dcsimg

Brodźczyk białoskrzydły ( Polish )

provided by wikipedia POL
Commons Multimedia w Wikimedia Commons

Brodźczyk białoskrzydły (Prosobonia leucoptera) – gatunek małego ptaka z rodziny bekasowatych. Występował na Tahiti, (Wyspach Towarzystwa i Polinezji Francuskiej). Wymarły. Znany z trzech okazów, z czego dwa zaginęły.

Taksonomia

Po raz pierwszy gatunek opisał Johann Friedrich Gmelin w 1789. Nowemu gatunkowi nadał nazwę Tringa leucoptera[3]. Obecnie (2018) Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny umieszcza brodźczyka białoskrzydłego w rodzaju Prosobonia[4]. Holotyp pochodził z Tahiti (Wyspy Towarzystwa, Polinezja Francuska)[5]. Pozyskany został w 1773 podczas drugiej podróży Jamesa Cooka. Znana jest również ilustracja przedstawiająca tego ptaka wykonana przez Georga Forstera. Dwa inne okazy Prosobonia zostały zebrane na leżącej nieopodal wyspie Moorea między 30 września a 11 października 1777, jednak zaginęły. Jeden z nich został również zilustrowany; na podstawie słabo zaznaczonych różnic w opierzeniu wyodrębniono nowy, reprezentowany przez rysunek i przynajmniej jeden z okazów, gatunek – brodźczyka rudobrewego (Prosobonia ellisi)[6]. Jedyny przetrwały do współczesności okaz spośród wspomnianych przekazany został do Muzeum Historii Naturalnej w Lejdzie. Został utrwalony w trzech wymiarach, trójwymiarowy wypchany okaz (oznaczony jako RMNH 87556) obejrzeć można na stronie internetowej muzeum[7]. Dawniejsi autorzy synonimizowali P. leucoptera i P. ellisi, jednak w 1991 wykazano, że brodźczyki: rudobrewy i białoskrzydły były innymi gatunkami[8].

Morfologia

Długość ciała wynosi blisko 18 cm. Skrzydła i grzbiet mają barwę smoliście czarną, jedynie ciemię, boki głowy i szyi są jaśniejsze. Broda i gardło płowobiałe. Spód ciała i kuper rdzawobrązowe. Rdzawobrązowa jest również okolica oka i początkowa część brwi, ta jednak bieleje w okolicy pokryw usznych. Na pokrywach skrzydłowych mniejszych dostrzec można białą plamę o kształcie półksiężyca. Środkowe sterówki mają barwę smoliście brązową, ich końcówki są rdzawe, natomiast zewnętrzne sterówki wyróżniają się szerszymi rdzawym końcówkami i pasami o tej barwie kierującymi się ku zewnętrznej stronie piór. W zachowanym okazie brakuje części ogona i tym samym niektórych informacji. Górna szczęka nieco ciemniejsza od żuchwy. Nogi barwy słomianej, o nieco zielonkawym odcieniu[6].

Zasięg, ekologia i zachowanie

Gatunek znany z Tahiti i Moorea, wysp w archipelagu Wysp Towarzystwa (Polinezja Francuska). Nie wiadomo nic o ekologii i zachowaniu tych ptaków ponad informację przekazaną przez Forstera. Brodźczyki białoskrzydłe miały występować w okolicach strumieni; sugeruje to, że występowały raczej w interiorze wyspy, nie na wybrzeżach jak niektóre bekasowate[6].

Status

IUCN uznaje brodźczyka białoskrzydłego za gatunek wymarły (EX, Extinct)[9]. Przyczyny wymarcia tych ptaków są niejasne. Wiadomym jest, że na wyspie wypuszczano niszczące rdzenną roślinność świnie i kozy. Według Greenwaya to jednak szczury odpowiadały za wymarcie brodźczyków białoskrzydłych[6].

Przypisy

  1. Prosobonia leucoptera, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. Prosobonia leucoptera. Czerwona księga gatunków zagrożonych (IUCN Red List of Threatened Species) (ang.).
  3. Johann Friedrich Gmelin: Systema Naturae. T. 1, cz. 2. 1789, s. 678.
  4. Frank Gill & David Donsker: Buttonquail, plovers, seedsnipe, sandpipers. IOC World Bird List (v8.2), 25 czerwca 2018. [dostęp 13 lipca 2018].
  5. Tahiti Sandpiper (Prosobonia leucoptera). W: del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2018. [dostęp 13 lipca 2018].
  6. a b c d Julian P. Hume: Extinct Birds. Bloomsbury Publishing, 2017.
  7. Alice Cibois, René W. R. J. Dekker, Eric Pasquet & Jean‐Claude Thibault. New insights into the systematics of the enigmatic Polynesian sandpipers Aechmorhynchus parvirostris and Prosobonia leucoptera. „The Ibis”. 154 (4), 2012. DOI: 10.1111/j.1474-919X.2012.01260.x.
  8. Walters, M.P. (1991) Prosobonia ellisi, an extinct species of sandpiper from Moorea, Society Islands. Boll. Mus. reg. Sci. nat. Torino 9(1): 217–226. .
  9. Tahiti Sandpiper Prosobonia leucoptera. BirdLife International. [dostęp 13 lipca 2018].
p d e
Wymarłe ptaki holocenu Ptaki żyjące w holocenie, wymarłe po roku 1500Gatunki uznane przez IUCN
żarek małyłazik zaroślowyłazik południowyklarnetnik krótkodziobyklarnetnik brązowydrozd reliktowydrozd bonińskikępaczek białogardłychaszczak aldabrańskitrzciniak polinezyjskitrzciniak słowiczytrzciniak kremowytrzciniak brunatnytrzciniak mariańskikrzakówka wyspowamuszarka rdzawopierśnapacyficzka okopconapacyficzka atolowapacyficzka samotnapacyficzka aksamitnardzawka południowardzawka północnaszlarnik pacyficznyszlarnik złotobrewyszlarnik wyspowyszmaragdowiec żółtookiczarnouchreliktowiec leśnyreliktowiec dużyreliktowiec małyreliktowiec górskiwikłacz reuniońskihawajka sierpodziobahawajka długodziobahawajka cienkodziobahawajka samotnahawajka palmowahawajka czarnahawajka żółtorzytnahawajka hakodziobahawajka płomiennahawajka kraterowahawajka żółtawahawajka złotogłowahawajka szkarłatnahawajka półżuchwowahawajka ostrodziobahawajka rdzawapipil bermudzkiwilgowron cienkodziobyłuskówkaskworczyk kruczyskworczyk ogorzałyskworczyk skromnyskworczyk wulkanicznyszlarnik złotobrewyszpak reuniońskiszpak maskareńskikurobród różnodzioby
Gatunki nieuznane przez IUCN

Lista wymarłych gatunków za: Maas, P.H.J: Globally Extinct Birds. The Sixth Extinction, 2 stycznia 2017. [dostęp 24 maja 2017].

Systematyka i nazewnictwo polskie za: Mielczarek, P. & M. Kuziemko: Kompletna lista ptaków świata (Wersja: 2017-05-18). 18 maja 2017. [dostęp 24 maja 2017].
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL

Brodźczyk białoskrzydły: Brief Summary ( Polish )

provided by wikipedia POL

Brodźczyk białoskrzydły (Prosobonia leucoptera) – gatunek małego ptaka z rodziny bekasowatych. Występował na Tahiti, (Wyspach Towarzystwa i Polinezji Francuskiej). Wymarły. Znany z trzech okazów, z czego dwa zaginęły.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL