nomes no trilho de navegação
Bō-á-tún (Hàn-jī: 磨仔礅; Hôa-gí: 冬葵子; ha̍k-miâ: Abutilon indicum var. indicum) kui-sio̍k-î kím-khoê-kho (錦葵科), iū-koh kiò-chò pho̍k-á-chháu, bí-nâ-chháu, sù-bí-chháu, he̍k-chiá-sī bō-á-chháu-tún, sī chi̍t-nî-seng he̍k to-nî-seng kē-é he̍k ti̍t-li̍p-hêng ê koàn-bo̍k. I kah-ì seⁿ tī kui-kang ū ji̍t-thâu pha̍k ê só·-chāi.
Tī Tâi-oân i hun-pò· tī pêⁿ-tē kàu kē hái-poa̍t ê soaⁿ-khu, seⁿ tiàm ta-sò ê lō·-piⁿ, pha-hng-tē. Khui-hoe-kî 4--goe̍h kàu 12--goe̍h, chhiu-thiⁿ khui siāng-chē.
Kui-châng phi iù-mô·. Hio̍h-á sī sim-hêng, he̍k îⁿ-hêng, kì-á khí ê piⁿ.
Hoe n̂g-sek, ti̍t-kèng siāng-tōa kàu 20 mm, hoe-pān 5 hio̍h; hoe tan-seng tī hio̍h-á-pìⁿ ê kòe-hī-khang.
Kóe-chí sī sok-kó, chē-chē pān chi̍p-ha̍p chiâⁿ-chò bō-á-tún ê hêng, téng-koân ū chiam-chiam ê tu̍t-khí; siù-chûn go̍k-phìⁿ (宿存萼片) pí kóe-chí khah-té.
Bō-á-tún (Hàn-jī: 磨仔礅; Hôa-gí: 冬葵子; ha̍k-miâ: Abutilon indicum var. indicum) kui-sio̍k-î kím-khoê-kho (錦葵科), iū-koh kiò-chò pho̍k-á-chháu, bí-nâ-chháu, sù-bí-chháu, he̍k-chiá-sī bō-á-chháu-tún, sī chi̍t-nî-seng he̍k to-nî-seng kē-é he̍k ti̍t-li̍p-hêng ê koàn-bo̍k. I kah-ì seⁿ tī kui-kang ū ji̍t-thâu pha̍k ê só·-chāi.
Tī Tâi-oân i hun-pò· tī pêⁿ-tē kàu kē hái-poa̍t ê soaⁿ-khu, seⁿ tiàm ta-sò ê lō·-piⁿ, pha-hng-tē. Khui-hoe-kî 4--goe̍h kàu 12--goe̍h, chhiu-thiⁿ khui siāng-chē.
ପେଡ଼ିପେଡ଼ିକା (Sida abutilon ବା Abutilon indicum) ଏକ ଔଷଧୀୟ ଉଦ୍ଭିଦ । ଏହାର ସଂସ୍କୃତ ନାମ - ଅତିବଳା, କଙ୍କତିକା, ଋଶ୍ୟାପୃକ୍ତା, ଆଦି । ଇଂରାଜୀ- Country mallow ଓ ବୈଜ୍ଞାନିକ ନାମ Abutilon indicum ।
ଏହା ଏକ ମଖମଲି ଗୁଳ୍ମକ ।
ସମଗ୍ର ଭାରତ ବର୍ଷରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥାଏ । ସମୁଦ୍ର ପତ୍ତନରୁ ୧,୨୦୦ମିଟର ଉଚ୍ଚ ଯାଏଁ ଏହା ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥାଏ । ଏହା ବ୍ୟତୀତ ଏହି ବୃକ୍ଷଟି ସମଗ୍ର ଆଫ୍ରିକା, ଆମେରିକା ତଥା ସମସ୍ତ ଏସିଆ ମହାଦେଶ ଗୁଡିକରେ ସହଜରେ ବଢ଼ିଥାଏ ଏବଂ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଥାଏ ।
ସମଗ୍ର ବୃକ୍ଷ କ୍ଷାରାଭ(Alkaloids) ଯୁକ୍ତ । କେବଳ ବୀଜରେ ସର୍ବାଧିକ କ୍ଷ୍ୟାରାଭ ମହଜୁଦ ଥାଏ । ଭାସିସିନୋନ (Vasicinone) C11H12N20 ନାମକ ଏକ ବହୁ ଉପଯୋଗୀ ତତ୍ତ୍ୱ ମହଜୁଦ ଥାଏ, ଏହା ଶ୍ୱାସନଳୀ ପ୍ରସାରକ । ଶ୍ୱାସ ରୋଗ ଏବଂ ଶ୍ୱାସନଳୀ ପ୍ରଦାହ ଜନିତ ଶ୍ୱାସରୂଦ୍ଧରେ ଏହା ବହୁଳ ଭାବେ ଉପଯୋଗୀ ।ଅନ୍ୟ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ କ୍ଷାରାଭ ହେଲା ଏଫେଡ୍ରାଇନ(Ephedrine) ଓ ଏହା ସମଗ୍ର ବୃକ୍ଷରେ ବହୁଳ ଭାବେ ମିଳିଥାଏ । ଏହା ବ୍ୟତୀତ ଏହି ବୃକ୍ଷରୁ ଫାଇଟୋସ୍ଟେରୋଳ୍, ରେଜିନ, ପଟାସିୟମ ନାଇଟ୍ରେଟ୍, ରେଜିନଏସିଡ଼ ଇତ୍ୟାଦି ଯୌଗିକ ମିଳିଥାଏ । ଚେରରୁ ଆଲାଣ୍ଟୋଲାକ୍ଟୋନ, ଆଇସୋ- ଆଲାଣ୍ଟୋଲାକ୍ଟୋନ, ଗାଲିକ ଏସିଡ଼ ମିଳିଥାଏ ।
ଏଥିରେ ଗଚ୍ଛିତ ଇଉଜିନୋଲ ନାମକ ତତ୍ତ୍ୱ ପୀଡ଼ା ଓ ବେଦନା ଉପଶମ କରିବାରେ ସକ୍ଷମ । ଏହା ଗବେଷଣାଗାର ମୂଷାଙ୍କ ଉପରେ ପରୀକ୍ଷଣ କରି ଜଣା ଯାଇଛି ।
ପତ୍ରରୁ ମିଥାନୋଲ ଆହରିତ ଯୌଗିକ ସଫଳ ଭାବେ ଟ୍ରାଇକୋଫାଇଟମ ରୁବ୍ରମ (Trichophyton rubrum) ନାମକ କବକକୁ ନାଶ କରିବାରେ ସକ୍ଷମ ହୋଇଥାଏ ।
ପେଡ଼ିପେଡ଼ିକା (Sida abutilon ବା Abutilon indicum) ଏକ ଔଷଧୀୟ ଉଦ୍ଭିଦ । ଏହାର ସଂସ୍କୃତ ନାମ - ଅତିବଳା, କଙ୍କତିକା, ଋଶ୍ୟାପୃକ୍ତା, ଆଦି । ଇଂରାଜୀ- Country mallow ଓ ବୈଜ୍ଞାନିକ ନାମ Abutilon indicum ।
துத்திக்கீரை அல்லது வட்டத்துத்தி (Abutilon indicum , Indian Mallow) புதர் கையைச் சார்ந்த செடி ஆகும். துத்தி விதை மூலம் இனப்பெருக்கம் அடைகின்றது. துத்திக்கீரையில் இலை, வேர்,பட்டை, பூ ஆகியவை பயன் தரும் பகுதிகள் ஆகும். இதில் சிறுதுத்தி, மலைத்துத்தி, பெருந்துத்தி, வாசனைத்துத்தி, அரசிலைத்துத்தி, கருந்துத்தி, பணியாரத்துத்தி, பொட்டகத் துத்தி எனப் பல வகைகள் உள்ளன.
இதற்கு கக்கடி, கிக்கசி, அதிபலா போன்ற வேறுபெயர்களும் உண்டு. ‘துத்தி’ என்றால் உண்ணக்கூடியது என்ற பொருளை அகராதி தருகிறது.
துத்தியானது புதர்ச் செடி வகையாகும்.இவை அகன்ற இதய வடிவமுடைய இலைகளைக் கொண்டதாகவும், அதன் விளிம்புகளில் ரம்பங்கள் போன்ற அமைப்புகளைக் கொண்டதாக காணப்படும். இதன் பூக்கள் மஞ்சள் நிறத்தில் காட்சி தரும். தாவரத்தின் அனைத்துப் பகுதிகளிலும் ரோம வளரிகள் உள்ளன. சிறுபிளவுகள் கொண்ட பெரிய ‘தோடு’ போன்ற இதன் காய்கள் வித்தியாசமான தோற்றம் கொண்டவை.[2]
துத்திக்கீரை அல்லது வட்டத்துத்தி (Abutilon indicum , Indian Mallow) புதர் கையைச் சார்ந்த செடி ஆகும். துத்தி விதை மூலம் இனப்பெருக்கம் அடைகின்றது. துத்திக்கீரையில் இலை, வேர்,பட்டை, பூ ஆகியவை பயன் தரும் பகுதிகள் ஆகும். இதில் சிறுதுத்தி, மலைத்துத்தி, பெருந்துத்தி, வாசனைத்துத்தி, அரசிலைத்துத்தி, கருந்துத்தி, பணியாரத்துத்தி, பொட்டகத் துத்தி எனப் பல வகைகள் உள்ளன.
దువ్వెన బెండను తుత్తురు బెండ, దువ్వెన కాయలు అని కూడా అంటారు. ఇది మాల్వేసి కుటుంబానికి చెందిన ఔషధ మొక్క. దీని వృక్ష శాస్త్రీయ నామం Abutilon indicum.
దువ్వెనబెండ నిటారుగా నునుపుగా ఉన్న కాడలను కలిగి ఉండే పొద. ఈ పొద యొక్క ఆకులు అండాకారం లేదా హృదయాకారంలో ఉండి అంచులు చంద్రవంకల వంటి నొక్కులతో రంపం వలె గరుకుగా ఉంటాయి. ఈ మొక్క 1 నుండి 2 మీటర్ల ఎత్తు పెరుగుతుంది. ఒక పద్ధతిలో ఏర్పడిన ఆకులు, పొడవైన కాడలు, నునుపుగా, మెత్తగా, సాదాగా శిరోజాల వలె ఉంటాయి. ఆరంజి పసుపు రంగు కలిసిన పుష్పాలు 2 నుంచి 3 సెంటీమీటర్ల అడ్డు కొలతతో 4 నుంచి 7 సెంటిమీటర్ల పొడవున్న కాడలను కలిగి ఉంటుంది. ఈ పొద యొక్క ఆకులు గుండిల వలె గుండ్రంగా ఉండి దువ్వెనకు ఉండే పళ్ల వలె ఉంటాయి. అందువలనే దీనిని దువ్వెన బెండ అంటారు. పిల్లలు ఈ కాయలతో తమాషాగా తల కూడా దువ్వుకుంటారు. ఈ మొక్క యొక్క ప్రతి భాగం వివిధ అవసరముల కొరకు ఉపయోగిస్తున్నారు.
దీనినే అతిబల మొక్క అంటారు==
|website= (help) ಕುರುವೆಗಿಡಉಷ್ಣ ಮತ್ತು ಉಪೋಷ್ಣವಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುವ ಒಂದು ಜಾತಿಯ ಸಸ್ಯ.
ಮಾಲ್ವೇಸೀ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ ಅಬ್ಯುಟಿಲಾನ್ ಎಂಬ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಹೆಸರಿನ ಸಸ್ಯಜಾತಿ. ಇದರಲ್ಲಿ 120 ಪ್ರಭೇದಗಳೂ . ಆವಿಸೆನ್ನಿ, ಇಂಡಿಕಮ್ ಮತ್ತು ಏಷ್ಯಾಟಿಕಮ್ ಪ್ರಭೇದಗಳು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಕಾಣಬರುತ್ತವೆ. ಇಂಡಿಕಮ್ ಪ್ರಭೇದಕ್ಕೆ ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ತುತ್ತಿ, ಶ್ರೀಮುದ್ರೆಗಿಡ ಮುಂತಾದ ಹೆಸರುಗಳೂ ಇವೆ.
ಇಂಡಿಕಮ್ ಪ್ರಭೇದದ ಕುರುವೆಗಿಡ ಸುಮಾರು 4'-6' ಎತ್ತರಕ್ಕೆ ಬೆಳೆಯುವ ಪೊದೆ ಸಸ್ಯ. ಸಸ್ಯದ ಮೇಲೆಲ್ಲ ಸಣ್ಣ ಕೂದಲುಗಳಿವೆ. ಎಲೆಗಳು ಸರಳ ; ಪರ್ಯಾಯವಾಗಿ ಜೋಡಣೆಗೊಂಡಿವೆ. ಅವುಗಳ ಆಕಾರ ಹೃದಯದಂತೆ, ತೊಟ್ಟು ಉದ್ದ ಮತ್ತು ಅಂಚು ಗರಗಸದಂತೆ. ಹೂಗಳು ಒಂಟೊಂಟಿಯಾಗಿ ಎಲೆಗಳ ಕಂಕುಳಲ್ಲಿ ಮೂಡುತ್ತವೆ. ಅವುಗಳ ಬಣ್ಣ ಹಳದಿ ಅಥವಾ ಕಿತ್ತಳೆ. ಒಂದೊಂದು ಹೂವಿನಲ್ಲೂ ಬಿಡಿಯಾದ 5 ಪುಷ್ಪ ಪತ್ರಗಳೂ 5 ದಳಗಳೂ ಅಸಂಖ್ಯಾತ ಕೇಸರುಗಳೂ 5ರಿಂದ ಹಲವಾರು ಕಾರ್ಪೆಲುಗಳನ್ನೊಳಗೊಂಡ ಉಚ್ಚಸ್ಥಾನದ ಅಂಡಾಶಯವೂ ಇವೆ. ಕಾಯಿ ಒಣಗಿದಾಗ ಹಲವಾರು ವಿಭಾಗಗಳಾಗಿ ಒಡೆಯುತ್ತದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಕ್ಯಾರ್ಸೆರುಲಸ್ ಎಂಬ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಹೆಸರಿದೆ. ಈ ಸಸ್ಯದ ಎಲ್ಲ ಭಾಗಗಳಲ್ಲೂ ಲೋಳೆಯಂಥ ರಸ ಇದೆ.
ಕುರುವೆ ಗಿಡದ ಕಾಂಡದಿಂದ ಒಂದು ಬಗೆಯ ನಾರನ್ನು ತೆಗೆಯಬಹುದು. ಇದರಿಂದ ಬರುವ ನಾರು ಉತ್ತಮದರ್ಜೆಯದೆಂದು ಹೆಸರಾಗಿದೆ. ರೇಷ್ಮೆಯನ್ನು ಹೋಲುವ ಈ ನಾರು ಬಲು ಉದ್ದವೂ ಹೌದು. ಸಸ್ಯಕ್ಕೆ 4 ಅಥವಾ 5 ತಿಂಗಳು ವಯಸ್ಸಾದಾಗ ಕಾಂಡವನ್ನು ಕತ್ತರಿಸಿ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಕೊಳೆಸಿ ನಾರನ್ನು ಹೊರತೆಗೆಯುತ್ತಾರೆ. ನಾರನ್ನು ಹಗ್ಗಮಾಡಲು ಉಪಯೋಗಿಸುತ್ತಾರೆ.
ಔಷಧಿರೂಪದಲ್ಲಿ ಸಹ ಈ ನಾರು ಸಸ್ಯ ಬಹಳ ಉಪಯುಕ್ತ. ಜ್ವರಬಂದಾಗ ಶರೀರವನ್ನು ತಂಪುಗೊಳಿಸಲು ಇದರ ರಸವನ್ನು ಕೊಡುತ್ತಾರೆ. ಸುಮಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಈ ಸಸ್ಯದಿಂದ ಒಂದು ರೀತಿಯ ರಸವನ್ನು ತಯಾರಿಸಿ ಸಂಧಿವಾತಕ್ಕೆ ಬಳಸುತ್ತಾರೆ. ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಇದರ ಬೇರಿನ ರಸವನ್ನು ತಂಪುಕಾರಕ ಔಷಧಿಯಾಗಿ ಉಪಯೋಗಿಸುವುದುಂಟು.
ಕುರುವೆಗಿಡಉಷ್ಣ ಮತ್ತು ಉಪೋಷ್ಣವಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುವ ಒಂದು ಜಾತಿಯ ಸಸ್ಯ.
