nomes no trilho de navegação
Qurlar — tovuqsimonlar turkumiga mansub qushlar urugʻi. 2 ta turi bor. Narining vazni 2 kg gacha, modasi 1 kg gacha. Yevropa va Osiyoning oʻrmonli va oʻrmonli dasht qismida tarqalgan. Nari qora. Koʻk va yashil tovlanadi, dumidagi chetki patlar uzunroq, ikki chetga lirasimon qayrilgan. Modasi kichikroq, qizgʻish qora holli. Uyasini yerga yasaydi. 4—13 ta tuxum qoʻyib, 23—25 kun bosadi. Joʻjalari iyun boshlarida tuxumdan chiqadi. Oʻsimlik meva va boshqa bilan oziqlanadi. Kavkaz Q.i faqat Katta va kichik Kavkaz, Turkiya, Eronga xos; birmuncha kichik. Qishda togʻdan vodiyga koʻchadi. Ovlanadi. Hozir soni kamayib bormoqsa. Kavkaz quri regional Qizil kitoblarga kiritilgan.
Озаннар (лат. Lyrurus) — тавыксыманнар отрядыннан урман тавыклары ассемьялыгының кошлар ыругы.
Иркәк озан — кара, теше чуар төстә була. Озынлыгы 53–57 см, авырлыгы 1,2–1,8 кг. Иркәкнең койрыгы лирасыман. Ауразиянең яфраклы һәм катнаш урманнарында яшиләр. Яз көне кошлар, төркемнәргә җыелып, гөлдерәп чакыру уенын башлап җибәрәләр. Кышын агач бөреләрен һәм каен орлыкларын чүплиләр. Төнлә көпшәк кар астына кереп күмеләләр. Аучылык объекты.
Ыругка ике төре керә:
Озаннар (лат. Lyrurus) — тавыксыманнар отрядыннан урман тавыклары ассемьялыгының кошлар ыругы.
Иркәк озан — кара, теше чуар төстә була. Озынлыгы 53–57 см, авырлыгы 1,2–1,8 кг. Иркәкнең койрыгы лирасыман. Ауразиянең яфраклы һәм катнаш урманнарында яшиләр. Яз көне кошлар, төркемнәргә җыелып, гөлдерәп чакыру уенын башлап җибәрәләр. Кышын агач бөреләрен һәм каен орлыкларын чүплиләр. Төнлә көпшәк кар астына кереп күмеләләр. Аучылык объекты.
Сарсалаш (эрс: Тетерева́, лат: Lyrurus) — сарсалий оалхазарий кIалдезала ваьр да котам куц дола тоаба чура.
Кавказера сарсал (Lyrurus mlokosiewiczi) денна дIадала мегаш да, цудухьа Эрсечен ЦIе джей чу юкъедехьа да.
