Alectoris barbara (Bonnaterre 1790)

Góropatwa berberyjska, kuropatwa berberyjska^[4] (Alectoris barbara) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny kurowatych. Zamieszkuje północną Afrykę i Sardynię. Osiadły.

Systematyka

Wyróżniono kilka podgatunków A. barbara^[5][2]:

• A. barbara koenigi – Wyspy Kanaryjskie, północno-zachodnie Maroko.
• A. barbara spatzi – południowe Maroko do środkowej i południowej Algierii i południowa Tunezja.
• A. barbara barbara – północno-wschodnie Maroko do północnej Tunezji.
• A. barbara barbata – północno-wschodnia Libia, północno-zachodni Egipt.

Charakterystyka

Cechy charakterystyczne to ciemnobrązowy pasek ciemieniowy, popielate gardło i szeroki, brunatny pasek na szyi. W locie ślizgowym trzyma lekko uniesione skrzydła.

Morfologia

Wygląd zewnętrzny: Obie płci ubarwione jednakowo, ale samica nieznacznie mniejsza od samca. Młode bardziej jednolicie ubarwione i żółtawe.

Rozmiary: długość ciała: 34–38 cm, rozpiętość skrzydeł: 46–49 cm

Masa ciała: samce ok. 460 g, samice ok. 370 g

Występowanie

Środowisko

Suche siedliska: Skaliste stoki do 3300 m n.p.m., stepy z wilczomleczami, makia, suche koryta rzeczne. Zamieszkuje również tereny uprawne, plantacje cytrusów, palm i oliwek, a także gaje eukaliptusowe.

Zasięg występowania

Północna Afryka: Maroko, Algieria, Tunezja, Libia, Egipt. W Europie na Sardynii, aczkolwiek nie jest pewne, czy jest to naturalny zasięg tego gatunku. Skutecznie introdukowana do południowej Hiszpanii i na Wyspy Kanaryjskie. Próby sprowadzenia tego gatunku w inne części Europy i do Australii zakończyły się niepowodzeniem.

Pożywienie

Dieta zróżnicowana, dominują liście, pędy, nasiona i owoce różnych gatunków traw i roślin zielnych, zwłaszcza solanki, kolcowoju, szparagu i wilczomlecza. Uzupełnieniem diety dorosłych i podstawą pożywienia młodych są owady, głównie mrówki. Liście sukulentów stanowią ważne źródło wody dla tego gatunku.

Tryb życia i zachowanie

Gatunek osiadły. Prowadzi skryty tryb życia.

Głos

W czasie toków wydaje serie odgłosów „kczek kczek kczek...” lub „prr prr prr...” przypominających dźwięki wydawane przez zepsuty silnik, może też odzywać się przypominającym kulika „kjui”. Startując woła „pekjui pekjui...”, zaś spłoszona „psi-psii-psii”.

Jaja góropatwy berberyjskiej

Rozród

Okres godowy

Gatunek monogamiczny.

Gniazdo jest płytkim, wyściełanym zagłębieniem w ziemi, zwykle dobrze ukrytym.

Okres lęgowy

Termin składania jaj zależy od regionu, zwykle od marca do maja, na nizinach wcześniej, niż na terenach górskich. W bardzo suche lata może nie przystępować do rozrodu.

Jaja: składa 6–20 jaj, średnio 11.

Wysiadywanie: ok. 25 dni.

Pisklęta: są brązowo-kremowe z wierzchu, jaśniejsze od spodu, z wyrazistym paskiem nad okiem.

Status, zagrożenie i ochrona

Kategoria zagrożenia według Czerwonej Księgi Gatunków Zagrożonych: gatunek najmniejszej troski (LC). Gatunek łowny. Lokalnie jego liczebność może spadać.

Przypisy

Bibliografia

• Paul Sterry, Andrew Cleve, Andy Clements, Peter Goodfellow: Ptaki Europy: przewodnik ilustrowany. Warszawa: Świat Książki, 2007. ISBN 978-83-247-0818-5.
• P. J. K. McGowan: Family Phasianidae (Pheasants and Partridges). W: Josep del Hoyo, Andrew Elliott, Jordi Sargatal: Handbook of the Birds of the World. Cz. 2: New World Vultures to Guineafowl. Barcelona: Lynx Edicions, 1994, s. 486. ISBN 84-87334-15-6. (ang.)
• Lars Jonsson: Ptaki Europy i obszaru śródziemnomorskiego. Warszawa: Muza, 2003, s. 178. ISBN 83-7319395-2.
• Przemysław Busse (red.), Zygmunt Czarnecki, Andrzej Dyrcz, Maciej Gromadzki, Roman Hołyński, Alina Kowalska-Dyrcz, Jadwiga Machalska, Stanisław Manikowski, Bogumiła Olech: Ptaki. T. I. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0563-0.