Thymus migricus Klokov & Des.-Shost.

Migri kəklikotu - (lat. Thymus migricus Klokov & Des.-Shost.) Dalamazkimilər – (Lamiaceae Lindl.) fəsiləsinə aid bitki növü.

IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu "Nəsli kəsilməyə həssas olanlar" kateqoriyasına aiddir –VU C2a (i). Azərbaycanın nadir növüdür. ^[1][2][3][4]

Qısa morfoloji təsviri

Təbiətdə hündürlüyü 8-15 sm olan yarımkoldur. Bitki də budaqlanma güclüdür. Üzərində çiçək olan budaqları 5-12 sm ola bilir. Çiçəkaltlığı aşağıya doğru əyilmiş tüklərlə örtülüdür. Bitkinin yar-paqları saplaqlı olub uzunsov və ya yumurtavaridir. Yarpaqlar 0,6-1,3 sm uzunluğunda 0,3-0,7 sm enində ola bilir. Yarpağın üst hissəsi çılpaq olub kənarları bir qədər kirpiklidir və yan damarları görünür. Çiçək saplağı qısa tüklüdür. Bitkinin kasacığı 3-4 mm uzunluğundadır, çılpaqdır. Tacı ağımtıl və ya bənövşəyi ola bilir.^[1][2]

Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri

Çiçəkləmə iyun-iyul, meyvə əmələgətirmə dövrü iyul-avqust aylarına təsadüf edir. Kserofitdir. Orta və yuxarı dağ qurşağında quru daşlı-çınqıllı, qayalı yamaclarda və seyrək otlu friqana bitkiliyində rast gəlinir. Efiryağlı bitkidir.^[5][6][7]

Yayılması

Naxçıvanın dağlıq hissəsi (Culfa rayonu- Ərəfsə kəndinin ətrafı; Babək rayonu- Buzqov kəndinin ətrafı; Ordubad rayonu – Kotam, Kilit, Biləv və Nüsnüs kəndlərinin ətrafı; Şərur rayonu –Ardıc dağı ətrafı; Şahbuz rayonu – Biçənək kəndinin ətrafı).^[5][8]

Sayı və tendensiyası

Populyasiyanın təbii bərpası azalır, yeganə lokalitetində mənfi iqlimə və antropogen təsirlərə həssaslıq müşahidə olunur.^[6]

Məhdudlaşdırıcı amillər

Əhali tərəfindən dərman bitkisi kimi toplanılması və iqlim.^[8]

Mühafizə tədbirləri

Zəngəzur Milli Parkının ərazisində yayıldığı sahələr xüsusi nəzarət altına alınmalı və təbii populyasiyaları mühafizə olunmalıdır.^[6]

Sinonimləri

Thymus kotschyanus ssp. migricus (Klokov & Des.-Shost.) Menitsky

Thymus kotschyanus var. migricus (Klokov & Des.-Shost.) Ronn. ex Rech. f

İstinadlar

1. ↑ ^{1,0 1,1} Azərbaycan Respublikasının Qırmızı kitabı.Nadir və nəsli kəsilməkdə olan bitki və göbələk növləri.II nəşr Bakı-2013
2. ↑ ^{2,0 2,1} http://redbook.az/
3. ↑ Azərbaycanın “Qırmızı” və “Yaşıl Kitabları”na tövsiyə olunan bitki və bitki forma-siyaları. 1996
4. ↑ "Azərbaycanın Nadir Ağac və kol bitkiləri", Bakı: "Elm", 2014, 380 səh
5. ↑ ^{5,0 5,1} Флора Азербайджан, 1957
6. ↑ ^{6,0 6,1 6,2} Касумов Ф.Ю., 2010
7. ↑ “Azərbaycan dendraflorasi” I cild, Baki, “Elm”, 2011, 312 səh.
8. ↑ ^{8,0 8,1} Naxçıvan MR-in Qırmızı kitabı, 2010