Multimedia w Wikimedia Commons Tyran północny, tyran piripiri (Tyrannus tyrannus) – gatunek małego ptaka z rodziny tyrankowatych (Tyrannidae), zamieszkujący Amerykę Północną i Południową. Wędrowny, pospolity na obszarze swojego występowania. Gniazduje od południowej Kanady po Meksyk, odlatuje w stadach na zimowiska do Ameryki Środkowej i północnych części Ameryki Południowej.
Charakterystyka
- Rozmiary
- długość ciała ok. 20-23 cm, rozpiętość skrzydeł ok. 33-38 cm[4]
- Masa ciała
- ok. 33-55 g[4]
- Wygląd zewnętrzny
- Brak wyraźnego dymorfizmu płciowego. Wierzch ciała ciemnoszary, głowa czarna. Na czubku głowy czerwona plamka, bardzo rzadko widoczna; samce częściej niż samice stroszą te piórka. Długie, ciemne skrzydła, z białymi krawędziami lotek. Spód ciała biały, na piersi niewyraźny szary nalot. Ogon czarny z białym końcem. Młode mają ciemniejszy, brązowawy spód ciała.
- Głos
- Przenikliwy, niemelodyjny świergot. Odstraszając intruzów ze swojego terytorium lęgowego, wydaje hałaśliwe, wybuchające okrzyki[4].
- Zachowanie
- Często przesiaduje na eksponowanych stanowiskach - drutach, płotach, tyczkach, czubkach drzew i krzewów. Poza sezonem lęgowym tworzy luźne, niewielkie stada. Bardzo agresywnie broni swojego terytorium lęgowego, atakuje i przepędza nawet dużo większe od siebie ptaki, jak wrony czy sokoły. Niekiedy nawet ląduje na grzbiecie intruza, aby skuteczniej go przepłoszyć.
Środowisko
Tereny otwarte, sady, zadrzewienia śródpolne i skraje większych zadrzewień. Często nad strumieniami. Potrzebuje otwartych przestrzeni, aby żerować, oraz drzew i krzewów dla założenia gniazda[4][5].
Pożywienie
Odżywia się głównie owadami łapanymi w locie. Podczas żerowania przesiaduje na drutach lub tyczkach, zrywa się by złapać przelatującego owada i powraca na to samo miejsce. Na zimowiskach zjada również jagody i inne małe owoce, a zrywając je z krzewów zawisa w powietrzu[4].
Lęgi
Wyprowadza jeden lęg w roku, od początku czerwca do lipca.
- Gniazdo
- Budowa gniazda zajmuje jeden do dwóch tygodni[4]. Zwarta, mocna konstrukcja w kształcie koszyczka, uwita z gałązek i źdźbeł traw, wysłana sierścią i miękkimi częściami roślin. Umieszczone często w pobliżu wody, na konarze drzewa lub na krzewie, a czasem na wierzchołku pniaka lub palika.
- Jaja
- Samica składa 3-4 białe, nakrapiane jaja o wymiarach 2,1-2,7 na 1,6-2 cm[4]. Jeżeli podrzuci mu jaja pasożyt lęgowy - starzyk brunatnogłowy, zostają one wyrzucone z gniazda.
- Wysiadywanie
- 16-17 dni[4].
- Pisklęta
- Są karmione przez rodziców przez kilka tygodni od wyklucia[5].
Przypisy
