nomes no trilho de navegação
Tamañu de porción Enerxía 75 kcal 313 kJCarbohidratos 74.97 g • Fibra alimentaria 26.3 gGrases 8.36 gProteínes 7.61 gRetinol (vit. A) 309 μg (34%)Tiamina (vit. B1) 0.009 mg (1%)Riboflavina (vit. B2) 0.421 mg (28%)Niacina (vit. B3) 2.005 mg (13%)Vitamina B6 1.740 mg (134%)Vitamina C 46.5 mg (78%)Calciu 834 mg (83%)Fierro 43 mg (344%)Magnesiu 120 mg (32%)Fósforu 113 mg (16%)Potasiu 529 mg (11%)Sodiu 23 mg (2%)Cinc 3.70 mg (37%) % de la cantidá diaria encamentada p'adultos. Fonte: Laurel na base de datos de nutrientes del USDA.[editar datos en Wikidata]Laurus nobilis, lloréu o lauro ye un parrotal o árbol perenne perteneciente a la familia de les lauracees, a la que da nome. Ye orixinariu de la zona Mediterránea y les sos fueyes son utilizaes como condimento na cocina.
El lloréu común ye un árbol dioicu perennifolio de 5-10 m d'altor, de tueru rectu cola corteza gris y la copa trupa, escura, con fueyes azulaes, alternes, llanceolaes o oblongo-llanceolaes, de consistencia daqué coriácea, arumoses, col cantu n'ocasiones daqué onduláu. Tienen ápiz agudu y base atenuada. Miden unos 3-9 cm de llargor y tienen curtiu peciolu. El fai ye de color verde escuru polencu, ente que el viesu ye más pálidu. Les flores tán dispuestes n'umbeles sésiles de 4-6 flores de 4 pétalos qu'apaecen en marzu-abril, y son amarellentaes. Les masculines tienen 8-12 estames de cerca de 3 mm, casi toos provistos de 2 nectarios opuestos, subbaxilares y xinecéu rudimentariu. Les femenines con 2-4 estaminodios apendiculaos y ovariu subsésil con estilu curtiu y gruesu y estigma trígono. El frutu ye una baga, ovoide, de 10-15 mm, negra nel maduror, selemente acuminada con pericarpo delgáu. Tien grana única de 9 por 6,5 mm, llisa. Maurez a principios de seronda.[1]
Puede arrobinase por granes (espardimientu sexual) y por fraes (espardimientu agámica, asexual, tamién llamada multiplicación), tantu de raigañu como de tarmu (estaques). L'espardimientu sexual por granes ye daqué lenta pero ye la forma más corriente.[2] La grana tien de recoyer en zones onde esistan pies de los dos sexos. La tasa de guañada ameyora cola escarificación mecánica, siguida pola estratificación húmeda fría mientres 30 díes.[2] Cabo mentar que la estratificación ye un procesu pol cual espónse a granes que presenten dormición a condiciones de imbibición y a baxes temperatures mientres un tiempu determináu como métodu pa superar esa condición. En cuanto al usu de fraes, llógrase meyores resultaos coles estaques semileñosas nel periodu de mayor crecedera activa.[2]
El lloréu ye planta pocu esixente en suelos, anque va meyor naquellos sueltos y frescos. Soporta perbién la fradadura y ye sensible a parásitos que suelen poblala, dalgunos de los más comunes son:
Fora de les rexones de clima mediterraneu, ye bien sensible a les xelaes.
Les fueyes de lloréu son usaes como condimento na gastronomía europea (particularmente na cocina mediterránea), según en Norteamérica y Centroamérica, na rexón noroeste de Méxicu, conózse-y como lloréu de Castiella. Estes utilícense en sopes, guisos y estofaos, según en carnes, pexes, mariscos y vexetales, ya inclusive en postres como l'arroz con lleche. Les fueyes utilícense xeneralmente enteres (dacuando como bouquet garni), y retiraes enantes de sirvir. Tamién pueden ser esmagayaes o molíes enantes de cocinar pa da-y un meyor gustu a la comida.
Como planta melecinal, el lloréu ye un tónicu estomacal (estimulante del mambís, dixestivu, colagogo y carminativo). L'aceite esencial llográu de los frutos ("mantega de lloréu") usábase tradicionalmente pal tratamientu d'inflamaciones osteoarticulares y pediculosis. La ingesta de fueyes de Lloréu en grandes cantidaes apuerta a tóxica.[3]
La madera de lloréu ye bien dura y emplegóse n'Andalucía pa trabayos de taracea y marquetería, tradición artesanal árabe que foi heredada y caltenida en delles zones como'l Albaicín de Granada.[4]
L'árbol de lloréu, incluyíes les sos cañes, utilizar pa ornamentación.
Ye'l oxeto simbólicu preferíu na astroloxía pal signu Aries.
El dichu antiguu "El que planta un lloréu nunca lu verá crecer" alude a la lenta crecedera de la planta, pero sobremanera a la muerte de la persona que la cultiva.
Tien connotaciones simbóliques en ciertes cultures como la romana y na cristiana.
Según la mitoloxía, el lloréu ye'l tresformamientu de la ninfa Dafne (Daphne) quien, al ser escorrida por Apolo, foi salvada pol so padre, el ríu Peneo, y tresformada en lloréu; Apolo cortó dos rames del mesmu, les trenzó y ellaboró unes corones triunfales qu'usaben los victoriosos, xenerales y emperadores de l'antigua Roma,[3] y que llegaron hasta los nuesos díes como símbolu de la victoria.
Na antigüedá el lloréu protexía contra los rayos. Plinio el vieyu recoyer,[5] y asegura nun conocer casa plantada con lloreos que fuera algamada polos rayos.
Laurus nobilis describióse por Carlos Linneo y espublizóse en Species Plantarum 1: 369. 1753.[6]
Númberu de cromosomes de Laurus nobilis (Fam. Lauraceae) y táxones infraespecíficos:[7] 2n=48.[8]
Laurus: nome xenéricu que ye'l nome llatín pal lloréu.[9]
nobilis: epítetu llatín que significa "notable".[10]
Castellanu: árbol de Apolo, aurel (8), aurelar, aurelero, aurero, auré, choriu, lauredo, lloréu (62), lloréu, lloréu común (4), lloréu de Apolo (2), lloréu de Dafne, lloréu del Mediterraneu, laurel hembra, lloréu machu, lloréu noble (3), lloréu real, laurelal, laurelero, lauro, llaurer, llorea, llorel, lloreo (2), lloreolo, loreda, loredo, lorel (2), lorelero, loreto (2), loureiro (2), orel. Ente paréntesis, los vocablos más frecuentes n'España.[8]
Laurel ye l'orixe de los vocablos castellanos "galardonáu" y "bachiller", esti postreru del Llatín baccalaureatus, onde apaez laureatus, que recibió los "lloreos" del so títulu académicu.
Esta páxina forma parte del wikiproyeutu Botánica, un esfuerciu collaborativu col fin d'ameyorar y organizar tolos conteníos rellacionaos con esti tema. Visita la páxina d'alderique del proyeutu pa collaborar y facer entrugues o suxerencies. Laurus nobilis, lloréu o lauro ye un parrotal o árbol perenne perteneciente a la familia de les lauracees, a la que da nome. Ye orixinariu de la zona Mediterránea y les sos fueyes son utilizaes como condimento na cocina.
