Rhodiola l'è 'n zèner de piànte de fiùr suculènte che fà part de la famìa botànica de le Crassulaceae. L'è 'mparentàt strèt col zèner Sedum, tat che divèrse spéci de Rhodiola le vé cunsideràde de divèrsi stüdiùs mìa come part del zèner Rhodiola ma come part del zèner Sedum.
L'è 'n zèner prezènt en Europa, Sibéria, Asia orientàla e Amèrica setentriunàla, sura de töt en ambièncc alpì e sub-artich.
El zèner Rhodiola l'è stat discriìt per la prìma ólta del Linèo endèla sò Species Plantarum[1].
Segónt el Hideaki Ohba (* 1943) el zèner Rhodiola se pöl vidìl come spartìt en quàter sota-zèner, ogna ü urdinàt endèle sesiù e spéci discriìde ché sóta:[2]
Rhodiola l'è 'n zèner de piànte de fiùr suculènte che fà part de la famìa botànica de le Crassulaceae. L'è 'mparentàt strèt col zèner Sedum, tat che divèrse spéci de Rhodiola le vé cunsideràde de divèrsi stüdiùs mìa come part del zèner Rhodiola ma come part del zèner Sedum.
L'è 'n zèner prezènt en Europa, Sibéria, Asia orientàla e Amèrica setentriunàla, sura de töt en ambièncc alpì e sub-artich.
El zèner Rhodiola l'è stat discriìt per la prìma ólta del Linèo endèla sò Species Plantarum.
Η Ροδιόλα (Rhodiola) είναι γένος πολυετών (perennial)[Σημ. 1] φυτών στην οικογένεια Κρασσουλίδες (Crassulaceae)[1] το οποίο ομοιάζει με το Αείζωον (Sedum)[Σημ. 2] και άλλα μέλη της οικογένειας. Όπως τα sedums και τα είδη Ροδιόλα (Rhodiola) συχνά ονομάζονται λιθοκαλλιέργειες. Ορισμένοι συγγραφείς συγχωνεύουν τα Ροδιόλα εντός του Sedum.[2][3]
Τα είδη της Ροδιόλας φύονται σε μεγάλο υψόμετρο και τις άλλες ψυχρές περιοχές του Βόρειου Ημισφαιρίου.[4] Το «Den virtuella floran» δίνει τον αριθμό των ειδών έως 36,[5] το «Angiosperm Phylogeny Group (APG)» δίνει έως 60[1] και το περιοδικό «Flora of China» («Χλωρίδα της Κίνας») δίνει περίπου 90, με τα 55 στην Κίνα και τα 16 είδη ενδημικά.[4] Η βάση δεδομένων των φυτών του USDA, απαριθμεί μόνο 3 είδη στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής και τον Καναδά.[6]
Μεταξύ των διακριτικών χαρακτηριστικών του γένους, υπάρχουν δύο σειρές από στήμονες (stamens), συνολικά δυο φορές τον αριθμό των πετάλων·[Σημ. 3] ελεύθερη ή σχεδόν ελεύθερη πετάλων (μη ενωμένα στο σωλήνα)· ένα σωματώδες ρίζωμα (rhizome)[Σημ. 4] στις οποίες μασχάλες (axils),[Σημ. 5] οι ανθοφόροι βλαστοί ανέρχονται· και μια βασική ροζέτα (rosette)[Σημ. 6] φύλλων. Αυτό το γένος περιλαμβάνει τα μόνα είδη των Κρασσουλίδων (Crassulaceae), τα οποία έχουν μονογενή άνθη.[4][7]
Το Ολαρκτικό (holarctic)[Σημ. 7] είδος Ροδιόλα η ροδόχρους (Rhodiola rosea), χρησιμοποιείται στην βοτανική ιατρική. Ένας αριθμός των ειδών καλλιεργούνται ως καλλωπιστικά, αλλά η ανάπτυξή τους είναι δύσκολη εκτός του εγγενούς υποαρκτικού και αλπικού κλίματός τους.[8]
Η ονομασία «Ροδιόλα», συνδυάζει το Ελληνικό ρόδο, που σημαίνει τριαντάφυλλο και αναφέρεται στις ρίζες, οι οποίες μοιάζουν στην οσμή με αυτή του τριαντάφυλλου και με την υποκοριστική Λατινική κατάληξη -iola.[9]
Το Rhodionin είναι ένα ραμνοζίδιο (rhamnoside) [[..]] (herbacetin)[Σημ. 8] το οποίο ευρίσκεται στα είδη Rhodiola.[10]
Είδη που περιλαμβάνουν:
Η Ροδιόλα (Rhodiola) είναι γένος πολυετών (perennial) φυτών στην οικογένεια Κρασσουλίδες (Crassulaceae) το οποίο ομοιάζει με το Αείζωον (Sedum) και άλλα μέλη της οικογένειας. Όπως τα sedums και τα είδη Ροδιόλα (Rhodiola) συχνά ονομάζονται λιθοκαλλιέργειες. Ορισμένοι συγγραφείς συγχωνεύουν τα Ροδιόλα εντός του Sedum.
Τα είδη της Ροδιόλας φύονται σε μεγάλο υψόμετρο και τις άλλες ψυχρές περιοχές του Βόρειου Ημισφαιρίου. Το «Den virtuella floran» δίνει τον αριθμό των ειδών έως 36, το «Angiosperm Phylogeny Group (APG)» δίνει έως 60 και το περιοδικό «Flora of China» («Χλωρίδα της Κίνας») δίνει περίπου 90, με τα 55 στην Κίνα και τα 16 είδη ενδημικά. Η βάση δεδομένων των φυτών του USDA, απαριθμεί μόνο 3 είδη στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής και τον Καναδά.
Μεταξύ των διακριτικών χαρακτηριστικών του γένους, υπάρχουν δύο σειρές από στήμονες (stamens), συνολικά δυο φορές τον αριθμό των πετάλων· ελεύθερη ή σχεδόν ελεύθερη πετάλων (μη ενωμένα στο σωλήνα)· ένα σωματώδες ρίζωμα (rhizome) στις οποίες μασχάλες (axils), οι ανθοφόροι βλαστοί ανέρχονται· και μια βασική ροζέτα (rosette) φύλλων. Αυτό το γένος περιλαμβάνει τα μόνα είδη των Κρασσουλίδων (Crassulaceae), τα οποία έχουν μονογενή άνθη.
Το Ολαρκτικό (holarctic) είδος Ροδιόλα η ροδόχρους (Rhodiola rosea), χρησιμοποιείται στην βοτανική ιατρική. Ένας αριθμός των ειδών καλλιεργούνται ως καλλωπιστικά, αλλά η ανάπτυξή τους είναι δύσκολη εκτός του εγγενούς υποαρκτικού και αλπικού κλίματός τους.
Чегендир (лат. Rhodiola, L. 1753) – чегендирлер тукумуна кирген өсүмдүк уруусу. Көп жылдык чөп. Тамыры жоон, көп сандаган тамыр моюнчалуу, ири бутактуу, алар күрөң же кызгылт күрөң түстө, сыртынан үч бурчтуу же тегерек майда түрпүчө менен капталган. Сабагынын бийикт. 30-50 см, бутаксыз, бир нечеси биригип тамыр моюнчасынан тик өйдө өсөт. Былтыркы сабагы куураган бойдон тамыр моюнчасында көп жыл сакталат. Жалбырагы кезектешип жайгашкан, жалпак же тоголок, уз. 3-5 см. Бөксөдөн бийик тоодогу булак, суу, көл жээгинде өсөт. Жер жүзүндө 15 ашуун түрү Түндүк Америкада, Скандинавияда, Түндүк Батыш, Чыгыш Сибирде, Жерортолук деңизинин жээгинде, Монголияда, Кытайда, Жунгар-Кашкарда өсөт. Кыргызстанда 9 түрү белгилүү. Айрым түрлөрүнүн тамыры (мала кызыл чегендир) медицинада нерв ооруларын дарылоодо, жалпы ден соолукту чыңоочу дары катары кеңири колдонулат. Россияда Ч. атайын айдалат. Кыргызстанда бул түр өспөйт. Бирок ушул түргө жакын сызгыч жалбырактуу Ч. жана кыпкызыл Ч. Күнгөй, Тескей, Кыргыз Ала-Тоосунда, Алай тоолорунда, Борбордук Тянь-Шань тоолорунда кездешет.
Чегендир (лат. Rhodiola, L. 1753) – чегендирлер тукумуна кирген өсүмдүк уруусу. Көп жылдык чөп. Тамыры жоон, көп сандаган тамыр моюнчалуу, ири бутактуу, алар күрөң же кызгылт күрөң түстө, сыртынан үч бурчтуу же тегерек майда түрпүчө менен капталган. Сабагынын бийикт. 30-50 см, бутаксыз, бир нечеси биригип тамыр моюнчасынан тик өйдө өсөт. Былтыркы сабагы куураган бойдон тамыр моюнчасында көп жыл сакталат. Жалбырагы кезектешип жайгашкан, жалпак же тоголок, уз. 3-5 см. Бөксөдөн бийик тоодогу булак, суу, көл жээгинде өсөт. Жер жүзүндө 15 ашуун түрү Түндүк Америкада, Скандинавияда, Түндүк Батыш, Чыгыш Сибирде, Жерортолук деңизинин жээгинде, Монголияда, Кытайда, Жунгар-Кашкарда өсөт. Кыргызстанда 9 түрү белгилүү. Айрым түрлөрүнүн тамыры (мала кызыл чегендир) медицинада нерв ооруларын дарылоодо, жалпы ден соолукту чыңоочу дары катары кеңири колдонулат. Россияда Ч. атайын айдалат. Кыргызстанда бул түр өспөйт. Бирок ушул түргө жакын сызгыч жалбырактуу Ч. жана кыпкызыл Ч. Күнгөй, Тескей, Кыргыз Ала-Тоосунда, Алай тоолорунда, Борбордук Тянь-Шань тоолорунда кездешет.