Mklik mączny (Ephestia kuehniella) – gatunek motyli z rodziny omacnicowatych. Przypomina wyglądem mola mieszkającego w szafach, szkodnik magazynów zbożowych i spożywczych oraz szafek kuchennych.
Osiąga 2,5 cm rozpiętości skrzydeł. Ma białawe skrzydła z ciemnym deseniem, tylna para skrzydeł jest szarawa.
Samice mklika mącznego są gotowe do składania jaj niemal zaraz po przekształceniu się w imago[1]. Po przeobrażeniu następuje okres intensywnego dojrzewania, w trakcie którego syntetyzowane są feromony. Do drugiego dnia po przekształceniu hormony są wysoce skoncentrowane oraz zachodzi owulacja. Wtedy dla większości samic zaczyna się dobieranie w pary[2]. Formy dorosłe zaczynają odżywiać się zanim złożą jaja[1].
O gotowości do rozrodu samic z rodziny Pyralidae świadczy „wzywająca” pozycja, która polega wystawieniu tułowia pomiędzy skrzydłami, eksponując gruczoł wydzielający feromony[3]. Samce zbliżają się do samic z rozłożonymi skrzydłami, 79% zbliżających robi to od tyłu. Pozycjonują się równolegle do samicy, kierując się w tę samą stronę. Po zbliżeniu się do samicy unoszą odwłok ponad głowę, wydłużając walwy. W trakcie kopulacji samice pozostają w tej samej pozycji- z uniesioną częścią brzuszną, ale już z ukrytym gruczołem[4]. Kojarzenie się w pary trwa zazwyczaj od 4 do 5 godzin po zmierzchu[5].
Około 75% jaj jest składanych do 48 godzin, w temperaturze 20-23°C[6]. Stan zdrowia i stan psychologiczny osobników oraz warunki w jakich doszło do godów wpływają na liczbę potomstwa. Samce wystawione na ciągłe działanie światła maja dużo niższe możliwości reprodukcyjne niż te przebywające pod zmieniającym się oświetleniem[7]. Liczba potomstwa sięga od 50 do 500[8].
Jaja składane są w odstępach lub blisko siebie. Przylegają do podłoża ponieważ pokryte są wydzieliną z gruczołu szyjnego. Wysoka odporność jaj na czynniki abiotyczne przyczynia się do możliwości adaptacyjnych tego gatunku[9].
Rozwój zarodkowy trwa 8 dni przy stałej temperaturze 20°C. Próg ciepła dla początkowych stadiów rozwoju sięga od 8°C (przy 16 godzinach światła i 8 godzinach ciemności) do 35°C (przy wilgotności 95%)[10].
Larwa w pierwszym stadium rozwoju wykazuje negatywną fototaksję, izolując się od światła nawet zanim rozpocznie karmienie. Zbiera mąkę i semolinę, z których buduje oprzęd. Takie zachowanie trwa przez 4 etapy rozwojowe larwy, w trakcie których część okrywająca jest powiększana i wzbogacana różnymi spożywczymi i niespożywczymi elementami[11].
Na czwartym etapie gąsienica dokonuje pomiarów przestrzeni poprzez kołysanie i rozciąganie części tułowiowej. To zachowanie jest szczególnie uwidocznione w trakcie piątego etapu larwalnego: dokonywanie pomiarów otoczenia zostaje zaakcentowane, kiedy larwa zaprzestaje karmienia i rozpoczyna tworzenie pierwszego kokonu poczwarki. Te pomiary umożliwiają ustalenie ilości przestrzeni ponad kokonem, co umożliwi imago na rozwinięcie skrzydeł krótko po opuszczeniu drugiego kokonu poczwarki[11].
Czas trwania rozwoju zależy od warunków środowiska i dostępnego pokarmu, na przykład przy temperaturze 20°C i karmieniu wyłącznie semoliną cały proces- od złożenia jaj do przeobrażenia w postać dorosłą zajmie 60 dni[12].
Gąsienice Ephestia kuehniella niszczą magazynowy suchy pokarm (mąkę, kaszę, płatki, ziarna zbóż, orzechy, migdały, pieczywo), który wykorzystują do wytworzenia oprzędu. Wraz z postępem w zwalczaniu szkodników ich rola zaczyna maleć[13]. Larwy sprawnie poruszają się po płaskich powierzchniach takich jak pionowe ściany czy sufity. Objawem występowania w żywności larw mklika jest charakterystyczne rozdrobnienie (będące zapewne efektem przeżucia tegoż przez larwy i wydalenia), a także przyklejanie się tych resztek do ścianek opakowań, jak do nitek sieci pajęczej np. na wewnętrznych ściankach papierowej torby z mąką zwisają pojedyncze ziarenka mąki, jak na nitce. Wytępienie tych szkodników wymaga pozbycia się wszelkiej zainfekowanej żywności.
Mklik mączny stanowi pożywienie dla Blattisocius tarsalis, niektórych owadów, ptaków i nietoperzy. W jajach żyje pasożytniczy gatunek Trichogramma[14][15].
Mklik mączny jest obecnie gatunkiem kosmopolitycznym. Nie dotarł lub nie utrzymał się tylko w Afryce, z wyjątkiem wąskiego pasa północnego i cypla południowego. Występuje w młynach, przechowalniach, piekarniach, a nawet mieszkaniach[13].
Mklik mączny (Ephestia kuehniella) – gatunek motyli z rodziny omacnicowatych. Przypomina wyglądem mola mieszkającego w szafach, szkodnik magazynów zbożowych i spożywczych oraz szafek kuchennych.
Osiąga 2,5 cm rozpiętości skrzydeł. Ma białawe skrzydła z ciemnym deseniem, tylna para skrzydeł jest szarawa.