dcsimg
Image of <i>Anacamptis</i> × <i>gennarii</i>
Unresolved name

Filicophyta

Paprocie ( Polish )

provided by wikipedia POL
 src= Ten artykuł dotyczy klasy roślin. Zobacz też: Paprocie – miejscowość w woj. zachodniopomorskim.
 src=
Długosz królewski Osmunda regalis (długoszowate)

Paprocie, paprociowe (Polypodiopsida Cronquist) – klasa paprotników. Obecnie na świecie występuje około 10 000 gatunków paproci, co jest liczbą małą w porównaniu do ich prehistorycznej różnorodności (jak się przypuszcza istniało wtedy około miliona gatunków).

Morfologia

Jest to grupa bardzo niejednorodna, można wyróżnić w niej kilka wspólnych cech. Są to zazwyczaj rośliny zielne, wyjątkowo drzewiaste. Paprocie nie mają możliwości tworzenia tkanki wtórnej, a tym samym przyrostu na grubość, być może taką możliwość miały niektóre gatunki kopalne. W tej grupie roślin powstały poprzez przekształcenie systemów telomowych typowe liście makrofilne. Liście takie są zazwyczaj podzielone na charakterystyczne blaszki, które za młodu mają formę pastorału. Paprocie wytwarzają wielokomórkowe łuski na łodygach oraz na osiach liści. Korzenie paproci wyrastają bezpośrednio z łodygi, stąd zaliczane są do korzeni przybyszowych. Pozostałe cechy takie jak centralnie położona wiązka przewodząca wodę i włoski pochłaniające wodę są wspólne z korzeniami roślin kwiatowych. Zarodnie ułożone są na spodniej stronie liścia, zwykle zebrane w kupki (sori) lub grupy zwane synangiami i przeważnie posiadają mechanizmy otwierające. Rośliny te wytwarzają jednakowe zarodniki (paprocie jednakozarodnikowe) lub zróżnicowane na mikrospory i makrospory (paprocie różnozarodnikowe).

Rozmnażanie

Na spodniej stronie liści wykształcają się skupiska zarodni, w których powstają zarodniki. Po pewnym czasie kiedy zarodnie dojrzeją, ich ściany pękają uwalniając zarodniki, które roznoszone są przez wiatr. Z zarodnika, który trafi na wilgotny, zacieniony grunt, powstaje przedrośle (zielone, niewielkie (najczęściej o średnicy 6 mm), zwykle sercowatego kształtu). Przedrośle przytwierdza się do podłoża za pomocą chwytników. Na przedroślu występują rodnie i plemnie. W obecności wody plemniki przepływają do rodni. Następuje zapłodnienie i powstaje zygota. Zygota po wielu podziałach rozwija się w samodzielną roślinę – młody sporofit. Cały cykl rozrodczy trwa ok. 9 miesięcy.

Systematyka

 src=
Hymenophyllum tunbrigense (rozpłochowate)
 src=
Gleichenia japonica (glejcheniowce)
 src=
Lygodium scandens (szparnicowce)
 src=
Salvinia natans (salwiniowce)
 src=
Cyathea spinulosa (olbrzymkowce)
 src=
Polypodium formosanum (paprotkowce)

W latach 90. XX wieku i w wieku XXI, głównie dzięki analizom genomów chloroplastowych, poznane zostały relacje pokrewieństwa w obrębie paproci istotnie zmieniające dotychczasową systematykę tej grupy roślin. Zaliczane tu wcześniej nasięźrzałowce Ophioglossales[2] okazały się stanowić linię rozwojową w obrębie psylotowych Psilotopsida. Strzelichowce Marattiales z kolei podniesione zostały do rangi klasy (jako strzelichowe) będącej taksonem siostrzanym paprociowych. Obie te grupy znajdują się zresztą wspólnie ze skrzypowymi w politomii (nieznany jest stopień pokrewieństwa między nimi)[1].

System paproci według Smitha i innych (2006)[1]

Pozycja systematyczna w obrębie roślin telomowych


glewiki (Anthocerotophyta)




wątrobowce (Marchantiophyta)




mchy (Bryophyta)




widłaki (Lycopodiophyta)


Euphyllophyta

rośliny nasienne (Spermatophyta)


Monilophyta

psylotowe (Psilotopsida)




skrzypowe (Equisetopsida)




strzelichowe (Marattiopsida)



paprociowe (Pteridopsida)










Podział na główne klady (rzędy)


długoszowce Osmundales




rozpłochowce Hymenophyllales




glejcheniowce Gleicheniales




szparnicowce Schizaeales




salwiniowce Salviniales




olbrzymkowce Cyatheales



paprotkowce Polypodiales








Wykaz systematyczny taksonów

Klasa: paprociowe Polypodiopsida (=Filicopsida, Pteridopsida)

Podział paprotników według Crescent Bloom[3]

Przypisy

  1. a b c Smith, A. R., K. M. Pryer, E. Schuettpelz, P. Korall, H. Schneider & P. G. Wolf: A classification for extant ferns (ang.). Taxon 55(3): 705–731, 2006. [dostęp 2009-11-11].
  2. Jakub Mowszowicz: Zarys systematyki roślin. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1982. ISBN 83-01-00708-7.
  3. Crescent Bloom: Polypodiophyta (ang.). The Compleat Botanica. [dostęp 2009-11-13].

Bibliografia

  • Tygodnik Świat wiedzy, Marshall Cavendish Polska Sp.z o.o., Warszawa, 1999
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL

Paprocie: Brief Summary ( Polish )

provided by wikipedia POL
 src= Długosz królewski Osmunda regalis (długoszowate)

Paprocie, paprociowe (Polypodiopsida Cronquist) – klasa paprotników. Obecnie na świecie występuje około 10 000 gatunków paproci, co jest liczbą małą w porównaniu do ich prehistorycznej różnorodności (jak się przypuszcza istniało wtedy około miliona gatunków).

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL