Entoloma byssisedum (Pers.) Donk 1949

Dzwonkówka muszelkowata (Entoloma byssisedum (Pers.) Donk) – gatunek grzybów z rodziny dzwonkówkowatych (Entolomataceae)^[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Entoloma, Entolomataceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1800 r. Ch.H. Persoon nadając mu nazwę Agaricus byssisedus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1949 r. M.A. Donk, przenosząc go do rodzaju Entoloma^[1].

Synonimy^[2]:

Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r.^[3]

Morfologia

Kapelusz

Średnica 3–11 mm, kształt płaskowypukły, czasami wklęsły lub muszelkowaty. Brzeg nieregularnie falisty, początkowo podgięty, potem wyprostowany. Jest niehigrofaniczny i nieprzeźroczysty (nie prześwitują blaszki). Powierzchnia gładka, bladoszara lub brązowa, promieniście włóknista lub włochata, czasami strefowana, matowa lub błyszcząca^[4].

Blaszki

Średniogęste, w liczbie 10-25, z międzyblaszkami (I = 0-5), cienkie, przyrośnięte lub zbiegające. Początkowo są białe lub jasnoszare, potem różowo-brązowe. Ostrza równe lub nieco poszarpane, tej samej barwy co blaszki^[4].

Trzon

Wysokość 1-5 mm, grubość do 0,5-1 mm, początkowo czasem centralny, potem mimośrodowy lub boczny, pełny. Powierzchnia tej samej barwy co kapelusz, oprószona lub wyraźnie jedwabista i prążkowana, czasami z białymi strzępkami grzybni u podstawy^[4].

Miąższ

Bardzo cienki. Zapach mączny, szczególnie podczas cięcia lub po zgnieceniu. Smak mączno-zjełczały^[4].

Cechy mikroskopowe

Zarodniki (9,5-) 10,0-12,0 (-11,5) × 6,5-8,0 μm, w widoku z boku nieregularnie 5-7-kątowe. Podstawki 22-37 × 9-11.5 μm, 4-, rzadko również 2-zarodnikowe, ze sprzążkami. Cystyd brak. Strzępki w komórkach skórki o szerokości 2-9 μm, promieniowo ułożone, czasami tworzące przejście do trichodermy z nabrzmiałymi końcami o szerokości do 15 μm. Błony pigmentowe w komórkach skórki inkrustowane. Strzępki ze sprzążkami, ale tylko w hymenium i subhymenium^[4].

Występowanie i siedlisko

Dzwonkówka muszelkowata znana jest głównie w Europie. Jest tutaj szeroko rozprzestrzeniona od Hiszpanii po północne rejony Półwyspu Skandynawskiego. Poza Europą odnotowano jej występowanie w Kalifornii w USA oraz na Nowej Zelandii^[5]. Jest rzadka, ale prawdopodobnie często niedostrzegana z powodu niewielkich rozmiarów. Prawdopodobnie występuje na całym świecie w regionach o klimacie umiarkowanym i borealnym^[4]. W piśmiennictwie naukowym do 2003 r. na terenie Polski podano 7 stanowisk^[3]. Aktualne stanowiska podaje internetowy atlas grzybów^[6]. Dzwonkówka muszelkowata znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status R – gatunek rzadki^[7]. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Niemczech i Słowacji^[3].

Saprotrof. Rośnie pojedynczo lub w grupach na ziemi lub na mchach, zgniłych liściach, drewnie itp.^[4]

Przypisy

• 1 Биологическое описание
• 2 Ареал и экология
• 3 Родственные виды
• 4 Примечания
• 5 Литература