Euphorbia hirta L.

Ang mangagaw (Euphorbia hirta) usa ka sagbot nga sagad masagol sa balili, hiyunghiyong, ug uban pang kasagarang sagbot/tanom.

Ang dahon sa mangagaw kombinasyon sa berde ug lila nga bulok. Gagmay ang punoan niini nga may berde usab nga bulok. Tabunon ang punoan duol sa gamot niini. Ang iyang mga bulak dili sama og bayhon sa kasagarang mga bulak nga dunay mga gihay kun petal. Lingin kini ug may berde ug lila nga bulok ug nagpatong sa punoan sa tanom.

Ang mangagaw gigamit sa Kabisay-an ug Mindanaw isip tambal sa dengi.

Laing pangalan niini mao ang tawatawa.

Mga sumpay sa gawas

• What's in mangagaw?

Ko e sākisi (mei he circus, lea fakapilitānia) ko e fuʻu ʻakau siʻi mo e vao ia, ʻomi ki Tongá ni. ʻOku ui foki ko e Euphorbia hirta L., Euphorbia pilulifera. ʻOku ne tupu ʻi he feituʻu mafana kotoa ʻo māmani.

Hingoa ʻi he ngaahi lea kehe

• toto tāne (lea fakaniuē)
• eaea, titanai, raʻau topau (lea fakatahisi)
• koko kahiki (lea fakahauaiʻi)
• laʻau faimoti (lea fakahaʻamoa)
• totototo, totototo tītā (lea fakakuki)
• eaea mata, feeimata (lea fakamākuise)
• deniose, ovuku, samuqawe (lea fakafisi)
• te tarai kusaie (lea fakakilipasi)

Tataku

• http://www.hear.org/pier/species/chamaesyce_hirta.htm
• http://cookislands.bishopmuseum.org/species.asp?id=5915
• Plants of Tonga; T.G. Yuncker; BPB bulletin 220, Honolulu 1959

Zèb malnomen se yon plant. Li nan fanmi plant Euphorbiaceæ. Non syantifik li se Euphorbia hirta (L.)

Istwa

Istwa

referans

Kèk lyen

ଚିତାକୁଟି ଏକ Euphorbia ବର୍ଗର ଏକ ଗୁଳ୍ମଜାତୀୟ ସପୁଷ୍ପକ ଉଦ୍ଭିଦ । ଏହା 'ହରିହରିକା' ନାମରେ ମଧ୍ୟ ପରିଚିତ ।^[୧] ଚିତାକୁଟି ଘାସ ପଡ଼ିଆରେ ଓ ଅଳିଆ ଜାଗାରେ ବଢ଼ିଥାଏ। ଏହାର ପତ୍ରଗୁଡ଼ିକ ଆଁଶୁ ଆଁଶୁଆ । ପତ୍ରକୁ ଛିଡ଼ାଇଲେ କିମ୍ବା ଏହାର ଡାଳକୁ ଭାଙ୍ଗିଲେ ଧଳା ରଙ୍ଗର କ୍ଷୀର ବାହାରେ। ଏହି ଗୁଳ୍ମଟି ବହୁଶାଖାଯୁକ୍ତ । ଫୁଲ ଗୁଡ଼ିକ ବହୁତ ଛୋଟ ଛୋଟ, ପେନ୍ଥା ପେନ୍ଥା ହୋଇ ଫୁଟିଥାଏ, ମଞ୍ଜି ଛୋଟ ଛୋଟ, ନାଲିଟିଆ ରଙ୍ଗର। ସ୍ୱାଦ ତିକ୍ତ ଓ ଗନ୍ଧହୀନ ।

ଭାରତୀୟ ପ୍ରାଦେଶିକ ଭାଷା ନାମାବଳୀ

ଔଷଧୀୟ ବ୍ୟବହାର

ଏହାର ସର୍ବାଙ୍ଗ ଔଷଧୀୟ କାମରେ ଆସେ । ଏହା ଫିଲିପାଇନସରେ ପାରମ୍ପରିକ କ୍ରମେ ଡେଙ୍ଗୁ ଜ୍ୱରର ନିରାମୟ କରିବାପାଇଁ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ। ^[୨]

• ଚକ୍ଷୁର ଯାବତୀୟ ରୋଗରେ ଏହାର କ୍ଷୀର ବହୁତ ଗୁଣକାରୀ ।
• ଶ୍ୱାସ ରୋଗର ଉପଶମରେ ଏହା ଉପକାରୀ ।
• ଏହାର ସର୍ବାଙ୍ଗର ରସ କଫ, ଝାଡ଼ାରେ ଗଣ୍ଡଗୋଳ, ପେଟବିନ୍ଧା ଓ ଅଜୀର୍ଣ୍ଣ ଝାଡ଼ାରେ ଏହା ଉପକାରୀ ।
• ଚର୍ମରୋଗ (ବିଶେଷ କରି ଶୁଖିଲା ଗଛକୁ ବାଟି ଲଗାଯାଏ) ଓ ମୁହଁର କ୍ଷତରେ (ସଜ ଗଛକୁ ବାଟି ଲଗାଯାଏ) ଉପଯୋଗୀ ।
• ଏହାର ପତ୍ରକୁ ଦଳି ଲଗାଇଲେ କ୍ଷତରୁ ରକ୍ତସ୍ରାବ ବନ୍ଦ କରିଥାଏ ।
• ଏହାର ଚେର ସାପ କାମୁଡ଼ାର ଔଷଧ ।
• ଏହାର ସଜ ପତ୍ର ସ୍ତ୍ରୀ ରୋଗରେ ଉପକାରୀ ।

ଆଧାର

పంచ్‌కల్ లోయలో యూఫోర్భియా హిర్టా

రెడ్డివారి నానబాలు వృక్ష శాస్త్రీయ నామం Euphorbia hirta. దీనిని పాలకాడ, నాగార్జుని, పచ్చబొట్లాకు, నానపాల అని కూడా అంటారు. సంస్కృతంలో దుగ్ధికా, హిందీలో దుగ్ధి అని అంటారు. ఆయుర్వేదం వంటి సాంప్రదాయక వైద్య విధానాల్లో ఈ మొక్కను ఆస్థమా వంటి శ్వాసకోశపు వ్యాధులకు, స్త్రీల ఆరోగ్య సమస్యలకు, ఉదరకోశపు వ్యాధులకు నివారణగా వాడతారు.^[1]

వ్యాప్తి

మధ్య అమెరికా ఖండపు ప్రాంతానికి స్థానికమైన ఈ మొక్క ప్రపంచమంతటా ఉష్ణమండల, సమశీతోష్ణ ప్రాంతాలలో కనిపిస్తుంది.^[2] భారతదేశపు ఉష్ణ ప్రాంతమంతటా పచ్చిక బయళ్ళలో, బంజరు భూములలో పెరిగే మొక్క. ఇది ఆస్ట్రేలియాలో కూడా కనిపిస్తుంది. ఆఫ్రికాలోని ఉష్ణమండల, సమశీతోష్ణ ప్రాంతాలలో కూడా కనిపిస్తుంది

మొక్క వర్ణన

సన్నని కాండం గల వార్షికపు మొక్క. మొక్క అంతటా సన్న నూగు ఉంటుంది. ఆకులు కాండానికి ఇరువైపులా ఉంటాయి. మొక్క నుండి స్రవించే పాల లాంటి ద్రవంలో ఉన్న ఆల్కలాయిడ్లు, టర్పినాయిడ్లు మొదలైన పదార్ధాల వల్ల ఇది పశుగ్రాసంగా పనికిరాదు. సాధారణంగా ఇది కలుపు మొక్కగా పెరుగుతుంటుంది.^[3]

మూలాలు

ကျွဲကျောင်းမင်သေ သည် ပင်ပျောပင်ငယ်တစ်မျိုးဖြစ်၍ ၃ပေခန့်အထိ မြင့်၏။ အပင်တွင် အမွေးများရှိသည်။ အကိုင်းအခက် များနီကြောင်ကြောင် အရောင်ရှိပြီး ထောင်မတ်၍ ဖြာသည်။ ယင်းအကိုင်းအခက်တို့မှ အစေးများ ထွက်သည်။ အရွက်သည် ရွက်ဆိုင်ထွက်၏။ အနည်းငယ် ရွဲ့စောင်းနေသော ရှည်မျောမျော ဘဲဥပုံသဏ္ဌာန် ရှိ၍ ရွက်ထိပ်ချွန်သည်။ အလျား ၁ လက်မခန့် ရှည်၏ ။ ရွက်နားခွေးသွားစိပ်ရှိ၍ ရွက်ကြော ထင်ရှားသည်။ အပွင့်မှာ ကြားထွက်ပန်းခိုင်ဖြစ်၍ ပန်းခိုင်၏ ထိပ်ဘက်၌ သေးငယ်သော အပွင့်ကလေးများ အဆုပ်လိုက်ပွင့်၏။ အသီးသည် ပြောင်းစေ့နှင့် သဏ္ဌာန်တူသည်။ မြန်မာနိုင်ငံ အနှံ့အပြား၌ ပေါက်ရောက်သည်။ မိုးရာသီ၌ သဘာဝအလျောက် အလေ့ကျပေါက်ရောက်သည်။

အသုံးပြုခြင်း

ပဉ္စငါးပါး နှင့် အစေး ကို အသုံးပြုကြသည်။ ပဉ္စငါးပါး ကြိတ်၍ ရသော အရည်ကို သောက်လျှင် သွေးအန်ရောဂါ ၊ ဝက်သက် ရောဂါ နှင့် ရင်ဘတ်အောင့်ခြင်း ပျောက်၏။ ပြုတ်၍ သောက်လျှင် ပန်းနာ၊ ရှိုက်နာ၊ ပြွန်ချောင်းများရောင်တင်းသော ရောဂါပျောက်၏။ ကလေးများ အတွက်မူ ချောင်းဆိုးရောဂါ၌ သုံးရသည်။ ပဉ္စငါးပါး ကြိတ်၍ ရသော အရည်ကို ပွေး၊ ဝဲ ၊ ယားနာ ၊ အရေပြားရောဂါတို့၌ သုတ်လိမ်း ပေးလျှင် ပျောက်၏။ ^[၁]

အာနိသင်

မြန်မာဆေးကျမ်းများ အလိုအရ အစေးသည် ချို၏ ၊ စပ်၏ ၊ ငန်၏ ၊ ပူသောသတ္တိရှိ၏၊ သုက်ကိုပွားစေ၏ ၊ ကိုယ်ဝန်ကို တည်စေတတ်၏ ၊နှာစေး ၊ချောင်းဆိုး ၊ အအေးပပ် ၊အပူဝင်၊ အပူငုပ်တို့၌ အကျိုးပြု၏။ အရွက်သည် ချို၏ ၊ ဖန်၏ ၊ အပူကို နိုင်၏ ၊ အပင်ကြိတ်၍ ရသော အရည်သည် နှလုံးနှင့် အသက်ရှူလမ်းကြောင်း တစ်လျှောက် အတွက် လွန်စွာအကျိုးပြု၏ ။

ကိုးကား

1. ↑ http://arogyamonline.com/commodity/materials/?raw=30