Multimedia w Wikimedia Commons Wodnik kasztanowaty[3] (Eulabeornis castaneoventris) – gatunek dużego lub średniej wielkości ptaka z rodziny chruścieli, podrodziny wodników. Występuje w północnej Australii i okolicznych wyspach. Niezagrożony wyginięciem.
Gatunek opisał po raz pierwszy John Gould w roku 1844 pod nazwą Eulabeornis castaneoventris. Opis zamieścił w Handbook to the Birds of Australia. Holotyp pochodził z Zatoki Karpentaria, został zabity przez kontradmirała Johna L. Stokesa. Przy okazji, Gould w Port Essington pozyskał również jaja wodnika kasztanowatego. Przez IOC gatunek ten jest umieszczany w monotypowym rodzaju Eulabeornis[4]; rodzaj ten bywa poszerzany o Aramides, Amaurolimnas i Gymnocrex[5]. W języku Aborygenów gatunek ten zwany jest Mor-dug-e-ra[6].
Nazwa rodzajowa: gr. ευλαβης eulabēs – ostrożny, rozważny < ευ eu – dobry; λαβειν labein – wziąć; ορνις ornis, ορνιθος ornithos – ptak[7]. Epitet gatunkowy: łac. castaneus – kasztanowo-brązowy < castanea – kasztan < gr. καστανον kastanon – kasztan; venter, ventris – brzuch[8].
Wyróżnia się następujące podgatunki[4][5]:
Środowisko życia stanowią błotniste wybrzeża, namorzyny[6] oraz podmokłe tereny trawiaste[9].
Nie występuje znaczny dymorfizm płciowy[6]. U samca tył szyi, grzbiet, kuper i sterówki oliwkowe, na kuprze pióra mają odcień rudobrązowy. Wewnętrzne chorągiewki skrzydełka, lotek I i II rzędu kasztanowe; podobnie ubarwione są sterówki. Wierzch i boki głowy oraz gardło szare. Spód ciała wyraźnie kasztanowy, barwa nabiera intensywności na pokrywach podskrzydłowych i podogonowych. Boki szyi i pierś cechuje nieco szarawa barwa. Dziób u nasady zielony lub żółty[6], końcówka o barwie rogu. Tęczówka czerwona, u młodych samców żółta. Nogi i stopy żółtooliwkowe[6] lub brązowe[10]. Samica z tyłu głowy i na grzbiecie szara[10]. Masa ciała samców 626-910 g, samic 550-710 g[5].
Wymiary przedstawiono w mm, dla holotypu stanowią zaokrąglenia wymiarów podanych w calach.
Okaz Całkowita długość Dziób Skrzydło Ogon Skok holotypOkres lęgowy trwa od września do lutego; biologia lęgowa słabo poznana[5] - jest to gatunek niezwykle skryty[6]. Gniazdo umieszczone jest na niskim, pochyłym drzewie mangrowym, 0,9-2,1 m nad ziemią. Budulec stanowią wytyki. Wodnik kasztanowaty nie wyścieła gniazda. Zniesienie liczy 4 jaja. Cechuje je wydłużony kształt oraz różowobiałe tło pokryte na całej powierzchni czerwonokasztanowo lub lawendowo. Ich wymiary to 51,5-54 mm na 36,5 mm[10].
Przez IUCN gatunek klasyfikowany jest jako najmniejszej troski (LC, Least Concern). Występuje na 4 obszarach uznanych za Important Bird Area; są to Limmen Bight, Port McArthur Tidal Wetlands System (obejmujący m.in. estuarium rzeki McArthur), okolice rzek Prince Regent i Mitchell oraz Wyspy Tiwi[9].
Wodnik kasztanowaty (Eulabeornis castaneoventris) – gatunek dużego lub średniej wielkości ptaka z rodziny chruścieli, podrodziny wodników. Występuje w północnej Australii i okolicznych wyspach. Niezagrożony wyginięciem.
