'esoperidio è costituito da tre strati sovrapposti:
L'endoperidio va da un colore bianco-grigiastro al marrone negli esemplari secchi, ha l'area peristomatica leggermente conica, fibrillosa e non delimitata, che in alcuni esemplari può assumere una colorazione leggermente differente dal resto dell'endoperidio.
8-15 cm di diametro, sessile, color crema o camoscio, a maturità si apre mediante un poro centrale, per la fuoriuscita delle spore.
Bruno-scure in massa, globose, minutamente verrucose, 3-3,5 µm.
Fruttifica tra l'estate-autunno, sui suoli ricchi di humus, sotto latifoglie.
Non commestibile, senza alcun valore.
La specie con la quale si può facilmente confondere è il Geastrum rufescens che ha però le spore più grandi, la taglia maggiore e i colori più tendenti al rosa.
Altre specie simili sono: il Geastrum saccatum e il Geastrum triplex, entrambe provviste di un'area peristomatica ben delimitata e di spore di maggiori dimensioni.
Geastrum fimbriatum Fr., Systema mycologicum (Lundae) 3(1): 16 (1829).
Il Geastrum fimbriatum è uno dei più strani e decorativi funghi che si aprono a forma di stella.
Tuščiaviduris žvaigždulis (lot. Geastrum fimbriatum) – žvaigždulinių (Geastraceae) genties grybų rūšis.
Jaunas šio grybo vaisiakūnis yra mažas baltas rutulys, jo viršutinis sluoksnis galiausiai sutrūkinėja į žvaigždiškas mėsingas skilteles, kurios užsiriečia žemyn; jų būna nuo 5 iki 10. Skiltelės vėliau įgauna rausvą atspalvį ir grybui senstant tolydžio kietėja. Vidury šio žvaigždiško darinio yra sporų maišelis, kuriame bręsta sporos. Rutuliškas sporų maišelis iš pradžių būna baltas, vėliau žalsvai rudas arba riešuto spalvos. Subrendusio grybo maišelis pratrūksta ir viršuje atsiranda apvali, mažyčiais plaukeliais apžėlusi anga, iš kurios išbyra sporos, kurios būna 3-4,5 μm. Trama iš pradžių balta ir plaušinga, galiausiai virsta rudais milteliais.
Būdingi požymiai: vaisiakūnis dažniausiai su 8 skiautėmis.
Auga rugpjūčio-spalio mėn., spygliuočių, rečiau lapuočių miškuose, dažnai po eglėmis, parkuose, soduose po alyvomis, mėgsta kalkingą dirvą. Neretas. Nevalgomas.
Tuščiaviduris žvaigždulis (lot. Geastrum fimbriatum) – žvaigždulinių (Geastraceae) genties grybų rūšis.
Jaunas šio grybo vaisiakūnis yra mažas baltas rutulys, jo viršutinis sluoksnis galiausiai sutrūkinėja į žvaigždiškas mėsingas skilteles, kurios užsiriečia žemyn; jų būna nuo 5 iki 10. Skiltelės vėliau įgauna rausvą atspalvį ir grybui senstant tolydžio kietėja. Vidury šio žvaigždiško darinio yra sporų maišelis, kuriame bręsta sporos. Rutuliškas sporų maišelis iš pradžių būna baltas, vėliau žalsvai rudas arba riešuto spalvos. Subrendusio grybo maišelis pratrūksta ir viršuje atsiranda apvali, mažyčiais plaukeliais apžėlusi anga, iš kurios išbyra sporos, kurios būna 3-4,5 μm. Trama iš pradžių balta ir plaušinga, galiausiai virsta rudais milteliais.
Būdingi požymiai: vaisiakūnis dažniausiai su 8 skiautėmis.
Auga rugpjūčio-spalio mėn., spygliuočių, rečiau lapuočių miškuose, dažnai po eglėmis, parkuose, soduose po alyvomis, mėgsta kalkingą dirvą. Neretas. Nevalgomas.
Fin a 5 cm ëd diàmetr. Pel da fòra òcra ciàir, as chërpa pa ant lë spessor, duvert a stèila (6 o 7 ponte girà an sota). Pel d'andrinta sférica, sensa gamba, gris òcra motobin scur, sfrangià nen regolar.
A chërs ant ij bòsch e ij parch.
A venta mai mangé un bolè trovà se un a l'é nen un bon conossidor dij bolè!
Sensa anteresse alimentar.
Fin a 5 cm ëd diàmetr. Pel da fòra òcra ciàir, as chërpa pa ant lë spessor, duvert a stèila (6 o 7 ponte girà an sota). Pel d'andrinta sférica, sensa gamba, gris òcra motobin scur, sfrangià nen regolar.
AmbientA chërs ant ij bòsch e ij parch.
Comestibilità A venta mai mangé un bolè trovà se un a l'é nen un bon conossidor dij bolè!
Sensa anteresse alimentar.
Gwiazdosz frędzelkowany (Geastrum fimbriatum Fr.) – gatunek grzybów należący do rodziny gwiazdoszowatych (Geastraceae)[1].
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Geastrum, Geastraceae, Geastrales, Phallomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Nazwę polską podali Barbara Gumińska i Władysław Wojewoda w 1968 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też jako gwiazda ziemna, geaster frędzelkowany i gwiazdosz frędzelkowaty[2]. Niektóre synonimy nmaukowe:[3].
Kuliste, niekiedy nieco spłaszczone do 2 cm średnicy. U dojrzałych okrywa zewnętrzna rozrywa się na 7-8 (do 10) ułożonych gwiazdkowo ramion, które rozchylają się i odginają w dół. Ramiona są mięsiste, początkowo białoochrowe, potem beżowe do jasnoochrowych. Rozwinięte owocniki osiągają średnicę 2 do 8 cm. Osłona wewnętrzna owocnika jest tej samej barwy co ramiona, ma 1,5-2 cm średnicy, siedząca, bez szyjki. Otwór na szczycie (perystom) jest płaski lub nieznacznie wzniesiony, frędzlowaty bez talerzyka. Wnętrze owocnika jest ciemne, szarobrązowe[4].
Kulistawe, nieznacznie brodawkowate[4].
W polskim piśmiennictwie mykologicznym podano bardzo wiele jego stanowisk na terenie całego kraju[2]. Jest najczęściej spotykanym wśród wszystkich gwiazdoszy[5]. Znajdował się jednak na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status R – potencjalnie zagrożony z powodu ograniczonego zasięgu geograficznego i małych obszarów siedliskowych[6]. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Norwegii[2]. W Polsce był gatunkiem ściśle chronionym[7], od 9 października 2014 r. nie znajduje się już na liście gatunków chronionych[8].
Siedlisko: lasy liściaste, iglaste i mieszane. Pojawia się pojedynczo lub w grupach od maja do listopada[2].
Gwiazdosz frędzelkowany może być mylony z gwiazdoszem rudawym, który różni się czerwonawym miąższem i większymi owocnikami[4].
Gwiazdosz frędzelkowany (Geastrum fimbriatum Fr.) – gatunek grzybów należący do rodziny gwiazdoszowatych (Geastraceae).
Звездови́к бахро́мчатый (лат. Geastrum fimbriatum) — вид грибов, включённый в род Звездовик (Geastrum) семейства Звездовиковые (Geastraceae).
Молодые плодовые тела подземные, почти шаровидные или яйцевидные, 1—4 см в диаметре, по всей поверхности с желтоватыми тяжами мицелия. При раскрывании экзоперидий звездообразно разрывается на 5—8(15) часто неравных лучей, 1—7(8) см в диаметре, лучи не гигроскопичные, обычно с подвёрнутым концом, изредка распростёртые. Мицелиальный слой экзоперидия тонкий, светло-охристый, с врастающими в него частицами опада, быстро исчезающий. Срединный слой волокнистый, кремовый. Внутренний слой сначала беловатый, затем темнеет до буроватого.
Эндоперидий, окружающий глебу, сидячий, тонкий и мягкий, сначала бледно-охристый, затем буроватый. Перистом низкоконический, редко сосцевидный, неясно отграниченный, волокнисто-реснитчатый. Глеба при созревании коричневая или бледно-охристая.
Споры в массе коричневые, шаровидной формы, с бородавчатой поверхностью, 3,5—4,5 мкм в диаметре. Гифы капиллиция нитевидные, до 7,2 мкм толщиной, с утончёнными концами, неокрашенные, затем коричневатые.
Съедобен в молодом возрасте, пригоден к употреблению в пищу без предварительного отваривания.
Произрастает на почве в хвойных (часто сосновых) лесах, реже — в лиственных лесах, очень редко — на открытых местах.
Космополит с очень широким ареалом.
В первом действительном описании вида, опубликованном Э. М. Фрисом в 1829 году, автор ссылается на рисунок Geaster major, umbilico fimbriato П. А. Микели (1729). По всей видимости, на рисунке изображён незрелый Geastrum triplex. Однако описывал Фрис отличный от него вид, Geastrum fimbriatum в его современном понимании. Голотип, по которому вид описывался Фрисом, был собран Карлом Людвигом Вильденовом в Германии, однако образцов этого вида в гербарии Вильденова не обнаружено. Неотип, выбранный в 1989 году, был собран Стелланом Сунхеде в 1970 году на юге Швеции.
Звездови́к бахро́мчатый (лат. Geastrum fimbriatum) — вид грибов, включённый в род Звездовик (Geastrum) семейства Звездовиковые (Geastraceae).
