Tabernaemontana divaricata (L.) R. Br. ex Roem. & Schult.

Mandhakaki kang ngembang

Mandhakaki utawa Mondokaki (Ervatamia divaricata) ya iketu tetuwuhan ngembang saka kulawarga Apocynaceae. Wit iki dhuwuré 1-3 mèter. Galihé bunder ngayu lan akèh cawangé. Godhongé oval dawané 6-15 lan 2-4 cm. Godhong werna ijo tuwa lunyu iki ngandhut tlutuh kang wernané putih susu. Kembangé werna putih kang dhiamèteré 5 cm lan arum gandané. Wohé bunder ngrambut werna kuning. Mondokaki tuwuh ing tlatah Asia wetan kidul sing iklimé tropis.^[2]

Piguna

Mandhakaki ing kebon

Godhong Mondokaki duwèni mupangat kanggo tamba hipertensi, watuk, katarak, koreng lan radhang kulit. Carané nambani ya iku godhong seger didheplok banjur dibaluaké lan dikompres suwéne 15 menit.

Referènsi

1. ↑
2. ↑ Nuraini Dini, Nuris (2014). Aneka Daun Berkhasiat Untuk Obat. Yogyakarta: Gava media. k. 54. ISBN 978-602-7869-42-4.

तगर हे एक भारत व बांगलादेशात मिळणारे फुल आहे. हे फुलाचा पांढरा रंग असतो. या फुलाचे झाड एक झुडूप आस्ते. या फुलाचे रोप आयुर्वेदिक असते. हे खरूज सारख्या रोगांना उपयोगी पडत. तगरचे शास्त्रीय नाव Tabernaemontana divericata ( टैबरनीमोटाना डाईवेरीकेटा ) असे आहे . या वनस्पतीला इस्ट इंडियन रोजबे (East Indian Rosebay) असे इंग्रजीत नाव आहे .

কঠনা ফুল (ইংৰাজী: Pinwheel Flower, Crape Jasmine, East India Rosebay and Nero's Crown)^[2][3] হৈছে এবিধ চিৰসেউজীয়া উদ্ভিদ প্ৰজাতি। হাবিত গজে বাবে ইয়াক বন-তগৰ বুলিও কোৱা হয়। ইয়াৰ ফুল গন্ধহীন আৰু সুগন্ধি উভয়েই হ’ব পাৰে, পাতৰ কাষ বা ডালৰ আগত বগা ফুলৰ থুপিয়ে গছ ভৰি থাকে। ফুল ৩-৫ চেমি বহল, একক বা দৈত বা আধাদৈত, পুষ্পদণ্ডৰ আগত ৫টি পাহি থাকে, পাহিবোৰ চেপেটা। ফল সেউজীয়া, ভিতৰত ৰঙা আৰু বিদাৰী।

ইয়াৰ দ্বিপদী বৈজ্ঞানিক নাম Tabernaemontana divaricata। বাংলাদেশত ইয়াৰ অন্য জনপ্ৰিয় নাম কাঠমল্লিকা। কাঠমল্লিকা ফুলৰ আৰু অনেক সুন্দৰ সুন্দৰ নাম আছে, যেনে: চাঁদনী, কড়ি। কাণ্ডত গাখীৰৰ দৰে ৰস থাকে বাবে ইয়াক কোনো কোনো এলেকাত দুধফুল নামেও আখ্যায়িত কৰা হয়। ইয়াৰ মূল সৌন্দৰ্য্য হৈছে বিশুদ্ধ বগা বৰ্ণৰ ফুল।

তথ্য সংগ্ৰহ

ଟଗର ଏକ ଧଳା ଫୁଲ ଅଟେ । ଏହାର ବୈଜ୍ଞାନିକ ନାମ ହେଉଛି tabernaemontana divaricata । ଇଂରାଜୀରେ ଏହାକୁ ପିନହୁଇଲ ଫୁଲ ଓ କ୍ରେପ ଜସ୍ମିନ ବୋଲି କୁହାଯାଏ । ଏହା ପ୍ରମୁଖ ଦକ୍ଷିଣପୂର୍ବ ଏସିଆ ମହାଦେଶରେ ଦେଖଯାଏ ଯେଉଁଠି ଜଳବାୟୁ ଉଷ୍ମ ଥାଏ । ଏହି ଗଛର କାଣ୍ଡରୁ ଧଳା କ୍ଷୀର ଭଳି ତରଳ ପଦାର୍ଥ ବାହାରିଥାଏ,ତେଣୁ ଏହାକୁ ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗରେ କ୍ଷୀର ଫୁଲ ବୋଲି କୁହାଯାଏ ।

ବିବରଣୀ

ସାଧାରଣତଃ ଏହି ଗଛ ୫ରୁ ୬ ଫୁଟ ବଢିଥାଏ । ଏହାର ପତ୍ର ସବୁଜ ଅଟେ ଓ ପ୍ରାୟ ୬ ଇଞ୍ଚ ହୋଇଥାଏ । ଫୁଲରେ ୫ଟି ପାଖୁଡା ଥାଏ । ଏହି ଫୁଲ ବର୍ଷକ ବାର ମାସ ଫୁଟି ଥାଏ ।^[୨]

• Tabernaemontana divaricata 'Flore Pleno'

• Tabernaemontana divaricata 'Pinwheel'

ଔଷୋଧୀୟ ଗୁଣ

• ଏହାର ଚେର ପିତା ଲାଗେ ଯାହା ଆୟୁର୍ବେଦିକ ଓଷଧ ତିଆରି ହବାରେ ସାହାଜ୍ୟ କରେ ।
• କାଛୁ କୁଣ୍ଡିଆ ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ଓଷଧରେ ଏହାର ଚେର ଉପାଦେୟ ଅଟେ ।
• ନୂଆ କାଣ୍ଡ ଗୁଡିକ ଦାନ୍ତ ପାଇଁ ବହୁତ ଭଲ ଅଟେ ।^[୩]
• ମଳୟ ପେନିନସୁଲାରେ ଏହାର ପତ୍ର କାଶ ଓଷଧରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ।
• ଅମ୍ବନ ଦ୍ୱିପରେ ଏହାର ଚେର ଦେହରେ ଚରି ଯାଇଥିବା ବିଷ ଓ ବୃକକ ଷ୍ଟୋନ ଦୂରୀକରଣ ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ।

ଆଧାର

நந்தியாவட்டை | நந்தியார்வட்டை (Ervatamia divaricata, Tabernaemontana divaricata, Crepe jasmine, East Indian Rosebay, Nandivrksah)

ஒரு மருத்துவ மூலிகைச் செடியாகும்.

இந்தச் செடி சுமார் 1.5 - 2.5 மீட்டர் உயரம் வளரும். பூக்கள் வெண்மை நிறத்துடன், வாசனையுடன் கூடியவை. இலையை காம்புடன் கிள்ளினால் பால் வரும். வேர், பூ, இலை மற்றும் அதிலிருந்து வடியும் பால் இவை அனைத்தும் மருத்துவ குணம் நிறைந்தவை.

பார்ப்பதற்கு அழகாக இருப்பதால் வீட்டின் முன்பகுதியில் அதன் மருத்துவ குணம் தெரியாமல் பலரும் இதை வளர்த்து வருகின்றனர்.

சங்ககால மகளிர் குவித்து விளையாடியதாகச் சொல்லப்பட்டுள்ள 99 மலர்களில் 'நந்தி' என்னும் பெயரால் நந்தியாவட்டை மலர் சுட்டப்பட்டுள்ளது.^[2]

நந்தியாவட்டை எண்ணெய்

நந்தியாவட்டையின் இலைகளை நன்றாக அலசிச் சுத்தமாக்கி, இடித்துச் சாறு எடுத்து சம அளவு நல்லெண்ணெய் சேர்த்து காய்ச்சி வடித்து நந்தியாவட்டை எண்ணெய் தயாரிக்கப்படுகிறது. கண் எரிச்சல், கண்பார்வை மங்குதல் என்பவற்றுக்கு இது கண்ணில் ஒரு துளி (மூலிகை மருத்துவம் தெரிந்தவரின் மருத்துவ ஆலோசனை பின்பற்றப்பட வேண்டும்) விடப்படுகிறது. சரும நோய்களுக்கும் தடவலாம்.

இவற்றையும் காண்க

• சங்ககால மலர்கள்

அடிக்குறிப்பு

புற இணைப்புகள்

இதன் விவரங்கள் பிறமொழிகளில் இதன் பெயர்களையும் காணலாம்.

ನಂದಿಬಟ್ಟಲು

ವರ್ಣನೆ

ಅಪ್ರೋಸೈನೇಸೀ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ ಒಂದು ಸಸ್ಯ. ಟ್ಯಾಬರ್‍ನೀಮಾಂಟಾನ ಕಾರೊನೇರಿಯ ಇದರ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಹೆಸರು. ಪರ್ಯಾಯ ನಾಮ ಎರ್‍ವಟಾಮಿಯ. ಇದು 1.2 ರಿಂದ 2.4 ಮೀ. ಎತ್ತರಕ್ಕೆ ಬೆಳೆಯುವಂಥ ಪೊದೆ. ಎಲೆಗಳು ಅಭಿಮುಖ ಮಾದರಿಯಲ್ಲಿ ಜೋಡಣೆಗೊಂಡಿವೆ. ಇವುಗಳ ಉದ್ದ 7 ರಿಂದ 15 ಸೆಂ.ಮೀ. ನಂದಿಬಟ್ಟಲು ವರ್ಷಪೂರ್ತಿ ಹೂಬಿಡುತ್ತದೆ. ಹೂಗಳು ಬಿಳಿಬಣ್ಣದವು. ರಾತ್ರಿ ವೇಳೆ ಸುವಾಸನೆಯನ್ನು ಬೀರುತ್ತದೆ. ಫಲ ಫಾಲಿಕಲ್ ಮಾದರಿಯದು. ಉದ್ದವಾಗಿಯೂ ಡೊಂಕಾಗಿಯೂ ಇರುತ್ತದೆ. ಹಣ್ಣಿನ ತಿರುಳು ಕೆಂಪು ಬಣ್ಣದ್ದು. ಮೂರರಿಂದ ಆರು ಬೀಜಗಳಿರುವುವು. ಸೀಮಿತವಾಗಿರುವ ಈ ಸಸ್ಯ ಗಢವಾಲಿನ ಪೂರ್ವದಿಂದ ಅಸ್ಸಾಂ, ಬಂಗಾಳ, ದಕ್ಷಿಣಕ್ಕೆ ವಿಶಾಖ ಪಟ್ಟಣದ ಗುಡ್ಡಗಳವರೆಗೆ ಹರಡಿದೆ. ಸರಾಗವಾಗಿ ನೀರು ಹರಿಯುವ, ಬಿಸಿಲು ಚೆನ್ನಾಗಿ ಬೀಳುವ ತೋಟದ ಮಣ್ಣಿನಲ್ಲಿ ಇದು ಹುಲುಸಾಗಿ ಬೆಳೆಯಬಲ್ಲುದು. ಹಸಿರು ಸಸಿಗಳಲ್ಲಿ (ಲಾನ್) ಅಥವಾ ಉದ್ಯಾನಗಳ ಅಂಚಿನಲ್ಲಿ ಅಲಂಕಾರಕ್ಕೆ ಬೆಳೆಸುವ ಎರಡು ಸುತಿನ್ತ ದಳದ ತಳಿ ಅತ್ಯಂತ ಮನಮೋಹಕ.^[೧]

ನಂದಿಬಟ್ಟಲಿನ ಬೇರು ಒಗರು ರುಚಿಯದು. ಇದನ್ನು ಅಗಿಯುವುದರಿಂದ ಹಲ್ಲುನೋವು ಉಪಶಮನಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಬೇರನ್ನು ನೀರಿನೊಂದಿಗೆ ತೇದು ಕ್ರಿಮಿನಾಶಕವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುವುದು. ನಿಂಬೆರಸದೊಂದಿಗೆ ಬೆರೆಸಿದ ಇದರ ಲೇಪ ಕಣ್ಣುಗುಡ್ಡೆಯ ಪಾರದರ್ಶಕ ಪಟಲದ ಮಬ್ಬನ್ನು ನಿವಾರಿಸುತ್ತದೆ. ಇದರ ಹೂವಿನ ರಸ ಕಣ್ಣುನೋವಿಗೆ ಮತ್ತು ಚರ್ಮರೋಗಗಳಿಗೆ ಒಳ್ಳೆಯ ಔಷಧಿ. ಹೂವಿನ ರಸದಿಂದ ಕಾಡಿಗೆಯನ್ನು ತಯಾರಿಸುವುದಿದೆ. ಬೀಜದ ಸುತ್ತಲಿನ ಕೆಂಪು ತಿರುಳನ್ನು ಬಟ್ಟೆಗಳಿಗೆ ಬಣ್ಣಕಟ್ಟಲು ಉಪಯೋಗಿಸುವುದುಂಟು. ಕಾಂಡ ಮತ್ತು ಬೇರಿನ ತೊಗಟೆಯಲ್ಲಿ ಟ್ಯಾಬರ್ನಮಾಂಟನೀನ್ ಮತ್ತು ಕಾರೊನೇರಿನ್ ಎಂಬ ಎರಡು ಸಸ್ಯಕ್ಷಾರಗಳು, ಸಕ್ಕರೆ ಮತ್ತು ಕೊಬ್ಬು ಪದಾರ್ಥಗಳಿವೆ. ಮರವನ್ನು ಧೂಪ ಮತ್ತು ಸುಗಂಧದ್ರವ್ಯಗಳ ತಯಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಉಪಯೋಗಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.ಮನೆಗಳ ಮುಂದೆ,ಉದ್ಯಾವನಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಹೂದೋಟಗಳಲ್ಲಿ ಅಲಂಕಾರಕ್ಕಗಿ ಬಳೆಸುತ್ತಾರೆ. Åಗಳು ಬಿಳಿ ಹೂವುಗಳು ಅರಳಿದಾಗ ನೋಡಲು ಚಂದ, ಹೂವಿನ ಪರಿಮಳ ಮನಮೋಹಕ, ಎಲೆಗಳು ಹಸಿರು ಮತ್ತು ಮಾವಿನ ಎಲೆಗಳನ್ನು ಹೋಲುತ್ತವೆ. ನರಗಳು ಬಹಳ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಕಾಣುತ್ತವೆ. ಎಲೆ ಮುರಿದರೆ ಬಿಳಿ ಬಣ್ಣದ ಹಾಲು ಬರುತ್ತದೆ. ಕವಲುಗಳು ನುಣುಪು, ಜುಲೈ,ಅಕ್ಟೋಬರ್ ತಿಮಗಳಲ್ಲಿ ಗಿಡದ ತುಂಬಾ ಮೊಗ್ಗು ಮತ್ತು ಹೂವುಗಳು ಬಿಡುತ್ತವೆ.

ಸರಳ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗಳು

ಮೂಗು ಬಾಯಿ ರಕ್ತ ಸುರಿಯುವುದು

ಎರಡು ಟೀ ಚಮಚ ಸ್ವಚ್ಛ ಮಾಡಿದ ಜಿರಿಗೆ, ಎರಡು ಟೀ ಚಮಚ ಸಕ್ಕರೆ,ಎರಡು ನಂದಿ ಬಟ್ಲು ಹೂಗಳು ಎರಡು ಟೀ ಚಮಚ ಆಕಳ ಹಾಲು ಸೇರಿಸಿ ನುಣ್ಣಗೆ ಅರೆಯುವುದು. ಈ ಕಲ್ಕವನ್ನು ತೆಳು ಬಟ್ಟೆಯಿಂದ ಶೋಧಿಸಿ ವೇಳೆಗೆ ಒಂದೇ ಟೀ ಚಮಚ ಸೇವಿಸುವುದು. ಹೀಗೆ ಪ್ರತಿನಿತ್ಯ ಎರಡು ವೇಳೆ 7 ದಿನಗಳು ಕೊಡುವುದು.

ಕಣ್ಣಿನ ಪೊರೆ ಮತ್ತು ಕಣ್ಣಿ ಸಮಸ್ತ ವ್ಯಾಧಿಗಳಿಗೆ

20 ಗ್ರಾಂ ತಾಜಾ ಅರಳಿದ ನಂದಿಬಟ್ಲು ಹೂವುಗಳು, 20 ಗ್ರಾಂ ಹಸುವಿನ ಬೆಣ್ಣೆ ಮತ್ತು ಎರಡು ಚಿಟಿಕಿ ಪಚ್ಚ ಕರ್ಪೂರವನ್ನು ಸೇರಿಸಿ ನುಣ್ಣಗೆ ಅರೆದು ಭರಣಿಯಲ್ಲಿ ಶೇಖರಿಸುವುದು. ಪ್ರತಿನಿತ್ಯ ನಾಲ್ಕೈದು ಸಾರಿ ಕಣ್ಣುಗಳಿಗೆ ಅಂಜನವಿಡುವುದು.

ಬಂಜೆತನದಲ್ಲಿ

ಮುಟ್ಟಿನ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ 4 ನೇ ದಿವಸದ ಸ್ನಾನ ಮಾಡಿದ ನಂತರ ನಾಲ್ಕೈದು ತಾಜಾ ನಂದಿ ಬಟ್ಲು ಎಲೆಗಳನ್ನು ತಂದು ತೊಳೆದು ಎರಡು ಟೀ ಚಮಚ ಪಾಲೀಶ್ ಮಾಡದ ಅಕ್ಕಿಯಲ್ಲಿ ನುಣ್ಣಗೆ ಅರೆದು ಕಾಲು ಟೀ ಚಮಚ ತುಪ್ಪ ಮತ್ತು ಒಮದು ಟೀ ಚಮಚ ಶುದ್ದ ಜೇನು ಸೇವಿಸುವುದು. ಹೀಗೆ 3-4 ಮುಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಮುಂದುವರಿಸುವುದು ಮತ್ತು ದಾನ, ಧರ್ಮ ಮಾಡಿ ಇಷ್ಟಾನುದೇವತೆಗಳನ್ನು ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುವುದು. ಇರುಳಲ್ಲಿ ಗಂಡ ಹೆಂಡತಿ ಸುಖವಾಗಿರುವುದು.

ಸರ್ಪದ ವಿಷಕ್ಕೆ

ಹಾವು ಕಚ್ಚಿ ವಿಷವೇರಿ ಪ್ರಜ್ಞೆ ತಪ್ಪಿದರೆ ನಂದಿ ಬಟ್ಲು ಗಿಡದ ಬೇರನ್ನು ತಂದು ಚೆನ್ನಾಗಿ ತೊಳೆದು ನೀರಿನಲ್ಲಿ ತೇದು ಮೂಗಿನ ಎರಡು ಹೊಳ್ಳೆಗಳಿಗೆ ತೊಟ್ಟು ತೊಟ್ಟಾಗಿ ಬಿಡುವುದು ಮತ್ತು ಇದೇ ಗಂಧವನ್ನು ಸ್ವಲ್ಪ ಸ್ವಲ್ಪವಾಗಿ ನೆಕ್ಕಿಸುವುದು.

ವ್ರಣ,ಕಜ್ಜಿ ಮತ್ತು ಹುಣ್ಣುಗಳಿಗೆ

ಒಂದು ಹಿಡಿ ನಂದಿ ಬಟ್ಲು ಎಲೆಗಳನ್ನು ತಂದು ಕಲ್ಪತ್ತಿನಲ್ಲಿ ನುಣ್ಣಗೆ ಅರೆದು 5 ಗ್ರಾಂ ಆರತಿ ಕರ್ಪೂರವನ್ನು ಸೇರಿಸಿ ಚೆನ್ನಾಗಿ ಮಿಶ್ರ ಮಾಡಿ ವ್ರಣಗಳಿಗೆ ಲೇಪಿಸುವುದು. ವ್ರಣಗಳ ಮೇಲೆ ನಿರ್ಮಲವಾದ ಬಟ್ಟೆಯನ್ನು ಕಟ್ಟುವುದು.

ಹಲ್ಲು ನೋವಿಗೆ

ನಂದಿ ಬಟ್ಲು ಗಿಡದ ಬಲಿತ ಬೇರನ್ನು ತಂದು ಜಜ್ಜಿ ಬಾಯಿಯಲ್ಲಿ ಹಾಕಿಕೊಂಡು ಚಪ್ಪರಿಸುವುದು. ಬಾಯಿಯಲ್ಲಿ ಬರುವ ನೀರನ್ನು ಉಗುಳುವುದು.

ಜ್ವರಕ್ಕೆ

ನಂದಿ ಬಟ್ಲು ಗಿಡದ ಬಲಿತ ಬೇರನ್ನು ತಂದು ಚೆನ್ನಾಗಿ ತೊಳೆದು ಜಜ್ಜಿ ಅಷ್ಠಾಂಶ ಕಷಾಯ ಮಾಡಿ ಸ್ವಲ್ಪ ಕಟುಕರೋಹಿಣಿ ಚೂರ್ಣ ಸೇರಿಸಿ ದಿನಕ್ಕೆ ಎರಡು ವೇಳೆ ಎರಡೆರಡು ಟೀ ಚಮಚ ಸೇವಿಸುವುದು. ಹೀಗೆ ಐದು ದಿವಸ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಮುಂದುವರಿಸುವುದು.

ಉಲ್ಲೇಖ

ಪುಸ್ತಕದ ಹೆಸರು: ಬಾಬಾ ಬುಡನ್ ಗಿರಿ ಮತ್ತು ಸಿದ್ದರ ಬೆಟ್ಟದ ಅಪೂವ‍ ಗಿಡಮೂಲಿಕೆಗಳು ಹಾಗೂ ಸರಳ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗಳು

ಸಂಪಾದಕರು: ವೈದ್ಯ ಎ.ಆರ್.ಎಂ. ಸಾಹೇಬ್

ಪ್ರಕಾಶಕರು: ಮಠಾಧೀಶರು, ಸದ್ಗುರು ದಾದಾ ಹಯಾತ್ ಮೀರ್ ಖಲಂದರ್ ಪೀಠ, ಬಾಬಾಬುಡನ್ ಗಿರಿ, ಚಿಕ್ಕಮಗಳೂರು

1. ↑ http://www.itslife.in/gardening/perennials/nandi-battalu

1. ↑ "The Plant List: A Working List of All Plant Species".