Die Alepocephaliformes (früher Alepocephaloidei; gr.: „a“- = ohne, „lepos“ = Schuppe, „kephale“ = Kopf), deutsch Glattkopffische[1], sind eine Gruppe weltweit in allen Ozeanen verbreiteter Tiefseefische. Sie leben normalerweise in Tiefen zwischen 1000 und 6000 Metern.
Die Alepocephaliformes wurden zunächst in die Verwandtschaft der Heringe (Clupeidae) gestellt, später als Unterordnung den Goldlachsartigen (Argentiniformes) zugeordnet. Neuere Untersuchungen auf der Grundlage von DNA-Analysen kehren zu der weiteren Heringsverwandtschaft zurück und positionieren die Alepocephaliformes in die eigene Unterkohorte Alepocephali der Ostarioclupeomorpha, zu denen außerdem die Heringsartigen (Clupeiformes) und die Ostariophysi, das artenreichste Taxon von Süßwasserfischen, gehören.
Im Unterschied zu vielen anderen Tiefseefischen besitzen die Alepocephaliformes eine „normale“ Fischgestalt. Ihre Länge liegt in den meisten Fällen zwischen 20 und 50 cm, nur wenige Arten bleiben kleiner, die größte Art wird etwa einen Meter lang[2]. Die Alepocephaliformes sind ohne Fettflosse und ohne Schwimmblase. Ihre Rückenflosse sitzt hinter der Körpermitte. Das Maul ist groß. Die Alepocephaliformes sind meist von dunkler Farbe (einige sind auch hell), ihre Eier sind relativ groß. Die beiden Scheitelbeine werden durch das Supraoccipitale voneinander getrennt. Der Hinterschläfenknochen (Posttemporale) ist nicht eingebuchtet. Branchiostegalknorpel sind vorhanden. Der obere (dorsale) Teil des Kiemendeckels ist reduziert. Das Postcleithrum, ein Knochen des Schultergürtels, ist nur einmal vorhanden. Der bei vielen Fischgruppen vorhandene Urodermalknochen, ein aus Schuppen entstandener paariger, dünner Hautknochen auf der Rückenseite des Schwanzflossenskeletts, fehlt.[3][4]
Der Autor der Erstbeschreibung, Norman Bertram Marshall, gab folgende Merkmale für die Alepocephaliformes an:
Gegenwärtig werden zwei Familien mit 39 Gattungen und etwa 130 Arten anerkannt.[6]
Die Platytroctidae nehmen eine basale Stellung ein und sind die Schwestergruppe aller übrigen Alepocephaliformes.[7]
Folgendes Kladogramm zeigt die innere Systematik:
AlepocephaliformesLeuchtheringe (Platytroctidae)
Klade A (Bathytroctes, Narcetes, Rinoctes)
Klade B (Bajacalifornia, Bathyprion, Talismania)
übrige Alepocephalidae
Die Alepocephaliformes wurden in der Vergangenheit zunächst mit den Heringen (Clupeidae) in die Unterordnung Clupeoidea (Ordnung Isospondyli) gestellt,[5] später als Unterordnung Alepocephaloidei zu den Goldlachsartigen (Argentiniformes) gezählt und sollten damit in die weitere Verwandtschaft der Lachsartigen, Stintartigen und Hechtartigen, die Protacanthopterygii, gehören.[3] Neue kladistische Untersuchungen positionieren sie als Schwestergruppe der Ostariophysi, des artenreichsten Süßwasserfischtaxons mit den Heringsartigen (Clupeiformes) in der weiteren Verwandtschaft,[8][7] oder, beim Vergleich der Mitochondrialen DNA, basal zu den Ostarioclupeomorpha, der Gruppe aus Heringsartigen und Ostariophysi.[9]
Das folgende (ältere Einordnung und neuere Erkenntnisse vermischende) „Kladogramm“ zeigt die systematische Stellung der Alepocephaliformes und die alte Position als Unterordnung der Goldlachsartigen:
Clupeocephala OstarioclupeomorphaAnothophysi (Sandfischartige)
Otophysi (Karpfenartige, Salmlerartige, Welsartige, Neuwelt-Messerfische)
Alepocephaliformes (neue Position als eigenständige Unterkohorte und Ordnung)
Alepocephaloidei (alte Position als Unterordnung der Goldlachsartigen)
Argentinoidei
Galaxien (Galaxiiformes)
Hechtartige (Esociformes)
Lachsartige(Salmoniformes)
Stintartige (Osmeriformes)
Maulstachler (Stomiiformes)
Die fossile Überlieferung der Alepocephaliformes ist spärlich. Lediglich eine Art, Carpathichthys polonicus aus dem Oligozän von Polen, ist bekannt. Sie gleicht der rezenten Gattung Rouleina und wird, wie diese, der Familie Alepocephalidae zugeordnet.[3]
Die Alepocephaliformes (früher Alepocephaloidei; gr.: „a“- = ohne, „lepos“ = Schuppe, „kephale“ = Kopf), deutsch Glattkopffische, sind eine Gruppe weltweit in allen Ozeanen verbreiteter Tiefseefische. Sie leben normalerweise in Tiefen zwischen 1000 und 6000 Metern.
Die Alepocephaliformes wurden zunächst in die Verwandtschaft der Heringe (Clupeidae) gestellt, später als Unterordnung den Goldlachsartigen (Argentiniformes) zugeordnet. Neuere Untersuchungen auf der Grundlage von DNA-Analysen kehren zu der weiteren Heringsverwandtschaft zurück und positionieren die Alepocephaliformes in die eigene Unterkohorte Alepocephali der Ostarioclupeomorpha, zu denen außerdem die Heringsartigen (Clupeiformes) und die Ostariophysi, das artenreichste Taxon von Süßwasserfischen, gehören.
Alepocephaliformes is an order of ray-finned fish. It was previously classified as the suborder Alepocephaloidei of the order Argentiniformes.[1][2][3]
Alepocephaliformes is an order of ray-finned fish. It was previously classified as the suborder Alepocephaloidei of the order Argentiniformes.
Alepocephaliformes – rząd ryb doskonałokostnych z monotypowego Otocephala[1].
Do Alepocephaliformes zaliczane są 3 rodziny[1], klasyfikowane wcześniej jako Alepocephaloidei w obrębie srebrzykokształtnych[2]:
Alepocephaliformes – rząd ryb doskonałokostnych z monotypowego Otocephala.
Bộ Cá đầu trơn (danh pháp khoa học: Alepocephaliformes, từ tiếng Hy Lạp: "a" = không; "lepos" = vảy; "kephale" = đầu), trước đây được coi là phân bộ Alepocephaloidei của bộ Argentiniformes hay siêu họ Alepocephaloidea của phân bộ Argentinoidei trong bộ Osmeriformes, là một nhóm cá biển sâu phổ biến rộng khắp toàn thế giới. Thông thường chúng sống ở độ sâu 200-4.000 m, với phần lớn các báo cáo cho thấy phạm vi đánh bắt được là 500–3.000 m, mặc dù một loài, như Bathytroctes macrolepis Günther (1887), từng được thông báo là ở độ sâu tới 5.850 m[1].
Các giả thuyết ban đầu liên quan tới các mối quan hệ bậc cao của nhóm cá đầu trơn gắn nhóm này với cá dạng cá trích (Clupeiformes)[2][3], mặc dù các mối quan hệ được đề xuất chủ yếu dựa vào sự tương đồng bề ngoài và không có bất kỳ nhận dạng đặc trưng nào được đưa ra để hỗ trợ các quan điểm này. Sau đó, cá đầu trơn từng được gán với một vài dòng dõi Euteleostei khác, mặc dù chứng cứ về đặc trưng chia sẻ chung vẫn không có. Gosline (1960)[4] gắn cá đầu trơn với Clupeiformes; tuy nhiên, trong Gosline (1969)[5], ông thông báo rằng cá đầu trơn dường như là cá dạng ốt me (Osmeriformes) ‘với xác suất ít không thể nhất nhờ quá trình loại trừ’. Greenwood et al. (1966)[6] đề xuất mối quan hệ gần của cá đầu trơn với Salmoniformes và sau đó Greenwood & Rosen (1971)[7] đặt chúng trong phân bộ cá ốt me biển (Argentinoidei). Luận cứ của họ được hỗ trợ bởi cơ quan mang ngoài, một cấu trúc túi họng đặc biệt được coi là để lưu giữ hay xử lý thức ăn, thường được cho là quan sát thấy ở Argentinoidei và cá đầu trơn. Họ cũng nhận thấy giải phẫu xương đuôi của cá đầu trơn về cơ bản giống như của Argentinoidei ở dạng tiêu giảm.
Markle (1976)[1] ủng hộ mối quan hệ gần của cá đầu trơn với Salmoniformes, trong khi Lauder & Liem (1983)[8] và Johnson & Patterson (1996)[9] đều theo Greenwood & Rosen (1971) [7]. Begle (1991)[10] nhận thấy rằng cá đầu trơn ‘là không thể nhất’ nếu coi là Osmeriformes và sau đó gắn Alepocephaloidei với Argentinoidei (Begle, 1992)[11]. Diogo (2008) [12] ủng hộ mối quan hệ Argentinoidei-Alepocephaloidei dựa trên giải phẫu cơ. Ngược lại, các kiểu mẫu phát triển cá thể của sự phát triển lại không thành công trong việc tìm ra bất kỳ chứng cứ nào ngụ ý về mối quan hệ gần của cá đầu trơn với Argentiniformes[13]) và các dữ liệu phân tử gần đây hỗ trợ mạnh cho mối quan hệ của Alepocephaliformes như là một nhánh của Otocephala, với mối quan hệ là nhánh chị em hoặc là với Clupeiformes hoặc là với Ostariophysi[14][15][16][17]. Nghiên cứu năm 2008 của Lavoué et al.[17] cho thấy mối quan hệ Alepocephaliformes–Ostariophysi là có thể hơn cả, mặc dù các kết quả mâu thuẫn liên quan tới việc xử lý các bộ dữ liệu gen ti thể và không đưa ra kết luận dứt khoát. Lavouéet al.(2008) [17] cũng thấy rằng các chi trước đây gán cho các họ độc lập, như Bathylaco (Bathylaconidae trong Parr, 1948), Bathyprion (Bathyprionidae trong Marshall, 1966) và Leptochilichthys (Leptochilichthyidae trong Markle, 1976), lồng sâu trong phạm vi họ Alepocephalidae.
Nghiên cứu năm 2013 của Betancur và ctv[18] đặt bộ Alepocephaliformes vào nhánh Alepocephali của riêng nó, trong phạm vi nhánh Ostarioclupeomorpha (= Otomorpha), bên cạnh các dạng cá trích (Clupeiformes) và Ostariophysi - nhóm cá nước ngọt đa dạng loài nhất.
Hiện tại người ta công nhận 2-3 họ với 33 chi và khoảng 140 loài[19].
Họ Platytroctidae chiếm vị trí cơ sở và là nhóm chị em với phần còn lại của bộ Alepocephaliformes. Một số nghiên cứu gần đây chỉ ra rằng họ Bathylaconidae gồm 2 chi với 4 loài là không đơn ngành, với Bathylaco là chị em với phần còn lại của Alepocephaliformes trừ đi Platytroctidae, còn chi Herwigia lồng sâu trong họ Alepocephalidae, cũng giống như chi Leptochilichthys, trước đây coi là một họ riêng là Leptochilichthyidae[20].
Ngược với nhiều loại cá biển sâu khác, Alepocephaliformes có hình dạng cá "thông thường". Chiều dài của chúng trong khoảng 20–50 cm, chỉ vài loài nhỏ hơn, với loài lớn nhất dài tới 1 m[21]. Alepocephaliformes không có vây béo và bong bóng. Vây lưng của chúng nằm phía sau tâm phần thân. Miệng to. Alepocephaliformes thường có màu sẫm (một vài loài sáng màu), trứng của chúng tương đối lớn. Hai xương đỉnh chia tách bởi xương trên chẩm. Phía sau xương thái dương không có khía răng cưa. Có sụn tia xương màng mang. Phần trên của nắp mang bị suy giảm. Xương khóa sau (postcleithrum), một xương của đai vai, chỉ có ở dạng vết tích. Không có xương da đuôi - các xương da mỏng có đôi, biến đổi từ vảy - nằm ở mặt lưng của xương đuôi[19][22].
Tác giả mô tả đầu tiên, Norman Bertram Marshall, đưa ra các đặc trưng sau đây cho bộ Alepocephaliformes:
Quan hệ với các bộ/nhánh khác từng chứa một phần của bộ Osmeriformes theo định nghĩa cũ như sau (vị trí của Argentiniformes và Galaxiiformes trong Li et al (2010) đảo chỗ so với trong cây phát sinh theo Betancur et al 2013)[18][24]:
ClupeocephalaOtomorpha
Alepocephaliformes*
Lepidogalaxii
Protacanthopterygii
Ghi chú: Các bộ từng là một phần của bộ Osmeriformes được đánh dấu *.
Biểu đồ phát sinh chủng loài trong phạm vi bộ Alepocephaliformes[20]:
Alepocephaliformes
Nhánh A (Bathytroctes, Narcetes, Rinoctes)
Nhánh B (Bajacalifornia, Bathyprion, Talismania)
phần còn lại của Alepocephalidae (gồm cả Herwigia)
Bộ Cá đầu trơn (danh pháp khoa học: Alepocephaliformes, từ tiếng Hy Lạp: "a" = không; "lepos" = vảy; "kephale" = đầu), trước đây được coi là phân bộ Alepocephaloidei của bộ Argentiniformes hay siêu họ Alepocephaloidea của phân bộ Argentinoidei trong bộ Osmeriformes, là một nhóm cá biển sâu phổ biến rộng khắp toàn thế giới. Thông thường chúng sống ở độ sâu 200-4.000 m, với phần lớn các báo cáo cho thấy phạm vi đánh bắt được là 500–3.000 m, mặc dù một loài, như Bathytroctes macrolepis Günther (1887), từng được thông báo là ở độ sâu tới 5.850 m.
Alepocephaliformes
Гладкоголовообразные[источник не указан 471 день] (лат. Alepocephaliformes) — отряд лучепёрых рыб. Распространены во всех океанах. Многие виды глубоководные.
Один спинной плавник сдвинут к хвостовому стеблю. Жирового плавника и плавательного пузыря нет. Зубы на верхней челюсти имеются (за исключением Leptochilichthys). Надчелюстных костей одна или две. Окрашены в тёмные цвета.
В отряде гладкоголовообразных выделяют три семейства с 32 родами и 137 видами[1]:
Это заготовка статьи по ихтиологии. Вы можете помочь проекту, дополнив её. 
Гладкоголовообразные[источник не указан 471 день] (лат. Alepocephaliformes) — отряд лучепёрых рыб. Распространены во всех океанах. Многие виды глубоководные.
Один спинной плавник сдвинут к хвостовому стеблю. Жирового плавника и плавательного пузыря нет. Зубы на верхней челюсти имеются (за исключением Leptochilichthys). Надчелюстных костей одна или две. Окрашены в тёмные цвета.
黑头鱼目（学名：Alepocephaliformes）是輻鰭魚綱的一个目，包含了两个科，主要是深海鱼类[1][2][3]。
在过去，本目曾被归类为水珍鱼目之下的黑头鱼亚目（Alepocephaloidei），但在实际上，水珍鱼类接近鲑形目，而黑头鱼类却接近鲤形目。于是，依2017年《硬骨鱼系统分类》，将本目归属于新鳍亚纲、真骨下纲、骨舌鱼高群、鲱头鱼总群、骨鲱群，独自组成黑头鱼亚群（Alepocephali）。
本亚群是骨鳔亚群的旁系群，与其它真骨下纲的亲缘关系如下[1]：
真骨下纲 Teleostei 骨舌鱼高群 Osteoglossocephalai 鲱头鱼总群 Clupeocephala 正真骨鱼群 Euteleosteomorpha新真骨鱼亚群 Neoteleostei 
巨口鱼亚群 Stomiati 
原棘鳍亚群 Protacanthopterygii 
鳞南乳鱼亚群 Lepidogalaxii
骨鲱群 Otomorpha骨鳔亚群 Ostariophysi 
黑头鱼亚群 Alepocephali 
鲱形亚群 Clupei 
骨舌鱼总群 Osteoglossomorpha 
海鲢高群 Elopocephalai 
민머리치목(Alepocephaliformes)은 조기어류 목의 하나이다.[1] 최근에 목으로 인정하고 있으며, 이전에는 샛멸목에 속하는 민머리치아목(Alepocephaloidei)으로 분류했다. 전세계 모든 대양에 널리 분포한다. 보통 수심 1,000m와 6,000m 사이에서 서식한다.
2016년 현재, 계통 분류는 다음과 같다.[1]
조기어류 신기어류 전골어류 진골어류 당멸치상목 Osteoglossocephalai 골설어상목 Clupeocephala Otomorpha 골표류2016년 현재, 계통 분류는 다음과 같다.[1]
민머리치목 민머리치과분지군 A (Bathytroctes, Narcetes, Rinoctes)
분지군 B (Bajacalifornia, Bathyprion, Talismania)
나머지 민머리치과
